Berde Blad.
ejT" jaargang.
Vrijdag 25 December 1903.
No. 11350.
Gemengd Nieuws..
v-
Koloniën.
INDISCHE PENKRASSEN.
V
SCHIEDIMSCHE COURANT.
Bete courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijg per kwartaal"Voor Schiedam en Vlaardingen 1.25. Franco
per post fl. 1-65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau t SSoterstraat G§.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die jq}
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeeliga voorwaarden. Tarieven hier;
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden
zoogenaamde Kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents
per advertentie, bij vooruitbetaling aan hot Bureau te voldoen.
ïntcrc. Telefoon He. 1338.
i$sietóBOBGe5*OMSMStoC3ezBssaiaz^a52iaaaMi£i2zmBZ£mka
a&txatxmMXxsa
XLI.
Alvorens Buitenzorg te verlaten en naar*
Bandoeng ta gaan en dus voor igoodi fie resi
dentie Batavia den rug too te koeren, moet
ik nog corst eons den vinger op een wonde-
plek leggen.
Ik heb u vroeger reeds gezegd hoe onvei
lig het is in deze streken, ik heb u van uit
de hoofdplaats reeds geschreven hoe georga
niseerde roovorsbenden ihier spotten met 't
hoogste gezag en ik beloofde u, er later nog
eens op terug te zullen komen.
Vu zijh do 'toestanden hier in Indië vnj
ingewikkeld.
'tis zoo goed) als onmogelijk om n 'n
zucht dn 'n vloek achter de waarheid re Le
men. Vele mensclien moot onen hooron, mou-
schen van allerlei landaard en stand, om
zioli langzamorhand 'n juist oordeel te kun
nen vormen on men moet vooral maar nic-n
dadelijk afgaan op mededeelingen van den
eersten de beste. Er zijn hier zeer veel' Euro
peanen die graag eens hun meening zeggen
en daarbij! den vreemdeling overbluffen met
een„ilc woon hier al meer da n
vijftien jaar, mijlmheer, dus ik
weet er al'les vanNu zegt zoo'n
langdurig verblijf feitelijk niets in een land
als Indie, Waar de Europeaan door o' zoo n
diepe! kloof van ds bevolking, gescheiden
leeft, waar hij zijn ikradht zoteikt in isolement
en niet jwacüit die1 kloof tö overbruggen, wat
met een beetje goeden wil en taalkennis noch
niet zoo heel moeilijk blijkt.
Het gros der Nederlanders nu komt
slechts in aanraking met huis- en sodeterts-
bedienden, dos a dos-koetsiers en dergelijk»
Inlanders.
In de laatste weken sprak ik vela -erso-
nen, hier gewonnen on geboren, aanzienlij
ken zoowel als geringen en ik durf thans te
zeggen, dat de ownaamste oorzaak der on
veiligheid gezocht moet worden in liet zgn,
„Particulier Landbezit".
U" moet dan weten, dat onder* Daendels
en Raffles meer* dan 5/6 der Residentie Ba
tavia verkocht is geworden aan paiticuhd-
ren en dat dözc laatsten -daaaibij souveneme
reciliben verkregen op den grond on zijn be
woners.
Het Gouvernement hoeft er maar wrinig
te zeggen en de iandlheereii, zoowel de Euro
peanen als Ghineozen, Arabieren en Inlan
ders, oefenen gezag uit over pl.m. 1,600,000
inwoners.
Ad dadelijk moet hier Woi'deH voor-opge
steld, dat DaondeOs en Raffles lealijifc buiten
hun boekj-e zijn gegaan.
Juridisch is dit te bewijzen.
Toon Jafcatra door Jan Pieterszoon Koen
veroverd was op den sultan van Bantam,
die 25 weken te voiren 't zelf van den wetti
gen vorst had afgepakt, gingen toch alleen
die reolvt&n op den grond aan d© Oost-Iudi-
sahe Compagnie over, Welke de Vorst ran
Jakarta eens zelf bezeten had.
En welke waren nu dio rechten 1
Hlor op Java heeft sedert eenwen 't bc
ginsel geihecrscht, dat de Vorst eigenaar is
van den grond, doch dat de onderdanen zich
door ontginning en bebouwing van Woiesto
streken, daarop erfelijke zakelijke 'echten
kunnen verschaffen, mits zijl een zolcor doel
der opbrengst aan den Aterst afstonden en
onbetaalden arbeid (de zgn. „hecrendien-
ston") Voor* hun Gebieder wilden verrichten
Hieruit volgt dus, dat de Soivra'ein niet
heb Volkomen eigen doimsrecht, het zgn,
„dominiuim plenum" had, doch slechts een
UnVolkomon of „dominium directum" uit
oefende en dat dooi* schenking of verkoop
van den grond do nieuwtai bezitters nooit
meerdere rechten konden verkrijgen dan de
•oorspronkelijke] eigenaar (do Souveroin)
reeds bezat.
In 't Romieinsck© realib noonit men dit:
„Nemo plus juris in aJium transferro potest
quam. ipse haibet". (Niemand kan een ander
ffleer rechten overdragen dan hijl zolf heieft.)
Nu kregen de Landhe'cron bij den verkoop
echter Veel meer tö vertellen dan vroegen*
do Soaiverein (dö Oost-Indischö Compagnie)
^n daar er onder hen natuurlijk ook Vele
El'ebhte'individuen gevonden werden, kond'en
z,]> do opgozetenen oqo* de meest söhandelijike
wijze uitbuiten.
Zoo werd reeds in 1806 door de Regcoriug
^Sn plakkaat uitgevaardigd1, waarin spi*ake
fsotver: gow öt e n 1 oi o Z e landeige
naren, die, zieh om de welvaart
d'erarmein- onopgozetönonniet
bekreunen de, h'un het k nellend
juk cenor nooit verzadigde heb
zucht zonder modedaogen doen
gevoelen
Dit is ook thans nog van kracht, al zijn
er natuurlij|k zeer goede Landheer-en, die
vaderlijk de belangen van hun Volk be
hartigen.
Ze vormen helaas! ds minderheid en 't
wordt tijld', hoog tijd, dat men 't „Particu
liere Landbezit" opheft en de residentie
Batavia dus weer geheel onder reoht-
streckscih Nodcrlandsah bestuur brengt.
Dërgelijfce staatjes in den staat mogen
niet worden geduld, vooral niet waar men
geen wettigo vorsten heeft to ontzien, dooh
slechts met gewone particulieren te doen
heeft.
Db heer Van Kol heeft er in de Kamer
al reeds dikwijls op gewezen, tot nog toe
echter tevergeefs en daarom wil iik trachten
er de aandacht van de natie op te vestigen.
Algeheel© onteigening Worde het wacht
woord
Wi© er meer Van weten wil, sl'a er 't reis
verhaal Van van Kol op na. Ons Kamerlid
geeft er een zeer juiste beschrijving van
de armoede, ja ellende, did op de meeste par
ticuliere lauden he-erscht.
Hij' vertelt ons hoe do land- on tuinbouw
sohroimelijlle worden verwaarloosd, ho® de
bevolking er in krotten woont, smeiig en
Vuil, terwijl de „To-ean-nanah", (Landheer)
trotsch als een roofridder uit de middel
eeuwen zetelt op zijh burcht of „Gedong."
Hier en daar treft men groote grasvlak
ten aan, waar do bevolking niets mag plan
ten, en die den „Toeaii-tanah" heel wat op
leveren door den veikoop van gras op Bata
via en Buitenzorg.
De wegen zien er meer dan slecht uit,
want aan 't onderhoud wordt maar weinig
of niets ten koste gelegd.
De politie is er in handen van den grond
eigenaar en nog honderd maal' slechter elan
die van 't Gouvernement en dat zegt wat
De „heerendiensten" worden er veel stren
ger geheven dan op de Gouveniementslan-
den en dienen eigenlijk alleen om boogo af
koopsommen te 'kunnen bedingen van de
ondorhoorigen. Aan „inigatiewoiken" wordt
bijna niet gedaan en er zijn landen waar de
onderhoorigen aan hun „toean" liefst twaalf
maal zooveel belasting moeten betalen als
de overige bewoners van Java verplicht zijn
0]i te brengen voor de schatkist.
De tegenwoordige resident van Batavia,
de heer Bakhuizen van den Brink, tracht
zooveel mogelijk het volk tegen zijn uitbui
Iers tei beschermen en zond o. a. 14 Octo
ber jl. nog een missive aan den assistent-re
sident van Buitenzorg, waarin hij gelastte!,
dat voortaan bij1 den afkoop der h-eerendien-
stcn schriftelijke overeenkomsten moeten
worden gesloten, die vooraf aan zijn igoed-
keuring bëhooreu te worden onderworpen.
D'e beschermer en vriend van de l'andhce-
ren eoliter, do oud-resident P... heeft nu
den treurigen moed gehad om in een nota,
aan dio „toeans" gericht, ameei te deelon, dat
men eenvoudig resident Bakhuizen van den
Brink beeft te antwoorden, dat aan zijn
verzoek niet 'kon worden Voldaan.
De koninkjes voelen zich met do wet in
dc hand maar alt te sterk en hebben zieli
ook reeds van reohtakundigen bijstand ver
zekerd, om tegenover hun volk te kunnen
blijven gehandhaafd, en als het tot een pro
ces komt, zal', helaas, de resident mijns in
ziens in het ongelijk moeten worden gestold
Is .het niet treurig, .lezers?
D'ei meeste laudheeren trachten Van de be
volking te halen wat ea* Van te halen is en
zijn dus -zedelijk do oorzaak van all'© moord
en rampolkpartij'en in deze residentie.
'De uitgemergelde inlanders toch worden
afke'erig van arbeid1, arbeid die immers voor
oen groot deel slecht® ten bate van den
landheer komt. Veel voordedigor lijkt het
hun zich in benden te vore-enigen en nu en
dan 's nachts hun slaig tö slaan. Zie Yan
Kol's boek bladz. 821 en 822, waai* we o. a.
lezeu, hoe om een waarde van f 2 in kooien
bloede' weirci gemoord
't Is een gruwelijke toestand', Want Weini
.gen hebben den inrood dia roevers aan to
kl'ageu uit vrees voor wraak, terwijl de land
heer zijn handen in onschuld waseht, zelf
waarsohijhlijlk niet eens bewust, dat hij, en
niemand] anders, dö oorzaak is van dezo
middeleeuwsche misstanden.
Lt. Ci.ockeser IbmussoN, b. d.
Buitenzorg.
Hoog Soercn en te Apeldoorn ter verster
king der njkspolitiö aldaar, gedetacheerde
marechaussees en rijksveldwaolrt naar hun
respectieve staudplaatsen teruggekeerd.
{„Zulpli. Ct.'!)
Kerstmis drukte.
Met het oog op de kerstdagen zullen een
40tal exiratreinen der II. Y. S. SI. loopen
tusschen Amsterdam en Rotterdam.
Ja het vertrek,
Na het vertrek van H. ML da Koningin
van 'het Loo naar Den 'Haag, zijn de te
Pokken
Ofschoon aller verwachting was dat de
pokziekte te Volendam ais geëindigd te be
schouwen is, is toch weer een kind naar do
barak vervoord. liet is uit een huisgezin,
waar die ziekte niet voorgekomen was. Ge
bleken is, dat de aard der pokken kwaadaar
diger was dan eerst werd gedacht, want gis
teren is de kleine overleden,
Circa 200 Votendamiuer dienstmeisjes
zijn in betrekking te Beemster, Pnnner,
Amsterdam enz. Eon vast gebruik is, dit zij
heb Kerstfeest te Vdlendam 'komen doren.
Nu Schier dö 9de poklij'dcr naar de barak is
gebracht, heeft de burgemeester van Edam
bij) advertentie in de locale bladen verzocht
die dienstboden doze Weck gcon verlof te ge
ven, maar 'het to Verleeneu als do ziekte go-
heel geweken is.
Verdronken,
Bii de famillie Van Katwijk te Niemvhoorn
is officieel bericht ontvangen, dat hun broe
der Arie van Katwijk, bij het vergaan van
het s.s. Alwina is verdronken. Genoemde A.
v, K., visschersman van beroep, wns op 27
September li. gered bjj het schipbreuklijden
met een haringlogger, en maakte nu als
matroos zijn eerste reis mede op de Alwina,
die, op hare terugreis van Spanje naar Rot
terdam, in het Engebcbe kanaai vermoede
lijk met man en muis is vergaar-
een dergelijke tiein constructie een der voor
naamste attracties zjjn voor dit seizoen.
Ken reden te meer.
Een zeker squire (Engeiscli landjonker)
dio meer gevreesd dan geëorcl was door zijn
ondergeschikten, eindigde zijn WTbitteird le
ven juisb toon iedereen druk in de weer was
om zioli eon vrcolijk Kerstfeest te bezorgen.
Toen de doodstijding kwam, was do dorps
predikant, do kosfcei* ön eon half dozijn an
deren 'bozig de kerk. to versicaxni.
"t Werk was voorloopig gestaakt, totdat
do domino zou hebben uitgemaakt, wat op
dit oogenblik van verdoi'e strekking was, do
voorbereiding van het Kerstfeest of do rouw
over don squire.
Do dominé wist niets beters te doen dan
al zijn medehelpers rondom zich tö verza
melen en hun mecning te vragen over dit
diepzinnige geval. D'e oude koster vroeg het
woord
„Natuurlijk moeten wijl voortgaan mot do
keik to versieren," zei hij. „Gaat 't niet te
gen Kerst-mis En is zulks niet hot gowono
Werkstakingen.
Uit Guenos-Aires wordt gemeld dat de
havenarboiders, het personeel van de sleep-
booten en de ti* imcon lucteurs met andere
wetkliedenvereenigingen staken; volgens Reu
ter, dreigt er een aigemeene werkstaking.
De W'vkziamheden in de hav n staan
volkomen «til.
Te Berlijn hebben een d*ei van de huur
koetsiers het werk neergelegd. De staking
schjjnt zich echter niet sterk to zullen uit
breiden Het geschii gaat om looneischen.
Ken nieuioe uitvinding.
Een Fianschman, de commandant Renard,
heeft eeo uitvinding gedaan, die misschien
een grojte omwenteling teweeg zal brengen
in hot spoorverkeer. Als een glorie voor de
Fransche wetenschap, als een triomf voor de
nationale industrie wordt zij door de pers
daar te lande begroet.
Het betreft eeu nieuw soort spoortrein,
zonder spoor de rails zijn hierbij over
tolligheden. Het systeem, dat daartoe in toe
passing is gebracht berust op de twee vol
gende theorieën
1. Den motor, dip niet electrbch, maar
mechani-ch werkt, in communicatie te bren
gen met alle wagons, zoodat van de be
weegkracht van alle raderen wordt profijt
getrokken, waardoor men voor een zwaar
beladen trein skchts een zeer lichte machine
noodig heeft.
2. De aanschakeling zoodanig te doen plaats
hebben, dat, wanneer de eerste wagen een
bocht beschrijft, alle anderen automatisch
eenzelfde bocht maken, alsof ze over rails
liepen, en zonder dat men zich hiermee be
hoeft te bemoeien.
Bij de eerste proefnemingen is men er in
geslaagd 30.000 kilo's van de Seineoevers
naar Bellevue te transporteeren
oever tusschen Sèvres en Versailles.
Deze eventueele toekomsttrein is samenge
steld uit de locomotief, die den motor mee
voert, do mechaniek voor do richting en de
veiligheidsremmen. Vervolgens uit een onbe
paald aanta! wagens.
Het karakteristieke er bij is dat de loco
motief den trein niet trekt. Zij brengt slechts
de beweegkracht vooit, die zich over alle
rijtuigen verdeelt. De mechaniek voor de
richting wet kt op een wijze, dat, als de
locomotief plotseling een scherpen hoek
maakt, er bij de wagens wel kleine afwij
kingen in de richting voorkomen, maar
zonder dat deze den bestuurderen hinderlijk
zijn.
Een elastische mechaniek, aangebracht
tusschen den overbrenger der beweegkracht
en de raderen, stelt de wagens-in staat in
zekere gevallen een e-nigszins verschillende
snelheid te hebben, waardoor bet effect der
centrifugale kracht voldoende wordt gere
duceerd,
In den Salon d'Automobile te Parijs zal
langs den
gebruik Iedereen verwaolit eon mooie ver
siering van dö Ikeilc! En is niet icderöen
aan don gang* om zijn feest zoo vrool'ijk mo
gelijk bei vieren? En is do squire niet doo-d?"
Het drinken in yiden goeden ouden tijd
De Struttgartea* stedelijke* verordening van
het jaar 1492 schreef eiken nieuw henoom-
den rechter voor ,een zilveren beker met
zijïi wapen er op in do raadszaal mede te
brengen.
Mot hetzelfde doel moest in Hall ieder
„Heer' ,dio in den raad1 verkozen werd, hot
eerste driemaandelijksdho honorarium laten
staan. In do kanselarijtaal waren „Suppen-,
Sohl'af- unci Untcrtranko" gewoonte gewor
den, „opdat dö raad en do sohnjiversknech-
ten daarna weder vlijtig konden werken".
Bovenmatig veel werd or toon ter tijde
in de oude universiteitsstad Tubingen go-
dronken e-n toen men daaraan paal en perk
wiklo st-ollon, gingen dei studenten naar Ro-
tenburg, onder voorwendsel daar papier of
andere zaken tö halen, en dronken zich dan
een stevigen wijnroos in.
Een bericht van het jaar 1591 vermeldt
zelfs, dat de vrouwen der professoren dik
wijls oen glaasje voor don dorst namen, dat
bijv. Frau Professor Crusius en Frau Hom
berger zich onbehoorlijk gedroegen, veel
vloekten en zwo-eren en zich aan den drank
overgaven, in he't bijzonder de vrouw van
Crusius. Zijl gingen zelden naar do kerk,
maai* vaker naar Lustnau en Dei'entingen,
waar zo org in do igaten liepen. Een kost
baas, wien werd verweten, dat hij een keer
van Lansehad voor twee gulden te veol'wijn
hacl gegeven, beriep zieh op dö uitdrukke
lijke toestemming van den vader, dat zijn
zoon zoo nu en dan een maat hoven het go
wono mocht nemen, daar zijn natuur dit
noodzakelijk maakte.
Een professor Ziegler verklaarde, dab men
zoo door elkander iederen Student 80 tot 90
maten wijn per drie maanden moest toe
staan.
Toon de druivenoogst in 1536 zeer goed,
en ook in het volgende jaar bijjzonder over
vloedig en de wijn zoodoende bij'zo-nder
zwaar was, zoodat men van een kleinen be*
kei* reeds dronken werd, gebeurde hot, dat
van den herfst van 1540 af tot don eersten
vasten-Zandag van heb jaar 1541 too, in
Wiutemburg over de 400 personen om het
loven kwamen tengevolge van hot drinken.
In de omgeving van Tleilbronn hadden toen
ter tij'de velo geestelijken een wijnhuis ge
opend.
Ook het vrouwelijke geslacht overschreed
meermalen de voorschriften der matigheid
en eon raadsbesluit van 'Heilhronn zegt
daarover dienaangaande„De dronken vrou
wen zullen door den stads'kne'ckt rondge
voerd worden en er zal aan hun hoofd een
bordje hangen met het opschrift: „aan den
drank verslaafde Krugsurschel". In Hall
gingen in 1532 drie zustors met elkaar naar
Munkleim in liet toenmalige Miihlmichel-
sclio logement, waar zij 32 halve maten van
den besten wijn dronken, .het gelag betaal
den en 's avonds even kalm, en rustig weor
naai* huis gingen als zij' gekomen waren.
Biji hot einde der I80 eeuw waren op vele
plaatsen, zooals bij'V. Offenbach, Muhiheim
hei Sulz, etc., -do zoogenaamd© vrouwon-
drinkgolagcn nog in zwang, waaibiji de bur
gemeester en de onderwijlzers de uit dö
ikroog komende vrouwen moesten opwach
ten. Do matige liörzog Ghristoph bekent in
zijn brieven, dat liiji „ettelijke -malen boven
zijn bier was goweest" en iliij ging nooit
naar den Rijksdag zondei* eenige vaten goe
den wijn mede to nemen.
Er wetrdeu toen ter tijd valei drinkebroers
's morgens in do goot gevonden en de ma
gistraat in Nürnberg hield ca* oen bijzondere
kar op na., om ze naar huis to tran&poitee-
rc n.
De duurte van Mond haar.
Sedert eouigeu tijd heorsoht 01* op de
haaramrkt eon duurdere kocra van blond
haar, hetgeen volgons een Londensahen fn-
seur do volgende oorzaken 'iieeft.
De prijs, zeide hij, is in do laatste jaren
ongeveer 300 gestegen. De boeren van do
Noord-Europeesdlie landen zijn over net al
leen niet moor zoo aim als nog riechts
weinige jaren geleden'het is voor ons zoo
moeilijk, blond haar voor ouzo klanten te
vindon. Wanneer do boeren vroeger geld
noodig hadden, verkochten zij gaarne hun
haar voot* ccn goeden prijs, maar uu kunnen
wij voor geen gold de noodige hoeveelheid
koopen. Wanneer Zweden, Noorwegen,
Duitsühlaud 011 Franicrijik ophouden to le
veren, dan zijn wij geheel van de zuidtalijikG
landen afhankelijk, en daar vindt men noch
lichtgekleurd noch 'blond of bruin haar.
Er blijft ons nu werkelijk niets meer over
dan Italië, Spanje en Rusland, en in dezo
landen hebben de sohoonon allemaal donkor
haar 011 hierbij' komt nog, dat dezö oo'k niet
meer* gaarne hour -haar onder do schaar zien
vallen. Dö aanvraag naarblond haar is daar
bij in die laatste tweo jaren gi'ooter dan
vroeger.
Dit verschijnsel komt voort uit de keor-
scifienck) mode, die het gchniilc van Völe val-
sohe lokken, opvulsels' en vlechten noodig
maakt. Vroeger droeg oom vrouw slechts
valsetti haai*, wanneor haar eigen liaar to
dun was on zorgvuldig hield zij dan voor
haar omgeving dö vervahchiiig geheim. Te
genwoordig denkt geen vrouw zich goed ge
friseerd, als zij niet minstens een gedeelte
valsch haar draagt; ton minste is dit zoo
in Amerika.
Het is geen bewijs, dat zijl geen eigen haar
.genoeg liehben, maar .liet fiiseeren mist
zonder dc/o bijvoeging van valsoh haar zijn
uitwerking. Zeer dicht en overvloedig haar
laat -zich liet slechtst fiiseeren en men kan
alleen oen goed resultaat bereiken, wanneer
men er valsch liaar bijdoet, wat zeer geimak-
Öce-lijk kan gebeuren en zeer natuurlijk
rtaat.
Vroeger kragen wiji uit Normandië cn
Bretagno en de naburige landen de meest
verschillende kloursobakeeringen on de fijn
ste haarsoorten. Nu ziet liet er daarmede
zeer bedenkelijk uit, want de aanvoer neemt
snel 011 regelmatig af. Alle kleuren te vor-
krijlgcn is zoer moeilijkde lichte kleuren
zijn natuurlijk de zeldzaamste. Daarbij,
kamt ook nog dat de vrouwen haar liaren
tegenwoordig zóó goed verzorgen dat sloolits
hot beste uit den voorraad daarbij past.
Aljeli.
Van den oiviolon en militairen gouver
neur van Atjeh en onderikooriglioden is on-
derdagteekeniugi van 18 Nov. liet Volgend
telegram ontvangen
Buitonant Rijden overviel in Pidië schuil
plaats T. Ben Poukan; in handen 4 doo-
den, tweo aohterlaad, twee voorlaad, twee
donderbussen en blanke wapens. Te Teu-
nom (Westkust) viel een brigade marechaus-
sea in hinderlaag, aanval afgeslagen, vijand
liet vijf dooden met blanke wapons in han
den wijl twee Amboinecseke! en drie In-
landsohe Marechaussees niet levensgevaarlijk
gewond, een karabijn M. 95 raakte voadoren.
Dit Koeta-Radja word dato 21 November
aan de „Java-Bode" geseind:
Een patrouille onder den len luitenant
der infanterie J. Oudsburg kreeg in boven-
Sawang van onderen over de Sa-.vang-rivior
viinr uitloopgraven. Dit vuur 'bezorgdeden
onzen een gesneuveldo en tweo gewonden,
waaronder sergeant van Aurich.
Sergeant Zalm verraste do bende van
Pang' Andah, van wie hijt vier man neer
legde.
Kapitein W. K. J, Stoop bezorgde aan
T. Eaohman in Tibeuë acht. gewonden.
Aan het „Bat Nbld." wordt uit Atjeh
geschreven, dat daar sedert eenigen tijd sur
ra onder <lo cavalerie-paarden heorsoht,
vooral onder de Australisch» ponies.
'Het „Bat. Nbld." meldt:
Do plannen 0111 ook. op Atjeh. voor-deel to
trekken van d© militaire wielrijders hdbheu
nu ir zoover vasten vorm aangenomen, dat
besloten is in hot begin van (het volgende
jaar een twaalftal wielrijders in Atjeh to
detadlieeren.
