gr* Jaargang
Zaterdag 10 Augustus 1907
No. 12459
BROEDER EN ZUSTER.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
SUHIEDSMH iOURANT.
Deze courant verschijn I <1 a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- cn Feestdagen,
Pj ijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI aardingen fl. 1.25. Franco
per post fl. 1.05.
Prijs per werd:- Voor Schiedam cn VI aardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertcntiün voor liet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
jj uur aan het bureau bezorgd zijn.
BureauLange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der A d vc r te n ti n: Van 16 rogcis fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Grooto letters naar de plaats die zij
innemen.
A d vertenti ën bij abonnement op vooideelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Doiulcïdag- cn Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine ailverlentiën opgenomen totdenpiijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan liet Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Schiedam, 9 Aug. 1907.
MAROKKO.
Woensdag duurde het bombardement van
Casablanca nog voort. Dion dag ontscheepten I
do Frauscheu 2000 man. Nacht en dag wordt
ook geweervuur gehoord in de straten van
Casablanca, zoodat. ook de straatgevechten
voortduren. Gemeld wordt dat de Marokka
nen liet Jodeiikwnrticr hebben aangevallen en
verwoest; een groot aantal Joden werd ge
dood. De Europeanen zijn allen in veilig-
lieid, de meeste aanboord van de oorlogs
schepen in de haai, anderen in de consu-
laatsgebouwen, die door Fransche en Spaan-
sche matio/.en vvordbn bewaak!. Ooggetuigen
prijzen het moedig geding der Spaanscho
zeelieden.
De li Fraasche soldaten die hij de lan
ding der eerste troepen gewond werden, zijn
uilen aan hun verwondingen bezweken. Do
Maiolckaansche wijken van Casablanca staan
of in brand of zijn tot puin geschoten. De
straten liggen vo! lijken van Mooren. De gra
naten vielen zonder ophouden tussclien groe
pen Kabylen op het strand of in den omtrek
der stad. De balterij aan hel strand, die bij
de ont.-choping op de „Gnliléc" schoot wérd
aanstonds vernield.
5 Fonische oorlogsschepen en 1 Spaan.-ch
oorlogsschip liggen than» voor Casablanca. 3
andere zijn Tanger in Zuidelijke richting ge
passeerd.
Uit Tanger wordt aan den Temps" mede
gedeeld, dat de orde te Casablanca volkomen
•hersteld is, maar dat de Frnnschen, omdat
de stammen Dinsdag- en Woensdagnacht
hebben getracht de stad te overvallen, voort
gaan den omtrek te beschietende ontsche
ping der nieuw aangekomen troepen, begon
gistel middag. Het waren Spaliis (uilundadie
Hiitcrij uit Algiers) en tiraiüeuis. Na de
ontscheping bleef bet volmaakt rustig tc
'Casablanca. Van het foil wappert de Frnn-
wilie vlag.
Nadere berichten, omtrent de beschieting
vnn Casablanca melden dat de kanonnade en
fusillade 2 dagen achtereen duurden tot
Woensdag. Eén kanon werd op bet consu-
laaisgcbouw goliesehen om te antwoorden
op bet schieten van inboorlingen vanaf de
minaret (toren) van de moskee. De minaret
werd door een granaat vernield.
In do stad werden winkels geplunderd. Op
hovel van de consuls zijn 'de winkels die ge
sloten waren weer geopend en is do prijs dor
voedingsmiddelen vastgesteld omdat de be
volking gebrek lijdt.
Dinsdagavond werd te Casabkmca het
agentschap van de Staatsbank geplunderd;
GO.000 peseta's werden gestolen.
Het Fransche consulaat werd in den nacht
van 5 Aug. overvallen, waarbij een matroos
gewond en drie anderen* ern-lig gekwetst
werden. Do kruiser „Du Chayla" is naar
Mnzagan vertrokken ter bescherming van
de Fransche belangen.
Volgens Purij&cho en Londensche bladen heeft
de „Du Chayla" Mazagan gebombar
deerd. Aan het Fransche ministerie van
buiienlandsche zaken had men gisteravond
om G uur nog geen bevestiging ontvangen
van 'dit gerucht.
De Fransche kruiser „Cassini", die zich
beeft afgescheiden van het eskader, dat
naar Casablanca vertrok, is te Tanger aan
gekomen, waar liet schip ter beschikking
van het gezantschap is.
De Spaansche torpedoboot „Destructor"
ligt oolc voor Tanger.
„Te Mazagan is de Mnrokkaansche bevol
king lin opstand gek'omen tegen den pasja
en legen de Europeanen. Do toestand
word t daar en ook te Rabat kkiliek genoemd
Het Firansohe Noorder-oskader, dat van
Toulon naar Brest giing en Tanger vooibij
stoomde, kreegl bevel in de Afarokkaaiisclie
wateren tc blijven kruisen Sol de aankomst
van do „Jeanne d'Arc".
De „Daily Mail" verneem!, uit Tanger, dal
aldaar den „heiligen oorlog" wordt gepre
dikt. De stammen in. de omgeving zenden
boden in de stad, om de daar vertoevende
stamleden naar hum dorpen te doen terug-
koeren, 'om te beraadslagen over verzet te
gen do vreemdelingen. De Fransche gezant
heeft don sultans vertegenwoordiger kennis
gegeven, dat mdiou er Europeanen gedood
worden, Tanger •onmiddellijk zal' worden ge-
bombardeeid.
Te Larraohc cn Etksar, die als de rus
tigste plaatsen in Marokko bekend staan,
heerscht nu igroote opwinding.
Do Spaanscho ministerpresident Maura,
die dezer dagen naar Farijs verbekt, om
een doktor te raadplegen, zal de gelegenheid
te baat nomen, om ziioh met minister Pi-
ohou le verstaan over de u\aalrogelen in
Marokko to nemen. De Spaansche minister
van lniitenlandschc zaken heeft verklaard,
dat de ontscheepte Spaanscho en Fransche
(roepen do onlo zullen handhaven op Ma-
rokko's Westkust. Zij zullen dienst doen
als politie, niet als hczellingslroepen.
De Fianscho minister Richon heeft et-
zijn vacanke aan gegeven cn -blijft, met
het oog op de ernstige gebeurtenissen in
Marokko, voorloopig te Parijs.
Ondertusschen lijdt die haven groote
schade; men berekent dat 50.000 ton aan
goederen voor Belfast verloren is gegaan,
terwijl er groote verliezen zijn geleden door
bederf van goederen.
Rusland.
Het Russische departement van marine
is voornemens nog dit jaar twee panlser-
sc'bepen te doen bouwen van een nieuw
type, met een inhoud van 19.970 ton. Ze
zullen, behalve met klein kaliber snelvuur-
kanonnen, bewapend worden met tien 30-
c.Jt.-stukken en 21 knoopen per uur af
leggen.
Uil Petersburg wordt gemeld, dat 125
Zemstwobesturen bij het ministerie van
eeredienst een verzoekschrift hebben inge
diend tot invoering van algemeenen leer
plicht. Ze verzoeken voor dit doel om een
ondersteuning van staatswege ten bedrage
van ungeveer 7i/a millioen Rbl. voor het
loopende jaar en Voor later van 5 millioen
jaarlijks.
De czaar is gisteren van zijn reis naar
Swinennuide te Peterhof teruggekeerd.
Roman naar het Duilseh van
AUG..GRONER.
10)
De nacht was al ver gevorderd, toen Por
thal voor de woning van de liet» stapte.
„Wel, wel, mijnheer, wat ziet u er vrooiijk
uit!" zei Resi, die met den knecht nog voor
<fe deur zat.
Perthal knikte haar toe. „Ben ik dan hm
altijd vriendelijk?" vroeg hij haar.
„Ja wel, maar vandaag komt er toch nog
wat ander,, bij. Mijnheer mag het toch ook
wel weten, dat er vandaag een heelc hoop
geld voor hem gekomen is. De vader JStl
sedert hot gekomen is, er als een draak bij."
„Dat weet ik al," antwoordde Poitlul.
„Ik ben op het postkantoor geweest en heb
'laar een kennisgeving achtergelaten, dar men
uw vader het geld mocht uitbetalen."
„Nu dan!" herneemt Resi, er vast van
overtuigd, dat de tweeduizend Kronen, (Re
binnengekomen waren, de blijdschap van
Perthal teweeg gebracht hadden.
Toen Perthal spoedig daarop alleen in
?jjn kamor was, viel zijn oog op den spiegel
un tegen zijn gewoonte in, bleef hij er voor
staan.
Waarachtig, het geluk maakt iemand
jong!" dacht hij. „Zoo zie ik er toch ge
woonlijk niet uit!" en hij moest wei lachen,
toen hij bedacht, dat hij zijn verloving fn
eon fietscostuum gevierd had.
Hij werd echter weer ernstig cn zette zich
aart de schrijftafel. Hij schreef toen tegen
'lat artikel, dat hom op de reis naar Ginun-
KM ENG DE MEDEDEELINGEN.
Engeland.
In Beilfarst zijn dc stakingen nog niet af-
geloopen.
Sinds gistermorgen is de staat van beleg
afgekondigd en dc gohcele stad bezet. De
compagnieën trokken door de stad en na
men de haar aangewezen standplaatsen in
den zoo geërgerd had. Weer dook dam bij
Pia's gezicht naast don zegevierenden blik
van Lautenbaeli op.
Lautenbacli had reden dtes te meer om te
lachen, want korten tijd geleden was hij be
noemd tot eersten riiks-advocaai, in liet
naburige Wei>.
De sterren verbleekten reeds, toen
Perthal, zijn Werk klaar hebbende, de pen
neerlei en zich te bed begaf. Hij glimlachte
en terwijl hij verlangend de handen uit
strekte, zeide hij zacht: „Mijn F ried!, mijn
lieve Fried! F*
VIJFDE HOOFDSTUK.
Eenigc dagen later den 24 Juni -
kwam. men overeten, eens een groote wande
ling tc maken. Alen zou over Neukirc'nen
bij liet Langbathmcer uitkomen. Daar men
van Gmunden over Altmunstcr moest, was
de afspraak dat de familie Manusius Porthal
bij zijn woning zou afhalen. Goed gehumeurd
vertrok men 's morgens om half negen van
de boerderij van Schröekcnfuchs.
„Ik kom eerst laat terug van avond. Je
kunt ook wel direct weggaan," zei Pet thai
tot "Bruno Vittoue, die, ook al Klaar om
weg te gaan, voor het huis stond.
„Ilecl goed. mijnheer!" was liet antwoord
Toen men ongeveer twintig minuten later,
voorbij Ebenwcizer ging, bemerkte Manusius
tot zijn spijl, dat hij zijn venekijker tehuis
had laten liggen.
„Op eenigc punten van onz* wandeiin
zijn prachtige vergezichtenzei hij ver
drietig.
„"Waarvan u nog genoeg zult gemelcn,
hernam Perthal, „want mijn verrekijker kan
immers gemakkelijk in ons bezit komen.
ton zij een bezoek ann de bewoners van Jen I
romantischere watermolen.
Den 22sten dezer maand komt liet vorste- j
lijk echtpaar te Rabensteinfold. j
Consnlalre berichten. j
De heer F baron van Heemstra, bij Kon.
besluit van 4 Mei benoemd tot vice-consul
der Nederlanden te Casablanca, is als zooda
nig do n- de Morokkaansche regeering erkend.
Aan den post te Casablanca is de westkus'
van Darel-Ba'ida tot Azemur als ressort ver
bonden. Baron van Heemstra is Nederlander.
(»Stct.")
De lieer F. D. Farmer, bij Kon. besluit van
i Mei benoemd tot vice-consul der Neder
landen met den persoonlijken titel vpn consul
te Newchwang, is als zoodanig dooi' de Chi-
neesi he regeering erkend. Aan den post te
Newchwang zijn de Mantsjoersche provinciën
Tengtlen, Kinn en Heilungkiang, met uit
zondering van liet Japansche pachtgebied
Kwantung als ressort verbonden. De lieer
Farmer verzoekt de briefwisseling met hem
in het Engelseh te voeren. (ïStct.")
De vice-consul der Nederlanden te Larnaca
verzoekt de briefwisseling met hem in het
Fransch te voeren. (»Stct
P e r z i
Eugelsche telegrammen ujt Perzië han
gen een sontber beeld op van den toestand
aldaar.
Onlusten komen cr op meer en moer
plaatsen voor. De sjaih is minder in aan
zien dan ooit. Ire de bazaars betwijfelt men
openlijk of hij wel Eedhit op den troon
heeft, jzelfs of hij wel koninklijk' bloed in
de aderen Jieelil. .Middelerwijl rukt een
troonpretendent met 35000 map uit Rama
dan op; hij heeft vcrsleikiiigen uil Tabiis
en elders ontvangen. De volksvertegenwoor
diging is vol tweedracht en machteloos.
De sjah lioudt zich inmiddels in zijn pa
leis opgesloten.
Het Koninklijk Echtpaar in .Mecklenburg.
Men seint uit Schwerin d.d. 8 Aug.
aan de „Tel."
Ondanks liet slechte weder hebben H. AL
de Koningin en Z. K. II. Prins Hendrik te
Dobbin veel in do vrije natuur vertoefd.
II. M. de Koningin heeft veel .-cliilder-
Mudies in liet park gemaakt; Z. K. JT.
Prins Hendrik hóeft zich met het jachtbedrijf
bezig gebondenZ. K. II. schoot ecu hert
en een wild zwijn.
Do Nedcrlandsche jachtbcamblen hebben in
Dobbin zich op de hoogte gesteld van de
jiiylitloestandcn, bezichtigd ken! dc faisan-
tvrie.
II. AI. cn Z. K. tl. bezochten de jncht-
-chool en eenigo jagersgezinnen, ook brach-
Amliënties.
Van de eerste audiëntie welke de minister
van marin de lieer Wentholt, lieden ver
leende, maakten' vele zeeofficieren van onder
scheidene rangen gebruik om het nieuw opge
treden depai'tementshoof i hunne opwachting
te maken.
Van do Gedelegeerden.
De heer Nelidow, dj voorzitter der Confe
rentie, is gisteren voor het eerst weer per
auto naar de Conferentie gereden. Hij heeft
eenige dagen te bed gelegen en nogal gele
den aan rheumatiek hetgeen verklaar
baar en aan de ingewanden hetgeen
nog begrijpelijker is. Inderdaad vertoonen
de diners, waarvan Maandag een nieuwe
reeks begint (indien men althans van een
afbreken der vorige kan spreken) bij velen
hun nadeelige gevolgen. Maar de Seheve-
ningsche regenvlagen dragen liet hunne bij.
(»N. Cl."')
Onderworpen rassen.
In Maison „Concordia", te "s-Gravenhage,
werd gisteren een internationale Conferentie
gehouden, belegd door „the subject Races
Joint Committee" (vfcuigd comité voo,
onderworpen nissen), in we'k comité ver
tegenwoordigd zijn: „The Georgian Relief
Committee, do Aborigines Protection Socie
ty, de vrienden van Armenié; liet Balkan
comité, de Internationale Arbitrage- enVrc-
dcsvcrccniging, liet politiek comité derNcw
Reform Club, the Congo Reform Committee,
de Kwakers, dc vrienden der Russische
vrijheid, enz.
D-°zc commissie, waarin bekende pcisoon-
lijkhcdcn in Engeland zitting hebben,vond
haar oorsprong iu^de bemoeiingen van het
comité voor steun aan de Georgiëis, ge
vormd naar aanleiding van een oproep om
hulp van de Georgische vrouwen, waarvan
mi's. Dryluust secretaresse is. Dit comité
nam hef initiatief tot het. zonden van oen
verzoekschrift in de Georgische taal, van
hot Georgische volk'aan dc staten dor
beschaafde wereld, vceenigd ter Viedcs-
confcrcnliio, waarin om lecht wordt ge
raagd tegenover den toestand van oniechl,
eschapen door dc Russische rego-ermg, ten
spijt van haar heiligste beloften.
Het vercemgd comité bood op IS Juni
j.l, aan den eersten minister Van Engeland,
sir Henry Campbell Bannerman, een memo
rie aan, omtrent hel uitstrekken van be
paalde rechten tot onderworpen rassen en
volkeren.
Onder de aanwezigen bevond zich de
heer van Kol.
De voorzitter, de heer Henry "W. Nevon-
son, sprak bij de opening zijn leedwezen
er ever uit, dat An atol c France, die beloofd
had, dc zitting le leiden, niet aanwezig
was. Spr. zette uiteen, dat de conferentie
een groot aantal vcieeingmgcii verfegen-
wooidigt, die steeds voor do vrijheid op dc
bres hebben, gestaan. Dat Den Ifaag is ge
kozen voor deze vergadering, vond ten
doele zijn oonzaak in den wcnsch der
Fransche gedelegeerden, dooh geschiedde
deels ook, omdat Den Haag} een internatio
naal centrum begint le woiden. Deze bijeen
komst kan zich vrijer uitspreken dan de
Vredesconferentie omtioni de lijnen, waar
langs de iiitermitioiiale vooruitgang zich
zal hebben te bewegen.
Otidciwerpen van bespreking waren: le.
Ic rechten van onderworpen rassen en vol
kereu in tijdon van burgeroorlog, opstand
of troebelen, moeten gelijk zijn aan die van
oorlogvoerende partijen of natiën, gelijk
deze zijn omschreven door de conventies
van dc llaagteehe Conferentie van 1899
(met betrekking; tol de weLlcn en gebruiken
van den landoorlog); 2e. de toestand van
slavernij onder onderworpen bevolkingen
mag niet gehaudhaatd worden, en gedwon
gen 'toeöigening van Janden, voortbrengse
len en arbeid moet veibodcn worden, even
als liedriegclijke slavemiitvoer; 3e. aan elk
onderworpen ras van onderscheiden natio
naliteit moet onafhankelijkheid worden ge
waarborgd voor bet beheer van zijn eigen
plaatselijk e o ms tan tl i g'he den
De voorzitter doelde mede, dat de bij
eenkomst morgen zal worden voortgezet in
het Zuid-Hollandsch Koffiehuis.
In zijn openingsrede deed hij' uitkomen,
dat een opstand van een onderdrukt volk
als rebellie wordt beschouwd, doch wan
neer hij slaagt, verheerlijkt wordt. Een op
stand is dus allerminst op zich zelf mis-
„U woudt
„Natuurlijk haal ik den kijker even en
stel voor, /dat u maar heel gemoedelijk ver
der wandelt. Nog voor u de hoogte Min
den grasberg bereikt, zal ik u al weer in
gehaald hebben."
„Zou George dan den kijker niet kunnen
halen," vioeg de vrouw van den professor.
„Afijn kaden zijn altijd gesloten cn als
goed jongmcnsch, zou ik niet eens kunnen
zeggen waar juist do verrekijker zich be
vindt. Och, Friedl, jc zult wei veel met
me te doen krijgen!"
„Ik zal het,geduldig dragen," aiitvvooidde
ze, hom vriendelijk lachend aankijkende.
Perthal verwijderde zich snel, terwijl dc
anderen in langzamere gang den weg vervolg
den. Zij hadden, niettegenstaande zo ueds
vers-clieidenb koeien stil gestaan hadden, de
grasberghoogtc al bereikt, de spits van den
Nou Kirchener kerktoren kwam reeds in
het gezicht, doch van Perthal was nog geen
spoor te vinden.
„AVel, heere mijn tijd, daar komt mijn
lieer terugHeeft u misschien iets verge
ten?" Alet deze woorden begroette Schröe
kcnfuchs den haastig tehuis komende ad
vocaat.
„Afijn verrekijker. Ifcefi Bruno u of Resi
den sleutel gegeven?"
„Noch ann mij, noch aan Resi, want. hij
is nog boven."
„Zoo? En ik had gedacht, dat hij met
den trein van negen uur naar Tschl zou
gaan
Porthal bevond zich reeds op de trap.
Eenige oogenblikken, en hij stond al voor
Bruno's kamer. Ze was dicht. Toen ging
hij naar zijn slaapkamer. Ook deze was ge
sloten en binnen was geen geluid te hooren
„Hij zal 1oeh al weg zijn," dacht Per
thal cn luisterde.
Binnen in de kamer was iets op den grond
gevallen. Hij klopte Innig aan dc deur
Eenige oogenblikken bleef het stil, vervol
gens kon. hij hooren, dat iemand zeer lang
zaam op de deur toeliep, en Bi lino's Mem
vroeg: „Ben jij bet Resi?"
„Noen, ik ben hof," antwoordde de advo-
etui «nel on op oonigs/.ins harden toon. Hij
word hoos, dat men hem niet direct openge
daan lad. Dit geschiedde ook nu nog niet
fn plaats van open te doen verwijdeide
Bruno zich in groote haast van de deur.
Woedend riep Perthal nu: „Ben jij nu
.stapel gek, wat beduidt dit nu?" Nog
heersehle stilte, vervolgens cm langzaam om
draaien van hel slot. De deur ging open cn
Porthal keek sprakeloos in Bruno's dood
bleek gezicht.
Perthal klemde zijn lippen vast op elkaar,
wijdwagen stonden zijn oogen open van
schrik. Zij rustten op de schrijftafel, waar
van de drie schuifladen open stonden, en op
het deksel lag een valsche sleutel, een wezen
lijk inbrekersvverktuig.
Dat lincl hij niet verwacht te zien. Hij
had gedacht, dat Bruno misschien bij het
sigarenkistje zat, cn daarom de deur geslo
ten had, of dat hij in de papieren /.af te
snuffelendat dit echter gebeurd was wegens
inbraak, kon hij onmogelijk vermoeden. Spin
keloos bieef hij eenige oogenblikken staan
daarop wendde hij zich langzaam tol Bruno
en zei„Dus haal jij zulke schurkcnstro
ken uit, door en door een schurk ben je
toch." Het jongmenscli knielde en strekte
db handen naar hem uit. Hij liet ze echter
weer vallen en balde ze, en naast een uit
drukking van schaamte, toonde hij ook weer
trots op zijn gezicht.
„liet, spreekt nu wel vanzelf, dat ik je nu
aan je eigen lot overlaat. Aroor zulk een
karakter moot men zich immers bang ma
ken. Het schijnt nu wel, dat jij alles durft
te wagen. Je pakt alzoo direct je boeltje
maar bij elkaar ore komt mij niet weer onder
de oogen. Je inoogt onzen lieven Heer wel
danken, dat ik liet niet zal aangeven. En
nu er uit
Perthal, door toorn overmand, schreeuwde
liet bijna uit. Van buiten word hij opmerk
zaam gemaakt op het open raam, hij Hop
er vlug op toe om hel te sluiten.
Bruno was langzaam opgortuun en wou de
kamer verlaten. Hij wankelde over den
vloer. Perthal zag het wek Medelijden en ver
achting kampten in zijn hart.
„Ik heb je nog iets te zeggen," zei hij,
nu wat kalmer geworden. 1
Bruno Vittone bleet staan. Nog steeds had
hij zijn vuisten gebald, nog steeds was naast
de schaamte, de trots op zijn gelaat te lezen,
on nog steeds had liii den moed niet op te
zien.
Dc boer, die den boelen tijd onder het
raam gestaan had, kon, nu dit gesloten was
niets meer hooren on ging naar den stal.
„Daar is wat onbehoorlijks voorgevallen,"
mompelde hij, en verbeterde toen zichzelf
„Dat wil zoggen, iets onbehoorlijks."
Hij ging nu zeer dicht bij de staldeur
-taan, maar kon er niets meer van verstaan.
Hij zag Porthal nu vertrekken cn zag in
liet falie zonnelicht ziin bleek gelaat. Dien
man moest iets verschrikkelijks overkomen
zijn
(Wor<V <rrvjtt,<d,J
