60"" Jaargang. Zondag 10 Juni 1906 No. 12501 Tweede Blad Van Y en Amstel, Uit de Tweede Kamer. «*r*at verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, pr^a per kwartaalVoor Schiedam enVlaardingen fl. 1.25. France uf post fl. 1.65. Prjj» per "weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen, Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vdór een uer m het bureau beiorgd i\jn. Pr$s der Advarteatiën: Van 16 regels fl. 0.92iedere rwgsfc meer 15 cents. Reclames 30 cents jter regel. Groote letters naar de plaats die innemen. Advertentiën bjj abonnement op voord ee li ge voorwaarden. Tarieven his?» van xijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde IedeerfmNSn opgenomen tot denpr§s ven 40 oeuts per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voflkxia. Xntere. Telefoon So. 1S8. De Amsterdamschc muziekliefhebbers,in het bijzonder de vereerders van groot meester Wagner, wacht binnenkort weer een dier groote muzikale feestavonden, Waarop bet. beste gegeven wordt, dat hoo ge kunst, ernstige voorbereiding cn veel kapitaal, in een stad ids Amsterdam, op een' Looneel als de Asfcvdamsche Stads schouwburg bezet, to zien cn te booren kin geven. - Den 20 Juni Wordt door de Wagner Ver- ecniguig weder de „Parsifal" opgevoerd. De wérkende leden dier vcrceniging oefe nen zich nu reeds zeer ijverig; er worden voordrachten gegeven over de „Parsifal" en, zonder twijfel, zal ditmaal weer liet bijna-volmaakte op dien avond te aanschou wen zijn. Dit laatste, hot zien, is evengoed hoofd zaak als hef hooren, bij een werk als de „Parsifal", want slechts op een zeer groot looneel, dat. Beschikt over al die Vele hulp middelen die voor de mis-cn-scene noodig zijn, kan men de hooge wijding dor Par si- fal-muziek genieten, zonder gestoord of tot de werkelijkheid, terug geroepen te worden door, zij 't ook' maar kleine, tooneelfou- ten.Wagner kon gemakkelijk neerschrijven, hoe bij zijn fooverfuin van K lings or wenschte, h o c do met open doek' plaatsheb bende „Verwandel ungsscune", waarin' de hoofdpersonen wandelen langs rotsen en door bosschen en klimmen naar de lang zaam voor hun blikken verschijnende heer lijke Graalstempcl, bij kan dien Graalstem- pel beschrijven als impossant, hoog van koepol en slechts dooreen verticaal, astraal licht van jioven beschenen. Maar hoeveel hoofdbreken, hoeveel hulpmiddelen, boe veel voorbereiding heeft 't niet gekost, vóór dat de tooneeltechnicï dat alles, zonder sto ring, mooi en goed, op 'tjuiste oogenblik konden weergeven met do hulpmiddelen van 'een looneel. De „Parsifalopvoering" Van 1905, dooi de Wagnervoreeniging te Amsterdam, heeft geloond dat alles mogelijk is en onbeschrijf lijk: was het effect, verkregen door licht, decors en kundige leiding. Van _jil die schermen, ragfijne of 'exlra- groote, van al die lichteffecten en van allo machineriën- hij. opvoering, van Wagner meesterwerken door de Wagnervcrecniging, bestaan, op verkleinde schaal, modellen, cn zelfs het. geheelo t.ooneel van Ver. Stads schouwburg, met alles wat daarop en daar onder. is, valluiken, horsen,' ingewikkelde toestellen die omhoog en omlaag leiden enz., is .op verschillende schaal aanwezig bij een der Wagnervriendon. Daarop, op dat kleine looneel, wordt alles voorbereid en van de kleine modellen, op zich zelf juweeltjes ..van leekten- cn. schilderkunst, worden de groote schermen cn dec'oraliav onderdeden gemaakt. Voorwaar, de meester ran Beyrouth wordt aan de Amstelboor- don met piëteit vereerd, en zijn woorden worden nauwgezet opgevolgd. Do. Parsifal opvoering van 1906 zal dat Weder bewijzen. Iedereen vertrouwt daarop, maar niet iedereen kent het bc- staan van dat. kleine inodel-tooncol, in een dei- groote hoerenhuizen, op de 'Keizers gracht te Amsterdam, en "do geweldige moei t® en kosten der voorbereiding. Dat was op de KoizorsgrachT. öp de Heerengracht, cn wei ïh ue „böcïïl", Bukten do Amsterdammers j'f. '.Woensdag e® ander zeldzaam schouwspel genieten. De aandacht daarvoor werd gevraagd en Vjtgelokt door een bijzondere politievertoo mug, die zich een paar uur van te vo ról, zoowel in uniform als in politiek (stille agenten cn rechercheurs zijn onmid dellijk te Amsterdam herkenbaar) voordeed De Chlneezcn, oftewel de Chinecsche mis brachten een bezoek aan de hoofdstad .fiii waren, voor het dejeuner, de gasten Van den burgemeester. De „bocht" van de Hoeren gracht is thans °P.haar fraaist. Het volle, frisschc boom- poen bolt zicli over het in zonlicht tinte- end water. De hooge en breede oud-Ainslcr- umsclio hoerenhuizen, nog open en vol .Won, naar de bewoners nog niet. naar _un buitenverblijven zijn vertrokken, wor- en statig beschaduwd door het groenen 01 „Venetië van het. Noorden", is thans °°h °ok in Juni alleen ongeëvenaard als groote stad mot eigen karakter, i De Chineczcn lieten zich wachten en de drukte op de anders tamelijk stille gracht, vermeerderde daardoor. Merkwaardig is 'l, dat de Amsterdam- sche politie zoo uitnemend zorgt Voor extra-drukte en belangstelling op punten of bij bijzondere gelegenheden waarop' en waarbij zij 'I,noodig acht, juist tegen te veel drukte te moeten optreden I liet aantal fietsende rechercheurs of. agenten in politiek', was legio. Vreesde men een „b'omb'a"? Dc boeren „Chineezen dachten absoluut niet over zoo iets. Ze kwamen kalmpjes per politieb'ootdoor do gracht, aanvaren. Do twee hoofdperso nen zaten in de kajuit, zagen dus niet veel van Am'stcrdarn's schoon. Een paar, die boveno'p' zaten, wipten aan wal, voorafgegaan door een paar hoogge- hoodon. Touang Tang, de onderkoning en TA1 HANG TZE, zijn Staatsminister, kwa men met een ruggezel.je op don wal over den stcilen loopplank. Gelach bij cle' toe schouwers. 'LWas inderdaad eonigjszins 'c'omisch, want de kleine heeren knikten' een wei nig door, maar verdwenen toen spoedig door do benedendeur van des - burgemees ters huis. Een „bomh'a"? Och neen, diverse lach jes en wat. opmerkingen van slagersjon gens en lullenraIsjes. Dc Chineezen kiek ten 'cn werden gekiekt. Dit laatste vermoedelijk' voor Óen of an der .plaatjes-weekblad. Laten we echter die plaatjes ditmaal be waren, en niet mot de gebruikelijke vluch tigheid omslaan. China bezoekt Europa en, daar Holland in Europa ligit, ook! Holland. Toen markies Ito destijds Amsterdam bb- z'o'cht, en op' het IJ rondvoer, werd er ook een beetje gegiecheld over dat kleine, geele mannetje. Ito was een der hoofdpersonen in don Japanschen oorlog, en een knappe kop. Men lacht niet meer over Japan, en pas op! wie or over eenigen jaren over China zal lachen. Wie weet wat deze Chineezen voor wijs heid putten uil hun Europeesclie reis, en wie zal conslalecren hoc zij die wijsheid later tegen .Europa zullen benutten. Eerst. Japan, dan China of Japan met China. Bij het bezoek' der Chineezen aan do grootste fabriek'van-Amsterdam, werd ook, hij 'wijze van verrassing, de Chinecsche draak, in vuur-, vertoond. Alleraardigste at tentie; maar, pas opj laat die Chineosche draak niet komen t.c waaien boven de vlag gen derzelfde schepen gebouwd door die fabriek', en thans varende in onzen Ar chipel. Er werd zoo'n beetje gelachen over die Chineezen jl. Woensdag'. Ook' op het stad huis, .naar men zou mcencn te kunnen afleiden uit het verslag .in liet „Handels blad". Natuurlijk' heeft men hier te doen met een minder handig weergeven, Van' wat een verslaggovortje, vol ijver, opving. Wie 'JLlaatst-lacht,-lacht het beste. Nous verrons 1 Nu we toch aan tooneel cn tooneelvoor- slellingon bezig zijn, willen we Voorloopig melding maken van een succes, der zoo- veelslo Nederlandscho opera. In het RembrandUheater treden daarvan thans de beste krachten op cn wat daar gegeven .wordt, valt, ook zonder kritiek, meer in den smaak* van het dankbare' pu bliek. Dc dames, mej. Irma Lozin, een kunstenaresse in letterlijken fein, mevrouw Engelen-Sewing, de Hollandsche machte gaal, mevrouw Coïne-Francisca, in alle rol Ion thuis, hetzij als „Venus", of als „pop", en de heeren 'Pauwels, vo) jeugdi vuur, Orclio, met onveranderlijke, heerlijke slemmiddclon gezegend, v. d, Hoeck, als acteur on zanger een groote toekomst tege- moetg'aande, do Vos met een veelbelovende stem, Koster prima prima, in alle opzich ten, Poons, Alexander e. a., doen daar, on der de deskundigen leiding van den heer Zimmermann (Dirigent) veel genieten'. Wc kondon nog meer namen noemen, maar de profeten in eigen land, dienen eerst roem in hol. buitenland te behalen (we denkon aan Albers) om door de critici hoog- vorhovcn cn door het op cn met de critici zwerende uitgaande high-life publiek, ge- waardeord te worden. Het Amsterdamschc high-life publiek schijnt alleen Franschc voorstellingen met zijn tegenwoordigheid te vereeren. Gelukkig zijn de 557.614 bewoners van Amsterdam niet. allen high-life, en is het Rembrandtl,heater voor Velen een aange name, goedkoope gelegenheid, om nog eens te genieten van goede opera's. .Goed, wat. het vocale cn instrumentale deel betreft, en bevredigend voor de rest, waarvoor dc pit tige en deskundige heer Coïno zorgt. Deze woekert, op wonderbaarlijke manier met. de primitieve hulpmiddelen van een klein theater, hetgeen, o.a. bij „Hoff- m ami's v c r t c 11 i n ge n cn bij de,Hcro- dia.", wat. zeggen wil. Afdalende van de bergen on heuvelen tot heneden A. P. dient, als nieuwtje van deze week qp looncelgebicd, nog even, (fluiste rend), melding gemaakt, te worden van de Vic. Dit bekende Amsterdamschc Café- chantant, waar Solser, Clirélïenne o.a.ver maard werden, gaat nog ver beneden A. P., namelijk naar den kelder. 't Huis wordt afgebroken en er komen groote handelskantoren op die plaats. Zoo wordt ook' dc „Nes" onderworpen aan oen „Verwandelungs Scne". Maar, het dient herhaalt, we zijn hier mee heneden A. P., dus, basta! Het begon treurig. Er walren Woensdag 1.1, 'smorgens halftwaalf nog niet eensle den genoeg aianwezig om te kunnen ver gaderen. Pinkster drie hjijkt voor vele le den dus nog niet genoeg om hunne zucht naiar Pinkstergenot te kunnen voldoen, er moet dus nog een Pmkstervier hij. "Voor den voorzitter, die alles doet om de behandeling van dit. ontwerp nog vóór het reces ton einde te brengen, zijn zujkc bevindingen alles behalve aangenaam, on al deed de zoo bij uitstek hoffelijke leider dor vergadering af zjjn best om daarover geen gevoeligheid t.e l.ooncn, een zekere ontstemming over het feit bjeek toch uit den toon, waarop de vergadering tot half één werd 'verdaagd, cn, die toen zonder pauze Lot hajf vijf werd gehouden. Merkwaardig is liet, dat. ook "hier de oude waarheid op gaat, dat degenen, die het dichtst bij wonen, het J,malst, 'op het. afgesproken oord aankoVnen. Als dc leden van de Tweede Kamer, die in de residentie zelve wonen, wait beter op- hunne tellen pasten, had noch deze keer, noch de vo rige (want liet. geval heeft zich weinige weken geleden nog eens voorgedaiatn) ver daging der zitting plaats hoeven te hebben. Nad alt dc hoer Van Wijnbergen verlof had gekregen op ecu nader te bepajen dag de Regecring te inlerpcllecrcn oveli het. Ko ninklijk Besluit in zake de subsidiën; abn de Kweekscholen (de elericnlcii meenen, dat de wel-Knyper uaiardeor' schriejor wo,rdl uitgevoerd dan de bedoc.ling is) kiwafrn art. 1G39 i alan de o,rdc. Het bepaalt in hoofdzaak, dat dc opzeg gingstermijn in den regel gelijk zal moeten wezen aatn den tijd, die tusschon' twee op eenvolgende betalingen vam loon verloopt. Die dus o,m de week betaa'Jd wordt, zal een opzeggingstermijn van eenc week in acht hebben t,e nemen, die om de maand zijn lo.on krijgt, een termijn van eenc inajand, enz., echter nimmer langer dajn .zes we ken, tenzij zulks dopr heide partijen hij schriftelijke overeenkomst is goed gevon den, Nooit zal voor den loontrekken de die opzeggingstermijn langer dajn zes maanden mogen wezen, voor arbeiders met niet, minder dan vier gujden loon daags nooit langer dan zes weken; voor den werkgever zal een langere tormijn kunnen vastgesteld worden. Dc heer Troelstra zette het 'debat in; hij begon met zijn leedwezen te betuigen over zijn uitdrukking tegen den heer Van Nispen; de wijze waarop de afgevaardigde voor Amsterdam III zulks deed, zal niet allecfc iden door hom beleedigden tegen stander, (maar de gcheele Kamer groote voldoening 'hebben.geschonken. De 'heer Troelstra 'is onbetwistbaar een sympathieke figuur in de Kamer, welnu, de ridderlijke wijze waarop hij zijn excuus maakte, zal de sympathie, die hij wekt, niet verminderen. Maar om op de zaak zelve te komen. Oppositie tegen' hot artikel kan men niet direct zeggen, dat hij maakte, hoogstens sprak hij twijfel uil of dit artikel'inderdaad wel Voordcelig voor 'den arbeider zal we zen, 'die er wel eens belang bij zou "kun nen hebben in het geheel aim geen opzeg giiugslermljn gebonden te wezen, zooals bijv. in dc bouwvakken en het havenbe drijf. In alle gevallen wilde hij, en daarin werd hij door den heer Nolting gesteund, dal 'dc arbeider door den werkgever in de goh.gulheid zou worden gesteld gedu rende den opzeggingstermijn anderen ar beid te zoeken. De Minister toonde aan, hoe mét. dit ont werp in dc hand de arbeider zich daar van de zekerheid kan waarborgen. Van een geheel andere kant werd dit ar tikel bekeken door de heeren Aalberscc.s-., die wilden, da t voor alle arbeiders in het zelfde bedrijf de opzeggingstermijn even lang zou moeten wezen. .Dit met betoog hierop, dat de patroon niet., om werksta king onmogelijk te maken, den opzeggings termijn voor zijne verschillende werklieden verschillend van -duur zou maken. Daar was zeker wel iets voor 'te zeggen. Waar dit ontwerp eischt, dat ook bij werkstaking de opzeggingstermijn door den arbeider in acht zal genomen worden, dient, het cr ook voor te waken, dat door kunstgrepen van slecht willende patroons dit recht illusoir wordt gem'aakt. Het amendemenl.-Aalbcrse had praktisch echter te groote bezwaren. In de groote industrieën is hel rondweg onmogelijk, dat men voor alle arbeiders dcnzelfdcn opzeggingstermijn vast stel t, en het denkbeeld van den heer Troel stra, om' den wettelijken termijn als maat staf te nemen, zou een nadeel wezen voor alle arbeiders die een kortoren opzoggings termijn met den werkgever waren over eengekomen. Daardoor kwam het, dat dit amendement, hoe goéd het beginsel ook was, dat er aan ten grondslag lag, slechts 11 stemmen haalde. De heer Van Vliet weesi er terecht op, dat het. artikel niet voorziet in het geval van tal van personen, met name de hij zondcre onderwijzers, die hun loon per maand uitbetaald krijgen, en toch behoefte hebben aan een opzeggingstermijn van lan ger dan een maand. Dc Kamer zag "hel billijke hiervan in, en nam zijn desbetref fend amendement met 53 togen 11 stem men aan, niettegenstaande do heer DoSa- vornin Lobman er zijn machtige stern te gen verhief, en beweerde dat er ongelijk heid wordt geschapen, als dc werkgever tot langoren opzeggingstermijn kan gedwon gen worden dan dc werkman. Dit is tot zekere 'hoogte waar, maar men moet nooit vergeten, dat. men bij dit gelieele ontwerp van het denkbeeld is uitgegaan, dat men niet te doen heeft met twee gelijk' herocli ligde partijen, maar dat. de arbeider heslist de economisch zwakkere is. Tot zoover waren do discussies W.ocns dag 1.1. gevoerd op' ccn wijze, die niet van zekere matheid wast vrij' te pleiten Meer leven kwam er in de brouwerij joen het amendement, der stociaal-democraten in behandeling kwam, om de dienstbetrekking niet te doen beëindigen als werkgever óf •arbeider herhalingsoefeningen bij' de mili tic of landweer te vervullen hebben; 2o dat die lijd, dat ze onder de wapenen verkeeren, niet zal worden medegerekend voor den opzeggingstermijn. De bedoeling hiervan was zeker goed Het is rondweg een schande zooals vete werkgevers hun arbeiders, die hunne mi litairc jilichten moeten vcrvu)lcn, d. w. z die in hel algemeen belang werkzaam zijn daarvan liet slachtoffer laten worden zelfs gemeenten doen daaraan mee; maar oï het amendement in de practijk ietazou Uitvoeren,'is een heel andere vraag. Al ware het aangenomen, dan zou de werkgever het toch in zijn macht hebben dc wet krachteloos, te maken door eenvoudig de arbeidsovereenkomst zoo tijdig op to zeg gen, dat die juist eindigde, als de arbeider zijne militaire plichten'moest'vervullen De heer Roodhuijzen ging nog ietever der, en bestreed het amendement ten sterk ste, juist omdat z. i, de gerechte agitatie tegen den langen duur dei' hcrhalingsocfe ningen door dc aanneming daarvan zou worden geschaad. Immers, zoo redeneerde deze afgevaardigde, het amendement lie teekent in schijn iet.s, niet in wezen, maar die schijn zou een gevaarlijk wapen kun nen worden in de hand van den een of anderen minister Van oorlog, die er zicli naderhand op zou beroepen, dat door deze bepaling in het arbeidscontract al het be zwaronde van do herhalingsoefeningen zou zijn weggenomen. Het amendement werd met 39 legen 2 stemmen verworpen, De Donderdag begon met een triomf voor de strijdsters voor de rechten dor vrouw. Hel wetsontwerp gaf in art. lG39m, den man steeds de bevoegdheid om, wanneer hij van de arbeidsovereenkomst, die zijne vrouw had aangegaan, nadccligc gevolgen recsdc, voor haarzclve of voor zijn cn haar gezin, den kantonrechter ontbinding van die overeenkomst te verzoeken. Een schoon artikel zal men zeggen, het gezin moet hoog gehouden worden. Maar in do practijk is het andei's. Want, als ccuc vrouw eenmaal zoo weinig doordrongen is van hare plichten als moeder, dat ze eone arbeidsovereenkomst sluit., die blijk geeft dat de belangen van haar gezin weinig of niet bij haar wegen, wat zal dan dc lus- schenkom'st van don kantonrechter baten? Als de kantonrechter eenmaal in hel huis houden als den Dritle im Bundc optreedt, is het met hel schoone van Jiel verbond gedaan. Allerlei middelen werden in tiet. werk'ge steld om bij dat artikel de gerechte vrij heid dor vrouw niet, te kort Ie doen; al leen do lieer Heemskerk had een amende ment in tcgciiovergostelden zin, maar de Kamer volgde per slot van rekening den geinoedclijken en praclischcn raad van den lieer Schaper om' het hcelc artikel Ie ver werpen, cn deze zaak dus over te laten aan wie hel oordeel daarover toekomt, nl. aan man en vrouw. Edoch, die verwerping geschiedde slechts met 35 tegen 33 stem men. Gehandhaafd werd echter de bevoegdheid van djn voogd van den minderjarigen ar beider, als mede van het Openbaar Mi nisterie bij het kantongerecht, om' verbre king van de arbeidsovereenkomst voor die minderjarige 'te vragen, wanneer deze hun voorkomt, niet ni het belang van "leze te wezen. Art. 1639p verklaart, dat do partij, die de arbeidsovereenkomst doel eindigen zon der in achtneming van den opzeggingster mijn, daartoe wel gerechtigd is, maar on rechtmatig handelt, tenzij zij aan de we derpartij de bedongen schadeloosstelling be- aall of dc 'dienstbetrekking eindigt, om eene aan wederpartij onverwijld meegedeelde dringende reden. Die dringende redenen zijn voor den werkgever opgenoemd in art. 1639q, voor de arbeider in 1639r, de schadeloosstelling in art. 1639o. Dc lieer Idsinga hield over (lil artikel zoo hooge juridische beschouwingen, dal. wij hem met bewondering, maar geheel ver bijsterd, in de juridische wolken zagen ver dwijnen; de heer van Doorn had succes met zijn amendement, om de onrechtma tigheid alleen rlan aan te nemen, als do opzeggingstermijn verwaarloosd wordt, zon der (lat de wederpartij daarin toestemt. Het amendement word zonder hoofdelijke stem ming aangenomen. Waarom de Minister, die liet _,,nict overbodig" vond, het niet overnam, is ons niet duidelijk gow!orden. En toen kwamen wij aan dc dringende redenen voor den patroon, om de diensl- helrekking te doen eindigen, zooals mislei ding van de zijde van den arbeider door het verlooncn van valsche of vervals chic getuigschriften, ernstige ongeschiktheid voor den arbeid, dronkenschap en liederlijk ge drag, diefstal ol 'misbruik' van verhou wen, grof plichtsverzuim, enz., enz.; in '1 kort eene gehecle handleiding voor den rechter, wat zooal als dringende reden voor den werkgever in deze moet beschouwd worden. Dc heer van Doorn had cr bezwaar legen, dat het wetsontwerp zegt, dat. dc genoem de dringende redenen als zoodanige» kun nen beschouwd worden, en wilde dit zoo lezen, dat ze steeds als zoodanigzullen beschouwd worden; dat woordje kunnen zette echter de hcelc zaak op losse schroc- -vcn, cn laat alles over aan dc individuccle opvatting van den rechter. -Dc heer Tydeman wikte, mede namens den lieer Plate, ook als dringende reden lol Lusschcnlijdsch ontslag, in dc Wel opgenomen zien liet opzettelijk of roekeloos zichzelf of zijne medearbeiders aan gevaar blootstel len. Do heer Schaper zou, in plaats van over gave aan dronkenschap, liever lezenher haalde dronkenschap, ondanks herhaalde waarschuwingenVerder had hij er be zwaar tegen, dal hardnekkige dienstweige ring als dringende reden was opgenomen, hierdoor zou dc werkstaking worden be lemmerd. Enfin, dat zou bij liet desbe- trcffende artikel 16391 ter.sprake komen; COURMI BsKrers® j Botersfcnwt 03.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1906 | | pagina 5