61"° Jaargang, Dinsdag 3 September 1907 No. 12479 BROEDER EN ZUSTER, Aanbesteding. imTENLAm O EMENG DE MED EDEEL1NGEN. BINNENLAND, greep, SCHIEDAMSCHE COURANT Deze courant verschijnt <1 a g o 1 ij k' s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs por kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25. Franco per post fl. I.b5. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. AtlvcrLen liün voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. BureauLange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettors naar de plaats die zij innemen. Advcrtentiën bij abonnement op voordeeligo voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zatoidagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advcrtentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Inferc. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor do Administratie No. 103. t,,y» Op Vrijdag O öepteinhci* 9, zal door de Commissie voor de Gemeentelijke Gasfabriek en Drinkwaterleiding te Schiedam, ten Randhuize, des voormiddags te '11 uren openbaar worden aanbesteed, doch alleen onder aannemers in deze gemeente gevestigd liet bonwen \an den machinisten- en twee Stokorswoningon op een terrein nan do Westzijde van den Watertoren. Aanwijzing op het bouwterrein Dinsdag 3 September a. s. des morgens te 11 uren. Bestek en teekeningen ten kantore der Gasfabriek en Waterleiding verkrijgbaar ad f 1.50 per stel, vanaf 29 Augustus a. s. Inlichtingen op het bureau van architect P. Sanpers, Korte Haven 37 alhier. Schiedam, 2 Sept. 1907. MAROKKO. De zaken in Marokko vei beteren niet. lion belangrijke gebeurtenis mag genoemd wor den dat Moeley IJafid de nieuwe sultan van liet Wetten, vioir» macht en aanzien groeien, zich openlijk verkleurd heeft voor den Hei ligen Oorlog, die door de fanatieke stammen wordt uitgeroepen. De proclamatie van den oorlog togen 'de vieemclelingeii zou niet alleen in Marokko ven aigemeenen opstand kunnen doen ont staan, maar ook weerklank vinden in Al giers en Tunis en voor Frankrijk zeer zware moeilijkheden opleveren. De langduiige be preking, die Zaterdag werd gehouden tuswoHn den Franschen mi nister-president Clemcnceau en den minister van oorlog Picqunrfc en de voortdurende oorlogstoerustingen voor Marokko, zoo seint men uit Parijs aan de „Koln. Ztg." bewijzen duidelijk, dat men den toestand ernstig be gint in te zien. Van Or,ui is Vrijdagnacht het transport schip ,,Xive" mei 1700 man naar Casa blanca vertrokkenook zijn er twee militaire ballon*- daarheen gezonden. De „Fnmkf. Ztg." publiceert een onder houd dat haai- correspondent, to Tanger had niet den Mamkkaanschcn minister van financiën El Mokri. Deze stolt Frankrijk volkomen verantwoordelijk voor den lutidigcn slant van zaken in Marokko, De, Franschen, zei I'll Mokri, zijn dc diepe oorzaak van al on>5 ongeluk. Zij hebben zich steeds op in dringerige wijze gemengd in onze zaken, waarin zij de hand wilden hebben. Do Moo- ren werden stelselmatig tot woede geprik keld ea er was slechts geringe aanleiding Roman naar het Duitseh van AUG. GEONER. 30) Lautenbnch stond dus op het punt zijn rede te eindigen, toen een der bedienden bi- zondcr vlug kwam binnenstormen en den president oen naamkaartje overhandigen. De president wierp eerst slechts even een blik op het kaartje, plots echter steeg hem het bloed naar zijn hoofdhij verschoof zijn lorgnet «1 herlas wat op het kaartje stond. Toen stond hij haastig op. Lautenbaeh hield midden in een zin op. „Zoo zien we," had hij het laatst ge- „weer bedroevend duidelijk welke ver schrikkelijke afgronden in de menschelijko snel zijn. Deze man is lerwille van louter ge notzucht moordenaar van zijn meester ge worden, van iemand nog wel, die in zoo houge mate liefde aan de menschheid gaf. Welke wel de laatste gedachte van Perthal 'zal zijn geweest van den man, 'dio zoo ver was Lautenbnch gekomen toen de president ten zijn stool opsprong en met van opwin- m'jg bevende stem aankondigde: „als ge tuige wenscht dr. Franz Perthal von Lanen gehoord te worden." Aclemiooze stilte 1 Niemand begreep eigen- 'jk, dat liet onmogelijke toch nog mogelijk r-?S' °.ok Dantenbneh begreep het niet dadc- '■jk hij staarde den president, nan, toon strek- 0 hij do hnnd. die begon te beven, naar 'c kamt uil en toen hij die had gelezen, zonk hij ;n zijn stoel terug. En nu begrepen allen, dat het bijna onge- noodig om gebeurtenissen als dio te Casa- ''lane,a te voorschijn te roepen. Als men het Moorenland en de bevolking tot rust wil brengen, moet Frankrijk allereerst beginnen zijn agressieve houding te laten varen. In dien het wil zal de algemeene opstand, die dreigt los te barsten, nog in zijn geboorte kunnen worden gesmoord. De Maghzen zal zich tegen elke den vreemdelingen vijandige beweging verzetten, want Abdoel Aziz is nog de soeverein die flo werkelijke regeering in handen heeft. Er is geen andere sultan en wie, r.ooals Moeley IJafid, zich als sultan laat uitroe pen, is in de oogen der wet niets meer dan een oproerling. El Mokri bevestigt dat do gisting, die op het oogenblik onder de stammen heerscht, geen godsdienstig karakter heeft. Geen „hei lige oorlog" dus. De beweging is voor het oogenblik uitsluitend een politieke, zonder ocnig anti-Christen of vreemdelingenhatend karakter, maar zij is gericht tegen de Fran schen, tegen de voroveringszuchtigen. El Mokri beschuldigt Frankrijk van on trouw nan de acte van Algésiras, Duitsch- land handhaaft do hoste houding. De ont scheping van troepen was een grove fout want dn kalmte was reeds hersteld en de moordenaars zouden niet aan hun recht vaardige bestraffing zijn ontsnapt. Uit dit onderhoud blijkt dat deze Marok- kaansehe minister vertrouwen blijft stel len in Duitschland, die. naar zij hopen, er voor waken zal dat Frankrijk zijn veroverings plannen te ver uitstrekt. Volgens de „Temps" heeft 'de stam der Chaoeïns tien notabelen afgevaardigd om te onderhandelen over hun onderwerping aan het Fransche gezag. Te Tanger is men niet genist op dc ko mende dingen in Marokko; dd. 1 Septem ber seint Reuter uit die stad De paniek duurt hier voort. Een speciale stoomboot is gecharterd, die heden naar Al- gósiros vertrekt met vele families aan boord. Vele Europeanen zenden hun vrouwen en gezinnen do volgende week weg. R n i s o e 1 i is teruggekeerd naar Sibi- nbd-el-Salem. In een vergadering van nota belen van drie stammen werd besloten dc noodige troepen tot zijn beschikking Ie stel len om Bocchïa ben Bagdadi te verdrijven. Deze is echter niet van plan af te wachten totdat Raisoeli hem aanvalt, maar trekt zich naar Tetuan tenig. Dan staat aan Raisoeli niets meer in don weg 0111 naar Zinat, zijn oude residentie, 1c trekken en van daar naar Tanger, dat op het oogenblik vrijwel van garnizoen ontbloot is. Het aantal volge lingen van den ex-klialief-roovor neemt met den dag toe en zou thans over de ,12000 bedragen. Zijn nadering veroorzaakt te Tan- ver groote opwinding, vandaar het vertrek van vele Europeanen. De aehterbl ij vonden, besloten een burgerwacht te vormen om de stad to verdedigen. looflijke waarheid was en er ontstond een geroezemoes, dat een opgewonden menigte kan voortbrengen. En tusschen dit verward gegons van stem men klonk plots een schelle schreeuw en tegelijk stortte Bruno op den grond en om vatte luid snikkend de knie van den man, die zoo juist, door een jongeren heer cn gerechts dienaar ondersteund was binnengebracht. Toen Perthal zich op zulk een vreemde wijze voelde vasthouden, toen hij bemerkte, dat iemand zich tegen zijn knie aandrong, boog hij zich liefderijk over Bruno heen cn streek met. zijn witte, smalle hand over Bruno's haar. Toen leidde men hem verder naar de stoel, die de verdediger den blcekcn man vlug had toegeschoven. Nadat de storm, die bij Porthals verschij nen was opgestoken, wat was bedaard, ze. de blreke man mot ietwat lieesche stem cn een ironisch glimlachje: „Ik ben dus, zooals u ziet niet vermoord." Zacht en heesch was Perthals stem en toch hoorde men wat hij zei, tot zelfs in de verste hoeken van de zaal, want liet was nu in die groote ruimte zoo stil, dat men elk geluid er kon liooron. Zoo ook het fladderen van een zwaluw die naar vrijheid joekend, telkens en telkens weer tegen de venster ruiten stootte zoo ook het zware ademha len van den rijksadvocaat, wiens borst schok kend op en neer ging. Zoo straks nog de personificatie van h ven- disheid en ijver, mot boo= flikkerende or-gen 011 roode wangen zat hij nu geheel in elkaar gezonken, zijn oogen neergeslagen, met blocke wangen en zijn lange, magere vin gers bewoog hij zenuwachtig op do papieren Engeland. John Burns, de werkman-minister in het kabinet-Campbell Bannerman, zal een studie reis maken door Duitschland om aldaar de werking der sociale wetten, werklieden-ver zekering, -pensioenen en de werkloosheid- bestrijding te bestudeeren. Volgens de ïDaily Mail" heeft het Engel- sehe legerbestuur bijna zijn bestuurbaar luchtschip klaar. In alle stilte en, sinds Frankrijk en Duitschland getoond hebben reeds een goed luchtschip te bezitten, met verhoogden spoed, is men te Aldershot met de vervaardiging bezig geweest. En nu zijn zoo 't heet, de moeilijkheden overwonnen. Weldra zal het gevaarte, dat op de Fran sche Patrie lijkt, gereed zijn. S p a n f Een beruchte roover Pernales genaamd is in de buurt van Yillaverde in Andalusië door de gendarmen doodgeschoten. Portugal. Volgens een officieel telegram uit Mossa- rnédes (Portugeesch gebied in West-Afrika) had er een botsing plaats tusschen Portu- geesehe cavallerie en 7000 Ouamados. Tien blanke soldaten werden gedood, 2 luitenants en 29 soldaten werden gewond. De vijand leed groote verliezen. Rusland. De czaar is gisteren (Zondag) te Peters burg geweest. Een ongekende gebeurtenis, want sedert de opening der eerste Doema, 10 Mei 1906 was vadertje" niet meer in de hoofdstad geweest. Uit vrees voor aanslagen bleef hij de ïgevangene van Tsarskoje Selo", van waaruit hij zich nu en dan uitstapjes veroorloofde naar Peterhof en in de Finsche golf. Zóo buitengewoon was het bezoek van den czaar aan zijn hoofdstad dat het publiek niet \an zijn komst op de hoogte was gesteld en ook geen officieele ontvangst plaats had. De czaar kwam de kerk inwijden, die ge bouwd was op de plek waar czaar Alexander II in 1881 door een bom werd gedood. Toen de sloepen, waarin de czaar en zijn gevolg zaten, zich op de Newa bewogen, werd geen enkele demonstratie t- ehouden door de duizen den wandelaars op de oevers. Nabij de En- gelsehe ambassade ging de czaar aan wal. De keizerlijke sloepen waren geëscorteerd door tal van politie-vaartuigen. De bruggen wareri vo ir het verkeer afge sloten. Buitengewone politie maatregelen wa ren getroffen voor de veiligheid in de straten. Bij de landingsplaats werd liet publiek op honderden meters alsland gehouden. De kerk kostte 121/a millioen roebel, de eerste steen werd gelegd in 1887. Zij is geheel in Russischen stijl opgetrokken en van binnen kwistig versierd met mozaïekwerk en muurschilderingen. Aan de wanden hangen schilderjjen met tafereelen uit iiet leven der heiligen, door Russische kunstschilders ver vaardigd. Het altaar is grootendeels van zilver en bezet met ikonen (heiligenbeelden) met edelsteeneu van groote waarde. De plek waar de cza-i r werd vermoord is gelaten in den zelfden toestand. Men ziet nog de bloedplek- ken. Boven deze plek is een baldakijn opgericht van malachiet en roode steenen uit den Oeral, waaronder kroon en scepter liggen. De >Roess" meldt dat de onderhandelingen over een nieuwe leening tusschen de regee ring te Petersburg en de Duitsche bankiers voor goed zijn afgebroken. De Engelsch-Russischeovereenkomst, waar bij de wederzijdsclie belangen van beide mogendheden in Azië (Perzië, Afghanistan, Tibet) worden geregeld, is Zaterdag te Peters- burg geteekend door den minister van buiten- landsche zaken Iswolsky en den Engelschen gezant Nicholson. Russische en Engelsche bladen geven hoog op van de politieke beteekenis van dit ver drag, dat beschouwd wordt als aanvulling van het Engeisch-Fransch Japansche tractaat. De »Roess" zegt dat het nieuwe verdrag den status quo, vooral wat Perzië betreft, zal handhaven. Te Londen is men overtuigd dat de En gelsch-Russische overeenkomst veel zal bij dragen tot het handhaven van den Euro peesehen vrede. Een officier, die een bij een huiszoeking te Odessa gevonden bom wilde ontladen, liet deze vallen. De bom ontplofte en doodde den officier en twee politie-beamblen, een officier en 5 beambten werden zwaar gekwetst. Te Sosnowiee hebben 3000 mijnwerkers Zaterdag den arbeid neergelegd. In de afgeloopcn weck zijn 5 terroristen in de citadel te Warschau terechtgesteld. Vrijdagavond doodden eenige terroristen te Lodz een rechercheur en een soldaat in een tram. Een patrouille die voorbijging beant woordde het schieten en verwondde den tram conducteur en 3 reizigers. 5 man met revol vers gewapend werden gearresteerd. Te Novorossisk heeft een individu, als vrouw vermomd, deu commissaris van politie in den schouwburg doodgeschoten. Tijdens het ontstane tumult werden nog 5 toeschou wers gewond. De dader ontvluchtte. als 'n slachtoffer van reactionnaire wraak zucht, De binnenlandsche toestand wordt met dezen moord er niet rooskleuriger op. heen en weer, waarop hij zijn hand had ge legd. Perthal hief met moeite zijn hoofd op en sprak verder: „Vittone's bewering, dat ik hom het geld, dat bij hom werd gevonden, had gegeven is juist, evenals het ook waar is, dat wij in vrede van elkaar zijn gegaan. Dat het zoover is gekomen, dat hij hier op het beklaagdenbankje zit is te wijten aan de typhus, waardoor ik hevig werd aangegre pen. Nu echter ben ik gekomen om volgens waarheid alles te getuigen." Woei' moest hij een oogenblik z vijgen, moest hij zicli het zweet van zijn voorhoofd afwisschen en een teugje water nemen, dat men hem aanbood. Toen echter ging hij staan en duidelijk en helder klonk zijn stem toen hij sprak „En bovendien, mijnheer de rijksadvo caat, heb ik speciaal u nog iets mee te doe len, dat u zal interesseeren. Er is namelijk niet alleen nu, maar ook in de zaak Schra- nek veel te veel gewicht gehecht aan het be wijs. Sedert korten tijd is bewezen 011 door de rechtbank erkend, dat er met de \eroor- dceling van Pia Vil tone een vergissing bij de rechtbank heeft plaats gehad. Deze beide gevallen van broer en zuster mogen werkelijk wel voor oogen gehouden worden in de toe komst." Porthal's vlammende oogen bleven nes steeds op Lautenbaeh rusten, die was opge vlogen, hem aanstaarde en nu weer in zijn stoel teriurzonk. Ook Perthal's kracht was nu uitgeput; hij werd overvallen door moeheid en 'duize ligheid on indien Jenö hem niet snel luid opgevangen zou hij op den grond zijn ge vallen. Vereenigde Staten. Al de Midden-Amerikaansche republieken hebben thans zonder eenig voorbehoud de voorstellen van president Roosevelt, tot bij legging der geschillen aangenomen. Mexico en de Vereenigde Staten zullen nu waarschijnlijk een gemeenschappelijke nota richten tot de republieken, waarin zij deze zullen verzoeken een tijdstip te bepalen voor bet houden van een confererk Dsze con ferentie zal vermoedelijk in het begin van het volgende jaar te Washington plaats hebben. Hofbericht. II. M. de Koningin hcefl benoemd tof kamerheeren in bui.tengcwonen dienst de lieeren: jhr. nu*. R. de Marees van Swin- doren, buitengewoon gezant cn gevolmach tigd minister bij de Vereenigde Stalen van Amerika en. bij de vetconigde MoxicnaW- sche Stalen; mr. AV. R. R. van Weideren baron Rengers, minister-resident mei den persoonlijken titel van buitengewoon ge zant en gevolmachtigd minister bij de bo ven te Boekarest en te Belgrado; T). .1. G. .1. baron van Pallandti Duin el?, te Was senaar, lid van de Provinciale Sinten van Zuid-Holland. Perzië. De grootvizier van Perzië Mina Ali-Asghar Khari-Amine-es-Sultan-Atabek-Azam is Zater dagavond, toen hij het parlementsgebouw verliet, door 4 revolverschoten gedood. Nadere bijzonderheden omtrent dezen poii- lieken moord ontbreken nog. Deze grootvizier, opperste raadsman van den sjah, was een vurig aanhanger van de liberale hervorming van Perzië, Onder sjah Moezaiïer ed Din werd Atabek-Azam in 1898 eerste minister. Waarschijnlijk is hij gevallen Nu bleef hij doodsbleek daar zitten en had langen tijd noodig om weer bij te komen. Primo Viltone kon het niet langer op zijn plaats uithouden, in een oogwenk stond hij nan-t zijn meester, zonk bij hem neer en kuste herhaaldelijk weer zijn handetf._ En niemand verhinderde hem dit. De strenge otikette der rechtzaal was reeds sinds het vctvchijnen van Perthal opgeheven. Men hoorde do vrouwen snikken cn luide woorden van bewondering en tevredenheid uil den mond der mannen. Mnnr toen dc president naar de bel greep, hcerschte oogenblikkelijk diepe stilte. Aller blikken waren op den totaal uitgeputten Perthal gericht, die naar zijn begeleider opkeek en eenige wcorden mompelde. Jenö gaf den gerechtsdienaar een wenk om naast den zieke te gaan staan. ITarkong liep nu naar de tafel, waaraan de rechters zaten en verklaarde, dat hij be reid was om inplaats van Porthal de ophel deringen, die op 't oogenblik gewenscht wa ren te geven. Tegelijkertijd overhandigde hij den president zijn naamkaartje en legde de courant voor Lautenbnch neer. Het was liet pas verschenen nummer van een courant, die in Weenen werd uitgegeven en die hij 's morgens voor hel vertrek van den trein aan hol station had gekocht. Ze was opengesla- uen op do bladzijde, waarop de rubriek dor rechtszaal stond en hierin was een groot ge deelte met blauw potlood aangestreept. Lau- ti nhacli's oogen bleven dadelijk op dit, ge deelte rusten. ..Over het procos Schrannk-Vil lone" stond daar en dadelijk daarna de vet gedrukte titel: ..Een vergissing der recht - bank." Lautenbach's smal gelaat, was weer don- Kon. bezoek aan Zcclaml. liet programma van het bezoek van II. M. de Koningin en Z. K. II. den Prins der Ne derlanden aan Zeeland luidt als volgt(de uren zijn aangegeven in Amstcrdamschen tijd). Donderdag 12 September, voorna. 11.10. Aankomst te Middelburg per extra-trein, rijtoer door de gemeente naar het gouverne- inentshotel, nam. '12.30 dejeuner in het gou- vernem.hotel, zanguitvoering door de school kinderen op het Abdyplein en aangeboden 'loor de vereeniging Uit liet Volk voor liet volk, nam. 1.50, vertrek per rijtuig van het gouvernementshotel over Koudekerke naar Vhssingcn, 3.05 nam. bezoek aan de maatschappij de Schelde, te Ylissingen, nam. 4.05 bezoek aan het raadhuis te Ylissingen, nam. 4.25 vertrek per rijtuig langs den nieuwen weg naar Middelburg, oponthoud te West-Souburg, nam. 5 bezoek aari het raad huis te Middelburg, nam. 5 30 terugkomst in het gouvernementshotelnam. 7 diner, aangeboden door de Staten der provincie Zeeland, 9 ram. uitvoering in de Concert en gehoorzaal, aangeboden door de zangver- eeniging Tot oefening en uitspanning, nam. 10 terugkeer naar liet gouvernementshotel. Vrijdag 13 Septembei, voorm. 8 uur ver trek per rijtuig van het gouvernementshotel naar Veere, voorm. 8 35 bezoek aan het raad huis te Veere, voorm. 8.50 vertrek per stoom boot Westerschelde naar Zijpe, voorm. 11.35 kerrood geworden. Zijn hand beefde, toon ze onwillekeurig naar de courant die onmiddellijk daarop in 'den zak van zijn jas verdween. Do president had een blik op het kaartje geworpen, dat hem was overhandigd cn daar op had hij het voor zich heen gelegd. Nu keerde hij zich naar Lautenbaeh too m da stem van den ouden heer klonk opvallend scherp, toen hij zei„Mijnheer de rijksad vocaat heeft het woord." Een halve minuut verliep, toen richtte Lautenbaeh het hoofd op, zenuwachtig beet hij op zijn onderlip. Toen echter vas het of er een glimlach over zijn gelaat- gleed cn nu was hij gereed om le spreken. Zijn blik richtte zich op don totaal uitge putten Perthal, terwijl hij met nadruk begon „Terwijl ik mij het recht voorbehoud legen de getuigen, die het laatst ziin verschenen wegens het eventueel opzettelijk op een dwaalspoor brengen der rechters een onder zoek in te stellen trek ik de aanklacht le gen Bruno Vittonc in." liet tweede deol van zijn korte, veclinhou- den'de redo was oven mat als het eerste ge deelte temperamentvol had geklonken. De president stond op. Kort cn met groo te vriendelijkheid verkondigde hij den be klaagde. dat hij zich weer op vrije voeten kon beschouwen. ..Ik geloof, die ".al wol niet gauw weer voor verzoekingen bezwij ken," zei hij hardop tot een collega, die naast hem stond. De vrij'et'ng van Biuno werd van den I kant, van het publiek met groote vreugde toe- bejuicht. Aller oogen waren op hem gericht en veler gedachten waren met hem pezig. (Wordt vervolgd

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1907 | | pagina 1