59s" Jaargang
Zondag 28 Januari 1906
No, 11991.
Derde Blad
PAMJSCHE KRONIEK.
ALLERLEI.
De» courant verschijnt d&gelijks, mei. uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor Schiedam en Vlaar dingen fl, 1.25. Franco
per post fl. 1.65,
Prijs per weekVoor Sc h ie dam en Vlaardingen 10 cent»
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau t Boteretraat 38,
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere regeï
meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel, Groote letters naar de plaats die z
innemen,
Advertentiën bij abonnement, op voordeelige voorwaarden. Tarieven hier
van zjjn gratis aan liet Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde hteine adverlentiën opgenomen tot den prijs
van
40
o- -ro
cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan hei Bureau te voldoen»
Inlcrc. Telefoon Ko, 123.
vr
3T—1■——■wm—iluisrs—sa—éi tm II 111
21 Jamnam 190G.
De Firansdlie Repuibliök hoeft het/geen
nooit gebeurd! was op 't oogientbilk We®
presidenten, con in fuinotie on één, ais dlitone
opvolger benoemd., dito 18 Fobruiari a.s. zijn
waardigheid! - zal aamvaaaidbn. Dit oonstiitu-
fcouoei v-arsdiijnsal' is, ofsdhoon hofc geen
iijzondörcs sbautsredlitdlijke gevolgen met
zidh bréngt, wellidlit het belangrijkste, walt
ten aanzien der verleden Woensdag gdhdu-
don naitiiouialo vengadtenmg, Congres gtohoe-
ten, opgemerkt is geworden. De vorldezinig
zr.IV'.- is zoo kaïTm in 'het weak1 gegaan, is zoo
zeer ontbldöfc geweest Van plocilitstati'gh'eind.
is zoo weinig gekenmerkt door bijbmsi':ian-
dighedton of inclidbnton, dat, mon ctr 'biijtna-
toe zou komen to vragen of die Franscte-n in
de laatste jaren van nkvfcüiuir varanrfedi zijn.
In zeker opisiciht k'a.n d'ie vraag zelfs bovós-
t-iigendi beantwoord ■wonden. De Frausohcar
vormen, nog altijd hetzolfdb Ihöhtliartigo,
vroolijka, rn'nnir ook spaarzame on ijverige
volk, docfli ze- zijjn tijdens de deudb kuiidiig'ö
Itepu'bila'ek, meer dan vroegen", met andter-e
natiën an aanraking gekomen: 'Ze hebben
sommige gebruiken em gewoonten van ando
ren aangenomen. Zo ihebbon. hoe gobrökfciig
dan ook, vreemd® talten geleemd'. ze bobben
vtec: van hun eigenaardiitghedbn vorloten en
ïi den al liairefer en harder wordenden
stijd des levens don blik naar buiten go-
worpen.
EenigSzIns staat hiennedtei 'in verband dlat
de groote massa feitelijk dén' smaak! voor de
politiek 'heeft verloren. Was db F'ransdh®
werkman een jaar of dertig geleden een eor-
sre poliitlïcus, of beter gezegd1 een eersto po
litieke tinnegieter, thans houdt Jujl zidhi in
de eerste plaats mot den strijd om' ,hët be
staan en met de sociale nood'en btoaiig. Men
km er zeker van zijin dat ündiion Parijte nog
eenmaal barricaden ziet, d'eze ni'et opge
worpen zulten wonden ter verldodlging of
vcrdrijMug van een Vorst of chef van den
Staat.
De waato gecstdfcift voor lisn, die hot
staatsbewind bcklccdeu is !bij) het odhtc
volk niet oneer aanweziig. V'amd'aatr dWt het
Gorglres te Versailles ditmaal' cemVondlig
ate een, oonstitutionecilo gebou.rtenis lcian
aangemerkt worden, waarvoor d:e bungors
zich dviemmlin Warm maakten, als zijl dr piairt
noch deal 'aan hadden. Do Parijizenaars, dto
and oris Van 'elke buitengewone orastiandli'g-
hefd 'gaarn'e een pretje molken', waren zelfs
niet. naar Varsailtes getogen, om den. nieu
wen President van mngmoht tot aange
zicht 'te zien. Voor con gedeelte was diit
echter ook. aan het wear tod te sdliirijVen.
Parijs, gelijk Veretaaïlce, dlrevbn als 't ware
in het water en d'e liödbn dia ihun plicht
op straat Voerd'e, ibaiggcrdoin d'oor db modi-
dar. Om 4 uulr was de hooge vergadering
reeds afgalbopon on voor zes uur was do
nieuw® President weer ntn aïjta oudo woning.
Hot Congres had juist drie nuir geduurd en
de werkzaamheden tacMan in1 nilcts anders
bestaan diain -dito Van een gewoon stom-
burcaiu.
Eenige afwissoling was niehtconin a!aroga-
braclit door dia d'épuité's en senatoren, zei
ven. Zogawan namelijk' vam tijid tot tijd.'
luide tcakenen- van gbad'- of wel Va-n aflkou-
iriag wainnOer zeer belkönd'e onder hun ool-
Icg'a's op do tribune vorteehenen om hiun
stembriefje af te igevon. Sledhts can twin
tigtal, onder db pl.m. 860 zijn ni'et op hot
appèl Veir&'öhenen. Ondier dezen was ®r oon,
die in den iaatston tijid'. en ook vroeger,
bijzonder Veel van zich heeft laten spreken.
Ik bedbcil Juifos Jaluzot, gewezon diireciteur
van den „Printomps", die juüst een dlag of
acht gciledon voor db Parijschö iredHtbank
terecht .gesta'an had', wegens ini'sbmik v!an
veitmuwen en overtreding dbr wet op de
sjiaarbanken.
En -men moge een vhiind of wel' een
vijand zijta. van Jules J'alluzot ieder zal
moeten ank'ennen dlat eeu dergelHjik schouw
spel, voor dien filösofiscilion toosidlibuiweir
ticffeu'der was dan het ganedlie Congres.
Een man die o-p zijin gebied', dto geiheele we
reld d'oor, vermaard was, dii® dterbiig jaar
lang een in 'b oog Vailïond'e PaaijBche parso-
naBteit on uit nliets Voortgekomen was,
®cu ecihte filb db sc-s oeulvres" gelijk men
hieo* zegt zulk eten man op zcVentiig-
jfcïigten 'Ibsftip; zij het ini vkijhei'd1, op het
strafbankjo te zibn bolbindfon is iets buiten-
g:\voon dinaimaitisch en dbeb een diepen bJli'k
slaan in dien toestand' dbr lred'enidaa-g^ellie
Parijsehe maatschappij' zoowall 'ab in heb
mcr.sdieljk bestaan in 'het augam'eon.
Hot huüldïgc Parijs en moer bapaiaildlalijk
in,t 'gedeelte der bewoners, saJmengevat on-
dar den manm van „Tout-Pari's" {wat ook
da titel is' van het adresboek waarin zij
voorkoiinen) vormt in waarheid can sdhijlu-
vrerold, don .gabouw ap> losse sdlmxKsvesr,
dat do .ininsto windisto-ob doet waiggfalen, oeu
maaitsdioppijl, ®e voornamelijk barurti) op
ijdelhaiÜ! cm zuclht nlatir genot. Nlatuurl'ijlk
bclocil ik 'd'aa,rmee aiteon de giroote massa
•ui zijn er uitzonderingen'. 'Er bestaan, oude,
deftig'® families, zoowel in de haiVdblSwereld
ais Sin. d'e aristocrati'o, in de magistratuur
zoowbl als onder db geteer'den, die, gdiiealit
aan goede traditiën, het eervol' loven hun
ner voorvaderen Voortizetten en zidh. niet
uiten moesleepen d'oor db liiclhtzinniigo orai-
gc'.ing waarin zij ziclh' bcvihden. Aan vmre-
weg het grootste dieet d'cr hbbeïOgene massa,
d ie in genoemd aidlresb-oek prijkt, ontbreekt
echter ernst, Waardigheid, on dogdllijiklbioid'.
Daarom zijn dozen rai'et al'tiiiïT sl'ecflit of ver
dorven, maar zo levon, ailfe 't ware, bii! 'dbn
dag en. laten zidh voortdrijven op db gol
ven eter wereldzee, het oog gericht op hkst
gesta.ruto, dat hen op 't oogenblik bestraaitb.
Groote vniendtchap of hechte trouw ver
bindt 'hen niob, 'd'ocfli zoolang er geen
teganstirijldiig'e belangen1 dn Ihlet spel zijn be
wijst men elkaar dibnsfon en bejegent men
elkaar met hoffelijkheid! en zelfs met uit
bundige vribndsahapsbebmgingen.
In de vcrsahi'lilendo groepen, die in dfeut
Tout-Paris gevormd! zajhr kent bijna ieder
den amdbi' Van' naam'. Men loeft er, een
weinig, aan den wög in -allen geValil'e veal
bi dtendliui's en zondbr ininaml' nu gezel
schappen ontmeet to hob ben, is men meest
al op db hoogte Van ziijin 'lotgevallen, ma
nier van zijin, gebreken, neigingen en zwak
heden. Dalt heeft, gel'ijlk men begtijlpt, niet
altijd zijn aangenaimo zijldb. Er worden over
al 'boozo of cynieke mensdhen geVondbn
en vooral in d'e Parijsdhe maa-tscihappij ver
bergen zich, onder alterlbi' gedbanten, tal
van avonibuiriers, die gemakkelijk van het
geen zij: aangaande kun m'ed'em'ensdh te we
ten zjjn. 'gekbimen, miis'bruik nrilken, zoo-
dra er voo-reVeel' mee te behalen, is.
Een rechtzaak, diio op hot oögenblik vrij
vee! 'gerucht, te Pairijbi Verwekt, bewijst we
der dlat niter in hét Tout-Paris soms beter
dood vlibh te houden aan den regel, die
voM'sehrijft ,,de lavar son l'ingfe sale en
femuffle".
Ond-eic d'e zoogenaamdb „Vioomdblingen-
kolon-ics" lbopt db ,,'Mleecieaaiiscihe" eng in
't oog v'an wage haar rijkdom. Verschillen
de prachtige hotels -i'n den omtrek v'an d'e
..Arc db Triompiho" behooiran aan haa,r
koen en d'k heniimer me nog dbn tijd! dat
do gewezen, cen.ige jaren geleden, gestor
ven, Presiidtent Guzm'a-n Blanco, Voor' 't
cemt te Parijs -aianigiekomen, in hot liotel
C'cntiiibntal' voor ziiWh:, zijin gezin on gevdg
1000 francs per dag aan „pension" betaalde.
I:i een van dio gafartuneerde families,
afkomstig uit het oude land' dbr Azteken,
vekko 's zomers te Parijls en 's winters to
Ntee woont, had' oennigen tijid' geledbn do
dochter (otm eeai galHeilsme te gébruiken)
z.,4i ecnigszii.us vengeton, met illicit gevolg,
due ze, striklt genomen, niiét oneea' hot rodlit
had zidh met dnajijeMoasara te tooien. Dat
feif- wae ter ooren :gekomén aan een paar
jongelieden, hiailï «n ihialf joumialist, en erg
heiust op een „sociale poöitie". Een er van
ging terstond'' een bezoek afleggen, vertelde,
dat hij op 'db hoogte dtar zaak was en vroeg
de jonge Hom© ten huwelijk, met dat, reeht-
vaardiig igeVolig, diait hem, zondbr veel om-
sipg,, db dteair weid1 igiawiezlon.
Inmiid'dtóls avlas db jonge dlame met een
anderen, milnd'or gdinteiiessecirden preten
dent getoxiuwd'. Om ziiiclii te wrékien en te
vens die zaak toch winstgevend te maken,
beproefde de 'teleungiestelido minnaar (Van
dc biruidsigiift) met bdliudp' van' bovenbe-
doel'dio vrind'en de volgende chantage, 'lx.
lieten een prospectus drukken, waarin, zo
dori 'korten inhoud! meedeoldien v'an een
■roman, dito, naar zo beweerden, pexskl'.laar
was an dbn bijulaam. „bébé" van d.e jonge
dame in quiaesti® tot tilfcel kad. Ze dedian
aan die oudbiu hot voorateili, tegjon betaling
van zekere som-, het in hot iichit geVeni van
dien roman af te koopon.. Indien er ooit
„afdreiging" in dbn zin van den C'ode Pc-
nai bacladht werdl, dan was dit ar wed. een.
Gelukkig waren db ouders, of liever was do
moeder, onvervaard'. Bij! 0011 volgond onder
houd' wals, ongoKien, de politie vertegen
woordigd en kon 'de „auiaiitre-chantenr" an
■kech'fconiis .genomen wordbn.
Op het oogenWifc is een instructie ge
opend en naar ail'lb waarsclhlliinlijMiieidi zal
de zaak wel! een staartje hebben, dat miin-
dor aauigoha-am zal zijn Voor diit vindiiug-
rijk shag vam jomgelicfden. Wat hun onder-
rernin.g vooral' gbnralkllcelnjk mnakto was d'o
'bijnaajn, die dc jeugdige Moxicaa-usdho
droeg, Hot. bad'enkon van bijnamen of
„sobriquets" voor, personen, dito tot het
Tout, Paris- beliooreu ,ie, namelijk op het
oogenblik, een mode gewonden en een apel-
le! je, waaraan ieder, die m'aair een greintje
geestigilioid of boosaardlighcid bezit, zich
met innig genoegen overgoeft. Altijd lliou-
d'ou die bijnamen oen woordspeling of liever
„Iciteirspeliing" in, van do blijizondle're soort
die in de Franscho Taal an cere is. Geen
volk is zoo- verzot op „jeux. do moto" als do
Franscihon, miaa.r ze zijn niet al to kies
keurig op d'e aardigheden. M0.1 oondbeBo
tóf
Wilhelm, keizer van Duitsdliland', kleeft
don naam gekregen Van l'Auihra Tangen"
(men -cienk-o alan Marokko en aan hot w'ooid
Danger). H'et geheel' slia-at op Donnay's
otnnedfe 1'A.ustre Danger, Suzanne Den pres,
de bekende 'actrioe, edhtgesnoote Van Lu-gné
Poe 'La. bonna a tarnt Phèdre (b. a. t. f-anro
meid' a-lileen, omdat ze allo soorten van rol
len speelt).
Voor een poosjo, toen db agemt d-e chango
Bortoaux nog minister va-n Oorlog was,
noem'diö men 'hom den „Goniaraaili Priimo
(pliamieGenl. Prim). De bokonde bloe-
inem- en waiaiierscihiil'dares Louise Atbbemia,
heet, met zinspeling op een ..'eroemdb
lainsiizustor, „HosalMalhoru-". Mevrouw IAt-
vnuie, bokteide opöra-za/ngeres van flinke
eeïputen'-tioU11 sa-xo -db pomme de tenres
(S3XO is gol'ijk bobldjo Van S'axiödh poroé-
loin). Ik haal1 geen and'ere vodrbeeïdon
ann.
Daarbij! vergeil'ekeln. -is de gecsuügb'eid',
wan'rvan db lageire klassen dlor Pairijzenoiaas
blijk geren 'nriji onenn-dliig liever. D'o Vollks-
poëzio. cli'e b'iji buiiteinge-won-e' gelcgierdred'eu,
het lidht ziet, is zeker uaiovor, maar ook
minder gcBocht dian d'e grainnnatieale ver
draaiingen dar woordSsp-éliingen van bot
Tout-Paris. Natuurlijk heeft 'dfe presidenits-
•"-oj-kiezinig ook a-anlbidii'ng -gog'even tot gb-
dichton van liedjeszangers. I-Iet „T'oti v'as
pas Mi mil©" op do wijs van ,,tu t'ou vaa
ot tu nous qu'itteó", -dat v'Orledbn We'ek
door do Cara'el'otis op don- BouleVardi ver-
kodht, werd! Is daairVam een dbr besto staal
tjes. Het eii-nd-couplet ervan is eoo mooi,
dat ik bet hier afschrijf
La Fïra-uidö, toanjours Prosper®,
Pleure non loyal eihef d'Etat,
^Sc- dein a-n dian t, o my store!
Qui est c'quii: le remplacéra,
Sora- o'Doumor ou. EaBilibrcs,
Dcschia-nd! ou bien Bcrtcanix
Mleux voudrait quo notr' bon pare
Louib'et nous quitta-t pas si tót!
(Woenendb) T'en Vas pas 'Mi..mi..Te!
klaar heïaias dfo Idiaöbt of bied® is niet
verhoord1. Dodlr de cam'elot hoeft er stoisclli
in Benist. Than© vent hij, vol hoop op d'o
toekomst, en op d'ebtot langs den gan-
sclien BoulbvaaH1 het
Vibns Falflliores,
Vicus Flailkièires,
Viens
JUVENIS.
MOZART.
Op den lóOsten geboortedag van
den meesier.
(175G 27 Januari 1900.)
Honderdvijf.tig jaar zijn voorbijgegaan, se
dert Mozarts geboorte. Zijn vader, een mu
sicus, heeft al liet mogelijke gedaan, om
den aanleg van den knaap te ontwikkelen,
Hij zelf was geen scheppend genie, maar
een man van stalen vlijt en groote wils
kracht. „Op kunstgebied kan men liet al
leen ver brengen door voortdurenden ar
beid en onvermoeid trachten naar zelfken
nis als zedelijk mensch en als kunstenaar",
was zijn levenswoord, dat dc jonge Wolf
gang dagelijks meermalen te hooren kreeg,
en dat hij ook geheel in zich opnam. Het
mooie van .Hit woord is, dat het naast
het werk ook de zedelijkheid hoog hield.
Bij het opgroeien van Mozart zou men
bijna aan een wonder hebben kunnen ge-
looven. Toen de vader zag welke onbe
grijpelijk snelle vorderingen zijn zoon maak
te, voelde hij daarvoor een onbogrensden
eerbied. Hij geloofde zelfs aan een god
delijke zending.
Men kan eigenlijk bij Mozart niet van
ontwikkeling spreken, daar hij van het be
gin at aan een genie bleek. Toch waren,
toen hij in 1762, dus op zesjarigen leef
tijd, mei zijn vader en zijn zuster Marianne
de eerste kunstreis naar Münchcn en We fi
ner! maakte, de vormen, waarin hij zijn
denken uitte, natuurlijk nog niet zoo vol
komen als bij den twintigjarigen, die, ter
wijl er om hem heen druk gepraat werd,
zijn composities kon opschrijven, omdat hij
er niet over hoefdp te denken, maar ze
in hem opwelden, llij wekte daardoor ieders
bewondering-en de geleerden braken zich
hel. hoofd over dit genie, waarvoor zij geen
verklaring konden vinden. Men deed proe
ven met liet wonderkind. Op 16-jnrigcn
leeftijd was hij bij den paus, voor w-ien bij
hol negenstemmige Miserere van Allegri
geheel uit. liet. hoofd en zonder fouten speel
de, nadat hij liet eens 'had gehoord.
Zijn vader was getroffen, door zijn kun
nen; en niet om daarmee geld te verdie
nen, maar om zijn geloof in dc goddelijke
zending van zijn zoon ondernam hij de
reizen met hem naar Frankrijk, Nederland
en Italië. Overal wekte hij dezelfde bewon
dering. Na hel. voorbceldeloos succes van
zijn opera „Mithridatcs" (1772) in Milaan,
vroegen Rome, Boulogne, Napels en Ve
netië hem om een nieuwe opera. Hij
maakte toen „Lucio Silla", die het eerst
in Milaan werd opgevoerd. Maar Mozart
had gemakkelijk ook de andere steden kun
nen tevreden stellen, want in de ja.ren
17711772 maakte hij tien symfonieën,
twee sonaten voor orgel, twee fuga's voor
piano, zes strijkkwartetten, een litanie,
vier missen, een oratorium in twee doelen
cn een dramatische compositie I
Mozart, heeft in het geheel omstreeks 800
werken geschrevenEn dal. alles heeft hij
onder de droevigste levensomstandigheden
311 slechts 35 jaar tot. stand gebracht. Al
leen nis technische 1 arbeid schijnt zoo
iels ons al haast ongelooflijk, en als we
dan nog bedenken wat. daarvoor innerlijk
bij hem. moest, omgaan. In den „Don .Inau"
worden werelden geopend, in de „Zauhnr-
flöt.c" wordt de scheiding tusschcn het
Teëele en liet mystieke leven te niet ge
daan, in de „Jupitcrsymfonie" worden de
geweldigste gevoelens uitgesproken; maar
alles is ineens opgeschreven en vloeit, alsof
we het. altijd gehoord hadden, „God, Mo
zart en Beethoven" was de geloofsbelijde
nis van Wagner. En hij had gelijk; nie
mand hoeft, ons zoo duidelijk aangetoond,
dat de monschhekl onafscheidelijk aan de
Godheid is verbonden als Mozart. Zijn le
venspad was niet effen. Eerst, mankte bij
de vele reizen, daarna word hij aangesteld
als directeur van de aartsbisschoppelijke
kapel te Salzburg. Van daar ging hij met
zijn moeder naar München, verder naar
Augsburg en lat.cr naar Parijs, toen men
liem in Salzburg wou dwingen muziek ton
gchoore le brengen, die hij niet mooi vond.
In Parijs vond hij niet het gewenschle suc
ces, en wat zijn verblijf aldaar zeer treu
rig maakte, hij verloor er zijn moeder. Toch
ging hij voort, met scheppen. I11 de vijftien
maanden, die hij buitenslands doorbracht,
kwamen er steeds nieuwe werken van
hem.
In liet. begin van 1779 schreef zijn va
der hem, dat er weer een betrekking voor
hem in Salzburg open was, hij ging cr
heen en had er veel t.e lijden door allerlei
kleine plagerijen. In Juni 1781 was hel met
zijn geduld ten einde, na een ruwe behan
deling, die hij van een kamerheer onder
vond. Hij ging naar Wccncn, waar een tijd
van voortdurende ellende begon, die ech
ter niet het gevolg was van geringschat
ting zijnor kunst. I11 Augustus 1782 trouwde
Mozart Constance Weher, de zustor van dc
eens door hem beminde Aloysia, een vrouw
die zijn genie ten volle begreep, een ge
duldige levensgezellin, een Jievc moeder voor
zijn kind, maar altijd ziekelijk, altijd zwak en
niet flink genoeg om Mozart te beveiligen
voor allen, dio inWeencn mishurik van hem
wilden maken. Onpraktisch tol. op onbe
holpenheid toe, gaf bij zijn composities aan
allerlei menschen weg. Dc „Zaubcrflöte"
componeerde hij om Schikaneder uit gel
delijke verlegenheid te redden, deze ver
zweeg den naam van den componist op
het titelblad en deed alsof het. werk van
hem was; hij kreeg door do opvoeringen
in Wccnen 2000 gulden cn gaf er geen
cent van aan Mozart mee. Diens goed-
geefschhei.d was algemeen bekend cn men
maakte er op dc laagste wijze misbruik van.
Maar dit alles heeft Mozart.?1' genie niet
kunnen aantasten. Zelfs de dood van zijn
hartelijk geliefden vader in 1787 maakte
hom niet. week. De heide groote sonaten
in F en C en de variaties in G ontston
den onder den indruk van dit verdriet.
Hel. is een groote ziel, die haar smart
in de wereld der schoonheid uitstort.
I11 hetzelfde jaar werd Mozart in plaats
van Glück tot ka.mermusicus van den kei
zer benoemd. Glück had als zoodanig2000
gld. verdiend, Mozart, kreeg er maar SOO,
maar zijn plichtgevoel leed daar niet on
der. In 4 jaar schreef hij 90 dansen voor
de keizerlijke bals. Ilij was toen op liet
hoogtepunt van zijn 'kunst; Hij- lmd den
„Figaro", den „Dön Juan" en de drie on
sterflijke symfonieën in Es-rnol, C-mol en
C-dur geschreven.
De koning van Pruisen bood hem aan,
op een jaarwedde van 3000 taler liofka-
pdmecsler in Pniisischen dienst te wor
den, maar hij weigerde, omdat hij het niet
met zijn geweten kon overeenbrengen, al
leen om geldelijk voordeel zijn beirekking
in Woenen op te geven. Hij was niet. te
helpen. Toen hij in 1791 stierf, belegerden
schuhleischers en woekeraars zijn woning.
Maar hij menschen, die zoo hoog boven
anderen uitsteken als Mozart, is het uiter
lijk leven van weinig het.eekoti.is cii het
kon aan zijn genie volstrekt, niet. schaden.
Hij bleef zijn loven lang een kind, dat de
wereld inziet, zonder haar te kennen. Zijn
genie was alles. Rein cn groot, edel en
schoon zonder het. geringste vlekje van
kleinzieligheid staat hij voor ons. Altijd
zijn cr menschen, die van het groote iets
zoeken af te dingen, maar aan Mozart
heeft zich niemand gewaagd. Zijn naam
heeft, voor allen een bijna bovcnnardschen
klank.
MUZIKALE INSEKTEN.
Een dichter, die over krekels 011 sprink
hanen sprak, noemde ze, heel a.ardig, „vio
listen van hel. veld", en ofschoon onbe
wust sprak liij daarmee een wetenschappe
lijke waarheid uit, die onlangs proefonder
vindelijk is bewezen. Tot. nu toe hadden
de natuurkenners meer tijd besteed aan
het hestudeeren van de geluiden door de
insekten voortgebracht, dan aan de wijze,
waarop zo gemaakt, worden. Nu is het
bekend, dat de keel der insekten niet tot.
dit. doel gebruikt wordt, maar zij cv een
„werktuig" voor bezitten, dal moedor Na
tuur hun daartoe verschafte. Microscopi
sche onderzoekingen hebben aangetoond
dat diit werktuig in de meeste gevallen
werkelijk doet denken aan een viool in
haar allereeuvoudigslen vorm.
Alen kan de gevleugelde muzikale insek
ten in twee groepen verdeden, zegt een
schrjjver in de „Scientific American", lste
zij die hun vleugels niet. en 2de zij die
hun vleugels wel gebruiken bij bet voort
brengen van geluiden. De laatste soort, is
liet 'talrijkst. Een merkwaardige omstandig
heid hierbij 'is, dat alle insekten tenoren
zijn, diepe bassen komen niet voor. Het
zijn alleen de mannelijke insekten, die ge
luid voortbrengen, de vrouwelijke zijn stom
en stellen zich tevreden met. thuis op de
kinderen Ie passen, terwijl haar liccreii en
meesters buiten gaan zingen.
Verscheidene insekten zingen overdag,
zooals bijvoorbeeld de ztenrte veldkrekel,
die zijn woning heeft in een kleine kelder
achtige opening, die hij in de aarde uit
graaft.
Andere insekten zingen alleen 's nachts,
zooals bijvoorbeeld de huis- cn boomkre
kels, wier regelmatig gesjilp iedereen kent.
Hel. toestel, door deze insekten gebruikt,
lijkt sprekend op een viool, zij hebben in
den onderbuik kleine randen of groeven,
waartegen dc vleugels schuren, waardoor
ze liet kenmerkend geluid van dit insckt
voortbrengen. Andere insektenzooals
sprinkhanen, hebben werkelijke hogen met
fijne groeven, die aan dc vleugels zijn be
vestigd door twee knoopvnrmige verhevcn-
heidjes. Andore bezitten holten, bedekt met
een dun vlies, dal tot. re.sonateur dient;
bijna allo insekten van die soort hebben
in don onderbuik een jierknmentacliligdeol,
dat als klankbord dienst doet. 't Klinkt,
vreemd, maar de meeste van die geluid-
voortbrengende insekten missen liet. ge
hoor; krekels vormen hierop een uitzon
dering, daar zij goede gehoororganen be
zitten, wal. hieruit blijkt, dat zij met hun
muziek ophouden, als er voetstappen na
deren. Sommige insekten, die oogenschijn-
lijk beroofd, zijn van ieder middel tot hel
vennen van geluiden, zijn toch in slaat
deze voort te brengen. Een opmer
kenswaardig voorbeeld hiervan is een
sprinkhaan, zich verheugende in denschoon-
klinkendcn naam van Microcenlmm letiner-
vcs, die een eentonig geluid doet hooren,
alsof twee stukken metaal of vuursteen te
gen elkaar worden gewreven.
DE AARDAPPEL,
Sir Walter 'Raleigh besefte waarschijn
lijk niet welk ccn groote weldaad hij aan
dc menschhcid bewees, toen hij de aard
appels van de Nieuwe naar de Oude We
reld overbracht. Professor Tvndall maakt
de waarde vim een enkelen aardappel dui
delijk, door Lc veronderstellen, dal alle
