Praatjes oter ra, weifle en mi wat.
G e in c e n t e r a a tl.
Landbouw en Yeeteelt.
V
BINNENLAND,^
STADSNIEUWS.
Ui'
tijd veel rondgesnuffeld en wel met 'toog
op onzen aanstaanden zwerftocht.
Aan Koningsplein-Noord bevindt zich het
paleis van Zijne Excellentie den Gouverneur,
U zeker nog wel van de laatste audiëntie
bekend.
nllampir poekoel doeabelas, toean I" ('t Is
bijna twaalf uur, mynheer!) waarschuwt de
koetsier en daar we nu toch betrekkelijk
dicht bij huis zijn en de arme paardjes leelijk
op raken, zoo nemen we een kort besluit,
zich uitende m 't woordje npoelang 1" (naar
huis toe), dat de koetsier zich geen tweemaal
laat zeggen.
Langs de z.g. Fransche buurt van Rijswijk
met haar mooie toko's, waaronder ook die
van sOost en West", komen we eindelijk
weer op Molenvliet, in ons hotel.
Nu, ik ben blij, dat ik thuis ben 1
't Is op Batavia in den laatsten tyd veel
te warm, en 't wordt tijd, hoog tijd, dat we
van hier gaan.
Batavia, 23 Juni 1903.
'tls al weêr de z.g. slechte tijd voor Java's
kustplaatsen De plagen van den zOosimoes-
son", de koortsen en buikziekten, de mazelen
en pokken zijn in aantocht en vooral dit jaar,
met die afschuwelijke hitte, is een lang ver
blijf in de vlakte niet geraden. Ook moetik
bovendien weêr aan 't klimaat gewennen en
plaatsen als Batavia, Semarang of Soerabaja
zijn nu juist niet bepaald je oorden voor een
normaal verloop van het proces, het proces
der bloedverdikking, dat elk Westerling in
de tropen ondergaat,
Mij reeds eenige dagen minder Mekker"
voelende, raadpleegde ik gisteren een bekwaam
ïdokter-dwaja", den heer Tehupeiorij vaD
Meester-Cornelis en deze jeugdige, doch zeer
kundige arts beval mij ten zeerste een tijde
lijk verblijf op Buitenzorg aan, alvorens de
grooto reis door Indiê te aan vaat den.
Nu, ik herinner mij die plaats nog van
vroeger, 't is wat een heerlijk koel oord, die
residentie van »Oom Willem", onzen popu-
lairen Gouverneur-Generaal
We zitten er bovendien dicht bij het vuur
en dat kan zeker geen kwaad, juist met het
oog op mijn verdere reis, terwijl de heeren
van de algemeene seretarie mij van veel op
de hoogte kunnen brengen, dat ik voor eene
objectieve beschouwing der verschillende grie
ven en klachten misschien wel noodig heb te
weten.
We gaan dus eerst naar Buitenzorg.
Wanneer ik verder zoo eens naga, dat deze
Penkras heden 26 Juni geschreven, eerst
den 24sten October geplaatst kan worden,
dan is ons tijdelijk verblijf daar boven ook
nog zeer geschikt om de pen eens wat te
te laten rusten en daardoor langzameihand
wat van den voorsprong te verliezen.
Batavia, 26 Juni 1903.
V
Ziezoo de koffers zijn gepakt, van vrienden
en kennissen is afscheid genomen en morgen
zulien we dezen smeltoven verlaten en fnsschen
bergwind gaan happen.
Nu moeten we nog even met de stoomtram
naar Meester-Cornelis en wel om dokter Tehu
peiorij te bedanken voor zijn goed advies.
Het treft heel goed, want we zullen nu
een weg volgen, die er bij onzen rijtoer juist
op ingeschoten is. We gaan daaiom samen
nog dat deel van onze Indische hoofdplaats
bewonderen, dat tot nog toe ons ontbreekt,
om n<"ii' waarheid te kunnen zeggen, dat
we alles bekeken.
Ik zal u dan tevens in kennis brengen
met een veelbelovend jong-Indiër, met een
van die vooruitstrevende mannen, die vol
hoop den blik naar het Westen wenden, ver
trouwende op het rechtsgevoel der blanda's,
dat als het maar eenmaal is ontwaakt, ten
zegen kan worden voor het land der Zonne.
Lt. Clockeneb Bbotjsson, b. d.
Batavia, 30 Juni 1903,
Hier vergist da penkrassor zich, natuurlijk
niet wetende, dat de vorige Penkras te laat aan
kwam, om nog 17 October to kunnen gepb •*st
worden.
Prov. Staten.
Bij de herstemming voor de Prov. Staten
in het district Hulst (vacatuie van Waes-
berghe Janssens) werden gisteren 4585 stem
men uitgebracht. Gekozen de heet Jos. van
Waesberghe (r. k.) met 2307 stemmen. De
heer P. Dregmans (antirev.) kreeg 2139
stemmen.
Centrale Gezondheidsraad.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft, ten dienste van den centralen
gezondheidsraad, onderhandelingen aanknoopt
ten einde te Utrecht voor het Rijk de noodige
terreinen to verkrijgen tot het bouwen van
bureaux, vergaderlokalen, laboratorium, enz.
De kosten in zjjn geheel worden geraamd
op f 289,000.
Anti suikeraccljnsbond.
Onder voorzitterschap van rar, H. F, Hes-
selink van Suchtelen, van Wageningen, ver
gaderde gisteren te Utrecht, de Anti-Suikerac-
cynsbond. Uit het verslag blijkt, dat de bond
thans 101 leden telt, waaronder 3 begunsti
gers. De totale ontvangsten zjju f 478.20 en
de totale uitgaven f 145.50, zoodat er een
batig saldo van f 332.70 is. De heeren Heldt
oud-lid van de Tweede Kamer, en Van Loc
keren Campagne te 's-Gravenhage warden
tot bestuursleden gekozen.
en café-personeel te doen plaat3 hebben op
Vrijdag 6 November, des nachts ten 1 ure,
in het Feestlokaal, Willerastroat te 's-Hage.
Als sprekers hebben zich bereid verklaard
de heeren nir, Kerdyk, mr. Kolkman, mr.
Troelstra, E. S, Talma, dr, Eringaard en ver
moedelijk ook de heer mr. Smidt.
Hoofdbestuur H. t. N. v. 't A.
In de October-vergadering van het hoofd
bestuur der Maatschappij tot nut van 't al
gemeen is gekozen tot algemeen voorzitter
der Maatschappij mr. J. Kruseman en tot
vice-voorzi ter de heer W. Spakler.
Ynkvereen. cafó en restaurantbedrijf.
Thans is door de subcommissie der vak
verenigingen in het hotel-, restaurant-, café-
en ocieteitgeëmployeerden definitief besloten
om de meeting voor het hotel-, restaurant^
Zitting van Woensdag 2S October, des
namiddags ten 2 ure.
BEGROOTING 1904.
(Vervolg.)
Volgn, 109. Oaderlioud van straten en
pleinen f 31000.
De heer De Groot wjjst er op dat in
het afdeelingsversiag de wenschelijkheid is
besproken om met de verstrating van de
Hoogstraat nog te wachten.
Spr. heeft die straat eens wezen bezien
en hy heeft daarbij gezien dat er wel eenige
steenen gescheurd en gebroken zijn maar
toch niet zoo heel veel. Vernieuwing van de
steenen is dus zijn inziens niet zoo hard
noodig.
Spr. zou gaarne op de uitgaven dei be
grooting een f 5000 besnoeien om de ver
hoogde inkomstenheffing mis te loopen.
Het verstraten kost f 4 per M* en waar
het te verstraten deel der Hoogstraat 1600
Mn beslaat, kost dit 16400. Hy stelt echter
voor den post slechts met f5000 te verlageD,
omdat hij met deze verlaging zijn doel be
reikt, zoodat dan nog f 1400 beschikbaar
blijft voor herstelling.
De heer Visser wijst er op dat bij ver
laging van den post met dat bedrag van
verstrating der Hoogstraat niets zal kunnen
komen. Er moet ook materiaal worden aan
geschaft.
De heer de Groot wijst er op dat voor
aanschaffing van materiaal toch nog f 1400
beschikbaar zijn.
De heer G o u k a meent dat de proef met
scoriae bricks als mislukt kan worden be
schouwd. Hij acht dat materiaal goed voor
wegen waar weinig gereden wordt, maar niet
voor een straat als de Hoogstraat waar een
druk gerij is ook met zwaarbeladen wagens.
Die wagens rijden bovendien zooveel moge
lijk in het zeilde spoor om het vallen der
paarden te voorkomen.
Wel geloo-fb spr, dat, indien nu verstraal
wordt, over 2 of. 3 jaar do toestand wear
dezelfde is, maar wordt niet verstraat, dau
worden velen ontstemd, omdat do straat
wenkelijfc voor berijden gevaarlijk is. Blijft
de straat hggon zooals ze nu is, dan zullen
de onkosten later nog veel grooter zijn.
Spr. zal dan ook stemmen tegen het voor
stal-Do Groot.
De 'heer V" is s e r erkent dat d© scoriae-
bricks de eigenschap hebben dat,wanneer de
liarde buitenkant weg is, oen zachte steen
overblijft. liet plan is om een gedeelte to
verstraten, en do rest te herstellen, met do
goede steenen die daaruit komen.
Dat veel fn bet zalfde spoor Wordt gere
den, ziet men in smalle straten dikwijls. Bo
vendien. is biji het leggen van den electri-
selien 'kabel de straat Slecht weer dicht ge
legd, waarbij ook de steenen veel hebben ge
leden.
Do heer Loopuyt vraagt of bijj ver
legging der Hoogstraat weer dezelfde ron
ding zou worden gehouden. Hiji meent dat
dit is geschied, om te gemoet te (komen aan
de eischen van Schieland.
Do lieer Visser ontkent dit laatste.
Na het verhoogen en verzwaren der bui
tendijken beeft Schieland er in berust dat
de Hoogstraat niet weid verhoogd.
De heer Kouneriage Gr ets herin
nert er aan dat hij dezen post vroeger heeft
genoemd de elastieke post, en dat hij! vroe
ger heeft meegewerkt om dien te verlagen.
Spr. heefu ook nu, hij de bespreking van
dezen post, in liet College van B. on W ge
vraagd of bet wel noodig was dien nu 7000
hooger voor te dragen Toen is door den heer
Visser geantwoord dat, alvorens dit bedrag
vast te stellen, alle onderdeden ernstig zijn
be,prolkenhij' wees er op dat die verhoo-
ging ook noodig was voor aanschaffilng van
materiaal. Vaar hij nu heeft gehoord dat
de Hoogstraat bepaald moet warden ver-
straat. weet hij niet hoe deze post zou moe
ten worden verminderd.
Echter wil spr. in overweging geven dat
voortaan bij de begroeting worden overge
legd do opgaven van het voorhanden mate
riaal bet is 'hem toch gebleken dat die in
de laatste jaren zijn verbruikt. Vroeger was
er bijv. een voorraad van 2000 aan keien
en nu zijn die op.
Hoe on ga ara o dus, heeft spr. gemeend
zich bij dezen post te moeten neerleggen.
De lieer- Visser wijst er op dat onder
het aan t© schaffen materiaal ook bekoort
materiaal voor de Damlaan.
De heer de Groot meent dat, al wordt
dezo post met f 5000 verlaagd. B. on "W.
toch nog (kunnen beslissen wat zijl willen
doen uitvoeren.
De Voorzitter merkt daartegenover
op dat, indien één lid oen wonsch uitspreekt,
dit voor B .on W. geen reden behoeft te zijn
om daarnaar te handelenwel echter wan
neer de raad een besluit in dien geest neemt.
Do 'heer mr. J" an sen zal togen, ver ha
ging van dezen post stemmen, hoewel hij
het niet eens is met enkele beweringen van
de zijde dei" bestrijders.
Door den heer Geuika is beweerd dat de
proef met scoriae-bridks is mislukt, maar
die meening doolt bij niet. D© straat is te
rond gelegd en daardoor ia de toestand on-
houdbaar. Was da Hoogstraat vlakker ge
legd, dan zouden do wagens niét in kot-
zelfde spoor behoeven te lijdenzoodra zij
nu buiten het spoor rijden vallen de
paarden,
In Berkel is aanvankelijk: do met seoriae-
bricks bestrate weg bol 'gelegd', maar spoe
dig hadden de koerein daar de fout begrepen
en hom overgest-raabsedert Voldoet di©
Weg best.
Do beer K r a n o 11 meent dat de proef
niet scoriaö-bridks ondor vrij gunstige om
standigheden is genomen, omdat door liet
gevaar van berijden de meeste wagens een
anderen weg kozen; als het mögelijik was.
liet voorstel-clei Groot wordt ten slotte
verworpen met 14 tegen 6 stemmen.
Volgn'. 117. Kosten van de algemeene be
graafplaats en 'kosten van begraving.
In de le afd. was da toelichting Van den
post „inrichting lijkenhuis, om ook te die
nen voor drenkclingeiihui'sjö f 100" ernstig
bestreden.
B. en W. bobben daarop geantwoord dat
zij den post moeten handhaven omdat de
plaats daarvoor bestemd is.
Den heer v. estendorp heeft dit
antwoord gespeten. Hot huisje zou daarvoor
kunnen zijn aangewezen' als het niet be
woond was; nu acht het daarvoor totaal
ongeschikt. Hij acht het toch boter liet
drenkelingenhuisje to laten waar het is.Ge-
woonlijlk worden die lijlken daar gebracht in
een toestand waarin zij niet meer 'kunnen
worden vervoerd.
Worden die lijken eerst door de stad naar
do openbare begraafplaats gebracht, dan zal
dikwijls nog een tweede vervoer door de
stad noodig zijn wanneer zij daar niet be
graven moeten worden.
Spr. wil gaarne medewerken om den toe
stand aan. do motselwerf to verbeteren door
het aanbrengen Van licht.
Bij .het huisje aan de begraafplaats grenst
heb zgn. wachtlokaal. Hij stolt dus voor den
post 100 voor dit doel te schrappen.
De Vo cvrzi tt er handhaaft heb voor
stel van B. en' V.
De metsetlwarf waarheen nn de lijlken ge
bracht worden, is voor de familieleden een
unheimische plaats. Het lijkemhuisjo bij de
woning van den grafmaker acht hij veel
meer geschikt.
Dat huisje is geen decider W o n i n g.
Spr. liecft uitdrukkelijk geïnformeerd of 't
verblijf van een lijlk daar voor de bewoners
van cle w o' n i u g nadeelig kan zij'n en hier
op is ontkennend geantwoord.
Dei gewaagds 100 zijn bestemd voor
«enige onvermijdelijke benoodigdheclen daar-,
ton behoeve van doctoren en justitie.
Wel is het mogelijk dab voortaan het go-
val zich kan voordoen dat oen lijlk tweemaal
zal moeten worden Vervoerd, maar nu moe
ten dio altijd tweemaal vervoerd worden.
Do hoor v. Westendorp wijst er op
dat, al is dat vertrek niet aangewezen als
een dedl der woning, dit toch onmiddellijk
daaraan grenst en een tot ontbinding over
gaand lijlk verspreidt een emstiige stank.
Waar dit huisje is bestemd geweest voor
lijkenhuisje en hut nooit daarvoor is ge
bruikt, heeft de praktijk geleerd dat het or
niet gesdliikb voor is.
Waar de voorziter zegt dat dö lijken nu
altijd tweemaal worden vervoerd, antwoordt
hij dat do eerste keer bijna altijd per
scheepsgelegenheid geschiedt.
Voor een justitieel onderzoek van lijken
is voorts het ziekenhuis aangevreten.
Hlet voorstel-v. Westendorp wordt na nog
eenige discussie Verworpen met 14 togen 7
stommen.
Volgn. 133a. Kosten, voor belooningon en
eereblijiken
De heer Gou'ka stelt voor dezen post uit
te trekken tot oen bedrag van 1000.
Dit wordt ondersteund door de heeren
Klein en Kis.
De heer Ris zou bij' de omschrijving van
ckzeii post willen toevoegen: schooheisjes
on schoolwandelihgen.
Op een vraag van don heer v. d. Pool
antwoordt de heer Go uk a dat het na
tuurlijk de bedoeling is dio gelden beschik
baar te stellen zoowel voor de bijzondere
als voor do openbare scholen.
De heer F a u r e verdedigt het voorstel
uit een paedagogisch oogpunt; hij be
schouwt dien post dan ook minder bestemd
voor bolooning dan voor bevordering van !t
onderricht.
De heer Konnier 1 O g e G r e t e is prin
cipieel niet tegen dezen post. Hij| herinnert
er echter aan dat vroeger een post van
f 1500 daarvoor was uitgebroMceu, clie ge
schrapt is met het oog op de begrooting. D'o
toestand is nog'niet zooveel verbeterd dat
zonder bezwaar een post Van 1000 weer
op de begrooting kan worden gebracht. Hij
vraagt daarom: Is die post zóó noodig?
Waar d© leerplichtwet cle kinderen dwingt
tot schoolgaan, is een helooning tot bevor
dering van het schoolbezoek niet noodig.
Do heer" Fauna herhaalt dat heb geen
beloraing is. Da leerplichtwet treft 'boven
dien dei ouders. Otfk vroeger moesten da
kinderen naar school wanneer d© ouders dit
venschteu. Zij, zijn dus altijd gedwongen ge
weest.
Da heer Ris vraagt of hot niot bötor is,
da vraag van den heer Honnerlaga Greta
om ta 'keoren öu te zeggen Is de begro'otiug
zóó dat voor dit goed doc-1 geen 1000 kan
worden uitgetrokken
De heer mr, J" a n s e n ia prineLpfeel niet
tegen eereblijkoa j liij heeft dit vroeger ga-
tcond, doch o-ölc hij acht heb met het oog
op do cijfers der begroot/ing verkeerd, dozen
post thans op da "begroeting to brengen.
De heea' Loopuyt zal ook op dezelfde
gronden togen het voorstel stemmen.
Het voois bel wordt aangenomen mat 11
tegen 9 stemmen.
De heer v. "W os t e ndo> r p stélt voor een
Volgn. 133b, kosten voor het verstrekken
van voeding en Meeding aan schoolgaande
kinderen', ƒ250.
Hiji -wijst op het adres van het bestuur
van den B, v. N. O', dat den vorigen dag ia
ingekomen.
Hij doet dit voorstel) omdat hijj in het af-
geloopen jaar eon ruims ervaring heeft op
gedaan 'op dit igebibd in Rotterdam', door
bijlwoning der vergaderingen Van da com
missie tot Waring van schoolverzuim, en' hij
meent dat oen postja van f 250 toch geen
bezwaar zal opleveren voor het evenwicht
dor begrooting.
Het voorstel wordt ondersteund' doter do
heeren Gonlka en de Groot.
De heer G o u' fc a, deelt mede dat tot nog
toe door particulieren; Meeding en voodiug
is verstrekt waar dit noodig was. <Ztij moes
ten zich echter bepalen tot de leerlingen der
openbare schotel, lo. omdat do gaven kwa
men van do voorstanders dier scholen, on
2o. omdat hun middelen niet verder reik
ten. Wendt nu een post voor dit doei uitge
trokken, dan heeft di© particuliere commis
sie zic.h bereid verklaard ook deze gelden
voor hot beoogde doel aan ta wenden'.
De heer F a u r o heeft hier niet dezelfde
ervaring opgedaan als zijlui collega v. Wes
tendorp in Rotterdam'. Hij, vreest ook voor
misbruik.
D'ö heer G o u 'k a zegt dab men. voor mis
bruik niet bang behoeft ta zijn. Die com
missi© heeft bewijzen van het tegendeel ge
kregen.
De heer" Smit zagt dat aan schoolvoe-
ding 'geen' behoefte bestaat. Hiji is door
iemand in da gelegenheid gesteld broeden
ter beschikking van de hoofden te stellen
en de beschikbar© bons zijln niet verbruikt.
D© heer v. W estendorp beroept zich
op da rapporten van het meerendcel der
hoofden van schalen in deze gemeente,
waarin eiikend wordt dat behoefte aan Mee
ding en schoeisel bestaat. Bovendien, wan
neer ar geen behoefte! bestaat, zal het ook
ui et worden uitgegeven.
Het voorstel-v. Westendorp w'ordt ver
worpen mat 12 tegar 8 stemmen.
Zitting van Donderdag 29 October,
des namiddags ten 2 ure.
O ni t v a n g s t e n.
Volgn. 14. Marktgeldeu, Wik-, Weeg- en
meetgelden 3230 (hieronder verpachting
f 2500).
D'e heer Klein stelt voor dezen post te
verminderen met 2500,
Dut wordt ondersteund door de' heeren
Faure en De Groot.
De lie'er D G r O' o b geeft deni heer Klein
in overweging nader in zijh voorstel aan te
wijzen vac hiji met deze vermindering be
doelt. Het 'is toch niet enkel het doel om
2500 minder te ontvangen, maar wel om
de kermis af te schaffen, waarvan het ge
volg zal zij'n een minder© ontvangst van
2500.
De heer Klein ziet het noodzakelijke
daarvan niet in.
De Y oorzitter wijst er op dat, zoo
lang de kermis bestaat, in de bog-rooting
behoort rekening gehouden1 te, worden met
da vermoedelijk© ontvangsten daaruit.
Wil men de ontvangsten laten vervallen,
dan moet men ooOc do bron waaruit zij,
voortvloeien, wegnemen'.
Voorts wijst spr. er op dat al werd nu
besloten tot afschaffing der kermis, daar
mede de zaak nog niet is afgehandeld.
Zoo'n besluit heeft pas kracht van wet zoo
dra Ged. Staten hun goedkeuring daaraan
hebben gehecht on die hebben 30 dagen tijd
om bijl dei besturen der omliggende gemeen
ten te informeeren öf die tegen de afschaf
fing bezwaren hebben.
De .heer K1 il n stelt nu voor de kermis
af te schaffen.
De heer G o u k a is principieel niet tegen
afschaffing maar wil daartoe eerst dan
overgaan wanneer een ander volksfeest
daarvoor in ruil wordt 'gegeven. (Hiijl vindt
de zaak ook te ernstig om zoo maar even
tusscken twee posten der be'grooting in te
besluiten tot afschaffing van de kermis. Het
is wel geen.' oveiTompehng, maar toch fe het
Voorstel niet vooruit bekend geweest. Voor
een equivalent Voor do (kermis is voorts een
uitgaafpost noodig.
De lieer Klei' n denkt daar ook zoo over,
maar thans zijh niet dei uitgaven aan de
orde, doch de ontvangsten. Stelt de heer
Gouka iets anders voor de kermis dn rail
voor, dan zal hij daar geen bezwaar tegen
■hebben.
D'e heter Gdufca vindt dat wel oen ge
makkelijke methode van den heer Klein,
maar .hij zal daar toch n'itet op ingaan. Die
kans acht hij ook wal wat gewaagd.
Men moet ook niet vergeten dat op deze
wijze de uitgaven verhoogd en' de inkomsten
verminderd worden. Hiijl geeft daarom in
overweging liever to wachten tot dat, waar
d© Schutterijwet Staat opgeheven te wenden,
de gelden dio daarvoor nu worden uitge
geven, vrijkomen.. Dezo kunnen dan voor die
verwisseling Worden besteed.
De heer Faurd zngt voorstander t© zijn
van' de afschaffing der kermis, doch wil
zelfs den scMjk ontgaan dat getracht wordt
dio afschaffing bij overrompeiliog to ver
krijgen. Hiji geeft daarom den heer Klein m
overweging zijn "besluit terug te nomen en
dat later schriftelijk in te dienen, zoodat
het den meer ge-wenschten weg 'gaat, zooals
door den voorzitter as aangegeven.
Ha nog eenig© discussie trekt do heer
Klein zijh voorstel' Weer in.
Volgn. 17. Schoolgelden ƒ25,210
De heter Faure vraagt den wethouder
Van ouderwijs of da ervaring dezen' nifet ge
leerd heeft dat heb schoolgeld aaü da volks
scholen hier Wat to hoog is. Het is
gevallen dat zoo Véél uitzonderingen wor~
den gemaakt op de heffing van heb voilé
schoolgeld. In het bijlzonder wil hij! wijzen
op hot schoolgeld aan school B, waar het
maximum schoolgeld niet minder dan fm
bedraagt.
■Spr. wil voonlo'opiig do aandacht daarop
vestigen.
D1© heer lï dn n ex 1 ©g e, Grot© ant
woordt dat vóór een paar jaar dat school-
geld verhoogd is. De ondervinding heeft
hem werkelijk geleerd dat dit tlmnstehooc
is en tot zijn verwondering heeft 'hiji, toon
hiji als wethouder op was getreden, geziea
dat ongeveer 50 dor ouders zijh gerang
schikt onder de minvermogenden.
Hij zal daarom ook zijh aandacht aan
dit onderwerp wijden; en een voorstel dier,,
aangaande is van hem wel t© wachten. Ook
wat het schoolgeld aan dö gewone lagere
scholen le en 2e klasse betreft, zal een wij
ziging worden voorgesteld.
Volgn. 18. Heffing van retributiëm op de
koopmansbeurs 100.
Do heea- D e G r o a t meent dat het niet
goed zon zijh wanneer d© opfni© gevestigd
werd dat alle leden 'instemden met da lief.
fing van een beursbelasting. Biji spr. bijv.
zou zoo'n belasting, waaruit (hoogstens ƒ200
ta verkrijgen zou zijn, weinig sympathie vin
den.
Hij' is tegen beperking van de handels
vrijheid, die daarihi gelegen is.
Bovendien zouden daaruit weer kosten
voortvloeien en onmogelijk kan ook' voor
deze heffing een billijk© regeling getroffen
worden.
D'e heer Honnerlaga Grote zogt,
dat, waar hier voor alles wat d© gemeente
geeft of doet, betaald moet worden, hij het
billijk vindt dat ook de kooplieden betalen
voor liet gebruik van de beurs. Niet voor
het bedrag dus, maar voor lr©t principe.
Ook voor het gebruik der zalen boven de
beurs wordt betaald.
Den en ander over de verpleging van ons fee
en wat daarmede samenhangt,
{Vervolg).
Bemesten dus èn met bagger èn met
stalmest, afwisselend of golij(kbijldig, is voor
weide-hooiland het meest aanbevelens
waardig. T'ob dit besluit zijn wd de laatste
maal gdkomen. Dat jaar op jaar deze be
mesting moet plaats hebben en wel in het
vroege voorjaar, spreetkt wel haast van zelf.
Een dubbele bemesting om dö twee jaar
'kan ook het bespaart arbeiddoch
meer dan een jaar bemesting achterwege to
laten, is verkeerd.
"Wil men bovendien na dein hooibouw nog
een 'kleine voorbemesting geven, best; bet
ebgraen zal er te beten- om zijn. Hierbij, zij
men evenwel Voorzichtig; Vooral galdt dit,
als gowono Schiedammer gebruikt wordt.
Men verdunu© dien behoorlijk, voor zei uit
te gieren. Ragout het aanhoudend, dau zul
len dei jonge grassprietjes van onverdunden
Schiedammer weinig hinden- hebben. Bij
zonnig en droog weer fe een onverdunde be
mesting gevaarlijkclaar het jong© gras daa
licht verbrandt, zoo als het heet. Later in
vallend© regens herstallen dan het gewas
wel weer, maar de terugzetting is toch be
langrijk.
Overmaat, schaadt. Dit geld ook hier,
Zorgen, dat ©ent plant naar behoeften voed
sel tot zich kan neanen, is plicht; doch
wanneer de aangeboden voeding te straf
is, werkt zij schadelijk voor de plant. In de
natuur neemt dö plant haai- voedsel steeds
in zeer verdunden toestand op; d© grooto
hoeveelheid water in den bodem aanwezig
zorgt wel voor Verdunning van de vaak niet
al te ruihi aangeboden voedingstoffen.
Komt nu echter eea bemesting op een tijd,
dat althans de bovenste grondlagen, wei
nig of geen vocht bevatten, dan kan de
gewenschtei verdunning ni©t plaats hebben.
Is de lucht betrokken, of regent het, dan
verdampen dei planten minder water, en
znigern dus om het zoo eens uit te druk
ken minder gretig do aangeboden1, dunne
meststoffen op. ITeeft dö mest zich. maar
eenmaal door den grond verspreid, daa
komt de zaak wel terechtdan, regelt do
grond zelf, 'bij! Voldoende toetreding van
lucht, wel d© gewenscht© ver kuining. In
do tuihderij, waar de planten soms zooveel'
voedsel behoeven, dat behalve de gewone
bodembemesbing, scans nog wekelijks vloei-
rnesb maat worden! gegeven, geldt dan ook
als vast© regel„Gier nooit, dan bij regen
achtig weer en betrokken lucht."
Omtrent het gebruik van baigger nog het
vo-lgende. Böhalve dat baiggör goed© mest is,
wordt door geregeld baggeren da wateraf-
A 1-
voer in een polder bevorderd; alzo© wei®
het möde, ©en goede ontwatering van het
land tö bevorderen. Maar aan dat baggeren
zijn soms bezwaren verbonden. Vaak hoort
men verklaren, dat cön, uigebaggordö
men moest dan liever zeggen uitgediepte!
sdoot zeer spoedig weea- Vol zit, door het op
werken van den slappen ondergrond. Dit
bezwaar nu1 is ih veenachtige streken werke
lijk niet denifcbeeldig. Dö metest© keuren,
regelende 'het oindonhouden en reinigen der
polderwateren, schrijlvön dan. ook voor, dat
schei en hömslooteu sléchts ©en diépte van
pb m. 30 cjML oaiclei" polderpedl b ölioeveu
te hebben. "Wordt het ban werk geregeld ge
maakt, zoo blij'ven zulke slooten voldoende
op diepte VooT een gtfed.cn, vaterafvoor. 1°
weg en Voerslooten, alsmede d© tochten «o
wateringen, dienen aanzienlijk dieper go-
hondein tö worden, willen, zij1 gj©r©g©H®
