I
to
STADSNIEUWS.
YL A ARP IN GEN.
Kimst en Wetenschap.
R embran dtfeesten
I
t
do Academic van Beeldende Kunsten
's-Gravenhage.
Dr. Kuyper.
3fen schrijft uit Parijs aan het „Vatl.";
Dr. Kuyper is to Madrid aan hot Spaan»
sche hof ontvangen met eerbewijzen, als
aan oen grande van Spanje toekomende.
Het onderhond, dat koning Alfonsus hm
verleerde, duurde ruim een uur.
Begrooting Waterstaat.
De Minister van NVaton-taat houdt zich
thans bezig met de voorbereiding der begroo
ting voor het Departement, dienst 1907.
Naar San Francisco.
In aansluiting aan vorige berichten brengt
de minister van buitenluudsche zaken ter
kennis van belanghebbenden, dat door den
consul te San Francisco het volgende wordt
medegedeeld omtrent vooruitzichten voor ar
beiders aldaar:
„Het spreekt vanzelf dat binnenkort veel
meer arbeiders te San Francisco noodig zul
len zijn, dan er zich thans bevinden. Heeds
nu doet zich het gemis van handige werk
lieden gevoelen en wel voornamelijk in die
takken van nijverheid, welke tot het weden-
opbouwen der stad zullen moeten bijdragen.
Hoewel een goed arbeider hier altijd werk
kan vinden, zoo zal men toch rekening moe
ten houden met de bezwaren, welke verbon
den zijn aan een totale verandering van om
geving en van woonplaats, aan een verblijf
in een vteemd land, waar de taal, de ge
woonten, de gereedschappen zelfs anders zijn.
terwijl het misschien eenige maanden zal du
ren voordat men aan het klimaat gewend is,"
G-Stct.")
De stallen op het Loo.
Het uit Apeldoorn rum de. „Avpt." ge
melde bericht van den bouw voor reke
ning van H. M. de Koningin van nieuwe
stallen op Het Loo, won it ondanks de
formbele tegenspraak door dit blad ge
il andhaafd.
Het Yredespalels.
De hoeren Otten en Overeynder schrijven
in het „Bouwk. Wbl." o. m.
„77a de sluiting van de tentoonstelling
zullen de ontwerpen ten spoedigste aan
de exposanten worden teruggezonden; de
bekroonde ontwerpen Wijven liet eigendom
van do Carnegie-stichting.
„Hoe gering ook het bedrag der prijzen
is, vermeerderd met het honorarium van
de jury, enz., in verhouding tot het door
de ontwerpers uitgegeven bedrag voor hun
deelname, zal het totaal zoo groot zijn,
dat het bezit van de zes bekroonde ont
werpen duur gekocht is, daar slechts de
plannen van Wendt en Greenly Olin (uit
genomen wat den prijs betreft), ongeveer
voldoen aan de eischen van het program
ma en de vier overigen door het niet
voldoen aan die eischen nooit vooruit-
veering in aanmerking mogen komen.
„Het bestuur der Carnegie-stichting was
volgens het progTamma verplicht >le uit
spraak der jury en daarmede het eigen
dom der bekroonde ontwerpen te aanvaar
den. De jury kan voorgeven zich niet vol
doende rekenschap gegeven te hebben van
de afwijkingen in deze bekroonde ontwer
pen van het programma; het Bestuur der
Carnegie-stichting dat zelf deze program-
ma-eischen opstelde zal dit nooit kun
nen doen.
„Zal dit bestuur de uitvoering op
dragen aan een bekroonde, die de
voor hem vastgestelde bepalingen niet
heeft nagekomen; zal hij de kroon op het
partijdige werk der jury plaatsen? Wij1 ver
trouwen van niet!
„Nog is niet bekend gemaakt of reeds
een keuze van den bouwmeester gedaan
is, aan wien de uitvoering zal worden op
gedragen, of wie de hutspot uit de be
kroonde ontwerpen zal mogen gereedma
ken, noch of eenige der niet bekroonde ont
werpen zijn aangekocht.
„Het is wenschelijk, dat het Camegie-be-
stuur eenige niet bekroonde ontwerpen aan
koopt, opdat de resultaten van deze prijs
vraag niet verloren zullen gaan; opdatbet
Bestuur zich hot eigendom' verzekere van
de beste ontworpen, beantwoordende aan
de eischen van het door hem gestelde pro
gramma; beoordeeld door hen die hetpro-
grarnma opstelden, door hen die dus wel
voorstudie maakten en ergo met de eischen
van het programma volkomen op de hoog
te zijn."
Gezondheidscommissies.
De Minister van BinnenlancLche Zaken
heeft, naar aanleiding van een door de Ge
deputeerde Staten.van een der provinciën
aan hem gericht schrijven, de Gedeputeerde
Staten der overige provinciën uitgenoodigd,
hun gevoelen hem te willen mededeelen over
de vraag omtrent het wenschelijke, om het
Kon. besluit van 27 Mei 1902 (Staatsblad
no. 77) tot uitvoering van art. 30 der Ge
zondheidswet aan te vullen met een bepaling
tot regeling van de vergoeding voor reis- en
verblijfkosten van de leden der gezondheids-
sommissiën volgens het Kon. besluit van 5
Januari 1884 (Staatsblad no. 4), ten einde
alzoo de beslissing van geschillen over de
rekening en verantwoording van die commis
sion, gerezen tusschen deze en de gemeente
besturen, te vergemakelijken en tevens meer
eenheid te bevorderen in de berekening der
aan de genoemde leden te vergoeden reis- en
verblijfkosten. („Hbld.")
Premlën Rijksverzekeringsbank.
Naar wij vernemen, maakt de Rijksverze
keringsbank goede zaken in zoover, dat zij
veel meer aan premie ontvangt, dan geraamd
was in verband met de uit te keeren ver
goedingen. Hierdoor heeft zij een reserve
kunnen maken, die grooter is dan volgens
wiskundige berekening noodig is.
Gelukkig moet, in verband met do vast
stelling van de wetenschappelijke balans de
premieregeling om de vijf jaren opnieuw
worden vastgesteld en moet bet dus in 1907
gebeuren. Aan de Rijksverzekeringsbank is
men daarvoor druk in de weer en ons is ver
zekerd, dat de nieuwe tarieven aanmerkelijk
lager zullen zijn dan de eerst vastgestelde.
(N. v. N.)
Kleln-grondgebnilk.
Naar hot „Dev. Dgbl." verneemt, is de
heer J. Stoffel, te Deventer, tegen Woens
dag 18 dezer uitgenoodigd, voor een par
lementaire enquètc-commissie in Londen
Ie verschijnen, ten einde daar inlichtingen te
geven over kléin-grondgebruik in Neder
land.
De Postunie.
In den laatsten tijd was in buitenlandsche
bladen herhaaldelijk sprake van onderhande
lingen over een postunie, tusschen Nederland,
Belgie, Duitschland en Engeland. De. Rrus-
selsehe correspondent, van de „Frankt'. Ztg."
heeft de moeite genomen, oin zoowel hij het
hoofdbestuur der Belgische, als hij dat der
Xederlandsche posterijen een onderzoek naar
de juistheid van dat gerucht in te stellen. Uit
beider verklaringen blijkt, dat het volkomen
onjuist is.
De Belgische postadministratie verklaarde,
dat België noch met Engeland, noch met Ne
derland of Duitschland, speciale onderhande
lingen heeft gevoerd. Op het pogteongie* te
Rome werd het maximum-gewicht van een
enkelvoudigen brief van 15 tot 20 gram ver
hoogd, en bepaald dat voor iedere 20 gram
gewicht meer een porto van 15 centimes (Ti
cent) zal worden geheven. Dit besluit geldt
voor alle landen, die bij de wereklpostveree-
niging zijn aangesloten. Het gewicht voor
postpakketten is 5 kilogram gebleven. Maar
alle landen, die bij de wereldpostvcrceniging
aangesloten zijn, kunnen dat gewicht voor 't
internationale verkeer verhoogen. Hiervoor
zijn geen bijzondere conventies noodig. De
eenvoudige niededeeling van den oenen staat
aan den anderen, dat die verhooging wordt
ingevoerd, is voldoende.
Voor drukwerken, monsters, zaakpapieren
enz. zijn de vastgestelde porto's door het con
gres gehandhaafd.
Het congres te Rome heeft zeer groote
vrijheden toegestaan voor de briefkaarten en
vooral voor de prentbriefkaarten; en België
heeft aan alle landen der postunie kennis ge
geven, dat het die nieuwigheden onmiddel
lijk zal invoeren. Briefkaarten kunnen als
drukwerk verzonden worden, zoo zij alleen
den datum, naam en woonplaats van den af
zender bevatten. De door Italië" en Frank
rijk voorgestelde bepaling, dat vijf woorden
op de kaart geschreven mochten worden, is
door het congres verworpen. De bepalingen
van liet congres treden op 1 October in wer-
king.
Ook het hoofdbestuur der posterijen in Ne
derland heeft beslist verklaard geenerlei on
derhandelingen te voeren over eén afzonder
lijke postovereenkomst. De Nederlandsche re
geering heeft nog geen besluit genomen, wan
neer voor de brieven naar het buitenland de
nieuwe bepalingen van het congres to Rome
zullen worden ingevoerd. Maar waarschijnlijk
zal ook Nederland die bepalingen met 1 Oc
tober 1907 invoeren. Het is juist, dat Enge
land voor zijn brieven een gewicht van 25
gram voor het enkelvoudig porto heeft toe
gestaan. Waar Nederland voor zijn brieven
naar Engeland een maximum-gewicht van
10 gram toestaat, zou het voor de hand lig
gen een postovereenkomst te sluiten met En
geland, en die conventie zou tegelijkertijd een
nieuwe overeenkomst met Duitschland on
België noodig maken.
Maar Nederland moet voorzichtig zijn met
zijn postïinanciën, en met de in Rome vast
gestelde verminderingen is wel de uiterste
grens bereikt. Duitschland heeft zijn locaal-
briefkaarten reed» afgeschaft, en de regeerin
gen van Frankrijk en Duitschland hebben be
proefd, door verhooging der portos voor druk
werken en couranten het budget weer in even
wicht te brengen. Wel bestaat er in Neder
land een gunstige strooming voor een post
overeenkomst met Duitschland en Engeland,
maar voor de verwezenlijking daarvan is nog
geen enkele stap gedaan.
Genootschap van Leeraren.
Zaterdag vergaderde te Utrecht het Ge
nootschap van Leeraren aan Nederiand-
schc Gymnasia.
"Na opening door dc-n voorzitter werd al
lereerst door hem, dr. M. G. de Boer, ver
tegenwoordiger der zustervcrecniging van
het 31. 0., welkom' geheetcn. Vervolgens
werden de notulen der alg. verg. van 1G
'Juli 1905 en der buitengew. alg. verg. van
18 Dec. 1905 gelezen en gearresteerd.
Uit het jaarverslag, door den secretaris,
dr. J. Hooijkaas, uifgcbracht, bleek dat de
Ver. zich in bloeienden toestand bevindt.
Er zijn 240 leden; het ledental n;wn aan
merkelijk toe. De penningmeester werd hier
na gedechargeerd voor het gehouden be
heer.
Aan do orde waren daarna eenige huis
houdelijk© zaken, als wetswijziging, etc.
Aangenomen werd daarna de gewijzigde
redactie van art. 1, luidende: Het Genoot
schap van Leeraren aan Ned. Gymnasia
heeft ten doel de bevordering van den bloei
van het gymnasiaal onderwijs en de be
hartiging van de belangen der daarbij
werkzame leeraren.
Nog werd aangenomen de volgende re
dactie van art. 12: Hot bestuur van het
Genootschap bestaal. uit een voorzitter, een
ondervoorzitter, een eersten secretaris,een
2on secretaris en een penningmeester.
Tot eereleden werden benoemd de hoe
ren prof. Kiu'slcu te Amsterdam, en prof.
Schouten te Groningen,
Tot bestuursleden werden gekozen de hoe
ren dr. W. C. E. Buckman, dr. E. Bos-
scan eai P. Valkhof.
Over het weekblad werd langdurig ge-
sproken. Aan hot schoolmuseum te Am
sterdam zal een subsidie verleend worden
van f25, en voor de samenstelling vaneen
jaarboekje f40.
Arnhem werd ;ds plaats voor de volgen
de vergadering aangewezen.
Door dr. .1. Hartelust werd daarop de
volgende stelling verdedigd en in hetkort
toegelicht: Bij de wetswijziging van 5 Juni
1905 wordt de verplichting tot liot hou
den van ovvergangsexamens onder toezicht
van curatoren opgeheven. Wanneer deze
examens geen invloed hebben op het ;d
of niet Overgaan der leerlingen, zijn zij on-
nomlighebben zij daarop wel invloed, dan
zijn zij gevaarlijk. In beide gevallen is het
dus wenschelijk ze af te schaffen.
De woorden: onder toczicbl van curato
ren, werden geannuleerd en daarop destel
ling aangenomen.
De heer J. van der Valk leidde daarop
de volgende stelling in: Nu bij de wet op
het 11. O. van 5 Juni 1905 (art. 9) de ver
plichting is opgeheven dal bij hot college
van curatoren de beslissing beruste tot hot
promovcoren der leeilingen voor een hoo-
gere klasse van het gymnasium, is bet wen
schelijk, dal de gemeentebesturen aan do
leeraren der openbare gymnasia de be
voegdheid toekennen tot het bevorderen
hunner leerlingen.
Er is geen reden om de leeraren van
het hoogcr onderwijs' minder geschikt te
achten om hun leerlingen te bevorderen
dan de leeraren van het middelbaar onder
wijs en de onderwijzers vun liet lager on
derwijs, noch om de eerlijkheid te verden-
kon van de leeraren der openbare gymna
sia, die de wetgever bij hun collega's van
het. bijzonder ondenvijsi veronderstelt.
Na zeer uitvoerige besprekingen word
het loatsle gedeelte der stelling geannuleerd
en het eerste gedeelte aangenomen.
Hierna sprak de heer dr. P. J. 31. van
Gils, uit Rolduc, over art. 12 der ïïooger
Onderwijswet.
Wegens het vergevorderde uur werden
de overige referaten niet gehouden.
Een gemeenschappelijke maaltijd besloot
den dag.
Bij de politie is terug te hekomen een
kortlmrig lichtgeel hondje, zwarte snoet, reu.
Binnen 2 X 24 uren niet afgehaald, wordt
het afgemaakt.
Lijst van brieven en briefkaarten van het
postkantoor alhier, geadresseerd aan onbe
kenden over de le helft der maand Juli.
Brieven.
Hoofdchef Gouda.
Gebr. Schilte Sc Co. IJsselsteijn.
S. de Boer Nieuwersluis.
A. de Lange Rotterdam.
Mej. G. Vogel Scheveningen.
Briefkaarten.
Mej T. Jansen, Amsterdam.
J. Sonneveld, Brielle.
Mej. E v. Tomputte 's Hage,
G. Hoogendoorn Rotterdam.
Zonder adres (geiL. R.
Buitenland.
Dir. Erholungshatis Godesberg.
H. Lammers, New-York.
Dir. bel., Invoerr. en accijnzen.
Bij Kon. besluit van 12 dezer zijn, inge
volge de burgerlijke pensioenwet, do navol
gende pensioenen verleend, als ,aan
C. Brandt, 'kommies 1ste klasse bjj' 's Rijks
belastingen, f835;
J. G. Brandt, kommies Isto kl. bij 's rijks
belastingen, f649;
B'. J. Goris, kommies 1ste klasse bij's rijks
belastingen, f448.
Bij de directe belastingen enz. zjjn ver
plaatst ingang 16 dezer F. J. Weide, koms.
2e kl, van Lienden naar Dodewaard J. W.
Ris, koms. 3e kl. van Maastricht (tijd.) naar
MheerH. J. Jansen, koms. 3e kl. van Mheer
naar Maastrichtingang 1 Aug.H. Schot,
koms. le kl. van Middelburg, naar Rotter
dam W. H. Folmer, koms. 2e kl. van Dinx-
perlo naar Tiel.
(Wkbl. v. d. a.' d. d. bel, enz.
De stoomspuit.
Hedenmorgen is weer een Droel' genomen
met de stoomspuit op de waterleiding.
Het bleek, dat, hoewel de proef genomen
werd op do punten, hot verst verwijderd van
den watertoren, de leiding voldoende water
voor de spuit bleef leveren.
Echter is daarbij ook gebleken, dat, in
dien do stoomspuit op de waterleiding is aan
gesloten, geen andere kranen op die leiding
behoeven te worden geplaatst, omdat daar
voor dan niet voldoende water overblijft.
Geveilde en verkochte onroerende goederen,
"Verkocht14 Juli.
Notaris W. J. A, Rouunus.
Drie wonineen en erven aan den Rotter-
damschen dijk 117, 119 en 121, te zamen
groot 01 centiaren, in veiling 1 f455, 2
f445, 3 f445, gecombineerd verkocht voor
f 1365.
Een huis en erve aan de Sint Pietersteeg
no. 5, groot 28 centiaren, in veiling f 520,
en daarvoor verkocht.
Een huis en erve, waarin het laatst is
uitgeoefend een smederij. Achter de Teer-
stoof no. 13, groot 12 centiaren, in veiling
1120, verkocht voor f 150,
Door kerkvoogden en notabelen der Ned,
IleiT. Gemeente van Vlaardingen en Vlaar-
dinger-Ambacht is. aan den raad het ver
zoek gedaan om' hun in eeuwigdurende erf
pacht "af te staan een ton zuiden van den
Sc.hicdam'schen weg gelegen en wel het
eerste bouwvak ten oosten van den Bin
nensingel, gelegen 10 nieter brecde sfrook
open grond. Hun aanvrage heeft ton doet
daarop ecu tweede kerkgebouw in'eL toren
1c stichten, waarom zij tevens den raad ver
zochten den ter plaatse geldenden erfpachts-
canon van 40 cent per centiare voor dat
perceel te willen verminderen Lot 15 cent
per centiare. Tevens verzochten zijomde
Willem Beukelszoonslraat 'door to trekken
tot den 'Binnensingel, waardoor het kerk
bezoek naar hunne meening zou bevorderd
worden.
De meerderheid der commissie voor ge
meentewerken, in '.vier handen dit' adres
om advies gesteld werd, aciht "het verlec-
nen van oen subsidie in verkapten vorm
waarop toch vermindering van erfpachls-
prijs neerkomt uit de algcmeene kas
ten bate van den voorgenomen kerkbouw
niet te verdedigen. Zij meent dat een zoo
danige subsidie niet goedgepraat 'kan wor
den met een beroep op het aangenomen
beginsel van reductie op de erfpacht ten
behoeve van bijzonderen scboolbouw, ge
heel verschillend van aard als zij deze
su'b.si die acht. Afgescheiden van mogelijke
daartegen aan te voeren wettelijke bezwa
ren acht zij inwilliging van het verzoek
ook daarom; ten zeerste te ontraden, om
dat het een schrede .zou zijn op den weg
naar subsidieering van allerlei .instellingen
niet een tint van .algemeen belang, wat. fei
telijk zon ncerkomten op een overgeven
van de sleutels der gemeentelijke kas aan
derden. Het zou leiden tot een stelsel van
onderlinge subsidi vering, waarvan de kwa
de zijde niet behoeft te worden aangetoond.
Zij 'adviseert mitsdien tot afwijzing van
het verzoek.
Onder overlegging van dit advies ver
klaart de meerderheid van liet ooilege van
B. en NV. zich eveneens tegen inwilliging
van de gevraagde verlaging, mede omdat
de prijs van 15 cent te veel van den oor-
sp: nkrlijken prijs ter plaatse afwijkt, als
mede Legen de doortrekking van de Wil
lem Beukelszoonslraat.
Gisteravond ontmoette de polilie op straat
den 47-jarigen NV. v. L., wonende aan de
Nieuwe Haven, die erg moeilijk liep. Op een
desbetreffende vraag deelde hij mede, dat hij
even te voren te Delfshaven van de .stoom
tram was gevallen en daarbij den linker voet
had bezeerd, zoodanig dat hij zich onder ge
neeskundige behandeling ging stellen.
Door den 14-jarigen J. Post, wonende in
de Adrianastraat, is Zaterdagavond aangifte
gedaan bij de politie, dat, toen hij den
avond te voren in een roeiboot in de Nieuwe
Haven langs de cartormagefabriek voer, een
verver, die daar werkzaam was, met een steen
naar hem wierp en aan het achterhoofd zoo
danig trof, dat hij zich onder geneeskundig
behandeling moest stellen.
De dader is bekend.
Door een Rotterdamschen koetsier is bij
de politie aangifte gedaan, dat, terwijl hij
z.ijn gerij een oogenblik onbeheerd voor een
tapperij had gelaten, door iemand de zweep
van zijn rijtuig was medegenomen.
Vanmorgen omstreeks 9 uur is de trek
hond van den heer J. H. C. v. NV. met een
motorfiets in den len Tuinsingel overreden.
Het beest was terstond dood.
Zaterdagavond is onder politietoezicht ver
nietigd een partijtje afgekeurde pietermannen.
krijgslieden der 17e eeuw. Eveneens waren
do loden van het muziekkorps der schutterij
in oud-IIollandsch gewaad gestoken.
De optocht bewoog zich langs het Rokin,
den Binnon-Ainstel tot dc Blauwbrug, terug
door de Amstelstraat naar liet Rembrandt-
plein, waar dc licdcrtafel „Apollo", versterkt
tot 300 zangers, zich voor het beeld in hui
ven cirkel opstelde.
Prof. Bart van llove bracht hier in een
korte toespraak aan Rembrandt den groet
van heel hot Nederlandsche volk, waarbij hij
besloot met het neerleggen van een prachtige
krans aan de voeten van het beeld. Vele de
putaties volgden dit voorbeeld, telkens aan
gekondigd door trompetgeschal.
Na dit huldebetoon zong het door koper
begeleide koor een vierstemmig getoondicht
lied, door Bernard Zweers op tekst van Jac.
van Looy. Wederom zette de stoet zich in
beweging en trok door Reguliersbreestruat
en Bnphieplein langs Rokin naar Arti terug,
waar het koor voor het gebouw onder Roeske
3Iendelsohns' „Festgesnng an die Kiinstler"
ten gehoore gebracht, waarmede het hulde
betoon eindigde en het feest in intiemen
kring werd voortgezet, waar bekende artis-
ten als mevr. EngelenSewing, de hoeren
Louis de Backer, F. II. van Duinen en G'.
L. F. de Vos de bijeenkomst met hun zang
kunst opluisterden.
De zangers zetten de feestviering in iiet
Gebouw voor den Werkenden Stand voort.
In heide zalen ontbrak het niet aan feest
dronken.
Dc optocht zelve, belicht door ecu groot
aantal fakkels, die een fantastisch schijnsel
wierpen op de schilderachtige costunms,
bood een tooveraehtigen aanblik.
Ofschoon liet weder zich gisternamiddag
zeer ongunstig liet aanzien, en de regen tus
schen 4 en 7 uur in stralen neerplaste, klaar
de het tegen half acht uur op, en regende het
verder niet meer, zoodat de optocht door Arti
in de beste orde verliep en uitmuntend
slaagde.
Heden vingen dc feesten onder goede
voorteekenen aan. De lucht, ofschoon be
wolkt, heeft geen onheilspellend aanzien. De
zon schijnt en allenvegc hcerscht leven en be
weging. Behalve in de drukke verkeerswegen
en in de schilderskwartieren wordt slechts
sporadisch gevlagd.
Alen meldt ons uit Amsterdam:
Gisteren, 15 Juli dc eigenlijke geboor
tedag van Rembrandt vingen de feeste
lijkheden tc Amsterdam aan met een offi-
cieele opening der door het genootschap
„Arti et Amicitiae" georganiseerde ecrc-ten-
toonstelling, saarngesteld uit de werken van
negen onzer grootmeesters der hedendaagsche
schilderkunstAlma Tadema (met G doe
ken), Bosboom (met 32), Jozef Israels (met
22), Jacob 3Iaris (met 35), Alauve (met 39),
II. NV. Mesdag (met 7), Geo Poggenbeek
(met 22), Rochussen (met 17), en NVeissen-
brug (met 23).
Des middags te 2 uur vond dc opening
plaats. De voorzitter, Bart van Hove, heette
alle aanwezigen welkom, betuigde zijn erken
telijkheid voor de medewerking van velen en
besloot met den wensch, dat 3e tentoonstel
ling mocht bijdragen tot verleencn van nieu
wen luister aan do vaderlandsche kunst.
Kort daarop werd door een aantal jonge
dames een zinrijke hulde gebracht aan Rem
brandt, door het hangen van een krans om
zijn borstbeeld.
Des avonds te 9i uur trok, omstuwd door
een groote menigte volks, een deels gecostu-
meerde optocht van uit het gebouw der
Maatschappij naar het Rembrandtplein.
Deze stoet bestond uit 100 man infanterie,
40 cavaleristen met wachtmeesters, alle uit
gedost in de schilderachtige dracht van dc
Hedenochtend tc half elf had in de NVes-
terknrk te Amsterdam dc plechtige onthul
ling plaats van den bij Rembrandts' graf ge
plaatsten gedenksteen, waarbij prof. II. P.
G. Quack een toespraak hield. Een wijdings
volle stilte heerschte in het met een talrijke
schare gevulde kerkgebouw, toen de feestre
denaar het spreekgestoelte beklom.
„In diepe ontroering slaan wij heden op
deze plaats," aldus begon hij te spreken.
„NVij komen immers om te gedenken den
300-jarigen geboortedag van Rembrandt en
hangen aan de pilaar daar ginds het, schild
op, vermeldende het jaar van zijn geboorte
en van dat toen hij gestorven en alhier be
graven is."
En wij achten het een waardig begin van
onze herdenking, dat wij in deze kerk nu
samenkomen. Rembrandts' kunst is in haar
diepste wezen eon kern van mystieken aan
leg en beweging, omdat geheel zijn kunst
van boven kwam en 't licht dat hij laat stra
len uit zijn schilderijen, verwant is aan het
licht boven ons.
Dat mystieke in Rembrandt, dien spr.
noemt dc „pictor per fulmen", als met
bliksemlicht, beheerscht zijn geheele
kunst. Het is een verborgenheid die onmerk
baar doch vast nadert tot dc uiterlijke voor
vallen van ons bestaanhet is de uitdrukking
van zijn zicleleven. En terwijl het mysteriou-
se van zijn visie ons aangrijpt, doet beven
soms, gaat hij zelf voorbij in eenzaamheid in
zijn binnenwaarts gekeerd leven, met den me
ditatieven trek op 't gelaat, diep in hem een
titanische kracht, die waarheid en schoon
heid zoekt te vereenigen. Het aanschouwen
van zijn kunst voedt ons op, grijpt ons in
extase aan, doet ons deel hebben aan het be
vrijdende licht, aan Rembrandt's visioenen-
rijke ziel. En toch was Rembrandt ook een
volmaakte realist, thuis in de incest ordinai
re omgeving, in dc volle drukke straat waar
hij woonde."
Spr. schildert hom ons zooals hij werkte,
overal zijn modellen vindend, aangetrokken
als hij werd door het drukke straatleven,
scherp opmerkend elk type afzonderlijk. Al
les staat vast voor ons, alles leeft door de
scherpte 'der lijnen, door het spel der scha
duwen. NVat hij levert, is monumentaal rea
lisme. Zijn taak was in hoofdzaak: te zien
en te voelen. Zijn kunst is haast dramatisch,
en elk zijner schilderijen vormt als 't ware
dc slotacte van een drama.
Spr. wil hem in zijn hoogstaand realisme
vergelijken met Shakespeare, een Velasquez.
Kunstwerken als van Rembrandt zijn voor
een goed deel onze adelbrieven op aarde. lRj
drong door in do ziel van 't volk, gevend
niet een inschakeling van een oogenblikke-
lijk tijdelijken vorm cener beweging in de
groote beweging der historie, maar het leven
van het leven. In zulk een stemming denken
wij hem ons in Amsterdam, waar hij het
grootste gedeelte van zijn leven heeft ver
toefd, waar hij in volle levensvreugde en
diepe smart en in al de weelde van zijn
schoppende kracht heeft gewoond, waar hij
in deze kerk stil begraven is.
Dat Amsterdam is in menig opzicht 't
zelfde gebleven, alleenmen leefde toen in.
jeugdiger kracht. Amsterdam beleefde zijn
glorie-tijdperk en ter zelfder tijd heeft Rem
brandt ons diepst voelvermogen, onze hoog
ste intensieve kracht in zijn schilderijen we
ten vast te leggen. Rembrandt en Amster
dam behooren bij elkaar, in het hart van HoJ-
