STADSNIEUWS."^"
venhage teruggekeerd in ket Hótel des In-
des.
Consulaire berichten.
Bij Kon. Beri. is aan den heer J. G. d'An-
dria eervol ontslag verleend uit zijne betrok
king van vice-consul der Nederlanden te
Gallipoli (Turkije).
liet vice-consulaat te genoemder plaatse
is met ingang van dien datum opgeheven.
Audiënties.
De gewone audiëntie van den minister van
buitenlandsrhe zaken zal Vrijdag niet plaats
hebben.
Prof. mr. IT. v. d. Ylugt.
Prof. mr. "W. van der Ylugt, te Leiden,
heeft om gezondheidsredenen bedankt als
voorzitter van het Alg. Ned. Verbond.
(Ned.)
Yisscherijschool te Umnidoii.
Tot directeur van de visscherijschool te
Umuiden is gister benoemdde heer 11.
Bakker, Ie officier aan boord van 't stoom
schip ^Olatkyrre", te Botterdam,
rapport betreffende het naar haar eigen land
terugzenden van prostituees van vreemden
landaard, aan te nomen liet Congres 1 in
sloot tot bestudeering var. do middelen, die
zonden kunnen leiden tot verhindering van
bet aanwerven van buitenlnmlsoho vrouws
personen met onzedelijke bedoelingen, on tot
de zedelijke verheffing der offers van de
prostitutie en van het over do grenzen bren
gen.
Het congres werd daarna gesloten.
In 1907 komf het Congres te Madrid
l ijt-en.
G. Ylssor Hz.
Naar wij vernemen beeft de heer G.
Visser Bz., die vóór een paar weken het
wethouderschap neerlegde, thans ook ontslag
genorpen als lid tan den Gemeenteraad. Nu
de nieuwe wethoudersbenoeming heeft plaats
gehad, is het motief voor zijn voorloopig
aanblijven vervallen.
Verkiezing te Leidon.
De verkiezingscampagne in zake het lid
maatschap van de Tweede Kantor, werd gis
ter voortgezet door een grooto openbare ver
gadering in de Stadszaal, waar ditmaal als
spreker optrad mr. M. Mondeis, cundidaat
der sociaal-democraten.
De zaal was ook titans zeer talrijk bezet
en er heersehte een buitengewoon opgewekte
stemming.
Xa een inleidend woord van mr. D. A.
Van Eek, die de bijeenkomst presideerde en
er den nadruk op vestigde, dat het wen-
sehelijk ware zooveel mogelijk stemmen op
mr. M. uit te brengen, ter wille van het be
lang der arbeidende klasse, heklom laatst
genoemde het spreekgestoelte en werd met
daverend applaus begroet.
Spr. begon zijn rede met een scherpe phi-
iippica tegen het kapitalisme, dat er belang
hij had de macht en beschikking over staat
en maatschappij in handen te honden van
een kleine groep.
Daartegenover stond de grooto massa,
deze moest weerbaar worden gemaakt voor
den grooten strijd die haar in de toekomst
wachtte.
Uitvoerig werden de tekortKomingen van
de burgerlijke partijen, zonder onderscheid
tegenover den arbeidenden stand, aan scher
pe critiek onderworpen. Daarna werd de
leuze der antithese besproken en deze leuze
een fortuintje genoemd, die noch door de
liberale noch door de kerkelijke partijen in
der. eerstvoigenden tijd gaarne zou worden
semist.
Verder werden do werkstakingen in En
schedé, Tilburg en Leiden besproken en be
weerd. dat fabrikanten en bazen, onverschil
lig welke staatkundige of godsdienstige rich
ting toegedaan, ten allen tijde tirannen te
genover hun ondergeschikten zich hebben
ïetoond. De solidariteit der Leidsche tim-
merwerklieden werd hierbij door spr. hooge-
lijk geroemd. (Stormachtige toejuiching viel
na deze tirade den spr ten deel). Daarna
Bij de gisteren te Rotterdam gehouden
examens vrjje- en ordeoefeningen is o. m. ge
slaagd mej. S. M. Juffermans van hier.
Werd gewezen op
de tekortkomingen, ook
van liberale zijde, op het gebied van onder
wijs en sociale wetgeving, en het o. a. ge
lukkig genoemd, "Hat het arbeiderscontract
althans niet tot wet is verheven, zooais het
ontwerp er van oorspronkelijk door mr.
Drucker was ontworpen. Het ontwerp van
wet tot .verzorging van den arbeider op den
ouden dag" werd door spr. ten strengste
veroordeeld en gewezen op de groote onbil
lijkheid, dat de werkman zelf zou moeten
bijdragen in 'de kosten voor zijn pensioen.
Zoowei van kerkelijke als van vrijzinnige
zijde werden de belangen van den arbeider
in dit opzicht schromelijk miskend. Als ini-
nimum-eisch ton deze mocht worden ge
vergd, dat den arbmder op zijn ouden dag
werd uitgekeerd wat hem in zijn jonge jaren
ontegenzeggelijk was te kort gedaan.
Eén rechtvaardige belastingwetgeving was
volgens spr., ook van de tegenwoordige .Re
geering niet tc verwachten, hij wees er op
duf de arbeider in zake belastingen on
evenredig hoog tegenover de bezittende klns.-e
wordt gedrukt.
De vermogens- en bedrijfsbelasting werden
vervolgens door spr. in den breede behan
deld en beweerd, dat vooral de progre=-ie bij
eerstgemelde belasting voor de grooie kapi
talen veel te gering was gesteld.
Ook werden nog besproken de bepalingen
der "Woningwet, welke door spr. werd er
kend niet het slechtste product van sociale
wetgeving werd genoemd.
Ten slotte werd do arbeidende klasse er
op gewezen, dat het kapitalisme de vijand
h welke den kleinen man uitbuit en aanbe
volen eigen klassepoiitiek tc volgen en niet
den liberaal te stommen, maar hun stem uit
te brengen op den sociaal-democraat.
Spr. wijst er ten slotte op, en verzocht er
uitdrukkelijk melding van te maken, dat het
onjuist was de bewering van dr. De "V isser,
dat bij de 'behandeling van de wet op de
militaire krijgstucht de sociaal-democraten
de eenige waren geweest, die gestemd had
den tegen een amendement om strafbaar te
stellen het uitvloeken en uitschelden van den
mindere door de meerderen. De behande
ling dezer zaak. indertijd in de Kamer,
wordt door spr. voor juistheid uitvoerig
medegedeeld, en er op gewezen, dat buiten
de sociaal-democraten ook 13 liberalen tegen
bet amendement hebben gestemd.
Congres tegen meisjes-handel.
Gistermiddag hield het congres te Parijs
zijn laatste zitting. De Nederlandsche afge
vaardigde de Graaf drong er op aan zijn
Hoog1 bezoek.
lieden mocht onze gemeente zich ver
heugen in liet bezoek van een aantal hoo-
go regeerïngspersoncn, die door de Directie
der Oxygeniumfabriek, aan den Buitenha-
veinveg alhier, zijn uitgenoorligd om. nu
haar fabriek een groote uitbreiding heeft
ondergaan, deze te komen bezichtigen.
Te 1.14 kwamen uit 's-Gravenhage aan
het station alhier aan: de min. van Lnnrib.,
Nijverh. en Handel, mr. J. D. Veegens, de
minister van Waterstaat, prof. <T. Krans, de
commissaris der Koningin in deze provincie
mr. «T. G. Pntijn, de griffier der Provinciale
Staten, mr. Tnvenraat, de administrateur
van het Dept. van Lnndb., Handel en Xijv.,
mr. dr. J. Ij. A. Salverda de Grave, de
referendaris mr. dr. Ch. M. A. Biileveld, de
hoofdcommies mr. J. C. A. Everwijn en do
commies J. W. G. Coops; voorts een 12-tal
professoren uit Delft en Leiden, de voorzit
ter der Mij. van Nijverheid, de voorzitter en
secretaris van het Kon. Instituut van In
genieurs, de Inspecteur van den arbeid, dr.
A. Kuyper en diens adjunct, de heer Straat
man.
Deze bezoekers werden op het station
gecomplimenteerd door den gedelegeerd
commissaris der Oxygenium fabriek, den
heer Andre Meeuwsen, waarna de op het
Stationsplein gereedstaande rijtuigen wei'
den bestegen, die de hooge en talrijke be
zoekers naar de fabriek bractnen.
Daar waren reeds aanwezig de genoo
digden uit deze gemeentede burgemeester,
dr. M. A. Brants, de secretaris, mr. V. Sicken-
ga, de wethouders, P. M. J. A. Lagerwey
en J. 11. van "Westendorp J.Dz., benevens
eenige andere autoriteiten in "deze ge
meente.
Ter ontvangst van de aankomende gas
ten waren aan de fabriek aanwezig de
heeren v. d. Ploeg, president-commissaris
der Maatschappij, en de bestuursleden, de
heeren Van Wissen, den Bossers en au
der Grient.
De heeren werden daarna geleid naar
het kantoor der Directie, waar ook do
overige genoodigden zich reeds hadden ver-
eenigd.
Nadat enkele voorstellingen hadden plaats
gehad, werd het woord gevoerd door den
president-commissaris, den heer v. d.
Ploeg.
Na de beide ministers en verdere aan
wezigen namens commissarissen dank te
hebben gebracht vooar het voldoen aan de
uitnoodiging, geeft spr. een overzicht van
de ontwikkeling der toepassing van zuur
stof en waterstof en demonstreert hij de
inrichting der fabriek, <le fabricage enz.
Hierna voerde het woord de gedelcgeeid
commissaris, de lieer Andre Meeuwsen.
Hooggeachte heeren, aldus spr.Deze fa
briek. waarin ik do eer zal hebben u rond
te leiden, is in 1899-1900 ingericht, in
een tijd, dat het gebruik van zuurstof en
waterstof hier 'te lande nog vrijwel onbe
kend was. \Yel paste men reeds in 't bui
tenland hier en daar de knalgasvlam toe
bij het wellen en soldeeren van metalen,
welke bewerking ik al dadelijk als van
groot gewicht voor ue metaal-industrie be
schouwde, doch de toepassing op modiscr
gebied verkeerde nog in "t eerste stadium,
onulat mannen als: Prof. v. Leyden, Dr.
Thiriar, Driiger e. a. hunne vindingen nog
niet hadden uitgewerkt.
Met groote moeite werd het gebruik van
zuurstof en waterstof meer on meer door
ons bekend gemaakt en konden wij allengs
op een geregelde afname en vaste clien
tele rekenen. Thans is de aflevering onzer
gassen ruim tienmaal zoo groot als in het
eerste jaar van het bestaan dezer fabriek.
Dc gunstige ligging van Schiedam als
industrie-stad doet vooral onzen export
toenemen en het doet me een genoegen
te kunnen zeggen, dat onze heilaanbren
gende zuurstof thans wordt afgeleverd tot
zelfs in Australië. Veel zuurstof wordt
door ons gezonden naar België, Zweden,
Noorwegen,'Rusland, Denemarken enz. en
voornamelijk naar Duitschland, alwaar men
niettegenstaande de hooge invoerrechten,
sedert 1 Maart van 'dit jaar op gecompri
meerde gassen geheven, zich om de groote
zuiverheid daarvan niet heeft kunnen los
maken en men voortgaat onze zuurstof in
de ziekenhuizen aldaar toe te passen en
er liet tegen opziet, die hooge invoerrech
ten te betalen om onze producten te kun
nen gebruiken. Dit is een succes, waarop
ik meende wel uwe aandacht te mogen
vestigen.
Door dc grooie toename onzer bestellin
gen was de fabriek, zooais deze in 1809
werd ingericht, allengs te klein geworden
en toen gedurende de laatste winters het
tag- en nactitbedrijf moest worden inge
voerd. werd tevens besloten tol uitbreiding
en werden nieuwe gebouwen en machines
aangekocht, welke laatste onze fabrioks-
capacitoit tot het drievoudige deden stijgen.
Met deze uitbreiding ging ook uitbreiding
van bot personeel gepaard.
Daar wij uitsluitend zuurstof en water
stof cn de daarvoor benoodigde toestellen
maken en het gebruik ervan aan onze
cliënten demonstrecren, aan wie wij de
verdere toepassing en bet gebruik onzer
gassen in hunne bedrijven overlaten, heb
ben wij geen uitgebreid personeel.Ik
kan er intussehen met vreugde op wijzen,
dat het personeel, waarmede de fabriek
voor bijna 7 jaren aanving, 1iog voltallig
aanwezig is eu de kern vormt van de vele
goede krachten die, waar noodig, denkend
en zelfstandig handelend, ccn zóó uitmun
tende samenwerking doen ontstaan, dat de
uitoefening van dit niet zorg te behartigen
bedrijf, zonder storing of wrijving volko
men tot haar recht komt.
Bij een goeden geest paart zich bij ons
personeel een sterk ontwikkeld plichtsbe
sef, hetwelk voornamelijk duidelijk uitkwam
in dc tijden toen nacht- on dagbedrijf was
ingevoerd, toen n.L de zooveel zwaardere
aak over dezelfde geoefende krachten
moest worden verdeeld. Het Bestuur on
zer Vennootschap heeft niet geaarzeld het
personeel van don aanvang af te doen
deelen in de winsten en werd o.a. over
boekjaar 1905 onder liet personeel ver
deeld 1/10 van hetgeen aan aandeelhou
ders werd uitgekeerd, vormende 21/» a4
weken extra loon.
Terugkomende op den verkoop onzer
producten zij opgemerkt, dat het niet ge
makkelijk was, hier Le lande de toepassing
op medisch gebied door Ic voeren. Het
groote nut werd dan ook eerst meer al
gemeen ingezien, toen wij in Juli van 1904
op het Geneeskundig Congres te Breda een
expositie hielden van Zuurstof-inhallatie-
Toestellen voor long- cn asthma-lijders, zuur-
stof-chloroform-narcose-nmparaten, zuurstof-
koffers voor 't toepassen van zuurstof bij
het redden van drenkelingen, verstikten,
enz.
Later voegde zich daarbij do toepassing
der zuurstof in de mijnen, door personen
met reddingswerken belast, in de gelegen
heid te stellen, in toestellen geheel van
de buitenlucht afgesloten, 1.5 uur te kun
nen verblijven en zuurstof te kunnen toe
dienen aan de bedwelmden, waarhij de le
vensgeesten niet geheel geweken zijn. Een
drietal dergelijke inrichtingen van het sys-
teem-Rotli-Driiger mochten wij reeds afle
veren aan de Staatsmijnen te Heerlen, ter
wijl de Petroleum- en Benzine-Etablisse-
menten te Rotterdam voor het laten afda
len harer werklieden in 'de met gassen
gevulde tanks, zich dergelijke toestellen
aanschaffen.
Het gebruik van zuurstof-naicose-toestei-
len is thans in grootere ziekenhuizen al
gemeen, 8at van zuurstof-inhallalie-appa-
raten ook bij particulieren, terwijl onze
zuurstof-koffers reeds vele nuttige diensten
hebben bewezen, en door het tijdig toedie
nen van onze zuurstof reeds vele menschen-
ievens in den loop der laatste jaren zijn
behouden.
Onze gassen worden echter en dat
nog we! in veel grootere mate toege
past voor technische doeleinden, n.i. voor
het wellen, soldeeren en afsnijden van me
talen, waaruit verschillende interessante
metaalbewerkingen ontstonden, die ik u
dadelijk hoop te doen zien. Van den laat-
ston tijd dateert ook de combinatie der
zuurstof-acetyleenvlam, welke aan de punt
van den brander een kleinen blauwen ke
gel vertoont, aan welks spits een tempe
ratuur heerscht van 3600 gr. en die na
genoeg geheel uit kooioxyde en waterslof
bestaat, uit reduceerendc gassen, dus waar
mede men niet de kans loopt, de metalen
te verbranden. 7,cer merkwaardig tnag ook
hceten, het doorsnijden van zware ijzeren
platen en buizen, door middel eencr knal
gas-steekvlam, waaromheen een zuurstof-
stroom het verbranden van 't ijzer verge
makkelijkt en de kracht van die zuurstof-
stroom het overblijvende ijzer-oxyde wég-
blaast, zoodat men een verrassend gave
gleuf in het metaal ziet ontstaan.
In groote hoeveelheden wordt zuurstof
cn waterstof gebruikt voor 't z.g. naad
loos ineenwellen van vaten, kannen, re
servoirs, tanks, bussen cn de veie grootere
en kleinere petroleum tanks, die men da
gelijks den inhoud ziet vervoeren, zijn te
genwoordig bijna alle z.g. naadloos met
onze "knaigasvlam geweld. Ook in de ve
locipede- en bramlkasten-industrie worden
onze gassen toegepast. Naast dit gebruik
op velerlei gebied van tcchnischen aard
worden onze gassen ook nog .toegepast
voor projeetieverlichting en tot vulling van
luchtballons, 't Spreekt vanzelf, dat ge
wone luchtballons, ter wille van de kos
ten, slechts lichtgas zullen gebruiken, doch
waar het er op aankomt een groote bewe
gelijkheid aan" de ballons te geven wordt
de zeer lichte waterstof toegepast. Zoo
voorzien wij daarvan de Iloilandsche en
de Belgische Genie cn wij zijn thans in
onderhandeling mot twee vreemde mogend
heden betreffende een contract-afsluiting
voor de aflevering gedurende eenige ja
ren van waterstof. Deze mogendheden zijn
ver genoeg verwijderd om de toepassing
dier waterstof niet tegen ons zeil gekeerd
te zien.
Wanneer u voortdurend hoort spreken
over zuurstof en waterstof, is hol u wel
duidelijk, dat wij hier hoewel ieder gas
op zichzelf ongevaarlijk in gccombinoer-
den toestand een zeer gevaarlijk gassen-
mengsel zouden fabricoeren.
Dat vermengen wordt echter behoorlijk
voorkomen. Wij zorgen steeds, de gacsen
te scheiden en wat op waterstof betrek
king heeft rood, en wat op zuurstof be
trekking liceft zwart te verven, terwijl de
sluitingen der stalen cylinders, waarin de
gassen tot 125 atm. gecomprimeerd wor
den, niet aan elkander passen.
De heer inspecteur van den arbeid,wiens
welwillende wenken wij daarin steeds heb
ben opgevolgd cn wiens tegenwoordigheid
hier wij op hoogen prijs stellen, zal "tech
ier wei met ons eens zijn, dat goede maat
regelen getroffen zijn om gevaar te voor
komen.
Wat de fabiiieksinrichling zelve betreft,
zij het mij vergund, u met een enkel woord
toe te lichten, hetgeen wij de eer hebben
n iin de fabriek te doen zien. In de eer
ste plaats 'de machinekamer, waarin twee
electrische dynamo-machines worden be
wogen door een stoommachine van 60
P.K. en een zuiggas-motor van 80 «i 100
P.K. In uwe tegenwoordigheid zal deze
motor worden aangezet om lo doen zien,
dat, uit een oogpunt van arbeidsveiligheid
beschouwd, hierbij geen gevaar bestaat.
Door het lokaal gaande, waarin zich dc
generators tot fabricage van het vocdings-
gas bevinden, komen we in de 2 pompen-
kamers, in de eerste waarvan de zuurstof
en dc tweede (dus van elkander geschei
den) de waterstof tot een .dichtheid van
125 atmosfeeren in naartoe speciaal ver
vaardigde stalen cylinders wordt gecoin
primcerd. Van daaruit op de binnenplaats
der fabriek komende, ziet u daarversehil-
lende hoeveelheden dier stalen cylinders
(fabrikaat Maimesmann) van divetse groot
te, ter verzending naar vergelegen landen
gereed. Tussehen de beide gashouders door
gaande in de electrolyse-zaal komende, ziet
u daar een batterij van 60 electrolyseurs,
die, terwijl voor enkele jaren, toen de
zware electrische, stroomen nog niet be
kend waren, men in de Laboratoria slechts
met enkele kubieke centimeters zuurstof en
waterstof kon voortbrengen, ons thans per
uur ruim 40.000 liter zuurstof en ruim
80.000 liter waterstof opleveren.
Uit de elcctrolyse-zaal komen wij in het
lokaal waar u liet wellen en soldeeren
m. a'. w. het industrieel gebruik onzer gas
sen wordt gedemonstreerd.
U ziet daar o. a. het wellen der naden
eener brandkast, het doorsnijden eenerö"
ijzeren stoombuis, het herstellen van een
gebroken ijzeren rooster, enz,, alsmede een
kleine expositie van koperen en ijzeren
machinedeelen met de knaigasvlam bewerkt
Van daaruit hoop ik u te mogen voeren
naar ons laboratorium, waar thans een
expositie van toestellen tot het gebruik
van zuurstof op medisch gebied is bijeen
gebracht. Deze toestellen hebben alle be
trekking op het gebruik van zuurstof. Daar
het laboratorium grenst aan ouzo kanto
ren, hoop ik u daarin nog, zoolang uw
tijd het u toelaat, vercenigd te zien.
Ton slotte, hooggeachte heeren, hoop ik,
lat gij van uw zeer gewaardeerd bezoek
aan deze fabriek tot bereiding van water
stof cn zuurstof, een gunstigen indruk zult
willen medenemen.
Lord Kelvin heeft gezegd, dat in 4 iib
eeuwen de zuurstof uit de dampkringslucht
verdwenen zou zijn en onze nakomelingen
niet meer kunnen leven. Ken troost is het,
dat zij dan hun toevlucht kunnen nemen
tot andere bewaarplaatsen van zuuistof dan
de lucht. Wij zijn echter humaan genoeg
te hopen, dat de berekening van do
drager in de gelegenheid stellen ia do
meest vergiftige atmosfeer zich vrij te be
wogen toestellen tot redding van hendio
bewusteloos zijn door verstikking, van
drenkelingen enz.; voorts Lnhnlatietooslol-
len voor long- en hartlijders, waarbij de
zuurstof kan worden vercenigd met ver
schillende medicamenten, welke dèpatiënt
behoeft. Ook waren er toestellen voor nar.
cosc-mengsels, zooals zuurstof met chloio-
form, met ether of mot beide.
Voorts was daar een apparaat; om h.v.
voor con bioscope kalklicht-projcctics tc
maken. Ook van de toepassing van do fa-
brieksprodukten in de industrie werden voor
beelden geleverd eri proeven gedanu, o. n.
door zuurstof met acetyleen en zuurstof mot
waterstof waardoor een eoorme hitte kon
worden ontwikkeld; voorts liet doorsnijden
vim ijzer met een zuurstof straal, h.v, Indmi
f pnntserpiuten, profielijzer e. d. g.
Ook werd getoond liet door samenvloeiing
verhinden van roodkooper met ijzer, cn rood
koper met geel koper.
Met do grootste belangstelling werden zoo
wel de tentoongestelde voorwerpen nis de nf-
gokgde proeven bezien en ge.volgd en menig
woord van ingenomenheid mocht de directie
van de Bezoekers onlvangeai, en menige
vraag gaf blijk van de groote belangstel
ling zo jwol van de ministers als van dc
veie technici.
Dan wenl teruggekeerd naar de Direc
tiekamer, waar, na aanbieding der cham
pagne, het woord word gevoerd door mi
nister Yeegens.
Het was spr. "een aangename plicht om
ook namens zijn collega dank te brengen
aan Commissarissen en Directie voor ds
hoogst belangrijke bezichtiging dezer fa
briek. Zulke bezoeken zijn, bij uitzondering
eens een bloem op het ministerieele pad,
dat ni,et altijd met rozen is bezaaid.
De uitleggingen, die wij hebben gehoord
en de toepassingen die wij hebben gezien
van de productie der fabriek, geven een
denkbeeld van de bijzondere betcekenis
dezer sedert eenige jaren inhcemsche in
dustrie, die spr. hoopt dat dit zal blijven.
Wij hebben gezien voor hoeveel doelein
den deze producten worden aangewend
ten behoeve der industrie en der hulpbe
hoevende menschheid.
En daarbij heeft men zeker met groot
genoegen gehoord hoe een toenemende at-
zet deze producten brengt naar alle dee
len der wereld.
Alen kan spreken van een oud-Schiedaiii,
dat klaagt en ook wel reden beeft tot kla
gen en van een verjongd Schiedam, dat
met frissche krachten en herlevende ener-
de toekomst tegemoet gaat en Schie-
om
zen geleerde falen zal cn dat de toekom
stige' „zuurstof-fabrikanten" len onrechte
op een „gouden tijd" zullen kunnen reke
nen, waarin alleen door hun „welwillende"
tusschenkomst „de zuurstof" zou verkrijg
baar zijn.
Dan werd de fabriek bezichtigd. Men be
gaf zich daartoe in de eerste plaats naai
de machinekamer, waar een groote gas
motor van 100 I, P.K. een dynamo drijft,
wier electrische sti,. n het water in zijn
samenstellende gassen ontbindt.
Naast de machinekamer bevindt zich een
inrichting waar het gas wordt gestookt,
dat den motor tot beweegkracht dient.
Toon de bezoekers in de machinekamer
kwamen, stond de motor stil en na een
heldere uiteenzetting der inrichting werd
hij in beweging gebracht mot behulp van
samengeperste lucht.
In een derde afdeeling werden bezich
tigd de electrolyseurs, ijzeren waterbakken,
waardoor de electrische stroom door de zoo-
cven genoemde dynamo wordt gevoerd,
waardoor het water zich scha' It in water
stofgas cn zuurstofgas, dat langs buizen
wordt gevoerd over meters naar de gas-
compressors. Door de geheele fabriek is
alles wat de zuurstof betreft rood en wat
de waterstof betreft zwart geverfd.
Dan werden bezichtigd de machinerieën
benoodigd om de ijzeren flesschen met de
gassen te vullen, die daarin tot een span
ning van 125 atmosfeeren worden gebracht.
Door de Directie was voor dit bezoek
gereed gemaakt een fraaie expositie van
de toepassingen der producten harer fa
briek.
Daar waren keurige toestellen geëta
leerd, reddingsapparaten, zooals die o. a.
te Courrières zijn gebruikt en die den
gie
dam wel zal terugbrengen op haar be
langrijke plaats in "de rij der industrieele
gemeenten.
Spr. wenscht deze fabriek toe dat zij
zal blijven voortgaan zich te ontwikkelen
in het belang van menschheid en nijver
heid.
Dan neemt dr. Brants, burgomecstenlc
zer gemeente, het woord.
De uitnoodiging rot Dezichtiging dezer
fabriek hebben B. en W. met genoegen ont
vangen en daaraan gaarne gevolg gegeven
cn het is der gemeente Schiedam een eer
zoovele hooge autoriteiten als gasten bin
nen haar muren te mogen ontvangen.
Spr. wijst op de heldere verklaring van
het geziene, die voor de technici onderdo
bezoekers en zeer zeker vooral voor de an
dere welkom was en dó laatsten weer te
rugvoerden naar hun studietijd.
Spr. wees er voorts op, hoe de grooie
kracht van If. en O. was gebleken en die
als IKen O zoowel als II 2 O van zoo groo
te bcteekenis is; een kracht waarvan mis
schien enkelen wel eens vreesden dat zij
aan de haar boheersehende macht zou
ontspringen.
Spr. wenschte den Commissarissen en
Directie toe, dat dc fabriek tot nog hoo-
geren bloei en ontwikkeling moge geraken.
De bezoekers die uit andere plaatsen voor
dit bezoek waren hiergekomen bestegen ve
der de rijtuigen en vertrokken mot den trein
van 3.31 naar Den Haag terug.
De verschillende afdeeiingen der fabriek
waven ter gelegenheid van dit hooge bezoek
door de firma Gebrs. Jleausar op smaakvolle
wijze met donker pluche drapcricn cn licht
satijnen afscheidingen versierd, waardoor de
verschillende vertrekken een zeer aardig aan
zien hadden verkregen.
Spool's Vocaal-Ensemble.
De laatste maai, dat in de Groote Keik
een uitvoering van dit zanggezelschap
plaats vond, was in April 1903; wol werd
lii dén Officieren-Tuin verleden jaar een
concert gegeven, doch ondervond aldaar
zoo weinig belangstelling, dat de directie
begreep, wilde men hier ter stedo me
meer succes slagen, de Grooto Kerk
plaats is welke zich bijzonder goed leent
voor vertolking dezer Gewijde Muziek.
"t Was goed' gezien, want er waren gis
teren zeer velen opgekomen om van deze
zangen, welke zoo eigenaardig, slechts m
het kerkgebouw tot bun recht komen,
genieten. En de hoorders zullen wel allen
voldaan zijn, want het uitstekend geschoo-
de koor heeft het beste van zijn krachten
onder de leiding van hun bekwamen
recteur, don heer Arnold Spool, gegeven.
Het spreekt wel vanzelf, niet alle kuns
is volmaakt, en zoo ook hier slaagde o
eene beter dan het andere.
Met „Bede voor het Vaderland", viW
Valerius, het in de laatste jaren zoo po
pulair geworden lied, werd de zang 8-
opend en kon men ook in het (kli*r0[)
volgende koor „Ehre sei. Gott') van Bol
te
