57 Jaargang.
Zondag 1 en Maandag 2 November 1903.
No. 11304.
Berde Blad.
Woningpark „Eendragt".
D C
1
UIT DE PEES.
Plan tot exploitatie yr-n liet terrein „de Eendragt", aan do Tuinlaan te SeMedam,
Schaal1 tl 625,
ALLERLEI.
SCHIEDAMSCHE COURANT
De/e courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
prijs per kwartaalVoor Schiedam en V 1 a a r d i n g e n fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week Voor S c li i e d a m en V laardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentièn voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
ESurcauBïotcrsfraat G8.
tWSStiïfyi
Prijs der A d v e r t e n t i n Van 16 regels fl 0.92 iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die :jj
innemen.
Advertentie n bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In do nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde Icleine a&vertenti&n opgenomen tot den prijs van 40 cents
por advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. 'Delcfoon So. 123.
EENnnm nncurr.
De iNieuwe Courant" is van ooi deel, dat
als men als een vaststaand feit mag aannemen,
dat het ontslag van den werkman W. Tim
mermans aan de machinefabriek Dekhaven
in verband staat met zijn aanvraag om een
formulier van aangifte voor de Ongevallen
wet, het oordeel over de handelwijze van
den werkgever niet anders dan ongunstig kan
luiden. Het blad merkt echter op, dat »De
Nederlander" op grootendeeis onjuiste over
wegingen aan dit bijzonder geval een betee-
kenis van wijdere strekking trachtte te geven.
Een middel toch, schrijft het blad, om te
beletten dat de werkgever niet des vverkmans
recht op uitkeering vei kort, biedt de Onge
vallenwet zelve en de ondeugdelijkheid van
dat middel is alsnog, ook in het ondeihavige
geval, niet gebleken. De Ongevallenwet ver
plicht den weikgever tot (tijdige) aangifte
van het ongevalzij bedreigt hechtenis van
ten hoogste óón maand of geldboete van ten
hoogste f100 tegen het niet of niet tijdig
of niet volledig nakomen der bovenvermelde
verplichting (art. 98). Doch meer nog: art.
102 bedreigt met gevangenisstraf van ten
hoogste zes maanden den werkgever, die
opzettelijk niet voldoet aa-i de op hem rus
lende verplichting tot aangifte of die opzet
telijk tracht te beweiken dat een den werk
man ovetkomen ongeval niet ter kennis komt
van het bestuur der Rijksbank; art. 107
qualificeert deze feiten als misdrijf.
Ziedaar, naar ons voorkomt, wel een zeer
krachtige repressie van mogelijke neigingen
tot veikorting van des werk mans recht. Zelfs
vragen wij ons afindien de feiten zdch inder
daad hebben toegedragen, gelijk het rapport
van den ver/ocningsranci ze meedeelt, hoe is
bet dan mogelijk dat waar de zaak zoo
ruchtbaar geworden is art. 102 niet zou
worden toegepast?
In die ruchtbaarheid ziet «dc Nieuwe Cou
rant" een met miridei krachtdadig beteuge-
lingsmiddel voor werkgevers,dit»zouden willen
bandelen als van den heer De Ridder wordt
verhaald. Wij leven, zegt zij, in een tijd vim
publiciteit tot liet uiterste; het licht der
openbaarheid schijnt averulmet name wei It-
gevers wonen in glazen huizen, [leeft een
werkman grieven, er is een Kamer van Ar
beid, er is voor wat speciaal de Onge
vallenwet betreft een plaatselijke com
missie", die altijd gereed slaat van de zaak
nota te nemen. Verder is er de pers.
Wij deelen schrijft liet blad, op deze
gronden dus allei minst de beduchtheid van
sDe Nederldal een geval als het bedoelde
een precedent zou scheppen, waardoor de
noodzakelijkheid van wetswijziging blijken
zou, Integendeel zouden wij een gansch andere
conclusie uit de toedracht willen trekken.
Hier is dan (zoo de feiten juist zijn weerge
geven) een weikgever, die door eigenbelang
gedreven een weiktnan met ontslig|bedioigl
als en daarmede straft omdat hij zijn
recht op uitkeering wil doen gelden. En wat
geschiedt nu? De b-tiokken Knmei van Ai-
beid trekt zich dadelijk de zaak aan, benoemt
een veizoeningsiaad, dm do feilen onderzoekt
en vaststelthet rapport wot dt gepubliceet d
niemand blijft onkundig van wat hier k
geschied. sDe Nedtul." quaUficeei t de god a
ging des wei k ge vei s als «onrecht". Stiaks
wordt wellicht een strafvervolging ingesteld.
Beteekend dit alles niets Of is het voor
andere weikgevers, die tot een zelfde gedrags
lijn lust mogen gevoelen, een zeer duidelijke
ïingerivijzigmg, dat iets dergelijks niet maai
ongestraft te onzent kan gedaan worden?
In haar wederwoord erkent de »Neibr-
lander" natuurlijk, dat er strafbepalingen in
tie Ongevallenwet, zijn, die tegen het onrecht,
tiet in het geval van het ontslag vnri den
werkman aan de metaalfabnek Delfshaven
Mar haar meening is geschied, repressie
bieden.
Maar dat dit afdoende is, acht zij niet a
priors vaststaande. Het blad beeft hier het
Mg op ontduiking der wet, waarbij natuur
lijk de bedoeling k, dal liet niet uitkomt,
f is de preventieve wei king wel een der
'setoren, die van dat ontduiken zal terughou
"en, en er zijn er nog tal van andere. Maar
wanneet' deze niet krachtig,, genoeg blijken,
l n doet zich van zelf als meer beslissende
°P De ontneming aan den betrokkene
Jan het motief der ontduiking, d. w. z. van
"et belang, dat bij daarbij heeft.
Het blad zegt ten slotte:
2>Niet anders dan met leedwezen zou onzer
op wetswijziging worden aangedrongen
'lasr wij blijven er bij, dat liet thans te
"wfshaven gebeurde een «bedenkelijk ver
!t nsel' is, dat op den duur in die rich tin
moeten leiden.
Ook liet gisterenavond in de j»N. R. Ct.'
-ePl iceerd interview met den heer de Ridcler
Zooals onzen lezers hakend zal zijn, heeft
do gemeenteraad in zijn Dinsdag gehouden
zitting zijn. goedkeuring gchcciht aan het
vooistel van B. en W. tot overname van
een aan te leggen staat op heb terrein aan
do Tuin!aan, waar de huizing „Eendragt"
met haar grootcn tuin was.
Wij geven hierbij thans een terrein schets
opdat onze lezers een beter denkbeeld zich
zullen ikunncn vormen van den toestand
zooals die daar zal worden, en de' bclcckems
die deze onderneming'heeft lo. Voor do ver
fraaiing van dat stadsgedeelte, 2o. voor do
werklieden in heb bouwvak.
Het terrein zal, zooals uit de teekoning
blijkt, in hoeffjzervorm worden aangelegd,
waarvan het middenvak een plantsoentje
wordt met een gesmeed ijzeren hekje, terwijl
in liet plantsoentje tweto monumentale lan
taarns zullen worden aangebracht. liet
plantsoentje krijgt een lengte van 35 M. Lij
een breedte van 9.5 M. Daar om,heen wordt
een trottoir gelegd ter breedte van 2 SI.
Voor do huizen komt oen trottoir van
3 AL breedte, terwijl de1 straat tussclien do
beide trottoirs een breedte zal verkrijgen
van 7 AR Dit geheele woningpark „Een
dragt" zal dus een flink geheel vormen.
Immers, zonder dat wij heb hier uitdruk
kelijk vermelden, begrijpt ieder dat daar
slechts flinke 'hoerenhuizen zullen worden
gebouwdde gehccl-o aanleg van dit park
wijst daarop. Eni dit blijkt trouwens ook uit
JD?
vPI o* vA<* 4
dc luchtsebipper al zijn zelfbehccrsclnng
noodig om zijn kalmte te bowmen.
Kapitein Kraak wijst er echter in zijn
apporl op, dat aan booid twee ballons bt-
hooroa to zijn, waarvan een als reserve zou
kunnen dienen.
Een Tjruïdsloqwt.
De dochter van een groot staatsman 'n
Amerika trad dezen zomer in> het huwelijk
met oen buienlandsch diplomaat.
Reeds bij haar verloving vond zij 't jam-
mm-, dat de vele en kostbare bloemen, die
zij mocht ontvangen, alle v'erwalkten zoo
gaarnd had zijl een Wat minder groote col
lectie gewonscht, zoodat zij beter do bloe
men had kunnen drogen, om ze als souvenir
te bcwaien.
Bij iliaar huwelijk nu had zijl een aardig
plan bedacht, waardoor ziji in do gelegen
heid zou zij in baar bloem en sdh at goed te
.kunnen houden. Zij vroeg aan haar vrien
dinnen en aan allen, die bij' hun gclnfcwon-
solie bloemen' wonschte (e goVon, één witte
bloem met Jangdn steel, die men haar dan
slechts kort vóór do huwelijksinzegening'
moest schenken.
Den dag vóór do groote plechtigheid
werd haar door velen cld „bescheiden witte'
eenzame'' gezonden. I>© bruid had een bloo-
menbindstci' doen ontbieden, did de witte
rozen, camdins, ehiysanthcnnis, A'Eciklok-
ken, orchideeën enz bijeen boud tot één
sierlijken reuzeiihoiiquet.
Dadelijk na do trouwplechtigheid weid
met heb noodige ceremonieel dit blo'omstuk,
bestaande uit zoo eigenaardig verzamelde
bloemen, door middel van ecu vloeistof
waarmee men den bouquet overgoot, als 't
ware versteend.
Do jonge vrouw kan dus nog lang ge
nieten van haar witte biuidsbloem.cn.
Corse! ten.
De tegenstanders van corsetten in Enge
land hebben een oude wet, uit den tijd van
koning Karei II opgehaald, welke bepaalt,
dat „alle vrouwen, van welken rang of leef
tijd ook, die de mannelijke ond-eidanen des
koiiiugs bedriegen door liet dragen van een
corset en hen door middel daarvan lot out
huwelijk verlokken, m do termen vallen van
do straffen op hekserij, zwarte, kunst en an
dere misdrijven van drom aard en dat liaar
huwelijk nietig zal worden verklaard."
Die ouoe wet is nooit ingetrokken en dus
eigenlijk nog van kracht.
Dat zal het halt van menige slanke Brit-
scliö sehoone wol angstig doen kloppen on
der hot verboden kleedm^stuk.
de vcrkoojiaclen die de ondernemers opma
ken, en waarin deze voorwaarde uitdrukke
lijk worclfc gestipuleerd. In verband met dezo
plannen is ook het terrein, in peroeelen ver
deeld tot zulk een grootte, dat difc voor flin
ke huizen met tuin kunnen worden aange
wend.
Aan de rooilijn van de Tuinlaan zullen
aan elke zijdö van heb hoefijzer moeten wor
den gebouwd 5 huizen met een frontbreedte
van S en 7 AL dik, terwijl de diepte 35 AI.
zal bedragen. De helft dier diepte ongeveer
zal worden besteed voor sieiturii, dia langs
het trottoir van den ojronbareiï weg wordt
gescheiden door een ijzeren1 hek.
Die' 12 huizen, die in de 'buiging van het
hoefijzer komen, zullen niet allloen achter,
maar ook voor het huis oen tuintje hebben.
Dit zal niet alleen het fraai van het geheel
aanmerkelijk verlioogcn, maar ook wordt
daardoor verkregen dat allo huizen, ook dio
welke onmiddellijk volgen achter de turner
van da aan de Tuinlaan staande huizen, oen
vrij uitzicht behouden.
Zooals voorts onze lessors op da todkening
zullen zien, zijtn de tuinen achter de in do j
buiging liggende huizen, grooter naarmate
zij meer 111 den hoek van het vierkant Van
liet geheele teiieiii liggen. Met het oog daar
op is liet misschien mogelijk dia huizen zoo
danig in to richten dat zij worden verdeeld
in boven- en benedenwoningen; heb terrein
voor den tuin bestemd, 'kan dan ook in tweo
stukken worden verdeeld, zoodat zoowel de
bewoners van het boven- als van het bene
denhuis het genot van een tuin zullen kun
nen hebben.
Hier zij' nog opgemerkt dab bijl de vcrikoop-
acte ook oen bepaling wordt opgenomen, dab
ïu 'geen der tuinen scheidingen! mogen ge
maakt worden dito liet gezicht belemmeren
of gebouwtjes daarin mogen gezet worden,
welke natuurlijk evenzeer aan dit euvel
mank zouden gaan. Alen heeft dus wol voor
zorgen genomen om voor clkc'n bewoner de
bewoning dier huizen zoo aangenaam moge
lijk to maken niet alleen, maar ook om
daarin van buitenaf een vrij en fraai gezicht
tö geven.
Eooals wijt reeds vroeger hebben medege
deeld, moet de ondernemer het terrein, be
stemd voor den pubtieiken weg cm voor het
plantsoentje, gratis aan de gemeente afstaan
en bovendien, voor clo werken die daar op
en i'n moeten wordeni gemaakt, een bedrag
van f 5200 betalen.
Dc diepte van bet pdein' Vanaf de Tuin
laan tot liet hart van heb hoefijzer bedraagt
47 AL, terwijl da opening tan het hoefijzer
een wijdte aan dö Tuinlaan heeft van 33.5
meter.
Bij de ontwerpen voor de) verschillende
huizen zal er voorts op 'gelet worden dat ze
tesamon een -goed ensemble geven, en dat do
vertrekken van de huizen dio in do bocht
liggen, vierkant zullen zijn.
Dat ten slotte dezo onderneming ook voor
de werklieden in 'het bouwvak van belang
is, behoeven wijl zeker nitet nader aan te
duiden. Waar 22 'hoerenhuizen moeten wor
den gebouwd, tuinen worden aangelegd enz.
enz., zal heel wat werkvolk voor geruimen
tijd werk kunnen vinden en zal dit daar
door ook voor anderen uiteraard niet onbe
langrijke voordooien afwerpen.
kan ons niet van die meening terugbrengen.
Onze inlichtingen, die verder reiken dan
het gepubliceerd verslag van den verzoemngs-
raad, en die ons o. a. gewerden van den in
dat verslag genoemden arts Vuylsteke zelf,
doen ons bi) verschillende dier nWedeelingen
een vraagteeken zetten.
Wellicht dat wij spoedig daarover een en
ander kunnen meedeelen."
Een lallonvctarluig,
De Zwccdscho marine bezit sinds dozen
zomer ccn ballonvaartuig, d. w. z. een vaar
tuig, van waaruit ccn ballon) kan worden
opgelaten om den omtrek to verkennen. Dd
gezagvoerder van dit vaartuig, kapitein
Kraak, heeft nu over do met dit vaartuig
gehouden oefeningen een rapport uitge
bracht. Hit dit rappo'ii blijkt, dat het vaar
tuig aau het doel waai voor het gemaakt is,
gtooteuclecls heeft beantwoord en wea'k'dijk
oen zeer goed verkcnningsiniddel is, vooral
in een kustwater met eilanden en 'klippen.
Het vaartuig, het eerste in dio soort, waar
van er geen der andcie oorlogsvloten tot
nog toe een bezit, heeft een lengte van 4(1
AL, een breedte an 10 AI. cm een diepgang
van 2 Al. In liet voorsta en achterste deel
van het schip bevinden zich de' ruimten voor
dc bemanning en voor dc bereiding van wa
terstofgas. Ecu machine voor beweegkracht
is er niet, daarliet schip gesleept wordt IIct
midden gedeelte van het scliip, ter lengte
van 26 'AI., is bestemd voor beiging van den
Een lezende Minde.
Een amusant verhaal vertelt de „Figaro"
over eou tournee* in Zuiel-Erankrijfc. In een
stad met niet heel gemakkelijke bevolking
was „De Koerier vau Lyou" en als uastuk
„De twoo blinden" aangekondigd. Een ac
teur wordt ongesteld on do* directeur kon
digt aan dat „D'c* twee blinden" niet zal
kunnen Wor-doD gespeeld; niemand kende
de rol. liet publiek, wordt woedend. Aange
boden wordt ccn ander stuk ta spelen. Neen,
liet verlangt „Do twee blinden". „Af a ar één
blinde kobben wijl niet," zegt do impresario.
„Laat zijn rol dan maar lezen," roept men
nit 'het parterre. En zoo gebeurde) liet, dat
ooit blinde op hot tooneel ziiu rol las.
ballon, dia met een volume van 700 tkub. AI,
een draagkracht van 700 K.G. heeft.
Gedurende do in den laatslen zomer ge
houden oefeningen heeft men proeven ge
daan om to onderzoeken in welk weder de
halion nog in de) hoogte kon gehouden wor
den. Bij* hevig stormweder had de staal
draad, waaraan da ballon was bevestigd,
vaak ren spanning van 141500D K.G. te
ve-uluren. Bij zulke omstandigheden was
natuurlijk de opiating zeer moeilijk on voor
den luchtreiziger niet zonder gevaar. Dik
wijls gebeurde liet, dat do ballon met oen
ruk door con windvlaag uit de hoogte tot
bij'na, aan de oppervlakte dei' zee werd neer-
geslingerd en dadelijk daarna weder met
bel,zelfde* geweld in do hoogte werd gedre
ven. In zulke oogcnblikkcu had natuurlijk
Iets voor Barnum,
Naar de „Times of India" meedeelt is in
bet district Gay», in Bengalen, een kind
met een staart geboren. Beweerd wordt dat
dc ouders ovonals do inwoners erg in huu
schik zijn met dit natuurwonder en ze
hopen dat het wicht eens wereldberoemd
zal worden. Een Indisch officier van ge
zondheid, zeker© hoor Giiaftertoii, schrijft
over dit kind het vo-gencks:
„liet heeft een echten staart van onge
veer 3 duim lang, walk© vergenoegd Icwis-
peit als do moeder h-ct kind zoogt. Er zit
ten geen bcendeicn in maar da heelc* uit
was onder aan den tug is hard en elastisch.
Ik stelde cle ouders voor don uitwas door
con operatie te verwijderen maar zij, wilden
hier ni'ets van hooren, daar do staart in ver
band met het kind, naar zij' vertrouwen,
later voor hen een bron van rijkdom zal
worden."
Een keizerrijk te koop.
Volgens de „Alatin" zal in November do
geheele Sandwich-archipol tö 'koop gebeden
worden, negen eilanden. Dc prijs is n;cl
meer dan 2500 francs. Wie wil keizer wen
den?
