57"* laargang.
Zondag 15 en Maandag 16 November 1903.
No. 11316.
Tweede Blad.
Spa
ns,
\l,
Electriciteit.
[Liclit en Boiveegkriiclit.l
Eöïi uöröBiHue vTüölit.
V*
INDISCHE PENKItASSEN.
SCHIEDAMSCHE GOURilü 1
Deze courant -verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prij3 Per kwartaalVoor Schiedam en V1 a a r d i n g e n fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentién voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureaulilotcratraat BS.
Prijs der A d v e r t e n t i n Van 16 regels fl 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zQ
innemen.
Advertentie n bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zijn gratis aan liet Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde leleiae adeertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon We. 123.
IC}
mg.
,46.
VC1-
>mg
ood,
gen.
een
KG.
1KS-
iden.
?.v.
tij
i. 4.
oon*
allo
aan
KE
EK-
iftllo
'EN.
1 cn
il G3,
het
Ncn
ANÏ-
Electhische Centrale te Rottemiaji.
VTanneer wij, terugzien op de grooto reeks
der eeuwen, die achter ons liggen, opklim
mende! tob in <lö grijizo ouclMid, dan worden
we getroffen door het fe'it, dat do ontwik
keling dei' mensalielijkei cultuur nimmer zul
te groote vordermgou heeft gemankt als in
de reoks van jaron, d'ic onmiddellijk achter
ous liggen.
Eu deze1 ontzaglijke ontwikkeling is enkel
verkregen door con beter inzic'ht in don
aard on het wezen dor natuurkrachten,
krachten, die eeuwen aaneen daar sluimer
den voor don nicnscli en die nu in een koit
tijdsbestek do samenleving geheel hebben
Ikersahapcn, doordat de mcmch zo ontdtikto
en gekierd heeft ze aan zich dienstbaar t©
maken.
.Eon reeks overwinningen op dit gebied
behaald, doet vermoeden, dat er nog steeds
meer behaald zullen worden.
Nauwelijks heeft da stoom do koning
der eouw zij'n grootste triomfen ge
vierd, ternauwernood is zijn kracht m den
dienst dor nionschen tot volkomen ontwik
keling gebracht, of in het oog van het
groote -publiek ia dozo machtige heersoher
reads onttroond om plaats to maken Voor
een. anden-, voor da alectriciteit.
lm Waarheid, zoo men van de 19do eeuw
tonden spreken als van do ce'uw van dö
stoommachine, met evenveel recht kunnen
we daaraan toevoegen, dat ze was in haar
laatste jaron .het tijdperk der eleetricitedt,
die wondere natuurkracht, die ooisprcm-
,kehjik en ook nu nog samenwerkende met
(lsn stoom, deze wellicht geiheiel zal ver
dringen.
Want de oilectricitelt bezit een aantal
schitterende eigenschappon, diet do stoom
niet bezit;
Dö electriciteit is niet (z.ooals do stoom
aan den stoomketel) gebonden' aan haai' 011-
middcHllijike omgeving, bliksemsnel vliegt zij
vooit langs dunne thaden, oven- 'bergen en
door dalen, langs rechte! wegen en langs
krommingen, zich vcrdeelend en zoo op veile
plaatsen tegelijk werkend, zich verzamelend
tot een reusachtige kracht. Maar hot mach
tigst toont ze zich in de v e 0 1 z ijd i gh e i cl
hanen' kiacht, hai'er toepassingen: get wilt!
lidlit de clecti'iciteit sdhcntkt ze u, en dit
wel in een mate van hol dorheid', die olko
anclera (kunstbron van licht overtreft; go
wilt mechanische kraalit dö electrisehe
motor, een dwerg m vergal ijking van do
reusachtige stoonimaehino's, geeft ze u in'
oen hoeveelheid, die de reuzenweiikoni van
den sloom u niet kunnen verschaffenge
wilt warmte ook daarin voorziet dezelfde
natuurkracht, zij' hot dan helaas nog to duin'
om liaar oo'k in cLit opzicht -op iedere warm
tebron voorloopig' de1 zege te kunnen doen
behalen.
Kenschetsend Voor baar wezen on haar
toekomst us, wat do hear A. van de Velde
in con Duitsch tijdschrift schrijft omtrent
den indruk, dien do groote dynamomachiiio
der finna Siemens en 'Ilalsko uit Berlijn
op do groot© wereldtentoonstelling to Pa-
rijp op then maakte
,.En clan do machine van Sieraensi en
ITalslke! Epische grootlieicl en adel van
v eim vcirbinden zich hier niet do grootsch-
'hcid sn rust van een majestueus landschap.
Vtisohcideno duizenden ohl won telingen
maakt bet reusachtige wiel in do innuut en
toch blijft u bij de bewondering voor deze
meest volkomen belichaming van moderne
schoonheid."
Te jong nog is do bekendheid met deza
natuurkracht, dan dat men kan sproken van
haar geschiedenis, maar haar snelle bloei
rechtvaardigt de schoonste verwachtingen
voor de techniek.
Jammer is liet, dat de techniek harer toe
passingen zoo oneindig veel verder is, clan
de techniek harer voortbrenging, waardoor
ook deze toepassingen zelve grootendeels nog
te duur zijn, om in de algemcene techniek,
do nijverheid gebruikt te kunnen weiden.
To'cli zou men hot deze jonge natuur
kracht niet aanzien, dat zijl eerst sedert een
30 jaar de laboratoria dor geleerden heeft
verlaten om voor goed in de praktijk op te
treden Haar werking bij| do telegraphic cn
do galvano-technieik zijn roods van vrij
ouden datum.
Het electrisch licht krijgt oerst ecnigc
practische betoekenis, als de gloeilamp van
Edison is uitgevonden, waarmee hij in 1S79
do boot Columbia (met 115 gloeilam
pen) verlicht. Do eldcbrische motor is reeds
in 1S34 bekend,in 1S39 wordt een boot op
de News. door een dcclrischen motor voort
bewogen, doch sedert de uitvinding van Sie
mens in 1866 van de dynamcv-olectrisclic'-
maehine, waardoor con stroom van ongekend
„Geef mij wat bindgaren, Ignatius, ik zal
vooraan heb hek een rozenboompje vastma
ken dat door den wind i& losgeraakt," zei op
zekeren morgen Anna, de aardige dochter
van den 'Frankforten- hovenier Fredcrik
Werner tot den bediende baars vadais.
Zwijgend werd hot gevraagde 'haar over
handigd.
„Wat scheelt er aan?" vroeg hot meisje.
„Jëzet net ceni gezicht als een aauspte'kcr.''
„Je Vadesr heeft mij van ochtend aL vroeg
ket mes op de keel gezet, Anna. Als ik nog
eenmaal bet hart bad jou aan te kijlkeu,
moest 'iilt subiet de laan uit, heeft hij ge
zegd."
„Waar is vader nuvroeg zei ernstig,
door liet antwoord van Ign'afmst terneer ge
slagen.
„Hij zit in liet Beiersehe Ilof. Het eerste
half uur zal hij niet terug komen."
„Dan kan ik je nou' nog wd in do gauwig
heid zeggen dat mo'eders voorspraak niets
geholpen heeft, Ignatius; vaden' is liebl
kwaad op ohs beiden eai heeft ook! moeder
gezegd dat bijl je weg zou jagen, zo'odr'ai nij
ons weer bij elkander vond.
>,En dat zal' ik waar maken oolk, plicht-
wrgeten. ilrnud. Ik zal jet leercir de bevelen
van, je vader te verachten," schrcouwdo plot
seling bleok vau to'orn, de oude Wdmetr zijn
hocktsr to'e. Ga onmiddellijk naar binnen,
naar je moeder I
«Em jij, Ignatius, pak achtea' elkaar je
o°M au; binnen een) kwarbidr moet ja do
deur uit zij!n, anders zal ilc je eens niet mijn
'Kuppel kenrcis laten maken, begrepen? Er
*nt moet je>, 'kwajongen
ylk zaïl wel gaan, hond u maar bedaard,"
toi Ignatius kalm', „alleen' zou i'k whom vra
gen wat er met mijn ananas gebeuren zal V'
«Die; kan jet binnen drie dagen weghalen,
anders gooi ik zo ,p de mestvaalt."
«Mo gingen de twee ïnanmem a'n hevigen
toöni van elkander.
Ignatius Bienomami was iu liet voorjaar
'ca 1807 diledl jaaa' waarint dit Verfhaal
"W-Fl 1 T1T - 1 i
jiiuiu djj vvciiici ui uions-ü
U
komen Hij 'had toen een paar anauasplan
ten' medegebracht on zijn meester had hem
een plaatsje in Zijn broeikas daarvoor afge
staan. Met welgevallen had hiji gezien met
hoeveel zorg door Ignatius deze' planten wei
den gekweekt; minder stond het 'hem ech
ter aan clab Ignatius met evenveel toerei zorg
nog ceni ander plantje kweekte en dit niut
in do broeikas, maar in zijn eigen hart en
dat plantje 'heette liefde liefde voor do
eenige dochter van zijn meester1
D'at was al te erg. Zijp dochter was een
kind van nette lieden en zou niet aan don
eersten den besten gegeven werden dia er
op loskwam! Die zijn dloebtc'i*'babbcn wil-*
d'o, moest hem, oerst een aardig sonurecjo
liai'cle, blanke tlialors als zijn eigendom op
do tafel kunnen voortellen. Als bijl dab niet
kon, was er 'geein denken aan d'at hij zijn
dooktor kreeg.
Als men dit weiot, zal liet niemand ver
wonderen dat liet tussdhen "Werner Ni zijn
knecht tot een slot kwam, zooaily wö boven
bobben gezien; vooral ook, daar we er u;t
zagen, dat m,odder on do'chtea' hot met ck n
vermetden Ignatius cons warön.
Haags nadat Ignatius zijn dienst bijl "Wer
ner verlaten had) was heb voor Frankfort
oen gewichtige daig.
Napoleon, do groote Franschei icoizor, zon
die stad mot een bezoek verc'creu. Hij bad
bericht, voor tienen te zullen komen. Maar
hoe nauulkeuri'g liij anders altijd was, dit
maal ikw'aim hij' meer dan een kwartier to
laat. D'O klokken' luidden, toOn liijj door do
'keurig' versierde straten troik eu de menigto
dio zich overal laargs den weg verdrong, liet
een geestdriftig „Vivei l'Empoteur" hooren.
Napoleon schonen echter allo hebuigiugon
van eerbied en blijdschap ongev'odig te ma
ken. Hij was ontstemd', zeer ontstemd, en
a ditto het blijkbaar do moeite niet waard,
die ontstmildheid to verborgen. D'o reden
hiervan was dat men1 hcni op het laatste sta
tion voor Franikfort oen vol kwartier op ver
sdie paarden liad' laten wachten, omdat de
groot arbeidsvermogen kan werden ontwik- I
bold, is het gelukt de electrisehe energie iu
een zoodamgen Vorm vau akbeidsvannogen
om t,s zetten, dat we in staat zijn gesteld
dozo oleotrisdliC' kracht nuttig aan te won
den.
Doch nog steeds zijn er metois noodig
voor da ontwikkeling van mechanisch ar
beidsvermogen, voor liet drijven der dyna
mo-machine'; of wel: de stoommachine (of
gasmotor bijv.) zet de warmte om in mecha
nisch arbeidsvermogen, die door de dynamo-
machine wordt omgezet in electrisch ar
ia ei dsv ai-m oge n
[Mogelijk zal eons do tijd (komen, dat de
warmtebron der steenkolen zelf de dynamo-
machine voorziet en de stoom als tusschcn-
persoon onnoodig zal worden.]
Den reusachtigcn voortgang van de toe
passing vau e 1 e c t r i s c li 1 i e li t en el cc-
trisö'h'O kiaeilit (arbeidsvermogen)
kan men eenigsmis berelkcnen, wanneer men
leest, dat et' tegenwoordig meer dan 2 mil-
licon sto'oinipaaideikrachten werden gebruikt
voor het drijven van dynamo-Machines en
dat voor dezei machines zelf in den laatsten
tijd 150 millio'en gulden is uitgegeven.
Liclit cm 'kracht zijn dus de twoe
verschijnselen, waaronder de el e etui citeit. 't
meest bekend is, de*twee vormen, waarin
men ze liet meest vindt toegepast.
En gelijk verschil lende sleden liaar inwo
ners vooirziein van gas en drinkwater is ook
de verschaffing van lvet electrisch lichl on
do clectrisehei 'beweegkracht in het gemeen
tebedrijf opgenomen. Berlijn lichtte reeds
in 1884 zij® electrisch© centrale op bei voor
ziening dn cLei behoefte van electrisch lidlit
cn terwijl op 31 Dec. 1884 4880 lampen wa-
icu aangesloten, bedroog dit aantal op 31
Dcc. 1901 950,000.
Tegeinv'oordig zijn er in Duitschiand. om
streeks 2 0 0 gemeentelijke oleebriciteitsfa-
b rieken
Ook m ons land hebben verschillende ge-
meienten een eleclrische-eentralo (een inrich
ting, waar de electrisehe energie wordt op
gewekt) opgericht, zoo Botterdam, Gronin
gen cn Haai lom, Amsterdam is aan het, bou
wen (ook in verband met baar tramnet), te
's-Gravenhage is de zaak in wording.
list ligt in de algemcene lijm van den
vooruitgang, dat steeds mcci' steden zullen
volgen, en allereerst die steden, waar indus
trie is Itet 'is enkel ccn kwestie van tijd
w a nnoe r, maar deze kwestie is van het
grootste 'belang, vo'oral voor die induslriee-
len, die nu reeds dikwijls moeten ervaren,
vooraitgezondcn koerier zieii een 'Kwartier
in den tij,d van aankomst vergist had De
toorn des keizcis kon zich op den koci-ier
niet, luchten, daar clezc al veder vorder ge
trokken was; bij' 'koos dus een ander offer,
en dit was koning Fr-ederik, die hem aan
tafel zou ontvangen.
Deze geleidde zijn gast naar dei eoroplaats
aan tafel en verzocht, hem, na, cle lange cn
vermoeiende ïeis, eenige vmfrissc hingen te
gebruiken.
De keizer danlkta met een kort woorcl en
nam plaats. Om hem lieOn zat een deftige
kring vorsten.
Db tafel begon. Maar lioo aanlokkelijk en
kostbaar do aangeboden gerecht,en er ook
mochten uitzien, Napoleon nam er niets
van. Ook de 'kostbare wijnen werden onaan
geroerd gelaten.
Nu schreef de toenmalige hofetiquette
vooi' dat spijzen en dranken, die door don
voornaamsbeii gast aan tafel geweigerd wor
den, ook door de ovcri'ge aanzittcivdcn niet
gebruikt werden.
De heerlijkste schotels cn glazen, mc't liuu
aanlokkcilijiken inhoud gingen dus juist zoo
van tafel zooals ze gekomen waren. Konin
gen, vorston en hertogen mochten honger cn
dorst lijldeu, omdat een oud-artililei-icluite-
nant daar pleizier in had.
Db koning van' Wurtcmiburg was over dit
geval buiten zichzelf. Dat de keizer hot, spe
ciaal op liem gemunt 'liad, stond bij hem
vast. blaar water Legen te deen2 Niet an
ders dan 's keizers boozo luim verdragen.
Maar toch ,er was nog één middel, hiji stond
op eni zoi
„Majesteit, liet spijt mij dat hot mij) niet
gel'ukt is, een verfrissing te vinden, welke
Uw© Majesteit- welgevallig is Wil Uwe Ma
jesteit dus zoo goed zijn, mij iels bep.uuds
to noemen, wat welkom zou zijn."
Napoleon's blik vloog oven de tafel over,
toen sprak 'lnj| het enkele woord
„Ananas1
ü'aarop zette bijl zijn' gesprek met don ko
ning van Saksen, dat hij' een oogenblik on
derbroken had, voort.
Dit eona wo'orcl verwekte algemceue ver
dat de nieuwste machines voor hun, bedrijf
voor elcebriscihe beweegkracht zijn ingericht.
blaar ook is dit wa nn eer van belang
voor ecu stad, die baar nijverheid! gaarnei
ziet toenemen en clie dus niet uit vctikecrcl
begrepen eigenbelang op dit gebied achter
lijk mag blijven.
Do Eotterdamscliei ol ectri ei-
t e i t, s f a b i' i o k.
Den 15en Juni 1893 werd door den Itoi-
tordamschcu gemeenteraad besloten tot op
richting van oen electrisch centraalstation
voor electrisch lidlit en 'kraolitsovcrbrenging.
Dit besluit ward genomen ondor invloed
van do nieuwe havenwerken, -die moesten
worden aangelegd, cn van de aanvragen van
verschillende bewoners dei" stad om, bun
electrisch licht, te verschaffen.
Bij de behandeling van het voorstel word
gewezen Bp de voordeden van cicctrisciha
Ikraeht bij' da havenwerkengeen invloed
van den afstand van de plaats, waar de
bracht noodig is, Lot de ikrachtf bron min
der gevaar voor beschadiging dotal' voist in
den vochtige» Rotterdamsehon bodem, dat
wel bij werking met hydraulisch© kiaebt be
stond; voorziening in de behoeften aan licht
aan particulieren met- dezelfde machines,
die overdag d© meerdere werkkracht lever
den. 'Het hoofdstation zou geplaatst worden
op het terrein der gemeentegasfabriok te
Kralingen (met de bedoeling deze fabriek
onder ccn behoor met de gasfabriek te bren
gen), terwijl er- twee o'licterstations zouden
Worden opgericht, één ta Feyenooa'd, één
in 't centrum dei' stad.
De inrichting werd opgedragen aan Sie
mens en HaiMce.
Rc'eds in 1895 ging de eerst© electrisehe
stroom van uit het hoofdstation.
«En sedert worden door elecCrische beweeg
kracht aan de haven cn aan do verschil
lende haudelsinriohhiii'geii in werking go-
bracht
18 kranen met een hefvermogen van 1500
KG-.; 7 id. iel. van 2500 KG.; 4 id. id.
van 4000 K.G 3 kaapstanders van 14 paar
denkrachten 3 id. van 24 pik 1 'kolentip
van 254 pk.; een menigte Van pakhuizen
wordt, öleet-iiscli verlicht, liften, hijsditoe
stellen', jaco'bslacklers daarin gaan met olec-
trisclbe beweegkracht; lin de stad zijn 140
motoren met pk m. 400 paardenkrachten
aangesloten; het aantal aangestoten gloei
lampen. bedraagt 21,755.
XXXV.
Mecstcr-C'ornolis is vooral bokeiwl om zijn
drukke „passar Kcmis" (Donderdagsciho
markt), waarbij de passars Van Batavia
haast niet in vongcüijlking 'kunnen komen.
Lang voor zonsopgang reeds, gaan dan de
Inlanders van Ver uit dear omtrek, met pak
en zalc beladen, op maiseli daarbij meestal
vergezeld van vrouwlief cn do kleinen. De
jongste telg der familie maakt den tocht ook
moe cn wel zeer gemakkelijk, achter op den
rug vau mama, handig bevestigd in een
slendang (doek), de armjes om moeders lials
geslagen.
Aan zwiepend© „pikolans" (bamboedraag
stokken) toifccn do Kromo's liun koopwaar
en liet gaat daarbij' staeds op can eigenaar
dig sukkeldrafje. Drukke gesprekken wor
den niet ge voord, ook loopen zij niet naast
maar achter elkaar.
Over 't algemeen zien do kani'pongbewo-
neis er maar sjofeltjes, uit, ecu groot verschil
toch met de kooplieden op Sumatra 1
In het wit geklecde Ohnieezcn b -engen
katbentjes en mlandsoha kleca-en ter markt,
terwijl oo'lc deftige Arabieren met kalmien
tred, in het volle besef hunner waardigheid,
komen aanstappen D'ic hoeren hebben de
eigenaardige gewoonte om op mairsclli steeds
te prevelen. Of zo dan bidden of to wol hun
winstkansen berekenen, zou alk lieniscli niet
durven zeggen, doch wel weet ilk, dat cle
Inlander hom altijd vieostdikwijls toch eer
biedigt, maar nimmer werkelijk genegen is.
Als onze „Kroma" het maar wist, dat alle
Woekerwinst ton strengste door den Arnbi-
sclicn Profeet, is Veroordeeld, dan zon zdcer
ook die chvazo eerbied wel wat minder wor
den D'e echte Arabieren lach, d. w. z da
lui, die hier i egelrecllit Van Iladivunant aan
komen, zijn over 't algemeen war© bloedzui
gers on heel wat gevaarlijker voor den dom
me» Javaan, dan de Chinees, hoo sluw die
ook zijn moge.
Als oon staaltje van woeker, vertelt dok
ter Teliupciorij ons van oen Indo-Europce-
scibe dame, de weduwe van een assistent-ro-
sideait nog wel, die aani zoo'n Arabier een
schuld heeft, van f 500 en in haai' verre
gaande onnoozel'heid nog o zoo' dankbaar is,
dat dio ellendeling 'haar toestond., om als
rente geregeld f 25 per maand af te beta
len. liet "ocdc mensch n d ir nu reeds drie
"tegenheid m het paleis. Dat ca' geen ananas
aanwezig was, wist de'koning op het eigen
oogenblik dat Napoleon het woord uitsprak.
Had hiji niet in d© oogen des keizers een
heimelijk genot zien lichten, dat het hem
gelukt was den' vorst in ongelegenheid' te
brengen?
Ananas moest er zijjn, dadelijk, hoogstens
binnen een kwartier, waar zo vandaan kwam
of .hoeveel ze kostte, kon don koning niet
schelen. Zelf ging de voirst in d'e voorkamer
en deelde de noodige 'bevelen uit. Naar allo
(kanten werden bedienden uitgezonden om
in Frankfort ananas te zoeken. Slechts één
bereikte zijn doel, hij herinnerde zich name
lijk, in "Werners broeikas voor een paar da
gen ananas gezien te hebben.
Met hoogrood gezicht eu schier buiten
adem van het harde loopen, stormde bij
Werner's tuin binnen.
„Ananas riep hij uit.
„Die 'lieb ik niet," antwoordde Werner.
„Ik mo'gt zo. hebben voor den keizer, die
er op wacht," klonk liet gejaagd.
„Voor den keizer? Laat oeus zien
„Kerel, jc hebt zc, maar wil me ophou
den. Ifc zal mezelf, wel redden."
Tegelijk vloog dö voisteiijko bediende
naar dö broeikas on oer Wonier goed wist,
wat cr gcbeiudc, was hij met Ignatius'
vrucht oil' cr van door.
'Het zien van do ananas wekte in het
paleis algenieene opluchting. De koning was
even blij als zijn hofpersoneel Hij gaf be
vel, dei vruchten zoo gauw mogelijk op tafel
te brengen cn 'gelastte den bediend© did
ze gebracht had, de zaak ïnfrl "Wer ner in
orde te gaan 'brengen. Hiji moest den man
iederen prijs betalen, dien hij er voorvroeg.
Toen bij, bijl Woriur kwam, vroeg clczo
zonder zich te bedenken honderd tha,lors
per stuk. "Wel protesteeixl© do bediende hier
tegen,. doch Warner bleef bij zijhi ©isch cn
ingevo ge bot ueval van zijjn vorst betaalde
hiji ten sioltefdo gevraagd© som
Hoewel Werner een zoo goeden handel
gedaan, had, kwam hij' toch met eon ont
stemd gelaat des avonds de huiskamer bin
nen Het was li-em namelijk later ingevallen
dat de duur verkocht i ananas niet hem
zelf toebehoorde, maar den schandelijik weg
gejaagde» knecht Hoe zou hij het urn mar
kon als di'e jongen zijn eigendom kwam
'halen
Een oogeubhik dacht hij er aan, hem alles
verborgen te ho-uden cu do ananasplanten
van hem te koopen. Doch Werner was oen
cerlijlk man en spoedig zette hiji die gedachte
van zich af. Ilij peinsde en peinsde. Plotse
ling schoof hom ccai reddende gedachte door
het 'lio'ofd.
Nog liad hiji den tijd ni©t gehad liictroVer
verder na te deuken tocai Ignatius rich aan
meldde.
„Wat komt gij doen Ignatius?" vröeg hij
tof verwondering van zijn knecht, heel
vriendelijk.
„Mijn ananas halen."
„Wat cr neg van ovea- is, kan je in cle
broeikas vinden, do rijpe vruchten zijn weg,
die heeft de koning gekocht."
„Daaa- hadt u miiji omst wel oveir kunnen
sprdken," zei Ignatms, „maar daar ik gele
zen heb, dat gij ea* zooveel voer gemaakt
hebt, ben ik toch' tevreden. Honderd Dia
lers per stuk is een goede prijs."
Werner ke'ek vreemd op.
Iets ondeugends liciiibtö in Ignatius'
oogen toen hij voortging:
„U licht me gczogcl dat ge uw dochter
zoudt geven clcn genen die u een eigen
kapitaaltje op tafel kon voortellen, ik houd
u aan uw woord, patroon en vcrzoak u nu
can Anna's hand."
„Je wil dus van jc voordeeltje partij trek
ken om mijn schoonzoon te worden."
„Ja patroon. En niet aft'leeu uk, maar oak
uw vro-uw en uw dochter zouden niets be
ier willen."
„Drie tetgen een is wel een moeilijken
strijd, liet besta zal zijn dat i'k capituleer.''
„Dat geloof ik oolk,'' riepen twee vumi-
iVesfemmen tegelijk.
Wat er volgde, is gemaikkeHijlk ta raden.
Do kwoekerij van Werner on Bieiiemaini
bleef lange jaren oolk ver buiten Frankfort
beroemd om haar ananas.
