BINNENLAND.
V*
STADSNIEUWS.
YLAARDINGEN.
Staten-Deneraal.
V
Gemengd Nieuws.
BS
teclijfc 22een boek („Het Roodc Klooster")
bij H. BaJkiker, "Waalstraat 62 een sfceekb'ei.
tolt je, Bijl Ai, Geelrood, Havenstraat 39; een
zilveren balakettiiig, bijl Hotel Boer, West-
liavenplaaraeen (harington, bij) 0. Brou-
wei*, Dlijksteeg 1een eau-de-cologne-fiescin
je, bij H. do Hoede, Zomoxsteeg 15W!1
haaricaan, bij J. de Groot, Oosterstraat 10-
een overihomid (gemerkt W. v. It.), bijl Keij.
ne, (Callenbiurgfeitraat 47 ;een kruwagen (ge.
merkt A'. H), biji S. v. Bumren, Weeshuis,
plein 12.
keizer gaf de veerzekexing dat hij' dezelfde
gevoelens heeft welke de Tapansche bevol
king bezielen. De regeering heeft haar amb
tenaren bevolen alle faciliteiten te verlee-
nen aan de Japansdfo troepen,
Japan waant ziek zoo zeker van de over
winning, dat liet reeds „voorloopig" een on
der-koning over Korea heeft aangesteld, die
als raadsman voor het Koreaanscli bestuur
te Seoel zal zetelen.
."V *x V "UW w- w
<3emengde Mededeelingcn.
Engeland,
Na de beraadslagingen in het Lagerhuis
■welke twee dagen duurden werd het amende
ment van den afgevaardigden Samuel, om te
protesteeren tegen den invoer van Chineesche
werkkrachten in Transvaal, verworpen met
281 tegen 230 stemmen.
Da uitslag van deze stemming werd door
de oppositie niet luid gejuich begroet. Het
is inderdaad voor het kabinet-Balfour geen
groote meerderheid.
In Nigeria (Midden-Afrika) is een opstand
uitgebroken ouder inlanders die He Christenen
onder hen vermoordden. De Europeanen kon
den zich te A*ala redden. Er gaan drie hon
derd soldaten heen.
Duitsohland.
Te Berlijn is een particulier telegram ont
vangen uu Zuid-West-Alrika waarin vermeld
wordt dat een compagnie, met twee kanon
nen, één maxim, behoorende tot de expedi
tie onder majoor Von Glasenapp, van Wind
hoek naar Gobabis \va« getrokken, om deze
plaats te ontzetten. Zestig kilometer van
Windhoek 200 van Gobabis, werd de com
pagnie aangevallen door een sterke Herero-
bende. De Duitsche troepen hadden drie
dooden een zwaar een licht gewonde.
Officieele bevestiging is niet ontvangen.
Rusland.
Generaal IvanolT, gouverneur-generaal, com
mandant der troepen van Turkestan, vertrok
na zijn bezoek aan Petersburg, weer naar
Tashkend, met den chef van zjjn generalen
staf. In de hooge militaire kringen te Peters
burg wordt verzekerd, dat generaal Ivanofl
voorschriften ontving om maatiegelen te
nemen gereed te zijn een mïhta re actie te
voeren aan de Indische kust, voor het geval
Engeland een openlijke vijandige houding zou
aannemen tegen Rusland, of trachten zou
iets te ondernemen wat nadeelig zoo zijn
voor de Russische belangen in Perzië of Tibet.
T u r k ij e.
Volgens de xFrankf. Ztg." hield de com
missie van Europee;che militaire gedelegeer
den te Konstantinopel nogmaals een bijeen
komst. De onderhandelingen gaan zeei lang
zaam, en kunnen nog minstens wei veertien
dagen duren. De belangrijke vraag, de toe
wijzing van rayons aan de afzonderlijke con-
tróle-commissieskomt eer>t de volgende
week aan de orde. De officieren van iedere
nationaliteit krijgen bepaald afgeronde rayons
in Macedonië ter verzorging. De Porte wil
maarschalk Musiapha-pa«ja tot generaal-com-
mandant der gendarmerie in de vilayets Sa
lonika, Monastic en Ueskjoeb benoemen en
Oostenrijk en Rusland zullen er zich niet
tegen verzetten. Het is nog niet duidelijk
in welke positie de Italiaansche generaal-
eomermdantder marechaussée daardoor komt.
De Maandag gehouden zitting van den
ministerraad heeft zich, naar gemeld wordt,
opnieuw bezig gehouden met de doorvaart
van de Russische Zwarte zee-vloot door de
Dardaneilen. Het blijkt echter, dat Rusland
dit of een dergelijk verzoek niet aan de
Porte heeft gesteld. Een zegsman, die met
de Russische politiek volkomen vertrouwd
is, zegt dat Rusland er niet aan denkt dit
te doen. De vjjanden van Rusland mogen
wenschen dat het zjjn strijdmacht uit de
Zwarte Zee zal verwijderen err zoo het ge
wicht van zijn positie in den Balkan zal
verzwakken. Rusland zal hun dit genoegen
niet verschaffen.
De toestand op het Balkan-schier eiland is
weer verergerd. Van drie zijden dreigt voor
de Porte gevaar, een aanstaande oorlog met
Bulgarije, een nieuwe Macedonische opstand
en een opstand der Albaneezen, Het laatste
is reeds verwezenlijkt en in Diaco^a zijn de
Albaneezen in cpstaud gekomen tegen de
invoering der hervormingen, uie zij vreezen
dat voor hen, Mahomedanen, noodlottig zal
worden.
De Albaneezen te Diakova weigerden be
lasting te betalen en deden een aanval op
den regeeringskonak, staken vele huizen in
brand en plunderden bij de Christenen.
Shemsi-pasha rukte tegen Diakova op en viel
de Albaneezen aan, die met een macht van
16000 man buiten de stad een stelling had
den betrokken. Shemsi-pasha werd afgeslagen.
Uit Saloniki en Uskjoeb zjjn versterkingen
afgezonden.
Een nader bericht meldt: Shemsi-pacha
aan het hoofd van 2500 man met drie kanon
nen wordt in Babaj His-ji door 20,000 Alba
neezen belegerd. Shemsi is zonder voorraden
en water. De Turken verloren reeds meer
dan honderd man.
De Orient-spoorwegmaatschappjj" ontving
uit Konstantinopel bevel materieel ter be
schikking van de militaire autoriteiten te
houden voor het vervoer van 10 bataljons
infanterie, 5 escadrons cavalerie, kanonnen
en berg-artillerie.
De vGazeta di Venezia" bevat een bericht
uit Trië-t dat Oostenrp troepen samentrekt
aan de grens van 't Balkan-schiereiland. Een
regiment ulanen is varr Temesvar naar Mi-
trowrtza «eiirokkr-n en een aantal anderen
word-ri gereed gehouden. Hei is de vraag of
Oosteorijk alleen nu Ru-land inde klem
zit de orde op den Balkan zal kunnen
bewaren,
Ver. Staten.
Het lijk. van senator Hanna zal in hat
Kapitool te "Washington op een praalbed
worden gelegd het zal met een plechtigen
stoet uit het paleis van den Senaat daarheen
worden vervoerd. De begrafenis heeft Vrij
dag te Cleveland plaats. De bladen bevatten
groote artikelen over dezen self made man,
die van eeu kruideniersbediende is geworden
de oppermachtige leider der republikeinsclie
partij in de Unie,
Hofberichten.
Hare Majesteit de Koningin en Z. K. H. de
Prins der Nederlanden zijn gisteravond per
s.s. van 7.56 van het Loo in de residentie
teruggekeerd. Te 5.29 waren Zjj van 'tLoo
vertrokken.
V*
Men schrijft aan de »Te!" uit 's-Graven-
hage
Zooals reeds in "December aan sDe Tele
graaf" werd gemeld, wordt de Koninklijke
Familie begin April op het Loo terug ver
wacht.
Met het oog op de verbouwing van het
Paleis aldaar is hei echter mogelijk, dat de
teiugkeer iets later zal geschieden dan aan
vankelijk het voornemen was. Van een vie
ring van den jaardag van den Prins ten Pa-
leize het Loo is hier mets bekend.
Corps diplomatique.
Alle gezanten bij ons Hof en tevens in
Luxemburg geaccrediteerd talzoo niet die van
Frankrijk, België en Duitschiand, die afzon
derlijke vertegenwoordigers hebben aan het
Luxemburgsche Hof), zjjn tot bijwoning der
feestelijkheden, door den Groothertog Dins
dag en Woensdag a. s. te geven, uitgenoodigd.
Maandag zullen de gezanten die hieraan deel
nemen vertrekken om Donderdag in de resi
dentie terug te beeren.
Scheidsgerecht.
De uitspraak in het Venezueriansch ge
schil is definitief bepaald op 22 Februari,
's morgens li uur.
Onzo Kamerleden.
De heer Fr. Lieftinck gedenkt heden den
dag, waarop hjj 25 jaar geleden het eerst
zitting nam als lid der Tweede Kamer van
de Staten-Generaal.
In het jaar 1878 voor het eerst gekozen
ah afgevaardigde voor het dubbel district
Leeuwarden, zag de heer Lieftinck zijn man
daat bjj elke volaende verkiezing, in '79,
'83, '84, '86 en '87 herniewd.
Na de jongste Grondwetsherziening kreeg
de heer Lieftinck zitting voor Franeker, En
als een bewijs dat zijne kiezers in hem hun
man bij uitnemend zien, als een bewijs, te
vens, dat hij het in hem gestelde even ver-
eerende als verantwoordelijkheidsvolle ver
trouwen in hunne oogen ten volle waardig
is gebleken, maar niet minder als een be-
wjjs dat zijn werk in 's lands belang wordt
begrepen en gewaardeerd te midden van al
le wisseling van politieke inzichten en be
grippen, dat in één woord Lieftinck zjjne
positie in 's lands vergaderzaal als man van
absuloot onafhankeüjken zin en biinde on-
pai tijdigheid tot voile bevrediging van wie
hem afvaardigden heeft weten te handhaven,
kan dienen het feit, dat in 1901 van de
5339 stemmen zich Vneer dan drie duizend
op zijn persoon vereenigden.
Bij zjjn komst in de vergaderzaal werd de
heer F. Lieftinck hedenochtend door de leden
van verschillende politieke richting geluk-
gewenscht met zijn 25-jarig jubileum als lid
van de Tweede Kamer Eenige leden hadden
op de plaats van den jubilaris een tuiltje
boschviooitjes met hun naamkaartjes neer
gelegd.
3Ir. D. G. Korlenbout van der Slnys. f
Te Arnhem is op 83-jarïgen leeftijd over-
leder de heer car, D. G. Kortenbout van der
Sluys, oud vice-president van het gerechtshof
aldaar.
Neutraliteit.
De Indische conespondesit vanhetxHbl."
seint
>Van het auxiliair eskader iigt de F r i e s
land in de Em i ahaven te Padang en alle
andere schepen in de Sabang baai. Ia de
Javahavens, zijn geen oorlogsschepen; te
Macassar twee flotiile vaartuigen."
Sehatkfstpromessen.
De minister van financiën is gemachtigd
tot de uitgifte van schatkistprommessen, tot
een bedrag van zestien miilioen gulden
O" 16,000,000).
Milifaïre kustwachters en -loodsen.
"Vastgesteld is eene regeling voor het per
soneel militaire kustwachters en militaire
loodsen
Sterke drank aan boord van marineschepen.
Het begin dezes jaars bij de zeemacht in
werking getreden reglement op den victu-
aliedienst bepaalt o. a. dat, behoudens uit
zonderingen, aan 's Rps schepelingen jenever
wordt verstrekta, in Nederland bij buiten
gewone omstandigheden en gelegenheden
en 5. buiten de zeegaten van het Rijk in
Europadagelijks en bovendien extra in de
gevallen daartoe aangewezen. De hoeveelheid
bedraagt telkens 0.05 L. per hoofd.
Wie geen gebruik wenscht te maken van
de verstrekt wordende jenever ontvangt daar
voor geldeljjke vergoeding. Hiervan zjjn uit
gezonderd zjj die aan boord gamelle houden
en aan wie het daarom vergund is spiritua
liën voor eigen rekening in voorraad te heb
ben dezen ontvangen resp. f i per maand
of f0 03 per oorlam.
Tenzg in het belang hunner gezondheid
noodzakelijk wordt mmmor sterke drank uit
gereikt aan hen die toelage genieten voor het
gemis aan scheepsvoëding, aan personen be
neden de 20 jaren, aan ziokeu, arrestanten
en disciplinair gestraften.
Aan de equipages der schepen wordt, tjjdens
zij zich tusschen de keerkringen bevinden,
doch niet in de koloniën, limoensap verstrekt.
Rijkspostspaarbank.
Onlangs is in werking getreden een regle
ment betreffende de Rijkspostspaarbank ten
behoeve van het personeel der zeemacht.
De officiereu, machinisten, onderofficieren
en minderen der zeemacht, dienende aan
boord van schepen, die-zich in de kojoniën
of buitenslands bevinden, kunnen door tus-
schenkomst van het departement van marine
gelden beleggen in de rijkspostspaarbank.
Het Groene Kruis.
Te Lemsteriand is eene afdeeling van het
Gioene Kruis opgericht. Het voorloopig be
stuur heeft nu eene vergadering in het dorp
Echten uitgeschreven, om ddar eene onder-
nfdeeling te slichten.
Te Aduard is de oprichting van eene af
deeling van hel Groene Kruis verzekerd. In
de naburige dorpen werkt men druk mede
tot het vei krijgen van een groot aantal leden.
Dr. r. 't Hoff.
Naar w(j vernemen is aan dr. H.J. van
't Hoff, scheikundig-bacterioloog bij de drink
waterleiding te Rotterdam, gisteren door B.
en W. op het door hem gedaan verzoek
eervol ontslag verleend. (»N, R. Cl.")
De redacteur van „De Posthoorn".
Naar wij vernemen heeft de kantooi knecht
Linthuis van het Amsterdamsche postkantoor,
de met overplaatsing gestraite re icteur van
vDe Posthoorn", thans mededeeiing gekregen
dat hjj verplaatst is naar Venlo inet ingang
van 1 Maart. Zijn salaris wordt door deze
overplaatsing met f25 verminderd, daar hij
in een lager kantoorklasse komt.
(>Het Volk")
Naar men ons meldt, is er onder de lagere
post- ea telegrnafbeambten thans een bewe
ging gaande, om van de regeering te verkrij
gen, dat deze zeer ernstige bestraffing wordt
ingetrokken, op grond, dat bij dezen beambte
de bedoeling tot beleediging niet voorzat en
hij ter bestrijding van inhumaniteit en pro-
tectiestelsel meende te handelen in het belang
van het lagere personeel.
(sN. R. Ct.")
Ongevallenwet.
Op 15 December jl. was door 28822 ver-
zekeringsplichtige werkgevers, risico-over
dracht aangevraagd, verdeeld oven» de vol
gende maatschappijen
Bond van schilderspatroons 851, Eerste
Rotterdamsche te Rotterdam 1299; Centrale
Risicobank te Amsterdam 2169; Fatum te
Den Haag 2743; Nationale Wei kg. verz.
bank te Utrecht 3566; Nova te Den Haag
4433Nieuwe Eerste Nederlandsche te Den
Haag 6304 en Eerste Onderlinge Aannemers-
Verzekering Mij. te Zwolle 7457 overdrachten.
*KEIHEL EN SPARAND', 18 Febr.
Gisteravond vierde de öbrist. Jongelings-
vereeniging haar 35ste jaarfeest, In het
kerkgebouw der Ned. Herv. gemeente sprak
dr. J. P. de Pie een feestrede uit, waarna
door den secretaris, den heer B. Bijikshoorn
verslag werd uitgebrachtdaaruit bleek dat
de vereenïging in bloeienden toestand ver
keerde.
Hierna begaven allen zich naar het Ver-
eenigingsgeNraw, waar de voorzitter, de
heer L. den Hoed, het welkom aan de feest
vierenden toeriep bij, het begin van 't meer
feestelijke deel van bet feest.
Een reeks voordrachten .werd daarna ten
beste gegeven, die bijt de leden en genoo-
digden zeer in den smaak vielen en luide
werden toegejuicht. Tot 1 uur bleef men op
die wijze geeellig bijl elkaar en toen sloot de
eere-voorzitter, dr. de Bie, met een kort
woord van dank dezen goedgeslaagden, feest
avond.
Politie.
De politie herinnert aan art, 18bis der
politievel ordening voor deze gemeente, lui
dende
sHet is verboden
lo. de straat te schrobben, te spoelen of
op eenigerlei wjjze met gebruikmaking van
water te reinigen. Burgemeestei en Wet
houders kunnen, in verband met de vervuiling
der straat tengevolge van het pompen van
spoeling, het vervoeren van mest of andore
oorzaken, van dit verbod dispensatie verleenen
onder de voorwaarden, door hen te bepalen.
2o. water op de straat te werpen, uit te
storten of te laten vloeien.
Burgemeester en Wethouders kunnen in
bijzondere gevallen van dit verbod dispensatie
verleenen onder de voorwaarden door hen te
bepalen.
Het verbod sub 2o. van dit artikel geldt
niet ten opzichte van het reinigen van stoepen,
gevels,' glasramen, jalouziën of blinden, mits
dit geschiedt op da vier eerste werkdagen
der week des morgens tusschen 8 en 10 uren."
Overtreding wordt gestraft met een geld
boete van ten hoogste f 25.
Burgemeester en Wethouders geven hierbjj
kennis, dat heden te: secretarie geen aangiften
van Febris Typhoïdea zjjn gedaan.
De Polderstraat.
Een belanghebbende by de Polderstraat
heeft vóór een paar dagen de algemeene aan
dacht gevestigd op de afsluiting dezer straat.
Wjj hebben ter bevoegder plaatse inlich
tingen ingewonnen omtrent de reden dezer
afsluiting en daarbij is ons het volgende
medegedeeld.
De Polderstraat (de grond liggende tusschen
de twee rijen huizen) is particulier eigendom
doch is indeitjjd tegen den wil van den
eigenaar op den legger der openbare wegen
en straten gebracht.
Op grond dat zjj daarop voorkomt hebben
B. en W. den eigenaar nu opgedragen die
straat te verharden.
Een bestrating zou voor die straat noodig
zijn.
De eigenaar echter, die alleen van dien
weg gebruik maakt als toegangsweg lot het
daarachter liggend weiland, gevoelde geen
roeping om een zeer groote uitgaaf te doen
ten behoeve van iets waarbij hjj niet het
minste belang heeft en wendde zich dus tot
de eigenaren der langs dien weg gebouwde
huizen om voor gezamenlijke kosten
dien weg in h u n belang in den gewenschten
toestand te brengen. Het meerendeel dier
eigenaren was daartoe echter niet genegen
Waar uit dit gemis aan medewerking
blijkt dat door de huiseigenaren geen vol
doende waarde wordt gehecht aan een
beteren toestand om zich daarvoor eenige
onkosten te getroosten, daar heeft de eigenaar
van den weg besloten zijn eigendom tegen
verdere vernieling door het berjjden .mei
wagens te beschermen door eenvoudig den
toegang voor de wagens af te sluiten. De
duur der afsluiting zal dus zeer waarschijnlijk
afhangen van den drang der bewoners op
de huiseigenaren om met den wegeigenaar
samen te werken tot het afdoend in orde
brengen van den straatweg.
Crescendo.
De Mannenzangvereeniging sCrescendo",
onderafdeeiing van het Volkshuis", gaf
gisteravond onder leiding van den heer L.
Scheffers een uitvoering in Musis Sacrum,
welke zeer goed is geslaagd. Mejuffrouw N.
Feltzer, die de piano-begeleiding van enkele
nummers op zich had genomen, kweet zich
als gewoonljjk zeer goed van deze taak. Eigen
aardig was de afwisseling in het programma,
aangebracht door het optreden van het Sc.hie-
damsche Cither-ens^mble, een cither-trio, op
verdienstelijke wijze door een viool geaccom
pagneerd, dat een algemeenen en dan ook
welverdienden bjjval oogstte. Een enkele greep
moge niet vast genoeg zjjn geweest, over het
algemeen was 't zeer goed spel. Uitgevoerd
werden sPerlen aus dem Zschopauthal" van
M. G. R. Andorf, nDie Rose" van Jos. Hau-
stein, ïWaldesrauschen" van Joh. Pugh en
sVergiss mich nicht", wederom van Ilaustein.
Ook trad nog op de heer J. 0. Ejjgen-
raam, een bariton, die met een veelal ge
maakte uitspraak zingt en meer dan mogelijk
van zjjn krachten vergde, door te veel achter
een te willen geven. De stem is nog niet erg
krachtig, maar in de middentonen zuiver en
soms zeer aangenaam In zjjn voordracht, was
den zang over het algemeen zeer goed.
ïCrescenrio" was zwak in de tenoren. De
liederen die voor de pauze werden gegeven,
maakten een zeer aangenamen indruk, ter
wijl deze zacht gezongen liederen de krachten
niet te boven gingen. rHollandsch" van v.
Milligen en Verbeidend" van G. Rijken,
schenen nog wel wat te lastig voor dit koor.
Er was anders veel goeds in. »Avond!ied"
van Abt werd met veel nuances weergegeven,
s Wijding van 't Gezang" van Mozart, begeleid
door de piano werd zeer mooi gezongen,
terwijl het tSoidatenkoor" van Richard Ho!
met den noodigen geestdrift en opgewektheid
gezongen, een zaer voldoend slot gaf aan
dezen avond, waarop de leden van sCres-
cendo" en hun directeur met voldoening
kunnen terugzien.
Kiezerslijsten.
Dit jaar hebben zich voor plaatsing op de
kiezerslijst in deze gemeente aangegeven
5 belasting kiezers
18 woning
102 loon
4 spaarbank
9 examen
Totaal 138
Gistermiddag werden wederom een paar
knapen van 11 en 15 jaar op heeterdaad
betrapt bij het stelen van chocolade, ditmaal
in een winkel aar. de Lange Kerkstraat.
De daders werden aan de politie overge
geven en naar het politiebureau gebracht
Na een verhoor te hebben ondergaan zijn zij
's avonds naar hun ouders teruggebracht.
Bij de politie zjjn in bewaring een lang
harige, wit met geel gevlekte keeshond (reu)
en een trekhond, zwart met witte vlekken,
(teef),
Deze honden moeten binnen 2 X 24 uren
door de eigenaars worden afgehaald.
De brievenbesteller P. Brauckmann zal 4
Maart a. s. vjjf en twintig jaar in dienst zijn
van het postkantoor alhier.
Ljjst van brieTcn en briefkaarten, geadres
seerd aan onbekenden over de le helft der
maand Februari
Brief.
Van der Graaf en Co., Oosteinde (N. H.)
Uit 't buitenland terug ontvangen.
Brief.
Madlle. E. Backstrom, Stockholm.
Briefkaarten.
G. Ilasoppe, Anvers.
H. "Wiestemann, Charlottenburg.
deronden voorwerpen.
Aan het poUtifrbureau rijm ale gevonden
aangegeven
Een. vrouwenzak: met portemottnaie, bij
Boesman, Callon'burgsbraab 22; een lap ja-
ponsfcof, bij G. v. Gulik, "Waaisteeg 4oen
ledig Vat (oiksiioofd) bij] G1, Boomsma, Kor-
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 17 Februari
{Vervolg.)
De heer VAN DER VLUGT bestreed daarna
breedvoerig de richting der Vrije Universiteit.
De rechtspositie van haar hoogleeraren en
haar studenten is absoluut niet gewaarborgd,
De idéé van een bjjzonders universiteit°is'
propaganda en polemiek. Daar tegenover stelt
spr. de gedachte van de openbare universi-
teitdat is onbevangen onderzoek en opwek
king daartoe.
Naar sprekers overtuiging steunt deze
weisvoordracht niet op grieven van het lieden
maar op grieven van oudsher.
De heer ROËLL wijzende op de nadeelen
ann eene partieele wijziging als deze ver
bonden, critiseerde daarna den inhoud van het
wetsontwerp, betoogeude dat het niet duide
lijk is, wat de Minister bedoelt met de sub-
sidiën aan de bijzondere gymnasia. De sub-
sidiën aan de bijzondere hoogescholen achtte
hjj niet gerechtvaardigd door den toestand
vun het onderwijs aan de openbare universi-
teiton, waar ook het Calvinistisch Staats-
recht wordt onderwezen, terwijl het weten
schappelijk gehalte der studenten hoogstaat
aangeschreven. Rechtstreekse steun van bjj-
zonder hooger onderwijs lag volgens spr. niet
op den weg van den Staat.
Spreker deed uitkomen dat steeds de ge
dachte heeft voorgezeten dat vrije universi
teiten om voor toekenning van het effectus
civilis in aanmerking te komen, moeten vol
doen aan dezelfde voorwaarden, waaraan de
openbare universiteiten voldoen.
Bjj het aanhangige ontwerp echter ontbre
ken deze voorwaarden.
Morgen 11 uur voortzetting.
Zitting van Donderdag 18 Februari,
De beraadslagingen over de Hooger Onder-
wjjswet werden voortgezet, waarbjj de heer
VAN IDSENGA verklaarde zijn stem aan
het ontwerp te zullen geven. De voorkeur
gevende aan het afleggen van een staats
examen voor een commi-sie, heeft spr. zich
toch neergelegd bjj het toekennen van den
eflectus civilis, omdut hij daarvan niet de
geschetste nadeelen vreest. En waar nu da
effectus civilis wordt topgokend aan univer
sitaire graden en getuigschriften, moet hij
ook worden toegekend aan bijzondere univer
siteiten onder niet te gestrenge voorwaarden,
Het geldt hier een bepaling van gemeen
recht, waarvan ieder kan profiteered Spieker
bestreed de opvatting van den heer Vender
Vlugt, dat de univeisiteit zou zijn een instel
ling van wetenschappelijk onderzoek. Naar
sprekers meening is 't een inrichting van
vorming, opleiding en opvoeding van studen
ten wetenschappelijk ondeizoek is bijzaak.
Spreker betoogde dat het wetsontvvei p niet
dient om de vrjjheid van het Hooger Onder-
wjjs te bevorderen, maar om die vrijheid
beter te realiseeren.
De voorwaarden voor de toekenning van
den effectus civilis moeten niet op zichzelf
maar in onderling verband beschouwd wor
den en zoo laag mogelijk zijn. Den effectus
civilis wil hjj niet toekennen aan vereenigin-
gen of corporatiën maar aan universiteiten
die eenigen tjjd bestaan en gewerkt hebben,
terwijl de volle verantwoordelijkheid voor
het beheer moet rusten tegenover het pu
bliek gezag.
De heer ROESS1NGH bestreed het ontwerp,
Brokstukken van hooger onderwijs worden
geregeld, waarbjj men stuit op onsamenhan
gende en met eikander strijdige beginselen.
Waarborgen voor toekenning van effectus
civilis moeten goed zjj'n, maar ontbreken bij
dit ontwerp, dat het peil van het hooger
onderwijs verlaagd. Een staatstoezicht op bij
zondere universiteiten wordt buitengesloten.
De heer DE VISSER verdedigde breed-
voeiig de openbare universiteiten, ontken
nende dat zjj in één bepaalde geestesrichting
is gedreven. Van een partijuniversiteit noch
van rationalistische wetenschap mag gespro
ken worden. Spreker vreesde dat het onaca
demische denkbeeld van beperking tot drie
faculteiten, de bjjzondere hoogeschool tot een
onpractische vakschool zal maken.
Op deze wijze zal de bjjzondere hoogeschool
slechts een universiteit in naam zijn. Spr,
zou gewenscht hebben dat deze partieele wjj-
ziging achterwege ware gebleven tot een alge
meene herziening, zoo mogelijk in de richting
van zelfregeering der universiteiten.
Waar spreker betwijfelt aan de opbouwende
kracht van dit ontwerp voelt hij zich voor
alsnog bezwaard zijn stem daaraan te geven.
Met verraad lij Lombok,
Naar aanleiding van de laatste Penkras
waarin de schrijver zjjn ontmoeting verhaalt
met den zoon van den vroegeren radja van
Lombok, wijst het »Hdbld." er op.dat do
ofïicieale lezing van het geval evenmin de
radja beschuldigt van medeplichtigheid aan
den overval in 1894.
De vorsten-familie had klaarblijkelijk alle
macht verlorenzjj heeft niets gedaan of
kunnen doen, om te beletten dat aan onze
zjjde door dat verraad alleen 97 gesneuvelden
en 272 gewonden vielen. Het blad wijster
verdor op dat de familie drie maanden na
de verovering van Tjahra Nagara, alle ver
dere tegenstand nutteloos wasmet onze
vijanden gemeene zaak maakte.
