57'" Jaargang.
Vrijdag 22 Januari 1904.
No.
11371
Eerste Blad
Het G-eMm van het Moeras.
«SsT-a
Kennisgeving.
K e ii ii i s g e v i ii g.
1879. - 22 Januari. - 1904-.
6>
BUITENLAND
SCH1EDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering tan Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en YlaardingejiJl.l 23 Franco
per post fl, 1.05.
Prijs per week.Voor Schiedam en Ylaardingen 10 cent,
Afzonderlijke nummers 2 cent,
Abonnementen worden dagelijks aangenomen,
Advertentie i voor iet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Ilurcau; Hotel-straat 68.
Prijs der Adverlentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regel
meer '15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar do plaats die zij
innemen,
A d v e r t e n t i i: n bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier-
tan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zat er dag a ond
verschijnen, weiden zoogenaamde Jeleine ailcerfcntii'n opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen,
interct 'S'eicloon No, 123,
UUBOEllEESTCll EN WETHOUDERS
vis Schiedam,
brengen ter a'gemeene kennis datdoor hen
besloten h, ter herdenking van den dag,
waarop H M. de Koningin Moeder vóór 25
jaar haar intocht in ons land deed, opViijdag
22 dezer vin de openbare gebouwen de vhg
te doen uitsteken, en
noodigen de Ingezetenen uit door dien dag
ook van hunne woning te vlaegen, *an finu
instemming met liet bovengemeld be-duii te
doen bljjken.
Schiedam, 21 Januaii 1904.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
VEKSTEEG
Be Secretaris
V. S1CKENGA.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken
Burgemeester en Wethouders
van Schiedam
Gelet op de bep dingen der llindei wet,
Geven kennis aan de ingezetenen dat op
hepen aan de Directie van de Fabiiek ter ver
krijging van Alkohols, Aethers, enz en hare
lechtveiU ijgenden- vergunning verleend is tot
uitbreiding dier fabriek staande aan
den Noordvestsingel no. 137139, kadavter
sectie II nu. 650, met eon stoumvveiktuig van
20 pautdenkiacht (ter veivangng van het be
sta mie van geiinger vei mogen) en een stoom
ketel niet een vet vvariniiigsoppervlak van 36 M"
Schiedam, 21 Januaii 1904
Burgemeester cn Wethouders voornoemd
VERSTEEG.
Ue secretaris
V. SICKENGA.
VijS cn,twintig jaren is het geleden, dat
de jonge Duitsohe prinses Adelheid EMMA
Wilhelmina Theresia van Waldeck-Pyrmont
aan de zijde van haren echtgenoot, Z. M.
Willem III, haar vaderland verliet en liaan'
intrede deed in het haar vreemde Neder
land, als Koningin van een haar onbekend
vol'k.
En met innige dankbaarheid herdenkt
dat zeer spoedig niet meer „onbekende"
volk den dag van haren blijden intocht,
den 22en Januari 1879. Mlet diepe erkente
lijkheid! herinnert dat volk zich ot> dezen
22en Jan. 1904, hoe deze Vorstin aan haar
Roman van
FRIED'RIGH JACOBSEN.
Runevv 'behoefde niet lang te wachten,
want de scheikundige had hem spoedig in
gehaald. 'Zijl namen kaaltjes naar een dorp
dat mesr in gebergte gelegen Was, waar men
uitstekende forellen en wildbraad opdisohtc
en onderweg bespraken zij' hun wandelplan
om nog tijdig den ecnigen trein te kunnen
halen, die aan hot kleine station stopte.
„Andters moeten vvij! hiei overnachten,"
bemerkte Ru now en Humbert zei levendig.
„Hoor eens, dat zou onaangenaam zijn,
want voor 's morgens tien uur ben ik dan
niet op de fabriek."
„Ia, maar ook mijn dienst is zeer streng!
Maar waarom) zij|t gij| geen staatsambtenaar
geworden, Humbert?"
„Dat is zeer eenvoudig. Tem eerste be
slaan er voor oen scheikundige weinig
staatsbaantjes en ten tweede had ik geen
geld om er op te wachten."
„D'an mag jet wel niet trouwen," zei
Runovv schertsend.
„Of een meisje met gold. Maar het- beste
is een arm meisje te trouwen, komt dan
eenmaal tegenspoed dan heeft men elkaar
niets te verwijten."
Beiden lachten en staken een sigaar op.
Do trein had intusscheu haar doel bereikt
on de stilte v'an liet woud werkte heilzaam
op de zenuwen der gi'ootstadsmenschen
Toeu do zon reeds lioog aan den kemel
stond, 'bevonden beide vrienden zich in de
nieuwe vaderland haar geheel® liefde schonk
en haan- toewijding,herinnert het zich, wat
ziji was voor ons vaderland als Koningin ©n
als Regentes, wat zaji was als echtgenoote en
als Koningin-Moeder.
Als echtgenoot© heeft zijl onzen Vorst,
Willem III, in menige bange ura ter zijde
moeten staan, twee malen bracht bij een
zoon naar don Koninklijken grafkelder te
Delft.
Meer leerde ons vol'k baar ikennen, toen
zij zicb na het overlijden van Haren Gemaal
in 1890 da zw'ar© taak zag oipgelegd, de Re
geering voor haar Dbaliter waar te nemen
en voor de goede o-pvoering van Haar Kind
te zorgentoen zij) Koningin-Regentes en
Kouinginno-Moecfer werd! in den vollen zin
des woord en toen zijl deze zwana taak
volvoerde op een wijlze, die ieder met eer
bied en liefde voor haar vervulde.
Beter cn schooner ikan bet niet worden
uitgedrukt, dan liet is gezegd in de Procla
matie, waarmede de jong© Koningiu Wil-
helmina 31 Arag. 1898 haar Rcgcoring aan
vaardde
„Mijn innig-geliefcfc Moeder, aan wie
ik onuitsprekelijk veall verschuldigd ben,
gaf mijl het voorbeeld van een edele en
verhevene opvatting der plichten, dio nu
op mij rusten."
Ook Koningin Emma had door een Pro
clamatie1 den voriigen dag het Volk bekend
gemaakt met baar aftroden als Regentes.
Eenvoud en hartelijkheid ma'ken deze le
zenswaard. Zij luidde aldus
„Landgeuooten 1
.De taak, die mij' in 1899 Werd toever
trouwd, is weldra geëindigd. Mijl valt liet
onwaardeerbaar voorrecht ten deel, mijn
beminde Dochter den leeftijd te zien be
reiken, waarop zij, naar bet voorschrift
der Grond wot, tot do regeering wordt ge-
roepon. In dagen van smart en rouw
trad ik op als Regentes van het Konink
rijk thans schaalt zich liet geheelo Volk
in vreugde om den troon zijner Konin
gin. God heeft mij' m deze jaren ge
steund mij|n dierbaarste wenscli is ver
vuld.
Aan allen, die mijl met raad en daad
hebben ter rijde gestaan en dio mij; ge
steund hebben door hun liefde en ge
hechtheid, breng ik mijn dank. Moge
het ons land met zijn Bezittingen en Ko
loniën onder do Regoering van Konin
gin Wil'helmina welgaan Het zij| groot
in alles, waarin ook een klein volk groot
kan zijn
Ik treed af van de hoogo plaats, die
ik in ons Staatswezen heb bekleed, met
den diepgevoelden wensoli, dat op Ko
ningin en Volk te zamen, door do nauw
ste banden veroenigd, Gods zegen blijve
rusten."
„Zij! trad af van de hoogo plaats" en
sedert was het, ateof de innige begeerte van
beroemde uitspanning, wier keuken en kel
der menigeen in verrukking had gebracht.
Terwijl dei wijn in de glazen schitterde,
zei Runow, een zucht slakend
„Morgen moet ik do gevangeniskost in-
pccteeren, bvuineboonen met spek eigen
lijk hebben die boeven hot te goed."
„Nu waarde vriend, weet go wat ik jelui
bloedmenschen gunde?'
„Voor don dag met uw wensoli!"
„Een jaartje brommen natuurlijk in
alle eer. M'en kan liet als proeftijd voor een
boogerc rang invoeren."
„Dank u," zei Runow droog. „Bromt gij
liever maar een poosje. Gijl behoeft er in alle
geval geen kromme sprongen voor te maken.
Bij' voorbeeld 'hacl gijl vanmorgen vroeg een
uitstekend© gelegenheid voor een gevaarlijke
brandstichting. Dat is geen oncca'' en toch
zou men als een hoef getracteord worden."
Het werd plotseling stil in liet vertrek,
waar beiden alleen aan den ma'altijldi zaten.
Humbert had juist zijln wijnglas aan de lip
pen gebracht, doch zette licit onaangeroerd
weder neer en staarde op het tafelkleed,
Humbert wisehte zich het zweet- van 't
voorhoofd.
„Hdb j© 't w'arm gekregen?" vroeg
Runow.
„Ja, gloeiend warm zeg eens, Runow,
is u dat wel eens overkomen. Men gelooft
iets stellig en zeker gedaan te hebben en
eensklaps kan men 't zich niet meer her
inneren
„Zeker, dat gebeurt mijl ooife wel. Ik her
inner md
Humbert wenkte met de hand.
„Wacht laat mijl eens kalm nadenken.
Toon gij rijft weggegaan, heb ik eerst do
formule uitgewerkt, den rekenfout verbe-
doze hooge Vrouw, om hulp te brengen,
waar geleden wend, nog meer sprak tot het
Volk, dat haar om haar Waarlijk zeldzame
plichtsbetrachting eerde, doch om haar hart
had loeren liefhebben. Dit bieric ook wel uit
do vele en velerlei adressen van hulde, die
Hare Majesteit ontving bij baai- aftreding,
uit allo oorden des Rijks, zelfs van landge-
nooteii uit den vreemde.
Dit bleek nog m-eer uit het haar uit dank
baarheid aangeboden Nationaal Huldeblijk,
zijnde een bedrag van f 300,000, door hot
Niedcalandscihe volk bijeengebracht on H'. M»
aangeboden ,om er naar welgevallen moe to
handelen.
Koningin Emm,a stelde dit geschenk op
zetr hoogen prijk en zij bestemde het voor
een weldadig doel, voor do vervulling van
een haier liefste weuscheneen sanatorium
herstellingsoord voor longlijders.
„Dat het geschenk van het Volk, dat ik
liefheb, mijl daartoe in staao stelt, maakt
mij opreoht" gelukkig en stemt mijl tot grooto
dankbaarheid," sprak II. M. tot den bur
gemeester van Amsterdam, die het kwam
aanbieden. „Moge op deze wijze heb Hulde
blijk een zegen worden voor velon tot in
lengte van dagen. Oprecht, innig hen ik
dankbaar voor het- mijl aangeboden ge
schenk,"
Als plaats voor liet sanatorium had Ko
ningin Emma haar schoen-gelegen landgoed
Oranje-Nassau-oord! gekozen, dat hij Ren-
kum ligt, dicht bijl den Wagoningschen berg
in Gelderland.
„Dat landgoed," zei II. M. „wil ik afstaan
voor het doel, dat mij lief is. Daar hoop ik
heb eerste Ncdcrlandseliö sanatonTun te
stichten. M'dge het een gedenkboeken zijn
van de liefde en dö trouw, waarmede het
Nederlandsdhei volk mij' bij' de vervulling
mdj,ner taak omringde en ondersteunde, en
een "blijkend gedenkboeken tevens van mijn
oprechte en innige dankbaarheid".
Dat sanatorium i s er, en het zal zijn
„een blijvend gedenkboeken" van de eerbied
cn liefde van een geheel voilk voor oen
Koningin, dia zich een eervolle en schoono
plaats heeft verworven in d© geschiedenis
van dat volk.
21 Januari 1904.
Japan.
Be crisis In Oost-At zië.
Twee telegrammen, een gunstig cn oen
ongunstig' voor cte' handhaving van den vre
de, verballen ons het best hoe de zaken op
dit oogenblik staan, nl. zóó dat er onmoge
lijk een oordeel kan gevold ■worden alvorens
de Russisch© nota zal hokoncl zijn. In het
eerst© telegram, uit Berlijn aan do „Pall
Mall Gazette", wordt beslist verzekerd, dat
de vraag vrede of oorlog, ten gunste van
don vrede is beslist Het is nog slechts do
berd toen sloot ik mijn papieren in mijn
schrijftafel en trok mijn werkkiel uit. Daar-
op bemerkte1 ik een witte vlek op mijn hoed,
zocht naar den borstel, die die ezel van een
Freitag natuurlijk weer verlegd had en
ergerde mijl dab ik liem niet vinden kon.
Tot daartoe herinner ik mij-alles duidelijk,"
„Hoor eens," zei Runow, „wat wilt gc
eigenlijk gedaan 'hebben of nagelaten?"
„De vlam
„Wat voor oen vlam
„Gij, weet toch, Runow1 onder de retort.
Ik geloof stellig dat ik vergeten 'heb, de gas
vlam uit to draaien
Runow lachte.
„Nu, doktertje, dat- zou ik zoo tragisch
niet opnemen. Lieve hemel, hoe dikwijls
blij'ft mijn lamp met branden wanneer ik
'savondk laat thuis kom. Dat beetje gas-
v-eriies zal uw patroon niet schaden."
Op het gelaat van den jongen scheikun
dige lag ecu vreesdij,kc ernst toen hij, ant
woordde
„Gij, weet niet wat gijl zegt. Wanneer het
preparaat in de retort boven een zekere
temperatuur verhit wordt, dan worden or
gassen ontwikkeld diei ecu ontploffing kun
nen veroorzaken. De tij|d is reeds lang ver
streken dat
RuiiO'W lacht© niet- meer, maar liij sprong
van zijn stoel op.
„Maar waarde vriend, dat is een ver
schrikkelijke vergeef mij, maar ik kan
er geen woorden voor vinden
„Toch wd," zei Humbert bitter, „ccn
verschrikikolijko sloicligheid, dat is het juis
te woord."
D'e' officier van justit-i© bleef staan en
keek zijln tafelgenoot met onderzoekenden
blik aan,
vraag of d© Russische! regoering de verkla
ring omtrent da handhaving van den vrede
alleen tot Japan zal richten, of tot alle mo
gendheden of eindelijk tot de mogendheden
die in heb bijzonder bij) de zaak belang heb
ben. IIoo echter de vorm dor verklaring ook
moge zijn, te Petersburg is 'besloten aan Ja
pan's wensoheu zoover tegemoet te komen,
dat de vrede verzekerd blijft.
Hot tweede telegram is uit Tokio en sluit
aan bijl liet ceiste. Het luidt
'Het bericht uit Berlijh afkomstig, Waar
in beweerd wordt d'ab de Russische regee-
ring besloten 'had oen beroep te doen op do
mogendheden om oen ooi-log af te wenden,
wordt te Tokio beschouwd als een bewijs dat
Rusland niet geneigd is om bevredigende
concessies te verlecnen aan Japan.
De 'Kabinetsraad luisterde gisteren zeer
lang naar het rapport dat Komura, de Ja-
panscbe minister van buïbenilandsdhei zaken,
gaf over de onderhandel in gen mee Rusland.
Do winner van den Nobcl-prijs, db En-
gelschman Cremer, heeft stappen gedaan -om
het Oost-Aziatische geschil aanhangig te
maken hij het Haagsche Hof. De heer GTd-
mer zond in dien geest telegrammen aan
den czaar en aan den mikado, en deze tele
grammen zijn ondertcekend door 80 invloed
rijke Engelschen, politici, igecd elijlken, let
terkundigen, geleerden en journalisten. Do
aartsbisschop van York «u de bisschop van
Londen weigerden hun handteckening te
plaatsen,
De Amsterdamf-che correspondent van do
Petit Bleu" meldt dat de Nlederiandsciho
regcering niel zonder ongerustheid voor zijn
koloniale belangen het Russisch-J apausche
conflict vo-lgt. Vooral voer de kolonie Java
zou de logcering beducht zijn in geval Ja
pan overwon, want reeds meermalen gaven
de J apanneis er blijk van dat zij| Nederland
als een te' zwak land beschouwen om zulke
grooto kolouiën te bezitten, en steeds sloe
gen zij begeerige oogeu op onze' Oost. liet.
is buiten kijf dat als Japan een mogendheid
als Rusland aanpakt, ih-et niet zou aarzelen
om na een overwinning zijn verovering van
de Oost te beginnen.
Dat het zoover zou komen, lijkt ons al
zeer onwaarschijnlijk.
China blijft onzijdig, heeft het verklaard,
dooh ter „bewaking" van de Mantsjoerij-
schö grens worden 20,000 man afgezonden
uit Tientsin.
De Times'-correspondent te Moskou
heeft een onderhoud gehad met een hoogge
plaatst Russisch officier, die zeer op de
hoogte is van den stand van zaken in Mant-
sjoerije. D'ezci officier raamd'e het aantal
Russische soldaten thans in Oost-Azië of
spoedig ter plaatse aanwezig, op twee hon
derd duizend.
Do haven van Wiladiwostock is bevroren
aan de zijde van de Japansclio zee. Ho ijs
laag vormt- als het ware een natuurlijk bol
werk. De Russische schepen Welke do haven
„Het is onmogelijk, Humbert, absoluut
onmogelijk. Ik ken ui reeds een jaar en wij'
gaan dagelijks m-et elkaar om. Ik aobb u
hoog als een wetenschappelijk ontwikkeld
en betrouwbaar man, die ooik in 'kleinighe
den zijn plicht nooit zal verzaken. Hoe kunt
gij dan in staat zijln tot een dergelijke gron-
zolooze onvoorzichtigheidDenk nog e©ns
la gij hebt de v'ami uitgedoofd, geheel
werktuigelijk, zooals wij *s avonds ons hor
loge opwinden. En juist dit werktuiglijke
zal j-e herinnering parten spelen.
Humbert kreunde.
„De hemel geve, dat gij gelijk hebt!
Maar gij- weet niet wat ik op dat- oogcnblik
aan 't lioofdJ had, de berekening, de lioop op
een gunstig resultaat, op een uitvinding!
Ook nog andere
„En gij wildet den trein niet misloopen."
„Ja, ja, ook dat nog zijln eigen genoe
gen naloopenWaard© vriend, hoe langer
ik over de zaak nadenk, des te duidelijker
zie ik d© laaie vlammen voor mij, of de
brandende fabriekWant d-a ontploffing is
niet het ergste, maar er liggen overal brand
stoffen opgezameld!"
Runow groep naar zijn hoed.
„Dan moeien wij aanstondb terugkeeren
Misschien
„Mijn liemcl, hoe dan?' Onze trein gaat
eerst om tien uur
„Maar de sneltrein stopt op het volgende
station
Humbert bladerde zenuwachtig in zijn
spoorboekje.
„Te laatZelfs met een rijtuig kunnen
wij, heb volgende station niet meer op tijd
bereiken."
„Tolegrafeeron," besliste Runow halfluid.
„Aiau wien?"
willen verlaten, moeten zioh den weg doen
vrijmaken door ijsbrekers.
D'e houding der Koreanen wordt zeer drei
gend. Uit Seoel wordt dtoor den Amerikaan-
sclien gezant geseind, dat er onder de vreem
delingen een paniek is uitgebroken. Do
Duit-schers hebben 1 roepen aan wal gezet
om de Duitsohe legatie te Seoel te bescher
men.
Pi*ins Toean, de bekende figuur uit. den
bloedigon bokseropstand is volgons berich
ten van zendelingen ernstig ziek en do on
derkoning Toengfoesiang dood.
Cfemengdc llcdcilcellngen.
Engeland.
Een telegram uit Somaliland meldt dat
generaal Egertcm met de tweede brigade
den lóen uit Djibali is vertrokken naar de
Nogae-vallei. Eon ander detachement be
weegt zich langs de zuidgrens van d© vallei
en zal te Gewoai aankomen. De Abcssyniër»
zijn te Wardai aangekomen.
Frankr ij' !k.
Tegen Vrijdag zijln vijf interpellaties aan
gekondigd' in de Kamer, over do uitzetting
van abbé D'clsor. Ook de nationalistische af
gevaardigde Ferri do Ludrc zal intcrpelleo-
ren.
De kwestie van de plaaising-bureaux is
thans voor de derde maal bij den Senaat
aanhangig gemaakt, sedert 1897,
De Senaat vei wierp twee keer do desbe
treffende wetsontwerpen, aangenomen dooi
de Kamer. In November 1903, na, de heken-
de opstootjes nam do Kamer voor de
derde maal deze' zaak m behandeling en
hechtte haar goedkeuring aan een nieuw
voorstel. Algemeen was men van oordeel dat
do beide Kamers het nu eindelijk eens zou
den worden. Maar daar heeft het op liet
oogonblik nog niet veel van weg. Terwijl de
Kamer aannam een besluit tot opheffing
der plaatsing-bureaus binnen een maximum
van vijf jaren, wenscht de senatoriale com
missie de opheffing facultatief te doen zijn,
ter keuze aan do gemeenten. Aan den Se
naat thans de_ beslissing. Gisteren werd ar
in dit college reeds over beraadslaagd. Een
bepaald besluit is nog niet genomen.
Do advocaat van Di'eyfus, mr. Mornard,
beeft Woensdag een onderhoud, gehad met
Ohambaraud, den president van do 2© straf
kamer van hef Cassatie-hof, die hem het re
quisitoir van don procureur-generaal Bau-
douin meedeelde. Nadat Mornard zijn rap
port zal hebben ingediend, zal de strafka
mer de offid'eele rapporteur benoemen.
Spanje.
Uit Barcelona- wordt gemeld, dat de on
derhandelingen tusschen matrozen en ree-
„Aau nw chef natuurlijk
Humbert schrikte en sloeg den blik neer.
Eindelijk antwoordde hij! zachtjes
„Het kan ook nog door een wonder niet
tof oen ontploffing gekomen zijn. Misschien
brandt de vlam zonder schade verder. Wan
neer dan de chef ervan hoort, dan word ik
ontalaigeu daar ben ik zeker van,"
Op het gelaat van den officier van justitio
Was een merkwaardige verandering zicht
baar. 'Het medelijden was allengs verdwenen
en liad plaats gemaakt voor een koelbloedi
ge uitdrukking. Hij; richtte zicli in zijn volle
lengte op
„Dat is uw zaak,' zei hij eindelijk. „11c
heb slechts het recht u een raad te gewen,
mijn ambt lcomt voorloopig niet in aanmer
king. Intusschen moet ik u opmerkzaam ma
ken
Ook Humbert's toon wierd afgemeten,
„lik wcot ik zal natuurlijk doen wat in
inijh vermogen is."
Hij! scheurde een blaadje uit zijn porte
feuille en. schreef
„Aanstonds in laboratorium gasvlam uit
draaien.
Humbert."
D'an zette bijl het adres van d'en kantoor
knecht Freitag op het telegram en liet het
aan Runow lezen.
„Is die man te vertrouwen vroeg deze.
„In gewichtige aangelegenheden zokor.
Ik licb hem bovendien in mijn macht, onder
zekere voorwaarden zal ik hem het zwijgen
weten op to leggen.'
(Wordt vervolgd.)
