No. 12263
go"" Jaargang
Zondag t6 December 1906.
Derde Blad.
Van I en Amstel.
V
FRANS CUE BRIEFEN.
ALLERLEI.
schiedaimche couramt
Deze courant verschijnt, d a g e 1 ij ks, mei uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor S c hied a m en VI a ardingen fl. 1,25. Franco"
per post ,0.1.G5.
Prijs per week: Voor Schiedam cn Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Tan 1—8 regels fl. 0,92; iedere regel meer
cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelbge voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Diasdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
ïnterc- Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
De verwachting, uitgesproken in een mij
ner vorige brieven, dat de architect van den
Amsterdamsnhen Beursbouw, thans zou gaan
"spreken, mi zoolang gezwegen te hebben,
is verwezenlijkt.
Trouwens wie Berlnge persoonlijk goed
kent, weet dat hij ,rnn al het allednagaeh
klein-gcdoe zich weinig aantrekt. Hij is
taai en heeft genoeg verstand om zich niet
Ie wagen aan kraaien repliek. Maar aan ieders
geduld komt een einde en Berlage heelt er
blijkbaar nu genoeg van gekregen.
En met 6 n Hinken hamerslag, die nog
wel wat zal nadreunen, heeft hij verklaard
„ik be n en voel mij nög de verantwoorde
lijke persoon van den Beursbouw. Of er nu
al gewichtige brieven met zwaarwichtige
stadshuistermen geschreven zijn of niet i k
ben do verantwoordelijke persoon en daar
mee is 't uit
But is mannentaal.
De heef Berlage heeft het gedaan gekregen
dat deze verklaring in het Gemeenteblad'*
is opgenomen, inderdaad zeer verstandig
maar ook zeer bijzonder, daar tegelijkertijd
zijn schrijven een erg officieel tintje krijgt.
Berlage en „officieel'' zijn twee ver
schillende begrippen, want deze. architect
heft nnn niets zoo'n hekel als aan stijve
lormen en traditie.
Dat hij nog iets anders ais houwen kan,
is uu bewezen door deze verklaring.
Ea nu zijn de anderen weer aan liet
«oord en kan do Beurskweslie weêr, op het
theelichtje, een tijdje doorreutelen.
Bijnn hadden wij ook een „kermia-kwes
tie" hier gekregen De voorjaarskermis, in
April, bestaande uit eenige wafelkramen, een
paar Jutten-hoofdeu, vele palingstalletjes en
een geweldige baklucht, mitsgaders joelende
meiden, draaiorgels en herrie," heeft in den
Gemeenteraad eenige bestrijders gevonden.
Woensdag j.L trok het lid Hammen, ver
moedelijk een geprononceerd aiUi-xvafelïst en
poffertjes-vijand, hevig van leer daartegen.
De vooriaarskennis past niet meer in on
zen tijd, is onzedelijk, onfatsoenlijk en nog
veel meer on-nehtig. Of cle lieer Hammen
dat van on-dits had? Volstrekt niet. Hij
scheen er een bepaalde studie van gemaakt
te hebben. Misschien kwam daardoor wel
zijn hevige antipathie tegen die wafelheer-
iijklieid en poffertjes smulpartijen.
Want anders is 't nooit geweest, 't Volk
moet nu en dan. wat uit-joelen, veel zuur
eten, paling kluiven en poffertjes ruiken en
vooral draaien in den mallemolen. Prctma-
ken, hossen, zingen zijn de hoofdfactoren
van het Nederlandschc vol las vermaak. Zij
zullen dat blijven zoolang de heer Ilarmsen
nog leeft cn daar de Amsterdamschc straten
en pleinen wel eonigszins verlicht worden,
daar ook, gedurende die Ivermis-imitatie
extra politie-toezicht aanwezig is, zal 't met de
onzedelijkheid, juist dun en daar, ook niet
zoo'n vaart nemen.
Zoo'n volksprot komt „maar eens in 't
jaar" en gelukkig was de Amsterdnnischo
Raad zoo verstandig cn menschkuiulig om
t nog maar eens oen jaartje te laten door
gaan.
Toch stemden nog 17 raadsleden tegen
zoo'n verstandig besluit. Zeker do leden die
'e veel boeken thuis en te weinig inenschen-
ssielen op straat lezen kunnen.
Nog iets van belang, in verband incl het
gemeentelijk beleid. Met niet genoeg ic prij
zen spoed is een voordracht van B. en W.
verschenen om de beklemmende en te enge
Oosterdoksluiz.cn op te ruimen. Dat is van
enorm lokaal belang en de readers en
scheepsbouwers mogen de vlag uitsteken als
(leze voordracht aangenomen is hetgeen
Met vlag en wimpel, zelfs zonder stemming,
diende te geschieden.
Er is over die nauwe Ooslerdoksluizen al
zooveel geschreven en gesproken (men her-
mnere zich de Rembrandt-worsteling en de
daarop gevolgde Rembrandf-wnlervloeddat
er niets meer van te verteilen is.
»rolgens de plannen van B. en AV,, die
tekening houden met de girooto spoorweg
plannen). ten oosten van het Ccnbraalsfn-
tóonstiiamd,zullen de sluizen niet verwijd
behoeven te worden, maair zouden zij ge
heel opgeruimd kunnen warden. Een nieu
we watercirculatie door de stad door
nieuwe sluizen, op een andere plaats' tc
houwen, o. a. door middel vrjn een ndoii-
ft'e Amsfel-schiuilsluis, een rekening van
123,000 gld. voor cle gemeente, een Rijks-
«UHMmwM
bijdrage van [282.000, een pan-tiieutiere bij
drage van de Nederlandse lm fabriek van
werktuigen en spoorwegniaterieel van
100 000 en klaar is de zaak.
Maar de haak aan deze zaak zal nog
wel opgeschommeld worden doon- oen of
ander spraakzaam gemeenteraadslid an de
bovenbedoelde vlaggen en wimpels kannen
nog in do 'doos blijven.
Merkwaardig is 't zeker, dal Amster
dam, met die nieuwe sluis- om spoorpkn-
nen, na 40 jaar met enorme kosten weer
gaat verwijderen wat destijds* met even
groote kosten, doch ter kwader uire, tot
stand werd gebracht: de demping van het
open IJ vóór de stad, met allen nasleep
van sluizen, bruggen en spoorlijnen, waar
water was en had moeten blijven.
Er is in deze dagen een gast uit Afrika
in Amsterdam, rjie de aandacht verdient.
De lieer Malan, hoofdredacteur van „Ons-
Land", heeft zijn tent opgeslagen bij het
Bureau voor IlandekimrichLingen, Oudc-
brugsteeg, waarvan de volijverige Direc
teur, de hear Kaïnerlingh Onnes, al het
mogelijke doet om de wel «enigszins1 ge
zakte belangstelling voor Tiransvaliana, weer
een beetje to ontdooien.
Heden, Zaterdag, wordt den heer Ma
lan een feestmaaltijd aangeboden door de
Ned. Ziiiid-Afrikannscho Vereeniging. Een
plannetje is opgeworpen om den collegaj
uit het warme land ook van journalistieke
zijde een ontvangslavondje aan te bieden.
Of de collega's uit liet koude „dezerzijds"
dat plannetje zullen uitvoeren, is nog heel
onzeker.
Trouwens, de hear Malan is natuurlijk
hier voor zaken.
Business is hoofdzaak. De heer Ma
lan is Parlementslid, Als zoodanig wil hij
ook Engeland bezoeken. Hij wil in Neder
land zaken van onderwijs en handel be-
studeeren, alles ten goede van arm Zuid-
vrijheid. Als lievig bestrijder van de Kaap-
Afj'ika, arm vooral ten, opzichte van de
sche Jnigo-poliÜek hebben de Boeren
republieken, na hun ondergang op poli
tiek gebied, den heer Maltin als Kamp
ridder gekozen.
llij kan nog redden wal te redden is,
en as er nog iets te redden, dan zal deze
35-jaiige energieke Afrikmuider liet zeker
doen.
Bastille hebben ingenomen, laat zich dat
welgevallen, evenals het met hot grootste ge
duld een half uur en langer voor een loket
of een deur staar te wachten, welke alleen
wegens een slecht georganiseerde adininistra-
men, Cnmiüe Dcsmoulins bijvoorbeeld eens
een inspectie konden houden in de huidige
administratie van Frankrijk zouden hun zeker
de haren ten berge rijzen. Zonder iets te
voorspellen aangaande de werking van de
tic gesloten blijven, doch dadelijk behoorden sclieidingswet, kan men zeggen dat de moge-
opcii te gaan. Evenais het, geduldige lijd- i rijkheid voor een onderdrukking van anders-
zame lammeren gelijk, van den kant der
fiacre-koetsiers een tyrannic verdraagt, die
de voorvaderen niet van Lodewijk XVI cn
diens „fermiers géncraux" geduld hebben
met recht toch kunnen de automédons van
het hcdendaagsche Parijs „Les rois dn pavc"
de koningin der straat heeten. Sinds
de invoering der taxameters (ik weet niet hoe
dit werktuig in Holland heet, maar we! dal
het in ons vaderland naar 't minst vijf jaar
cei toegepast is dan in de „Ville Lumière")
zijn ze nog aanmatigende;' geworden dan ze
vroeger reeds waren. Regent het bij liet uit
gaan der schouwburgen dan vragen ze on
mogelijke prijzen voor oen rit en die af
persing, waartegen men weerloos is, wil men
niet dóórnat worden, geschiedt onder de
oogen dor politiedienaren, der zelfden, die
bij andere omstandigheden zich onverbiddel-
lijk looncn voor liet minste vergrijp.
Doch ook op ander gebied toont Parijs
een achteruitgang, weinig in overeenstem
ming met de beschavende rol, welke het
zich zoo gaarne hoort- toedichten. Dezer
dagen hebben twee des morgens verschijnen
de couranten blijk gegeven van een gebrek
aan moraliteitsgevoel zooals slechts zelden
word waargenomen.
moraliteitsgevoel
de Fransche Pers
(Van onzen Parijschen medewerker.)
Parijs, 9 December L900.
VOORUITGANG?
Ofschoon ik in de verste \erte niet weet,
wie liet eerste aan de hoofdstad van Frankrijk
den naam gegeven heeft van „Ville Lu-
mifiic" aarzel ik geen oogenblik te verkla
ren dat het een symbolist geweest is, die
zijn neus nooit buiten Frankrijk had gesto
ken. Tenzij men dat „licht", 't welk van
Parijs heet uit te gaan, beschouwt als het
zelfde eens door heni uitgestraald, die „Luci
fer" genoeind is, kan men niet gemakkelijk
begrijpen, om welke reden het Lutetia I'a-
risiorum van onze dagen als lichttoren xoor
cle gansche wereld zou moeten aangezien wor
den. Ik herinner me wel dat in 1789
den 1 4en Juli, indien ik me niet xergis -
dc inneming van een zekere Bastille het be
gin is geworden eener „Groote Revolutie",
welker gevolgen (om eens niet het woord
„weldaden" te gebruiken) zich over de gan
sche, wereld hebben doen gevoelen, maar ik
weet, of liever ondervind, even goed dat Pa
rijs in den togenwoordigen tijd op menig
sebied bij het overige gedeelte van het be
schaafde Europa ton achter i.-> en zijn „licht"
buiten Frankrijk moet zoeken. Een oogenblik
zich niet uit den kring der behoeften van
het dagelijksch leven hegexende, kan men
terstond constatecren hoe slecht de openbare
vervoermiddelen in en om Parijs zijn in
gericht. Liever gezegd: de inrichting is niet
slecht, maar de manier, waarop er gebruik
van wordt gemaakt is gebrekkig. Zoo mag
de onderaard sche electrische Motropolitain-
spoorweg, welke zijn net eiken dag verder
over, of eigenlijk onder Parijs uitbreidt, een
prachtig, en zelfs een reuzenwerk heeten.
Maar 's morgens van 8 tot 9 en
's avonds van 0 tot S de uren waarop
ambtenaren, bedienden cn ook veel werklui
zich naar cn van hun wei k begeven cn
's Zondags den ganschen dag door, wordt
het tweede klas reizende publiek in de wa
gons opeengepakt als haringen is een te
flauwe* uitdrukking als geperste vijgen,
zou men moeten zeggen. En hot publiek, de
kindskinderen van hen, die gemelde
De „"Matin" on het „Journal" hebben
eenige dagen lang processtukken uit de zaak
Pjveton gepubliceerd, welker inhoud een
aap zou doen blozen (uitdrukking welke
men gewoon is alhier te gebruiken). Zonder
eenig nut voor alge:
zij de mysterieuze historie opgerakeld van
den dóputë, die twee jaar geleden in zijn
kamer werd gevonden, door inademing van
lichtgas om liet leven gebracht. Waarschijn
lijk alleen uit rechunezucht of om koopera
en iozers te trekken hebben ze cle uiterst
scandaleuze bijzonderheden, waardoor liet
uiteinde van dezen nationalistische!1, afge
vaardigde gekenmerkt werd, zoo breed moge
lijk uitgesponnen. Een familie die kinderen
had, was genoodzaakt de courant tc verslop
pen: de opgehangen tafreelen gingen alle
beschrijving te boxen. En dezelfde couran
ten hebben steeds den mond xol van voor
uitgang. x'erpdeling der meinchheid en on
baatzuchtigheid Zulke staaltjes van zede
loosheid zeggen meer dan inrichtingen nis
de Moulin Rouge, welker renommee zeer
oxvrdrevon xvas en die, zooals trouwens de
meeste Hollander-- op het oogenblik wel zul
len weten, in waarheid niet erger zijn dun
de publieke vermakelijkheden van die soort
in andere landen.
Maar toch bestaat er x'ooiuitgang op
gan.seh ander gebied. Wie den „Salon de
l'Auiomobile", sinds een paar dagen xveder
in het Grand-Palais geopend, betreedt of
zelfs maar alleen de» avonds uit dc x'crtc be
ziet, wanneer hei Baleis met zijn onbeschrijf
lijk schitterende verlichting, dat van oen
«tovergodin gelijkt die staat versteld,
wanneer hij nagaat dat twaalf jaar geleden
de Automobielindustrie nauwelijks bestond.
Er is niemand spreekt zulks tegen -
geen x'oorbceld van zulke reusachtige xmide-
ringen xnn een pasgeboren tak van nijverheid,
ah Frankrijk in de laatste jaren tc aan
schouwen geeft. De aanblik van het samen
stel verfijnde werktuigen, die do wagens in
beweging brengen, van die wagens zelve, in
al hun smaakvolle variatie en volmaakte be
werking, vervult don toeschouwer met be
wondering. Daar vinden wc in waarheid
Paris, Ville Lumiëre terug. Maar is in
die volmaaktheid van techniek werkelijk de
ware vooruitgang gelegen? Dat blijft een
vraag, xvelko ieder, die aan dingen van beo
ger orde denkt, zich steeds mag stellen. Kan
men, van een gansch andoren kant, de schei
ding van Kerk en Staat, die krachtens de
wet van 1905, den 13den dezer oen voldon
gen feit zal zijn, werkelijk als een tecken
van vooruitgang beschouwen? Hierop zal in
allen geval niet ieder hetzelfde antwoord
geven. Naar gelang men vrijdenker of ortho
dox geloovige is en beider gevoelen ver
dient gelijkelijk respect van den andersden
kende hoeft men daarover verschillende
opinies. Doch dit een oogenblik buiten ickc-1
ning latende kan iemand, die Frankrijk kont
en die onpattijdig wil blijven, over de groote j
wijziging niet zonder x'oorbehoiul oordoelen.
In de Fransche Republiek voeren, evenals
in de gemeenebosten der Oudheid, demago- I
gische fclroomingen vaak tot het tegenover-
gestelde van -hetgeen do wetgever of liet j
xvetsbeginsel op het oog had. Indien Dan ton
of, om een sympathieker revolutieman tc na
denkenden door de ïudikalen, m. a. xx.
(x'ooral bij de groote macht, die aan het
excctitiegezag bij de ten uitvoerlegging dei
wet is gelaten) het gevaar voor tyrannic al
tijd blijit beslaan. In dat geval zou het over
wicht van het staatsgezag, 't xxelk vroeger
liij de kerk berustte, evenzeer veroordceling
verdienen. Derhalve is de schcidingsxvet, met
het oog op de praktijk er van, lang niet
„onvoorwaardelijk" goed te keuren en dus
ook nog niet a priori en in theorie een be
wijs van vooruitgang.
Ik voor mij geloof niet, dat Parijs zoo
hard vooruit gaat. In allen geval worden do
bewoners er niet heel veel xvijzer op. Ook
in de rubriek „gemengd nieuxvs" van ver
leden week kan daarvoor hel bewijs xxeer
gevonden worden. Een zeker Ttaliaansch ban
kier (een van de talrijke Italianen die te
Pmijs „zaken komen doen"), genaamd
Simeoni de Flcres, die oen eerste rol aan de
Beurs speelde, is op aanklacht van een zijner
lachtolfer» achter slot en grendel gezel.
En terstond daarop zijn er oen aantal aan
klachten bij don Procureur der Republiek
ingekomen. Men staat xxeer voor een geval
dat iemand, die te Parijs in alles groot doet,
zich overal vertoont en door zijn weelde
ieders oog verblindt, onmiddellijk ook iodeis
vertrouwen deelachtig wordt. Dut is „alsof
het van zelf spreektIk heb dienzelfden
de Fleres een jaar of twaalf geleden wel
eens in zaken ontmoet. Hij was toen juist
in slaat van faillissement geweest, had een
akkoordje aangeboden en verkeerde in vrij
bekrompen omstandigheden. Dat belette hem
niet in dezelfde stad thans een der koningen
van het Toni-Paris te zijn, voorzien van de
allerbeste en uilgczoehtstc relation, En liet
zou me niet verwonderen indien genoemde
Simeoni over twaalf jaar zich xvocr in dezelf
de positie bevindt. De Parijzenaars gaan er
waarlijk op vooruit in kortzichtigheid.
Doch iets is er toch, vrat ik in deze kro
niek, die anders te pessimistisch zou wor
den, behoor te loven. De Parisienncs, die
gaan er wol op vooruit. Althans indien
men zich op hel standpunt plaatst van de
voorstanders van het huwelijk „Vive le ma-
riage" hebben in dc laatste xveken X'erschei
denc zeer bekende Parijsclie schoonheden
uitgoioepon en men mag hopen, dat het
x'oorneinen, uit die kreet sprekende, weldra
door een begin van uitvoering zal gexolgd
worden. Aldus tenminste madame Calvó, de
beroemde opera-zangeres, hl belle Otëro, de
om haar schoonheid vermaarde danseres, en
Liane de l'ougy, een professional beauty. Of
schoon het gemakkelijk is in te zien dat er
voor genoemde dames sprake is van hetgeen
men een goede partij pleegt te noemen, mag
men de kxvanddenkendheid niet zoover drij
ven dat men beweert dat zij zich alleen uit
eigenbelang in het huwelijk zouden begeven
Er bestaat dus reden tol tevredenheid bij
hen die in een wereldstad de moraal willen
prediken. Bedenkt men daarbij dat verleden
week het gebruik van het loodwit door het
Parlement is veiboden cn dat er door tal
van notabiliteitcn stappen gedaan worden om
een wet tot stand te doen komen, die even
eens het fabriceeren en den invoer x»an
absinth verhindert, dan zou men bijna het
recht krijgen het vrangteeken dat ik achter
het opschriit van dezen brief plaatste, te
schrappen.
"Wil men, après (out, Parijs „Ville Lu-
noemen, mij xvel cn u ook, niet
miëro"
waar?
•TOMEN TS
UIT ENG ELSC1I-IND1Ë.
'Over Engclsch-Indië heeft mcsn hel meest
gelezen uit boeken van reizigers, die slechts
de pracht en dp-n glans dor Indische vor
stenhoven en steden te zien kregen, maar
geen gelegenheid hadden, met geleerde in
boorlingen om te gaan en zich oen oor
dcel te vormen ox-or xvat er in flje Hin
does steekt. Nog veel mindgr bekend is
cle hoogstaande, sedert driemaal duizend
jaren verzorgde geestelijke beschaving en
literatuur. Dal zijn echter fnklorem, die men
in acht moet nemen bij de bcoordecling
van xvat er nu in het land plaats lieeft.
Men beeft Indie met zijn 250 millioon
inwoners oen werelddeel op zichzelf ge
noemd. Het is oen bont rassenmengsel,
maar het kastenverscMl heeft er voor ge
zorgd, dat bet ras, dat te beschouwen is
als cle eigenlijke draagster dei beschaving,
namelijk dc nakomelingen d,er Arische ver
overaars, die tegen bet eijide van het jaar
twee duizend voor onze tijdrekening Indië
binnendrong met den tijd zich over het
land xrerbreidde eiii er den stempel hun
ner beschaving op drukte, ook nu nog
niet geheel met hel bloed der donkere
rassen vermengd is. Dienlengevolgc zijnde
lederen, heldenzangen, godsdienstige ge
schriften en wijsgeerigc werken in een on
afgebreken reeks tol op den tegenxvoordi-
gen tijd bewaard gebleven. Txveo wereld
godsdiensten zijn op lndisehan bodem ont
staan, liet Brahmai'sme cn het Boeddhisme,
xx'olk laatste in Voor-Indië verloren ging,
maar in Tibet, China, Japan, Achter-hidië
cn het eilandenrijk Indië veld xvon.
Voor dc Brahmanen xvas tot op onzen
tijd de Veda het onfeilbare woonl Gods;
enkele doelen daarvan zijn drie of xricr
duizend jaar oud en enkele liederen dag-
teekenen misschien van zes duizend jaar
vóór Christus. Dc Indiërs bezitten, de oud
ste letterkundige geschrilten van liet Indo-
Germaanschc ras. Tegen de onfeilbaarheid
der Veda hebben zich reeds meer dag
2000 jaar geleden verschillende personen
x-ci'klaau'd. Maar de zxvaarsto sloot werd
daar in den togenwoordigen tijd aan ge
geven. Tot nog toe konden de Brahmanen
zich op de Veda beroepen als op ecu, ge
heim geschrift, dat niet voor ieder toe
gankelijk xvas. Nu werd door don, beroem
den geleerde Max Muiter het voornaamste
deel der Veda uitgegeven en, dus voor ieder
in Indië verkrijgbaar gesteld. Dal xvas een
gebeurtenis, die Max Aliillcr niet ten on
rechte vergelijkt mot de uilgaxm x*an het
nieuwe testament door Erasinus ea de
bijbelvertaling van Luther, xvant inderdaad
zijn daarna in Indië godsdienstige hervor
mingen ingetreden.
Nu stelde men zibh daarbij voor, dat
do zonen van Indibche Brahmanen e,n koop
lieden naar Engeland gaan, do Europoesche
wetenschap beoefenen cn. dc macht der
moderne techniek leerhui kennen. Reeds
lang xvordl Indië door, spoorxvegen door
kruist, teiefoons en' telegrafen xvorden er
druk gebruikt, alsook kanonnen Da.t de
Indiërs nog hoven de Japanners en Ghi-
ncczen staan in aanleg, kun slechts hö-
txvijfelen xvie hun' goschiedeinis piet kent.
Het kon dus niet uitblijven, dat er' in,dezeh
tijd een vertinde,ring in den toetsland kond.
Reeds geruimen tijd verlangela de Indiërs
grooter aandeel in het bestuui vim hun
land, hun nationale trots is nog de
zelfde een Brahmaan stelt zichzelf hoo-
gor dan oen' Christen. En wil men weten
welke -moedige karakter^, groote! denkers
en martelaars hun'nar overtuiging het land
nu nog bezit, dan moet men, Alax Müllcrs
hoek „Oude tijden oude vrienden" maar
eens lezen. Daarin xvorden manncin be
schreven behoorende tot dei k-asle der Brah
manen, die naast de edelste Christenen
genoemd kunnen, xvorden.
Ook de vrouwen!)üxvcging heeft reeds in
gang gevonden in het moderne India or
zijn x'erschillcnde tijdschriften, die zich
wijden aan de x'-erhetering van hot lotder
wouwen. Max Müllex schildert ook eenige
xxrouwengcstalicn, die hij roemt. \xregens
haar moed cn geestkracht. Een1 dozer vrou
wen, Ranrabaa, was directrice xvuv een te
huis x'oor jonge xvcduwen, xvicv lot. in In
dië zeer hard is. Ze xvas uit een oude be
roemde Bralimanenfamilie Haar moedor
was op negenjarigen leeftijd gcfrouxx'd, en
de jonge echtgenoot begon tegen de ge
woonte der Brahmanen zijn vrouw in de
heilige taal der vaderen, heit Sanskriet, te
onderrichten, zoodat zij de heilige geschrif
ten zou kunnen lezen. Zijn bloedverwanten
verzetten zich daartegen. Torn vluchtte
hij mot zijn vrouw in de wildernis, en na
dat zij dikwijls nachten buiten hadden door
gebracht, xvaar xxrildc dieren hen omring
den, bouwden zo een hut op oen geschikte
plaats. Daar ico-rdo de xtouxv Sanskriet eln
werd in dc heilige geschriftm ingexvijd,
xvaarin haar man zeer doorkneed was. Het
echtpaar kreeg in do xvildemis drie kin
deren, cn de roep hunne» vroomheid lokte
pelgrims aan. Later ging de familie rei
zen cn voorzag in haar onderhoud door
het voordragen van oude teksten en lie
deren. Langzamerhand stierven allen, be-
halx'o Rarnabail Deze, dc jongste dochter,
kwam na allerlei lotgevallen in Amerika,
xvaar men haar geld verschafte voor dc op
richting van een tehuis x oor weduwen.
Belialx'e Max Müllcr hebben de profes
soren Deuszcn cn Gurbe over hun x-erkeer
met Indische geleerden geschreven. Dezq
