Zondag 22 Juli 1906,
Tweede Blad.
De Franïestraat ea 3e Waraaöe.
Uit de Pers.
n.
BINNENLAND,
Dezo courant verschijnt d a ge 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaalVoor S c. h i e d a m cn V1 a a r d i n g n fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten'des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Botorstraat 68.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hg vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen.
Intere. Telefoon No. 123.
Voor eenige weken verscheen het verslag
'der Vereeniging „Volkshuisvesting", waarin
werd medegedeeld dat op een terrein nabij
het verlengde van de Frankestraat een blok
van 24 woningen zal worden gebouwd.
Daarmede zal e-m eerste stap gezet worden
op den weg die leidt tot bebouwing van den
polder aldaar, zoodat daar binnen 'n niet heel
lang tijdsverloop inngs de Warande en de
.Verlengde Frankestraat een geheel nieuwe
en volkrijke wijk zd verre/,en zijn.
Maar dit brengt mede de noodzakelijkheid
om een nieuwe behoorlijke verbindingsweg
met het centrum der stad te maken. Die :>o-
8laat daar thans niet. Tussehen de Hoofd
straat en de Vlaardingordijk is er nu slechts
één verbinding tussehen de Oost- en West
zijde van de Nieuwe Haven, die ook voor
het verkeer van rij- on votituigen gebruikt
kan worden, terwijl tegenover de Franke
straat liet klein voetbruggetje, het z.g.
kippebruggetje een gemeer.schapsweg geelt
aan voetgangers.
Dit bruggetje verkeeit eel.tci in zeer slech
ten toestand. Herhaaldelijk i= daaraan repn-
ratie noodig en, wanneer K-t wordt openge
draaid, schiet bot telkens met een schok
weer een eind omlaag.
Dit laatste maakt dat bruggetje zeer ge
vaarlijk, want te vei wachten is het dat de
klep dier brug eens geheel zal doorschieten,
wat zeer ernstige gevolgen kan hebben, voor
al wanneer het plaats vindt op het oogumlik
dat er een schip passeert.
Het is dus dringend noodzakelijk dat dit
bruggetje door een andore wordt ve/vangcu.
Met het oog nu op de uitbreiding der ge
meente aan die zijde mc-cnen wij dat het
gewenscht is daar een brug te maken die
ook voor het verkeer van rij- en voertuigen
geschikt is. De breedte der haven en die
van Westvest en Frankeland is ruim vol-
doelde om daar een brug te bouwen als list
tegenover de Oranjestraat er, die gebouwd is
naar het ontwerp van den heer A. Bubher-
man, den hoofdoppzichter onzer gemeente
werken.
Bij het maken dezer brug zal moeten aan
sluiten- het maken /an een behoorlijken rij
weg naar de Lange Haven, bij voorkeur zoo
danig dat een vrij rechte weg wordt verkre
gen van de Frankestraat naar de Hoogstraat.
Dit kan omdat de te bouwen brug riet op
dezelfde plaats behoeft te komen waar nu
het kippebruggetje ligt.
De Brandersateeg is, zocals die tbans is,
bepaald een gevaarlijke verkeersweg Het is
een steeg met een vrij druk verkeer, vooral
bij het aan- en uitgaan dor scholen en daar
toe, met het oog op het vrij drukke verkeer
van wagens, veel te smal.
Het aantal kinderen dat daar dagelijks
viermaal door gaat zal bovendien nog sterk
toenemen wanneer de nieuwe school gebouwd
zal zijn die ook achter de Frankestraat zal
verrijzen.
Door die steeg passeercn heel wat wagens
en bovendien staan er herhaaldelijk molen-
wagens en kolenwagens die voor de pakhui
zen, welke daarin hun uitgang hebben, moe
ten ladenten overvloede hoeft een stal voor
automobielen zijn toegang in die steeg.
Ruimte om Ic passeeren, wanneer er
een wagen staat of doorrijdt is er bijna
niet meer. Elk oogenblik kan daar oer,
ongeluk verwacht worden. Wenschelijk ware
het dat reeds dadelijk een bepaling werd ge
maakt dat deze steeg slechts aan eone zijde
mocht worden ingereden.
Een brug voor rij- en voertuigen tegenover
de Frankestraat zal nog een ander voordeel
hebben.
Zeer vele wagens die van de Nieuwe Haven
komen, moeten nu de Oranjebrug pa=speren
en om aan de'Oostzijde der Lange Haven
te komen moeten zij dan over de Koemarkt-
brug. Het gevolg daarvan is dat bijna al het
gerij door de Gerrit Verboonstraat en over de
Kocmarktbrug gaat.
Neemt men nu in aanmerking Hat 'daar
in de onmiddellijke nabijheid zich bevinden
de meisjesschool van mej Lazondcr, het
Gymnasium, de school van den heer Kruyer
en de Broederschool, dan zal men roeslem-
men dat het zeer gewenseh! is den stroom
van wagens en mcnschen te verdeden.
Dit zal men bereiken dooi een brug voor
rij- en voertuigen te leggen tegenover de
Frankestraat en het maken van een breeden
verkeersweg tussehen de Westvest en ue
Lange Haven. Zeer stellig zal dan eep, be
langrijk gedeelte van wat nu de Koemarkt-
brug passeert, gaan over de Appelmarktbrug.
Wij hebben in den aanvang van dat stukje
gewezen op de nieuwe wijk die nabij ie Ver
lengde Frankestraat zal verrijzen, nu daar
weldra door Volkshuisvesting begonnen zal
worden met bouwen, doch daarbij willen wij
Levens hier wijzen op dc toeneming van het
nahlal panden langs de Warande.
De Warande was eertijds een der mooiste
gedeelten onzer gemeente, doch de verzorgen
de hand wordt daar sedert jaren gemist. Mo-
lemvagcns cn spoelingkisten rijden daar liet
grindpad stuk en hebben daar wielsporen
gemaakt die aan deze laan met haar dubbele
rij flinke boomen, die helaas ook niet zoo
getrouw verzorgd worden, een allertreurigst
en vervallen aanzien geven.
Het ware te wenschen dat in de eerste
plaats er voor gewaakt wei 1 dat die zware
vrachtwagens daar zoovee' mogelijk werden
geweerd wat aan handel noch industrie
eenigen hinder in den weg zou leggen omdat
zich daar geen pakhuizen of industrieën be
vinden en in de tweede plaats dat daar
de paden weer >n een bel oorlijken toestand
werden gebracht en zoo noodig niemve boo
men de stervende vervangen.
Hoe meer daar zal worden gebou ?d, hoe
uitgebreider daar de bevolking wordt, noe
Het was natuurlijk, dat Harry Peabody
verliefd werd op een lief onverstandig meisje,
dat niet uitmuntte in logica of wereldwijs
heid. Maar het was even natuurlijk, dat
bij daar na zijn huwelijk wel eens wat ont
hutst over stond.
Hij had aan boord gelachen over haar be
langstelling in de domme, onhandige hof
meesters en dacht bij zich zelf, dat zijn
.vrouwtje een engel was.
Hij herinnerde zich het gesprek, dat hij
den dag voor zijn huwelijk met Agatha's
broer had gehad. Deze had hem dikwijls
vol sympathie aangezien, en toespelingen ge
maakt op Agatha's eigenaardige denkbeel
den en Harry gewaarschuwd, dat hij niet
verbaasd moest zijn over haar edelmoedige
opwellingen.
Harry was verontwaardigd geweest.
„Alsof ik Agatha niet duizend maai
beter kende dan hij."
Den dag voor het huwelijk was Percy mei
Harry alleen gebleven, klaarblijkelijk met
bet doel hem iets te zeggen zonder hem te
beleedigen. Hij begon verscheidene malen
„Weet jo, Harry, Agatha is
Harry viel hem in de rode
„Agatlm is een engel, niets anders."
Een oogenblik had Percy zijn aanstaanden
zwager aangekeken; toen herhaalde hij lang
zaam
„Ja, Agatha is een engel dat is
£eker!" Hierop had hij medelijdend laten
meer ook de noodzakelijkheid zal h\ togen
ook daar den openbaren verkeersweg in be
hoorlijken toestand te brengen, terwijl daar
mede tevens zal worden bereikt dat deze
eertijds zoo fraaie laan weer zal kunnen wor
den een der wegen waarop Schiedam met
trolscli zal kunnen wijzen.
Wij vestigen met aand unc de aandacht
van het Gemeentebestuur op de noodzakelijk
heid der werken die wij hier met een enkel
woord aangaven, doch die Ui een behoorlijke
ontwikkeling onzer gemeente aan die zijde
onafwijsbaar zijn.
volgen„geef me de hand, ouwe jongen
ITarry voelde, ciat het niet mooi zou zijn
tegenover Agatlm, als hij die hand aannam
en Percy was glimlachend weggegaan.
Dit alles kwam hem te binnen toen aij
over het dek heen en weer liep en hij was
blij, dat hij Agatlm uit haar familie, die
haar niet waardeerde, had weggehaald.
Toen hij bij haar in de hut kwam, riep
ze hem tegemoet: „O, Harry, ik heb met
Greta, de hofmeesteres, gepraat. Ze heeft
zoo'n treurige geschiedenis. Ze voelt zich
hier aan boord zoo ongelukkig, want ze heeft
altijd buiten gewoond. Ze huilde zoo toen
ze er mij over sprak
Agatha's eigen oogen vulden zich met tra
nen, en lmar man dacht, dat ze er eigenlijk
te goed voor deze wereld uitzag. Toch kon
hij een uitroep van ontevredenheid niet be
dwingen, toen Agatlm vertrouwelijk voort
ging
„Ik heb haar dus gezegd, dat ze niet oe-
droefd moest zijn, dat wij voor haar zouden
zorgen. Ik zei, dat ze den kapitein haar
betrekking tegen het eind van dc reis maar
moest opzeggen."
Harry fronste het voorhoofd.
„Maar, Agatha, wat kunnen we met dat
mensch beginnenWou je haar voortaan
onderhouden?"
Agatha deed hem mot een aardig gebaar
zwijgen.
„Stil praktische man van zakenWacht
tot ik je mijn plan heb .meegedeeld. We
gaan acht weken op reis, is 't niet? Greta
zegt, dat ze van drie dollars per week kan
leven. Dat is vier en twintig dollars. Een
.Tim. mr. Lohman en het ontwerp-
Arbeidswet.
„De Nederlander" bespreekt de opmerkin
gen van „Nederlandsche stemmen", het or
gaan der Nationaal Historische partij, en
mankt daarbij eenige kanlteekeningen.
Volgens „De Ned." is de roeping van een
Kamerlid wanneer het geldt het vóór of tegen
een W. O. te stemmen, alleen de vraag te
overwegen, wat liet meest in 's lands belang
is en niet een anderen indruk omtrent zijn
persoon te weeg te brengen, noch der oppo
sitie in de Eerste Kamer een riem onder het
hart te steken. Zoo was bij het ontwerp-
arbeidscontract de vraag te overwegen of ver
werping der wet al dan niet in 's lands
belang is? Tegen het W. O. nu had, be
toogt „De Ned.", de heer Lohman geen prin-
cipiecle bezwaren. Juist was het W. O. in
de richting door dat Kamerlid verdedigd tij
dens de indiening van het bekende ontwerp
van den minister Ruys de Beerenbroeek, het
welk de regeling van het arbeidscontract
had gebracht op publiekrechtelijk terrein.
Alleen tegen enkele bepalingen had de heer
Lohman bezwaar. Daaronder waren slechts
zeer enkele, die een algemeen beginsel raak
ten, nl. die waarbij den rechter de bevoegd
heid wordt toegekend, geheel naar eigen in
zicht, zonder eenigen ettelijken leiddraad,
een goed en wel gesloten contract ter zijde
te stellen. Maar de daartegen gerichte be
zwaren raakten, verklaart „Do Ncd." -
daarbij zinspelende op een polemiek door
haar met „De Nieuwe Ct." gevoerd zóó
fijne rcchtsquaesties, dat bijkans geen enkel
blad „het fijne van de zaak" heeft begre
pen ook niet die bladen, welke de „radi
cale politiek" mijden. Van veel practisch be
lang waren die artikelen overigens h. i. niet.
Een stemming tegen de wet enkel op dien
giond ware, oordeelt „De Ned.", door nie
mand begrepen.
Wel was van practisch belang, zet bet
blad uiteen, de gelijkstelling van dienstboden
met gewone arbeiders; doch z. i. raag niet
velgelen worden, dat ons tegenwoordig Bur
gerlijk Wetboek dezelfde gelijkstelling bevat.
De oppositie tegen meer dan eone bepaling
gevoerd, was, naar de inconing van „De
Ncd.", niet ijdel, enkel omdat ten slotte men
toch vóór de wet stemde. Vooreerst niet, om
kaartje tweede klas naar Amerika kost vier
en veertig dollars. Dat is samen acht en
zestig dollars. Ik weet zeker, dat je in Fa-
rijs wat voor ine wou koupen, als je nu
voor dat geld Grcta eens voorthielp
Ze sloeg haar blanke armen om den
van den verbaasden jongen man cn lei ha.tr
hoofd op zijn schouder. Hij sloeg zijn arm
als van zelf om haar heen, wat ze als een
toestemming opnain.
„O, mijn lieve, beste Harry, wat Den ie
toch goedsprak zo.
De lieve, beste Harry was zijn hoofd nog
niet geheel kwijt. Hij ging op den eenigen
stool in dc hut zitten, nam zijn viouw op
zijn knie en trachtte met haar to rede
neeren.
„Agathalicf, dat is heel aardig bedacht,
maar het is onmogelijk. Hel is niet alleen
om het geld, hoewel dat ook geen kleinig
heid is, maar wat zouden we in New-York
met Greta moeten beginnen?"
„Dacht jo, dat ik dat niet overlegd had?
Ik ben geen kind. Je kunt haar natuurlij
een tuin bezorgen, om groenten in te kwee
ken."
Ilarry maakte een wanhopig gebaar.
„Maar, lieveling, ik weet mets van
groentetuinen. En wie zegt je, dat alles wnr
is, wat die vrouw je verteld heeft. Jo weet
niets van haar."
Agatha stond op, liep naar den spiegel
en begon haar haar te kammen op een tm
nier die haar man tot wanhoop bracht.
„Agatha, kind, je meent toch niet, dat je
werkelijk zoo dwaas wilt zijn?"
Een pauze, waarin hij hoe langer hoe ern
dat het vruchteloos streven naar het betere
de verwerping van het goede niet ten gevolge
behoeft te hebben en ten anderen omdat
herhaaldelijk ten gevolge der gevoerde oppo
sitie verbeteringen zijn aangebracht. Na af
loop van de behandeling der artikelen stond,
zegt „De Ned." vervolgens, de Ivamer en
met haar de chr.-hïst. partij voor de vraag
wat het zwaarst moet wegen. Het antwoord
op die vraag is eenvoudig, indien men de
geheele wet als uiting van radicalisme, haar
aanneming als „een der schoonste triumfen
an het radicalisme" beschouwt. Met te-
hulp van zulke klinkende benamingen is
men dan, roept het blad uit, spoedig met zijn
oordeel klaar. Maar waarom vraagt „Dc
Ned." voorts is dit ontwerp, dat uit
een groot aantal onderling niet samenhangen
de deelen bestaat, radicaal? Toch niet,
omdat het ontworpen is door den vrijzinnig-
democraat mr. Drucker? Dan zouden h. i.
allen, die daartoe tijdens de voorbereiding
meegewerkt en er groote wijzigingen in aan
gebracht hebben, en waarvan niet één eettig
principieel bezwaar tegen d e w e t ge
maakt heeft, radicaal moeten worden ge
noemd.
Wie kalm dit ontwerp beziet, moet
besluit „Dc Nederlander" erkennen,
dat door zijn aanneming de rechts
toestand van patroon en arbeider in
vele opzichten verbeterd zal worden, en
dat, door redelijke contractsvoorwaarden
te maken, veel geschil en veel noodclooze
strijd kan worden voorkomen. Voorts,
dat die bepalingen niets te beteekeneri
zouden hebben, indien zij niet, voor een
deel althans, tot dwingend recht waren
gemaakt. De volledige contractsvrijheid
bestond ten tijde der gilden geenszins;
eerst met het wegvallen der gilden ont
stond zijdoch moet men een „radicaal"
zijn, om in te zien dat, zullen de arbei
ders niet het kind van de rekening wor
den, die volle vrijheid, zij hot ook op
een andere wijze dan door gildoveroide-
ningen, moet worden geregeld en be
perkt? Zoo ja, dan bekennen ook wij tot
die radicalen te behooren.
Wel verre van te erkennen, dat de
houding der christelijkc-historische partij
in deze een „pijnlijk feit" te aanschou
wen geeft, beweren wij, dat reeds meer
dan 50 jaren geleden de stichter dier
partij op fiet onhoudbare gewezen heeft
van de toestanden, die een gevolg zijn
van de onbeperkte concurrentie en het
volkomen gebrek aan bescherming van
den individueelen werkman. Zeer zeker
kan men, in zijn zucht om bestaande toe
standen te verbeteren, te ver gaan, en
wij verheugen ons er over, dat inzonder
heid de ehristelijk-historische partij in
de Kamer daartegen, niet zonder succes
heeft gewaarschuwd. Maar waar is het
bewijs, dat hier, behalve op het ecne
punt, waarop wij wezen, beginselen zijn
ingevoerd, die in onze bestaande orde van
zaken niet passen? 7oolang dat bewijs
niet geleverd is, zou dunkt ons, de „Ne
derlandsche Stemmen" haar droefheid
kunnen temperen.
Tan liet Hof.
Vanwege. H. M. de Koningin zijn twee
liefdezusters der Congregatie van den II.
Carolus Borromeus uit Hilversum, ten pa
id ze Hel Loo verzocht, te.r verpleging van
kapitein graaf Du Monceau, adjudant van
dienst der Koningin, die ernstig ongesteld
is. Donderdag zijn de liefdezusters op Het
Loo aangekomen.
Kapitein Du Monceau is de zoon van
luitenant-igenoraal Du Monceau, chef van
liet Militair Huis.
Onze Marine.
Reuter seinde gisteren uit Os lende
Drie Nederlandsche toijiedobooien zijn
aangekomten, Dc officieren werden ambte
lijk door den burgemeester ontvangen. Mor
gen vertrekken dc booten.
Audiënties.
De gewone audiënties van de ministers
van justitie en van landbouw, zullen Woens
dag niei plaats hebben
Onze Kamerleden.
Het Kamerlid de heei de Savomin Loh-
m!an, vertrekt dezei dagen naar Londen
v?
ter bijwoning van de inteiparlemteiilairo con
ferentie, en denkt 3 ii 4 weken buitenslands
te verblijven.
Personalia.
Bij Kon. Besl. is aan mlr. -J. Simon van
der An, op zijn daartoe gedaan verzoek,
met ingang van den datum waarop hij zijne
ios-sen als noogleerani aan dc rijksuniver
siteit te Groningen zal aanvangen, eervol
ontslag verleend, als hoofddirecteur vin hol
gevangeniswezen en van hel rijkstucht- en
opvoedingswezen bij liet departement van
justitie.
Bij Kon. Besl. is ile titulaire rang van
tweede-lui tenant verleend aan den bij1 be
sluit van den gouverneur-generaal van Ne-
derlandsrihrlndiö, dd. 15 Maart 1906, no.
2, gepensionneenlen onderluitenant der in
fanterie van het leger aldaar, G. F. Fer-
werda.
Eon onderscheiding.
In de jongste vergadering van dc Société
d'ócononrie sociale te Parijs, is, op voor
dracht van de lieeren Eugènc Rostand en
A. Delaire, als lid toegelaten mevr. de wefl.
Van Marken, van Delft.
De voorzitter dankte onder toejuichingen
mevr. Van Marken, dat zij in dc Fransciho
Maatschappij voor staathuishoudkunde wol
lieefl willen vervangen haar onlangs over
leden echtgenoot, var. wion zij altijd ge
weest is de trouwe medewerkster bij hot
stiger werd, totdat er eindelijk een sn'k ge
hoord werd, die hem in 't diepst vm zijn
hart trof.
„O, Aggie," riep hij, terwijl hij huur in
de armen sloot.
„Het is 't eerste wat ik vraag, zoolang
als we getrouwd zijn," sprak ze bedioefd.
„Ik zal het je toestaan, lieveling,'"" zri
Harry. „We zullen alles doen, zooals je het
hebt voorgesteld."
Een rose gezichtje met een paar i wil
lige blauwe oogen kwam onder het gouden
haar op zijn schouder uitkijken m Harry
dacht weer:
„Agatha is een engel!" Wat zij wil, zul
gebeuren, werd zijn motto. Dit hield hem
staande, toen ze bij het verlaten van de Loot
een stroom geldstukjes opi zich heen ver
spreidde en toen ze in den trein naar Den
Haag een ziekelijk niet al te frisch k:nd
bij zich op schoot nam. Ze hadden geen lijn
om uit te kijken, zoo gingen ze in hun laak
op. De afgetobde moeder was in slaap ge
vallen.
„Kijk eens naar buiten," raadde Aga'ba
Ilarry aan, maar hij zag, hoe moe ze wud
van het kind en nam het van haar over.
In het hotel in Den Haag was Harry's
eerste vraag of het kamermeisje F ranse!! of
Engelsch sprak, waarop bij tot zijn gr j Aft
verlichting vernam, dat zij haar klacnun
alleen in het Nederlandseh kon uiten. T^ch
ontdekte zijn vrouw, dat het meisje aan
hoofdpijn leed, waarom ze den heelen v 'er-
raad poeiers, die ze voor haar eigen hevige
hoofdpijnaanvallen had meegenomen weggaf.
Harry merkte dit pas een week later in
Brussel, toen Agatha hem haar misdaad op-
biechte.
„Kindlief, waarom heb je er niet een
paar voor je zelf gehouden?" vroeg hij.
„Och, Ilarry, ik zal haar nood «eer
zien. Ik zal haar nooit meer kunnen helpen
Geen van de medicijnen, die hij in Bius-
jsel voor haar kocht, hielp haar en de
iange dag duurde hem eeuwig, terwijl hij
moest aanzien dat zijn vrouw al bleek r en
bleeker werd van de vreeselijke pijn. Zijn
stemming werd er niet beter op, als Jnj be
ducht, dat ze dien middag bij den Amevi-
kaanschen consul een partij hadden moeten
bijwonen, waarop beiden zich kinderlijk vei-
heugd hadden.
Toen hij 's avonds zijn vrouw in slaap
vond, maakten alle andere aandoeningen
plaats voor het gevoel van blijdschap over
>haar beterschap. Den volgenden das was de
pijn over, maar ze was nog bleek en zwak..
Ilarry ging een vijtoertje met lmar maken,
Bij een kromming van den weg zagen ze
een Belgisch' soldaat aan den kant van den
weg zitten schreien als een kind.
„Waarom zou die man zoo huilen?** riep
Agatha.
Ilarry voelde zich door vrees bekrui
pen, maar bij gehoorzaamde zijn vr.mw en
liet bet rijtuig stilhouden, Van het gesprak,
dat volgde, verstond hij niets, dam hij nhit
al te best met Fransch op do hoogte 'was.
Toen de soldaat zijn verhaal geëindigd had,
kwam A-gtha tot haar man met de vraag;
