STADSNIEUWS»
Kunst en Wetenschap.
Rechtzaken
Staten Generaal.
iffMAttUSMZJi«ükKïia&jiiriAMaKtStSraaer «HuaocMK». -r-iT^rYrni*rri^l-""^-r-^J wootNXitenK&^otocv/xv** Kua**»>wsïat»OtMv*nÈew^ui^wwüj^jiKw ."«cm'JuiizXitfM*-***c*{m.JCua#+tiuXKia»aauwWWM»
wtot do Jonge, Kolkman van 'luuderak, I
Aan Laimehol, Be Ma re z Ovens, Plump van
Ijtiivelaiid, Dn Stoppchinr. Timm#f mans en
AYaller.
De hm' lhvinskerk, die do openingsrede
van don hoor Btvmacrl beantwoordde, logde
nadruk op don .strikt ecmiomiseheu aard
van do laak dor commissie en op zorg-
uitligt» Onthouding van alle internationaal-
politieke terulenzen, Hij sprak Hollandsch.
gelijk ook liet meerondeol dor Xodiwhiudsclm
reden in do later volgende beraadslaging.
De heer Heemskerk zeide: Deze commis
sie, hoewel voor een groot deel uil Parle
mentsleden beslaande, is afkeerig van de
politif k. Jarenlang heeft men aangenomen,
dat de economische belangen van België
en Nederland tegenstrijdig waren, liet on
derzoek der commissie zal tonnen, dat dit
onjuist is en overeenstemming bumgon zon
der dal daaruit nog een economisch ver
bond behoeft te volgen. Natuurlijk molen,
vriendschap en de gevoelens van goede na
buurschap van dit onderzoek tie basis zijn.
Na een herinnering aan 18.10, waaraan
thans berde naties zonder w rok kunn m
terugdenken met Inachtneming vair de les
sen der historie, besloot de lieer Heems
kerk nul een woord van eerbied »»n dank
aan den heer Ueernaert.
In de vergadering werd liet concept-regle
ment voor hinde afdeelingen vastgesteld,
henevens liet piogrnm, bevattende: Een
heid in de tarieven van post. legraaf,
telefoon en spoorwegen. (lelijkheid van
belastingen voor ondernemingen, die in
heide landen hun bedrijf uitoefenen.
emiootsehapsreeht. Arbeidswetgeving.
Nliddenstamlsvrnagstuk. Aut •ursi">eli-
len en octrooien. Wcderkecrige erken-
mug van Nederlandse he en Belgische be
wijzen van bekwaamheid. Exetpudor van
rechterlijke uitspraken. Vragen op het
gebied van scheepvaart, bawnregelingert,
schoep» verbanden. Land bouw vraagstuk
ken. -- Eventueel: handelspolitiek.
De vaststelling van dit r-'glemont tokte
nogal discussie uit. zonder dat dit even
wel tot belangrijke wijziging leidde. Van
Belgische zijde werd aangedrongen op
schrapping van het woord „economische"
voor belangen die de commissi zal on
derzoeken. Na beraadslaging werd echter
dit woord behouden, hetgeen van belang
is wegens de daarin gelegen beperking van
de taak der commissie.
Hel Journal de Bnixelles" (het half-amb-
tclijk orgaan) verklaart voor onjuist Rp,t be
richt van den Brusselschen Matin", dat de
gezant van Duitschland stappen zou hebben
gedaan bij de Belgische regeering om er op
aan te dringen, dat van ofi'icieele zijde
geen steun zou worden verleend aan de IIol-
huuBch-Belgische commissie, 'die op het
oogonblik te Brussel bijeen is.
Ned."Indisch Onderwijzers-Genootschap.
Den 1-ten November is te 's-Gravenhage
opgericht een afdeeling »Nederland" van het
Ned.-Indisch Onderwijzers-genootschap.
Tot leden van het bestuur werden geko
zen .1. Cl. van der Bie, Swieterstraat 99,
Den Haag; Oh. 11. Tii. Eijbergen, Columbus-
slrant 200, Den HaagH, Grendel, Daendels-
straat 58, Den Haag; 11. Ph. Kottmann, te
DriebergenNV. Westerkof, Oude Delft 96,
te Delft.
De afdeeling stelt zich ten doel een per
manent bureau van Indische onderwijsad-
viezen te zijn.
A4g. Ned. Bond Yan Industriëelen en
Handelslieden.
Gisteren heeft de Algemeene Nederiand-
sehe Boud van Industriëelen en Handels
lieden in liet, Hotel de Verecniging, te Rot
terdam, een algemeene vergadering gehouden
onder presidium van don heer Louis L. van
Einden uit Groningen,
Na afhandeling van enkele huishoudelijke
aangelegenheden, had de verkiezing plaats
van twee leden van het hoofdbestuur. lier-
kozen werd de heer II. Clr. Vegtol te
VI lage, en gekozen de heer CL van der
Bol te Rotterdam. Daarna kwam aan de
orde de bespreking over een raad van han
del en nijverheid. Besloten werd, dat de
bond zich in verbinding zal stellen met
honden en verenigingen, die zich bewegen
op het gebied van handel en nijverheid, ten
einde tot overleg te komen, ten aanzien
van een in het jaar l!)üS te houden congres.
Bedoeld congres zal zich uitsluitend ten doel
steden liet verkrijgen van een raad voor han
del en nijverheid.
Verder werd aangenomen een voorstel om
in samenwerking met den .4feer K. II. H.
van Bennekorn te 's-llage, plannen te be
rinnen, die het dobbelen op de Beurs zouden
kunnen beteugelen.
Dir. bel. Invoerr. en Ace.
Bij Kon. bes], is, met ingang van 1 Ja
nuari, opgeheven het ontvangkantoor der dir.
hei. en acc. te Nieuwpoort en ingesteld een
ontvangkantoor der dir. bel. en acc. te
Ameide. voor de gemeenten Anteide, Tien
hoven, Laugerak. Nieuwpoort, G root-Am-
tners, Ottoland en Goudriaan
zijn benoemd
tot, ontv. van voornoemd ingesteld ont
vangkantoor der dir. bel. en acc. te Ameide,
.1. van Zijvcrden, ontv. derz. midd. te Nieuw
poort, thans tijdelijk belast met de waarne
ming der betrekking van controleur der
«rondhei, te Haarlem
tot ontv. der dir. Lel. en acc. te Ilillegers-
lieie, 13. J. NL Timmerman, ontv. der/.,
middelen te Leerdam
tot ontv. der invoerr. en van den ace.
op suiker, te Roosendaal, C. II. Engels,
tmiv. der dir. bel., invoerr. en acc. te Ber
gen oj) Zoom
tol ontv. der dir. bel. en ace. te Goor,
- Tielenius Kruythoff, ontv. derz. middelen
e llarmelen
xot ontv. der dir. hel. te Rotterdam (1ste
it'd.), A. Reijerinck, ontv. der dir. lad. en
nee. te Gouda
tot ontv. der dir, hel., invoerr. en acc.
ie Groosbeek, W. P. V. van lleuven, ontv.
iler dir. hel. en are. te Stmnvijk
tot ontv. der dir. bel. en accijnzen te Delft
(buitengemeenten), G. van der Zee, ontv.
derz. middelen te Raalte
tot ontv. der dir. bel. en act', te Lekker-
kerk, D. A. Breen, ontv. derz. middelen
te Schoonhoven
tot ontv. der ,!:r. hel. en ace. te Colijn.—
plaat, C. G. A. Simons/., sum. der dir. hel.,
nvoerr. en nee. in -I» dir. Arnhem;
tot ontv. der dir. hel., invoerr. en nee. te
Ossendi-echt, ,J. Takken, sum. derz. midde
len in de dir. Rotterdam;
lot ontv. der dir. hel. en nee, te Tub-
hergen, A. J. Loiiens. sum. der dir. hel.,
nv. en nee. in de dir. Utrecht;
en zijn voor den tijd van één jaar belas!
met de waarneming van de betrekking
van ontv. der dir. hel. en aec. te Slochteren,
J. Schipper, verif. der invoerr. en aec. !e
Rotterdam
met de waarneming van de Betrekking van
ontv. der dir. hel,, invoerr. en nee. te Sas
van Gent, A. V. van dei' Foen, verif. dor
nvoerr. en acc. tc Nijmegen.
Financieel Nieuws.
De effcctenfinna Chr. Offltntan en Zoon
le LT recht, een oude zaak, die in 1799 werd
opgericht, heelt gisteren zelf faillissement
aangevraagd. Omtrent de activa en passiva
is nog niets hekend. Tot curatoren zijn be
noemd mis. jhr. Schoror en Dop.
Het „IL Dhld." zegt daaromtrent, n. a.
het volgende
„Op grond van de door ons- ingewonnen
inlifhtinsen kunnen wij dan ook melden,
dat de ramp in hoofdzaak beperkt blijft
tot liet kantoor van Chr. Oortman en Zoon.
De firma oefende alleen het commissionairs-
bedrijf. niet ook het kassiersbedrijf uit
andere bankierskantoren hier ter stede zijn
vermoedelijk in de zaak dan ook niet be
trokken, wel daarentegen naar wij gistermid
dag vernamen, een aantal Amsterdamsehe
firma's. Kleine iuyden lijden bij deze ramp
voor zooveel men voorloopig heeft kunnen
nagaan, geen verliezen. De in-hewaargcvïn-
gen in de safes zijn ongeschonden.
Op het laatste moment is nog een recon
structie beproefd, echter zonder gunstige
resultaten.
Nog meldt men ons uit Utrecht;
Het faillissement der firma Chr. Oortinnn
en Zoon, één der oudste en eerecommcerd-
ste financieele instellingen, hier tor stede,
heeft, alom groote ontsteltenis verwekt. Be
halve tal van aanzienlijke families worden
verscheidene hoeren uit den omtrek getrof
fen. De firma was kassier van het toch al
meermalen in geldzorgen verkcerende
rtrechtsch Stedelijk Orchest en 'de Muziek
school der Mij. tot bevordering der Toon
kunst. ITet passief is nog niet vast te stel
len. Do familie heeft niet willen of kun
nen bijspringen.
OVERSCHÏE, 5 November. Door den ge
meente-veldwachter L. van Aalsburg isheden-
namiddag betrapt op het visschen met den
zegen in de Zestienhovensche vaart alhier
de 52 jarige A. G. uit Rotterdam en D. .T.
van der S„ oud 20 jaar, uit Schiebroek,
zonder dat zij daartoe gerechtigd waren.
KETIIEL EN SPALAND, 6 November.
Ter gelegenheid van de plechtige instal
latie van den nieuwen burgemeester wappert
van alle woningen en openbare gebouwen
de vaderlandsche driekleur.
Gemeenteraad van Ketliel en Spaland.
Zitting van Woendag 0 November,
*s voormiddags H uur.
Voorzitter de heer L. Bijl, loco-burge
meester.
Afwezig de heer J. de .long.
De notulen der vorige vergadering worden
ongewijzigd vastgesteld.
Medegedeeld wordt de goedkeuring van
eenige raadsbesluiten door Ged. Staten.
De Voorzitter leest daarna het Kon.
besluit waarbij de lieer J. L. Verveen wordt
benoemd tot burgemeester dezer gemeente.
Daarna noodigt de voorzitter de raadsleden
de Ronde en Oosthoorn uit den nieuwbe-
noemden burgemeester de vergadering bin
nen te leiden.
Wanneer de heer Verveen is binnenge
treden neemt de heer Bijl het woord en
wenscht hem geluk met de benoeming tot
hoofd dezer gemeente, waarvan hij de belan
gen hem aanbeveelt. Dan draagt hij hem
het voorzitterschap van den Raad over en
hangt hem de burgemeestersketen om den
hals.
Dan neemt de burgemeester het woord en
dankt den heer Bijl voer zijne hartelijke
woorden, zich aanbevelende om door hem en
de andere wethouder en raadsleden te wor
den voorgelicht in de zaken der gemeente,
wier belangen hij hoopt voor te staan met
al zijn krachten.
Daarna neemt de heer Bregman het woord
die namens den Raad den burgemeastei toe
spreekten hem de medewerking van de raad-
leden toezegt in alles wat kan strekken tot
behartiging en bevordering van de belangen
der gemet-iJ
Hierna Ww t de Burgemeester met alge
meene stemmen benoemd tot secretaris der
Gemeente waartoe deze de goedkeuring aan
II. M. de Koningin zal verzoeken.
Voorts wordt de zelfde benoemd tot amb
tenaar van den Burgerlijke Stand, waartoe de
toestemming van den officier van Justitie zal
worden gevraagd.
De vergadering wordt hierna gesloten.
Dan treedt de burgemeester van Berk el
nis genoodigde bij deze installatie naar voren
en houdt een rede waarin hij de gemeente
Kelhel gelukwenscht met haar nieuwe bur
gemeester, dien hij gedurende de 23 jaren
dat hij op diens kantoor is werkzaam ge
weest heeft leemt kennen en waardereen en
waarvan hij de overtuiging heeft dat diens
arbeid zal zijn ten zegen van Kethel.
Middenstands actie.
Gisteravond werd in het A'erkooplokaal,
L, Haven, de laatste leden-vergadering ge
houden van de Bchietlanusche Winkelicrs-
vereeniging. Aan de bestuurstafel zaten de
hccren B. van der Zee, Zoetmulder en
Bloemen. De heer B. y. tl. Zee, waarn.
voorzitter, opende en deelde mede dat de
vooizitter, tie heer F. J. Smit, door
'n lichte ongesteldheid verhinderd was deze
\ergniloring hij Ie wonen.
Ruim '/even jaren geleden had spr. dli
eer de eerste vergadering der Sehieil. W'ink.-
Ycieen. le openen, Toen werd de toekomst
hoopvol teaonioot gezien, maar wat er ook
gewerkt en gedaan is, vooral in den Innt-
Mmi lijd bleek dat deze Wink. Veieen.
geen reden \an he.-taan meer liad. Aan wion
de schuld? L een wiukelïersvei'een. werke
lijk niet mee. noodig? Spr. meent van wel,
maar stelt op den voorgrond, dat er meer
samenwerking van de leden moet zijn, dan
tot nog tot1 liet geval wis. Spr. is van mee
ning dut hierin de reden voor het verko
pen der vereen, is gelegen de leden lieten
voortdurend aile werkzaamheden over aan
het. bestuur en z. i. is een dergelijke ver-
ecniging stellig ten doode opgeschreven.
De secretaris-penningmeester, de heer J.
Z oe r in u 1 d e r leest daarna voor de notu
len der \orige vergadering 1 6 Oct.). in welke
vergadering de woimcholijkheid werd uitge
sproken de winkeliersver. te ontbinden. Uit
het volslag van den penningmeester bleek,
dat op 't eind van 1906 in kas was 37.54.
De onkosten sedert dien bedragen f 62.84,
nadeelig saldo f 25.30.
De penningmeester gaf in overweging dit
tekort to laten dragen door alle leden, die in
dat geval f 0.75 a 1 zullen helTBen bij te
dragon. De, contributie word dit jaar rviet ge
ïnd, met het oog op de reorganisatie-plan
nen.
De heer Levy laakt liet niet innen Jer
contributie. Wanneer zulks wel geschied was,
zou de kas inplaats van een tekort, een ba
tig saldo opleveren. Van de zijde van het be
stuur wordt geantwoord, dat men meende den
goedkoopste» weg in te slaan en wordt tto
gedragslijn van het bestuur uitvoerig toege
licht. Na vord'orc discussie 'doet de heer
L e v y het voorstel om ingeval de veroeni-
ging ontbonden wordt do onkosten door de
leden gezamenlijk te doen dragen.
Dit voorstel wordt met 'algemeene (19)
stemmen aangenomen
Alsdan
over liet al of niet voortbestaan
der Winkeliersvereen.
Met 18 vóór en 1 in blanco wordt beslo
ten de Winkeliei-sveroen. te ontbinden.
De heer B. v. tl. 7, e e brengt den leden
die steeds op de vergaderingen der Winke
liersvereen. aanwezig waren, daarvoor zijn
dank, in de eerste plaats de aanwezig*» en
ook niet-nanwezige bestuursleden. Vooral
brengt spr. dank aan den secretaris-pen
ningmeester, den heer .1, Zoetmulder, die
tot. den laat sten lijd de ziel der wreenigmg
bleef. De aanwezigen betuigen hun in-tem-
ming met deze woorden.
Op voorstel van den heer A. M. E, T'a-
penhu'jzert bliil't de heer Van der Zee do
leiding van de vergadering dezen avond
op zich nemen.
De lieer B r o u n t s stelt voor een comité
le benoemen dat een nieuwe verecniging
zal lor stand brengen. De lieer Kamman
en anderen spreken ook in dien geest. Dc
lieer Levy is van meening, dat het comité,
hetwelk zich vormde voor een nieuw op te
richten verecniging, thans de leiding in
handen dient te nemen.
Na verdere discussie verkrijgt de heer
P a p e n h li ij z e n liet woord, die eenige
mededeelingen doet, aangaande een eventueel
op te richten verecniging voor den midden
stand, welke ten doel zou hebben bijv. te
trachten den gasprijs voor licht in het bedrijf
te verlagen, de aantrekkelijkheid van Schie
dam te veriioogen, ter bevordering van het
vreemdelingenverkeer, bestrijding der coöpe
ratie, kwade praktijken tegen tc gaan, in
lichtingen te verstrekken omtrent, belasting,
het verkrijgen van goed begaanbaar zijnde
stralen voor het publick dat 's avonds bood
schappen doet.
Ten slotte wijst spr. er nog op dat bij
de begrootingsdebattcn in den Raad geen
enkele stem opging ten gunste van den
middenstand. Willen 'do winkeliers prnc
tisch werkzaam zijn dan dienen' de winke
liers zich le vorcenigen met allen die handel
drijven om op zoo breed mogelijken grond
slag tc staan.
Tn hef. voorloopig comité dat zich belas
ton zal met het vormen van een nieuwe
Middenstands-vorocniging worden benoemd de
heeren J. Zoetmulder, Brounts, Kamman
Theunissen en Bloemen.
De heer Van der Zee, sluit daarop met een
opwekkend woord de vergadering, do hoop
uitsprekend, dat tlmns een flinke midden
stnndsvereeniging zal te voorschijn komen
wordt tot stemming overgegaan
De „X. R. Ct." meldt:
Van het stoomschip Oesswell, liggende
aan boei 16, is op verzoek van den gezag
voerder verwijderd W. v. d. V., te Schie
dam woonachtig, in dienst van de Stmva-
ioor.-vereeniging. Hij zou aan boord een
■ontrolour met een mes bedreigd hebben.
Dit werd door dc andere Calandstralcrs, die
met hem aan boord waren, ten getale van
28. niet geloofd, waarop zij, toen W. v. d.
V. verwijderd werd, ook van boord gingen.
Later keerden zij er gedeeltelijk weder terug.
Openbare verhuring.
Notaris Sir II M. C. Poortman.
Een partij weiland en watering, groot 2
bunders en 86 vierkante roeden, gelegen in
len Poldei' Niemv-Mnthenes.se, kadaster sec
tie K, nrs. 1 en 4, f'115
Een partij weiland, grnol 2 bunders, 61
vierkante roeden en 40 vierkante ellen, ge
legen, in den/elfden Polder, kadaster sectie
ni's 5 en 6, 195
Een partij weiland en watering, groot 2
bunders, 90 vierkante roeden en 20 vierkan
te ellen, gelegen in denzelfdfin Polder, ka
ki-ter sectie K. no. 10, f135.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Gevestigd in het Beursgebouw.
Geopend alle werkdagen van lot 1tl uur
voormiddag en Maandag, Dinsdag en Vrij
dag van S9 uur nam.
Telephoonmmimea' 244.
1 e v i' a a g d o arbeidskrachten.
Halfw. bakker.
Jongens.
Jongens voor stoom-
kuiperij.
Jongens voor Siga
renfabriek.
Kleermakersleerling.
Kuipers.
Kuipers jongen.
Aangcb. arbeidskrachten.
Letterzcllor (halfw.)
Mandomnakcrsjougen
Mandenmaker
(flessehonbeteener)
Smoutzetter (halfw.)
Timmeririirnsjongen.
Vuurwerker',
Keukenmeid.
Bakker.
Bankwerker (halfw.)
Grof bankwerker,
Huisknecht.
Jongen v. kantoor.
Koetsier.
Machinist.
Plaatwerker (halfw.)
Portier.
Schipper.
Smidsjongen.
Stoker.
Straatmaker.
Timmerl. (halfw.)
Timmerman.
Verver.
Verver (halfwas).
Voorslager.
Zakken maker.
Personen voor lichte
werkzaamheden.
Wasschen aan huis
gevraagd
Naaiwerk aan huis
gevraagd.
Dagmeisje.
De directeur verzoekt aan hen die ver
zuimden te berichten, of zij aan een opge
geven adres zijn geslaagd, bedoeld bericht
ten spoedigste te bezorgen.
Jac Urlus.
Men meldt ons:
Bij t-em» opvoering van nMessalina" re
Leipzig Leeft Urlus het ongeluk gehad zijn
rechterarm te ontwrichten. Niettegenstaande
de hevige pijn heeft, hij dien avond toch
zijne partij tot hel laatste toe gezongen.
Onze gewaardeerde landgenoot is nu ver
hinderd voorloopig op te treden.
Een gastspel hij de kon. hofopera te Dres
den moest door dit ongeval ook door hem
worden afgezegd.
De Roltei'damsche rechtbank veroordeel
de gisteren A. .P., 35 jaar, arbeider le Over
seint* wegens wederspamiigheid tot i dagen
gevangenisstrafCL v. d, X.. 23 iaar, los
werkman Ie Schiedam, wegens mishande
ling tot ƒ10 boete subs. 10 'dagen, P. H
30 jaar, voerman te Schiedam, id. tot 5
«uIjb. 5 dagen.
Voorts werd veroordeeld Al. D., 32 jaar,
rijwiolfubrikant te Schiedam, wegens mis
handeling van een zijner werklieden, tot 10
tintten gevangenisstraf.
Bij Kon. hesl. is benoemd tot substituut-
griffier bij de aiTondissemonts-ivclubank te
Zwolle, mr. Z. Th. N. du Jongh van Arkel,
thans griffier hij het kantongerecht te
Brielle.
Bij Ivon. besl. is benoemd tot substituut-
griffier hii de arrondissementp-rechtbank le
Zutphcn, mr. P. van Regteren Altcna, advo-
caat en procureur tn Zutphcn, thans tijde
lijk belast met de waarneming van het i.mht
van griffier bij den raad van beroep (onge
vallenverzekering) aldaar, en kantonrechter
plaatsvervanger in liet kanton Zutphcn,
Bij Kon. Besl. is benoemd tot raad-heer
in liet gerechtshof te 's-IIcrtogcnlmsch, mr.
K. Af. Plmff, thans president der nrromlis.se-
ment--rechtbank te Dordrecht.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 5 November.
(Vervolg.)
Dn heeer DE STUURS betoogde, dat we
van de pacificatie van Atjeh verder zijn
dan ooitdat we geen eerlijken oorlog voe
ren, maar bezig zijn de bevolking uit te
moorden, daarbij vrouwen en kinderen doo-
dend zonder noodzaak. Ons pacificatiestelsel
is gebaseerd op geweld en schrikaanjaging.
Spr. vertrouwde, dat de publieke opinie in
den heersellenden toestand van wreedheid en
onmacht op Atjeh, van verblindheid op Bui
tenzorg en van onwetendheid op het Plein
verbetering zal brengen.
De heer BOOGAARDT betoogde dat, de
financieele toestand gunstig is. liet nadee
lig saldo zal voel lager zijn dan geraamd
is. Toch waarschuwde, spr» voor opdrijving
der uitgaven. Spi. bracht hulde aan den
go uve me ut'-gen cru al Van Heutsz en wraakte
le eritiek, op ons optreden in Atjeh njtoe.
oefend, die gevaarlijk en ongemotiveerd is
Na eenige economische beschouwingen
kwam spr. op tegen den verderflijken in
vloed vnn het Islamisme en bepleitte hij
finaiu'ieelen steun aan de zending vnn Be-
«pering.-wege.
De heer VAN DEVENTER bepleitte af-
•huffing van het. z.g. wijken.ste]sel,"daar het
wonen in ghetto's nit den tijd is. Hij meen
de, dat de medegedeelde ergerlijke feiten om
trent Atjeh in hoofdzaak als waar moeten
worden Beschouwd. Om hierin verbetering
le brengen diende naast den Gouverneur van
Atjeh een hooggeplaatst civiel-ambtenanr ge
steld. De hoeten- en heerendiensten dienen
op Atjeh finaal afgeschaft.
Qm de buitenbezittingen en Javri j0r
grooter kracht te brengen, zal Nederland
meer voor Tndië moeten doen en den znoge-
nnmnden rontepost moeten laten vallen
De heer VAN BIJLAXDT bepleitte
opium verbod en optreden teg^n den Tslam,
om den oorlog in Atjeh den kop in te druk
ken.
De lieer TITOAISON, zich beroepende op
den noodkmet in de „Avondpost", betoogde,
dat hot systeem van onmacht in Atjeh is
geworden tot een systeem van wreedheid
door spreker in bijzonderheden geschilderd,
vovtromvond, 'dat de stem der publieke opinie
in liet Gouvernementshuis te Kofnradja zal
doordringen.
Aforgen 10.15 voortzetting»
Zitting van Woensdag 6 November.
De VOORZITTER deride mede, dat in
gekomen is hel wetsontwerp tot gedeeltelijke
drooglegging van de Zuideiv.ee en de indij
king van het AVieringenneer.
Bij de voortzetting- van de behandeling
der Indische, begroeting, sprak de. heer
1JZERMANS waardeering uit voor het be
leid vim den gouverneur-generaal en voor
de goede samenwerking tussehen dezen en
rit» Regeering. Ilii bracht generaal Van
Heutsz hulde voor de wijze waarop hij vooit-
arbeidt aan de lot stan'dkoming van de een
heid in Lmlic, die leidt tot organisatie. Maar
betreuren deed hij het bekende schrijven
van den gouverneur-generaal in zake dc mis
handelingen in Djamhi.
Spreker behandelde 'daarna de Atjeh-
politiek en erkende dat de gruwelijkheden en
wreedheden een bedenkelijke hoogte berei
ken, en dut. daaraan een einde moot komen.
Wat spreker vooral afkeurde was het mishan
delen van getuigen wegens weigering van
het verstrekken van inlichtingen omtrent ons
vijandig gezinden. Zij die aldus handden,
zouden dat niet doen indien zij zich Ver
plaatsen konden in don toestand dier lieden.
Inttisschen acht spreker het noodzakelijk
dat het stelsel-Van Heutsz worde vastge
houden.
Hij acht liet vnn het grootst" belang dat
het bestuur lïlijve onder de vaste leiding
van den man die het land door en door kent.
Hij zou ook niet de verantwoordelijkheid
willen dragen van vervanging van den gou
verneur van Atjeh en Hij ging mede na-t F'
advies vnn den genv.-generaal en den gou
verneur vuil Atjoh om onze geregelde troe
penmacht niet meer uit te. breiden. AViinr
spr. echter wol sterk op aandrong wns hetere
bescherming vnn de ons goedgezinde bevol
king. Het oude beproefde» en door spreker
warm aanbevolen middel om den samenhang
onder de bevolking te behouden is deze te
laten regeeren door haar eigen hoofden,
krachtig gesteund door onze Regeering. Men
geve der hoofden middelen om de goedgezin
der! te beschermen, b.v. door aan ieder hun
ner oen kleine macht gewapende politiedie
naren toe le voegen. En zulks in de. eerste
plaats in die streken waar het vpiv.et op dit
oogonblik het krachtigst is. En dun geleide
lijk in andere streken.
Niet do soldaten, maar de hoofden wil
len dan voortaan de pacificators van Atjeh
zijn, en dc betreurenswaardige anarchie
op Atjeh zal cerr einde nemen.
De lieer DE WAAL MALEFI.IT trachtte
aan te toonen, dat, waar de toestand d-»r
financiën op dit oogenblik oneindig Imtri
Is dan in vorige jaren tengevolge van do
verhoogde t'nprijzen, het finuncieeie beleid
van dezen Minister ons in ongunstiger po
sitie dreigt te b"engan, dóór lichtvaardig.'
uitgaven, en uöor ten onrechte verschillende
«u-
tmgaven onoer nmtnngewoue te rangscnu»-
ken. En de engcnislbeid' neemt nog toe
rils men let op de definitie, welke de Mi
nister van buitengewone uitgaven geeft.
-Mot een beroep op China gaf spreker
verschillende middel m aan lot bestrijüin-!
van het opium-kwaad.
Spreker drong aan op plaatselijke af
schaffing vnn heerendiensten.
Wat Atjeh betreft, constateerde spreker
dat niemand bier in de Kamer heeft ge
zegd, dat we ons daaruit moeten terugtrok
ken. Alaar spr. meent TTat men, onderden
voortdurenden aandrang naar troepenvei-
mindering, daarin op dit oogenblik wal L'
ver is gegaan. Voorts meende spr., dat
men ctc onderneming van de ons vijanctig
gezinde bevolking te weinig gemakkelijk
heeft gemaakt.
De heer VERHEI' betoogb dat hetgeen
gezegd ia omtrent do gruwelen en wreeJ
heden, op Atjeh zonder nader onderzo",
niet zoo geheel zou 'durven ondcrschn
ven, maar dat hij toch uit verschillet10
omstandigheden den indruk heeft ?ekregr 1
dat het oorlogshandwerk op Atjeh hy
steeds de ernstige heteekenis heeft. 0
tiet moet hebben.
Spreker oordeelde met den heer Tin"101
son, clat van troepenversterking vanAtj--1
