HstXbsnié ïrws
Gemeenteraad.
ylaIrdingen.
Rechtzaken.
Kerk en School.
Christ. Gereformeerde Kerk.
Staten Generaal.
V
Bij de verkiezing van drie bestuursleden
werden mevr. Ortli en de heer A, Abels her
kozen. De heer mr. A. Meijroos, die wegens
zijn vertrek naar Rotterdam als voorzitter
had bedankt, werd opgevolgd door den heer
F. J. van Pansschen,
Flnantieel Nieuws,
Tot agent van de Nederlandsche Bank te
Arnhem is benoemd de heer Jhr. 3. D. van
Nispen, thans agent van de Geldersche Cre-
diet-vereeniging te Doetinchem.
v .'"VW; \s\j \/v. V v
MAASSLU1'" 1 (I Oct. Bij Kon. besluit
is benoemd met ingang van i Nov. 1906, tot
schoolopziener in hetarrond. Maassluis, dr. K.
B. v. WulÜ'len Palthe, te Leeuwarden, niet
gelijktijdige toekenning van eervol ontslag
uit zijne betrekking van schoolopziener in het
arrond. Leeuwarden.
MAASSLUIS, 16 Oct. De logger »IIen-
drika", MA 41, van den heer G. v. d. Ylugt-
alhier, is op verzoek van dezen aan den mi
nister door drie rijks-experts gekeurd en in
uitmuntenden staat bevonden. Het blijk der
rijks goedkeuring zal dezer dagen op een
koperen plaat aan het schip bevestigd wor
den. De sHendrika" zal dan het eerste schip
zjjn, gerechtigd om die onderscheiding te
dragen.
De Wethouders-keuze.
De „Nieuwe" komt in haar nummer van
gisteren met een antwoord of een weer
legging, of welken naam zij daaraan ook
geve, blijkbaar ten doel hebbende hare
houding zooveel mogelijk nog te ïedden.
Hoe zij dit doet, willen wij met een en
kel voorbeeld laten zien:
Wij schreven
de groep van liberalen in den Raad
heeft een eandidaat uit haar midden
aangewezen en over die keuze nebben
wij geen woord gezegd.
Daarop nu antwoordt de Nieuwe:
Naïf mooi, maar toch weinig steek
houdend is vooral dit laatste zinsne-
detje. Neen, de Oude heeft geen keuze
gedaan; dat behoort alleen aan hare
geestverwanten in den Raadmaar wie
in ove .Iraehtelijken zin de man barer
keuze was, heeft zij in haar spijtig
stukje onder stadsnieuws genoeg doen
uitkomen.
Over het gebruik van de commun ac
cord een eandidaat te stellen, waarbij wij
wezen op de benoeming tot lid van Ged.
Staten van de heeren Goekoop, Fock en
Versteeg, komt zij vertellen (lat de ver
kiezing van den heer Versteeg de com
mun accord is geschied.
Hierbij moeten wij toch onze verbazing
er over uitspreken, dat onze collega geen
verschil ziet tusschen het verkiezen de
commun accord en het candidaat-stellen, het
a a n w ij z e ri van den eandidaat de com
mun accord. Zonder een commun accord
zóu immers eeu eandidaat der minderheid
hij een zóó scherpe parlijgroepeering nim
mer mogelijk zijn
Over onze opmerking in b.trekking tot
de winste die der liberale p at ij grootmoe
dig door de meerderheid zou ia «len schoot
geworpen worden, schrijft zij:
't Blijkt, dat de. Oude nog maar al
tijd de kwestie niet goed vat. Als men
de meerderheid in den Raad heeft en
dus door eigen kracht over een wet
houderszetel kan beschikken, dan kiest
men den meest gewilden partijgenoot.
Kan men daarentegen slechts met be-
hu'p van andere partijen, een der geest
verwanten aan de bestuurstafel zitting
doeu nemen, dan neemt men daarvoor
den man, waarover men met de tegen
partij tot overeenstemming kan gera
ken. In dien zin waar d i e partij
het heft in handen heeft kan men
zeker van een grootmoedig in den schoot
werpen spreken.
Het blijkt uit deze woorden helder als
glas dat de Nieuwe zich niet kan indenken
in de mogelijkheid, dat de minderheid er
volstrekt niet op belust is een wethoudeis-
zetel in te nemen; dat zij alleen uit plichts
besef zich bereid verklaarde het aanbod
te aanvaarden.
Wat ten slotte de kwestie van den drie
star betreft, moeten wij ook na de op
merking der Nieuwe'blijven volharden hij
onze rneening, dat dit teeken steeds heeft
gediend om een nadere fgeen „weidere",
zooals de Nieuwe verkeerdelijk citeert) aan
wijzing omtrent den oorsprong aan te ge
ven, bijv. den politieken leider van het
blad.
De Nieuwe is er niet in geslaagd aan
te toonen dat wij in eenig opzicht onge
lijk hadden.
Het spijt ons voor haar. 1
Wethondersbenoemlng.
In de hedenmiddag gehouden Raadszitting
werd tot wethouder van openbare werken, in
de vacature de heer G. "Visser Bzn., benoemd
de heer J. H. van Westendorp.
De heer "Van "Westendorp verklaarde de
benoeming te aanvaarden.
Deze week is bij den heer J. F. Bupont
(G, Odé's Boekhandel) geëxposeerd j Bosch",
een studie van Jan Hingman alhier.
Hedenmorgen te 81/2 uur is nabij de Koe-
marktbrug een jongen van een schuit in het
water gevallen doordat hij aan boord strui
kelde. Met behulp van oen haak was hij
spoedig op het droge.
Hedenmorgen ten "12 ure is door de poli
tie aangehouden de '.Ui-jarige schipper C.
AL. alhier, die verdacht werd van ernstige
mishandeling van den 12-jarigen dan van
Steenis, wonende Lange Achterweg, die met
hot zoontje van don schipper ruzie zou
hebben gekregen, en dezen een wortel zou
hebben ontnomen.
De jongen werd bewusteloos het café van
den heer Fggelmeier op de Hoogstraat bin
nengebracht, doch kou kort daarna, nadut
geneeskundige hulp was ingeroepen, knopen
de naar huis worden gebracht.
De schipper is na verhoor ontslagen.
Vergadering van Woensdag '17 October,
namiddags 2 uur.
Voorzitter de Burgemeester, de heer dr,
AI. A. Bruuts.
Tegenwoordig 19 leden; afwezig do heer
A. C. A. Nolet met kennisgeving en de
heer Visser.
De vaststelling der notulen van de vorige
vergadering van 11 October j.l. wordt aan
gehouden.
Mededeelitigen.
B. en W deelen mede dat bij hun col
lege zijn ingekomen
Alm Gedeputeerde Staten dezer provincie,
Alissive ten geleide van de door hen goed
gekeurde rekening van de dienstdoende
schutterij over het dienstjaar 1905.
Kennisgeving.
Idem, Missive ten geleide van de door
hen goedgekeurde raadsbesluiten d.d. 2S
September j.l.
a. tot onderhandsehe verhuring van ter
rein aan de Stearine Kaarsenfabriek „Apol
lo" alhier;
b, tot oaderhandsche verhuring aan J.
Zoetmulder alhier van de woning aan den
Rotterdamschendijk no. 166 tegen een huur
prijs van 2 per week;
Kennisgeving.
Idem, Missive ten geleide van de door
hen goedgekeurde raadsbesluiten d.d. 28 Sep
tember j.l.
a. tot af- en oversehrijving op de begroo
ting van uitgaven, dienst 1906, van een be
drug van f 75;
b. tot wijziging van de begrooting van
ontvang-ten en uitgaven, dienst 1906, met
een bedrag van 47000;
c. tot wijziging van de begrooting van
ontvangsten en uitgaven, dienst 1906, met
een bedrag van 8105.
Kennisgeving.
I ngekomen stukken
Aran B. en W., ontwerp-besluit (model
C) tot wijziging der begrooting van ont
vangsten en uitgaven, dienst 1906, met een
bedrag van f 680.
Ter visie gelegd ter behandeling in een
volgende vergadering.
Idem, Alissive houdende voorstel tot het
bepalen van de Oostelijke rooilijn van 'de
Gedempte Bannsloot en 0111 den daardoor bui
ten die rooilijn liggenden grond van het per
ceel sectie B no. 1489, thans eigendom van
H. Vlek. voor de gemeente, onder eenige
voorwaarden, kosteloos in eigendom over te
nemen.
Hoewel dit stuk niet lang genoeg ter visie
heeft gelegen, stellen B. en W. voor dit
toch nog heden te behandelen.
Het voorstel wordt z. h. s. aangenomen.
A'an den heer N. van der Velden, Mis
sive houdende mededeeling dat hij na rijp
beraad besloten heeft de benoeming tot wet
houder in deze omstandigheden niet aan te
nemen.
Kennisgeving.
Van de Gebrs, van der Meer, Adres hou
dende verzoek om een tegemoetkoming in de
kosten van verplaatsing hunner scheepswerf
en den invloed van den Raad inroepende op
B. en W. om het verbod (van ijzeren sche
pen te mogen bouwen) op te heften.
In handen van B. en W. om advies.
Van den heer W. Broek, Missive hou
dende dankbetuiging voor de toelage hem
toegekend voor zijn dienst aan de hulgsehool.
Kennisgeving.
Van de Ongevallen-verzekering Maat
schappij „Fatum", Missive houdende aan
bieding om na 1 Januari 1907 op dezelfde
voorwaarden de ongevallen-risico voor de
gemeente over te nemen tegen een premie
van 1.70 per 100 uitgekeerd arbeids
loon.
Hierop te letten wanneer de zaak waarop
het betrekking heeft nader aan de orde
komt.
Van mej. C. II. E. Smith, Adres daarbij,
onder dankbetuiging voor het genoten ver
lof, ontslag verzoekende als onderwijzeres
aan schooi E, met ingang van 1 Novem-
btr a.s.
B. en AV. stellen voor het gevraagde ont
slag eervol te verleenen met ingang van 1
November e.k.
Dienovereenkomstig besloten.
Aan de orde is
Wethouder.
Benoeming van een wethouder in de plaats
van den heer G. Visser Bzn.
Benoemd wordt de heer J. II. van Westen
dorp met 11 stemmen, terwijl er 8 stem
men in blanco worden uitgebracht.
De heer Van AF estendorp zegt,
nadat hem door den Voorzitter wordt ge
vraagd of hij de benoeming aanneemt, on
geveer het volgende: Wanneer ik de be
noeming aanvaard, begrijp ik de groote ver
plichting. Voor mij wordt de plicht moei
lijker, ook omdat uit do blanco-stemmen
blijkt dat ik niet het vertrouwen heb van
den geheelen Raad. Spr. zegt dat hij de be
noeming zal aanvaarden, zijn betrekking zal
uitoefenen zonder aanzien des persoons en
zich beschouwen zal als vertegenwoordiger
der geheele burgerij.
De V o 0 r z i 11 e r wenschte den heer
Jan Westendorp geluk en gelooft dat hij het
,eer goed beeft ingezien dat bij een zwaren
dirkt aanvaardt. Spr. zegt dat de Schie-
dnmsche belangen bij hem steeds zulten
op den voorgrond staan en zegde toe, ook
namens het College, den nieuwen wethouder
te zullen steunen om de belangen van Schie
dam tc bevorderen. Spr. heet den heer Van
A\restendorp welkom in het College en "er-
zoekt hem de voor hem bestemde plaats in
te nemen.
AV ij z ig i n g hou w vcro r d e n i n g.
A'oorstel van de Commissie belast met het
ontwerpen der strafverordeningen tot wijzi
ging van art. 97 der Bouwverordening.
Bedoeld art. zal nu voortaan luiden:
Art. 97. Afvoerpijpen voor hemelwater of
andere uitloozingsbuizen mogen niet in een
strautgevelvlak zijn aangebracht.
Zij mogen evenmin voor dat gevelvlak
over den openbaren weg zijn uitgebracht,
tenzij beschermd door lyceenen of andere
sprongen in den gevel.
Voor gehouwen met meer dan een straat
gevelvlak zijn B. en W. bevoegd vrijstelling
te verleenen van de voldoening aan de be
paling van het voorgaande lid.
Do lieer G o u k a stelt een amendement
voor om in alinea 4 van hot voorstel te
schrappen „voor gebouwen met meer dan een
strautgevelvlak", ter uitbreiding van de be
voegdheid van B. en AV. Het amendement
wordt met algemeens stenïmen op 1 na, die
van den heer Honnerlage Grote, aangenomen.
(De vergadering duurt voort.)
'Naar wij vernemen is het aantal derge
nen, die dit jaar aanspraak meet.en te mogen
maken op vrijstelling van den dienst voor
de nationale militie wegens broederdienst,
eigen dienst of' gebreken, zeer groot Zijn
wij wel ingelicht dan bedraagt dit getal meer
dan 60. Het aantal lotelingen bedraagt, zoo
als waarschijnlijk bekend is, 221.
"Aan de herhalingschool worden door 30
jongens en 26 meisjes deelgenomen.
Gemeenteraad.
Tn de gisteravond gehouden Raadszitting
waren aanwezig 16 leden. Afwezig de heer
J. van Dusseldorp, die wegens sterfgeval in
zijn familie verhinderd was. Onder de inge
komen stukken was o. in. een adres der
kiesvereen. „Volksbelang" en der soc.-dem.
arbeiderspartij in verband met de uitgifte
van grond in erfpacht tegen verminderden
prijs voor den kerkbouw der Nederl. Hen'.
Gemeente. Adressanten meonen dat men hier
met een daad van kerkelijke partij-politiek tc
maken heeft eri verzoeken het voorstel niet
aan te nemen. Zal behandeld worden bij
punt 8. Twee aanvragen om grond in erf
pacht van C. A. Kuipers en A. Bagchus
worden in handen gesteld van B. en W. om
advies.
Aan de orde zijn: benoemingen. Tot on
derwijzer aan school A wordt benoemd de
heer P. Eindhoven te Nieuwerkerk a. d.
IJseltot lid der plaatselijke schoolcom
missie (vac.-C. Schippers) wordt benoemd
de heer S. Schippers; tot definitief direct.-
leeraar en leeraar aan de B. A. S. worden
benoemd de heeren M. Sirag cn J. Zonne
veld Jr.
"Voorstel van B. en AV. tot het tijdelijk
in gebruik geven van een stuk bouwter
rein aan A. Prins Thzn.idem, tot ver
huring van de sluiswachterswoningen -aan de
Westhavenkadeidem, tot inwilliging van
het verzoek van D. L. Banuw, om wijziging
van erfpachtsvoorwaardenidem van G.
Petidem, om de AVillem Beukelszoonstraat
tot den Binnensingel door te trekken; al
deze voorstellen worden aangenomen.
Voorstel van B. en AV. om voortaan gron
den voor kerkbouw tegen verminderden prijs
in erfpacht uit te geven en dit beginsel toe
te passen op de aanvraag der Nederl. Her
vormde Gemeente.
De heer II 0 o g e r w e r f zegt dat adres
santen geen reden opgeven voor de vermin
dering van den erfpachtsprijs, als eenig mo
tief doen dienst de scholen, maar volgens
spr. is een kerk geen school, het laatste is
een algemeen belang, terwijl de kerk een
vereeniging is van een bepaalde groep per
sonen.
De heer H o o g e it d ij k kan zich met de
algemecne strekking van het adres van kerk
voogden der N. II. G. niet vereenigen, om
dat er een veel te zware en onbillijke last
wordt gelegd op degenen die er niet voor wil
len stemmen. Spr. bestrijdt verschillende
punten van het adres. Hij brengt daarna in
herinnering hoe de Ilaad handelde in 1890
toen het gebouw van den Protestantenbond
werd gesticht. Spr. gaat in 't kort na de ge
schiedenis der afscheiding. Nadat ten behoeve
van de stichting van het gebouw van den
Protest.-bond grond in erfpacht was aange
vraagd stelden B. en W. den hoogsten orB
pachtsprijs 25 vast. Spr. brengt daarna
in herinnering de beraadslaging over dit
voorstel in de rundszitting van 6 Juli 1890.
De heer Schippers stelde toen voor dó erf
pacht op 35 en de heer A'ersteve deze op
45 ie verhoogen. Spr. noemt de thans ge
vraagde vermindering een verkapte subsidie,
waaraan hij niet wil meewerken. Hij weidt
daarna uit over godsdienst en wat zijn op
vatting daaromtrent is. Ten slotte kant spr.
zich tegen het doordrijven van deze zaak
door de kerkvoogden.
Do heer Van d e r W i n d t zegt als ge
meenteraadslid niet voor verlaging te kun
nen stemmen, omdat het genootschap van een
enkele kerk geen algemeen belang heeft. Het
is een dwaling aan andere dan zuiver het
algemeen belang bevorderende im>LHingen
vermindering van erfpachtsprijs toe te otium.
De heer De AV i 11 e keurt den toon van
liet adres van kerkvoogden af, voor een
bedelbrief, zegt hij, past een bescheiden toon.
Spr. vindt de motieveering door R. en AV,
bijzonder mager, er is gebrek nan argumen
ten, B. en W. schijnen zelf te aarzelen en
te wankelen. Spr. heeft uitgerekend dat de
N. II. Kerk voor vergoeding van begrafenis-
rechten f 325 per jaar van de gemeente ont
vangt en dit reeds 77 jaren heeft geduurd,
aldus een kapitaal vormend van f 25000.
Ten slotte meent spr. dut de tijd voorhij is
dat het prestige der Ned. II. IC. kan gelden,
slechts weinigen vinden nog voldoening in
die kerk.
De heer TJ e Bordes zegt dat de Raad
geheel vrij is op welke voorwaarden hij den
erfpachtsprijs voor dit geval wil vaststellen.
Door de sprekers wordt slechts den nadruk
gelegd op de winstderving door de cerm-eule,
niet op de som die de kerk meer zal hebben
te betalen. Spr. protesteert tegen verschillen
de uitlatingen der sprekers. Door subsidie?
aan tal van vereen, die stoffelijke en hygië
nische belangen voorstaan is :eeds het
schrikbeeld der minderheid van de commissie
in ons midden, maar nier. staat vijandig
tegenover deze zaak waar lift moreele belan
gen geldt. De kerk is geen vereen, maar een
publiekrechterlijk lichaam, geroeid ui het
volksleven, ook de roeping der ovrriu id is het
voor de belangen der kerk te waken.
Spr. wenscht verder te gaan dan B. en
AV. en stelt een amendement voor om in
plaats van verlaging tot van den erfpachts
prijs, te bepalen verlaging tot de helft. Dit
amend, wordt ondersteund door de heeren
Eigóe, Maassim en De lieer.
De hoer F i g 0 c releveert de geschiedenis
van dezen kerkbouw, de vergelijking met het
gebouw van den Protest.bond gaat nie' op,
de tijden en denkbeelden zijn veranderd,
Zonder verlaging is het doel van kerkvoog
den niet bereikbaar.
De heer Ar e r s t e v e meent dat zijn hou
ding in 1SOO eenigszins scheef is voorge
steld hij sprak zich niet uit tegen den
Protest,-bond maar tegen den houw op die
plaats (Hof), de hooge prijs was ook een
gevolg van het' houwen op het fraaiste doe'
der stad. Hier staat men voor een nieuwe
zaakkerkstichten gaat gewoonlijk niet uit
een ruime beurs.
De heer Ar a n D a iri verdedigt de Ned.
II.-Kerk, waarin, zegt hij, de verkondiging
van he* vangel ie nog van zeer grooten in
vloed is. Spr. weerlegt voorts verschillende
beweringen van de tegenstanders van het
voorstel.
De heer De lieer wijst erop dat de
Kerk van groot algemeen belang is omdat
er aan verbonden is de dienst der barmhar
tigheid door de kerken wordt pnr jaar meer
dan 17.000 aan armenverzorging besteed.
Na een rede van den Ar 0 0 r z i 11 0 r, die
het voorstel van B. en AAL verdedigt, voeren
de boeren De A\ritte, Hoogendijk en anderen
nogmaals het woord.
De heer Schippers is van meening
dat de aanvraag van 1G jaren geleden geen
verband houdt met die van thans. liet was
spr. aangenaam te constateeren dut het
voorstel van B, en AV. van nlgeineene strek
king was.
De heer H 0 o g e r w e r f stelt een amen
dement voor, waarbij in het voorstel worden
geschrapt de woorden „door bij de regeering
als zoodanig bekend staande kerkgenoot
schappen" en in te voegen „voor te stichten
kerken".
Over de amendementen wordt nog het
woord gevoerd door de heeren De Bordes,
De AVitte, Schippers en Hoogendijk.
Het amend.-De Bordes wordt verworpen
met 97 stemmen. Vóór de heeren*. De
Bordes, Van Dam, Figëe, P. v. Gelderen,
Maassen, De Haan en De Heer; tegen de
heeren De AVitte, L. v. Gelderen, Hooger-
werf, Verstevc, Kikkert, Schippers, v.. d.
AVindt, Hoogendijk en IJzermans.
Het amend.-Hoogerwerf wordt met 13
3 stemmen verworpen.
Het voorstel van B. en Yvwordt aange
nomen met 114 stemmen. Tegen stemmen
de heeren Do AVitte, Hoogendijk, v. d.
Windt en Hoogerwerf. De heer Aran Dam
hield zich buiten stemming.
De discussie over dit voorstel had volle
drie uur tijd gekost, meermalen verliep zij
in een theologisch dispuut over orthodoxie
en humanisme, eindigde omstreeks elf uur,
waarop de vergadering tot hedenavond 7 uur
verdaagd werd om de overige 7 punten der
agenda nf te handelen, beginnende met het
voorstel van B, en AV. tot voorziening in
het gebrek aan ruimte op de lagere scholen.
De Rotterdamsche rechtbank veroordeelde
gisteren J. C. H., 26 jaar, zeevisscher te
Vlaardingen, wegens wederspannigheid, tot
14 dagen gevangenisstraf;
AV. P., 23 jaar, zeevisscher te Vlaardingen,
wegens beleediging van een ambtenaar, tot
f10 boete subs. 15 dagen hechtenis.
Ilct gerechtshof tc Amsterdam, recht
doende in hooger beroep, vernietigde he
den het vonnis der Utrechtscho rechtbank
d.d, 9 Juli 1.1,, waarbij de ambtenaar bij
de Staatsspoorwegen aldaar, A. van St.,
werd vrijgesproken van het aan hem ten
laste gelegde, het plegen van strafbare fei
ten met een knaap beneden den 18-jari-
gen leeftijd in een laan te De Bilt, en
opnieuw rechtdoende, verklaarde het hof
hem wfel schuldig on veroordeelde hem tot
een jaar gevangenisstraf.
Nep. Herv. Kerk.
Beroepen te Hindeloopen (toez.) de heer
G. van Itamshorst, cand. te Nijkerk.
Aangenomen het beroep te Elber-
feld door ds. G. AV. Locher te Zuilichem
c. a (Geld.)
Beroepen te Alphen c. a. ds J. Jansen
te Oud-Beierland.
Geref, Kekken.
Beroepen te Kruiningen de heer J.
Koelewijn, cand. te BunschotenteOud-
Loosdrecht ds P. S. Lanting te Andel.
Bedankt voor liet beroep te Makkum
door ds G. Ch. Aalders te Tzummarum.
Hoooer Onderwijs.
Aan de universiteit te Leiden is het doc
toraal examen in rechten afgelegd door den
heer E. O. L*. van Doorn.
Bevederd tot doctor in de-godgeleerdheid
u:.n de universiteit te Leidende heerP. Smit,
geboren te Kruiningen, na verdediging van
een proefschrift getiteld»De wereldbeschou
wing van Charles Secrétan."
Aan de universiteitte Amsterdam zijn be
vordert tot doctor in de (rchtswetenschap op
Stellingen, de lieerèn V. H. Mounier, geb.
te Soernbaja en J. Goudeket, geb. te Am
sterdam.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag '16 October.
(Vervolg.)
Daarna was aan de orde het wetsontwerp
tot aankoop van particuliere landerijen op
Java.
De algemecne beraadslagingen werden ge
opend door den heer BOGAARDT die wees
op de schromelijke misstanden op de parti
culiere landerijen, als gevolg van de kneve
larijen dor lundheeren, die daardoor ge
welddadige demonstraties uitlokten van een
overigens rustige bevolking. Terugkoop van
de landerijen is een middel ter verbetering,
maar, waar verwacht mag worden dat de
landheeren lam grond op hooge wuttrde zul
len houden of brengen, zal de Regeering met
5 ton weinig doen. Tegen de aanvrage daar
van heeft spr. --- de som beschouwende als
een terugkeerende memoriepost op de be-
grooting intusschen geen bezwaar. Mam*
een afdoend middel is alleen, onteigening en
schadevergoeding, Inmiddels zal de Regeering
ook iets in de goede richting kunnen doen
door vertiging van hypotheken of overneming
van hypothecaire schulden op particuliere
landerijen.
De heer TYDEMAN was op nrincipieele
gronden voor het ontwerp, waartegen hij
echter practisehe bezwaren ontwikkelde. Een
zaak, waarmede in de toekomst minstens
50 miliioen gemoeid zal zijn, eischt gion-
dige voorbereiding. Bovendien is er geen
urgentie. Het middel moet op den duur met
gezocht worden in aankoop maar in ont
eigening.
Daarbij komt nog, dat aankoop van het
land Nnng-Goeng een slecht begin is. Dit
zegt ook de „Javabode", die overigens ook
voor het stelsel is. Spreker liet de kwestie
van den hoogen aankoopsom van ƒ2.600.000
rusten, hoewel hij van oordeel was, dat de
AVeeskamer er goed mede af is.
Een ander hoofdbezwaar voor spreker was
hierin gelegen dat gepraejudicierd zal wor
den de wijze waarop het particulier land
bezit, zal worden geconverteerd in Staatsbe
zit. En zulks, ondanks het stelsel van het
Kamerlid Fock, was gericht op onteigening
en niet broksgewijze, maar regelmatig naar
con vast plan.
Echter kan het ontwerp worden aangeno
men, mits men in de considerans niet
spreekt van een begin van terugkoop van
particuliere landerijen, maar van het maken
van een begin van het doen terugkeeren van
particulier landbezit in staatsbezit. Tevens
wenschte hij den post van 5 ton veranderd
te zien in een memorie-post.
Morgen voortzetting.
Zitting van Woeiisdag 17 October.
Aan de orde was de voortzetting der be
raadslaging over het wetsontwerp betrek- 1
kelijk den:
terugkoop van particuliere
1 a n d e r ij e 11 op Java.
De heer DE WAAL MALEFIJT, aanvan
kelijk gunstig gestemd voor het wetsont
werp, was er thans, na meerdere studie,
sceptiscli tegenover Jcomen te slaan. Im
mers, voor* hem staat het niet vast dat
de toestand op alle particuliere landerijen
op Java zooveel slechter is dan op de Gou-
vernemontslaiiden, dat daarvoor noodzake
lijk zou zijn aan elk particulier landbe
zit een einde te maken. Daarbij komt, dat
het zeer wel mogelijk is dat door wijzi
ging van het -reglement betreffende 'de be
voegdheden van de particuliere landhee
ren, in den toestand verbetering is te bren
gen. En lukt dat niet, dan nog rijst de
vraag wat beter is, terugkoop of on
e i g e n i n g, voor welk laatste twee jaien
geleden de Minister zelf pleitte.
Daarenboven wil de Minister voor het
land „Nanggoeng" f260.000 geven, terwij
de waarde niet ineer dari 1 tori schijnt tc
zijn. Maar 'afgescheiden hiervan, wil spr.,
door mede tc werken aan de totstandko
ming van dit wetsontwerp, niet medewet-
ken tot doordrijving van een stelsel van
terugkoop van particuliere landerijen, S'
lijk 'net hier is voorgelegd.
Do heer IJZERMAN deelde de conclu
sie vttii den heer Tydeman, dat aan hot
particulier landbezit op Java een einde
