6T laargang.
Vrijdag 21 Juni 1907.
No. 12416
Renate Werkentin,
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs per kwartaal: Voor S ck ied a m en VI aar dingen fi. 1.25. Franco
per post fl.l.Cö.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertontiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóÓTeen
nat aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels £1. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tet den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen.
latere. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
4
Bericht.
Zij, die zich met ingang van 1 Juli
a.s. op de „Schiedamsche Courant" abon-
neeren, ontvangen do tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
BUITENBAND.
Schiedam, 20 Juni 1907.
FRANKRIJK.
D e w ij n b o u vv c r i s i s.
De regeering kan tevreden zijn over het
verloop, van do crisis in de Zuiderdcparte-
menten nu haar actie tot nog toe zoo weinig
tegenstand ondervindt. Gisteren is men be
gonnen enkele voorname leiders der bewe
ging, zooals dr. Ferroul, burgemeester van
Xnrbonne on leden van liet comité van Arge-
liers, in hechtenis te nemen en men heeft
daarbij een groot aantal troepen op de been
gebracht. Een buitengewone uitgave van den
..Matin" deelt de arrestatie mede van dr.
Ferroul en drie andere leden van liet comité
van Argeüers.
Twee eskadrons kurassiers waren gisteren
om 4 uur in den morgen Narbonne bin
nengekomen; de burgemeester kon zonder
tegenstand in hechtenis worden genomen.
Do menigte was groot en zeer opgewonden
er naren vooral veel vrouwen onder.
De vier gevangenen werden overgebracht
naar een extra-trein, die aan een klein sta
tion in de nabijheid van Narbonne gereed
stond. liet rijtuig waarin dr. Ferroul plaats
moest nemen, werd geëscorteerd door 150
ruiters. De militaire wagens waarin do an
dere leden, van het comité van Argeüers
werden overgebracht naar den extra-trein,
moesten oen grooten omweg maken, daar
een brug in brand was gestoken.
De gevangenen werden, in den trein, naar
Montpellier gebracht, waar hun aankomst
zonder incident plaats had.
Minister Clémenceau heeft den nacht in
zijn departement doorgebracht. Hij had den
geheelen nacht de telephonische verbindin
gen tusschen Parijs en de voornaamste plaat
sen van het Zuiden laten aanhouden. Toen
liij het bericht van de arrestatie ontvangen
had ging hij kalm slapen.
Dr. Ferroul, de in hechtenis genomen
burgemeester van Narbonne, bleef tot op
het laatste oogenhlik zijn koelbloedigheid
ixnvaren. Toen de bevolking, opgewonden
door het loopende gerucht, dat de lioog ver
eerde leider in hechtenis zou worden geno
men, begon, volgens alle regelen dor kunst,
barricades op to werpen, riep hij uit: ,.XVerp
die rommel zoo gauw mogelijk om, dwazen,
die gij zijtWilt go misschien veroorzaken,
dat ik tien jaren dwangarbeid krijg?" En
toen de Narbonneczcn. aarzelden om het werk
hunner handen weder te vernielen, zeide
hij„Wilt gij niet, dan zal ik het doen." En
onmiddellijk voegde hij de daad bij het
woord en begon hij de opgeworpen barri
cades weder uiteen te weipen. Dit duurde
echter slechts kort, want zijn aanhangers
namen hem onmiddellijk het werk uit de
handen en vernielden weder, wat' ze kort te
voren met zooveel zorg hadden opgebouwd.
Toen een Narbonnees den dokter kwam
medcdeelen, dat er zooveel soldaten waren
aangekomen, antwoordde hij doodleuk: „Er
zullen er nog wel meer komen. Ik kan
niet anders doen, dan 'de regeering dank
baar zijn voor de groote achting, die ze mij
toedraagt en voor de eer, die ze mij aan
doet, daar ze om mij te vangen een ge
heel legercorps zendt."
Drie regimenten infanterie en een regt
ment cavalerie bezetten sedert gisternacht
Natbonne. De menigte omringde schreeu
wend het rijtuig, waarin dr. Ferroul na zijn
arrestatie werd weggevoerd.
De infanterie zette de bajonet op het ge
weer, de cavalerie dreef de betoogere uiteen.
Een steen trof den kolonel van de kuras
siers. Sedert de gevangenneminc van dr.
Ferroul is de beweging in de stad toege
nomen. Tienduizend soldaten hebben de stad
bezetdo jofficieren worden door de menig
te met gefluit en gejoel begroet. De win
kels, werkplaatsen en banken zijn ten toeken
an rouw gesloten.
Over 't geheel blijkt er wc! cenige tegen
stand tegen do troepen geboden te zijn, bij
de gevangennemingen, er werd vee) gc-
chreeuwd, en ook mol stcenen geworpen,
maai' er zijn echter geen ongevallen te be
treuren. De tegenstand is, naar het schijnt,
van denzelfden aard geweest als indertijd
bij de inventarisaties, veel drukte, maar zon
der gevaar.
Ecu telegram viit Monfpc'Her zegt dat
Marcelin Albert gearresteerd is en aldaar is
aangebracht, bevestiging is nog niet verkre
gen, inlusschen is het te verwachten dat van
ernstig verzet tegen de troepen geen sprake
zal zijn en dat de wettelijke toestand in 't
Zuiden spoedig zal zijn hersteld, De Kamer
zitting van morgen (Yrijdatr) waarin Aldy
zijn interpellatie zal houden zal meer licht
brengen over den toestand. Alen zegt dat Mil
lerand een aanval zal doen op de regeering
om Clémenceau te doen vailen.
Fciroui, Albert en 5 andere leden van het
comité van Algerics zullen vervolgd worden
wegens opruiing tot onwettige daden, waarop
staat 2 tot 6 maanden hechtenis en vcr-
s van burgerrechten en ontzetting uit
ambten voor 'den tijd van 10 jaren.
Te Coursan op 7 K.M. van Narbonne is
een brug vernield om te beletten dat de
gevangenen naar Montpellier zouden worden
gebracht. Maar de arrestatie was vervroegd
en de trein reeds voorbij. Een regiment voet
volk en dragonders is uit Lyon naar Mont
pellier vertrokken evenals liet huzarenregi-
ment uit Valence en het linic-regimcnt uit
Mbntélimar. Te Lyon wordt nog een regi
ment voetvolk gemobiliseerd.
OO STENRIJK-HON G ARI JE.
De Oostenrijkschc Rijksraad werd giste
ren door keizer Frans Jozef geopend met
Naar het Duitseh
van
II. COURTIIS—MAULER.
i
f)
2e lachte ironisch. „Blijft me dan een
keuze over? Het is hoog tijd, dat ik iets
Vlml om in mijn eigen onderhoud te kunnen
i'ooraien."
»En ik geloof, dat het noodlot het wel
£°ed met u meent. Voor zoover ik de familie
Tornau ken, zal het li wel niet erg moeilijk
tslleti mot ze op te schieten-"
„Als ik maar aan de eischen kan be
antwoorden, die men aan mij stelt."
«O, dat zal wel gaan. U moet maar moe.
en tertrouwen in uw eigen kracht houden 1'
jdfoo kan ik u genoeg voor alle moeite
bedanken?"
Hoor u in hot onvermijdelijke to schik
waarde aan het
en te trachten weer
leven te gaan hechten."
»Dat doe ik ook al uiL eigenbelang. Maar
d heb ik misschien daarvoor wat lang tijd
toodig, heb daarom toch nog maar wat ge
it'ld met mij, mijn beste dokter.
«Zeker, als ik do goede wil maar zie.
Iet weerziens dan, mevrouwtje. Ik 'denk
overmorgen wel bericht te zullen hebben
V
De bezitting van von Tornau, dat door de
-'■•"loners van liet dorp het „slot" wordt ge
ooomd, w'as een massief oud gebouw met
kke muren en groote nissen. De voorgevel
zeer eenvoudig in groote graniet zant -
slecn- Aan de beide zijvleugels waren ronde
een troonrede, waarin hij zeide: „De kies-
thervorining berust op het vertrouwen,
dat ik stel in den trouw mijner volken jegens
den Staat. De nieuwe Kamer zal in het
bijzonder tot taak hebben dat vertrouwen te
rechtvaardigen en. te bewijzen, dat uitbrei
ding van rechten ten gevolge heeft vermeer
dering van de staatkundige krachten van
den Staat. Het recht om gemeenschappelijk
te beslissen legt een gemeenschappelijke ver
antwoordelijkheid op voor het lot van allen."
Verder zegt de rede, dat de talenkwestie
nog niet is geregeld, maar dat het noodig is
een oplossing te zoeken, die alleen gevon
den kan worden door de welwillende ge
zindheid van alle belanghebbenden om bin
nen de grenzen dor fundamenten wetten
tot overeenstemming tc geraken.
,IIet is," zei de keizer, „mijn innig
ste wensch eens aan mijn volken als kost
baarste erfenis na te laten de zekerheid, dat
hun nationale goederen ten volle veilig
zijn en daardoor den nationalen vrede te
waarborgen.
Vervolgens wordt in de rede aangekon
digd de indiening van verschillende wets
ontwerpen: verzekering bij ouderdom en
invaliditeit, wijziging van de arbeidersver
zekering, wet op den nachtarbeid, den vrou
wen- en mijnnrbeid en verschillende wetten
op nijverheid en landbouw; ook zal de actio
tot naasting van spoorwegen worden voort
gezet. „De pogingen tot handhaving van
een duurzame vrede kunnen rekenen op den
steun van mij en mijn regeeringen. Onze
betrekkingen met de verschillende mogend
heden zijn voortdurend van vriendschappc-
lijken aard, die met onze bondgenooton blij
ven hartelijk. Onze goede verstandhouding
met alle mogendheden stelt ons ia slaat
teeds op te ti eden in verzoenenden geest
bij opkomende geschillen. Ten aanzien van
de onderhandelingen tusschen 'de twee regee-
ringen over de regeling der betrekkingen,
zegt do troonrede, dot aan alle voorwaar
den het leidende denkbeeld van het
behoud van 'de politieke banden, die door
een eeuwenlang samengaan gelegd zijn ten
grondslag moet liggen. Daar het leger de
hechtste steun is voor vrede en welvaart
moot do noodzakelijke ontwikkeling van de
middelen ter verdediging niet langer wor
den tegengehouden.
Met zekerheid wordt er op gerekend, dat
de Rijksraad de legersterkte op de noodzake
lijke hoogte zal brengen.
De rede eindigde met een uitdrukking
van voldoening over het feit, dal de vorst,
die geroepen is geweest om zijn volk ge
durende twee menschenleefiijden te regce-
ren, zijn pogingen beloond heeft gezien
door de liefde en den trouw van zijn volk.
De keizer heelt zijn geheclc leven ge
wijd aan den vooruitgang en iict welzijn
van zijn volk en getracht getrouw de erfe
nis van zijn voorouders te behecron, dat is
ook 0e taak, dio 'de Rijksraad voor zich
ziet liggen op den weg van binnenlan'dschcn
vrede.
GEMENGDE MEDEDEELÏNGEN.
Engeland.
Het wetsontwerp op het territoriale leger
is in derde lezing door het Lagerhuis aan
genomen met 286 tegen 63 stemmen. De
minderheid bestond in hoofdzaak uit leden
der arbeiderspartij en nationalisten, daar de
wijzigingen, die minister Haldane had aan
gebracht, de oppositie tevreden hadden gesteld.
Frank'r ijk.
President Fallières en koning Chulnlong-
korn van Siam hebben gisteren bezoek bij
elkaar afgelegd.
Duitschland.
Keizer Wilhelm is gisteren te Kiel aan
gekomen om de zeilwedstrijden van de Kieler-
Woolie hij te wonen.
Een paar Japansche kruisers zullen dezer
dagen Kiel bezoeken.
De lord-mayor van Londen brengt op dit
oogenblik een bezoek aan Berlijn,
Rusland.
In de gevangenissen te Petersburg zitten
thans 5500 politieke gevangenen, van wie
de meesten in de laatste dagen zjjn gearres
teerd.
Te Tillis zijn de directeur van een am
bachtsschool Pedodimof en een rechercheur
doodgeschoten. De Fransche ingenieur Robin,
fabrieksdirecteur, werd door een onbekende
op straat zwaar gewond.
Van de Doema-leden zijn thans bijna alle
sociaal-democraten (60) gearresteerdenkele
leden van de arbeidersgroep zijn ook in hech
tenis genomen.
500 soldaten van een sappeursbatal.jon te
Kief zijn Maandagnacht aan 't muiten ge
slagen. Zij plunderden het depot en voorzagen
zich van patronen. Kapitein Akoelofï, die de
oproerlingen wilde kalm' eren, werd dood
geschoten. Tusschen de mu'telingen en trouw
gebleven troepen werd daarop een gevecht
hoektorens uitgebouwd en in den bouw van
hot middengedeelte lag een vaag streven om
aan te goven dat het gebouw in Barockstijl
zou moeten zijn gehouden.
Inderdaad kon het eigenlijk geen aan
spraak op c-en bepaalden stijl maken. Het
was sedert ecnige eeuwen het verblijf der von
Toman's cn daar het altijd goed was onder
houden zag het er recht deftig uit in elk
geval voornamer als menig modem gebouw,
dat met allerlei mooio versieringen over
laden is.
De hoeren von Tornau waren altijd soliede
hestuurdms geweest, al was er nu en dan
ook wel eens een in zijn jeugd uit den band
gesprongen, toch varen ze dan weer tot stil
stand gekomen, z.oodra zij zelf de verant
woordelijkheid van hel beheer van het goed
droegen. De Tornau s waren toch niet bizon-
dor vermogend. Het prachtige goedsbezit was
in elk geval wol vrij van schuld en bracht,
genoeg op om zijn bezittere in de gelegen
heid te stellen volgens hun stand te leven,
maar over bet geheel kon in dezen o.igun-
stigcu tijd weinig worden overgespaard.
Daar echter de prachtige boschstreek, die
bij het landgoed behoorde zeer goed werd
onderhouden, en ook overal de verbeterin
gen van den nieuwen tijd. werden inge
voerd, werd de waarde van de bezitting van
jaar tot jaar grooter.
De tegenwoordige bezitter, Rolf von Tor
nau, was, niettegenstaande hij eerst vijf-en-
dertig jaar was, reeds sedert tien jaar ulleen-
heorscher op Tornau. Zijn vader was met al
lerlei gebroken van den veldtocht tegen
Frankrijk teruggekomen en was in zijn beste
jaren reeds gestorven. Rolf was zijn eenig
kind en luid na den 'dood van zijn vader de
leiding van het landgoed in handen ge
kregen.
Ilij was evenals zijn voorvaderen na cenige
dolle uitspattingsjaren, een vlijtige flinke
goodsbesiuurder geworden en leefde samen
met de door hem hooggeëerde en geliefde
moeder.
Met de naastbijgelegen families hadden
ze geregelden en vriendschappelijken om
gang, z.ooals dat op het land gewoonlijk het
geval is. Groote partijen werden echter
niet aangericht.
„Daarvoor moest er eerst een jonge vrouw
in huis komen," placht mevrouw von Tor
nau tot haar beste kennissen te zeggen.
Het was dan ook haar grootste zorg, dat
haar zoon niet tot een huwelijk zou kunnen
besluiten. Ilij was dikwijls genoeg in de ge
legenheid geweest met aardige meisjes kennis
te maken, die wel gaarne hcerseluwes over
Tornau hadden willen worden.
Rolf von Tornau was een knappe, deftige
heer van slanke gestalte en een scherp be
sneden gelaat met intelligente schitterende
oogendie echter bij tijden zacht en droo-
merig konden uitkijken. Zijn voorhoofd was
hoog, het kortgeknipte dikke haar iets don
kerder dan de blonde snor, die de roode
smalle lippen even bedekte. Het gezicht was
door de zon donker bruin gebrand en deed
de oogen beter uitkomenook op zijn voor
hoofd was de afscheiding van zijn hoed dui
delijk zichtbaar. Zijn gehcele persoonlijkheid
maakte een rustigen, kaimen, ernstigen in
druk. Misschien wel te ernstig voor zijn leef
tijd en ook ziin moedor zag die ernstige
trekken niet graag. Vroeger was hij vroo-
lijker, opgewekter geweest en zij herinnerde
zich heel goed, hoe hij plotseling was veran
derd. Ze had wel vermoed wat de oorzaak
was geweest, maar nooit roerde ze ook maar
met een enkel woord dat onderwerp aan, daar
ze wist, dat ze daarmee niets goeds zou uit
geleverd 3 dooden en 60 gewonden. 250
muiters werden gearresteerd, de overigen,
200 in getal, ontvluchtten.
Deze muiterij is van ernstiger aard dan de
officieels berichten deden vermoeden.
Het telegram van den »Bond der ware
Russen" aan den czaar gezonden bij gelegen
heid der Doema-onlbindïng bevatte het vol
gende
Tranen van dankbaarheid en van vreugde
beletten ons uitdrukking te geven nan de
gevoelens, die ons bezielen bij de lezing, van
liet manifest van u, czaar, dat een einde
maakt aan het bestaan van de misdadige
Doema.
y> Wij smeeken den Almachtigen God u
kracht en sterkte te geven ten ate van het
vaderland en dat geluk en gezondheid u en
uwe doorluchtige familie ten deel mogen blij
ven. Wij hebben de onwankelbare overtuiging,
dat onder uwe hooge leiding ons arm en
ongelukkig vaderland het hoofd zal bieden
aan alle rampen en tegenspoeden, dat de
oude macht en roem van Rusland opnieuw
in al hun glans zullen schitteren en dat de
samenzweringen en kuiperijen van onze bin
nen- en buitenlandsche vijanden geen vrees
behoeven te wekken, zoolang het Russische
volk het geluk zal hebben de bescherming
te genieten van zijn absoluut autocratischen
Czaar, het geschenk van den Hemel.
De czaar haastte zich deze vrome onder
danen voor hun trouw te bedanken.
Ook de monarchistische partij zond den
czaar een hulde-telegram. Het slot luidt zeer
kenschetsend Bluscb liet vuur dat door vijan
den in Rusland is aangestookt, kalmeer het
land en roep dan een nieuwe Doema bijeen,
maar roep geen Joden en hun dienaren als
raadgeveis op, maar slechts Russen, ortho
doxen die kerk, troon en vaderland zullen
beschermen.
Golowin, de voorzitter van de ontbonden
Doema heeft in een interview verklaard dat
de kadetten in 't minst niet wanhopen, zij
zien de toekomst met vertrouwen tegemoet
en gelooven dat zij in de derde Doema een
overwegenden invloed zullen uitoefenen. Het
geheele volk wenscht een gematigde oppositie.
Ondanks het beperkte kiesstelsel zal die op
positie de parlementaire instelling doen be
houden, welke instelling door de zege der
uiterste linkschen of rechtschen zou verloren
gaan,
Stolypin moet de kadetten gunstig gezind
zijn en zelfs hun partij willen erkennen. De
kadetten zullen geen tweede Wijborg-manifest
opstellen, zooals na de ontbinding der eerste
Doema, zij zullen slechts hun vei'kiezings-
taktiek in een manifest aan het volk bekend
maken.
Men meent dat vooral door toedoen van
het ultra-reactionaire Doe:na-lid Poerisjke-
witsj de Doema is ontbonden.
Volgens de Petersburgsche bladen zijn
Dinsdagnacht ongeveer 500 personen in hech
tenis
De vroegere ondervoorzitter
werken.: Rolf von Tornau had ongeveer zes
jaren geleden liet plan gehad om te gaan
trouwen. Ilij hield met al de passie van zijn
jonge jaren van een bccldschoone levenslus
tige blondine, Mel an ie von Birkfeld. Deze
jonge dame, de 'dochter van een verarmden
edelman, liet zich zijn liefde welgevallen,
en verborg ook niet, da'- zij Rolf bizonder
graag mocht en zelfs stond ze juist op liet
mint gehoor aan zijn aanzoek te geven, toen
plots een -zekere terughoudende schok hem
afschrok.
De reden hiervan was, dat de buitenge
woon rijke baron Bcvkow op de schoone
Melanie opmerkzaam was geworden toen hij
een tijdje op zijn bezittingen, 'die naast die
vim Tornau lagen, doorbracht. Ilij maakte
bizonder veel werk van Melanie en verlengde
ter wille van haar zijn verblijf. Berkow had
een groote paardcnstoetcrij, die in het ge
heele land bekend wan en zijn inkomsten elk
jaar vermeerderden. Zijn bedienden waren
goed op de hoogte en berekend voor hun
taak, maar toch hield von Berkow zelf de
leiding in handen, terwijl zijn relaties met
de voorname wereld, die hij hoog hield, hem
veel voordeel opleverden. De baron was zeer
gevoelig voor vrouwelijke schoonheid, en
Melanie zette zijn licht ontvlambaar hart
dadelijk in vlam maar zij was even slim on
berekenend als mooi. Plotseling leek het haar
aanlokkelijk barones Berkow te worden. Dc
vorstelijke rijkdom, het vooruitzicht, op een
amusant leven in de residentie en op rei
zen lokte haar meer aan als de gedachte om
met sleutelbos en eerbare waardigheid eener
huisvrouw in het Tornauer kasteel te heer-
sehen.
Weliswaar was de baron, die weduwnaar
was, reeds een oude man, en eigenlijk had
zo Rolf liever tot man gehad, maar het leek
haar toch ook vervelend om zelfs mot den
knapsten man zoo jaar in jaar uit buiten
te wonen en Melanie wilde werkelijk het
leven genieten.
Zoo gal ze den baron haar jawoord en Rolf
moest zich maar tevreden stellen en troosten
met cenige onduidelijke verontschuldigingen,
waarin ze voel over „opofferingen der kin
derliefde" en dergelijke dingen sprak.
Ilij was buiten zich zelf van verdriet cn
boosheid. Toen hij echter van Melanies va
der zelf vernam, hoe deze tegen het huwe
lijk met Berkow was, omdat hij veel te oud
voor zijn levenslustige Melanie was, ont
dekte hij de lage berekening in haar karak
ter en de verachting hielp hom over zijn
verdriet heen. Maar een diep geworteld
wantrouwen tegen het lieelc vrouwelijke ge
slacht bleef in zijn hart achter en niets wii-
de hij in 't vervolg meer van trouwen
hooren.
Mevrouw von Tornau, die na haar operatie
nog wat zwak en spoedig veunoeid was, zag
al gauw in, dat ze er niet op kon wachten,
dat haar zoon een schoondochter thuis
bracht. Daarom verzocht ze haar zoon,
iemand tot hulp in de huishouding en voor
gezelschap te zoeken, die voor een gedeelte
haar taak zou kunnen overnemen. Tornau
had zich daarom tot dokter Hellmarm ge
wend en ontving van dezen liet voorstel, Re
nate aan te nemen. Volgens Hellmann's be
richt was zij een uiterst geschikt pereoon voor
deze betrekking.
Rolf antwoordde den 'dokter daarom, dat
mevrouw Werkentin hem en zijn moeder wel
kom zou zijn.
(Wordt vervolgd.)
SCHIEDAMSCHE COURANT
ken
i
