No. 12500
61"* Jaargang,
Vrijdag 27 September 1907
s
Kennisgeving.
D© Waterleiding.
ANONIEM.
BUITEN [ÏanTk'"
i
15
S.
15
35
10
30
tn
35
15
35
10
15
Bericht.
erscliijnende nummers gratis.
EDAMSCHE COURANT
30
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k' s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schieda rn en V1 aardingen £1.1.25.Franco
per post 11.1.65.
Prijs per weekVoor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten dos middags vóót een
am aan het bureau bezorgd zijn
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels f], 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaals die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
j voor do Redactie No. 123.
1 voor de Administratie No. 103.
Zij, die zich met ingang van 1 October
n.s. op de „Schiedninscke Courant" ahorn
nceren,
ontvangen de tot dien datum
Inrichtingen welke gevaar, schade
ot' hinder hunnen veroorzaken.
BUUGEMEEsTtB Eïf WETHOUDERS VAN
Schiedam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet
Geven kennis aan de ingezetenen, dat,
vermits het deskundig onderzoek met betrek
king tot de aanvraag van D. .1. STAM te
's-Gravenhage om vergunning tot o p r i c ti
ling van een glans verf- en vernis-
fabriek, in de panden staande alhier aan
de Willemskade nrs. 15 en 17, kadaster
sectie L nrs. 619 en 018, en plaatsing van
2 gasmotoren, elk van 30 paardenkracht tot
het in beweginu brengen van verschillende
weiktuigon nog niet geëindigd is. hun
coil ge heden besloten beeft de beslissing
over genoemde aanvraag te verdagen.
Schiedam, 26 September 1907.
Burgemeester en Wethouders voornoen"'
M. L. HONNERLAGE GRETE,
W.B.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
De Rolterdanisehe gemeenteraad beeft
in zijn jongste zitting besloten Lot het
doen maken van een roiinvaterkelder bij
de Waterleiding, waarvan de kosten
f 295.000 zullen bedragen.
Dit besluit is genomen, om tegemoet te
komen aan de bezwaren, die de exploi
tatie der drinkwaterleiding aldaar onder
vindt, ten gevolge van de onvoldoende
capaciteit dor werken, om steeds aan de
behoefte aan zuiver water ten allen tijde
te kunnen voldoen,
Een zeer interessant rapport is over de
watcrvei'sehaffing en de waterbehoefte te
Rotterdam, verschenen en daarbij zijn be
sproken de middelen, die tot verbetering
kunnen leidennieuwe waterwerken, uit
breiding der bestaande waterwerken, rein-
waterkelders. i
bi het rapport komt men echter tot do
conclusie, dat do beide eerstgenoemde mid
delen nog gemimen tijd achterwege kun
nen blijven, indien het .laatstgenoemde mid
del wordt toegepast. Overwegingen van
financieelen aard hebben hierbij in hoofd-
zaak gegolden, terwijl men levens over-
Roman naar het Duitsch van J. JOBST.
U)
„De ongelukkige!"' Swen sprong op van
de bank en keek Herla toornig mot Bikke
lende oogen aan. „Zoo noemt men dus de
arme Ingeborg, die men heeft veunomd.
«at heeft men u daarvan verteld?"
„Waartoe er over te redenecren. Voor mij
mu het pijnlijk en voor u geen troost zijn."
»U hebt gelijk," zei Swen bitter. „Zij is
dood en de doode heeft altijd ongelijk."
i „In clit geval sclhjnt deze doode anders
'tl t gelijk te worden gesteld, terwijl uw moe
der ongelijk heette te kbben."
„Hoe weet n dat alles zoo precies? Wie
bent u eigenlijk?"
Swen bleef vóór liet jonge meisje si aan
onder den ban van zijn diepblauwe oogen
fioe-st te wel spreken.
,')en bet vorige jaar met uw moeder
1TI 'ci booggebergte geweest."
>.Dan bent u dus Herta Lehrsen?"
„Ja, die ben ik."
"^e v°rtrouwde vannnijn moedorIk weet
i"r?'P0" nlei bnar hebt gecorrespondeerd,"
„Wij hielden veel van elkaar," antvoorekl.
orta zoo koel en onverschillig mogelijk.
„Heeft mijn moedor mij hit u annuo
klaagd?"
„„Het zou een schending van vertrouwen
Z1jni wanneer ik dergelijke vragen Leant
t'oordde."
woog„ dat de rcimvaterkelders ook dan
hun goede diensten zullen bewijzen, wan
neer te eeniger tijd tot het maken van
nieuwe, of tot uitbreiding dor bestaande
waterwerken mocht worden overgegaan.
Thans is er voor het gefiltreerde water
slechts co zeer geringe bergruimte en
daanlo'/i' moet de filtratie zich richten naar
de behoefte van hel oogenblik, die voor
de verschillende uren van liet etmaal sterk
uiteenloopt. Tusschcn 7 uur 's morgens en
8 uur 's avonds is meer water honoodigd,
op sommige uren zelfs aanmerkelijk meer,
dan do gemiddelde hoeveelheid, terwijl op
dc overige uien liet gebruik bij liet gemid
delde terugblijf!. Het bedrijf moei er nu,
waar telkens slechts voor het oogenblik
wordt geproduceerd, op ingericht zijn, om
in de uren van het grootste gebruik de
dan vercisehte hoeveelheid water te kun
nen leveren, maar daaruit volgt, dat bui
ten die uren van tnaximmngelmiik het ver
mogen van het iverk niet ten volle, en
op sommige uron zelfs voor oen zeer gering
gedeelte kan worden benut. Dit kan echter
anders worden, indien een middel kan ge-
gevonden, dat het mogelijk maakt vooruit
te produceerenhet vermogen van het
work behoeft, dan slechts te beantwoor
den aan do gemiddelde behoefte; de pro
ductie kan gedurende hot gcheele etmaal
gelijkmatig doorgaan en hetgeen in 'de
slappe uren te veel is geproduceerd, kan
strekken tot aanvulling van de op 'dc
drukke uren vercisehte hoeveelheid. Op
deze wijze kan met een geringer vermogen
der filters, dan thans vereischt wordt, oen
zelfde hoeveelheid water verkregen als te
genwoordig, of wel met eenzelfde vermo
gen kan een groofcre hoeveelheid worden
geleverd. Zulk een middel nu, om vooruit
Ie produceeren, bezit men, wanneer oen
bergruimte voor gofiltiocrd water aan
wezig is, groot genoeg, om aJ het water
op te nemen, dat hij een gelijkmatige fil
tratie, overeenkomende met het gemiddelde
gebruik, in de slappe uren wordt overge
houden. Immers in de drukke uren isjuisl
dezelfde hoeveelheid noodig, boven hetgeen
dan geproduceerd wordt, de in het bassin
bewaarde voorraad zal dus voldoende
zijn, om in dc uren van het grooterc ge
bruik de filtratie to steunen. Is de berg
ruimte kleiner, dan zal zij niet een geheel
gelijkmatigen gang van hot "bcdrijt toela
ten; maar belangrijk meerdere gelijkmatig
heid dan thans, zal zij toch altijd ver
schaffen.
Nog op andere wijze wordt door den
bouw van een bergruimte voor gefiltreerd
water een meer intensief gebruik van bet
vermogen van het waterwerk mogelijk ge
maakt. Hos gelijkmatiger de filtratie ge
schiedt, des te booger kan de filtersnel
heid zonder bezwaar worden opgevoerd. In
zijn rapport schrijft do dir. der Kotlerd.
drinkwaterleiding: „Kan men langen tijd ach
tereen met dezelfde snelheid blijven voort
gaan en daardoor een zeer gelijkmatigen
bewegingstoestand in het filter verkrijgen,
dan geschiedt de filtratie gunstiger, dan
het geval is bij het optreden van plotse
linge veranderingen. Laat men, zooals thans
gebruikelijk is, de filtersnelheid voortdu
rend veranderen in overeenstemming met
het wisselende watergebruik, dan moot
men zich dus met geringer snelheid tevre
den stellen dan het geval zou zijn indien
voortdurend met dezelfde snelheid kon wor
den gewerkt." En verder lezen wij in dat
rapport over do nadeelen van de tegen
woordige groote afwisseling in de filter-
snelheid „Niet alleen hoeft de afwisseling
der filtersnelheid ten gevolge, dat op een
groot gedeelte van het etmaal wordt, ge
filtreerd met een filtcrsnelheid belangrijk
kleiner dan het geoorloofde maximum, doch
bovendjen moet de toe to laten maximum
snelheid bij dc voortdurende verandering
lager worden gesteld dan bij constante snel
heid mogelijk is. De hoeveelheid water,
die door de filters kan worden geleverd,
wordt dus belangrijk kleiner dan bij ge
lijkmatige snelheid zon mogelijk zijn." In
denzelfden geest uit zich de gezondheids
commissie.
Dooii' den bouw van een bergruimte voor
gefiltreerd water wordt dus het vermogen
van het waterwerk op tweeërlei wijze ver
groot: vooreerst doordal voortdurend met
de toelaatbare maximum-snelheid kan war
den gefiltreerd, en vervolgens doordat dit
toelaatbare maximum in dat geval groo-
tcr is dan wanneer de filtcrsnelheid voort
durend afwisselt.
Waar wij in Schiedam onder nagenoeg
gelijke omstandigheden ten opzichte van
de waterbehoefte en waterverschnffing le
ven als in Rotterdam, wil het ons voor
komen, dat het zelfde middel als daar moet
worden aangegrepen, om aan de bezwaren
tegemoet te komen.
Herhaaldelijk is en wordt geklaagd over
onvoldoende hoeveelheid water, die de
Waterleiding verschaft en over dc onrein
heid van het water. De Directeur der Wa
terleiding hier, verklaart, dat die veront
reiniging veroorzaakt wordt door eon woe
kerplant, die zich in de buizen ontwikkelt
en op de tijden van groot waterverbruik
door het doorstroomende water wordt me
degevoerd. Hoewel wij natuurlijk aan de
waarheid dier verklaring niet twijfelen,
meonen wij toch en daarin worden wij
gesterkt door hel rapport van de Rotter-
damsehe deskundigen dat do verontrei
niging ten doete te zoeken is in de fil
tratie, die immers ook hier zeer onregel
matig moet geschieden! Ln elk geval zal
de regelmatige filtratie ton goede komen
aan de zuiverheid van het water.
De Gemeente heeft aan zich gehouden
het monopolie voor waterlevering, wat wij
natuurlijk zeei toejuichen, en is als
zoodanig verplicht te zorgen dat wat zij
levert, goed is en in voldoende hoeveelheid
verschaft kan worden.
„Bent u alleen naar fladcrsleben gegaan
om voor bot graf van mijn moeder te zor
gen?"
„Ik ben op wegnaar het geboorteland \«n
mijn moeder, naar Denemarken."
Door den nood van het oogenblik gednwi n
gaf Herta dezen onverwachtcn uitleg.
„Staat e geheel alleen op du wereld?"
„Ik hi j nog een ouderen broer." Alen
kon z.ien li >o dit ondervragen Herla kwelde.
„U wordt ongeduldig, juffrouw Lehrsen.
Maar u behoeft, mij ook niet zoo vee! te
vragen, daar u in veel gunstiger condities
verkeert, vut de bekendheid met mijn per
soonlijkheid betreft. Mijn moeder heelt, mij
nok wel over u geschreven, maar ik was
toon nog zoo zeer in mijn studie verdiept.
„Dal deze medodeebngen van absoluut
geen belang voor u waren. Zoo ging bet
mij ook toen mevrouw Halier van haar
zoon sprak eerst later interesseerde ik mij
voor u."
„Dat wil zeggen, u verfoeide mij wegens
mijn weggaan van Torrehof."
„Meer, dan ik u zou kunnen zeggen."
Swen liep weer voor de bank op en neer.
De koele objektivileit van Herta begon hem
aan te trekken.
liet jonge meisje nam hem in ademlooz.e
spanning op, al» hij nu maar in woede weg
liep, dan zou er tenminste een einde aan dat
pijnlijke verhoor zijn gekomen. Die e<me
waag of Swen Torre wist dat Ingeborg in
Seesendo was geweest kwelde haar bizonder.
„"Waar woont u eigenlijk? Neemt u me
niet kwalijk dat ik dit nu nog eerst van u
moet hooren."
Waar zij dit than® blijkbaar niet kan,
moeten maatregelen genomen waardoor zij
aan die volkomen billijke eischen zal kun
nen voldoen.
Wij zullen ons niet wagen aan technische
be-ehouwingen maar meenen niet te veel te
Zeggen, wanneer wij dc veronderstelling
uitsproken dat omi rein waterkelder hier niet
zóóveel geld zal kosten als in Rotterdam.
Immers, de reinwaterkclder, die te Rot
terdam zai gemaakt worden, verkrijgt een
inhoud van 8000 AD,, terwijl volgens het
verslag van den Directeur der Waterleiding,
hier de geleverde hoeveelheid water poi
etmaal heeft bedragen op Zondag 25 Jlnart
1906 (de geringste hoeveelheid in dat jaar)
1465 AD. en op Zaterdag 1 September (de
grootste hoeveelheid in dat jaar) 4612 AD.,
zoodat de hier te bouwen kelder misschien
de helft van dien inhoud behoeft te heb
ben, en dit dus op de kosten van groeten
invloed zal zijn. 1
De gemeente heeft echter, behalve op de
finnneieclc gevolgen, ook te letten op hy
giënische en industrieelo behingen en die
eischen dat er steeds in voldoende hoeveel
heid zuiver water beschikbaar is.
Waar het besluit van den Roüerde"
schen gemeenteraad langdurig is voorbereid
en het voorstel daartoe steunde op uitvoe
rige rapporten, van volkomen deskundigen,
o. a. dc directeuren van Waterleiding en
Gemeentewerken, die rapporten bovendien,
zijn bestudeerd door 'n ramWoinrni de ge-
zondhcidsconnn. en 't coll. van B. euW„
welke, allen de conclusie van het rapport
eenstemmig aanbevalen, meenen wij, dat
de daardoor verkregen oplossing van Lel
vraagstuk der watervoorziening ook voor
onze gemeente de meest wenschchjko zal
zijn.
Wij meenen dan ook tc mogiti rior»pel
len dat een voorstel tot het. maken ven
roinwalorkcklors aan de eomc-M e-d:,nk
waterleiding alhier niet alleen 1 ij dun Raad
maar bij de geheele burgerij net de iivcmc
instemming zal worden ontvangen.
Schiedam, 26 Sept. 1907.
BELGIË.
150 dokwerker^ beboerende tot de Chris-
tene (katholieke) dokwerkutsbond, hermen
gisteren liet werk hervat. De overige staker»,
behoorendc tot de socialistische bond „Wil
len is Kunnen", zouden hedenmorgen (Don
derdag aan den slag gaan indien de
aanmatigende houding die de Federation
maritime aanneemt hen niet ter elfder ure
van plan doet veranderen. De verklaringen
door den voorzitter der Fédéraiion, Stein-
mann afgelegd, zijn de volgende:
„De houding der werkgevers is uiterst
eenvoudig. In al onze handelingen en beslis
singen zullen wij even krachtdadig blijven
en ook maar geen duimbreedte afwijken van
onze vroegere houding. De werklieden wilicn
Banana «a mumm wan rninriwr a
„In Sueamde in Holstein," Ilerta» groote
ernstige oogen, zochten angstig die van
Swen, terwijl ze antwoordde.
„Aan de meren?"
„Ja."
Bijna had ze een zucht van verlichting
geslaakt. Hij wist dus niets. Ingeborg was
dood, dal was genoeg voor hem - zich in
dc details van liet verleden te verdiep >n viel
hem niet in. Misschien had hij wok g< en
onderzoek voider gedaan en wikte hij den
uitspraak van den dokter niet hooren.
„Het spijt me sjvr, dut ik hij het op
ruimen van het goed mijner moeder geen \an
Uw brieven heb gevonden. Ze zal ze zeker
hebben verbrand."
Herta ademde nog steeds vrruiindm-. „Ik
moet. wel opstappen, hot locaaltreintje komt
al binnen een half uur."
„Die haalt u toch niet meer, juffrouw
Lerhsen."
„Dan zal ik naar beneden gaan en met de
boot oversteken."
Nog voordat Swen een woord er tegen in
had kunnen brengen, was Herta al op weg
naar het bosch. dat haar aan zijn blikken
zou onttrekken.
Ontstemd nam hij de richting naar Wons-
bek weer aan om zijn paard te halen. Als
hij niet daardoor gebonden was geweest, dan
had zeker niets hem kunnen Mollen het
jonge meisje te volgen. Hij wist weliswaar
niet. waar zij woonde, maar dat. zou hij wel
gauw genoeg vernemen. Een zoo opvallende
persoonlijkheid kon zich wel. moeilijk in zulk
een kleine stad onbekend houden, hij zou
haar wel spoedig eens weer ontmoeten.
het. werk hernemen, goedmaar zij herne
men het, op onze voorwaarden en zooals wij
het regelen.
Aangaande do loonsverhoogingskwostie zei
de heer Steinmann dat do be-taande scheid2
raad de toestand der werklieden zal rilde,
zoeken, maar aan niemand is loorisvcrhoo
ging beloofd.
Op hot dreigement van de stakers dat in
dien over 14 dagen goen loonsverhooging
werd toegestaan, het werk opnieuw zou wor
den neergelegd, wist de heer Meinmnnn hut
volgende tc zeggen
Dat is de zaak der werklieden. Zij zullen
op hetzelfde onvcrbiddcllijk verzet onzerzijds
stuiten en wij zullen dó noodigc werkkrach
ten terug invoeren. Overigens, dan zn! het
werkelijk op leven en dood gaan, en dan
zuilen w ij eerst onze voor w aarden
stellen, oer het werk zou hernomen worden."
Een vergadering van de Federation mari
time nam de volgende besluiten:
Geen onkel leider der stakers zal wor
den teruggenomen; de hout- on emailwer
kers zullen twee dagen te voren het werk
hervatten alvorens de overigen aan liet werk
zullen worden gezet. Bij het minste gebruik
van sabotage zal opnieuw de teek-ruil nor-
den geproclameerd.
De bijdrage van de patroons voor de
weerstandskas bedroog vroeger 14 het
geen 700.000 fros. opbracht, maar het per
centage is verhoogd tot 24 waardoor per jaar
een kas van 34- millioen wordt verkregen,
die besteed zullen worden voor de vorming
van een fonds, waaruit de scbacle door sta
kingen geleden, zullen worden he-treden.
Op een plakaat van "Willen is kunnen,
waarin de arbeiders op de belofte van den
burgemeester gewezen wordt, antwoordt de Fe
deration met een plakaat, waarin het ont
kent wien ook het recht te hebben gegeven
iets te beteven. en de arbeider» aanspoort
zich van al hun leiders los 1r maken.
De „Niemve Gazette" meldt nog: Naar
ons uit. zeer betrouwbare bron verzekerd
wordt, is de beer burgemeester nog altijd
overtuigd dat de door hom gestokte beloften
zullen uitgevoerd worden. Hij kreeg daarvan
hedenmorgen nog de bevestiging. Hij ging
echter geen verbintenis aan mgt, de Fede
ration Maritime zelve, maar wel -leunt hij op
de verklaringen van gezaghebbende leden
dezer vorooniging.
Tengevolge van de zaak-Dreyfus, aan
welke graanfirma cte Federation maritime
belette granen te lossen tegen verhoogd loon,
is een vereeniging van graanhandelaren op
gericht ter bescherming van de belangen
van den Antwerpsclam graanhandel, die een
der belangrijkste ter wereld is. Elke firma
zal een jnnrlijksche bijdrage van 300 fros.
storten. Een definitief comité zal spoedig
worden gevormd.
O E Af EN G D F. M ET) ElEF DINGEN.
Maar het was alsof alias samenspande om
dat tc verhinderen welk doel hij cok voor
zijn wandelingen koos, nooit, zag hij haar.
Ook ging Herta niet meer naar het kerkhof,
ofschoon ze vroeger dagelijks nieuwe bloe
men op het graf van mevrouw Haller pleeg
de te Dggun.
Eindelijk ontdekte hij toch haar verblijf
en hij besloot Herta op te zoeken. Hij moert
nog een» in alle kalmte met haar redenee-
ren, hij moest weten in wulk een zielstoe
stand hij zijn moeder had vrlalen. Zooals
het scheen had ze bittere klachten over haar
eenzaam achterblijven aan Herta toever
trouwd, terwijl ze geen enkel woord van haar
martelend verdriet aan hun zoon had laten
weten. Aten lmar innig verlangen sprak
slechts één briefje, dat aan hem was ge
richt en dat- de oude huishoudster had ge
vonden en hem had gegeven. Op het inge
sloten papiertje stonden de weinige, doch
zooveel zeggende woorden: „Verg>ef me
Swen, als ik uit overgroot© liefde voor jou
heb gedwaald. Ik ben uitgeput en gevoel
mij eenzaam; spoedig zal ik naast je Inge
borg liggen Ie rusten." Deze woorden druk
ten hem terneer; en het was bom of de last
gedeeltelijk van hem zou zijn afgewend als
Ilerta Lehrsen alles ervaren zou hebben. Zij
was een verstandige vrouw, haar oogen had
den dat maar al te duidelijk verraden en
haar zeker optreden, haar koele beradenheid
hadden zijn vertrouwen gewonnen. Ze zou
zijn vriendin worden, zooals "e die van zijn
moeder was geweest. Hij verlangde' naar haar
en zij mocht, hem dezen troost niet weige
ren. Zij zou ook uit zijn mond Ingeborg
Engeland.
Londtmsche bladen bevestigen het bericht
leeren kennenhij zou haar de portretten
laten zien, opdat haar duidelijk zou wor
den, wat hij met. haar had verloren. Om ze
ker te zijn haar thuis te treffen, klopte hij
's morgens reeds vroeg bij juffrouw Lansen
aan. Zij kende hem wel en was uiterst ver
baasd hem voor zich te zien staan.
„Is juffrouw Dehrsco thuis?"
„Juffrouw Lehrsen is weg."
„Weg? Voor altijd?"
„Ik weet. het niet," was het voorzichtige
antwoord van juffrouw Lansen.
,,U kunt hot mij gerust zeggen, juffrouw.
Juffrouw Leb rem was wot bevriend mot mijn
moeder; ik ben dus geen vreemde voor
haar."
„ZooDeze verzekering scheen haar an
ders geen vrijbrief voor meerdere vertrouwe
lijkheid te zijn, daar Ilerta haar had ver
zocht het doel van haar reis voor iedereen
geheim te houden en ook niet te verraden,
dat ze nog weer terug zou "komen om haar
bagage, dat ze had achtergelaten, af te
halen.
„Heeft de dame u dan niet gezegd, waar
heen ze is gereisd?" vroeg Swen zeer onge
duldig.
„Juffrouw Lehrrèn ging altijd stil haar
eigen weg. waarnaar ik nooit nieuwsgierig
heb gevraagd of onderzocht. Tiet spijt me,
maar ik kan u geen verdere inlichtingen
geven. Mooi weer vindt, u niet. Hadersleben
heeft in langen tijd niet zulk een prachtige»
zomer gekend.
fJFor-" vervolgd.)
£11
