maum
BINNENLAND.
Tau hot Hof.
Men meldt aan »Het Vnd." dat Z, K. H.
de Prins de vorige week het ongeluk had
van een der trappen ten paleize te vallen.
Gelukkig bleek de val van niet zeer ern-
stigen aard.
V
Prins Hendrik heeft aan M. te Denekamp
voor een bijdrage in de kosten eener brei
machine f25 geschonken.
V
Uit Apeldoorn wordt gemeld: II. M. de
Koningin-Moeder zul Donderdagmorgen 0.56
per gewonen trein in hot salonrijtuig der
N. C. S. Al. te Apeldoorn arriveeron. liet
vertrek van II M, is bepaald op. Zaterdag
middag te 1.29.
Audiëntie ten ïïove.
Hare Majesteit de Koningin zal den 31
Augustus audiëntie verleenen aan deletien
Yan Haar dienstdoend Militaire Huis, aan
dia van het Huis van Hare Majesteit de
Koningin-Moeder en van Zijne Koninklijke
Hoogheid den Prins der Nederlanden, als
ook aan de voorzitters der beide Kamers
der Staten-Generaal, de ministers, hoofden
van departementen, den vice-president vim
den Raad van State, den commissaris dei-
Koningin in do provincie Gelderland en
den directeur van het Kabinet der Ko-
uingin.
Een speciale trein, van het paleis HetLoo
en terug wordt door Hare Majesteit ter be
schikking van bovenbedoelde dames en hoe
ren gesteld.
zamo oplossing van do moeilijkheden te
geraken, is bij "besluit, van 7 April 1905
aan het lid van den Raad in N.-l., den
voormaligen resident van Bali en Lombok,
F. A. Liefrinck, opgedragen plaatselijk den
toestand na te gaan. Zijn zending had ech
ter niet hel gewenschte resultaat. Toen
weid feitelijk tot de expeditie, de 5c in
een tijdsverloop van ruim een halve eeuw,
naar Hall besloten. De geringe hoop, dat
lladoong het ultimatum zou aanvaarden, is
niet verwezenlijkt. De samenstelling dor
expeditionaire macht werd reeds in „De
Telegraaf" medegedeeld. Ze bestaat o. a.
uit drie bataljons infanterie, twee batte
rijen artillerie, een peloton cavalerie en
drie secties genietroepen, behalve trein,
intendance en geneeskundigen dienst.
Omtrent de houding van het eveneens
vijandig gezinde Tabanan en Bangli die
nen wij eerst nadere berichten af te waditen.
"Verkiezing Prov. Staten.
In het kiesdistrikt Gorinchem is van vrij
zinnige zijde candidaat gesteld voor liet lid-
maatschap-van de Provinciale Staten (vaca
ture Van Slijpe) de heer B. Mijnliefl" steen
fabrikant te Vianen.
Door de Vrijzinnige Kiesvereeniging is tot
candidaat voor de Provinciale Staten, district
Gorinchem, gesteld de heer B. Mijnliefl', te
Vianen.
De heeren Noorduin te Gorinchem, Tor-
becken te Vianen en Nieuwenhuyzen, te
Leerdam hebben voor de hun aangeboden
canditatuur bedankt.
Dir. bel. luyoorr. en Ace.
Hij Koninklijk besluit zijn benoemd tot
ontvanger der directe belastingen en accijn
zen te Gemetl, A. 51, II. Tonnaer, idem te
Oudenbosch
tot idem, to Breukelen, V. L. baron van
Boetzolaer, idem te Buiksloot
tot idem te Zwartsluis, A. S. Hennes,
surnumerair der dir. bel., inv. en acc. uit
de directie te Amsterdam;
tot idem lo Hardenberg, W, A. Klaas-
sou, surnumerair uit 'do dir. Rotterdam;
lol idem' te Oosterwolde, jlir. IV. C. 51ol-
lerus, surnumerair uit de dir. Zwolle;
tot idem te Tubbergen, 11. F. Ilaims,
surnumerair uit de directie Groningen;
tot. ontvanger der invoerrechten en ac
cijnzen te Büdel (station), .1. C. Lotgering,
surnumerair uit de dir. Amsterdam;
zijn, ingevolge de Wedinvenwet voor de
ambtenaren 1S90, de volgende pensioenen
verleend aan
D. van Haaren, weil. WJ. .1. Schippers,
kommies 1ste kl. bij 'srijks belastingen,
f 302;
51. C. Coenen, wed. P. Clerkx, kommies
lste kt. bij 's rijks belastingen, f-lÖG,
STADSNIEUWS.
81 Augustus.
Ue parade, ter gelegenheid van den ver
jaardag van H. M. de Koningin in het Ma-
Corps diplomatique. iieveld te 's-Gravenhage te houden, zal wor-
Ter gelegenheid van de doopplechtigheid (\en geïnspecteerd door den luitenant-generaal
T. van Ermer Scherer, gouverneur der residen
tie, en onder commando staan van den ko
lonel baron van Voorst tot Voorst, comman
dant van het regiment grenadiers en jagers.
van het kind van den Duitschen Kroonprins,
•wapperde heden de vlag van het Duitsche
Rijk van de woning van den gezant van
Duitschland aan den Vijverberg te s'-Gra-
vehhage.
Onze Marine.
Het pancseischip „Tromp" is gisteren van
Stockholm en het pantserschip „Piet Hein'
van Kopenhagen te Nieuwediep aange
komen.
Audiënties.
Do gewone audiënties van de ministers
van. Binnenlandsche Zaken en van Water
staat zullen op Zaterdag 1 September e.k.
niet plaats hebben.
een
Credlet voor Koninklijk bezoek.
Aan Burg. en Weth van Leeuwarden is
een crediet van f 2000 toegestaan, voor ont
vangst van de leden der Koninklijke Fami
lie, voor het geval deze gevolg mochten
geven aan de uitnoodiging, om de onthulling
van het standbeeld van Graaf Willem Lode-
wijk van Nassau bij te wonen.
Samenwerking Christelijke Schoolver-
eeuiglngen.
Men schrjjt't aan de „Arnh. Ct."
Er worden pogingen gedaan om samen
werking te verkrijgen van Mie bestaande
Christelijke schoolvereenigingen in Neder
land. In verband daarmede is een com-
Onza Kamerleden.
Het kamerlid mr. P. J. Troelstra brengt
gedeelte var. zijn vacantiee weer door
op de Friesche nieren. Hij heeft een zeilvaar- missie van twee leden uit het hoofdbestuur
tuig afgehuurd, waarmee hij, vergezeld van van de vereen, van Chi. Ondeiwijzeis
zijn familie verschillende plaatsen bezoekt.
en Onderwijzeressen in Nederland en de
Overzeesche Bezittingen" gekozen, om'een
reorganisatieplan van deze vereeniging te
ontwerpen, en voorts een commissie uit
het hoofdbestuur om na te gaan of er nog
Bij de te 's-Gravenhage gehouden examens
Fransch L. O. is o. ni. geslaagd de lieer D.
Lamers Jr. alhier.
De Stct. (no. 200) bevat de statuten van
de naaml. vennootschap sConstructiewerk-
plaatsen, machinefabriek en scheepswerf,
voorheen H T. Landman Zoon, te Scliie
dam. Doelliet vervaardigen van en den
handel in stoomwerktuigen, ijzerconsiructies,
kappen, bruggen en stoomketels, en zulks ter
voortzetting van de zaken, tot dusverre door
de comparanten de heeren Adrianus Corne
lls Landman en Hendrikus Johannes Alarie
Landman, te zamen onder de firma H. T.
Landman Zoon gedreven. Duur ongeveer
20 jaren. Kapitaalf 200,000, in 200 aan-
deelen.
Yoorloopig worden slechts uitgegeven '100
aandeelen, welke alle zijn geplaatst Inbreng
ter volstorting van 18 aandeelen huizen,
ingericht tot smederij, enz. Het bestuur dei-
vennootschap is opgedragen aan 2 directeu
ren, onder toezicht van minstens 1 en hoog
stens 3 commisarissen. Voor de le maal be
noemd tot directeuren de heeren H. J- M.
Landman en H, Th. Landman A.-Cz. Voor
de le maal tot commissaris benoemd de
lieer A. C. Landman.
door do zonde verbroken is, is het 'dool
der zending. Als wij wnarachliglijk bidden,
kan ons Hart en onze beurs niet gesloten
blijven.
Daarna gaat ds. van Veelo voor in liet
gebed, gezongen wordt ps. -12, le vore.
Do eerste spreker, ds. 11. II. Veder
(Rotterdam B),* aan bot woord komend,
wenscht •ecnige oogenbLikken de aandacht
lo bepalen tot 't gebed voorde Zending, lil
't gebed van don Christus is geen enkel ter
rein uitgesloten, zooals do apostel zegt.
Gods woord leert ons, daL hel. gebed een
kracht is, spr. iioemL daaivan talrijke voor
beelden. De apostel Jacobus zegt, het ge
bed des rechtvaardigen vermag veel. Je
zus verklaarde, zijn apostelen uitzenden
de, de oogst is wol groot, maar de arbei
ders weinigen, maar bidt. liet gebed is een
krachtig middel Lot uitbreiding uui Gods
Koningrijk, Voor do zending is het. gebed
nog altijd een dringende behoefte, om on
zen ijver aan te vuren.
liet werk der zending is geen werk van
medelijden, maar een werk van plicht, een
goddelijke roeping. Do missionarissen in
den vreemde zouden, gevraagd wat wij
doen mocslcn, antwoordenbidt voor ons.
Hel gebed is het touw in den klokkelorcn
des hemels, heeft eenmaal een Christen
gezegd. Bedenk dal de zendingsklok moet
blijven luiden. Spant gij1 daanloe uw ziele-
kraeM in, spoort, spr. aan. Luther noem
de het gebed het voornaamste stuk dei-
dankbaarheid. "Wij zullen bidden voorliet
werk der zending, als' dank voor Gods ge
nade. Zullen wij dan niet bidden, vraagt
spr. voor heiden en mohamedaan, dal zij
mede-neerknielen voor Gods troon? Spr.
noemt heL zendingsgebed een belijdenis des
geloofs in God, een gebed in de hoop op
de toekomst. Onze koloniën, zegt spr., zijn
ons niet in bezit gegeven, maar wij heb
ben ze in leenbrnik om ze voor den eeuwi
gen Vorst Jezus Christus te veioveren.
Het zen'dingsgebed is een belijdenis dei-
liefde, biddende spreken wij onze liefde uit
tot de heidenen en mohmnedanen.
Uw geld wordt voor de zending ge-
viangd, zegt spr. ten slotte, maar niet min-
dei en bovenal het gebed.
Gezongen weid Psalm! 72, 5e en 10e vers.
Een collecte had daarna plaats, waarvoor
ds. Veder nog een aanbevelend woord sprak.
Personalia.
Maandagavond zijn aan het hotel ,,De
Nieuwe Doelen" te Middelburg afgestapt me
vrouw Pierpont Morgan, haar twee dochters, j mogelijkheid bestaaL om op enkele punten
verder gezelschap en bediendengersoneel. De te> kom<m tot samenwerking van alle Chris-
heer Morgan was verhinderd mee te komen. telijke schoolvereenigingen.
Heden werd per automobiel een bezoek aan
Veere en Domburg gebracht en Woensdag
bestaat het voornemen de merkwaardigheden
van Middelbar» te bezichtigen.
De Amerikaanschf- dames blijven tot Don
derdag te Middelburg. (,,Midb. Ct.")
Graaf toe Moltke,
De Commandant van Berlijn, Luitenant-
Generaal Graaf von Moltke, blijft nog eeni-
ge dagen in de Resedentie doorbrengen.
Bali.
Nat. Chr. Geh.-Onth. Vei-.
Men seint ons uit Amsterdam
Onder leiding van ds. Van den Broek, pre
dikant te Schiedam, wordt heden en morgen
alhier de 26ste algemeene vergadering ge
houden der Nationale Christen Geheelont-
houders-Vereeniging, waarin tevens het 25-
jarig bestaan der vereeniging wordt herdacht.
Na gebed en gemeenschappelijk lied opende
de voorzitter de vergadering die door ruim
300 mannen en vrouwen bezocht wordt, met
dank aan God voor hetgeen hij in, voor en
door deze vereeniging had gedaan. Spr. dankte
De zendingsdag in den tuin der S. O. V.
werd gedurende de morgen- en middagbijeen
komsten bezocht door omstreeks 2500 per
sonen. Een 20-tal predikanten zoo van hier
als elders was mede tegenwoordig.
Op de glasfabriek van de firma J. C. van
Deventer kreeg Coenraad Rosman, wonende
Rotterdamsche Dijk bij het uitnemen van
flesschen een snij wond in den linkerpols.
De betonbewerker Klaas van de Jacht, wo
nende te Rotterdam, Izaak Rubrechtstraat,
had Zaterdag terwijl hij op het nieuwe werk
van de in "aanbouw zijnde gemeenteschool
aan de Mauritsstraat alhier bezig was met
het stellen van ijzerwerk het ongeluk daarbij
mis te stappen en daardoor te vallen en met
de hand neer te komen op een ijzeren staaf,
waardoor hij zich kwetste.
Van den gouverneur-generaal van -veder- vert egellwoordigers der zustervereenigin-
landsch-lndië is bij het ministerie van Kolo- gen Nederland en Engeland voor hunne
niën telegrafisch bericht ontvangen, dat van tegenwoordigheid. Er zijn thans 164 afdee-
het zelfbestuur van. Badoeng een weigerend i;rigen me^ ongeveer 7500 leden. In het afge-
antwoord is ontvangen op de eischen, die in loopen jaar traden 28 afdeelingen toe en
de maand Juli j.l. aan de bestuurders van de werden er 14 ontbonden. De ontvangsten be-
Balischc landschappen Badoeng en Tabanan droegen f3686 waaronder f1900 als rijks
als eindbeslissing in de hangende geschillen subsidie. De kas heeft een klein batig saldo,
werden gesteld, bij welke gelegenheid hun -
tevens de gevolgen van een verder verzet ver- Bond >an Vroedvrouwen,
den voorgehouden. Onder voorzitterschap van mej. 1-. de
Kadt hield de Bond van vrouwelijke ver-
In aansluiting aan het onderschrift bij loskundigen in Nederland gistervoormid-
het gister door ons ontvangen telegram dag in een der redoutezalen van het co-
uit Batavia, waarin werd medegedeeld, dat mediegobouw te -Maastricht zijn 9c alge-
de door de'regeering gestelde eischen door moene vergadering. Ongeveer een zestig-
Badoeng zijn~geweigerd, brengen vrji nog tal dames namen aan die vergadering, wei-
het volgende omtrent deze kwestie, die kc voor de pers niet toegankelijk, was, deel.
aanleiding is geworden tot 'het zenden van Behandeld werden o. a. de navolgende voor
een expeditie, in herinnering. stellen:
I rCvïei 1904 strandde nabij de Badoeng- Het hoofdbestuur henoeme een coinmis-
sche 'ankerplaats San oer een te Bandjer- sie om te onderzoeken wat kan worden
massin thuis bahoorende schoener „Sri gedaan om do positie der vroedvrouwen
Koemala", en werd door de Badoengsche in Nederland te verbeterende Bond wende
bevolking'beroofd. Aangezien bleek, dat zich tot de regeering en verzoeke haar,
die berooving het gevolg was van plicht- strenge maatregelen te nemen tegen het
verzuim van het zelfbestuur (de politieke veelvuldig opwekken van abortus door de
zich noemende Neo-Malthusiaansche des
kundigen.
Voorstel: do toetreding tot de onderlinge
Verzekeringsmaatschappij van vrouwelijke
verloskundigen in Nederland tegen de gel
delijke gevolgen van invaliditeit te verbin
den. aan het lidmaatschap van den Bond.
Het hoofdbestuur zoeke inlichtingen in
te winnen in hoeverre de nieuwe verze
ild een opwekkend slotwoord beëindigt
spr. zijn rede.
Gezongen wordt versi 14 van psalm 68.
Ds. L. C. Kreijt van Berkel noemde het
aangenaam te spreken over de leiding des
Heeren in hel, werk dor Zending. Deze
leiding beslaat, cn rust op deze belijdenis
dat de Hcere over alle dingen regeert.
'Deze regeering is noodzakelijk, God leidt
|ook het work der zending, een der schal-
[men van den keten in Gods regeering, hi
'de zending streven wij naar het doel: de
verheerlijking in Gods naam.
Hoedanig de leiding des Ileeren zich
openbaart? De lleere geeft ons zijn leiding
te kennen in het kleine, in het gewone,
maar ook in het grootc, in lioL wonder
bare, zooals het werken dpi- apostelen.
Ook in het werk der zending thans doet
God wonderen. Zendeling Van Hasselt ver
haalt hoe op wonderbare wijze zijn leven
beschermd werd Legen moordachtige Dajaks,
In Gods wooul wordt ook do leiding des
Heeren in hot kleine getee-kend, strekken
de lot verheerlijking van Hem. Jezus ging
in alle stilheid zijn weg, zijn dienaren wa-
leu eenvoudige visscliers.
De geschiedenis van het Godsrijk ver-
loont geen lichtspoor van menschelijke
grootheid, maar een goddelijk licht-in het
kleine. In het kleine vooral komt desdlee-
ren hand le voorschijn, ook thans waar
deze Zendingsdag verlicht wordt door
Gods zon.
Door eenvoudige prediking werd hethei-
dr-rid om uit Europa verdreven, waardoor
landen en volken 'n geheel ander aanzije kre
gen. Door de kleine middelen van een
voudige apostelen worden door God groote
dingen gedaan.
Alct Gods leiding in het werk der zen
ding, die in het kleine uitkomt, hebben
wij te rekenen. Het gevaar bestaat, ontmoe
digd le worden in liet. kleine werk dei-
zending, 140 zendelingen hebben een ar
beidsveld in Indië, waar 40 millioen men-
schen wonen. Maar spr. betoogt dat de
Heer steeds in het kleine, in de stilte
werkt, doch het groote daardoor geboren
wordt. Daarom mag er geen ontmoediging
of traagheid wezen.
Daarna werd gezongen" Psalm 72, het
8e en laatste vers.
contracten, verbieden uitdrukkelijk het plun
deren van gestrande schepen), werd be
sloten het zelfbestuur te verplichten den
eigenaar van 'het scïiip (een Chinees) de
schade te vergoeden; en de som' Fepaaid
op 3000 rijksdaalders. Bij de door den re
sident met den radja van Badoeng gehou
den besprekingen, bleek deze niet genegen
aan de eischen te voldoen, waarop hem
werd aangezegd, dat, indien de som' Met keringswei invloed zal oefenen op de po-
uiterlijk óp 5 Januari 1905 zou zijn afge- sitie der vroedvrouwen; voorts het bestaan-
dragen, dwangmiddelen zouden worden toe- j de Tijdschrift voor Pracüsche Verloskunde
gepast. Daarop werd, 7 Januari, 1905, het te maken tot een Bondsblad en dat de
landschap gesloten voor allen in* en uit- Bond zich aansluit® aan het Nationaal Bu-
voer van de zeezijde, daaronder begrepen
het beletten van 'het visschersbedrijf. Ons
optreden vond bij de overige Balische vor
sten, met uitzondering van dien van Taba
nan, die 'door familiebetrekkingen met de
radja's van Badoeng verbonden js, bijval
en medewerking.
Ten einde, zoo mogelijk, lot een vreed
reau voor vrouwenarbeid en aansluiting bij
den Nationalen Vrouwenraad.
Voorstel Overijssel. De Bond stelle aJles
in het werk, wat lot wering van onbe
voegd uitoefenen der verloskunde kan lei
den.
Na afloop der vergadering werd een rijtoer
naar Valkenburg gedaan.
Gisternamiddag heeft in de woning van
den bakker v. Apeldoorn aan de Hoogstraat 'n
begin van brand plaats gehad. Een brandend
petroleum toestel waarop een ketel met water,
stond op een kast en nu schijnt een kind
dat daar op den grond speelde aan een deurtje
te hebben getrokken, waardoor het petroleum
stel viel. Het kind kreeg het kokende water
over het lijf -waardoor het brandwonden be
kwam aan de zitdeelen, de linkerarm en de
linkerzijde van het hoofd. Door het vlam
vatten der uitstortende petroleum verspreidden
de vlammen zich wel doch werden spoedig
gedoofd. Eenige kleedingstukken die te drogen
hingen en een paar boeken verbrandden ter
wijl de zoldering bladderde.
Door een bewoner van de Verlengde Maria-
straat is aangifte gedaan dat met een flobert
zou zijn geschoten door de ruiten van de
bovenachterkamer, waarbij de kogel ook een
gaatje in het gordijn had gemaakt. De politie
spoorde den dader, den 14-jarigen F. G-, in
den buurt woonachtig, op. waarna liet bleek
dat deze met een zakpistool op musselien
had geschoten en bij ongeluk de raam had
geraakt. Het pistool is in beslag genomen.
Classicale Zcndlngsdag.
Morgensamenkomst.
Heden had alhier, onder begunstiging
van prachtig zomerweer, de classicale
Zendingsdag plaats. Een zeer talrijke scha
re, voor het meerendeel dames, vulde den
tuin van de Officieren-Vereeniging.
De morgensamenkomst werd te ruim 10
uur geopend door ds. van Veelo (Rot
terdam! B), een krasse oude man van bijna
70 jaren, voorzitter van de class. Zendings
commissie. Gezongen werd psalm 865, be
geleid door de muziekvereen. Crescendo,
Chaxlois, directeur do heer A. Jordaans.
Ds. van Veelo hoopte in zijn openingswoord
o. m., dat men in de vreeze en tot ver
heerlijking yan God zou mogen samenzijn.
AVe hebben, zei'spr., in het besef van het
doel van onze bijeenkomst te denken aan
onzen dierbaren Christus, den zendeling
bij uitnemendheid. Hij zegt, wanneer gij
bidt, bidt dan Onze Vader die in de He
melen is. Het gebed geeft den leiddraad
voor de zending. De herstelling van de
harmonie tusschen hemel en, aarde, die
Ds. P. C. Kost e i' van 'Maassluis sprak
vervolgens over: hel wederopleven van
de zending in de 19e eeuw tegenover den
toenemenden afval in die eeuw. Dit uit
gebreid cn veelomvattend onderwerp
wenscht spr. te beperken tot de wederop
leving der zending in ons vaderland en den
arbeid der zending in onze overzeesche
bezittingen. Steeds moet voor oogen wor
den gehouden dat die bezittingen onder
onze hoede zijn gesteld om' het Koningrijk
Gods uit te breiden. Reeds in vroege tij
den was de koophandel een groote bron
van welvaart, in 't laatst der 16e eeuw
kregen onze voorvaderen vasten voet in
Oost-Indië, door toedoen van Oklenbarne-
velt werd in 1602 de Oost-Indische com
pagnie gesticht. Steeds verder breidde deze
compagnie haar macht uit. In 1621 ver
richtte de West-Indische compagnie een
zelfde werk in Amerika.
Niet alleen de koopmansbelangen, maar
ook de belangen van den Godsdienst wer
den behartigd. 'De Staten gaven te kennen
dal het christendom door de compagnieën
moest woi a uitgebreid, ook ter verdrjj-
♦Ving van de Roornsche leer, die in die
overzeesche gewesten door de Portugee-
zen was gebracht.
Sedert de compagnieën het winstbejag
op den voorgrond plaatsten, ging er op
geestelijk en zedelijk gebied weinig kracht
meer vair haar uit. Wat zou er van den
arbeid der Zending geworden zijn, indien
de He ere zich dien arbeid niet had aan
getrokken? vraagt spr. In de 19e eeuw,
toen de geest des ongeloofs zich krachtig
verhief, waarin de kerk al meer en meer
haar belijdenis verzaakte, brak er voor
de zending een nieuw tijdperk aan. Van
bijzondere personen en vereenigingen ging
een nieuwe beweging uit. In Engeland werd
in het laatst der 18e eeuw het Lóndensche
Zendelinggenootschap opgericht, waarna
spoedig het Ncdoriandsch genootschap volg
de. Eerst samenwerkende, worden in 1814
de koloniën in Oost-Indië, door bel Ned.
Zendelinggenootschap bewerkt, allereerst
de Molukkcn, later het Oostelijk deel van
Java en 'i N. 0, van Celebes. Land en be
volking in die streken hebben een nieuwe
gedaante gekregen, de arbeid van 's Hee
ren knechten is met rijken zegen bekroond.
Na ontbinding van het Ned. Zendeling
genootschap werd in 1858 het RoLtor-
dantsch Zendingsgenootschap, het volgend
jaar het Uirechtsehe Genootschap opgericht,
die onder de Soendaneezen en Papoea's
werkten. lfeL comité voor In- en Uitwen
dige Zending stichtte ten Z. van Batavia
een school voor inlandschó. evangelisten.
Voorts wijst spr. op den zendingsarbeid
onder de Dajaks op Borneo, en onder de
Bataks op Sumatra. Door Doopsgezinden
en Lulherschc zendingsver. werd veel ge
daan. Gods woord verwekte in de 19e eeuw
steeds mannen voor het zendingswerk, niet
het minst, van de gereformeerde kerken,
tin 1873 zond bet Chr. Gcref. Zendingsge
nootschap ^ijn eersten zendeling uit naar
Batavia. Op Java en Soemba werd onder-
leiding van ds, Donner do zendingsarbeid
voortgezet. In Mei 1859 reeds werd dooi
de Chr. Gcref. Zendingsverceniging opMid-
den-.Tava gewerkt en bleef onverpoosd ar
beiden. In 1892 namen -de gereformeerde
kerken hol zendingswerk over.
5Iiddagsamenkomst.
's5!iddags te 2 uur werd de bijeenkomst
geopend met het zingen van ps. 33: 1.
Ds. J. J. 5tiedcma van Charlois smak daar
op over do beteekeni» van den fnedischen
dienst voor do zending. Hij' begon met te
zeggen dat, toen het ongeloof en liet so
cialisme zich verified, den raad werd ge
geven dat men door de maag het hart
moest bereiken. Door alle gebrek en el
lende zijn do mensclien ongevoelig voor
lende zijn de menschen ongevoelig voor
het evangelie. Spr, inoonL dat deze raad
zoo gegeven niet afdoende is. Het bevel
des Heeren eischl barmhartigheid, die ont
vankelijk maakt voor hel woord des Heeren.
De medische dienst houdt zich niet al
leen met de maag, maar met bet lichaam
r menschen bezig en werd ingesteld in
verband met den .zendingsarbeid. De me
dische dienst moet als uitvloeisel, ais een
onderdeel van het zendingswerk worden
beschouwd.
De arbeid van Christus' Kerk is barm
hartigheid, maar waarom wordt daarbij
nu medische hulp genoemd? Vooral voor
onze koloniën is deze kwestie van jjroot
belang, omdat o.a. Java mcL 28 millioen
inwoners slechts heeft 42 burgerlijke ge-
n'eesheeren, 16 officieren van gezondheid
en 68 doklcrs-djawa of inlandsche dok
ters. Op 180.000 menschen 1 geneesheer
of, naar denzelfden maatstaf, voor Rotter
dam 2 doktoren. De meeste doktoren wo
nen in do. groote steden, zoodat de toe
stand van geneeskundige hulp voor de in
landers treurig is. Spr. schetst in hetkort
hoe dc kranke Javanen door kwakzalvers
of z.g. heiligen worden behandeld, waar
uit blijkt dat hot bezorgen van medische
hulp aan de Javanen geen weelde is. De
kerken dringen daarom! sterk aan op meer
dere en betere medische hulp aan de Ja
vanen.
Ligt het op den weg der kerken? De on
kosten voor den zendelingen dienst, voor
de scholon zijn reeds zoo groot. Jezus
Christus was altijd met innerlijke ontfer
ming bewogen over de kranken van lichaam
en dat, past in deze dagen aan de zend
boden des Heeren, dat past tegenover den
Javaan.
De Javaan buigt, kruipt voor den Hol
lander, maar hij' heeft de jaren van ver
drukking niet vergelen en gelooft den Hol
lander ook niet, als hij! spreekt van zijn
godsdienst. De zendeling moet het vertrou
wen zien te winnen van den inlander, dat
hij komt uit liefde tot zijn God en tot
heil van den Javaan. De geneeskundige
dienst zal den zendingsarbeid kunnen ver
sterken. Dr. Schemer, die thans1 ziek ligt,
heeft daartoe den grooten stoot gegeVen
met zijn Pc t r on e 11 a-hos pi t. aal, le Djokja.
De Javaan noemt daarom dr. Schemerden
„doktor die helpt". Bij het winnen van
den Javaan voor het Evangelie, speelde
de geneeskundige hulp een groole rol.
Voorïoopig is het wegens do kosten onmo
gelijk, zegt spr., om! te Banjoemaas, waar
dr. Ruijssenaars werkt, een hospitaal te
slichten. Maar spr. hoopt dat, wanneer
alle kerken in Zuid-Holland samenwerken,
er een ziekenhuis zal komen.
Spr. smeekt den zegen af over den me-
dischen dienst onder de Jayanen en wekt
j I U.UUL UCAC YCi ncnu.
