L
57'" Jaargang.
Vrijdag 22 Januari 1904.
No. 11371.
Tweede Blad.
Het Sanatorium „Oranje-Uassau's Oori,"
6 e m e e 111 e r a a d.
STAJDSMEÜ WK
SC ÜIEDilMSSHE COURANT.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.C5.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen -worden dagelijks aangenomen.
Advertenliën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn,
Bureaus Iïolerstraat 08,
Nu wegens ik eb zilveren jubileum der
Koningin-Moeder do naam van haar stich
ting weer allerwego gcnocmcl wordt, kan 't
goed zijn, eens een ldjlkjc in het Sanatorium
te nomen, want er zljln nog maar al to voel
menschen, die er geen of een sleckto voor
stelling van hebben, terwijl cr ook zijn, die
er over redeneeren als een Minde over de
kleuren.
Allereerst kot gebouw zelve.
Geen licorlijiker plaats iliad voor een her
stellingsoord in ons vaderland kunnen ge
vonden worden. Op don om zijn prachtige
bossolien beroemden Veluwe-zoom ligt liet,
op korten afstand van den Rijn, in de on
middellijke. nabijheid van het dorp Ren-
kum Verscholen tusschen hoogopgaaud ge
boomte, is het sanatorium gebouwd in den
vorm van een halven cicrckel, waarvan do
open zijde, heb front, naar het zuidwesten is
gekeerd.
Op den linkerhoek staat liet oorspron
kelijk buitenverblijf dor Koningin-Moeder,
dat daarom nog het.paleis" genoemd wordt.
Do hoofdingang van hot „oude" deel, zoo
vel als van liet nieuwe, het paviljoen, be
vindt zich natuurlijk in ilict front, maar
doordien men bet sanatorium nadert van
den legenovcrgesteklcii kant, langs den
„Nieuwen Weg", die van don „Wagciiing-
sclion Weg' naar het gebouw voert, noemt
men gewoonlijk den ingang aan den achter
kant, bij liet kantoortje van den portier,
den hoofdingang
Hier gaan wc dan ook het sanatorium
binnen eit 'komen, con breed a trap opgaan
de, in de voorhal, waar tic kamers van den
directeur en van do adj.-directricci op uit
komen, Een marmeren gedenksteen in den
muur herinnert u aan de stichting van het
sanatorium door II. M1. de Koningin-Moe
der.
Rechts en links voeren corriclois den be-
zotkor idspeetiovolijk naar 'liet bovenge
noemde nieuwe deel en hot pal-eis.
liet nieuwe deel ingaande, passeeren we
do leeskamer, waar tevens gelegenheid is
voor de patiënten om hun correspondentie
„bij te houden, voor zooverre zij er tijd voor
hebben; vervolgens .komen we in do groot©
convcrsatic-zaal, waar 's avonds da patiën
ten van deze zijde van het sanatorium hun
vrijen tijd gezellig doorbrengen.
Aan het eind van deze zaal komt men
rechts in de grootei cenzaal, terwijl men zijn
weg door heb gebouw vervolgendo, dat ge
deelte bereikt-, waar. beneden en boven, de
slaapkamers der patiënten liggen.
Gaat men uit de straks genoemde voorhal
of vestsiibule links af, den komt men door
een corridor in de 'kleine conversatie-zaal,
uitsluitend ten dienste van dei patiënten,
die h.et paleis bewonen.
Van uit dit zaaltje, voert een korte gang
naar het meergenoemde paleis.
D'it gebouw mot zijn weidsahen naam
iliecffc dit met allo paleizen in ons land ge
meen, dat het een groot vierkant gebouw is,
waar men tevergeefs zoekt naai- het groot
sdie, het vorstelijke, dat toeli eigenlijk het
kenmerk is van een paleis.
Dit „paleis" dan is eeneenvoudig een rij-
•kolui's buitenhuis van drie verdiepingen.
Gelijkvloers liggen aan drie zijden van
een grooto open ruimte, de giooto hal, slaap
kamers voor mannelijke patiëntenop cl©
eerste verdieping, waar de inrichting veöl
overeenstemt met dio beneden, zijln kamers
voor d© vrouwelijke patiënten.
Aan do achterzijde van dit ge.bgusv ligt
de kleine eetzaal.
Denkt men zioli nu aan beide1 zijden van
het bijgebouwde deel, maar hoofdzakeij'k
aan hot front, ruime veranda's, lighalkn,
dan heeft mon, zijl het dan ook een opper-
vlagge, voorstelling van hot gebouw.
Wie op con rustuur voor liet eerst liet
sanatorium naderend, cle1 patiënten op lange
rieten ligstoelen ziet uitgestrekt, govoelt in
nig medelijden met dio zieke stumperds,
totdat de bol luidt, het. teek en dat het
rustuur geëindigd is. Maai' zijn dat zieken?
Dat woelige babbelende, lachende troepje
daar ginds heeft cr niet veol van. Hier pas
seert er u oen, oen vroolijk deuntje neu
riënd.
Maar ge zult lock zeker wel hooren hoes
ten en kuchen, de hoorbaa-e bewijzen dat
uier oen groot aantal longlijders voreenigd
rijn? Dat gc deten of genen eens hoort hoes
ten, behoeft u niet to verwo iïde-roiimaar
meen niet dal het hier erger is clan in een
groot gezelschap van gezonde mensclien, vol
strekt niet-. Een of ander bezoeker, diö uit
onzo streken een verkoudheid -heeft meege
bracht, hoest in den regel meer en erger dan
ecnige patiënten te zamen. "Want oen long
lijder, die hier «enigen tijd „kuurt" en do
goede gevolgen daarvan ondervindt, en dat
is met de mecsten liet geival, vergeet zijn
'kuchen en hoesten gauw. Onlangs, geduren
de een concert in de grooto conversa-tiezaal,
dat II uur duurde ©n waar 9/10 dei- patiën
ten voreenigd waren, hoorde inen al dien
tijd geen kuchje.
Op w-elke' wijze worden de patiënten in
het sanatorium nu behandeld) en hoe bren
gen zij' den dag door?
Op de eerste vraag kan het antwoord
kort zijn.
Rust, goede rioeding -en zooveel mogelijk
piofiteeren van de frissohe buitenlucht,moe
ten in hoofdzaak' deii lijder zijn gezondheid
teruggeven, een echte natuurgeneeswijze
dus.
En dia frissch© lucht geniet men niet al
leen buiten, maar in den regel ook binnen.
Dat ondervinden de bezoekers, de gasten, alt
zij eens op oen koudem winterdag een uur
tje in da couversatie-zaal moeten doorbren
gen do stakkers hangen al gauw -over d©
verwarmingsbuizen of klagen steen en been
over de kou, terwijl de patiënten lachend
beweren, dat het al vrij Warm is, eu een
echte „dienstklopper" met een bedenkelijk
gezMit naar den thermometer ziet, die al
48 of 50 graden F. wijpt: Jt wordt tijd dat
cr een paai" deuren tegen elkaar open gozet
woiden. Want zoo gehard Wordt men hier
tegen do -kou, dat anon hier zonder jas
of mantel loopt, d. w. z. de patiënten,
wanneer gij, gozond'o bezoeker, loopt te bib
beren.
Komt een nieuwe patient in het sanato
rium, dun wordt dei eerste dag besteed aan
het zich oriënteeron. Om een indruk te krij
gen van 'het leven in hot sanatorium, krijgt
hij een hoekje „Wenken en Raadgevingen"
ter bsstud'cering. In dit werkje heeft dc ge
neesheer-directeur, Dr. Dbnath, op heldere
wijze uiteengezet, wat eigenlijk wel tuber
culose" is, wat cle lijder in zijfn en andere
belang beeft te doen én to laten.
Wat een verschil met longlijders die
thuis, op stool of bed langzaam wegkwijnen,
grooto hoeveelheden pillen en liters van
drankjes slikkende, onwetend van de
kwaal waaraan zijl lijlden
Iedere patient hier weet dat hij aan
longtu'berculose lijdt en dat alleen een
nauwgezet nakomen der leefregels 'liom zijn
gezondheid Jean teruggeven!, Het is niet do
geringste verdienste van het genoemde
wei'kj© van den directeur, dat het den lij
der de overtuiging geeft, dat bijl zelf zijn
herstelling in lioogo mate kan bevorderen.
D'it wordt hem nog eens door de dokters
ingescherpt, na. uiterst nauwkeurig door
dezen onderzocht te zijn. -De patient krijgt
dan een kaait, waai op zijn dagverdeeling
staat vermeld'; ook op welken dag der week
hij gewogen moet worden. Deze dag is voor
ieder van veel belang. Hoeveel za,l iliij, zijn
aangekomen af afgevallen? Voor dezen is
het noodzakelijk dat iliijl voortdurend tot
zekere grens in gewicht toeneemt; ande
ren hébben reeds zoo'n respectabelen om
vang gekregen, dat zwaarder worden zelfs
een ongunstig vei schijnsel kan worden,
Dezen moeten dan minder rusten, meer
wandelen, terwijjl hun wordt aanbevolen een
spaarzaam gebruik van don sanatorium-
drank te maken. Ja, do moesten zijn sterk
aan dezen drank melk verslaafd.
Melk ziet ge don hooien dag drinken; op
liet thee-uurtje is de- thee maar bijzaak,
zelfs hij het middagmaal drinkt ieder min
stens cén beker melk.
liet is dan ook verrassend, hoe snol vele
patiënten in lichaamsgewicht toe-nomen,
vooral .gedurende de eerste maand van het
verblijf.
Om do drie weken wordt iedere pationt
onderzocht. Geregeld 'houden do geneedieo-
ren, do directeur en cio asdstent-gences-
heor, aanteekening van cl it onderzookon van
andere verschijnselen, die zich bij den lijder
openharen. Zoodoend© hooft ieder zijn ziek
tegeschiedenis, materiaal, dat den genees-
iheoren op den duur al grondiger do ver
schillende verschijnselen welk© zich bij de
longlijders voordoen, zal d'oen leeren ken
nen, hetgeen straks weer anderen lijders ten
goede komt.
's M-orgens om ongeveer 7 uur, in den
wintertijd, 's zomei'S om half zeven, worden
rug en horst dor patiënten met koud Water-
geiwasschen, waarna zij, alvorens op te staan,
nog een 'kwartier hel bed moeten houclën.
Om 8 uur wordt ontheten.
Voor het mecrondcel der patiënten is de
dagverdeëling als v'olgt
8.3010.30 liggen op do veranda.
10.30 chocolade of melk drinken.
10.4511.30 wandelen.
11.3012.15 liggpn op do veranda.
12.301 'koffiemaaltijd-
1.30-3 uur liggen op do veranda.
Dit is de tijld van absolute rust. De pa
tiënten mogen niet dan fluisterend spreken.
Meestal zien ze hiertoe zelfs geen kans. De-
zoeken mcgcu op dit uur niet wordoti ge
bracht, en bezoekers die cr zijn, moeten of
hot sanatorium verlaten of den tijd in do
conversatie-za il dooden, wat een kwelling
wordt) als dc patiënten op de' veranda lig
gen, dio aan deze zaal grenst.
33 30 thee of melk drinken, met be
schuit of cakes.
3,304.30 wandel jn.
4.305.15 liggen cp Je veranda.
5.306 middagmaaltijd.
0.307.30 liggen op d© veranda.
7 30 tliee -of melk drinken, niet cakes of
gebak.
7.309.30 conversatie, muziek, brieven
schrijven, enz. enz.
9 30 naar bed.
Om 10 uur moeten allo lichten op de ka
mers uit zijn en wie dit gebod overtreedt,
heeft de kans eon waarschuwende stem van
buiten te hooien roe-pon: licht uit! 'tls
de nachtwacht, die zijn ïonde doet.
liet moet gezegd worden, dat het, als men
cle dagverdceling nagaat, den patiënten niet
aan bozigheid ontbreekt, want ook liet „lig
gen" is hiel" een .taak. H'et klinkt vreemd,
maar men heeft ar dikwijls vóór 's avonds
geen tijld om een brief te schrijven aan ver
wanten of vrienden.
En om leven in d© brouwerij te houden,
laat men geen gelegenheid voorbijlgaan om
een feest te vierenvan tijld tot tijd warden
concerten gegeven door artisten of dilcttant-
artisten, en dezen kunnen zeker zijn een
dankbaar gehoor te vindon (als ze 't er naar
maken).
Ook meene men niet, dat allen op de
ligureu steeds er het zwijgen toe doen; op
verre' na niet. Behalve op hot middagrust-
uur 1 30—3 is het niet verhodeu te lezen of
met elkaar te praten. En gedurende het
laatst© liguur, van 6.307.30, vooral als een
lekker diner der barometer van het humeur
op mooi" heeft gebracht (want cr zijn ook
mopperaars) blinkt u dikwijls ©en vroolijk
lied toe. 'Zetten de bassen hun stemmen wat
sterk uit, dan kunnen zij ©en waarschuwing
van de adj.-directrice of oen dor zusters
verwachten, en o1, wat warden zo kalm als
daar cle directeur, altijd op vriendelijken
toon, r a a d t niet zoo onverstandig to zijn.
Want dat zijn ze ook op hun tijd, onver
standig. Diö zich wat- al to veel opwindt,
zich op oen wandeling te voel vermoeit kan
zeker zijn de gevolgen dnarVan te onder
vinden. A-l zien do moesten er zoo flink uit,
dat mou ze geen pMlcntcn zou wanen, zo
z ij li het, en dat wijst do 'temperatuur van
het bloed dan ook gauw uit. Den thermo
meter zou men de pijp van do patiënten
kunnen noemen. Zesmaal daags moeten zoi
hun temperatuur opnemen en zelf noteeren.
Zoodra ze „liggen' ziet men d© heelc a ij
langs den thermometer uit don mond Ste
ken, wat geen onvermakelijk gezicht is. Is
de temperatuur 37.7 dan is wandelen ver
boden; bij! 37.8 moet men naar bed.
Bijl het nauwkeurig in acht nomen dor
leefregelen, hot „kuren", moot natuurlijk
veel overgelaten worden aan dö patiënten
zelf, daar liet coutroleeren van deze zieken
uit den aard der zaak moeilijk, dikwijls
onmogelijk is, o. a. op de wandelingen in
park en bosch, het gebruiken van do voor
geschreven hoeveelheid melk en dergelijke.
Neemt men in aanmerking, dat heb lioo-
gero personeel' bestaat uit een directeur-
g-e nee sheer ©n écu inwonend geneesheer,
een adjunct-directrice en 5 zusters, tot vóór
kort zelfs slechts 4, dan mag een woord
van lof voor d© orde cn gercgelden gang,
voor do controleering der patiënten, maar
bovenal voor de uitnemende verzorging
welke zij. ondervinden, ten vollen verdiend
keeten.
Geen moeite is een dezer to v©öl, indien
hot belang van patiënten er me© gediend
wordt, of indien het 'liuu maar aange
naam is.
Bij de beschrijving van het gchoinv is
het den lezer duidelijk geworden, dat ihet
sanatorium eigenlijk uit twe© deelcn be
slaat, het oude en het nieuwe deel. Alen
wilde bij' den houw van het sanatorium na
tuurlijk aan ihet paleis oen passende bestem
ming geven, en hot bleek, dab dit met in
wendige verbouwing zeer goede diensten
Prijs der -Advertenliën: Van 1—G regels fl. 0.92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen. 1 J
Ad vertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In da nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschenen, worden zoogenaamde Tcleine aiivcrtentiSn opgenomen tot den prijs
van 40 cents per-advertentie, bij vooruitbetaling aan het Buieau te voldoen,
Intere. Telefoon No. 123.
kon bewijzen. In dit gedeelte koudon dan
ook al patiënten worden opgenomen, toon
het paviljoen nog niet voltooid was. Daar
do vertrekken in dit „paleis" to 'Hein waren
om meer dan twee personen, to logceron is
het te begrijpen, dat 'besloten werd voor
logies in dit doel een hooger verpleeggcld
te eischen. Het ontbroken van een flink
fonds dwong l-ot dezen maatregel, dio
nu vaak door dozen of genen 'wordt afge
keurd, omdat men «1* een onderscheiding in
standen in wil zien. D'it laatst© is beslist
onwaar. 'De verpleging in hot oud© en
nieuwe deel' is volmaakt dezelfde. Een sana
torium dat aan allo edscthon deo* hygiëne
moet voldoen; waar de voeding uitstekend
moet zijnwaar voldoend© hulp van be
ambten moet wezen; dat door zijn afgele
gen ligging een eigen waterleiding, oen in
stallatie voor eloctrisch© verlichting moet
hebben, is natuurlijk een dur© inrichting.
Wat is natuurlijker dan dat het bestuur,
wil flict niet voor een is kort staan, d© in
komsten tracht te vermeerderen, door hen,
die wat meer kunnen betalen, daarvoor in
do gelegenheid te' stellen
Eén opmerking mag hierbijj nog haar
plaats vinden. Men hoort wel dezen of genen
afgeven op een inrichting, di© alleen plaats
heeft voor betrekkelijke gegoede mensclien.
Immers zijl, diö uit 't Emma-fonds onder
steund worden, op heb oogenlblik een 25-tal,
moeten zelf nog ƒ1.50 daags kunnen beta
len. Het Emma-fonds geeft 1 per dag voor
min- of onvermogondon. Feitelijk is dus heb
sanatorium gesloten voor wie geen 10.50
pea- week kan uitloggen, 'tls treurig, maar
mag hiervan een verwijt aan de stichting of
aan het bestuur gemaakt worden? Noen,
veeleer aan heb Nederlanclsehe volk, dat zoo
onvoldoende zorgt voor min- on onvermo
gende Lijders, en niet eiseht, dat in de c e r-
ste p! aiats maatregelen ter bevordering
en beveiliging van d© volksgezondheid wor
den genomen.
Wio nu me'ent, dat do patiënten van
Oranje-Nassau's Oerd' allen tot de gegoede
burgers bobooien, vergist zich zeer. Menig
een die het sanatorium, met zijn patiënten,
lice'fl loeren kennen, is van deze dwaling
tezug gekomen. Neen, voor verreweg het
overgroot© deel moeten ouders, bloedverwan
ten, cditgenooteii zich groote opofferingen
getroosten. Menigeen moet den duur van
zijn verblijf bekorten om do hoog© kosten.
En dit is te bejammeren.
Het is te hopen, dat het denkbeeld als
zou de1 stichting van H. M. do Koningm-
Moedcr bedoeld wezen, ©r een te zijn voor
een zekeren stand, g©en post vat.
Het Nedorlandsehe volk kan, door diep
in eigen bom's te taston, en door zijn regec-
ring tot krachtigen steun van deze inrich
ting cn meer ander© to bewegen, de edele
daad der Koningin-Moeder, waarvan ham-
stichting getuigenis aflegt, het succes verze
keren, dat cr mee bedoeld werd.
Dat zijl zoo.
K.
Vergadering op Dinsdag 19 Jan. 1904,
des namiddags ten 2 ure.
(Vervolg.)
Hebben wij in ons verslag omtrent het
gesprokene in deze zitting van den Raad de
voornaamste bespreking weergegeven over
het onderwerp gemeente geneesheer-school
artsen, thans willen wij nog mededeelen wat
is gezegd over een niet minder belangstelling
wekkende kwestie: het verzoek tot af*e!ialfing
der kermis en het afwijzend prae-advies van
lk en W.
De heer Faure releveert dat in een
vorige zitting de opmeiking is gemaakt, dal
in allo ingekomen adressen de kermis werd
beschouwd van de moreele zijde der zaak.
Daarom wenscht spr. haar nu te beschouwen
u t een orconomisch oogpunt.
Uit liet advies van B. en IV, tol hand
having dor kermis is gezegd dat de kennis
hier een zeer ordelijk verloop heeft. Spr. zal
geen ciitiek geven op het woord Douieljjk"
omdut de beteek<>nis daarvan afhangt van
het standpunt waaruit men het beschouwd;
de autoriteiten hebben het gebruikt oindat
er geen ernstige baldad glieden, geen nood
lottige vechtpartijen of moorden bij plaats
hebbm. Spr. komt liet echter voor dat daar-
rned niet het hart wordt gerankt maar
slechts de buitenzijde; dat is de meer tor-
meele, de ze'fzuchtige zijdp, als spr. liet zoo
noemen mag.
In hoeven e wordt de handhaving der
kermis veidedigd en voor vviewotdtzij wen-
schelijk geacht?
Niet de hoogere klassen, noch demilden-
stand hebben er behoefte aan, want zij alle
hebben gelegenheid om op andere wijze hunne
ontspanning te vinden. Het is dus de wer-
kfinde stand, voor wien de kermis moet blij
ven bestaan. Spr. geeft toe dat de afschaffing
der kermis voor dien staid een gemis zal
geven. Ilij erkent dat er verstrooiing ge-
wenscht is na het zwoegen en sloven en dat
gunt hij die mensclien ook gaarne. Alleen
blyft de vraagis deze soort van verstrooiing
niet te duur gekochtwordt er niet. een
hooger genot belangrijk door benadeeld
Men zegt steeds en terecht mi.-sclnen, dat
het zoo moeilijk is voor den weikman om
zich e.n men-ch waai dig bestaan te ver
schaffen. Toch is liet ook voor hem van groot
belang dat hij een spaarduitje verzameld
tegen den ouden dag.
En dan wijst spr. er op dat van bevoegde
zijde is geconstateerd dat op vele plaatsen
door de sparenden hunne duitjes worden op
gevraagd om kennis te kunnen houden. De
kermistijd is voor de pandjeshuizen de bloeitijd.
Van een dochter uit het volk heeft spr.
gehoord dat er ook hier ter stede dagelijks
goederen naar de pandjeshuizen worden heen
gedragen, goederen behoorende tot het on
misbaar huishoudelijk gebruk, kasten, tafels,
tot zelfs bedden.
Spr. weet van het gezin van een fabrieks
arbeider die tot (35 a f40 per week ver
diende en een spaarduitje bad gemaakt de
kermis kwam, het spaai duitje verdween en
tegen den winter was er geen geld om de
winterprovisie op te doen.
By een vorige gelegenheid dat het zelfde
voorstel ter tafel was gebracht, Spr. meent
in 1898, is gezegd, dat bijna altijd voor en
na de kermis door den winkelier schromelijk
moet gepoft worden.
Al wordt de orde op straat niet gestoord,
toch valt het niet te ontkennen dat deze
feiten toch aantoonen een verstoring der
maatschappelijke orde. En wie worden daar
door gebaat? Zijn het de winkeliers?
De er.quóte die daarnaar is ingesteld heeft
niets uitgewezen, toch is het niet ondienstig
om daarop attent te maken want, hadden de
winkeliers wetkelijk belang bij liet voortbe
staan iler kermis gehad, zij zouden z.ch zeker
daarvoor hebben uitgesproken. Dit zwjjgen is
dus welsprekend, En dat kan zeker invloed
hebben op de beslissing.
Wie er wel door zijn gebaat? De drank-
verkoopers. Spr. vet klaart hier dat hij par
principe is tegen geheelonthouding. Hij acht
het echter nuttig te wijzen op hun adtes;
dat het van zóóveel belang is voor die heeren
dat zij verklaren door afschaffing der kermis
zeer te worden benadeeld, voeit tot de con
clusie dat, wanneer de kermis week voor tien
werkelijk zoo'n ifoettijd is, die eigen week
voor de werkmausgezinnea een lloedn]A kan
genoemd worden.
Trouwens een der belanghebbenden heeft
aan spr. zelf vetklaard dat het geld wat zij
in die dagen ontvangen weikelijk aan de
b.uisgezinnen woidt onthouden, doch, zoo
voegde hij erbij, komt het niet bij ons dan
gaat liet naar andere plaatsen, Vlaardingen
of Rotlet dam.
"Wie zijn er verder mee gebaat De vreem
delingen.
Spr. is volstrekt geen voorstander van het
localisme a n'oulrauce, maar deze vreemde
lingen zijn mensclien die een leven lijden
van vagabondisme, terwijl zij nuttig konden
zijn in de maatschappij wanneer zij zich
rustig moesten neerzetten en een handwerk
of ander betoep moesten uitoefenen.
Niemand zal beweien dat door wat op de
kermis vertoond wordt de kunstzin wordt
bevorderd, eerder zou men kunnen beweren
dat het beetje kunstzin wat by velen slechts
aanwezig is, door die vei tooning wordt ver
lamd, evenzeer als door het lezen van de
slechte delecuevenromans.
B. en W. erkennen in hun prae-advies dat
da kermis niet meer is van dezen tijd. Spr.
acht die uitdrukking te zwak. De reden van
haar bestaan heeft zij geheel verloren en,
wanneer iets zijn reden vau bestaan heeft
verloren wordt liet schadelijk.
Er is geen bloem, zegt spr., die heerlijker
geur geeft dan de lelie, die dun ook als sym
bool in de kei ken veelvuldig wordt aange
troffen, docli er is niets wal walgelijker stank
verwekt dan juist de rottende lelie.
B. en W. zeggen verder dat zij rneenen dat
de tijd nog niet gekomen is om tot afschaf
fing der kermis te komen. Welken tijd heb
ben zij daatbij dan op bet oog? Spr. is juist
van meening dat die tijd at 100 of 200 jaar
geleden was aangebroken.
Ook is er beweerd dat men een equivalent
moet hebben voor de af te schaffen kermis,
en zoo ook heeft een der raadslieden hier
gesproken. Spr. begrypt echter die redeneer,ng
n>°t. Verwijzende naar het praatje van de
vergiftigde boonen gelukkig spoedig on
waar gebleken in Rotterdam. Zou men
de kinderen in bet bezit van die vergiftigde
boonen laten, omdat de kinderen misschien
zouden huilen wanneer hen die werden ont
nomen.
Wq zijn geen zedemcesters, heeft men
