h
er Jaargang,
Zondag 7 April 1907.
No. 12354
Tweede Blad
Internationale droomen.
Het Overhemdsknoopje.
lit,
iït
YLAARDINQEN.
"iSso
i?
t
IEDAMSCHE COURANT.
lieJ* courant TewciHiiit d a, g 1 ij k e, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs per kwartaalVoor S ehiod a m en Viaardingen fl. 1.25.Franco
per post tl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaaxding«n 10 wat
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Adverlentiën voor hel eerstvolgend nummer moeten den middag vdóreea
unr aan het bureau bezorgd zijn. 'v
BureauLange Haven No, 141 (heek Korte Haven.)
Prijs der AdvertentiSn: Tail 16 regels fl. 0.92; iedere regel moer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die ii$
innemen.
Advertentiën big abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven,
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsda g-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advortentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor do Redactio No. 123.
voor de Administratie No. 103.
heel
jaar
EE-
toor
jrd-
!St
els-
t,
18.
:id.
liet
C.;
Wij gaan naar de tweede groote Haag-
sche conferentie. De een raa,kt bij' dezo ge
dachte in enthousiasmei, ziet woreldhoofd-
steden verrijzen en kanonnen tot vredes-
irerktuigen omsmelten, de ander lacht eens,
herinnert aan de eerste conferentie met
een schouderophaling en spreekt van „ge
vaarlijke comedie".
De waarheid ligt ook hier, dunkt ons,
ia het midden. En zij ligt meer in de nabij
heid van den tweeden dan van den eer
sten persoon. Dat het waarschijnlijk is dat
wij "binnenkort onder kanoimenvleesch al
léén zuilen verstaan het vlcoseh uit tent
tikmachines versmolten kanonnen, lijkt
buitengemeen onwaarschijnlijk, gelijk het
niet zeer waarschijnlijk is, dat de confe
rentie er toe zal leiden, dal de krijgstoe
rustingen tot zekere hoogte zullen worden
beperkt.
De eerbiedwaardige, heetgebakerde iWil-
liam T. Stead verklaart at van te voren,
dat deze tweede conferentie een parodie
op een conferentie zal zijn als „het groote
vraagstuk van den vrede met al kijn ver
takkingen" niet op da agenda wordt ge
plaatst, als daar allerlei „technische kwes
ties van. internationaal recht" worden be
sproken. „Het is niet om vragen te he
spreken aangaande do regeling van vijan
delijkheden. aldus de welbekende En-
gelscho publicist dat alle naties der
aarde dezen zomep hun afgevaardigden naar
Den Haag zerflfen, maar veeleer om het
grootste aller vraagstukken te behande
len
Dat is declamatie. En hij een zoo ern
stige'zaak ais deze behoort declamatie te
worden vermeden. Zeker, het zou heel goed
rijn, als men maar dadelijk tor de kern
der kwestie kon doordringen. Dóch nie
mand kan in ernst moenon, dat dit zal
gebeuren, niemand "kan van de tweede
Haagsche conferentie mot, recht groote be
slissingen verwachten. Het zal wel weer
vooral klein werk zijn, dat'door deze con
ferentie verricht zal worden. Doch men
doet verkeerd en benadeelt de 'uilsteken-
do zaak van den vrede, indien men van
to voren den mond zoo vol neemt en van
te Voren al spreekt van mislukking a!s
niet dadelijk het allergrootste wordt be
reikt.
iWant ook bet. kleine werk is onder de
omstandigheden, waaronder de Haagsche
Conferentie werkt, van het allergrootste
belang.
Was de Haagsche Conferentie niets dan
oen congres, bijeengeroepen om „techni
sche kwesties van internationaal recht" te
hespreken, dan zou zij al een bizonder
«Natuurlijk is hot eten weer te laat klaar."
«Maar Hans, die vijf minuten. Je weet
toch, dat ik in den winkel heb moeten hel
pen."
n»Ja, omdat de meisjes niet ijverig genoeg
zijn! Aan studenten denken dat kunnen
ze' Anders niets."
Eva's mooie gezichtje was bij de laatste
"oorden verdacht rood geworden, maar de
teder, die boos aan tafel ging zitten, merkte
het niet.
„Smaakt de soep je niet?" vroeg zijn
*rouw.
Grillmeyer legde zijn lepel neer. „Als men
hoos is, smaakt niets."
„Ik begrijp niet, wat je hebt. Onze zaak
pst toch goed genoeg."
»E°ordat we studenten tot klanten hebben,
ja, Die loopen den heden dag. "En men weet
hel waarom."
«Je doet onze winkeljuffrouwen werkelijk
onrecht," sprak zijn vrouw, „hot zijn potte
dat er ieder half uur een andere
innaar komt, om een afspraak met ze te
®oken. Ik heb vandaag al zes maal een enkel
m e!hemdsknoopje verkoeld
Ev'[j over'lemdsknoopje, papa?" vroeg
iiWat hebben overhemdsknoopjes daar nu
cc te maken?" vroeg, haar moeder. En zich
mm man buigend, voegde ze er zacht-
ij «Wees toch verstandig, Hans. Is dat
heuglijk verschijnsel zijn. Want ook al zijn
op ander© congressen vroeger zulke kwes
ties besproken, nooit nog is de te behan
delen stof en de deelneming zoo ruim ge-
woest, nooit zou het te bereiken doel zoo
zuiver eu objectief gesteld zijn geweest.
Doch de Haagsche Conferentie ontleent
nog grooter gewicht aan de wijze waarop
zij bijeengeroepen is cn het doel waarnaar
zij streeftof althans heet te streven.
Zij is bijeengeroepen als ontwapenings
conferentie, zij heet zeer ten onrechte,
zeggen de deskundigen vredesconferentie.
Zij is de eerste officieele daad in de rich
ting van internationale besprekingen over
do beperking van den oorlog. En al is
zij bijeengeroepen door het hoofd vaneen
land, waar de publieke opinie niet mach
tig js, op het oogenblik bestaat zij toch
vooral bij de gratie van die publieke opi
nio, die waakt over haar voortbestaan.
Het staat wel vast, dat er vele staatslie
den en zelfs wol enkele regeoringen zijn,
die niets liever zouden willen dan van
haar verlost te zijn. Doch zich daaraan
onttrekken, doch al te duidelijk roet inliet
eten gooien, dat schijnt men over het ge
heel niet te durven. Men moet den schijn
in elk geval redden. En dat men zich daar
mee zoo druk maakt, bewijst al dat er
hier iets aan het groeien is dat er vroe
ger niet was, dat de inrichters dezer con
ferenties een macht achter zich "hebben,
die niet met zich spotten laat.
Indien dus de Haagsche Conferenties ge
regeld blijven bijeenkomen en geregeld
zij hot ook kleine resultaten hereiken,
moet men al heel tevreden zijn over het
feit dat zoo iets mogelijk is, dat al die
officieele vertegenwoordigers kunnen bij
eenkomen en over ernstige dingen spre
ken zonder verwikkelingen in het leven
to roepen, ja zelfs met eenig positief re
sultaat.
Nu is hel natuurlijk heel goed dat en
kelen zich in verband mot. deze zaak aan
dichterlijke droomen overgeven. Alen moet
een ideaal hebben, men moet, indien men
iets wil bereiken, niet te laag aanleggen.
En dus gevoelen wij wel voor de toekomst-
droomen van vredos ton toonstellingen en
'stichtingen van internationalisme en \ve-
rüdhooi'dstad, enz., enz. Het. zijn aantrek
kelijke en vriendelijke verschijnselen, die
bewijzen, dat velen in Holland warm zijn
voor hel idee, die bewijzen dat wij ook
voor ons eigen land eu terecht deze
instelling hoogelijk waardeeren. Ja Ne
derland kan haast niet genoog doen om
zijn waardeering uit ta spreken over het
feit, dat deze conferenties binnen onzi
landpalen gehouden worden en indien er
voor het Nederlanasc.no volk eenig middel
was omuloor een openbare inschrijving bijv.
aan deze gedachten uiting te geven ineen
passenden en indrukwekkenden vorm, zou
men wel doen mei dit middel direct ter
hand te nemen.
Toch is het do vraag of zij niet al le
hard van stal loopen, die schrijven gelijk
dat hier en. daar gebeurt in een tijdschrift
„Revue voor Internationalisme", waarvan
bij de firma Maas eu Van Suchlelcn de
eerste aflevering der Hollandsche editie de
zer (hagen is uitgekomen. Het plan van de
hesren Eykman en Ilorrix om ten N. O,"
van Den Haag een wereldhoofdstad 'tema
ken cn om een organisatie van interna
tionale congressen en dgl. in het leven
to roepen, is zeker zeer aantrekkelijk, al
lijkt het vooiioopig nog veel op een uto
pie. Doch nu de conferentie al in gebreke
stelten, gelijk do heer Stead, doet in zijn
bovenaangehaald artikel, nu opnieuw do
vaan van het cosmopoTitisme onder oen
nieuwen naam omhoog steken, nu ai blij
ken van ongeduld gevon tegenover een be
weging, die nog zoo in haar allereerste
begin is, dat lijkt ons minder verstandig.
Dan vermeien wij ons liever in de plan
nen van den architect De Bazel, die do
nieuwe wereldhoofdstad ontworpen heeft,
in de wijk van de bureau's en de verdere
instituten voor Internationalisme, welke
het is niemand minder dan Björn stjerne
Bjömson, die hier onze berichtgever is
zullen gebouwd worden op het groote cxer-
ci ticterrein hij den Haag, waai' ook (vol
gens B. B.) het Haagsche. Hof van Arbi
trage zal verrijzen.
Zijn die bureau's cn die instituten, waai
de centrale organen van alle internationale
stichtingen, congressen, etc. gevestigd zul
len worden, eenmaal gebouwd, dan zul
len om deze droomstad van monumentale
bouwwerken d© bouwgronden in prijs ge
stegen zijn en dio waardevermeerdering
zal dan opleveren do basis voor het fonds
der „Stichting voor Internationalisme",
„een zedelijk lichaam waarin alle groote
wereldgeesten zitting hebben en door wier
bemiddeling de „systematische organisatie
van het Internationalisme tot stand komt."
Bovendien zijn „grootsclvo giften bij ver
wezenlijking van het plan in uitzicht ge
stold." Eu zoo komt er geld cn „inter
nationalisme".
Dat laatste is het groote woord op „isme",
dat wij in onzen tijd bij niet één gelegen
heid meer schijnen te kunnen missen, liet
is jammer. AVant indien men pu hier eens
niet. met dogma's of al te verheven en
speculatieve beschouwingen over oen toe
komstige ontwikkeling der geschiedenis aan
kwam, indien men zich bepaald© tot don
wensch om plannen to maken voor een
toekomstige weroldhoofdsl ad-zondcr-meor,
waar de bestaande internationale instellin
gen cn stichtingen vlak bij elkaar een pied
a terro zouden hebben, indien men zoo
doende zij "het ook door tc droomen
blijken gaf van het doel der ilaagscho
conferenties en het feit, dat deze binnen
onze landpalen worden gehouden, hooge
lijk te waardeeren, dan zou men a! ver
dienstelijk werk verrichten ,en dan zoude
bedoelde revue al haar reden van bestaan
hebben.
Doch laten wij bij bespiegelingen over
deze internationale kwesties kalm en nuch
ter blijven en niet op on-nationale wijze
den mond te vol nemen en doen alsof
hot nationale besef op sterven ligt, gelijk
do Engelschman Stead, die eenvoudig de
creteert: „De twintigste eeuw is die van
het internationalisme."
AVat weet Stead in 1907 daarvan? Indo
eerste zeven jaren van deze eeuw jyklliel
er heusch niet op.
Gemeenteraad.
In de gisteravond gehouden Raadsverga
dering waren aanwezig 13 leden. Afwezig
de heeren v. cl. AVindt, Figee, IJzermans
en P. van Gelderen.
"Voorzitter de heer M. .Versteve, oudste
wethouder.
De notulen van de vergaderingen van 25
en 2S Jan., 11 Febr. en 22 Februari, wor
den, de laatste na eenige wijziging, vastge
steld.
Ingekomen is o. m. een adres der afd.
AHaardingen van de verceniging tot bevord.
dor Ned. Visschcrij met verzoek de oude
haven en de Kon. AVilhelminahaven op !<e-
•hooriijke diepte te brengen.
De V o o r z i 11 e r deelt mede dat bereids
maatregelen genomen zijn waartoe bet adres
strekt.
De heer Sc h i p p e r s meent dat de
strekking van het adres is dat de sommen
voor hnvenuitdieping uitgetrokken, niet vol
doende zijn.
De Voorzitter antwoordt daarop dat
de directeur van gemeentewerken de be
stemde som voldoende acht.
Aan de onderwijzeres M. A. v. d. Valk
wordt op haar verzoek eervol ontslag ver
leend met 20 Juni.
Aan de orde zijn benoemingen. Tot onder
wijzeressen aan school B worden benoemd
mej. K. P. D. do Lange en mei. L. van
Eyck, beiden alhier.
Voorstel van B. cn AV. tot verhuring van
de noordelijke kelderruimte onder de viaduct.
Aangenomen.
A'oorstel van B. en AAr. om aan N. J.
van Ueijst ontheffing te verleenen van een
bepaling der Bouwverordening, wo dt op ver
zoek van den betrokkene terugg' nomen.
\roorstel van B. eu AV. tot inwilliging
van het verzoek van G. II. Kurvers om wij
ziging van erfpachtsvoorwaarden. Aange
nomen.
Idem, tot inwilliging van het verzoek van
G. J. van Leeuwen om wijziging van erf
pachtsvoorwaarden. Aangenomen.
Idem, tot afwijzing van het verzoek van
A. G. van Vliet om wijziging van erfpachts
voorwaarden. Aangenomen.
Idem, tot uitgifte van grond ia erfpacht
aan Jb. Storm Jzn. Dit voorstel wordt van
de agenda afgevoerd.
nu een gesprek voor de ooren van ons eenig
kind?"
„Eva is braaf en ingetogen, die bemoeit
zich riiot met die jongens. En het is boven
dien voor haar een afschrikwekkend voor
beeld," antwoordde Hij halfluid.
Zijn vrouw trok de schouders op, ,,AVie
weet!" mompelde zo voor zich hoon. Daarna
voegde ze er luider bij*: „Nu ja, jonge meu-
schen zijn vergeetachtig. En een knoopje
raakt zoo licht verloren."
De koopman schrikte. Ja, dat wist hij
zelf. Maar zijn vrouw mocht niet merken,
dat hij sedert Zondag het diamanten over-
hemdsknoopje miste, dat zij hem met hun
zilveren bruiloft gegeven had. Bijgeloovig als
ze was, zou ze daarin ten slecht voorteeken
zien en ze zou ontroostbaar zijn. En om die
gedachte niet te laten merken, lachte hij
hoonend.
„Je bont zoo naief als het kleinste kind.
Als ze werkelijk knoopjes noodig hadden,
zouden ze Hie in 't groot opdoen."
„Maar dan begrijp ik niet waarom
„O heilige onnoozelheidZoo'n over
hemdsknoopje is slechts een voorwendsel en
een heel goed, omdat het 't goedkoopste
artikel uit onzen winkel is. Ze willen met
de juffrouwen praten, dat is alles. Als ik er
niet ben, geloof ik, dat ze niets roopen.
Maar als zc mij zien, vragen ze naar zoo'n
knoopje, zoeken er een kwmtier naar, finis
teren en nemen de plaats in van goede
klanten. Zou je dan niet woest worden?"
„Je ziel hot te zwart in, Hans!"
„Ja, trek hun partij manr," ging hij woe
dend voort. „Een vrouw is een vrouw, en
de studenten brengen je allen het hoofd op
hol. Verleden A'rijdag kwam er een half do
zijn tegelijk, allen leden van de Ncoba-
denia
„Allen voor een overhemdsknoopje?"
vroeg Eva lachend.
„In drie duivels naam, ja, en donk er
om, dat daar niets om te lachen is. Als het
zoo voortgaat, verbied ik de Neobadenia
mijn winkel
„Maar Hans, 'je zult toch zoo dwaas niet
zijnMen zou ons boycotten, geen enkele
student zou meer hier komen."
„Dat zou mij niet veel kunnen schelen."
„Maar er zijn toch ook flinke, ernstige
menschen onder!" bracht Eva in.
Grillmeyer keek zijn dochter met groote
oogen aan. „Zoo? A\reet je daar ook al over
mee tc praten, wijsneus?"
„Als ze hun examen gedaan hebben,
bedoel ik, zooals bij voorbeeld ze
zweeg verlegen en haar wangen kleurden zich
nog donkerder.
„Dan zijn het geen studenten meer, dwaas
kind."
„En als zoo iemand om een overhemds
knoopje
„Maar, Evavermaande haar moeder.
De vader stampte met den voet op den
grond en sprong toornig op. „A\ril je mij
ook nog boos makenAVie met zoo'n voor
wendsel komt, deugt niet. En ik heb genoeg
van die dwaasheid." Hij liep met groote
stappen in de kamer op cn neer. „Ik zal
wel een middel vinden eerst met grof
heid. Mocht iemand het dan nog probee
ren, dan zal ik hem leeren. Morgen al
„ilaar morgen is het Zondag," merkte
zijn vrouw op.
Idem, tot afwijzing van liet verzoek van
het Bestuur van den Alg. Ned. Politiebond
om een subsidie voor de instandhouding van
het politie-examen. Aangenomen.
Idem, tot oninbaar-verklaring van posten
van den hoofdelijken omslag, dienst 190G.
Aangenomen.
AToorstol van de Commissie voor Finan
ciën tot goedkeuring van de wijziging der
begroeting van het Burgerlijk Armbestuur
voor 190G en tot verhooging der subsidie
over dat jaar. Aangenomen.
De ontwcrp-hosluiten tota. verhooging
begrooting 1907 (gewoon) met 280,50
b. verliooging begrooting 1906 (gewoon)
met 419.01; c. af- en overschrijving be
grooting 1906 (gewoon) van f C270'.59i,
worden alle goedgekeurd.
Voorstel van B. en AV. lot verlenging
der aanwijzing van pandlelklasscn van
scholen B cn C, 'lot instelling ©ener der-
do liulpklasso en iot vermeerdering van
het getal onderwijzers met één.
To dezer zake. waren le elfder ure adres
sen ingekomen, een van de afd, van den
Bond van Ncdcrl. Onderwijzers, waarbij de
ze don Raad verzoeken deze voorstellen
van B. en AV. niei aan te nemen, maar to
besluiten in 'den gens't 'van 'de 17 Oct.
1906 teruggenomen voorstellen. Adressan
ten boschouwen de organisatie van het
L. 'O. alhier niet zooals het. behoort gere
gelder is zeer gioot gebrek aan school
ruimte.
Van de atd. Vlaard. en Arl.-Ainbachf van
do Vereen, Atelksondenvijs was een adres
ingekomen met gelijke strekking.
Do openbare vergadering wordl daarna
te 8pi uur geschorst om meed relingen van
den Voorzitter te hooren in besloten zitting.
To half elf woidt de vergadering her
opend.
Aan do orde is het school-voorstel.
Do lieer Do Wille zegt dat het voor
stel herinnert aan do droevige geschiede
nis van de plaatsing van leerlingen; de
eenige oplossing is z. i. liet bouweneener
nieuwe school. Toen de voorstellen be
treffende do schoolruimte verleden jaar
werden ingetrokken, werd door B. cn AV.
toezegging gedaan dat do plannen voorde
nieuwe school uiterlijk Maart 1907 zouden
zijn afgewerkt. Tht is absoluut nog niet
het geval, die toezegging is dus niei in
vervulling gegaan. Spr. gaat in bijzonder
heden den toestand op ds scholen B en C
na, wat betreft hot plaatsgebrek. De aan
neming der leerlingen stijgt, zoodat. men
aan school C een aantal kinderen boven
600, het wettelijk maximum, zou kunnen
krijgen. Naast dit wettelijk bezwaar heeft spr.
nog een paedagogisch bezwaar, n.l. dat de
tusschengeschovcn klassen in 't geheel niet
passen in de georganiseerde school, een
toestand dien hij beschouwt in 'I nadeel te
zijn van het onderwijs. Daarbij zijn de lo
kalen in de Korte Steeg niei van de beste.
Spr. stelt voor onmiddellijk over ie gaan
tot organisatie der nieuwe school, llij vcs-
Grillmever draaide zich toornig om. „AVat
zou dat?"
„Ga je dan niet jagen?" klonk het ver
wonderde antwoord.
„Je hebt gelijk, dat is mijn eenig ge
not Als ik dat niet had, zou ik tot wan
hoop kunnen vervallen. Maar er moet een
eind krynen aan die geschiedenis. Ik stuur
allo winkeljuffrouwen weg, ze zullen mij
alleen vinden."
„Maar alleen zal u het toch niet kun
nen doen," sprak Eva „mag ik u niet
helpen?"
„Dat is goed als je maai' geen stu
denten bedient!"'
„Studenten neen, papa!"
„Ga je dus morgen niet uit?" vroeg zijn
vrouw ongeloovig.
„Neen zeg ik je. Als ik aan die over
hemdsknoopjes denk, word ik woedend en ik
raak niets."
Zijn vrouw lachte. „O, daarom heb je
den vorigen keer maar één haas meege
bracht. En die was al tamelijk oud."
„Dat kon ik uil de verte niet zien
„Hij rook al een beetje, papa -
Grillmeyer werd bleek br die opmerking
van het meisje. „AVat zeg je," stotterde hij,
„een pasgeschoten haas?"
„Nu, het was een warme dag," vergoe
lijkte de moeder. „Dat zal wel komen om
dat je hem zoo lang in je weitasch gedragen
hebt. Je kwam later thuis dan gewoonlijk."
„Omdat ik een los op het spoor was."
„Een los?" vroeg Eva. „Zijn die er nog?"
„Zeldzaam, maar ik heb er een ge
zien
„Heb je hem ook gerankt?"
„Bijna."
„Hoe jammer," zei Eva, „ik dacht al
dat u hem voor mijn verjaardag liet op
zetten."
„Voor nonsons heb je steeds tijd," ant
woordde haar vader toornig. „Eerst was het
eten te laat en nu komt de koffie weer
niet. Denk je, dat het mij nut gaat als de
studenten dat ik niets te doen heb dan
overhemdsknoopjes te koopen."
Den volgenden morgen toen de kerken uit
waren, stond de heer Grillmeyer al op post.
De verkoopsters waren weggezonden, alleen
juffrouw Eva stond achter de toonbank.
Een paar argelooze klanten kwamen zakdoe
ken en boorden koopen.
„Dc studenten staan zoo vroeg niet op,"
6prak de koopman spottend tot zijn dochter.
Hel duurde echter niet lang of je waren
wakker. Twee hoofden met groene mutsen
verschenen achter de glazen deur, ïr.aar ver
dwenen toen ze zagen, dat er geen winkel
juffrouwen waren.
Daar kwam weer zoo'n lid van 'de Kco-
badenia en wel een dien de heer Grillmeyer
nog nooit gezien had.
„Heeft u soms eeri overhemdsknoopje
noodig?" vroeg hij.
„Ik kom tenminste om
„Dat dacht ik wel. Ze liggen al klaar.
Eva, geef het eens aan met de quitanlie
er bij 5 cent. Het kan u zeker niet schelen,
hoe het er uitziet?"
„Als ik er een noodig had, zeker
Grillmeyer keek verbaasd op. „IJ zei
toch
„Niet, dat ik een knoopje kwam koo
pen, maar dat ik er een wou brengen."
s
Stut?
i
