V'
1
Uit de Pers,
BINNENLAND.
V
Kunst en Wetenschap.
Kerk eu School.
stierven velen van honger en ongemak, oi
„werden van de pest weggeruktj zittende, in
„grooten getale in enge plaatsen, daar ze
„eikanderen verstonken. In Holland en in
„andere zeeprovinciën werd desniettegen-
staande niet do Engelsche gevangenen Ije-
,.ter gehandeld Men gat ze goede en eet-
„bare spijzen, in geen plaatsen minder dan
„tegen zes, en in sommige tegen zeven stui-
pro re daagsook zaten ze in bekwame ka-
„mers, daar voor dezen, ten tijde van den
„Spaanschen oorlog, veel grooter getal van
gevangenen, ja eens zoo veel en meer,
„plachten te zitten. Das poogden de Hollan-
„ders hun vijanden niet alleen met do wape-
„nen, maar ook met daden van liefde to over-
„winnen.''
De stemming van het zeevolk jegens de
Engelschen kan men zich voorstellenhet.
wns volkomen op de hoogte van de kwade
kans, die het liep. Zoo sprak De Ruvter op
den laatsten dag van den viordaagschen zee
slag hen toe: „Gij moet vechten voor de vrij-
..heid of in de Engelsche kerkers van hon-
„ger, ongemak en stank vergaan."
Hoe ons volk gestreden heeft, ia bekend
maar niet iedereen is een held en de moesten
zijn het niet altijd. Wanneer de mannen
met verlof waren, zag men ze wel eens niet
terug, en derhalve hielden de overheden zo
liefst bijeen, nier had nu de eigenaardige
staatsinrichting haar voordeden. De Schip-
damsche afgevaardigde in de Rotterdamsche
admiraliteit moest het oog honden op de
Schiedammerszoo vernemen we bij toeval,
dat deze in 1665 dienden op de ..Zeven Pro
vinciën" en op de schepen .van Aart van
Nes en .Tan van Nes. Als ze daar voort
durend op geweest zijn wat moeilijk te
beslissen valt -- hebben ze mee de warmste
plaatsen gehad.
De lessen van den eersten oorlog heeft
men hier bij bet uitbreken van den tweeden
niet in den wind geslagen, en om aan de
verdeeldheid tegemoet te komen, gevolmach
tigden van de Stnten-Ocnernnl mee aan boord
gezonden. Deze waren intussohon niet be
paald deskundig te noemen en derhalve werd
men te rade hun een paar zeeraden toe te
voegen. Brandt noemt een negental personen,
die hiervoor in aanmerking kwamen, en
daarbij twee Schiedammers: Kornelis
f Adriaans?.) Kruik, rand en vroedschap, en
Jacob Muts. koopman. De keus viel op twee
heeren uit Monnikendam en Middelburg.
Deze Kruik (Cruvek) hooft wol in den zo
mer van 1665 een vergadering van zeeraden
bijgewoond, en is als penningmeester van dp
Groote Visteherii belast geweest met de uit
rusting van „het" oorlogschip.
Het gonoemde jaar is voor de Neder!an
ders niet zoo gunstig geweest als zij, in
aanmerking genomen de groote inspanning,
"die zij zich voor dc vloot getroost hadden,
gemeend hadden te mogen verwachten. Zoo
had men veel overleg en moed gebruikt om
een gioot aantal retourschenen uit Oost- en
West-Tndië. uit 'de Middellandsche Zee en
Spanje binnen te brengen eerst moest men
ze in do haven van Bergen in Noorwegen
tegen de Engelschen verdedigen, en toen
men besloot de Noordzee over te steken,
was men door storm eeteistercF. Tn deze
moeilijke dagen hadden verscheidene perso
nen zirh bijzonder onderscheiden, onder
anderen een Belliedammer, Ruth Maximi
liaan kapitein van een Lissabonsvanrder.-
Toen men zich voor 1666 tot een nieuwen
strijd gereed maakte, lieten de Hollandsche
Staten aan de Rotterdnm=che admiraliteit
weten, dat zij gaarne in plaats vnn twee
kapiteins, die zich in 1665 minder goed
gekweten hadden, anders en daarbij Ruth
Maximiliaan gebruikt zagen.
Volgen wij nu "de vloot in den vic-rdaag-
schen zeeslag. Zij was verdeeld in drie eska
ders, het eerste onder de luitenant-admiraals
De Ruvter en Aart van Ne«. het tweede
.-onder Kornelis Evcrtsen en Tjerk Hidden
de Vries, het derde onder Kornelis Tromp
en .Tan Kornelisz. Meppel. Elk dezer eska
ders bestond weer uit drie smnldeelen; bij
De Ruvter zelf bevond zich de schout-bij
nacht Jan van Nes, zijn tweede smaldeel
stond onder den luitenant-admiraal Anrt van
Nes, het derde onder den vice-admiraal .Tan
de Liefde. Tot het laatstgenoemde smaldeel
behoorde de Wassenaar onder Rath Maximi
liaan. Tttsschen Duinkerken én Noord-
Voorland ontmoette men den vijand.
Den eersten dag, Vrijdag 11 Juni, had
den de Engelschen schijnbaar den -woste
lijken wind in hun voordeel, maar het bleek
al te hard te waaien, waardoor de schepen
zoo helden, dat de Engelschen de onderste
rijen kanonnen niet konden gebruiken, ter
wijl do Nederlanders, aan de loefzijde vuren
de, zeer goed troffen. Tromp's eskader was
het eerst in den strijd, dan De Ruyter, ter
wijl het derde eskader de Friezen en Zeeu
wen tegen den, wind in niet aan den vij
and konden komen voor vijf uren in den na
middag. Tiet schip van Jan van Nes ver
loor zijn fokkemnst en moest daarom met
andere rcddelooze vaartuigen naar Holland
gesleept wordenhijzelf ging op een ander
schip over. „Eenigen verhalen, dat te dier
„tijd, hetzij bij geval", of door overleg van
„rand, vele matrozen, die in Engeland hnd-
„den gezeten en uit de gevangenis waren
„geraakt, over du schepen der Nederland
„sche vloot waren vcdeelden dat die, aan
„de andere bootsgezellen verhalende hoe
„hard men hen had gehandeld en wat. zij
„moesten lijden, de gemoederen met een
Zoo noemt hem Brandt. Aitzoma
schrijft: Ruth Mnssenaar. In het kohier der
verponding staat een huis in de Lange
Kerkstraat op naam van Ruth Mnximiliaan-
son, in 1667 op naam zijner weduwe. Een
paar huizen daarvandaan stond dat. van
Pirck Maximiliaaosen.
„grooto haat tegen de Engelschen ontstaken,
„elkander tot kloekmoedigheid opwekkende,
„om zich niet in de handen van zulke on
barmhartige vijanden over tc geven; cn dat
„dit hen alle bewoog om te dapperder en
„met te meer stijfzinnigheid te vechten."
Onder dc gesneuvelden vnn dezen dag was
Kornelis Evcrtsen, in wiens plaata' de vice-
ndmiraal Adriann' Bankert trad.
Den tweeden dng begonnen de twee vlo
ten met langs elkaar te varen, terwijl zij
aldoor op elkander schoten, waarbij velé
schepen aan hun want beschadigd werden,
wat men in dor hu'ast met splitsen, knoopen
en dergelijke herstelde. Windstilte bracht
daarop een staking dor vijandelijkheden te
weeg, maar toen tegen den middag de wind
aanwakkerde, votgdo een nieuwe hittere
•strijd, waarbij Tromp in groot gevaar kwam,
uunr door Do Ruyter ontzet, werd. Dc be-
kwo"m.heid van den opperbevelhebber be
waarde luerhij het verband in onze vloot.
In den namiddag verloor De Ruvlev's schip,
de „Zeven Provinciën'" de groote steng, die
met vlag en wimpel p het dek neerviel,
waarmee natuurlijk het want geheel in de
war raakte. Aart van Nes kwam aanstonds
bij hem. De Ruyter vond het beter zijn schip
niet te verlaten, omdat het een van onze
weerbaarste schepen was en hij kans zag de
schade te herstellenderhalve zond hij den
wimpel aan boord van Van Nes, die nu een
etmaal lang het opperbevel had. De Engel
schen waren wijkende.
'y Anderen morgens, Pinkster-zondag 13
Juni, was de wind in het voordeel der on
zen, die, nadat aan boord van Van Ne»
krijgsraad gehouden was, de Engelschen, die
in goede orde weken, vervolgden. Na ,1en
middag maakte het schip van den Britsehen
admiraal Askue, d" Roy al Prince", op
een zandbank vast, werd dan omsingeld en
gedwongen zich over te geven. De beman
ning werd naar Holland gebracht, maar De
Ru; ter, wiens schip zoowat in orde was,
en die dus het opperixnvl weer op zirh nam,
liet de „Royal Prince" in de lucht vliegen,
omdat het onze bewegingen zou belemmeren.
Hij voorzag namelijk nog een zwaren strijd,
omdat prins Robbert do Britsehe vloot ver
sterken kwam.
Den vierden dag streed men met afwisse
lend geluk en aan beide zijden werden vele
schepen reddeloos geschoten, doch toen de
zon begon te dalen, gaf De Ruyter liet sein
om van alle kanten op den vijand in te
breken en te enteren. Vele Engelsche sche
pen vielen in de handen der Nederlanders
zoo bemachtigde Ruth MaximiÜaan do
„Conveizine". onder John Perce, een schip
met ruim 50 stukken en 190' man.
De zegevierende vloot \id op De Ruyter's
last in de "Wielingen binnen. Er ontbraken
evenwel eenige kapiteins, die met of zonder
prijzen andere gaten opgezocht haddenmen
oordeelde dit niet door de vingers te moeten
zien en verwees de schuldigen, ofschoon
mannen van trouw en dapperheid, in geld
boeten. Hierbij was ook Ruth Maximiliaan.
Dit verhinderde niet, dat hij spoedig weer
in zee stak op de „Wassenaar" onder het
eskader van De Ruyter, waarbij zich ook
Aart en Jan van Nes en De Liefde bevon
den. De andere eskaders stonden onder Jan
Evc-rtsen en Kornelis Tromp. De ervaring
van den vorigen slag deed den opperbevel
hebber zijn officieren nog krachtiger insche
pen, dat niemand de vlag zon verlaten, bui
ten hoogdringenden nood, op straffe den
doods. Het is bekend, hoe in de eerste
dager, van Augustus een zeeslag plaats ge
vonden heeft, waarin Tromp het verband
niet bewaarde en de Engelschen dus hebben
kunnen doorbreken. De Ruyter had zijn
eskader weer m drie smaldeelen verdeeld
het zijne waarbij weer Jan van Nes als
schout-bij-nacht bestond uit negen linie
schepen met twee fregatten, drie branders
en oen jacht. Van de kapiteins der linie
schepen sneuvelde Ruth Maximiliaan, terwijl
twee andere doodelijk gewond werden. Dien
ganschen dag hoopte De Ruyter nog op
Tromp'a verschijning. Hij kreeg hem we! in
de verte te zien, maar had geen voeling
met hemwel ontmoette hij de Zeeuwen
en Friezen, wier admiraals gesneuveld wa
ren. 's Nachts herstelden de onzen een ge
deelte van de schade aan de schepen, om
dan opnieuw en in een nog veel gevaar
lijker strijd gewikkeld te worden. De Ruv
ter liet op dien rampzaligen dag Aart van
Nes bij zich komen, om met zijn wapen
broeder van zoovele slagen den toestand te
bespreken, maar geen van beiden zag veel
lichtze hadden toon geen tien schepen
meer bijeen. „Wat komt ons over," klaagde
De Ruyter, „ik wou, dat ik dood was."
Van Nes antwoordde: „ik wou 't desgelijks,
„maar men sterft juist niet, als men 't
„wenseht". Zij waren juist uit de hut ge
gaan, toen een kogel de plaats, waar ze ge
zeten hadden, wegnam. Bij het afscheid be
loofden zij elkaar bijeen te blijven. De En
gelsche admiraal Monk, hopende de „Zeven
Provinciën" te vermeesteren, liet er een
brander op afdrijven, die heel na aan het
Nederlandsche admiraalschip kwam. Dc
Ruyter liet toen vier sloepen bemannen met
volk uit verschillende schepen, om, zoo
nooBig, den brande.r aan te vallen. Van zijn
eigen scheepsgenooten ging, buiten den kwar
tiermeester en tien matrozen, ook zijn. »ccre-
taris in de Fransche taal Nieupoort, mee
A irscltijnlijk de in he' vorige jaar tot
n. -v .ter in de rc"htcn gepromoveerde zoon
van den pensionaris vnn Schiedam). -
Toen De Ruyter door behendig sturen dén
brander was ontweken en de sloepen zich
tot den aanval gereed maakten, staken de
Engelschen hem zelf in brand. Nadat dit ge
vaar afgewend was, kreeg De Ruyter het to
kwaad van verscheidene groote Engelsche
pchejren, die hem voortdurendvolle lagen
toezonden. Hij was toen zoo wanhopig, dut
hij uitbarstte„O God, hoe ben ik zoo on
gelukkig Is er nu onder zooveel duizen
den kogelen niet één kogel, die mij weg
eneend Maar toen zijn schoonzoon De-
Witte opmerkte: „Vader, hoe spreekt gij
„zoo vertwijfeld; wilt gij enkel sterven, laat
„ons dan omwenden en in 'i midden van de
„vijanden inloopen, cn ons dood vechten,"
kwam de admiraal tot bezinning» „Gij weet
„niet, wat gij zegtals ik dat deed, clan was
,,'t al verloren. Maar als ik mijzelf en deze
„schepen ,knn behouden en afbrengen, dan
„kan men 't werk daarna hervatten.'" En
er kwam uitkomst; zelfs bleken wij ten
slotte maar twee schepen verloren te hebben,
minder dan de Engelschen, maar deze be
hielden do zee.
Het volgend jaar was do Nederlandsche
vloot wederom in het voordeel, maar we
zuilen den tocht naar Chatham niet ophalen
eu liever een kijkje in Schiedam gaan
nemen.
De roemrijke viordang.-che zeeslag heeft
in het vaderland tot vreugdebetooning aan
leiding gegeven, maar de vreugde was aict
onvermengd. In Schiedam althans was men
betrekkelijk weinig tot jubelen gezind. De
vroedschap kon zich alleen verstaan „tot
„het lttyden van de clocke, mitsgaders da:
„van wegen de regoeringe allecnlijck vrcuch-
„devieron sullen werden aengesteken voor
„het raedhuys descr stede; dat oock oni mer-
„ekelijcke redenen bij gene particulieren op
„de haven de.ser stede zal werden geriert."
Deze illuminatie betoekende al heel weinig.
Tn 165! toen was dan ook een vrede ge
sloten brandden wel achtentachtig pikton
nen in Schiedam, 12 out het stadhuis, vier
\oor den schout, voor elkeu burgemeester en
voor den fabrieksmccster, twee voor elk
ander lid der vroedschap, voor den secreturis,
don weesmeester, tien secretaris der wees
kamer, voor eiken predikant en kapitein.
De „werkelijke redenon" kunnen meer dan
een geweest zijn. De reehtsireeksche treu
rige gevolgen van den oorlog waren voldoen
de om de vreugde te temperen. Dan was
er de pest.
Deze heen-elite al in 1663 in Atnsterdam
en was voor de regeeringen van verschillen
de landen van Europa een reden of ook
wel voorwendsel geweest om de Neder-
lamlsche schepen moeilijkheden in den weg
te leggen, en dit was voor onze kooplieden-
regenten weer een reden geweest om den
omvang van de kwaal niet al te zeer bekend
te maken. Wel gaven zij voorschriften in 't
belang der openbare gezondheid. Tn de eer
ste plaats de Staten, op advies van de
voornaamste geneeshecren, maar hun reso
lutie van Augustus 1664 moest door de
plaatselijke besturen nader uitgewerkt eu
toegepast worden. Dc hoofdbeginselen waren
dat men de zieken in pesthuizen en barak
ken zou afzonderen, den omgang van ge
zonden en zieken beperken, besmette hui
zen en kleercn vernietigen, de, publieke stra
ten zindelijk houden en de lucht verver-
schen, ook door in de besmette huizon stof
fen te doen verdampen, aan welke men een
-zuiverende kracht toeschreefvoor fruit en
groente wns men bepaald bang. Of men in
die maand de ziekte al in Schiedam had,
kan ik niet zeggen, maar men streed er
tegen. 2 Augustus was iemand bij burge-
meesteren komen vertellen, dat zijn schoon
dochter tc Amsterdam aan do pest overleden
was en dat men hem de vier achtergebleven
kinderen wou toesturen; de burgervaderen
zeiden toen de Amsterdamsche schippers
aan, dat zij zich zouden wachten do stum
pers over tc brengen, en de grootvader
werd gelust om ze weer terug te sturen als
ze toch kwamen, daar ze geen recht op on
dersteuning van de armenkamer, nog veel
minder op plaats in 't weeshuis hadden.
De plaatselijke ordonnantie tegen de pest
is van den 13den, en blijkens don aanhef
een navolging van de keuren in naburige
steden ook van de bovenbedoelde Staten-
resolutie. Men schijnt het vooral niet begre
pen te hebben op dc rouwmantels, die de
mcnschen van elkaar leenden, en op de
groente; het was namelijk strikt verboden
om eenige peen noch knollen met het loof
daaraan, komkommers, blauwe pruimen, on
rijp of beschadigd ooft in dc- »tad te bren
gen. Bij een tweede publicatie is evenwel dit
artikel van de peen en knollen geschrapt;
men schijnt hot minder schadelijke daarvan
ingezien te hebben. Deze nieuwe afkon
diging is van 20 Augustus 1666, dus kou
na den ongelukkigen zeeslag tegen de En
gelschen; de pest heeft zeker ook eenige we
ken vroeger gewoed, zoodat we mede hieruit
dc geringe vreugdebetooning na de groote
overwinning van Pirjksieren mogen verkla
ren, Een derde afkondiging heeft den 8sten
September plaats gehad. Behalve in de go-
noemde hygiënische maatregelen zocht en
vond men kracht in het gebed.
De viering van den vrede in 1667 moest,
volgens de bedoeling der overheid, een cm
stig karakter hebben. Op den dag, dien de
Staten tol dank- en ladedag aangewezen
hadden. 7 September, moesten do kerken
opgezocht worden; men mocht geen hand
werk uitoefenen, en de winkels zoo goed als
de tapperijen moesten gesloten blijven. We!
mochten de burgers, die het verkozen,
's avonds vreugdevuren ontsteken.
Voor de volgende jaren zijn dc gegevens
te schaursch om van bet aandeel, dat de
•'Schiedammers erin gehad hebben, veel met
•zekerheid te kunnen venellen. liet boven-
tï
Vinck noemt kapitein Eland du Bois
een Schiedammer, maar ik heb iemand van
dezon naam in do belastingkohieren niet
kunnen vinden, zoodat hij hier waarschijn
lijk niet gewoond heeft. Brandt vermeld
dezen officier nis bevelvoerder over de
staande moge volstaan den lozers eenig denk
beeld tc geven van hun lijden en strijden in
den eersten en tweeden Engelschen oorlog.
De ministerieel?: cntsis
Het „Vaderland" houdt vol, dat de rech
terzijde eon opdracht ontving en dio niet
heeft aanvaard.
Dat zij dit desondanks blijft ontken
nen, zoo schrijft het blad, is inderdaad
erger dan hof „menistenlougentje",
waarvan „De Standaard" ons beticht.
Trpuwens, ook wanneer men slechts
let op de uitingen van de pers der
rechterzijde, dan moet men zich ver
wonderen, dat zij iemand nog toegan
kelijk acht'voor eenig geloof aan do mo
gelijkheid, alsof men rechts de Kabi
netsformatie zou aandurven. Zoo goed
ais eenstemmig toch verklaart zij dag
aan dag: \vij zijn niet de verantwoor
delijken, wij aanvaarden de verant
woordelijkheid niet.
Hetgeen niet wegneemt, dat zy ver
ontwaardigd opstuilt, indien men haar
verwijt, dat zij de haar verstrakte op-
draehht hoeft geweigerd,
Is zulk een houding mot een ander
woord aan tc duiden dan het woord
„laf", dat wij gebruikten?
De achtergrond van deze weigering is
nog een andere dan vrees voor de
kiezers.
Een deel van rechts gevoelt, dat men
to zwak jjg om met dr. Kuyper aan
het hoofd do regeering te aanvaarden,
want een zoo autocratisch aangelegd
bewindsman kan alleen rogeeren met
een groote en gedweeë meerderheid.
En zonder Kuyper durft hot andere
deel het niet aan, omdat Kuyper als
do man wordt beschouwd, dien men
niet missen kan.
Dat is voor het oogenblik de toestand.
01 er nog {iels op gevonden zal kun-
non worden, om deze.' tegenstrijdige rich
tingen met elkander te vereenigen,
zullen wij moeten afwachten. Maar de
zaak is, zooals wij hier hebben uit
eengezet,
Van hot Hof.
II. M. de Koningin-Moeder heeft het
voornemen nil Pnschcn een bezoek te bren
gen aan de Traasvaaltentoonstelling te Am
sterdam.
Vredesconferentie.
Het is zeer waarschijnlijk, dat Spanje op
de Hangscbe conferentie vertegenwoordigd
zal worden door Villa de Urrutia, Spaansch
gezant te Londen, en door Gabriel Maura,
zoon van den voorzitter van den minister
raad nis technische afgevaardigden.
He Rnyter-herdenklng.
Het gevolg waarvan. Z, K. H. de Prins
bij de De Ruyter-feesten te Vlissingen ver
gezeld wordt, bestaat uit den vico-admiraul
Ellis, adjudant i. b. d. van II, M„ uit do
beide adjudanten der zeemacht van Z. K.
H„ de luitenants ter zee le klasse jhr.
Hooft Graafland en baron van Asbeck.
j
Bij de Do Ruyter-plechtigheid in de
Nieuwe Kerk te Amsterdam zijn de volgen-
do vreemde mogendheden vertegenwoordigd
Portugal door zijn gezant te 's-Gra-
vehhagc, graaf de Selir;
G f o o t-B v i t a n n i door den gezant
Sir Howard met admiraal Sir Arthur Tans-
hawe en kapitein ter zee E. C. Villicrs;
D u i t s c h 1 a n d door den gezant von
Schloezer, met den kapitein ter zee van
Zimmeren (een zee-offieier van Nederland
sche afstamming) en luitenant ter zee Romy
België door den gezant baron Guil-
laume
Spanje door den gezant José de la
Rica
Denemarken door den gezant de
Greveakop Cnstenskiold,. met vice-admiraal
C. F. Wande! en Conferenzrath H. Heide;
F r a n k r ij k door den tijdelijken zaak
gelastigde der republiek, den heer Delvin-
court.
De vreemde delegation zijn mot verschil
lende opdrachten belast.
Z. K. II. de Prins der Nederlanden heeft
hedenvoormiddag ten kwart voor twaalf uur
een commissie ontvangen van het Nationaal
Comité ter herdenking van het SOCfste jaar
der geboorte van de Ruyter teneinde
Z. K. H. als beschermheer van dat comité
persoonlijk to bedanken voor de hulp, den
steun, de aanzienlijk financierde bijdrage en
het aanvaarden van het eere-voorzitterschap
Zich hiervan gekweten hebbende, hood de
deputatie bovendien den Prins aan ten eerste
de oorkonde der stichting van het fonds
voor de De Ruyter-medaille, ten twv.ede een
exemplaar van de door Z. K. II. goedge
keurde statuten, van genoemd fonds, ten der
de de De Ruyter-medaillo van zilver.
Daarna is de commissie om kwart over
twaalven brj II. M, de Koningin toegelaten
teneinde dc- De Ruvter-mednillo in goud
II. M, aan te bieden.
Men meldt uit Vlissingen:
De commandant der vloot alhier biedt na-
Vrede" in 1665, over het fregat „Utrecht'
in 1666 en 1667 (Jan du Bois konunan
deerde toen dc „Vrede"). In 1672 maakte
hij zich verdienstelijk bij 't afslaan van
den aanval op de Srnirna vloot.
mens tie regeering den Duitscheu zeeoffic;(
ren Zondag oen diner nan.
De A. N. D. B. is mHlionalr!
De Bond heeft wel niet zijn eerste mi
lioen in kas doch hij 'bezit zijn eerste mj"
lioen toch wel, daar de gelden oen dikh
acht ton bedragen en de overige ttveo to!
worden vertegenwoordigd door' bezittine«
als het gebouw, enz. Voor een Kcderland
sche vakverceniging een feit van groote te
teekenis, maar wij golooven alleen in de dia
maakindustrie mogelijk. Toch moet meti ni„t
te hoog tegen dat cijfer opzien, want voor d>
8500 leden beteokent het ongeveer j9(j
per hoofd. Maar het bezit van eon milling
geeft den A. N. D. B. zeker 2.000
crediet, en dat is een groote kracht, bij mol It
gelijke botsingen. („N. v. N
Dir. bel. Invoerr. en Ace,
Bij do directe belastingen, iavoenechter'l
en accijnzen is met ingang 1 April tijde, li
lijk belast met de waarneming van g!enskj k
Eckterboscli, L C. D. Numan, komm. 2P I ill
kl. lo Eysden. 5 a
Bevorderd, ingang 1 Apriltot komm''
le ki. J, \Y, Bongarde, komm. 2e kl. ie ui
Budo! (Station).
zijn verplaatst, ingang 1 April do
komm. le kl. J. \V. Bongarde, van Budclj
(Station) naar Yenlo (Station); II. v. 0
Woude, van Reusel naar Budel (Station)
A. W. Blommers, van Eindhoven naar
Reuselde komm. 2e kl. B. J, Krugor
van Borkel en Schaft naar Eindhoven: do
komm. Je kl. II. Wijnholds, van Yenlo
(Stut.) naar Gulpen.
Ingang 16 April: de komm. 2e kl.
Schipper, van Riten naar Grouw.
Ingang 1 Mei: de komm. le: F. Hems,
van Finsterwolde naar Sneek; R. Vos,vait
Nieuwe Pekela naar Yeendam; J. van Laar,
van Harlingen naar Groningen; R. v, d,
Ploeg, van Groningen naai- Harlingen; <fc
komm. 2e kl: J. Bijlstra, van"Ke (Fried.)
naar Bourtange; G. v. d. Velde, van Don
kerbroek naar Ee (K1-) G. Hemseas, van
Jipsinghuizcn naar Donkerbroek; II. L.van
Zomeren, van Reek (L.) naar Jipsinghuizcn;
G. v. d. Kamp, van Onslwedde naarOpst-
mahorn; .1. \V. van Oostorom, van Laudc
naar Onatwedde; E, Eekma, van Eysden
(St.) naar Laude; J. Timmer, van Middel
stum naar Finsterwolde; '\Y. M. Deen,van
Bellingwolde naar Middelsum; \Y. L. van
Mario, van Reuse! naar Zaandam (tijd.),
D. van Resteren, van Blokker naar Sloter-
dijkD. .1. Ubben. van linkhuizen naar
Amsterdam (tijd.); P. Wijnstra, van Sittard
naar Purmerend; C. den Toom, van Assen-
delft (tijd.) naar Blokker; A. G. h, v d.
Mast, van Lobifh' naar Zaandam; P. de
Vries, vnn Sneek (tijd.) naar Enkhuizen;;
J. Montagne, van Glane naar Vreeswijk;
G. Nijonhuis, van de Poppe naar Glano;
G. Ansems, van Losser naar Enschedé,
G. Vestinga, van Losser naaar de Poppe;
de kommiezen 3e kl.: A. Werkman, van
Bergeijk naar Bourlange; M. de Butler, van
Rucphen naar Jipsinghuizcn; J. H. Reiber,
van Sellingen naar Bellingwolde; 1. Boer-
ma, van Nieuweschans ur.U'- Sellingen; L
Bouma, van Rucphen naar Nieuweschans;-
P. II. Schram, van Losser naar Glane;
S. Jurna, van Glanerbrugge naar Glane;
J. J. Polhof, van Holtheme naar Glaiic;
R. 'de Vries, van Vierverlalen (tijd,) naar
Glane; F. II. van Lintei, van Roosendaal
(tijd.) naar Glanerbrugge.
(Wkbl. v. d. Adm. d. Dir. Bel. enz,)
gcc
kor
gen
ka
sijfi
reg<
verl
Pill
gebi
u v
ondi
wij
TOB
op I
leve
E
bic»
te, i
pijn,
P
Vtr!
terdt
en
post!
Willem Schürmann's tooneelspel „Hel
dubbele Leven", waarin hij een soort van
Pincoffs-gcschiedenis laat afspelen, had
gisteravond bij de eerste opvoering een
schitterend succes: drie, viermaal moest
na ietier bedrijf gehaald worden.
Tart and speelde in de hoofdrol zeer
schoon en werd krachtig ter zijde gestaan
door de dames T'artaudKlein cn Kerk
hovenJonkers en do heeren Alex. Faassen
en Nico de Jong.
Uit een nader Router-bcricht blijkt, dat
dc Mikkelsen- expeditie overwintert
bij Fluxmnn-riland.
Ned, ïïerv. Kerk.
Boroepen: te 's-Gravendeel ds. H.
H, A. van der Valk, le Oud-Beijcrland.
Aangenomen: het beroep te Dm®
door ds. O. J. B. Stork te Doesburg.
Geref. Kerken.
Aangenomen: het beroep ie Hoog'
kerk door ds. R. K. M. Mummelen tc
zelinge.
Hoog eu Onderwijs.
Aan "de universiteit te Leiden is het 'j®
tornal examen in de rechtswetenschap M?'
legt! door de heeren H. Wrtstra cn f
Ncderhof.
Aan de universiteit te Leiden zijn l,fpn
geslaagd voor het doctoraal examen rechts
wetenschap de heer A. F: L. Ilora bic
camn, doctoraal examen godgeleerdheid. 'c
heer G. J. Thierry (cum laudc) ca J.
Boercns.
Aan de universiteit te Utrecht zijn
bevorderd tot arts de heer A. W. v. ra"'
en mej. M. Ligt, Ligtenberg.
Aan dc universiteit tc Groningen suw?
de heden voor het doctoinnl examen W c
staatswetenschap de heer J. E. IIcssc.
Ann de vrije universiteit te Atartenam
is lieden geslaagd voor het doctoraal exfl®en
in de Letbyon. de heer J. C. Logemaan.
Ot
beid,
palie
v. d
is I
zustc
was
tn tl
genn.
Dortl
W<
had
word
word
ren i
schoc
'le tv
kruid
01
gewoi
na b
gema,
Vat
sche
de fit
kar,
k fit
(origo
heden
slagen
Do
den
cangit
tellen
terblij
krinc
'orde
Gist
Ülaire
"terse
