Sf
Zaterdag 10 October 1903.
57"' Jaargang.
No. 11285
iF.
De zwart© Tulp.
bi)
s.
t'cs&av-3/.
UITLOTING
BUITENLAND.
BINNENLAND.
«•lel
imn
mwe
l,
ein).
SCH! EDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentién voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau Botcrsiraat CS,
Advertentiön: Van 46 regels fl 0.92iedere regel
Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
Prijs der
moer 15 cents,
innemen.
A d v e r t e n t i 8 n bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde Uleine advertent i£n opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon N«. 183.
1
04.
<N.
els
>r
IAP'
l
1.46.
BAMÏ'
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Schiedam geven kennis dat bij de
op 8 dezer plaats gehad hebbende
van 8 aandeelen, ieder gioot 1000.— van
de eerste ad f 1,500,000 der 3 geld-
leening ten laste dier gemeente, groot
f 3.000.000.-, ter aflossing z y n aan
gewezen de aandeelen
XflS. SS, 343, 615, 648, 773,
«74, 1070 en 1307,
welke allen 31 December a.s. nflmbaar be
taalbaar zjjn gesteld ten kunloie van den
Gemeente-Ontvanger, alsmede bij de Kas-
vereeniging te Amsterdam en bij de firma
Oppenheim Van Till te 's-Gravenhage,
Schiedam, den 9en October 1903.
Burgemeester en Wellwudrrt voornoemd
VERSTEEG.
Do Secretaris,
V. PICKENGA
9 October 1903.
7urk||e.
Be toestand op den Balkan.
Dö Buigaarsclie buitonigewonö gezant to
Konsta nt-i nop elNatohcwitoh, heeft vier
uren lang geconfereerd met Talisin pacha,
den secretaris van den sultan. D'a secretaris
betoogd© nog eens uitdrukkelijk dat Bulgar-
rijie zich toch niet ongerust behoefde tö ma
ken over do bewegingen deir Turksche troe
pen. Ook de mobilisatie der reserve-troepen
in klein-Azid had niots to beduiden. Dezo
zooi slechts van ikorten duur zijin.
Over do vooi-stellen van NatriheNvitohl
een aanvulling van lliet bekend© hervor
mingsprogramma, door don steden ook auto
nomie to geven, terwijl do gemeente-bestu
ren verantwoordelijk zouden zijln voor do
handhaving der orde en belaslt 7,oudon wor
den met hot toezicht op do gendarmerie
is nog niet gesproken. De sultan schijnt geon
?iu to hebben den buitengewonere gezant in
audiëntie te ontvangen.
In do diplomatieke kringen tö Konstan-
ti napel is men van mooning dat de controle
plannen van Oosbotirijk-Homgarij© en Rus
land op lliet volgende zullen neerkomen. Een
Europeesclie controle zal ingesteld worden
op het bestuur over do Europcosehe pro
vincies van Turkije. Dezo taak zal hoogst
waarschijnlijk opgedragen worden aan de
consuls, of van Oostenrijk en Rusland ai-
leen, bf ook aan dia der overige groota mo
gendheden.
Geihedl naar den sin dor mogendheden zon
hot plan niet zijn om do controle uitsluitend
te laten aan Oostenrijk eni Rusland. Do
„Franlkf, 'Ztg." verneemt daaromtrent het
volgende uit Sofia:
Frankrijk, Italië on Engeland dringen er
op aan, dat da «ntrêle-commjssie een in'ter-
DOOR
ALEXANDRE DUMAS.
1)
I.
Een dankbaar volk.
nationaal gemengd karakter zal dragen.
Voornamelijk Italië staat hierop, uit wan
trouwen, tegen Oostenrijk-Hongarije. Aan
do andean zijd» zou ook de sultan zicth hevig
verzet bobben tegen dezo control et-plan non
wat in diplomatieke kringen gedachten voor
een sehöeps-demonstratie opgewekt zon heb
ben.
Aan het Anierikaanech© staatsdeparto-
ment verklaart men dat het edeader van de
Ver. Staten in do Europeesdhe wateren, te
Beyrouth zal blijven, waar de kwestie van
do vefflighoid dor Amerikanen nog niet naar
wenscli sehijht te zijn gorogeld.
DO „Temps" doelt meo dat oen ernstig ge
vecht plaats gehad heeft bijl het dorp Gcd-
lievo, in het district Dzumaja, bijl het Po-
rim-dagh. Een 120-tal1 opstandelingen, dio
een positie bezetten in do bengen, werden in
don morgen van den Son October aangeval
len door Turk.scho troepen, dio van Bat-
cliew kwamen. Do opstandelingen hadden
20 dooden en gewonden, do Turken 100,
D'at in liet algemeen do Turken niet zoo
gelukkig zijn ih de strijldkansen, als hun be
richten willen doen gelooveu, bewijst oök 't
volgon.de telegram uit SalonikaEergisteren
begon earn lievig gevecht te Ohelkre, bijl Go-
mendzo. D'e Turken verloren 30O dooden cm
gewondeni. Hot gevecht duurt nog voort. Do
opstandelingen houden, een stetrko positie
bezet.
Gomendto, gelegen in het vilajet Salonika,
is niet ver verwijderd. Van do uiterste grens
van bet sandjak Seres En volgens de jong
ste berichten: nit Kon&tautinopel is de be
weging der opstandelingen in! dit sand jak
lam geslagen. Meer dan 1000 komn'tadsji's
rijp naar helt RilO-klooster gevlucht.
Gemengde Jlededeellngen.
Engala-nd.
Do federatie van roijlnwerkcrs verklaarde
rich in oen bijeenkomst gisteren te Glas
gow gebonden, met 89 tegen 5 stemmen to
gen do fiscal® politick van Oiamberlain.
Uit Aden wordt gemeld dat berichten uit
goede bron uit liet land der Somali's zeg-
geiti dat do muilab strooptochten naar ïllig
heeft ondernomen on dat hij zicli gereed
maakt om dei bevolking in liet noorden aan
to vallen, omdat zij hem niet gevolgd höeft.
Ta Ber.loir is alles nog rustig.
België.
Koning Leopold zal den 15en Oct. keizer
Franz Joseph een' bezoek brengen. Of hij
ook naar Bcriijin zal gaan, niet met zeker-
heid te zoggen. Waarschijnlijk zal hij roet
Franz Joseph do Komgokkvestie besprefceu.
Het bericht dat dit bezoek in vcahand zou
staan mot do verzoening van koning Leo
pold e» prinses Stephanie wordt tegenge
sproken. In elk gevalbewijfeb bet bezoek, dat
do vetriiouding tussühen da beide hovon dio
na den dood van aartshertog Rudolf veel te
wenschen overliet, weer vriendschappelijk
is geworden.
Den 20eii! Augustus 1672 bood' de stad
Den Haag een levendig tooneed aan. Do
hoofdstad der Zeven Vereenigdo Nederlan
den was gevuld met een haastige, onrustige
menigte burgers, dio iin einddooze reeks,
dolk of dogen opzij, in hun schilderachtige
kleeding, mot 't musket over den sahoudcir
of eera mee ijzer beslagen stok ia dei hand,
zich richtten naar bet Buiitenhof, de ge
vreesde gevangenis, waar nog heden ten da
ge de getraliede vensters zijn te zien en waar
sedert de beschuldiging van moord door den,
barbier Tichelaar, Cornelia do "Watt, d©
broeder van don raadpensionaris van. Hol
land, in don kerker zuchtte.
Indilen de geschiedenis van dien tijd1 niet
oniafscheflldielijlk verbonden) ,was -aan d© twos
namen, die zooeven genoemd worden, zon dc
aanhef van dit werk overbodig rijp, dioch tot
goed Verstand van den loop van Met verhaal
dienoni do lezers op del hoogt© tel worden ge
steld van d© groote politiek© gebeurtenis,
waarulSt dit varhaal zich ontspint.
Comdlis de Witt, ruwaard, vani Fatten,
cx-burgemeestar van Dioadi'edht, rijn ge-
F r x n k r ij k.
De bladen deden het definitief program
ma van d© ontvangst van 'hot Italilaanseho
vorstenpaar tó Parijs mode. Het meilkwanr-
diigc daarvan is, dat mevrouw Lonbet voor
het eerst als officieel persoon beschouwd
wordt, hetgeen bijl het bezook van den czaor
niet liet geval was. Bij) het a s. bezoek zal zijl
overal de plaats naast koningin Helena im-
neTnon. Men beweert, dat dit op aandringen
van liet Italiaansoho hof zal gebeuren.
De leden' van de beigrootingscornmissie
hebben bcriclit gekreigon, dat do reigcering
'besloten hoeft in do eerstvolgende miihiister-
raad de bijeenrooping Van liet parleimont op
20 October te stellen. Het bcgrootingsdebat
zal op 26 October 'beginnen, doch wordt,
zooals nn reeds vaststaat, voorafgegaan door
een groot interpellatiedebat over do alge-
mecue politiek der rogeering. Mini ster-pre
sident Combes gevoelt dat een verruiming
van zijn programma naast het vraagstuk der
congregaties noodig gewonden' is en men
verwacht, dat bijl a s. Zondag op een repu-
blikeinsch. banket te) Clermont-Ferrand dit
niouwo programma in een rode zal ontvou
wen. Van den inhoud van deze redo zal don
loop der Kamerdebatten en het lot der re-
gceriirag afhangen'.
Het aantal dor tot nog too op last der
regcering gesloten congregaties bedraagt
10,000.
Grootvorst Miehöl van' Rusland, de laat
ste overlevende zoon vara czaar Ni col aas I,
dus een oom van den tegemvoordigeu Czaar,
is naar Cannes vertrokken, tot horstel vare
gezondheid. D'a grootvorst weid onlangs,
zooails men weet, door ceu beroerte half ver
lamd.
Do staking in Noord-Frankrijk: neemt
niet zulke afmetingen aan, als in dear begin-
no wel gevreesd wettri. Nabij Rijpseil
to Lommei, Cantelcu, Marais-doLomme,
werkten gisteren alle fabrieken weer. Meer
dan 5000 arbeiders, die rich solidair ver
klaarden uit vrees voor dö bedreigingen der
stakers, zijn dc fabriekspoortoni woer bin
nengetrokken, nu zij: zich beschermd gevoeil-
den door een sterke militairo macht.
Algemeen is do stakiifng t© Armontioros,
Ilouplincs, Pcrenclius, Hialluin, Laigoi-que-
Est-aircs en te Bailleiuil. Zijl wint Veld te Ha-
zebrouok waar allo wevers staken, te Mad©-
leino en Mons- -ere Brtoeul.
Hot rumoerigst blijft hot te Rysel, Ar
men tiores en Halllirin, waar do straten nog
steeds door hamcadee onveilig gemaakt
worden.
De geest onder dö stakers sehij.nt niet zoo
verbitteid tö rijn, dat riji do a'lgememei sta
king zullen proclamöerön1. AVeib wondt or
ernstig over gedacht den arbeid nefer1 tö lög-
gen aan alle wevcrijicn, doeli niet aan' de
spinnerijen. Doch do vraag rijst of dan niet
uit den aard der zaak dei spinnerijiein na kor
ten tijd. stop gezet moeten worden.
S p a n j s.
Do koning die heden uit San Sebastian
naar Madrid terugkeert, begeeft rich den
lGen dezer naar Saraigoaaa.
In November zal korailng Carlos hem cseu
tegenbezoek brengieu. Het volgend jaar
komt koning Alfous naar Berlijn
gelijk zou zijp. Verder zoidö hij' deu koning
ecnige voorstellen te zullen doen.
Duitachlxnd.
Een goudsmid, di© ih dö gang vare liet
stadhuis te Neurenberg twaalf portretten
van deu keizer beschadigde, word door do
rechtbank tot drie jaren gevangenisstraf
veroordeeld.
Ruiland,
Een speciale oommissie zal eerstdaags to
Petersburg bijeenkomen om do kwestie te
besproken van den -invoer van' het Rus
sisch© muntstelsel in Finland.
Do bewoners van Hölsinigfors zijln voor do
tweede maal uitgeno-odigd. door den gouver
neur der stad, zich van een politiobewijs
te voorzien, zonder hetwelk vörboden is
vuurwapenen en ammnnitilö te vörkoopcn
of bij' zich to dragen. Overtredingen woiden'
mot boet© ©n hechtenis gestraft.
boortestad, en afgevaardigde van dö Staten
van 'Holland, was 49 jaar oud, toetn do Hol
landers genoeg kregen van d© republiek, on
der Johan de Witt, ore wederom verlangden
naar do herstelling van don prihs vare Oran
je op den troore rijper voorvaderen, kortom,
die wedenin&teLling vare het stadhouderschap,
dat door höt Eeuwig Edict van Jan do Witt
voorgoed in Holland was afgeschaft. Hot
volk was gebeten op dc- twee stoere Hollan
ders, de gebroeders da Witt, di© zich niet
verwaardigden om den uatiorialen trots te
streden, doch omVerbidd©lij|k© vrienden, wa
ren vare de vrijheid ©re den welvaart van 't
land. Het volk riep om de verheffing Van
den jongen cm emstiigen prins Willem van
Oranje tot stadhouder.
Do beide dö Wittere kielden Lodewijk
XFV scherp in het oog. iZliji voelden diens ze
delijk overwicht op Europa toenemen en za
gen diens materied' overwicht op Holland
door liet schijnbaar slagen vare zijn ilaval
langs den Rijn, oen' campagne, die sedert
drie maanden de maclit vare de republiek
dei- geünieerde provincies voorgoed dreigde
te vernietigen.
Lodowijlk XIV was sedert langere tijd do
vijland' der Hollanders geweest, diei hem be-
leedigden of d'en draafk met hom skakeni, bijl-
na steeds door toedoen Vare de Franscflie re-
fngi'é's.
Er bestond' dus ia ons land tegen de da
Witten eeni dubbele vijandschap, ton eerste
omdat rij den afgod vare het Volk, dö Oranje
telg, negeerdere ere ten! tweede de natuurlijke
vijandigheid, eigen 'aan allo overwonnen vol
ken, wanneer zijl hopen dat een andier hoofd
Oostenrij k-H o n g ar ij e.
To Szcigedin kwam het gisteren weder tot
wanordelijkheden. T© zes uur kwam de af
gevaardigde Lengyel te Szagodïni aau «u
word door een menigte van eenige hander
don aan het station ontvangen'. Later had
den voor zijn woning 'batoogingen plaats,
men zong da Kossuth- lied eren ere wierp Infer
©n daar dei ruiten intoen politie aanrukte,
weid dezo met steen worpen begroot. Acht
agenten werden igowowd. Een eseadiron hu
zaren joeg eindelijk de menigte uiteen'. Na
derhand hadden op andere- plaatsen in de
stad weder samenscholingen plaats, waarbij
de troepen handelend moesten optreden.
Ook in Fcst ha'dden. wanordelijkheden
plaats. Hier warc-u het de stakende zotteTs
van een der dagbladen, di© liet rumoer ver
oorzaakten!. D'e militair© autoriteiten ont
kennen dat er bijl de eerste botsingen ge
schoten is. Volgens dö bladen loste echter
het. geheele bataljon van het 46e regiment
een salvo, waardoor slechts weinigen gewond
en niemand gedood word, De „Frankf. Ztg."
mioldt dat de soldaten ui't eigen beweging
in de lucht schoten. To Baja protesteerden
do huzaren togen het verder dieuteu het ge
heel© regiment fcrccg kazernö-airrost.
Kol oman Szoll bracht gisteren den keier
kenning bericht oVetn den politiekere toestand
ere over de tegemoetkomingen, die noodig
rijm om den vrede te herstellen. Een besluit
is niet genomen. D'ö vraag, of Szall do vor
ming van een kabinet op zich wil namén, is
in deze! audiëntie niet tor sprake gekomen.
Szoll Verklaarde aan) rijh vrienden, dat hij
wel bereid zon rijire de vartreihg van een ka^
binet op rich to nemen, doch dat dit ire do
tegenwoordige omstandigheden tóch oremo-
hen vare den ondergang cn de schande kan
redden.
Dat andere lioofd, die volksleider, geheel
■gereed om zich t© meten met Lodewijk XIV,
don Zonnekoning, was Willem, prins van
Oranje, zoon van Willem II en kleinzoon,
door Henrietta Stuart, van koni'reg Karei I
van Engeland. Dö jonge mam was 22 jaar
oud in 1672. Jan de Witt was rijn voogd ge
weest en 'had hem opgevoed met het doel
van dezen ouderwetschen prins eetoi irepubli-
keinsch burgerman te maken. Jan do Witt
had den prins, zooala gezegd, door het Eeu
wig Edict, voorgoed van de rogcerilng bui
tengesloten, maar- dö gril der Hollanders on
do schrik die de soldaten van Lodewijk
XIV inboezemden, deden de politick van
den raadpensionaris schipbreuk lijden en 't
stadhouderschap weid hersteld ten behoeve
van prins Willem
Jan do Witt hoog liet hoofd voor den wil
van zijn medeburgers, maar Cbrnelis de
Witt bleef weigeren en ondanks de doodsbe
dreigingen van het gepeupel dab rijn huis
tó Dordrecht belegerde, weigerde hij de act©
te teekëucre, die het Eeuwig Edict zou nietig
verklaren.
Op aandringen vare rijn edhtg©noote, toe
kende do Witt c-indëlijik, doch voegde voor
zijn naam, twee lettorsV. C. „Vi Ooactus".
d. w. z. „Door geweld gedwongen". Mevr
de Witt haaklc- met eetre pennestredk de let
ters door en Oorreelis dö Witt ontsnapte als
door een Wonder aan de volkswoede.
Wat Jan de Witt aangaat, zijn' sneller
toestemmen in den wenseh rijher medebur
gers hielp hem heel weinig. Weinige dagen
later viel hiji als slaohtoffeir vare een moord
aanslag. Zwaar 'gewond, werd de raadpensio
naris naar huis gedragen', doch 'hij genas
van zijn wonden.
Voor de Oranjemannen was het leven der
gebroeders de Witt steeds eere eeuwige hin
derpaal geweest voor hum plannenrij ver
anderden dus voor het oogenblik hun tac
tiek, en zij trachtten te bereiken -met den
laster, wat hun met d*m dolk niet gelukt
was.
De ©Handeling, die onder deze omstandig
heden op den voorgrond trad, was geheel in
staat voor dat baantje, hij heette Willem Ti
chelaar ©ra was barbier ere chirurgijn to
Piersbil.
Hij verklaarde dat Cornells do Witt,
wanhopig over de nierig-Verklaring Van het
Eeuwig Edict, en met gloei en-don- haat ver
vuld togen Willem van Oranje, besloten1 had
deu laatste uit don weg tö ruimen ©re aan
Tichelaar zelf had opgedragen de republiek
te verlossen van den nieuwen stadhouder.
Tichelaar deed liet voorkomen, dat hij lie
ver* als eerlijk man heb plan Vare den mis
daad Verraadde, dan de misdaad beging.
Men kan' zich voorstellen' de consternatie
der Oranjeklanten toen dit zoogenaamde
complot van Corndlis de Witt door Tiche
laar de wereld werd iingestuufd.
Den 16en Augustus 1672 liiet de procu
reur-generaal Oomolis de Witt in' zijkii wo
ning gevangen nemen. Hij] werd naar Den
Haag vervoerd ere onderging ire de folter
kamer op de Gevangenpoort do pijnbank-
straf, bestemd om. zijn! geheele lichaam aan
stukken te scheuren, indien hij niet bekere-
Ver. Staten.
Doordat iir den laatste re tijd zooveel gek
ken in het Witte Huis to Washington ver
schenen om president Roosevelt to spreken,
heeft men nu strenge maatregelen genomen
om den. toegang tot hot Witte Huis, wdlko
tot nu toe voor iedereen vrij was, to beper
ken. Men zal den president voortaan slechts
kunnen spraken na aa,n talrijke formalitei
ten te hebben voldaan.
Chili.
Het ministerie Matte, dat nog igcen vijf
weken oud is en gevormd werd ouder zeer
moeilijke omstandigheden1, is niet gelukkig.
Do minister van oorlog, generaal Carlos
Bes-a en do minister Van buitorelandsch© za
ken hebben hun ontslag gevraagd.
Dö talrijke kabilnets-wisselingen! endor
den Vorigen president hadden liet land zeer
verzwakt ore zijn krediiet in liet buitenland
geschokt. Thans dacht men dat onder presi
dent Riesco liet rijk een; tijdperk van rust
tegemoet ging, want Matte gold voor een
invloedrijk en knap leider der liberale par
tij, Daarom valt dezo crisis don bewoners
dor republiek dubbel togen.
Chin*.
Volgens de „Daily Mail" zou de Russi
sche gezant te Tokio, Rosen aan do Japa-
neescho reigeerinig een! nota hebben' gezon
den, waarin igczegd. werd d'at do ontruiming
van Miantsjoorije een kwestie tussahesn Rus
land en Chiha is en dat Japan zich er niet
mod© liad te bemoeien.
Een andore nota Stelt do vördeeling van
Korea voor. Japan zou het zuiden namen on
Rusland hot noorden van het schiereiland.
Japan hoeft geweigerd.
Een Amerikaansch efekador dat eenigö
dagen geleden to Kivro-Tchéou aan do oost-
Cliinoescho kust is aangekomen, zal
op verzoek van do Ohilnocsciio regeering
aan admiraal Evans, daar ©enigen, tijd
blijvön.
Hofberichten.
Uil Schwerin
Groothertogin Marie en hare Nederlnmbche
pasten zijn eergisteravond te Wiligrad op
bezoek geweest bij hertogin Johann Albrect t,
wier gemaal op het oopenblikin Zwitseiland
op de gemzenjaeht is. Na het souper keerden
zij naar Rabensteinfeld terug.
Onze oorlogsvloot
Da torpedobooten Python, Sphinx
en Minotaurus vertrokken gisteren van
Aden, met eerste bestemming naar Colombo.
Onze ministers.
De minister van justitie, van verloltetug,
heeft zjjne werkzaamheden aan het D> parle
ment hervat.
do heb complot tegen Wil lean, vare Oranjo to
hebben gesmeed.
Cornells de Witt, een mare groot vare ver
stand ere van ziel, behoorde tot die soort van
martelaren', die glimlachen bijl d© wreedste
folteringen en' gedurende dö pijhAlging reci
teerde hiji verzen vare Hoo-atius, maar bo-
kando niets aan zijn fanatieke rechters.
Deze beulen waren, echter zoo overtuigd
vare d© waarheid vare Tichelaars bewerin
gen, dat zij Cornells d© Witt schuldig ver
klaarden ©n hem uit ailö ambten ere waar
digheden1 ontzetten, hem veroordcclend tot
levenslange verbanning van hot grondgebied
der republiek.
Dat was reeds oen groot© voldoening voor
liet volk, voor wölks belangen Corndis de
Witt steeds werikzaam was geweest en toch
zal blijken dat hot niet voldoerede was.
Jan d© Witt was op lliet eersite gerucht
vare de beschuldiging vare zijn broeder, ont
slagen: als raadpensionaris. Ook bij werd
waardig beloond voor ziju waarachtige toe
wijding aan de welvaart vare hot land. Hij
keerde terug uit het politieke leven, met
vonden cn smaad, de eenige voordeden,
waarmede eerlijke lieden in. den regel be
loond wondere.
Gedurende dübn tijd wachtte Willem vare
Oranje de gebeurtenis af, waarbij! het volk
van de lijken deer beide broeders de Witt de
trap zou maken waarlangs lriji naar het stad
houderschap zou opklimmen.
Wordt vervolgd.)
