f
60"° Jaargang
Zondag 6 Januari 1907.
No. 12278
Tweede Blad.
Daniëls Ongeluk.
Schilderachtige cijfers.
i,sf
Het wetsvoorstel tot wijziging en
aanvulling van de Boterwet.
I
ENGELSCHE JU»EVEN.
u
n.
LM.-
n.
door
iatio
iool
rgol
torit
Nod
ig-
\r
•en)f
uw
Iïet buitenste uiterlijk.
y.
SCHIEDAMSCHE COURANT.
Dezo courant verschijnt d ag ©lij ks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor S c h i e d a m en VI a ard in gen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.G5.
Prijs per week: Voor Schiedam en VI aardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
taal.
I.50&
7.50 P
<4.-
7.50
2.
ngen
(Van onzen Londenschen medewerker.)
XCVI1I.
EEN WITTE KERSTMIS.
Londen, 30 December 1906.
Londen is geen stad voor sneeuw. De
vraag is, of sneeuw ergens nut heeft, of
mooi is. De schilders maken 'tons wijs
en de teekenaars, die menschen met pret-
(igo gezichten in de bittere kou afbeelden.
Feitelijk' is sneeuw de oorzaak van
zure, verkleumde gezichten, lcclijke roode
neuzen en vischachtige watcroogcn, van
menschen, die met natte voelen door vuil
slik "baggeren. Wij hebben er deze Kerstmis
volop' van genotenden morgen van den
tweeden Kerstdag lagen we er dik onder
en nu valt er eiken nacht meer bij. Het
gevolg was, dal in sommige wijken wat
sneeuw werd opgeruimd, in de meeste
niet. Westminster, nog wel een der Voor
naamste en rijkste gemeenten van Londen,
was onbegaanbaar. Trams cn omnibussen
konden haast nergens rijden, do motoromni-
busson dalnicuwste martel-en foltertuig
dor arme menschheid glipten en slipten,
schudden en radbnakten meer dan ooit.
En hoe later op den dag, hoc smeriger,
ellendiger, vuiler en afzichtelijker do stra
ten werden. Alleen de ondergrond-spoor
wegen waren bruikbaar voor de talloozen
die elkaar op dien dag bezoeken, zooals
dat in Nederland op' St.-Nicolaas en Nieuw
jaar gebeurt. Want Kerstmis ife de ver-
eeniging dezer beide feesten, in een land,
waar den nieuwjaarsdag zoo goed als geen
aandacht wordt geschonken.
Wij zijn in do laatste jaren ex1 helaas
aan gewoon geraakt, niet om onder te
sneeuwen, dat gebeurt gelukkig maar óéns
in do acht of tien jaar, doch dat pen
ningmeesters of beheerders van „slato
clubs" ,vlak voor Kerstmis verdwijnen.
Met een van die heeren is ditmaal ook
f84000 zoek geraakt en daarom is 't wel
noodig er iets meer van te vertellen.
In de eerste plaats dient men te weten,
dat een „club" in dit geval is wat men
in Nederland een fonds, of wel een „bus"
cn in Amsterdam een „bos" "noemt.
Al vroeg in 't najaar ziet men in Lon
den, in do geringe buurten biljetten voor
de ramen van herbergen en sommige win
kels hangen met de woorden „Our Christ
mas Club is now Started": „Ons Kerst
fonds is nu geopend". Ieder der klantjes'
legt nu in wat bij kan missen; met 3
en 6 stuivci-s per week komen do som
metjes bij elkaar. En daar mijnheer de
waard alles wat ingelegd wordt eenvou
dig op een leitje schrijft, heet het een
lei (slato) fonds of leibus.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middag» vóór een
uur aan liet bureau bezorgd zijn.
Buroan: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
m.twanjrw/shn tv it. ms
Bij sommige „lcifondsen" mogen de in
leggers geld loenen, waarvoor ze een flinke
rente ("betalen en die rente vormt de
winst. Mol Kerstmis krijgt dan elk zijr
inleg met zijn aandeel in de winst terug
cn gebruikt dat geld om geschenken cn lek
kernijen voor do Kerstdagen te koopen.
Ieder begrijpt dus welk een ellende onder
al die arme werkmansgezinnen veroor
zaakt wordt als zulk een „slato club" be
stolen wordt.
In Tooting, waar die 84.000 guldon nu
zoek zijn, was het fonds een zeer bekende
instelling. Do administrateur, kreeg een
behoorlijk salaris, hij was een heel deftig
man, dio den slappen, zwarten vilthoed
droeg waaraan men hier de dominees kent,
benevens dc lange, zwarlo geklecde jas,
welke die heeren hier ook dragen.
Gelukkig doet zich in dit geval de
„pubiie spirit", hof. solidarifeitsgevoel, dal
in do Engclsche burgerij zoo sterk ontwik
keld is en zoo stelselmatig op de scholen
wordt aangekweekt, gelukkig deed zich dat
gevoel ook nu weer gelden. Een man
ging voor met een gift van f12.000, an
deren volgden; en, al is hef Kerstfeest
zelve nu voorbij, de zorg is ten minste
weggenomen voor al dio kleine huishou
dentjes. Zo krijgen hun geld toch, al is
't een weck' later.
Op een andere wijze hebben ook. de
allerhoogsten dos lands, de Koning en de
Koningin, hunne Kerstzorgen. Gelukkig gaan
die niet verder dan het bestellen en uit
zoeken van geschenken. De bestelde ge
schenken beslaan voor een groot deel uit
pholo's in lijst, braceletten, kroontjes, Tin
gen en dcrgelijken met de initialen der
hoogo schenkers.
De uit to zoeken geschenken moeten
door de winkeliers naar het koninklijk pa
leis, Buckingham Palace, gezonden wor
den; elk voorzien met een duidelijken
„prijs", zonder bijvoeging van geheimzin
nige letters en teekens, zooals ze den win
kelier lief zijn, om zijn inkoopsprijzen te
weten. Verder mag op geen enkel voor
werp een 'portret, of symbool zooals
kroon, koninklijke standaard, initialen
voorkomen.
En eindelijk' mag geen der leveranciers
iemand anders op eenige manier inlichten
omtrent do voorwerpen, die de koningen
de koningin uitkozen. Dit laatste is zekoi
noodig. liet is immers een Lekend feit
dat na-apen van den koning onder hoogge
bore,u /personen eon ziekelijke hebbelijk
heid is.
De koning gebruikt bijvoorbeeld voor
zijn toilet oliën en odeurs enz. in do be
kende geslepen kx-istallen flacons, zooals
men dio hier overal in galanterie- en der
gelijke winkels kan krijgen. Die flacons
zijn vrij duur, doch do gegadigden zien er
niet tegen op' tot f60 toe te betalen, als
ze er een van een hoflakci kunnen koo-
Prijs der AdvertentiSn: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
918,
n
Zart
ïla'
ms i
psj
rics,
'Ord-
Het volk uit den omtrek van Stonitorre
en Willowford had een zelfde meening ora-
tren't Daniël Broadbent van Barloycombe.
Hij was eon gesloten man Als men hun
vroeg zich wat moer te uiten, schudden zc
het hoofd en zeiden:
„O, hij is een gesloten man, en hij leeft
alleen voor .zichzelf."
Toch beweerden do vrouwen, dat als
Qaniël Broadbent geen ongelukkige liefde
had gehad, hij even goed en prettig in ge
zelschap zou zijn geweest als u en ik.
Het was Kerstmis en hij reed paarBar-
leycombe. Het woei hard .cn hij hield hot
hoofd gebogen. Niet, dat hij om hel weer
gaf. Hg was in de volle kracht der jaren
drie en dertig misschien en had warm
bloed; maar luj had den rand van zijn
slappen, hoed neergeslagen om zijn ooren
i*gen de scherpe kou te beschutten, llij
was lang en breedgeschouderd.
i,"W- krijgen sxreeuvvl" dacht Broadband.
Hij spoorde dus den pony met zijn hiel
aan en ze gingen zoo snel mogelijk naar
het open moeras.
Voor de menschen die hem kenden was
baniël een gelukkig mensch. Zijn woning,
do huisjes daarbij en het land, dat hij be
bouwde, 'twas alles zijn eigendom. liet
ging "hem goed. En bovendien was zijn
rijkdom onverwacht, want hij had dien
van een oom geërfd.
Maar de plaats was afgelegen, cn Daniël
woonde alleen. De vrouw van zijn vyerk-
pen, met de zekerheid, dat het ding op
de koninklijke toilettafel is gebruikt.
Er zijn nog twee dingen vlak vóór Kerst
mis te zien, die zeer aantrekkelijk zijn»
Het eerste is dc groote poppen- en speel
goed-tentoonstelling, die het weekblad
„Truth" nu roods 27 jaar achtereen heeft
georganiseerd. IleL blad zendt vroeg in
T jaar aan ieder, die wil meedoen, pop
pen toe, welke aangekleed moeten worden.
Sommige dames nemen de zorg voor hon
derden poppen op zich. De Weck voor Kerst
mis worden dio tentoongesteld in de Albert
hall, do grootste concertzaal van Londen,
die 8000 mensehen kan .bevatten. Tien
duizenden jioppen ziet men daar bijeen,
die straks ten geschenke worden gegeven
aan He arme, zieke kindertjes in de Lon-
dcnsche hospitalen; weer een heerlijke be
wijs voor de kracht van het solidariteits
gevoel don „public spirit", waarvan ik
daareven sprak, die het Engclsche volk
zoo stevig houdt samengesnoerd.
Iets andoi'S, doch ook treffend, is een
bezoek aan Covont Garden, in die laat
ste dagen voor Kerstmis.
Ieder immers versiert hier nu zijn ka
mers met dc hulst. Het' donker groene
blad, met de gloeiend roode bossen, vormt
een heerlijke, kleurrijke versiering. Doch
hel aardige is in Covent Garden Lon
don's bloem- en groentenmarkt, ganscho rijen
verpleegsters en ziekenzusters te zien aan
rijden, allen in de verschillende unifor
men barer hospitalen of verecnigingen ge
kleed, die rijtuigen vol hulst en maretak
ken (mistletoe) koopen cn daarmede zie
kenzalen versieren.
Zoo wordt ook' in het leven der lijden
den een straal van warm, mcnschelijk voe
len gelaten en dat maakt het feest voor
gelukkiger medemenschen zeker niet min
der genotrijk en Blijde.
Doch wie meent, dat de doode, kille
sneeuw Kerstmis aangenamer maakt, heeft
'tmis; we kunnen die vacht best ontberen 1
man kwam iederen dag voor zijn huishou
den zorgen, maar* een andero vrouw mocht
niet in zijn woning komen. Soms vroeg
hij zich af, of het wel dc moeite waard
was, te zwoegen en te slaven, zooals hij
nu al menig jaar deed, zonder dat iemand
anders dan hij zelf er genot van had. Hij
zou. nooit trouwen. Eén lesje was genoeg
gcwcesl. Zoo dwaas was hij niet.
Het was vervelend op Kerstmis naar een
leeg huis te rijden, cn Daniël was vrooger
een gezellig mensch. geweest.
Eindelijk zag hij eenige hoornen aan den
horizon verrijzen. Ze stonden bij zijn huis;
cn nu was het licht door een venster ach
ter die hoornen Ie zien.
„Dc oude Tamsin heeft een goed vuur
aangelegd,zei hij, „liet is lastig genoeg
om hout to brengen. Zo heelt hot luik open
gelaten. Een vrouwenhoofd en dat vol
van Kerstmis, denk ik."
Bij de woning stonden twee huisjes, maar
verder was er geen enkel gebouw op een
half uur afstand. Toon hij dichterbij kwam,
kreeg hij een groepje menschen in 't ge
zicht, dat om Tamsins huisje verzameld
was. Veel meer menschen dan er in Barley -
combe woonden, dacht hij. Bij hot geluid
zijner hoeven verdwenen zij als schaduwen
in de duisternis en toen hij bij zijn huis
kwam, was er geen sterveling meer te zien.
Hij steeg af, en de pony, dio blij was,
weer thuis te zijn liep don stal binnen. Dat
ging goed zoo. Tom Priddle zou over een
minuut wel komen om hem te helpen.
Zooals in veel ouderwctsche boerenhui
zen, kwam de deur in dc kamer uit. Een
stoel met hoogen rug, stond voor den open
haard en verborg dien voor de blikken
Wij komen aan het eind van „algemeene
„bureaukosten" enz. waaronder de tot nu
toe medegedeelde cijfers behooxen. Want dc
posten, die nu nog verder hieronder ressor-
tceien, porto's, couranten enz., boeken enz.,
bindwerken, kiezerslijsten zijn bijna niet te
vergelijken, zoozeer zijn zij op geheel ver
schillende vij/en onder dak geluncht. Nu
eens zijn zij niet voldoende gespecificeerd,
dan weer kan men de noodzakelijkste gege
vens niet in de begrooting vinden.
Zoo lezen wij b.v. dat Arnhem f 225
's jaars uittrekt voor herstel van rijwielen
van ambtenaren (de begrooting heeft weer
een anderen post van 100 voor rijwielen
ran de politie), dat Nijmegen zelfs met
f 775 voor die rijwielen komt. terwijl wij in
andere begroetingen niets vinden van rijwie
len, anders dan voor politiegebruik. In de
Leeuwarder begrooting vinden wij voider
oen post van 515 voor aankoop van druk
werken en het maken van fotografieën.
Voor dit laatste wordt zelfs aldus con
stateert de bogrooting uitdrukkelijk 75
meer beschikbaar gest-elcl dan het vorig jaar.
Dat deze post uit een gevoel van piëteit
op de begrooting is gebracht, blijkt daaruit,
dat „verschillende gebouwen, die voor en
na worden afgebroken", daardoor op het pa
pier worden \ereeuwigd.
Er is trouwens geen begroeting, die zoo
liet oogverblindende licht der openbaarheid
doet vallen in de achterste hoeken der ge
meente-administratie, als do Leeuvvarden-
sche. Daaruit kunnen wij precies zien hoe
veel het schoonhouden van de hoofdwacht
boven 195 en beneden 208), hoeveel
het was-chen van gordijnen 100) en
schoonmaken van glasruiten enz. 50)
kost, dat de schoonmaaksters voor 131.50
gereedschappen hebben en f 50 voor ge
reedschappen voor don groeten schoonmaak.
.Ta dc „kosten, vallende op do verstrek
king van opgaven voor het landbouw verslag"
worden in oen aparten post (evenals in de
A=ser begiooling) op 20 vastgezet.
In andere begroetingen vinden wij ook
wol hier en daar dit scherpe licht, doch er
staat dan wel eens duisternis tegenover. Zoo
vinden wij bijv, in de Nijmeegsche begroo
ting een idyllisch avondklokje, dat f 80 voor
zijn. luiden vraagt, doch in die zelfde bo
grooting is een post van kleeding en irnpe-
ning, vervei'r-chingen, extra belooningen, ge
neesmiddelen enz. van politiedienaren op
9971.20 uitgetrokken.
Zoo vinden w'tj in de toch niet onuit
voerige Delftsche begrooting niets go-pecifi
ceerd voor den schoonmaak en kan de belas
tingbetalende burger dezer stad dus ineenou,
dat daar het glazen zecmon duurder is dan
in Leeuwarden, wat trouwens de Zwollenani.
de" Schiedammer, de Gouwenaar, de Alk
innardcr (als hij de begiooling van den ge
meentc-archilcct niet heelt) ep de A'.-enaav
ook kunnen meenen, d.uu deze briuMinghe
lalers öf geen specificatie vindui 5f zolL
geen apniten post voor deze zier Nediukuid
sche zaak, de schoonmaak, hebben.
In waarheid dus een licht en donker, dat
wel hoort bij de schilderachtigheid onz.cr
cijfers
Wij komen nu aan den algemccnen post:
I n nl n g der belastingen, üe/.e al
gemeene post leent zich weinig voor f-pecif
catie en vergelijking der ge-peciïieeerde pos
ten. daarentegen wel voor een globale verge
lijking. Wij nemen daarvoor dc cijfers van
de rekening over 1903. en komen dan voor
de «teden die ons hier bezighouden en voor
eenige andero, die daarmee vei geleken kun
nen worden, tot het volgende slaatje:
Koilen
van Inning der Belastingen.
Totaal.
Per hoofd der
bevolking.
Groningen
f 8602
12.1 S centen.
Haarlem
26112
38.11
Arnhem
10928
3S.2S
Nijmegen
94 GS
19.S6
Dordrecht
9914
23.05
Leeuwarden
10618
31.28
Den Bosch
3340
9.54
Delft
19539
60.10
Zwolle.
11569
36.IS
Schiedam
73S7
26.43
Gouda
6254
26.55
Alkmaar
3293
16.96
Middelburg
4216
21,95
Assen
1155
12.34
Tilburg
2347
5.21
Maa.rtriclvè
3303
9.43
Utrecht
17106
1 o4 o
Amsterdam
232216
42.48
Rotterdam
126178
35.29
Den I buig
317350
51.06
Leiden
83 98
15.13
Een moeilijk te verklaren verschil vinden
wij dus hier.
Den gemeenten uit dt zuidelijke provin
ciën kort die inning het minste, Dan algen
Groningen, Assen, Leiden, Utrecht, Alk
maar. Arnhem en Nijmegen. Daarna komen
Middelburg, Dordt, Schiedam en Gouda.
Vervolgens zijn Leeuwarden, Rotterdam cn
Haarlem aan de beurt.
En de drie duurste zijn Amsterdam, Den
flaag cn bet allerduurst Delft.
Over hot algemeen zijn dus de Let vorst
uit hot. centrum liggende plaatsen er hot
goedkoopst aan toe, wat trouwens ook blijkt
uit liet volgende staatje van vergelijking der
provincies
Kosten van Inning dor Belastin
gen in alle gemeenten
Totaal. Per hoofd der
bevolking.
Limburg f 11,814 3.89 centen.
Drenthe 6,288 3.95
N".-Brabant 25,192 4.33
Groningen 18,903 6.04
Goldeibuid 50,338 8.43
Friesland 35,241 10.01
Ovorijsol 35.0SS 10.05
Utrecht 27.377 10.20
Zeelt nd 22.936 10.26
Z. Holland 330,713 26.65
X.-lloll.md 321,516 30.96
Hoewel do wettelijke maatregelen tot nu
toe uitgevaardigd ter voorkoming van be
drog in den boterhandel, geen ongunstige
resultaten hebben opgeleverd, kan toch de
toestand op het botergebied nog niet be
vredigend genoemd worden. En zoo ziet
de regearing zich gedrongen voorstellen tot
dieper ingrijpen, tot verscherping dor 33o-
van de bezockei-s. Hij schudde de deur met
een ruk tegen de koude winterlucht. Het
was prettig om thuis te zijn.
Zooals hij buiten al gezien had, was dc
kamer verlicht door een buitengewonen
gloed. Er lag een ldeed op de tafel. Die
dwaze oude Tamsin moest wel heel veel haast
gehad hebben, om zoo lang van te voren
te zorgen. Hij lachte bij die gedachte. Des
te beter. Ilij kon zijn beenen des te eerder
voor hot vuur uitstrekken om van zijn pijp
en appelwijn te genieten.
Plotseling hield hij op met lachen. Iets
vreemds had zijn aandacht getrokken. Hij
keek verbaasd op.
„Wat drommel
Er was voor twee gedekt.
„Hallo-Wie is daar?" riep hij en hij
haastte zich naar de keuken.
Er kwam geen antwoord. Denkende aan
de een of andere grap, zocht hij de kamer
rond naar den onverwachten gast. De arm
stoel was leeg evenals de stoel voor hot vuur.
In het nxeest verborgen hoekje van den
haard zat ccn meisje.
Toen ze hom had hooren aankomen, had
ze zich verschrikt teruggetrokken, maar ze
gaf geen geluid. Ze keek hem aan in
schuwe verbazing met wijd geopende oogen
zonder tranen. Ze was heel klein, en een
voudig gekleed in ccn donkerrood jurkje.
In oen land w'tfar mon nog aan feeën ge
looft, had men haar voor een kunnen hou
den. Maar Daniël Broadbent kendo het
gezicht. Hij had nog maar eens zulk licht
haar gezien. Dat hing over een voorhoofd
even toer en blank en langs even roode wan
gen, met net zulk een klein neusje en roze-
knopvormig mondje er tusschen. Dit was
een meisje van dertien jaar zoo oud
moest ze zijn. De ander, hoewel ze er even
kinderlijk uitzag, was een jonge vrouw ge
weest en had menigmaal bij dien zelfden
haard gezeten.
Phoebe Read Mijn God
Het was een uitroep au verbazing. Hij
begreep, wie het kind was, ofschoon hij ern
anderen naam genoemd had.
Het kleine meisje ging wat rechter op zit
ten en vond het noodig een verbetering te
maken.
Phoebe Broadbent," sprak ze langzaam.
Hel geluid van voet-lappen builen het
raam deed hem op zijn hoede zijn. Daarom
had die slimme Tannin vergelen het luik
te sluiten. Ilij begreep de bcleekenL van
het groepje voor dc pooit. De tijding dat
Phoebc Broadbent te Bui lev combo wn», was
al verbreid. Zonder een vvooid wjB het kind
bij hem gebracht. Muur nat had men aan
Tamsin gezegd?
Phoebe Broadbent, wel zeker. Hoe gaat
het je? Geef me een hand, kind?"
Het kind nadeide hein angstig, maai toen
ze hern in het open gelaat keek, kroeg ze
moed. Het meisje zag er verstandig uit
voor haar jaren.
„Wie bracht je hier, kind?"
„Moeder."
„En gaf zc je geen boodschap mee?"
liet kind wees naar een brief bij zijn
bord. Ilij nam dien op, scheurde hem open
cn las:
„Ik heb Phoebe naar liet oude huis ge
bracht. Tk heb geen recht op jc.Maar neem
haar om Gods wil. Tk heb honclnt dvoudig
betaald voor mijn valsehherd tegenover je.
Ik kan niet voor mijzelf zorgen en je hebt
het land, dat haar vader zou gekregen heb
ben, als ik er niet geweest was. Het is in
ieder geval haar schuld niet. Zend haar een
paar jaar naar school en laat haar een be
roep leeren. Dat is al wat ik vraag. Ze ie
je oeuige bloedverwant.
Phoebe Broadbent."
Hij begreep, dat hij er niets tegen kon
doen. Hot kind was er en moest blijven.
Daar word de deur opengedaan en Tamsin
Ptiddle kwam in woeste vaart binnerdoo-
pen. IJ ij slak den brief in zijn zak en keek
wat zc te-zeggen zou hebben.
„Daniël Brondbenls weduwe," begon ze,
..kwam hier vanmorgen in een luuirknrretje.
Ze zti, dat liet kind hier moest blijven,
unlets gaf ze geen boodschap dan dat
bttefje. Ik maakte dus een bed op, ofschoon u
nil l- gozi ad had."
..Ikel goed," viel Broadbent baar in de
rode. ..Ik had niet gedacht, dat ze voor
Kei-tmis zou komen."
Tain-in wist niet, wat ze er van denicon
mor--1. Zou baar meester or van geweten
lubben?
...Maar het was aardig om Phoebe Read
weer eens te zien." ging ze voort. „Ze was
niet veel veranderd. Alleen keek ze wat
=ombeiZc wou niet gaan zitten cn niets
grinniken. Ik wou haar ham geven en een
kopje thee zetten
„Zet nu ni3nr thee." riep hij ongedul
dig. ..Doe de luiken dicht. Er is tocht ge
noeg om iemand den schoorsteen te doen
invliegen."
Ilij vond het niet prettig over Phoebe's
ontroering te hooren. Zijn manieren brach
ten T.unrin tot zwijgen. Ze deed wat haar
verzocht was en ging been.
