O n gf" jaargang, Zondag 8 December 190/ m. 12562 Derde Blad Een „nieuwe" stand. Goedkooo uit! E2ÏGELSCIIE BRIEVEN. SCHIEDAMSCHE COURANT zc courant verin Lijnt d ago 1 ij ks, meiuitzondering van Zon- en Feestdagen L'woi" fin Vnnr h i /wl m n t Deze ".nivuimjViul ^on- en reasrua Pi ijs por kwarlan 1oor S c li i e d a m on V1 a a r d i n g c n fl. 1.25. Pr per P05' c? Prijs per week: oor bclued am en VIaardingen 10 cent Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen wenden dagelijks aangenomen, Advcrtentién voor liet eerstvolgend nummer moeten des middags vóór tor aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Ilaven,) mi i-if-iorrrr Truien I, m mm viminiIUILi •aaico een Prijs der Advei'tentiöii: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettere naar de plaats die zij innemen. Ad verte ntiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven biervan zijn gratis aan bet Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Z a t e r d a g a v o n d verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen. Intei'C. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor de Administratie No, 103. CXXIl. ONDERGRONDSCIIE IIUWEL 1JKS- V OLTREKKIN 0 (Van onzen Londcnschen ïncdewerker.) Londen, 2 Dec. 1907. Er zijn weinig steden in de wereld, waar men zulk een eigenaardige omgeving voor etn huwelijksvoltrekking kan vinden als Eer te Londen. Dit valt weer op, nu morgen ie voorzitter van bet J]oogerbuis, do Lord Chancellor, Lord Loreburn, voor dc tweede maal in het huwelijk zal treden met de nicht lan den vorige» minister van financiën, vroe ger Sir Michael Iïicks Boacli, mi Lord cn Viscount, St. Aldwyn. Dat huwelijk zal ingezegend worden in de ondergrondsche kapel van bet parlement sge- touw, Om het eigenaardige daarvan nu tot ajn recht te doen komen, is bet noodig en wk nel interessant oen en ander van dat gebouw te vertellen. Zooals men, of anders Backer voor Men weet, is hot tegenwoordige gebouw in 1SJ0 lerrezcn op de puinhoopen van liet in 1831 afgebrande. Doch liet is toen niet heelomaal afgebrand. Wie met een parlementslid van liet Lagerhuis naar do kleedkamer voor die heeron gaat, ziet 'dadelijk dat hij in zeer oude kloostergangen is gekomen en wordt er daardoor aan herinnerd, dat hier oudtijds dc abdij van St. Stepbanus stond. Verder is blijven stnnn de reusachtige Hal, door Wil liam Rufns, den zoon van Willem den Ver overaar, gebouwd Als men nu uit het eigen lijke gebouw, die Hal binnengaat, ziot men aan zijn linkerhand een deurtje met oen koordje er hij, waarop de woorden Crypt". Langs nauwe wenteltrapjes komt men in eon kapel, onder den grond, die een juweel tje van gothische bouwkunst is, versierd met ecu zorg en zonder naar de kosten te vra gen, op een manier, die bewondering ver dient. Men zou zich kunnen voorstellen, dat in het Kremlin iels dergelijks te inden /ou tvezen. De kapel is niet groot, niet hoog van verdieping, en zou hna-t pikdonker we/en, Mimeor men er geen elect riseh licht had aangebracht. Zoo seh tiert en blinkt alles, alsof de hogen en wanden vol edelgesteenten zitten. Tn die kleurenpracht ..doet" heel mooi hot donkerpurperen altaarkleed, nut parels versierd, dal, naar men zegt, door niemand minder dan Kotiimrin Elizabeth is bewerkt en zelfs door h.rar moet geweven zijn. In vroeger jaren is deze Cnpt voor van alles gebruikt. Alen heeft er een geraamte ge- tonden van een vrocgeren aart-bisschop \an Canterbury. Een tijd lang heeft hel als rom melkamer gediend. Toen is het Inter weer 'en gebruike gegeven aan Addington, toen foe voorzitter van hol Lagerhuis was. Deze foren hebben namelijk vrij wonen in het Parlementsgebouw. Addington dan zag er niets in, om do kapel voor eetzaal te gebrui ken. Alles wat aan haar gewijden oorsprong herinnerde, was er toen zeker allang uit verdwenen en wie wel eens de gioote eet zalen der oude abdijen en kartelden in Enge land zag, waar men inet karos en al kon binnenrijden en uitrijden ook. wat voor de foren soms noodiger was, die kan begrijpen fo Addington, niet beter wetend, ook deze zaal voor eetzaal geschikt achtte. Gelukkig waren zoowel Sir Edward Barry diens zoon, de architecten die het tegen woordige gebouw, na den brand van 1831, touwden, mannen van smaak en kennis, dj zagen al heel gauw welk een juweeltje behouden was en zij namen al dadelijk noodige maatregelen, om dat juweeltje Z'jn tegenwoordige rijke zelling te geven. ha dien tijd is het dan ook herhaaldelijk «s kerk gebruikt. Men ziot cr onder nnde- een prachtig doopvont die herhaaldelijk gebruikt is, om kleinkinderen vnn achtereen- eigende „Speakers" te 'deepen en soms °°k van parlementsleden. Er is slechts eenmaal sprake geweest oih to kapel van St. Mary in the Vaults» zooals zij officieel heet voor een huwelijks- uitrekking *c laten gebruiken cn dnt wel, °on de heer Teel speaker was en diens oditers met den heer Rochfort Maguire zou houwen. Doch om de een of andere reden is J toen niets van gekomen en dezen trouw- TOn in de St. Mnrgnretskcrk, die vlak bij .^fostminsler Abdij staat en waar zeer 0 loieole huwelijken in den regel voltrokken borden. Zoodoende wordt het huwelijk vnn Lord Loreburn, het eerste dal daar zal wor den voltrokken. Dit heeft zijn eigenaardige bezwaren, vooral waar hel zulk een hoogge plaatst persoon geldt. Men kan namelijk niet meer dan 210 per.-onen plaatsen en zoodoen de kunnen alleen do ministers on hun vrou wen en de naaste bloedverwanten van bruid en bruidegom er plaats vinden, want daar hier liet ministerie zoowat 50 man sterk is, blijft er van de 210 plaatsen niet veel over. Xu ik toch, zooal niet in de politiek, dan toch in een politieke omgeving ben. wil ik nog een paar zonderlinge gebruiken vertel len, die men bijna dagelijks in het parlement ziot toepassen, lederen dug gaat de Speaker, voor de zitting met gebed geopend wordt, in zekere statie naar de vergaderzaal. Hij draagt pruik on loga, de „Mnce", het toe ken des gezags wordt voor hem uitgedragen en alle» is hooi plechtig. Zoodra hij nu in de zaal koml, maakt hij drie diepe buigingen tegen zijn eigen zetel, 'die nnn het andere eind staat. Die drie buigingen ziet men ook ieder lid maken, die, pas ge- ol' herkozen, voor liet eerst zijn zetel gaat innemen. En niel alleen hijzelf maakt de drie buigingen, doch ook de heide leden welke hem binnen leiden bij dien eersten keer. Tevens ziet men dan den Speaker bij elke buiging even zijn steek, die hij daarvoor heeft opgezet, afne men en als men nu weet, waf die 'drie bui gingen befeckonon, mankt dat sleelrafnomen nog al oen dwazen indruk, hoewel er natuur lijk niets oneerbiedigs mee bedoeld wordt. In Iangvcrvlogon tijden, toen de afscheiding 1it«ehen kerk en staat hier non; voel minder scherp was dan nu, stond namelijk naast den voorzitiorszctel een altaar, met de Heilige Hostie erop en 'de drie bttiginge ngoldcn deze laatste. Tk heb wel eens liooren vertel len. dat de minste leden van het parlement weien wal dat buigen fietcekent cn hot maar werktuigelijk blijven doen. Een andere werktuigelijkheid, m de ge woonte, wanneer de zitting 's avonds wordt opgeheven, dat dan alle suppoosten, dienders cn kamerbewaarders door bet gehcele geitouw roepen „Wie gaat er mee nanr buis?" Who eoos homo?) Dat gebruik is ontstaan in de dagen, dat het X avonds alles behalve veilig was, al leen door London's straten te loopen, daar de politie slecht cn de si raai roevers brutaal waren. De luien sloten zich daniom zooveel mogelijk bij elkaar aan en waren zoodoende beter in staat oen aanranding af te slaan. Men b<=eft evenwel dat die vooiv.orgsmaat regen tegenwoordig geen den minsten zin meer heeft en toch wordt bij nog geregeld iederen dag volgehouden. Ook eigenaardig i.s het, wanneer men in den kloostergang komt, waarover ik in hot begin vnn de/on brio! gewaagde, en die nu voor k' "Hknmm of jui-tor garde robes dienen, da' men daar wel overjassen en parapluies of stokken, doch zoo goed als geen hoeden ziet De lrd"ii houden hun hoed haast altijd bij zich. Ze zitten met dien hoed op in de zaal en nemen hem alleen af als zij ojistaan, om te spreken, of om te loopen. Slechte bij een gelegenheid mag een lid zittend, of liever moet hij zittend spreken en dan moet hij oolc een hoed op hebben. Heeft hij er zelf geen bij zich, dan leent een buur hem er een en als de hoofden dan erg veel in groote verschillen, krijgt men natuurlijk allermal stc verlooningen. Of de hoed zakt hom over hel gezicht, of wel hij staat mot moeite te balanceren. Die eene gelegenheid, om te spreken zittend, met een hoed op, is wan neer de sluiting van het debat, of de verda ging der zitting is voorgesteld; daar moet dadelijk over gestemd worden cn men mag alleen den voorzitter vragen of een opmer king maken over het al of niet buiten de orde zijn van het voorstel Die geboeidheid aan hun hoed is ook al weer een zeer oud symbool van de onafhan kelijkheid van hot parlement tegenover dc Kroon. Zooals men weet is de hoed altijd liet toeken van vrijheid geweest, men denke slechts aan de Grandcs van Lpanje, die hun koning met ongedekte hoofden naderen, de legende van Wilhelm Teil en Gessler's hoed de phrygische muts der republikeinen en andere dergelijke dingen. In vroeger eeuwen moest hof parlement wel op dergelijke din gen staan,"doch nu niel meer, natuurlijk en liet gebruik is vrij zinledig. Nog maller even wel is 'de gewoonte, die ook dagteckent ui die dagen var. strijd met de Kroon, om de deuren der zaai to sluiten, zoodra een ko ninklijkc boodschap in aantocht is. Die wordt overgebracht door den Gentleman of the Black Rod, een hofbeambte van hoogen rang, die een zwarte staf draagt. Als die aankomt, hoort men nu nog roepen „Black Rod", bij wijze van waarschuwing, de Ser geant at Arms, ook al een zeer hooggeplaatst ambtenaar, sluit fluks de deuren en laat den ander flink daarop botteen, Dan kijkt hij doodvoorzichtig door oen kijkgaatje in de deur of or ook gevaar dreigt, deelt den Voorzitter moe, dat dit niet liet. ge\al is en deze geeft dan eerst verlof den vertegen woordiger van Zijne Majerteit toe te laten. Wanneer men den ontsprong van al deze dingen in hel oog houdt, worden zc wel in teressant cn in elk geval is het alles buiten gewoon eigenaardig, evenals de huwelijksvol trekking op morgen, waarover ik begon on die mij ongezochte aanleiding gaf een en ander van andere gebruiken te vertellen, naar ik hoop, tot genoegen mijner lozere. ITel is een niet te ontkennen feil, dat op het gebied der sociale kwestie Duitsch- land ons voorbeeld is. Wij 'hebben sociale Gcrmanismcs, enkele politieke partijen ne men strijdkreten van het Duitscho sociale slagveld over, wij bewerken. Duitscho so ciale wetten, en trekken, naar Dnitsch voorbeeld, gemaakte wetsontwerpen in, wanneer Duiischc ervaringen leeren, dat het Duitscho voorbeeld niet heel goed was. Wij doen Duilschland na cn wij doen hot na met de ons volk kenmerkende voor zichtigheid cn bedachtzaamheid zoo, dat wij ons voorbeeld zooveel voorgift gunnen, dat het den tijd heeft om ons te laten zien, dat het verkeerd is. Indien zich dus in Duitsehland een nieuwe strooming op sociaal gebied voor doet, is het van belang haar onmiddel lijk te gaan verkennen, omdat wij weten, dat wij over zekeren lijd diezelfde stroo ming ook bij ons zullen kunnen waarne men. liet nieuwste is nu in Duilschland de ontdekking van een nieuwen stand. Ka den werkliedenstand, den militairen stand, don grootgrondbezitters-, boeren- en groot- handelaarssland, na den stand der indus trie kapiteins, en na den middonsland, toont men ons nu een apart soort mid denstand, namelijk dien middenstand, wel ke dc kleinere staats-, gemeente- en par ticuliere beambten omval. Deze middon sland heeft in den laatste» lijd een goede pets. Zeer zeker wat de staatsbeambten aangaat, die zells hij den sehatkistbewaar- der in een goed blaadje staan en wier salarisvcrhooging aanhangig is. Maar ook wat dc gemeentebeambten en wal men in Duitsehland „hij particulieren aan gestel- den" noemt. Men heef! het over hel mcnschwaauligc bestaan van die standen cn men komt tol de ontdekking, dat dit bestaan niet monsoh- waardig is. En dit wol, langs den allereenvoudigste» weg, volgens een optelsommetje. Even pre cies en oneerbiedig als men het spelden geld van een Xcw-Yorkschc dollaikoningm narekent, zet men een begrooting op van wat zoo'n beambte moet uitgeven. Het schijnt, dat zoo'n Amerika,anselte 40.000 dollar per jaar noodig heeft, volgens een rekeningetje, dat wij onze lezeressen niet willen onthouden Bontwerk 5000 dv diner- toiletten 5000 d., bal- en opei.itoiletton 8000 d„ opera- en avondmantels 2500 d., visitetoilellen 3000 d„ morgenjaponnen 3000 tl, a.utomobielcostuums 2000 d., né gligé 800 d., witgoed 1500 d., hoeden en voiles 1200 d., rij japonnen 750 d., schoe nen S00 d., kousen 500 d„ waaiers, kant cn juwcefon 2500 d., handschoenen 450 d., zak-Joeken GO0 d. en chemische was- scherij 1000 d.; samen 3S,GOO dollar. Dc rekening bij een 40-jarige Duitsclie beambten met twee kinderen wordt «enigs zins anders. Hij moet alles doen met het „chemische waschgnld" van dozc dames, ongeveer 4000 mark. Daarvan betaalt hij clan 1. Woning 836 mark 2. E ton (52 maal 24 M.); klcersn en wa,sch (50S M.) 1756 3. Vuur en licht (220 M.) en liutp hn 't huishouden (120 M.) 340 4. Schoolgeld (140 M.). Belas ting (11 M.) 250 5. Kleinte uitgaven (couranten, contributies, verzekering, dokter en apotheker, Repara ties, zakgeld, enz.) 900 het dagelijksch eten van *86 pfenning is wet heel lang; bij een enquede Karlsruha bleek bijv. onlangs, dat een industrie-arbei der 95 pf. por dag noodig had. Een dienst bode heeft dj famitlic niet, niets dan e,en. werkvrouw, die 120 mark por jaar moet hebben. Schoolgeld wordt alleen voor het oudste kind berekend; bet jongste wordt gecenseerd op een volksschool te zijn. En toch komt men tot de ontdekking, dat bijna geen van de beambten, wier uitgaven het bovenbedoelde getal bedra gen, zooveel verdienen, noch een Verwal- tungssekretar, noch een Gerichts- of Poli- zcisekretiir, een postassislent of een open bare onderwijzer. En nu hebben deze staatsbeambten het nog het best. Dc gemeente-ambtenaren, speciaal de Pruisische, zijn in voel min der conditie, eensdeels omdat zij in den regel niet een eigenlijke beambten-positie hebben, doch door dcgemeenten veelal gelijk gesteld worden met wat wij in ons land „bedienden" noemen, dus vaak'niet een aanstelling' voatt hun leven hebben, maar* een aanstelling, dia telkens opzeg- baad fe op 3, 2, ot£ zelfs op 1 maand en iirt Vele gevallen zeei' (,,los" is. Het allerergste zijn er imtusschon in Duilschland die particuliere „bedienden" aan toe. D.o Duitsclie Rijkskanselier heeft over hun positie een hoekje opengedaan in een memorie van 30 Maart, dat „hoe ken" spreekt. Het belangrijkste is daarbij weer de sta tistiek van de salarissen der mannelijke „bedienden", waarbij natuurlijk als bedien de beschouwd wordt ieder, die in dienst is van particulieren, hetzij personen, ven nootschappen of maatschappijen. Hiervan hebben 11.43 pet. con inkomen van 2100-2400 M, 1G.27 1800—2100 15.91 1500—1800 12.37 1250—1500 11.49 1000—1250 Mei de dames is het natuurlijk nog veel slechter gesteld. Daarvan hebben 38.8G pet. een ink. van minder dan 1000 M 29.45 TOGO—1250 14.48 12501500 17.21 meer dan 1500 Het gemiddelde inkomen van een man nelijke bediende blijkt zoodoende 2064.51 mark te zijn, van een vrouwelijke 1135.58 mark. Natuurlijk zijn er vele diu meei hebben. Ruimt 10,000 inanr.en en 16 vrouwen heb ben 3600 mark, ruim 11,000 mannen en 5 vrouwen hebben moer. Maar voor dc groote meerderheid zijn de bovenaange haalde getallen de normale. Dat hier indeulaad een kwestie is, dat men van alle kanten voor deze mcnschen opkomt, opdat ook voor hun verzekering togen ouderdom, invaliditeit en ziekte enz. gezorgd wordt, gelijk dat bij de werklieden mi Duitsehland het geval is, spreekt na het bovenstaande wel vanzelf. Dc vraag is maar, wanneer deze zaak ook bij ons aan de orde zal komen. Totaal 40S2 mark Bij deze rekening wordt veronderstelt, dat de woning zoo goedkoop mogelijk is (3 kamers en 2 kabinetjes). De prijs voor „Wem Gott will rechte Gunst crweisen Den sclnckt Er in die "Wette Welt." Alen is het wel daarover eens, dat rei zen een vermaak is, dat, mits liet goed wordt beoefend, uitstekend gezond enver- frisschend is en bovendien veel genot, ont wikkeling en afleiding geeft. Maar men is Hot er bovendien over eens, dat reizen heel duur is en dat de neiging lot reizen een nieuwe uiting van luxe is, die niet moet worden in de hand gewerkt. Dit laatste staat, dunkt ons, niet zoo vast. Hoogstens zouden wij willen toege ven, dat niet weinigen boven hun krachten reizen en dat liet mot eenig overleg niet onmogelijk zou zijn de kosten van hel reizen belangrijk te verminderen. Op dit punt zou voor volwassenen door goede voorlichting en door liet zoeken van kracht in verceniging, nog heel wat zijn te be reiken. Doch ook voor jongere lui, spc ciaal voor de jonge lui, die middelbare of hoogere scholen bezoeken, zou het (goed koope) reizen oen heilzame afleiding zijn van hel vele sludeeren en voetballen. Op dit punt treffen wij in Duitsehland een merkwaardige instelling aan, die hebben wij liet wel in Nederland nog te weinig bekend is. Het is de verceniging tot het organiseeron van studenten- en scholieren-logementen, die overal in Oos telijk-Duitschland en Oostenrijk, doch ook wel aan dc Oostzeckust (Zappöt, Misdroy, Ahlbeck) en in dc Eiffel werkt. Deze ver ceniging is cr in geslaagd, om in allerlei veelbereisde streken zeer eenvoudige loge menten voor jongelui van minstens 16 jaar in te richten, waar do hecren een gratis onderdak, maar niet gratis ontbijt kunnen vinden, tegen vertooning van een door den directeur van hun school uit te geven kaart. In 1904 waren er zoo 1G4 van die logementen, met 681 bedden, waarvan in dat jaar ruim 15000 jeugdige bezoekers gebruik hebben gemaakt. In hoofdzaak dienen zij voor nachtkwar tier op voetreizen. Daarom is ook liet voor schrift, dat men er niet langer dan één nacht op de heenreis en óón nacht op de terugreis mag verblijven, tenzij ziekte of buitengewoon ongunstig weer verandering noodig mochten maken. Zoo vindt men b.v. op den weg KeulenTrier 1G van die logementen, op den weg Aken—Sinzig 12 on op den weg Aken—Trier 7. De jongelui kunnen dus van Aken naar Trier en van Trier naar Keulen komen zonder dat hun dat meer kost dan een paar mark per dag voor eten en kleine uitgaven. Een voetreis van een dag of 16 door die mooie streek lioeft hun dus niet meer dan een gulden of twintig tc kosten. En als men rekent, dat men ongeveer van elk punt in Nederland voor ongeveer een rijksdaalder in Aken kan komen, zou do totaio reis niet meer dan f25 behoeven fe kosten indien men maar voor Neder landers dergelijke instellingen had. Doch dat is niet het geval. De bedoelde logemen ten zijn zeer beslis! alleen voor Dnifschars van Duitscho afstamming. Er is dus geen kans voor Ilollandscho jongelui om van deze instelling tc profitee- ren. Maar bet is misschien wel mogelijk, om naar het Duitsclie voorbeeld iets der gelijks in ons land, desnoods in combinatie met oen of meer andere kleine landen, te krijgen. Het is ginds één man vooral, een fabrikant tc llohenelhe (waar bet besLuur ,-an deze instelling gevestigd is), die dc zaak in 188-1 op touw heeft gezet en nu il zoo schitterende resultaten bereikt heeft, waarom zou in Nederland, desnoods in samenwerking met Denemarken, België en Zwitserland, niet iets detgelijks mogelijk zijn? Men bedenke toch eens, hoe buiten gewoon goedkoop des zomers hel spoor- reizon in Nederland (cn in België) is, lioc gemakkelijk men dus kan komen aan dc plaatsen, waar men zijn tocht zou kun nen beginnen. En dan overwege men, hoe heerlijk het voor minder hcmithlclden. zou zijn, om op deze wijze, zonder eenigo luxe uitgaven, ook tc profiteeren van de mooie natuur. Natuurlijk, er zijn moeilijkheden. Men moet op geschikte punten geschikte logementen of particuliere huizen kunnen vinden, waar men den jongelui dit onder dak zou kunnen geven. Men moot boven dien do geschikte personen vinden, die in zoo'n logement een oogje in liet zeil zon der. kunnen houden. Doch dat is ook in Duitsehland gebleken mogelijk te zijn; hoe, zal men zeker in llohenelhe wel willen zeggen. En dan zijn eindelijk, met betoog op onze eigenaardige omstandigheden weer nieuwe oplossingen te vinden, lloe gemak kelijk zou men hier en daar een oude tjalk kunnen stationnceren, om als logement- schip te dienen. Wat hangmatten, met wat dekens, een paar knoppen in den wand, een paar houten stoelen en een paar ijze ren kommen en het ameublement zou klaar zijn. Water daarbuiten ii discretion I En hoe gemakkelijk zou men niet wat vis- schersschuiten met een zeildoeken nacht- logies-tcnt voorop kunnen inrichten voor watertochtjes zomers door de veel tc wei nig bekende, prachtige waterstreken van ons vaderland. Wat een heerlijke ontspan ing, zoo eens een week over dc Ilolland scho en Zoeuwschc wateren, of over de Zuid-IIollandsche en Fricsche meren te zwalken. Natuurlijk de jongelui zouden niet te zwak ol niet te jong mogen wezen, zij zouden goed op liet water vertrouwd moeten zijn en moeten kunnen zwemmen. Maar wat een genot zou men zoo dan ook kunnen liebhen, wat een gezondheid opdoen, wat een ervaring en zelfvertrou wen krijgen, zonder iets wat op luxe lijkt! Doch het is waar, liet ïs niet in de mode, hot is niet voetballen. En dan, men moot llinke kerels daarvoor hebben, jongens van Jan de Wit, die anders kunnen slapen, dan op normaal springveren matrassen van zooveel gulden, en tegen een stootje bestand zijn. En men moet mama's heb- i

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1907 | | pagina 9