59"* Jaargang.
Zondag 7 Januari 1906,
No. 11973.
Derde Blad
ENGELSOME BRIEVEN.
Gelt up on your 'butt-ends, and rub your
ALLERLEI.
SCHIEDAMSCHE
Dexe courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25, Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiên voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vddr een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau i Botcrstraat 03.
Prijs der Advertentiên: Van 16 regels fl. 0,92iedere regel
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters, naar de plaats die zjj
innemen.
Advertentiên by abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier*
van zjjn gratis aan liet Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde Jsleime advertentiên opgenomen tot denprjji
van 40 cents per advertentie, by vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen.
ïaterCc Telefoon Wo, U23.
LXXII.
KERSTFEEST.
(Vain ouzm Lonctensdio mediawerker.)
Londen, 30 Decom'bcu- 1905.
Xörgjenst ko-mlt zoo ttaidielijk uit diafc d'o
bancl bussdhcn Kerstfeest on kerk eerst later
ge&gct is, als in Engelland.
Van ouctehw is liet een volksfeest ge-
woest, dait wteilSciht 'hot 'bost vpigefeken
wOirdit mot d!ö Vastcnavoiiiidipret ton onzent
in Ilraibanfc on Limburg'. D'o gewoonte ziah
to vca-Mboden ■viridit men nog tonug in db
„Pantaminvioe", d'o makte, doch suhi'tterenid!
geounAcottl/oi vortooningon clio van al' 2d'em
Jöelrstcfergt im hij» a-lfc theaters opgwaenxl
worden cm waarin cfe dblato tnivesti-mlten.,
iodcr die niet vmlisllagoii molairohalicais is,
dben gillen Van 't lachten.
liet paiMiefe vwkloodit ziclh mi niet meer.
Dociv woogar was dfeli algoinoera. in d'a groote
„hal" der Wiitenhuizon „the mmmning and
the kvafstcaling' and! oÜwJr Christmas sports
war® performed"men mtklecddh zicilii en
speeldb aTlienled Kaistmiisspcliletjcs, zooais
bn'oodst-ellbin en dergelijk em.
Do parhiciuHcire feeraaiffccii welke cits Lords
cn. de itodcrn Van dlon. liandacl'ol or op na hiel-
den, trokken on 'Kerstmie liuin Inaaio taifc-
bOrda met do gebordtauird'c vapon,schilden
mm en de-idtan driemaal den Volke kond,
dat or largesse", gosohenk: in geld1, zon
gegeven worrdien.
O O
Ook im 'de igtewone 'binr;geirg't®inm®n broivg|t
en bracht Kerstmis groote opgfivvondon-
kfeid en oen fdestelijjki® dteimnilng. Het huis
krijgt een exti'ai-bomt on wie op Kerst-
morgcin. wat vroeg dloor Loudten-'s stiratéu
waiiidblt kan: menig moidlwoze huiiavirotiw of
zelfs huiishber bozig zien mtofc heit „lappen"
ttar ruiifcoii, opdat ook did feestelijk bliniksu.
'En zoo iiö 't altijld' geweest!
In ten oud! book (1707) getiteld] ,,B®U-
nuam'si Treasury", vindt, men oani tocspeiitug
op1 d'o drukte die „Christmas Evci" in elke
Iraishkmdiilng veroorzaakt, in, een vara, waar
in o.a, de voil'geijd'fl reg'ols voorkomen
,,Up Doll, Peg, Susan j you all1 spoke
to me
Betimes to call youi, and', 'I is now past
f three
[eyes,
For tS'hitni-e, no ihnigor lye a-bod', but rise
The pewter still' 'to scour, and "house to
clean,
And you a-toed'! good girls, what-is 't you
inoanl'' 1)
Eu Clare verzekert in zijn „Shepherd's
Calender
„lE'adi house fe swept tihei day bofoa®,
And windows stack with cvor-giloenis,
The snow is besom'di from tiTie door,
And1 comfort arowns tire ootliago Scones.
Gilt holly with its thotrny pricks,
An'd yow and' box, with berries small,
Tftiesto dectk the unused candlesticks,
And pictures hanging .bijl the wall." 2)
Daub con 'hoofdzaak ook dit herinnert
aan helt "Vastonav'ondigelbauilk was lokker
wi vtoöl otou.
liet irnonu voor con volslagen, oudlcr-
veteelh kerstdiner luidt ale volgtRoast-
tecf met pliiiTnpuicl'ding, kalkoen n|öt rib
stuk, kiipipon met ham, kapoen meli worst,
ï'hst.ukkeiu cn „houten" van schapentus-
sdiem en ira. dit al'lte massa's vlaclon en
insteion. Era onder al diio pat-Pijen vooral
dc lekkerste, cte „mincc pie".
foo'n diin'ar was 'geen „halve raaat-
rogal'" en zalfs do hijeaiken, die pastijen, wa
ren dit niet, wat uiit het volgende blijkt
Ir de „Nowcastlia Chronialo" van 6 Janu
ari .770 staalt namelijk t volgend' „nieuw
tje" Veadeden 'Maandag weird van Howick
Vorvcerd' naar Barwidk:, ten einde daar naar
Lonoan veaBcheepfc to worden, voor Sir
He nay Groy, "bant., den pastei, waavoot do
vblgoklo grron'distoffani 'gnbnuikt waren 2
'bushel jnool, 20 ft. 'boter, 4 'ganzen, 2 -kal
koen oi, 2 'kanijtnen, 4 wildb eenden, 2 wood
cocks, i 6 snippen ein. 4 ipatrijten2 neat's
tongehj' 2 ctorlbws, 7 hliack'bia-ds on 6 dui
ven. f
De pylei was gobakken door Mrs Doro
thy "P'atetrscm, huiehoudstor op Ho-iviek.
'Ze was \m dia bdnedenzijds bijna 9 voet m
amvang'ii woog 12 steno. Twee man moes
ten haaf. dfeugjeni, dbefti bovendliien warou
omdiea- d!n sdhotol undbron aang-hracht,
Zioodiat aij', oonmaal ojj de tafel, gemakkelijk
van den eanen gaisit niwia* dien anderen kon
gfrodbn wöaidion."
Do 'afstammeling van. deaen Sim Hcamy
Grey heet nui Graaf Gfiey on is op 't oogan-
b'lik goeveru'auir-.gc'iier.aal Van Canada. Vroe-
gletr was hij bestiierdor va.ii lhkodesië.
Do lekkereto pastei, is dlan do „inSnoe pïa".
Ilaar roem is o. a. in alle statigheid' gezon
gen door Gh'aries Pybus, die, prachtig ge-
dirukt, uitgaf,,Tho -Mince Fye, a lieroio
epistfo, 'dedicated to A Plum Puddingjhj."
Heit begint als volgt:
O King of Carta, w'hose pastry bouiuderl
[raign
Is felt and' o-wu'di oter pastry's wide-domain!
Whom .gïc-'ater gluttons o wn their sovereign
[Lord,
Than ever bow'idl hotieath the d'uDbing
4 [sword
Than ov'ep heard the famous bell' of Bo'v,
Or giaz'd with transport on a; Lord- Mayor's
[showt! 3)
Bij iiet el,en <$an miincci pies wordt, ook
nu noig, zeer bijigeloovig geen woord! ge
sprok en, terwijl. z:ij; dio met hun "pub gbreed
zijin al hiun1 bost d'oon die and'eron aam 'het
pmatcn te maken. Do ired.en hieirvoor is,
d'aib voor iedbro mime© piet zwijgend! gegeten,
men in. het v'oiligten.d! jaiai' één maa-ndl ge
luk heeft.
verzekert Pybus ons in boven-
gcuioeimd vfers, „do miucp ipya heietScibt ver
bulten do gtenzon vto zijjn eigen rijjk-
„Trough foreign ie Mtudee dios -powV ejcbeuife,
„And onil'y tehmSiiiiltetS, when eating end's.
Haal thein, exalted' pye, wihbse 'high.' renown
Danes, Dutchmen, Russians with applauses
cro'wia!" 4)
Eon 'atnderei tekkeirtnij was de „braavn".
In December komen groote massa's daar
van iia.au.'1 Lond'au, vooral uit C'ainteirbiuy on
Oxfordshire. Het wetrd! vi-pegeir geimaa.kt van
't vleescih va;n grootei varkens, die men in
haiBwiicfatt s'taat &"t opgroeien. AVendten zc
eindiclSjjk: opgesiloteni ma vetgemest to
den, dan word! huu IHjjf met rieniem on 'gor
dels gesnoerd!, oan. to maken dat hun v'.eef oh
vast, en „brawny" werd'. -Het komt tea- markt
in roilliwi. van 2 voet lining eu 10 dhiim dbotr-
dncdici, ig'epaikt in- teeneai snandiein. 'Hlet
vk-&soli is gakookt aneit ossenbeencleti-en, die
het tot een lifmige, gietlatimmsa massa, ma-
ken. Dait 'het een. zwaar ikostjo is), behoeft
geen betoog en tcgenwooadiilg vi.ndt men biet
dam ook niet meer^ zoo algemeen als vroe-
g;er.
In den „Innor Tetnpfo" gingen db advo-
calteiu ouditijdb, na dbn 'keiikdienst, op Keret-
niongen n»r d'd groote h'ail', waar ziet ontbe
ten niet 'brawn", moetend en er malvtezaj,
bij dronken'. Bijl heb (cBiaïer weaid, als eerste
gwoaht, opgebraaht een groote, fraaie wi!M-
zwijjnskop, oir een zilveren schotel („plat
tel-"). Di!t 'gebeurt nu nog to Oxford', in
QufeiC'iin Collega, tar h!a*inneinhig aan dto
d'apptaiv daad vaini eeai student. Deze liep
namelijk in, h-et naburiig bosdli. van Slotover,
studCorcnd' in Aristotolies, toon een wo-edond
wii.ldlziwij.ti, met wijd' geojjonden muil op
hom tocst-oof. Onzo sfcuidkmt, onvoi'va-aa'd,
sitiibt hem zijn boeik in do kool, tor moordbro
vcrschuikkinig' v'an het beest «cbij roöptand1
„Graeoum. est"'tts Gidckwih. Hot dier
stikte cm in en zoo vcir'won dte wijlsh.oid' den
woestaobd!.
:Eon andbro fageu'd® voiM'a'art- waairoan
juist db zwijinskoip' woixlt hiinnönglebiriadlit-.
Toon Riciltod I v'oor Acro lag, kroeg hij
vmcesioliijjk' de jfclhb on de ihlosdiziuigöns hiel
pen hem niet. Door do wdboden van het
geboete Hagdr 'gon'as hiji 'övbnivtel' cn, oonmaal
teteren'db, kreeg' hiji -giroot-en ta-dfc in var
kansv'teosch. Do-dh; dit was morgens to któjl
gen, zoodiat o-p rand! van con oudbu ijizer-
vt'oter van 'n ridder <fc kok
„T-aikes a Saraoon, young and' fat,
And goddon, full hastily
With powder and with -spiceiy,
And witili saffroaii of .good' colour." 5)
D«- koning smuMei flink van 't hartig
maall1 em toen hij genoog had:
„His ohaim.beiiil'ain hiini wrapped warm,
lie fey ain.di stept, anid1 swot a. stoiuid',
And' became whole and sound." 6)
Wekten had! kijj etóhoon geiegenhcidi zijn
herstel te vieren,, want zijin kamp word' dtoor
Sal'aidlin naiigevalteiHi. Doah Richard vloog
ar met. zijn s!ti'ij|d(bijili op in. car dreef dein
viijswul' niet v'ea-lics tcruig. Na wat gerust to
hobibc'n kreeg' hiji weer honger cn snakt®
cir naar ta „souipem avon the head of il'ko
swi.no, that ho of alto" 7). Do k-ok mocst er-
kennon.„Tiliat head I na havo." 8)
Zijn® Majesteit wond zeorboos en. liet
dein kok cte keus: „Do zwijnskop of jouw
kop." En zoo fcwjaan 'db anan met dein kop
van eten S-aradeien aa.nda-agan
„The swarto vis when the king seeth,"
„Wihafe dkavH is this?" Ttiio kiaig onicd
And ga.li to la-u.gh as he wore wodo,
What! is Ssmaeen'e f'csli thus.good?
That, navt-tr erst, I nought wist." 9)
Do koning ikomt dan tolt do condlusi®,
dat ilidj e,n zijin mansdiaippen nooit wear
hoin-gcr 'behoeven to lijjdcn. Zo mtfote.i do
Saracencn maar bakken en braden en roos-
tea-ion
„Now I have it .proved) once,
Fbli" hungeir ett'e I be wo,
I an'd my folk shall oat mo10)
Aldus de „right -pleasanmt luisfcory" van
dezen Kerstmisschotel'.
1) „Op Doot, Griet, Suus! Je hebt me alle drie
gevraagd jo bijtijds te wekken en nu is 't al over
drieënmaakt dat je op jc onderstel komt cn
wrijft je oogen uit. Schaamt je, ligt niet langer
in bed, maar staat op; de tinnon kannen dienen
nog geschuurd, het huis schoon gemaakt en jelui
ligt nog te bed! Meisjeslief wat moet dat bedui
den?"
2„Elk huis wordt 's daags te voren omgc-
veegd, de vensters siert men met steekpalm, de
sneeuw wordt om de deur weggebezemd en elk
hutje ziet er gezellig uit. Gulden hulst met door
nige stekels, ïjf en dwcrgpalm mot hunne kleine
besjes versieren de ledige kandelaars en de schil
derijen aan den muur."
3) „0 Koning aller Lekkernijen, wieDS heer
schappij, door pastijkorst begrensd, gevoeld wordt
voor het groot domein der PasteiWicn grooter
aantal gulzigaards als souvereinen heer erkennen,
dan ooit zich bogen onder het riddormakendzwaard,
dan ooit de beroemde klok van Bow hoorden
slaan, of met verrukking staarden, naar den op
tocht dee Lord Mayors
4) „Zijn macht strekt zich uit tot vreemde
landen, cn eindigt eerst, waar 't eten ook op
houdt. Iloil u, verheven pastei, wiens grooten
roem Denen, Hollanders en Russen met gejuich
bekronen."
5) „Hij nam een Saraceen, jong en vet en
braadde die heel haastig, met kruid- en specerijen
cn met saffraan van goede kleur."
6) „Zijn Kamerheer pakte hom warm in. bij
ging liggen en sliep en zweette 'n uur en werd
geheel eu al gezond."
7) „Hij wou soupeoren van den kop van dat
zwijn; waarvan hij had gegeten."
8) „Dien kop heb ik niet."
9) „Toen de koning dat zwarte gezicht zag,
riep hij „wat voor den duivel is dit en begon
te lachen toen hij 't wist. Wat, is Saracenen-
vlecsch zoo goed? Dat heb ik vroeger nooit ge
weten."
10) „Nu ik 't eens geproefd heb, zullen mijn
volk en ik er weer ven eten, voor we weer last
van den hongor krijgen.
UliNRTK SIKNKIËWIOZ.
Heriryk Sicnkiuwiez, de beroemde schrijver
en vurige L'oolsehe patriot, heeft dezer da
gen een Fransch dagblad-schrijver bij zich
ontvangen, lot wien hij eerst sprak over
de droefheid, die zijn hart vervulde, als
hij dacld aait de vaitipen, die zijn ongeluk
kig land moest ondergaan. Polen, quo
vadis? En de moester vertelde in liet
kort, wat op '1 «ogenblik in Polen omgaat.
„De nieuwe toestand is," sprak hij, „dal
de meeste Polen, geroerd door de blijken
van sympathie van do liberale Russen, ge
reed slaan orn vrienden en bondgcnoolen
te worden van het Russische volk, als dit
hun een betrekkelijke vrijheid verleent.
„Wat Polen verlangt, is niet dc onaf
hankelijkheid, maar een soort zelfrcgeering,
die het in staat stelt zijn gewoonten en
tradities te handhaven. Als de Russische
regeering die autonomie wil toestaan, zal
zij geen 'trouwer onderdanen hebben dan
de Polen, De zelfregociring aan Polen toe
gestaan, zal Rusland ten goede komen,
dat gesteund in plaats van bestreden door
het andere Slavische volk, weer sterk en
machtig zal worden en geschikt om aan
don Pruisischeu invloed weerstand te bie
den."
Dit is ook de opvatting van de Poolsche
volkspartij-, die strijdt voor de instandhou
ding der Poolsche taal en volksgebruiken,
die de boeren onderwijs! en de werklieden
aanzei, om een vaderlandslievende, maar
kalme, verstandige houding aan te nemen.
Naar aanleiding hiervan verhief Sienkic-
wicz zijn stem tegen do handelingen der
socialisten, „De socialisten," zei hij, „spe
len Dni Ischium! in do kaart."
En hij ontwikkelde zijn denkbeelden; hy
was een even groot vriend van liet volk
als tie socialisten. Doch deze -kunnen vol
gens hein slechts lot twee uitkomsten ge
raken: oi' zij zullen er iiiel in slagen de
slerkslen te blijken eu dan zal Polen de
gevolgen der terugwerking ondervindenof
zij zullen zegevierenmaar dan zullen de
Pruisen "zich mei of zonder toestemming
van Rusland van Polen meester maken,
in beide gevallen zal, tengevolge van het
hulpmiddel van algeineene werkstakingen
de ondergang van Polen ten voordeelo van
Pruisen volgen.
.Hoe bevreesd was de schrijver voorden
noodlotllgen invloed der Pruisen! Hij heeft
hen altijd bestreden, omdat hij in hen de erg
ste vijanden der Polen ziet, daar zij zich
steeds zullen verzetten tegen do Poolsche
zeltregeoring.
De 'Poolsche sochdisl.cn zien hef Prui
sische gevaar niet in. Zij ontvangen geld
vair do Duitsche socialisten, en vergelen,
dal dezen vóór alles Duil.scliers zijn en
dal, als zij strijden voor de zaak der so
cialisten, zij tegelijk voor de zaak van
D uiIschland werken
Langen tijd sprak de meester over 'dit
onderwerpde Pruisen, do onverbiddelijke
vijanden der Polen, die voor geen middel
terugschrikken om hen eindelijk geheel te
vernietigen.
Daarna hesprak hij de zaak der Joden.
Het is wel onmogelijk, daarover 'te zwij
gen, waar in Warschau bijv. het vierde
deel der bevolking uil. Joden bestaat. Hut
is geen vraagstele van godsdienst, maar
van ras.
Sienkiewiez is lo edel van aard om de
gewelddaden der antisemieten goedlekeu-
ren. Hij is de eerste orn de Russische
moorden lo betreuren; en hij beeft altijd
zijn besl gedaan, om iedere gewelddaad
Hogen de Joden in Polen tegen te houden.
iVIaiir hij beweerde, dal de Joden aan de
zaak 'der Polen schade doen, omdat zij
nieis voor dat land voelen.
„Zeker," zei hij, „een deel der Joden
zijn goede Polen; maar de meerderheid,
van Duilseho afkomst, zijn dat land toe
gedaan. L)e meeste van deze laatslen zijn
door Rusland uitgebannen, nadat zc het
vroeger door .DuilschLand waren, en kwa
men in Polen een toevluchtsoord zoeken."
liü altijd maar weer op hetzelfde punt
terugkomende, sprak hij de vrees uit, dat
de toekomst óf een vreeseiijke omwente
ling, 6t een inval der Pruis-en zou brengen.
Zijn ideaal is de zelfrcgeering van Po
len, gesteund door een even machtig als
vrijzinnig Rusland; dat zouden haat stillen;
de Slaven vereenigen; eengeine-ensebappe-
lijken arheid doeri ontslaan, die met de
stoffelijke welvaart een hcilzamen vredezon
teweegbrengen' en de macht, noodig om de
vruchten daarvan te plukken.
Maar liet noodlot is Polen niet gunstig;
en de grooic vaderlander wanhoopl bijna
aan de vertvezeulyking van dat ideaal als
eon "deed van liet volk tracht dit te be
reiken met middelen zoo geweldig, dat
zij tot regeeringloosheid zullen leiden en
dientengevolge tot afhankelijkheid van de
Germanen.
Toch is Sienkiewiez vast "besloten, tol
het einde toe 'don strijd voor de goede
zaak vol te houden. Hoewel bij zeer ver
moeid is door zijn letterkundige- werkzaam
heden, bezil bij nog de- geestkracht om al-
lijd door voor zijn land te strijden.
Door zijn genie heeft hij dan ook bij
gedragen lot den roc-m, dien lie I dappere
en ridderlijke Polen geniet.. Hij beeft zich
zeer verdienstelijk gemaakt voor zijn va
derland. Mocht hij eens de- groote vreugde
smaken, zijn land vrij en gelukkig te zien I
Hij heeft juist een grooten geschiedkun
digen roman voltooid „Op het Veld van
Eer", die over ccnige maanden in hel
Fransch zal uitkomen. Jlat is hol Polen
uit den tijd van Sobiezki, dat zijn bloed
vergoot voor Europa, door de. Turken tot
onder de muren van Weenen terug te drij
ven.
„Op liet veld yan eer!" Dit zou men
ook kunnen zeggen yan het loven van den
grooten schrijver, den waardigeii nakonic
ling van de dappere strijders van eertijds
Want Sienkiewiez is niet alleen een ro
imumehrijver van talent, hij is ook nog een
man van groot karakter, een Lelangelooze
natuur.
Dc rnenseh is bij hem de gelijke van
den schrijver!
hielden met liet schrijven van wetenschap
pelijke! verhandelingen dan met hel. onder
zoeken door middel van den telescoop,
hebben uitgemaakt dat de maan een hemel
lichaam is. dat de moeite van bet besla-
docren niet loont, behalve voor zoover hel
aardig is de beweging ervan na te gaan.
Ondanks hot feit, dat bijna ieder, die de
maan bestudeerde, de een of andere kleine
verandering waarnam cn die van tijd tol
lijd wereldkundig maakte, geloovon de
moesten onzer nog wal ze in hun jeugd
leerden, dal de maan een uitgedoofde kra
ter is, die zicii door hel. wereldruim be
weeg! een hemellichaam, waaraan dich
ters hun zangen kunnen wijden, maar dal
mol. waard is door den telescoop te wor
den waargenomen.
Sedert -Galileï den telescoop uitvond, is
bel bekend, dat er op de maan liooge her-
gen en kraters zijn. Ofschoon de aarde
en de niuuii uil. dezelfde massa gevormd
zijn. slaan die kraters, wat hun aantal
en grootte aangaat, ver hoven de aard-
sfihe. Er zijn er op zijn minst tweehonderd
duizend, misschien wel een inillioen, want
wij kunnen genist aannemen, dat er vele
Ie klein "zijn voor onze waarneming. Zij
sluiten zoo 'dicht, aaneen, dal Galileï, die
in spijl, van zijn wetenschap dichterlijk van
aard was, zo met de oogen uit een pauw
staart. devgeleek.
Langen tijd heeft men gemeend, dal. de
kraters op dc maan alle uilgeHnofd waren.
Nu verzekert professor Piekering. een ster
renkundige uit Harvard, die I win tig jaar
aaneen zijn sludie vim de maan hoeft,ge
maakt, dat, hoewel de meeste uitgedoofd
zijn, er nog werkende onder gevonden wor
den.
In een grooie vlakte, die men eeuwen
geleden dc „Zee der Helderheid" doopte,
bevindt zich een kralor, die, naar den
Zwecd.sciien natuurkundige Linnaeus heel.
Hij de geweldige afmetingen van sommige
andere kraters vergeleken, is .Linnaeus zeer
onbeduidendmaar ofschoon zijn middel
lijn mi slechts n/t K.M. is, was die nieL
altijd zoo klein. Ongeveer drie «ouwen
lang heeft men de geschiedenis van dezen
krater 'bijgehouden. Op een innankaarL, die
in 1651, dus veertig jaar mulat Galileï
den telescoop ingang deed vinden, gemaakt
werd. was hij cem groote krater. In dien
kun men nog niet goed ilo middellij
nen berekenen. Toch blijkt, dal Linruieus
vrij grool was uit liet feil, dal men hem
kun zien.
Tegen hel eind der achüieiulo eeuw zegt
een Duilscb niaanbesclirijver ervan, daL'hij
„een heel klein, rond, schitterend piekje"
is. Toen men nauwkeurige melingen kon
verrichten, bleek Linnaeus een middellijn
Ie hebben van omstreeks 7 K.M. Ju dc
laatste eeuw werd ze herhaaldelijk gemeten
en zelden kwamen Iwee geleerden toleon
zelfde uilkouisl.. De eeue vond II, de un
der ruim 12 K.M. Eens kou men jieinhcc-
lomual niet vinden, lot. men hein later
terugzag als een krakertje van i/o K.M.
doorsnede. Daarna nam hij weer toe in
omvang; en nu is hij lot D/i' LM. geko
men. Zouden uitgedoofde vulkanen op zoo
onverklaarbare wijze van omvang veran
deren?
Een ander voorbeeld van een werkenden
kraler is Plato, die don vorm heeft van
een grooten ring. Op den bodem van dien
kraler verheffen zich .verschillende kegels,
Gedurende de laatste twintig jaar lieefl ine.il
dien bodem nauwkeurig beslui.leent mol het
doel, hel aantal en de ligging van die
kegels vast l.e stellen. Il.el. eerste onder
zoek leverde er zes en dertig op. later
Lelde men er acht en der lig, mi vindtuw.fi
er op een maankaarl, twee en veertig. Tel
kens als men ze in schels bracht, vond
men, dal. enkele verschoven waren, andere
minder goed onderscheiden konden worden
of geheel verdwenen waren, terwijl men
weer nieuwe ontdekte, die op geen enkele
kaart waren aangegeven.
Die afwijking in de. ligging der kegels
wijst er duidelijk op, dal er werking is
in den kraler.
Met behulp van fotografieën, een nauw
keurige vergelijking van vroegere, en latere
kaarten eu hel. nau wiel lend bcsLudeereii
van de hierbnveugeuoemde jiluats'e.n., die
aan verandering onderhevig sclijjueu. zal
men do waarheid 'van liet hier verhaalde
kunnen bevestigen.
1 ETS OVER DE MAAN.
Sterrenkundigen, die zich meer bezig
UIT EEN REISBESCHRIJVING
DOOR DE SAHARA.
Dc Sahara is niet, zooals men gewoon- .0,
lijk meent, een groote uitgestrektheid- zaud,
