Ingezonden Mededeelingen.
Wij laten Uzelf oordeelen.
Rechtzaken,
Kerk en School.
Ned, Herv, Kerk,
Gemengd Nieuws.
Koloniën.
Beheer der gelden ran de Carnegle-stlcMlng.
De Minister van Finaucaën deeMo aan de
Alg. 'Rekenkamer medé dat. zijn ambtge
noot van Binnen! Zaken, diet wonsdhélij|k
achtende dat d'e gekweekte renten Van de ih
de consilgmtidkas gestorte goMeni dér Car-
negie-scüi'enking lentewevend weiden ge
maakt, ham de vraag deed of de d'ie 'a-enten
konden woiden voldaan, terwijl, de hoofd
som in idde kas gedeponeerd bleef.
Aangezien do wet van 2S agarose XIII der
gelijke handeling niét verbood) bestond1 d'aau
tegen "bij den Minister van Financiën geen
bezwaar, maar ihdj| stelde ör prijk op 'liet
gevóelen van de Alg. Rekenkamer te mogen
TO-nemen. Dorse verklaarde eveneens geen
'bezwaar te hébben tegen do voldoening d'er
rente met 'liet doel dia op ibaor berirt rente-
gevend te imaken mits dit niet gesdhi'ede
dbor bet. bddirag dér gekweekte rente ook
weder in de consignatiekas te storten.
Dir. hel., invoerr. en accijnzen.
Bij Kon. Besll zijn, op grond van w. -
Kregen i-edliten. de Volgende pensioenen
verleend! aanW. Spruit. wed. J. Rieseboe,
kommies 2de klasse bij "s Rijks belastingen
f 432.
Bij Kon. toesluit zijn. op grond1 van ver
langen rechten, dé volgende pensioenen) Ver
leend aanA. 0'. Batmen, wed K. A. Guli-
kers, fcommiiés 1ste klasse bijl s rijks be
lastingen. ƒ225.
'Bij Kon. Beslnit is, ingevolge da burger
lijke pensioenwet een pensioen verleend van
f S06 aan I. I, Brouwer, laatstelijk hoofd!-
komanües 1ste dategorie bij! 'e rijks be
lastangen.
80 cent >er regel.
Geloof niet onze woorden, hecbt geen
waarde aan hetgeen een vreemdeling zegt,
lees de onderstaande verklaring van een
bewoner van Delft en oordeel zelf.
De Heer G. Esseling, coiffeur, wonende
Kolk 2 te Delft, meldt ons: Sedert, do laai
ste twaalf maanden was ik met een on
gesteldheid der nieren aangedaan. Dit, ver
oorzaakte mij een ondragelijke pijn in de
lenden en in den rug; vooral wanneer ik
eenigen tijd in staande houding moest blij
ven: de urine was zeer dikwijls 'bewolkt
en liet neerslag achter. Afgaande op cte
uitstekende berichten omtrent Foster's Rug
pijn Kieren Pillen, venschte ik mijzelf hier
mede te behandelen, en ik heb mij daar
buitengewoon wel bij bevonden, want de
uitslag was even vlug als krachtig. In acht
dagen tijd was ik met een enkele doos vol
komen hers leid. Uit erkentelijkheid zal ik
dit uitmuntend geneesmiddel gaarne aan
diegenen aanbevelen, die lijden zooals ik
zelf voorheen.
Ik ondei-geteekende verklaar, dat het bo
venstaande waar is en machtig U het pu
bliek te maken op elke wijze, die U goed
dunkt.
De zwakheid der nieren wordt aangeduid
door een doffe pijn en zwakheid in den
rug. De zieke kan nauwelijks loopen. De
wreede pijn verlaat hom niet gedurende den
dag. 's Nachts is hel betzelfde., terwijl hij
met smart in zijn bed woélt, en tracht in
te slapen, nimmer rustende op zijn rug,
die 's morgens bij het opstaan pijnlijker dan
ooit schijnt.
«Verzeker U, dat. men U de échte Foster's
Rugpijn Nieren Pillen geeft, dezelfde 'die de
Heer Esseling gehad heeft. Zij zijn te Schie
dam verkrijgbaar bij de Heeren KAPPEL-
HOF HÖVIKGH (voorheen Frans Vis
ser). Toezending geschiedt franco na ont
vangst van postwissel a f 1.75 voor één of
f10.voor zes doozen.
Verdtiistering van diamanten te Antwerpen.
Voor de Amsterdamsche rechtbank had
zich gisteren te verantwoorden de 22-ja-
rïge, te Amsterdam geboren diamantslijper,
Gf. .1. van den Bos, wonende te Antwerpen,
thans in het huis van bewaring te Am
sterdam gedetineerd.
Hem werd ten laste gelegd, dat hij op
9 Juni 1.1., een hoeveelheid diamanten heeft
verduisterd, ter gezamenlijke waarde van
775 francs, die hem ter bewerking waien
toevertrouwd, door den heer H. C. R.
Stevens, wonende te Wilrijk bij Antwerpen.
Beklaagde,,die naar Amsleidam was uit
geweken en de diamanten daar te gelde
heeft gemaakt, was blijkbaar van mcening,
dat hij op Nederl a ndsch grondgebied niet
vervolgd zou kunnen worden. Mejuffrouw
W. Cardinaal was als Fransche tolk aan
wezig, doch getuige Stevens legde zijn ver
klaring in het Vlaamseh af.
Het 0. M. eischte 10 maanden gevan
genisstraf. De uitspraak zal den 17 dezer
volgen.
Door het provinciaal kerkbestuur van
Noord-Brabant is de heer Joh. Groenewold,
candidaat van de universiteit te Groningen,
tot de Evangeliebediening toegelaten.
Door 't provinciaal kerkbestuur van
Utrecht zijn tot de evangeliebediening in
de Nederl. Herv. kerk toegelaten de heeren
,W. S. Winsemius en G. A. Stemnga, theol.
candidalen van de universiteit te Groningen.
Door het provinciaal kerkbestuur van
Friesland zijn tot de evangeliebediening in
de Nederl. Herv, kerk toegelaten de heeren
'li
G. Venema, te Groningen, en A. II. Cou-
vée, te Utrecht, eerstgenoemde candidaat
an de universiteit te Groningen, de laatste
an die te UItccIiI.
Beroepen te St. Ma ar tend ijk ds, A.
Prins te Papendrecht.
Geref. Kerken.
Uit Leiden meldt men:
De kerkeraden der Gereformeerde kerken
aan de Hooigracht, Heerengracht en Oude-
est hebben besloten tot teen. vereeniging.
Zij hebben thans hij de classis het voorstel
;edaan hieitoe te besluiten. Gaal deze daar
toe over, dan zullen de drie kelken teza
men vormen ,,De Gereformeerde Kerk van
Leiden" en de ouderscheidingen A, R en
C vervallen.
Beroepen (e Duurswoude de heer.Tj.
Hoekstra, cand. te Urk.
Beroepen te Koudekerke (WaleJieren)
ds. U. Ubbcns, te Silvolde.
Aangenomen het beroep te Purmc-
rend door ds. S. de Vries te Haastrecht.
Hoooer Ondebwijs,
Van een zijde, die goed ingelicht kan
zijn, vernam het „Ilbld.", dat de voordracht
ter benoeming van een hoogleeraar aan de
universiteit te Amsterdam ter vervanging
van nir. Treub volstrekt nog' niet vaststaat.
Er worden nog' andere namen genoemd en
curatoren hebben nog geen beslissing ge
nomen.
Bevorderd tot doctor in de Staatswe
tenschap aan de universiteit te Leiden, na
liet verdedigen van Stellingen, de heer mr.
E. van Ketwich Verschuur, geboren Ie
Zwolle.v
De strijd in de bouwvakken.
De gieteden te Amsterdam gehouden ver
gadering van d'e metselaars- en opperïfeiden-
vereenigingen D. "V. V. en N. L. nam de
volgende motie aan
,.De vergadering, kennis genomen bob
bende van hot manifest dér Alg. Patroons-
Var.. waarin verklaard' wordt dlat dé pa
troons de uitshmtoaig hebben opgeheven op
grond', dat de söllïdiatriteitssfcalkingi (dbon hot
opaemén der Werken door andere arbeidtere)
zou zijtn geëmdbgd; verklaart met. beslist
heid!, dlat dit motief ongegrond lis, dlaaf im
mers de stalk'ende metselaars en opperlieden
liet werk geenszins hebben hervat.
„'Het zenden van onderkruipers dbor dé
cihlr. vereenigïngen. naar die verken, mede
alk gevolg, van de houding dér soct-dfemocra-
tiisobe l'eid'ers, «Is verraad! aan de airbeddérs-
zaak beseihouwendé, bésfuit dé vergadering
niet te dulden, 'dlat tent gevolge vian dé aan
sporing dér patroons door persoonlijke aan
melding de personeelen neet in hun geheel
weer zouden wordén aangenomen, aange
zien m het geheel' •zulk een petrsoneel als
één man zal1 weigeren het werk te hervat
ten."
Werkstaking.
De Algemeen© Beëedigde Mieters- Wegars-
Vereenigdug Rotterdam 'heeft in haar gister
avond gehouden huishoudelijke Vergadering,
die uiJtgeseikreven was Voor alle meteirs en
wegers te Rotterdam en tot welke politie
en pers niét toegelaten wérden, de volgen
de motie aangenomen;
De vergadering, gehoord hebbende d'ah op
hét verzoek, dér Algem. Beëedïgdie 'Meters-
Wegers "Vetr. Rotterdam aami alle factors en
werkgevers in het wegetrsbedhrijf, om de
méters-wegers op ,dén graan-elevator te
plaatsen, met ibdhoudi Van het thaiiB be
staande loontarief, geeni voldoende antwoord
is ingekomen, spreekt tem zeerste haar ver
ontwaardiging 'hierover ndt en besluiten
dlaarom diit verzoek te bekrachtigen!, door
.alle werkzaamheden in diet metetrs-wegórs-
bédtnijlf geheél te staken. Het werk zal! niet
hervat worden alvorens het Venzoek is in
gewilligd. Dete staking begint Zaterdag
4 Noverübeai 1905. (,,'N. R. Ct.
zoo spoedig doenlijk benoemen v;m bedoelde
ambtenaren, ten einde een zoowel voor
handel en industrie, als voor do rechtsple
ging in zake vervalschingen onhoudbaren
toestand te doen ophouden.
't Welk doende, eiiz.
Nederlandsche code van voedings- en
verbruiksarlikelen.
In het „Mbld. tegen de vervalschingen"
lezen wij dat dr. Van Hamel Roos en Har-
mens voornemens zijn het navolgende re
quest aan Z.Exc. den Minister van Binn.
Zaken te verzenden, en zij verzoeken be
langhebbende firma's, die mede de nood
zakelijkheid eener wettelijke regeling van
oen zoo hoogst belangrijk onderwerp in
zien, dit vóór den 20en November aan hen
kenbaar te maken (gemakshalve per brief
kaart), waarna het 'adres ter teekening toe
gezonden zal worden. Tot voornoemden
datum ligt hét adres aan liet Redactie (291
Keizersgracht, A'dam) ter teekeïiing.
Aan
'Z.E.xc. den Minister van Binnen-
landsche Zaken.
Ondergeteekenden geven met verschuldig-
den eerbied te kennen:
lo. dat zij overtuigd zijn van de drin
gende noodzakelijkheid van het tot stand
komen eener wettelijke regeling tot beteu
geling der vervalschingen van voedings-en
verbru iks artikelen
2o. dat aan een dergelijke regeling even
wel vooraf behoort te gaan, de samenstel
ling van een Code, waarin de normen voor
komen aan welke de verschillende handels
artikelen behooren te voldoen;
3o. dat dc samenstelling van een der-
gelijken Code moge opgedragen worden aan
daartoe door do Regeering te benoemen
ambténaren welke ook na de bedoelde sa
menstelling, belast zouden blijven met even
tueel noodïge herziening, resp. aanvulling
der behandelde artikelen.
Redenen waarom zij aandringen op hét
8 wen dag.
Bijj den secretorfe van bet Wöreldverbond.
der dliamantbewericarsoi-ganiisaties, ,Tef
Groeiser te Antwerpen, is telegrafisch be
richt ingekomen, uit Amerika, dlat aldaar
ni'et «ingang Van Maandag a.s. dé 4o-urig>;,
werkweek zal ingevoerd worden, zoutten dat
strijd uoodüig was.
Een Mariniersbond.
Uit HéMer schrijft men aan „Het Vollk",
dlat dé mariuieaa gfeteren eenx vsrgjadéring
van een 70 man gehouden hebban, die al
len alk ltd! dér nieuwe organisatie toetra
den, terwijl! een (hoofdbestuur wearil gekozen.
D'e 'grondslag van den ouden bondi „Wil-
léan Jozepli Baron v. Gent" is verlaten,
die liet ook: korporaals toe; nu kunnen al
léén mariniers lid! zijp, waardoor het aan
vragen van een nieuwe Koninklijk© goed
keuring noodlig is.
Het leden tak is reedb 200.
Rotterdamsche Diergaarde.
Het Apenlhuis der Rottelrdiaimsciho Dier
gaarde, waarvan wijl juist een jaar géledton
naar id!a ontwerpen een volledige hesdhriji-
vinig gaven is thans gereed 'en woadt smor1-
gen voolr dé lieden opengesteld). Het geheel
overtreft verre dé veaiwadhtrimg1. zoo wat
dbelmatigheid van dnricthhino; voor d© be
woners betreft alb dén aaugenamen in-
drulk wélke het op de bezoekens maakt.
Het gébouw, dat een lengte van 40 Mi. bij
een) breedte van 14 'M. of met de taiten-
kooileu mee van 17 ML Jieefb is uiteillitk in
strengen stijf opgetrokken, do'cihi d'oet niet
temin door zijn fraaie Jüjpenl aangeuaaan
aan, het geen zeker nog rjni aneerdeju mate
het geWat zal' zijn, wanneer bet oudé ate^
i-tengejbouiw, diat er thans nog, tegenover
staat binnenkort wegtgtehrolkénl zall zijp.
In dén igavélwamd zijn aïsi eeni^e Versie
ring twee streng toepasselijjfce vlalk orna
menten aangebracht van Rozmbutiger te-
gélé, tafereeléru uit (heb apenfeVen vooiretel-
lénd'a, 'hetbgeetn zeoi' mooi uitkomt. Op de
kroonlijst zitten eeni viteirtal fraai uiitg|evoeir-
de in stéen geibeoldlhouwdé open, d!e Vér
ga-ootste sootrten vertegenwoordigende.
Het elftal buitenkooien van Varscihiliifandé
afmetingen!, waaiwan drie vöommtspnln-
gendé en waarin dé apein mvimsakoots ge-
ïegeniheid gegerven wordt hun grömasseaii te
Vetrtoonen, zal1 in den zomer (het grooto aan-
trekikin.gspunt voon dé bézoskers Worden1.
De entree hevinldt ziidh aan dé zijde van
de wilde dieremlgaffenij. Twee 'Kaa-Hsteeaicn
zijjkolloamnien, waarop planten göpiliaatst
kunnen woa'dén, flankeeiren dé trap, Wdke
naar dé entree JéLdb. Boven de deur leest
men (in 'gteudén létters; „Apenhmis" emi daar
boven bewinden zïdli een drietal Qiooge
i-amiehJ Van 'gekïeuird] igllas, welke versiering
verd'er in het göhéele gebouw de dooige-
voead en een vaMobjk aanzien getefb. Links
en rechts bevinden acih de keuken en op-
passeihfcametr met paVwisieKeldér. Treedt
men het gebouw dbor dé vestibule binnen,
dan wórdt mem déddliijfe aangenaam getrof
fen, door dén sierlijken aanblik der lijnen
van het geheel', dén vroolijiken toom waarin
allés gehouden is en cfo fraaie piliautVefrel'©-
ring, waaumedé het geheel! aangekléedl is,
zoodat het werkdHjlk aangenaam is^ er te
vertoeven.
De hoofdzaak bleef intussclien een aan
de hoogste eischen der hygiène Imantwoor-
dend verblijf voor de dieren en naar we
vertrouwen is men daarin volkomen ge
slaagd. allies wat daartoe door kunst en we
tenschap kon aangebracht worden, is ge-
geschied. Terwijl de vloeren der 37 hok
ken van cement zijn vervaardigd, bestaan
de wanden uit Udelfanger steen en ?ijn
evenals in operatiezalen alle hoeken en
naden rond gebouwd.
Onder de hokken loopt een centrale ver
warming, terwijl do frissche bui ten lucht,
daaroverheen gevoerd wordt om mode ver
warmd in het gebouw te komen. Boven
zijn de hokken door schuine ruiten afgedekt
en bevindt zich daaronder een rooster,
waardoor de bedorven lucht naar een af
voerkanaal wordt afgeleid. Daardoor wordt
verkregen, dat het gebouw steeds aange
naam verwarmd, en tevens geheel bevrijd
zal zijn van de minder aangename apen-
lucht. In hot midden van hot gebouw zijn
tevens nog een paar sierlijke fonteinen ge
plaatst, welke mede tot verfrisscliing hot
hunne zullen bijdragen.
'Wat men vooral met deze inrichting ge
wonnen heeft is, dat de verzameling veel
beter 'tot zijn recht komt dan tot nu toe
en zelfs de leden zullen Verbaasd staan,
dat de diergaarde zulk een rijkdom van
deze diersoort, bezit. Daaronder bevinden
zich soorten uit alle deelen der wereld,
waaronder ook een paar van de kort-oorige
muismaki, de kleinste aapsoort der wereld
en welke niet veel grooter zijn 'dan een
muis.
Door dubbel draadvleohtwerk is er, ook
Voor gezorgd, dat aan het voederen der
apen door het publiek, waarvan vele vroe
ger de nadeeïïgste gevolgen ondervonden
paal en perk gesteld wordt, en het "mede
onmogelijk wordt, dat een aap op een on
verwacht, oogenblik met een hoed of pet
op den loop gaat, zooals in liet oude ge
bouw nogal eens gebeurde.
De verzorging der dieren geschiedt in
daartoe achter, langs de hokkfen gebouwd©
dienstgangen, terwijl alles is aangebracht
om bet mogelijk 'te maken, alle onreinheid
uit hol gebouw te houden.
Dit gebouw zal er zeker niet weinig toe
bijdragen het aanzien der 'diergaarde tover-
hoogen.
De Dinksperloosche lotelingen.
Mem weet hoe dte tartgeméester vlaai hét
girenstpiaatsijei Dinkspwloo, (den, IbbeWngen,
kilte in Aalton geloot hadden, te kermen) gaf,
dat zo ondiar geloidé van dén vcüdiwiadhtor
naam het dorp terug rnoeeten.
De Ct.", waarui t diit berichtje ont
lieten d' was, wetes op de niübijheiidl van Blruii-
Ben in vealbaaild met (het opfctediqn van dén
huirgteimeestep. Dat «Silene vooa-zorgan edhter
niet overbodig waren blijkt uit üietgteten dé
OMtrespond'ent van hét „VadlA xiui anieidfc:
„'Een aantal lotelingen uit Danksperioo
hébben zódhi bijl ibun terargikeeir1 uit Aallten
zoeir woest 'gedéalgenOp wegt i'fei een land
bouwer uit IJzctrkvo cuangervaiten. Keu mandi
met eiiaren wérd 'hem ontmakt én de llaind1-
bouwea'1 Kreeg, toen bijl ziiteihl weende, een aan
tal ik,nuippeM!agte!u. In een btiartliuia weridén
■dé iruiten vteamicldl, enz."
Prettig.
De btuagtetmeestoi' van Sloten iheafb het
mxHÜg geucihb, dé itngezetenen te waari
sdhmjwon! tagen. Inetl iheaiiaaMyijk colécte©-
ron in dié gémeent© ten behoove Vail to
Amstcadam gelvestr'gtdé fconinKKjlk góed^e-
kieiuirde vetréenigingten.
Géb léken is, zegt dé ciircullaiiro, dat ge
woonlijk 50 ten houderd en meer van dé op-
•brengst ié dé zakken dér colléctanten te-
raoht komt.
Groote zegen
To Woénsdrecht. (Nooid-Braban t) heeft
iemand aangifte gedaan van de geboorte
van zijn dertigste! kind.
Aangehouden.
Te Sappemeer is bericht ontvangen, dat
de voortvluchtige rijksklerk J. te New-York
is aangehouden. („L'. en V.")
Gevaar van petroleumkachels.
In het Hygiënisch tijdschrift „de Volks
gezondheid" lozen wij een artikel over Pe
troleumkachels, waarin wordt gewezen op
een zeker niet denkbeeldig gevaar aan die
verwarmingstoestellen verbondon.
Dc petroleumkachels zijn vooral in kleine
woningen in zwang geraakt omdat zij „ge
mak" geven, men heeft ze eenvoudig met
een lucifei aan te steken, de kachel geeft
geen rook of roet en vooral ook geen stof;,
de vele zorgen welke een gewone kachel
voor de huisvrouw meebrengt zijn hier af
wezig, waarbij nog komt het gemak en hel
voordeel dat men de petroleumkachel geen
oogenblik te lang behoeft ic laten bran
den. Wil men geen vuur meer dan wordt
de Kraan dichtgedraaid.
Petroleumkachels sparen belasting uit,
want door de wet worden wel de stook
plaatsen met schoorsteenen getroffen, maar
uitdrukkelijk staat vermeld: „Toestellen,die
gebruikt worden zonder afvoer in een
schoorsteen of in de openlucht, blijven bui
ten aanmerking."
Geen wonder, dat al deze voordeelen en
gemakken een groote vermeerdering van het
gebruik van petroleumkachels ten gevolge
hadden, zeker niet in 't belang van de ge
zondheid der bewoners.
Het is te begrijpen, 'dat waar bij een pe
troleumkachel geen pijp of schoorsteen aan
wezig is, de verb'randingsproducten der pe
troleum (koolzuur en waterdamp) in liet
verbek blijven en de atmosfeer op beden
kelijke wijze verontreinigen.
In het algemeen verandert een petro
leumkachel de lucht in een afgesloten ver
trek op dezelfde wijze als do menseh doet
door zijn ademhaling. De menscli neemt
zuurstof op in de longen en geeft dit als
koolzuur lerug, maar natuurlijk produceert
een mensch in een bepaalden tijd lang zoo
veel koolzuur niet als een petroleumkachel
in dien zelfden tijd. Terwijl een volwassen
mensch die ruslig ademt, per uur bijna
22 liter zuurstof gebruikt en 19 liter kool
zuur produc.eerf, is voor de verbranding
van éen liter petroleum ruim 1800 liter
zuurstof noodig en wordt daarbij ruim 1200
liter koolzuur gevormd. Een middelmatig
groote petroleumkachel verbruikt in 3 a
4 uur éen liter petroleum. Zulk een kachel
slaat dus, wat bet zuurstofverbruik belieft,
gelijk met ongeveer 23 en wat de koolzuur-
productie aangaat, gelijk met ongeveer 17
volwassen mensclien. Gewoonlijk verwarmt
inen juist kleine vertrekken met een petro
leumkachel en ten einde zooveel mogelijk
alle gevormde warmte in het vertrek te
houden en te benutten, sluit men alle ope
ningen zoo goed 'mogelijk af. Bijna alle
voor de verbranding benoodigde zuurstof
moet dus geleverd worden door de een
maal in de kamer aanwezige lucht; bijna
alle geproduceerde koolzuur blijft in het
vertrek aanwezig.
Alen duldt mot het grootste pleizicr dat
luchtbederf, 'als het maar „lekker warm"
in het vertrek' is, maar hoe zou men
schreeuwen, als men eens gedwongen weid
in een ruimte van bijvoorbeeld 4 bij 3 bij
3 meter mcL nog ongeveer 20 mensclien te
vertoeven? Zeer zeker zou men dan eischen
dat deuren en vensters werden opengezoL
Nog is aan dio kachels een groot be
zwaar verbonden en wel de sterke ver
meerdering van bet walergolialte der lucht.
Elke liter petroleum levert behalve kool
zuur ook nog ongeveer 1 Liter water, een
petroleumkachel produceert per uur onge
veer 0.3 liter waterdam'p, dat is ongeveer
twaalfmaal zooveel als door een mensch
wordt uitgeademd. De atmosfeer in het ver
trek wordt daarvoor te vochtig en werkt
drukkend.
Hoewel een kort verblijf in zulk een at
mosfeer geen blijvende gevolgen zal heb
ben, ligt het voor de hand dat. door het.
lange veelvuldig vertoeven in zulk een voor
ademhaling ongeschikte lucht, wel degelijk
min of meer ernstige ziekten moeten ont
staan. Reeds zijn de gevallen niet zeldzaam
meer dat patiënten hun geneesheer raadple
gen over zwakte, slechte eetlust, Weekheid,
geestesvermoeidheid enz., welke stoornissen
berusten op een slechten toestand van het
bloed, en,waar bij onderzoek blijkt dat de
petroleumkachel de oorzaak van al deel-
lende is.
Uit hygiënisch oogpunt beschouwd, ligt
dus oen ernstig gevaar in petroleumkachels,
het belang <jer volksgezondheid biengt mep
dat deze toestellen verdwijnen uit liet ge
bruik. Het geheel laten vervallen van den
grondslag „haardsteden" uit de wol op de
porsoneele belasting zou daaraan krachtig
meewerken.
Het artikel waaraan' wij bovenstaande ont
kenen, is van de hand van den keei G.
Oosterbaan, arts, inspecteur der Volksge
zondheid te Zwolle.
Het jubileum van lucifers.
Het „N .v. dl D." krengt in herinner, nu,
d'at tob ilui déze maand! 'honderd jaar ge
leden was', dkb dé lucifers zijn uitgevonden
In een nummer van het. te Parijs vor-
scürijinend'e „Journal! dö FEnrpiire" van Oc
tober- 1305. komt eon beriéht Voor over da
toen pas ontdékt© gesdh.külraid1' van fosforus
tot het maken van Vuuri
Wéinig» wekem later bracht apotheker
Ghante»]!, eetu Fraaiscthmiain, dé eerste wen--
kedlijCKei Huxrifeirs in. don 'haindél. Hij noeande
vs toibakdliteutjes. liiji overtoog eon stukje
kout met diun zwavel'guiniimi en. dhléorauro
kal1. Doopte men nu het einde van zulk
een geprepareerd! houtje in een ftechlje met
ge-concentreeod) zwavelzuur, cüan ontbrandde
dbon- do inwerking van Ihet iUaatete de dhilbor-
sure kalii! en deed' dén zwavefll, eu met d'eu
zwavel! ibet houtje, ontbranden,
De lucifers waren ihiertntee in oen vorm,
die later zeen' Veel veranderd 'is, uitge
vonden). Hietrniiedé werd; een teclinisdli!
vraagstuk opgelosthet zoeken dér mensdli-
heu'd, sedért eeuwen, naai'' een gemakkelijke
wijize van Vuummaken.
Chancel noemdé d!o «foorl Ihem uitgevon
den lucifers „briquets stroxygènes". In) da
vérsclhdiénde Handen werden zijl welldira be
kend en vooral1 itia Oostenrijk verbreid' en
verbetead. Zij; 'bléven echter duur. In 1812
betaalde men voar een dboeje luaifers
één florijn.
Kerkdak ingestort.
In de kerk te Chemaze, departement May-
enne (Frankrijk) stortte Woensdag gedu
rende do mis een gedeelte van hel zolder
gewelf van het koor naai- beneden. De zau-
geïs, benevens eonige op hot. koor aamve
zige personen werden zwaar gekwetst. De
verschrikte' menigie vluchtte uit. de kerk.
Telegraaflijnen en witte mieren.
Op 25 Sept. weari) do langste telfegtnanf-
lijn van de wereld! geopend, nl'. van Broom e
(West-Australnaar Kaap York. Zo dbor-
snijdt het Ajustralisdhi vasteland! Van het
zuidwesten naar het uibeirate puint 'in het.
N. O. en is 6400 Eng. unajfeu lang. Za laat
d'etrthaiVe do Nooadl-Zuid' tdégraafl'ijjn, dlie
Zuiid-'Australië met (Port Du-win aan dén
Indiisciheai Oceaan Vehbdnd't, veirre achter
ziicth, deze ié sléchts 3000 mijlen lang en
wead! ini 187072 mot 4 miUiiióeu gulden
kosten aangeitegdi. Do nieuwe lijii verbindt
PertJi!, d'e zteli Krachtig ontwikkelende
hoofdstak! van West-Austra.llië, m'et Brte-
bail© en dé groote handelsplaatsen (in Noórtl-
QueensllaiiullBow-en, Townsville, Cooktown
en Tburnsdlaiy-ei'knd'.
Tagelïjh (met de voltooiing van dé tele
graaf ia ook) dé bestrijding Van haar groot
ste vijandin, dé witte milein, met vernieuwde
kracht (hervlat. Deze gevaaa-lijfk» dlfaen ver
woesten) 'in korteu tijld! dé tslégraafpalen en
knageu fcalbels dioor zoo d'ilk alSi een ar!m. In
Broome vetmietiigden ze orJangts dé in hei
magazijn .opgeQliagexi goedéi«eu, die een zeer
groot© waa,rde vertegenwoordigen), tot op
het laatste stukje. Dringetn ze een farm bin
nen, dan blijft dén eigenaar nitebsl andtors
over, dian huis en hof in dén eteeiki te laten.
Wraak..
Twee vrienden koeren zwaaiend en zwie
rend van de begrafenis terug.
Kom, Jan zegt 'de een, als hij 'n
tapperij in 't oog krijgt nog een rondje!
Neen, Piet, ik heb genoeg zegt dc
ander.
Doe jo 't niet? Dat staal, je gemeen.
Ik kan het niet. helpen, Piet; jo mag
niet meer hebben. Laat ons naar huis gaanl
Je doet 't dus niet? hik -Nou,
't is best hoor hik nou g'a ik ook
nooit weer mee om je vrouw te begraven!
Atjeli.
Kotai Radja), 30 September.
Do lo-luitenant «I. F. tem Klooster over
viel' de scihiuillplaaits Van tBaikongian on dood
de 17 vdjjaindieu. D'e huh bestond' uit own
geweer .modi. '95, zievetn andere vluurwaipems
era) munitie.
In (liet hiVak te L3io RiWolh-zuid! wlieto"
twee kwaadjwillïigen binnen te dringen. -Een
hlunnar wend' neeiige.lic!gd.
Onzeirzijldlsi werd) liiéht gewónd dbon een
a-ontjougötedk do fuseOiiétr IMl'édlmn..
Do 2e-Iuit'euanb J. C. Brasser overviel! iw
het Teurehbangsdlio in Tapatoeau een d'ert
d'eai 'bende van Tenkoe Maaniat, idoodldé
vijanden en maakte geweren modi. '95 au 9
andere vuJutówapons 'buit. De te-luatoaant.
f
