6f laargang Zondag 16 Juni 1907, No. 12412 Dercle Blad Subsidie eren van Stoom vaartlijnen. Deze courant verschijnt dage) ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: /oor Schiedam en Viaardingen fl. 125 Franco per post fl. I.C5. Prijs per week: '/oor Schiedam en Viaardingen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertcntien roar het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een Sur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs dei Advertentiën.: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Grooto letters naar de plaats die zij innemen. Advertcntien bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsd a g-, D o nd er dag- en Z a terd a ga vo nd verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertcntien opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau le voldoen. Interc. Telefoon voor do Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. FRANSCHE BRIEFEN. J Parijs, 9 Juni. Frankrijk gaal op het oogenhlik met snelle schreden een sociale revolutie te gemoct. Aldus is het oordcel van velen, die de politieke gebeurtenissen der laatste jaren met stijgende bezorgdheid hebben ga degeslagen cn uit de beweging in de we reld der werklieden en proletariërs zoo vel als uit de toeneming van hot aantal hunner politieke leiders den aanstaanden triomf van het socialisme voorspellen. Ik geloof niet, dat er reden is, op hetgeen men heden ten dage in cn buiten het par lement ziet gebeuren do aanstaande verwe zenlijking van de denkbeelden van Marx en andere theoretici le gronden. In geen geval zal er in dc eerste tijden mogelijkheid bestaan op een toepassing van de ideeën van Bioudhion en za) er nogj wel jaren lang in Frankrijk gestolen worden volgens hen, die met dezen idealistischen publicist van mcening zijn, dat la proprie ty est le vol (eigendom1 diefstal is). De hervormingen op maatschappelijk ge bied, die aan dc orde van don dag zijn, waarvan er nog maar enkele verwezen lijkt zijn, zijn inderdaad meer te beschou wen als do ontwikkeling van hel pi'ógranmia van de mannen der eerste grooto Revo lutie dan als een nieuw revolutionair stre ven. Rooit beleefde de Republiek voor 1880 een tijdperk van betrekkelijke kalmte. Het is geen wonder, dat haar bestuurders,, zoo dra dat aanbrak aan het werk getogen zijn. De tegenwoordige toestand is dus een voudig het logisch gevolg van den loop der gebeurtenissen der 19e eeuw en men be hoeft geenszins te donken aan een geheel tot het socialisme bekeerde volksmassa. Doch men treft niettemin het gewone ver schijnsel aan, da t de minderheid door haar luidruchtig optreden of liever door do luid ruchtigheid (in het woord zoowel als bij geschrifte) van haar leiders don schijn tracht aan te nomen van een meerderheid fe zijn. Om bij de actualiteit te blijven, is het bijv. een opmerkelijk feit, dat do Canfédacalion Générajle du Tnwvail. een socialistische vereeniging, die in de kruiste Meidagen zooveel van zich heeft doen spre ken, slechts eon klein gedeelte dor werk lieden omvat. Akrar zij bezit in Parijs een uitstekend veld om een krijgsgeschreeuw Mn, te heffen, 't. welk een geheel arbei ilerslegcr zou kunnen' doen vermoeden. Om tee reden, meer dan om het kwaad, dat zij gesticht hebben, is het niet la mis flijzen, dat de jury dor Parijscho Assisen twee hoofdlieden der Federatie, Bouxquet cn Levy, zonder aanneming van verzaeh lende omstandigheden, schuldig bevonden teft aan aanzetting tot plundering. De (laarop gevolgde veroordeeling tot twee |W gevangenisstraf heeft dan ook een ge voel van geruststelling gewekt, dos te derker daar geen incidenten na de uit spraak van het, arrest hebben plaats gehad. Indien de twee predikers der sabotage" werkelijk een heir van aanhangers had ®n, ware het proces natuurlijk niet zou te een krachtige betooging hunnerzijds ^Kloopeu. Hot ontbroken daarvan is hel ®sle bewijs er van, dat het gros dor ar- perswereld nog niot met. de mannen der j.-directo actie" meegaat. Is in 't algemeen de aanhitsing tot op- pand legen hot gezag cn tot plundering 05 te schrijven aan oen diep geworteld gevoel van afgunst on wrevel bij mannen, 16 zich tot hoofdlieden dor arbeiders op werpen, doeh die zolvon in hun leven nooit veel gearbeid hebben, zoo zouden dezen i'oonl in dit seizoen, eên prachtig terrein 'ter hun beschouwingen hebben. Nooit im- ®ws levert Pm-ijs voor do minder bedeel* peen aanblik van rijkdom op, als in e Junimaand. Indien cr niet werklieden Cn pine neringdoenden waren, tlie inza- êen' ^at zij zelve mede dc vruchten trekken do weelde, waairaan do rijkere klassen Jj bunnen overgeven, zou cr inderdaad UP stof tot afgunst gevonden kunnen 'orden in de pracht, die de „bezittel s" openlijk ten toon spreiden. Nooit ziet R prachtiger equipages, alle nieuw op- u'Sri, dan dezer dagen, ofschoon dcau- mobielen, dezen een geweldige concurren ts! .°pnne'1 tuui t° doen, hetgeen echter eo V;m weelde nog vasteren vorm iat iif' 'J.e'loc^ mon iuist niet te denken, 1 lieden, die men te Parijs in een autocar ziet rijden, ook genoeg fortuin be zitten, om er hun heelc leven zulk een 'inoujre! op1 na tc, houden. Voel" schijn be slaat ook hierin en vooral te Parijs zijn wellicht maar heel weinig rijke menschen, die niet boven hun finantieelc krachten oven. Doch zulks belet niet, dat er feite lijk oen mas'sa 'geld uitgegeven en derhalve omgezet wordt. De eerste week van Juni, of juister de Junidagen, die met den Grand Prix be sloten worden (het zijn er soms tien of twaalf) vormen de zoogenaamde grande scmaine en de becle Fransche provincie, benevens half Engeland cn eon kwart van Noord-Amerika stroomen dan naar de Fran sche hoofdstad om er paarden te zien loopen, bloemen tc zien werpen, de mo des te bewonderen en nog een massa dingen meer to doen en te zien doen door de Parijzonaars, die, schijnt het, betere ma nieren bobben om huil geld te verteren, dan andere stervelingen. Tusschen verleden Zondag, waarop tc Chantilly de Prix du Jockey club, anders gezegd, Fransche Der by, word geloo|wn en den aanstaandeen, die hel licht zal schonken aan den zoovcolstcn Grand-prix, worden er inderdaad ongeloof lijke sommen in Parijs uitgegeven, liet is d e tijd der luxe en 't is of ieder als de vies gekozen heeftAprès nous ie deluge. Des tc eer kan men trouwens dien kreet aanheffen, daar" hel cr voel van heeft, of de zondvloed in aantocht is, te oordeelen naa,r dc regenvlagen, welke hot Seinedal cn tegelijk daarmede do toiletten en coif fures der Parisiomies teisteren. Japonnon en mantels kunnen nog door imporméables beschut worden, maar de hoeden en de moer cn meer kunstig "opgericht© kapsels de Hemel cn Pluvius alleen weten, hoeveel onheilen ze aanrichten aan de hoofden der bevallige mondaines en.... in de beurzen barer lieeren en meesters. Mag men aannemen, dat genoemde god heid dit jaar opzettelijk zoo te keer gaat, dan pleit zulks voor zijn goeden smaak, ten minste wat de hoofddeksels aangaat. Dc voorjaarsmode toch heeft modellen ge schapen, die ten volle den naam van bois'swui verdienen (een uitdrukking, waar mede de dames een Ieelijken hoed bestem pelen). Vooral is deze toepasselijk op de haute nouveauté der zoogenaamde cha- peaux cloches', 'n soort van hc-lmhocden, die, hoewel kwistig met rozen of andere bloe men gelooid, menig vrouwenkopje, waar op 't helle licht verdiende te vallen, be schaduwen en als 'twnre, onder een dom per zetten. Gelukkig, dat men daarnaast nog enkele liobden ziet van verleden jaar, Rembrandteske monumentale stukken van inodistenkunst, omtoomd mei groote vee- ren, of wel met walkijrienachtigc vogel- vleugels, de oenc randzijdc omhoog gekruld, dc andere neeigebogeu en de achterzijde, van onder bezet mei een profusie vort rozen van allerlei soort. Zonder die pronk stukken, welke vormen aan het eind der vorige eeuw herinneren, ware de gansche roep dor Parijschc hoedenmaaksters geen ooitje meer waard, Dc coiffeurs daarentegen verdienen dit jaar een eervolle vermelding. De kapsels van dikke, op 't achterhoofd als chignon, docreengestrengelde haarvlech ten gaan prachtig samen met don lozcn- tooi, die een vrouw van achter gezien, vaak mooier maken dan „en face". Maar d kappers kunnen wellicht dc verdenking i- et ontgaan, het bekende spreekwoord toe gepast te hebben, 'twelk gewaagt van de welgeordende liefdadigheid. Ik wil nooit bet ergste veronderstellen, maar toch komt dikwijls onwillekeurig en geheel belange loos de vraag bij me op, of vele dier weg slepende haardossen ooit den toetst zon den kunnen doorstaan, waaraan Blauw baard. waarschijnlijk zonder erg, zijn vrou wen onderwierp, wannéér hij ze bij do haren «egalecjite, om. ze ie straffen N'importebet uiterlijk van het vrou welijk kapsel is in den jare 1907 der bewondering waard. Wanneer men daar bij bedenkt, dat geen gekrulde hn'ren zelfs bij dc Parisienne dit koer gekrulde zinnen kunnen doen vermoeden, wil het schijnen, dat ten minste met haar hoofd, zonder hoed, alles m orde is. Is dit geenszins het geval met de weck 'zelf, waarin do vrouwelijke schoonheid, en zwier .aan de vertegenwoordigers van alle natiën vaak huil eigen hoofden doen verliezen, zoo ligt van den andoren kant, de gevolgtrekking voor de hand, dat Pa rijs, in weerwil van alle sociale nooden, nog altijd de elementen bevat, ommet succes het internationale zomerfeest te vie ren. Sj)ringen en verzinken er al pantser schepen, gaan de Apachen le keer als moderne Hunnen, komen er eiken dag auto mobielongelukken voor, klaagt iedereen ook steen en been over de inkomstenbelasting, vóór zo er nog is, wordt het ministerie ook al voor een heillooze regeering uitge kreten en, Jast nat least, regent het ook, alsof een tweede zondvloed voor de deur stond de Grand Prix zal een lialf iiiil- liocn menschen naar Longchamp trekken en men zal om strijd donken, zoo niet neuriën: Oh Paris'! gal Séjour! J1JVENIS. De A m s tc r da m s ch e Kooplieden contra de Rotterdams c'h c C ar ga door s. D-oor de regeering is indertijd bij do 2de Kamer ingediend een wetsontwerp tol het verlecnen van een voorschot aan de. Amstcrdamsche Zuid-Amerikalijn, en wel oin, deze lijn uit te breiden cn voor ons land te behouden. De lijn had veel le lijden gehad door tcgenheden, maar vooral door dc concur rentie dor gezamenlijke Buitsche maatschap pijen, die haar onder haar invloed wilden hebben. De Nedorlajidsche en Amstcrdamsche Handelsmaatschappij was tusschenbeiden gekomen om deze lijn voor Nederland te behouden, maar toch moest de lijn nu gereorganiseerd worden. Zoo zal de Staat helpen, mits de booten zooveel mogelijk in Nederland gebouwd worden, geregeld en meer dan thans vanuit Amsterdam varen, behalve Argcntijnsche, ook Braziliaansche havens aandoen, passagiersbooten woidcn en de post gratis vervoeren. De voorschot ten zouden dan over 15 jaar loopen en in dien lijd van f300.000 por jaar verminde ren tot f 100.000 per jaar. Bedraagt de winst meer dan 5°/o, dan doelt ook de Staat daarin. Overigens bevat de ontwerp overeenkomst do noodige bepalingen over toezicht, terugbetaling, enz. Over dit wetsontwerp, dat dus men lette hierop eon Ncderlandschen mail dienst van Amsterdam op Zuid-Ante- rika mogelijk wil maken, is nu een merk waardig voorloopig verslag verschenen, ecri soms bijna heftig gesteld staatsstuk, waarin dc mannen van pro en contra elkaar forsch te lijf gaan en waarin met name de concurrentiestrijd tusschen Amsterdam en Rotterdam op bijna komieke wijze aan het licht komt. Dadelijk komt contra met: de lijn al leen helpen indien er anders behoorlijke en billijke scheepsgelegenheid zou ontbre ken. Waarop pro antwoordt: Waarom sub- sidiccren dan bijna alle groote landen ei gen stoomvaartlijnen? Omdat do nationale lijn een gedeelte van de waarde der le vervoeren ggederen opeischt en een nood zakelijk middel is voor uitbreiding van de nationale handelsbetrekkingen. Contra veer: Een rendabele lijn komt ook zonder staatshulp tot stand, een niet rendabele lijn wordt niet door staatshulp rendabel. Wil men onze scheepvaart ver betoren, dan zijn er andere, indirecte mid delen. En andere landen subsidieeren om militaire doeleinden, of, omdat zij veel meer onmiddellijke nationale belangen hebben bij zulke lijnen. Typecrend is, dat men na dezen eersten wapengang van verschillende zijden stem men verneemt, die vragen: Ifoo is hol met deze zaak in hot buitenland Vertel ons dat nauwkeurig, want. wij willen ons daar aan spiegelen. Nu komen andere strijders het groote gevecht even afbrekenSommigen nierken op, dat iineu zeer wel principieel, tegen een dergelijke subsidiëering kan zijn en het toch in dit geval wenschelijk kaïr ach ten om hel nationale particuliere initia tief, dat al zooveel offers gebracht heeft, nu te komen helpen. Enkelen brengen de kwestie van een sulifidie aan een lijn Ne derlandZuid-AfrikaIndië ter sprake. Eindelijk kibbelt men even over de vraag of men de indiening van dit wetsontwerp, dat een daad van protectie beoogde, wel had mogen verwachten van een onprotec tionistische regeering. Na dit intermezzo komen de beide voor naamste duettanton weer aan de beurt. Contra begint weer Wij hebben hier niet te doen met een nationale lijn, die door vreemde concur- rentie in het nauw werd gebracht en die wij met 's Rijks hulp moeten op dc heen houden. Be lijn is dadelijk finantieel slecht in elkaar gezet. Toen zij begon was de vaart van onze havens (lees onze haven Rotterdam) op Argentinië al belangrijk. De concurrentie tegen de Buitsche lijnen was niet goed opgezet. Bezen wilden bo vendien niet vernietiging van een natio nale onderneming, maar een zuiver econo mische „pool", die met nationaliteitsover wegingen niot werkt cn die bereid was aan de Zuid-Amerikaiijn haar Nederlandsch karakter te laten, gelijk de Morganlrust dat gelaten heeft aan de BollandAmeri- kalijn. Die Irustovereenkomst ware voor de ZuidAmerikalijn voord cel ig geweest; zij is alleen door liet uit nationale overwe gingen niet voldoende gemotiveerde optre den van do Handelsmaatschappij onmogelijk geworden. Er is bovendien niet een nationaal be lang bij de zaak betrokken. Niet wat bet passagiersvervoer betreft, doch evenmin wat liet goederenvervoer aangaat. Dat hccl'l dc Rotterdamsclie Kamer van Koophandel a! betoogd, welke verklaart, dat lniitcn- landsche .maatschappijen voldoende scheepsgelegenheid geven en dc gelegen heid ook zullen blijven geven, zoolang hier voldoende te vervoeren goederen zijn. Bo vendien deze maatschappij vervoert voor een groot gedeelte voor Duinkerken, een buitenhuulsche haven dus. Boor hat ver dwijnen van deze lijn zou do Nederland- scb'o handel niot worden geschaaden evenmin zou onze uitvoerende nijverheid daarvan eenigc belemmering ondervinden." Bovendienmét dc steun van de sterke Handelsmaatschappij zou de lijn ook zon der subsidie wel een. tijdlang nog blijven bestaan. En op den duur zal zij ook mét subsidie, den strijd tegen een machtigen trust toch niet kunnen volhouden. Tot zoover de tegenstanders, waarvan velen zeker aan de Nieuwe Maas wonen. Nu komen do voorstanders, vooral dc mannen vim Amstel on Y, de pro's. De lijn is financieel op normale wijze opgezet. 'Ware zij evenals de Holland Amerikalijn in de macht van een tmst gekomen, dan zou zij evenals deze slechts in naam Nederlandsch blijven, liet drukke varen van de Duitsche lijnen van Rotter dam op Argentinië is te danken aan de opzet dier lijnen, om dc reconstructie der maatschappij te verhinderen. Heeft men dit bereikt, dan zullen de vreemde lijnen zich om Rotterdam's belangen niet meer bekommeren en met hot oog op spoorweg- vrachten als anderszins bepalen over wel ke havens het internationale vervoer naar Argentinië zal geschieden. Onze nationale belangen zullen dan nagenoeg geen gewicht in de schaal leggen. Bat zullen de ,,Rol- terdainsche Cargadoors" te laat ook lol hun schade bemerken; in vreemde sche pen zal men altijd minder laadruimte vin den eri de kans op concurrcerende larie ven zal kleiner worden, door het verdwij nen der Nederhmdschc lijn. Maar hoven- dien: zulle een lijn werkt stiinuleerendop die iVedcrlaiulschc, export, gelijk de historie van de Zuid-Amerikalijn al geleerd heef' Zn,lk een lijn is' een commoipieclo lijn van, dc grootste waarde. Hot is een stel con- nectiedradcn, een instrument van handels- verkenning en een kweekplaats voor han delsrelaties. Alist men zulk een instrument, dan laat men aan de vreemde landen met nationale lijnen diezelfde voordeden over, die wij ten cenenm .e zullen derven. Wij krijgen door deze constructie nieuwe sche pen te bouwen, onze zeelui krijgen werk en de Ncderlandsche aannemers in Ar gentinië krijgen nieuwe voeling met het vaderland. Eindelijk wordt do lijn door (1e recon structie geheel iets nieuws; een nieuwe maildienst, ook met Brazilië, met landen, die een grooto toekomst hebben. Er is hier allang een zeker krachtig particulier initiatief, dat de Staat nu met voorschotten (niet subsidies) behoort le steunen. En in dc toekomst is aansluiting bij een trust niet ondenkbaar, mits de nieuwe Neder- landsche maar zóó sterk zij, dat zij in staat zou zijn, baar nationaal karakter bij de intrede in een trust te behouden. Aldus de pro's. Nog zwijgen de contra's niet. .De aap springt hun direct uit den mouw. De lijn is niet nationaal, maar Amster- darnsch; vijandig aan Rotcrdam. Rotter dam heeft goede verbindingen met Bra zilië, die door deze nieuwe lijn wellicht gestoord kunnen worden. Rotterdam vil men niet helpen door resti tutie van loods- cn havengelden. Waarom dan Amsterdam wel door dil, directe sub sidie? Kunnen wij dat doen tegenover het buitenlandZullen de vreemde lijnen niet represailles nemen door dc Nederlandscbe havens te vermijden? liet is in een woord slechts protectie, waai bij de Slaat groote risico loopt zijn voorschotten le verliezen. Neen, zeggen de pro's. Wij zijn vrij om zoo te subsidieeren als wij willen. Wij willen Rotterdaiuscb nadeel niet. Hier eindigt do Homerische strijd. Nu komen alleen nog leden, die- het vat duur vinden, die precies zouden willen weten, wie bij zulk eon lijn zouden prolilecreu enz. En verder worden vele opnunkingeu gehoord over ondet deelen, speciaal over iinaneieelc kwesties, die v ij ovey-Uaun, om dat zij de aandacht zouden afleiden van de interessante hoofdzaak: den in de af dodingen der Tweede Kaniei gevoelden strijd tusschen Rotterdam en Atwdeulam. ALLERLEI. BE DOOD VAN DEN HERTOG VAN ENGIBEN. De heer Ernest Lmna rebuild lieell een boek uitgegeven owr du staatsgevangenis le VLncenues, waaruit de volgende beschrij ving is genomen van de tenechtsleHingvan den ongclukkigen hertog van Enghten Daar Najiolron vermoedde, dali dehor- tog van Eng'bien niel vreemd was aan do verschillende' sanumzwieringen, die tegen zijn 'leven werden gie,smeed,) gal; bij gëne- iual Orde-Her bevel den) hertog in diens woning te Ettcnheim. te om vallen, onge vangen Je nemen. De hertog schrijd er over in zijn dagboek: „Donderdag 15 Maart weid mijn wo ning 's morgens om vijf uur door oen de tachement dragonders omsingeld. Om half zus waren de deamni mei geweld geopend en werd ik in een vagen meegevoel dtms- schen twee rijen fuseliers tol. aan den Rijn. Daar werd dk ingescheept tol Rhisnau. Van. daar moest ik loopen, tot Pforsheiin. Baar ontbeten we in de heiberg. Per rij'- |uig gingen we naar, Straatsburg, van waar ik naar de citadel, weid gebracht. „Zondag den 18d.en werd ik om hnTfi- Iwcic uil mijn bed'1 (gehaald. Men, liet mij .nauwelijks dun tijd om mij te ideeden. Be kolonel vertelde mij, dal we naar den di- viyiogcneraal zouden gaan. in jdaals. daar van vond ik «>n rijtuig met zes. postpaar den oji hel kerkplein. Luitenant' Pcter- inanii gaat er naast mij zitten, maarschalk Blitersdoff oji den bok, twee genduiines binnenin, anderen buiten-op." Petemi'anu vertelt onderweg aan don prills^ dat ze ,naan Parijs gaan. Boze is daar blij om, .wanh hij hoopt daar den eersten consul le zullen zien. „Als ikrtm kort onderhoud met hemt heli gehad, zal alles geschikt zijn," dacht hij, In hel, kasteel van Vincennos aangeko men, is de hertog nog volstrekt niet on gerust over de gevolgen van zijn gevan genneming. Hij bracht. ,or een. rustige» nacht door. Onderwijl kwamen er voortdurend nieuw» troepen uit Parijjs, daar de eerste consul vreesde, dal d^ troepen le Vin- oonnes niot voldoende zouden' zij,n. in hel, paviljoen veieenigden zich do leden van den krijgsiaad' op hevel van Napoleon. Do kapitein d'Autancourl Jacquin, two" gendarmes en luitenant Noirot gingen naar dc kamer van den, hertog van Enghien; zij maakten lioi» wakker. Dc prins scheen verwonderd en vroeg: „Wat wit men van' mij?" „U oordeelcn." „Omdat ii den e'orsleu consul heeflwil- len vermoorden." (lij kleedde zich ,en volcdc luitenant Noi- ioI, die hem bracht naar een kamer, grenzende aan die .waar. raad" gehouden werd. ,Duar werd hij ondervraagd. 'Om twee uur 'smOrgonsi ging men in de zaal, waar do' raad hijeen was. De hertog van Enghien herhaalde wat hij reeds in. hol, voorloopig vmlioor hia.d gezegd, dat hij niets van de aanslagen op Napoleon wist, maan dat hij met En geland tegen Frankrijk had willen strijden. De president liet den beschuldigde' ver wijderen; de meerderheid verklaarde hem schuldig en veroordeelde hem Ier dood, welk vonnis dadelijk zou worden uiLgo voerd. Er werden dadelijk ü-c noodige maat regelen genomen voor de terechtstelling v'an den hertog. j HIEDAMSCHE „WaaiWe.r?"

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1907 | | pagina 9