I
i
BI"*
gr Jaargang,
Zaterdag 21 December I9üï
Hst SdieJausÉj Gjmasiii.
12573
ijkjes op het leven in
een groote stad.
i
Kennisgeviii g.
1
I
m
y.
vl
Bericht.
BUITENLAND.
ivf
1.M
J
t
- D'
3CHIEDJ MSCHE COURf'iT
Deze courant verschijnt d a go 1 ij k s, met uiteomïermg van Zon- en Foestdacen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Yi a ar dingen tl. 1.25. Franco
per post fl. 1-65.
prijs per woeiVoor Schiedam en Vlaardingea 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
aar aan hot bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Zij, die zich met ingang van 1 Januari
j.jj. op do „Scliiedainseho Courant" abon-
ocercn, ontvangen do tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Inrichtingen welke gevaar, .«■cliade
ot hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Goven kennis aan de ingezetenen, dat op
heien aan :\V. A. HOEK tc Rotterdam en
zijne rechtverkrijgenden vergunning ver
leend is tot oprichting van een ma
chinefabriek on oen ktStel makerij
ca plaatsing van een gasmotor van 12
paardenkracht, in hcL pand .staande alhier
aan'den Builenhaveuweg no. 13-1, kadas
ter "sectio L no. 115.
Schiedam, den 2Qskn December 1907.
Burgemeester en 11 et houders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA,
IV. (Slot.)
Aan liet slot van ons vorig artikel consta
teerden we dat wc bij het nagaan van de
lijst der Schiedarnscho leerlingen op het
Gymnasium geen één hebben aangetroffen,
afkomstig uit oen arbeidersgezin. We willen
gaarne bekennen dat dit feit door ons be
treurd wordt en we veronderstellen dat
menig leeraar aan dio inrichting met vreug
de een begaafden zoon van een arbeider
in zijn klasse zou begroeten. En, aangezien
de Verordening op het Gymnasium in iedere
klasse één kostelooze plaatsing aanbiedt aan
kinderen van ouders, voor wie liet schoolgeld
te hoog is, wanneer dio kinderen geacht wor
den werkelijk begaafd tc zijn, verbaasde bet
ons te hooren dat door den kleineburger-
etand van deze bepaling zoo zelden wordt ge
bruik gemaakt en tc zien.dat de arbeiders
stand doet alsof zii in het geheel niet be
staat. Door deze wijze van 'doen gaat er on
getwijfeld ieder jaar uitstekend te gebruiken
intellect voor de maatschappij verloren. Voor
zulke jongens zou het niet zoo'n moeite kos
ten de studieboeken bij elkaar te krijgen en
eenmaal aan de Universiteit zouden zii met
een of andere studiebeurs en later met een
rijksbeurs te helpen zijn, We vernamen met
genoegen 'dat dit van Schiedam uit al meer
malen was geprobeerd en gelukt.
Roman van
LOUISE WESTKIRCH.
-fik
t»
d
ii)
Verbluft keek TPüllem «lin rond. In de ka
mer heerselite de gewone orde. Geen slinge
rend werktuig, niet eens een voetspoor; de
mef moest buiten zijn schoenen uitgetrok
ken hebben. Aileen de ontbrekende glas-
'M;'8 verried de manier, waarop hij binnen
Sokomen was. En hij had zich ook nog den
P gegund, de venstens bij zijn vertrek,
tietjes te sluiten.
Wilhelm Püllemann was een man van
telm handelen. Hij mankte geen misbaar,
hij zette zijn hoed op, en zonder opgemerkt
worden door een der huisgenooten, verliet
hl] vlug on zacht het huis, ging den tuin
°or, de van 'den regen glinsterende straat
y. tot waar in de verte bij den kruisweg
!m van den nachtwacht blonk. ITïj deed
cm kort en bondig verslag van zijn bovin-
ea on thuis komend draaide hij 'den sleutel
den voor- en achterkant van zijn huis
?ni'..en ®tnL ze in den zak. Toen deed hij
et licht in zijn kamer uit en ging aan het
staan, om don tuin op te nemen. Mij
yp-ht or stellig iemand van.
VVie dezen diefstal uitgevoerd had, moest
6 huis nauwkeurig kennen, had gelegen
gehad, om het gunstigste oogenblik af
6 wachten en moest op de hoogte zijn van
et smidsvak. Al had de brandkast in de
We begrijpen dat er, zelfs in dit geval,
nog mocielijkheden genoeg aan verbonden
zijn, Maar we moeten er toch nog even op
wijzen dat deze bezwaren dan toch ook gei
nen tegen do Il.B.S. en wanneer men o p
de ze gron d e n de werklieden tegen het
Gymnasium tc wapen roept, is men billijker
wijze verf)licht ze ook ten strijde te roepen
tegen haar zusterinriehting.
Terwijl we dus van de twee argumenten,
die voor de opheffing van het Gymna
sium worden aangevoerd, het eerste kleinbur
gerlijk, liet tweede onrechtvaardig en onver
standig noemen, moeten we, vóór we van
deze zaak afstappen, nog do opmerking ma
ken dat het ons voorkomt dat deze strijd
wordt aangebonden op een allerongelukkigst
oogenblik. Al wie in onderwijszaken belang
stelt, weet dat binnen korten tijd te wach
ten is liet rapport van de ineenrehakclings-
c.ommissie. Deze commissie is benoemd om
dat do Regeering, zooals trouwens ieder ver
standig man hier te lande, inziet dat. en de
inrichting der Gymnasia èn die dor TToogere
Burgomcholon niet deugt. Men had dus moe
ten afwachten wat de voorstellen van 'die
commissie zullen zijn en niet ontijdig een
agitatie in liet leven roepen, die enkel en
alleen tot resultaat kan hebben, dat de be
langen van ons stedelijk Gymnasium ernstig
worden geschaad. Immers, zoowel in als bui-
ton de Gemeente zal bij menig vader of
voogd 'de vraag rijzen nf hij wel verantwoord
is tegenover zoon of pupil dezen te zenden
naar een inrichting, waarvan hij het voort
bestaan bedreigd ziet. TTii weet. dat midden
in zijn gymnasiale studie naar een andere
inrichling te moeten verhuizen, voor oen
leerling niet alleen zeer onaangenaam, maar
in den regel ook zrer schadelijk is.
We herhalen het dit is het eenige resul
taat, dal van dezen strijd kan verwacht wor
den. Immers het behoef! voor niemand twij
felachtig te zijn. wal. liet anlwoord der Re-
gcering zal zijn. gesteld dat 'de Gemeenteraad
op de bedoeling van "3e hoeren De Bruin en
TCoopmans inging. Wat hot standpunt van
do Regoering is, blijkt, zouden wij moencn,
uit Ait. 1 GO van de wet. op het Tlooger
Onderwijs, waar bepaald wordt dat voor bij
zondere ffvnmnsia de s n b s i d i o o p-
houdt, wanneer do inrichting
m i n d c r dan 2d leerlingen
heeft. Welnu, - het Schiodamseh Gymna
sium heeft er op dit oogenblik 3 8
En gelooft men nu werkelijk in ernst dat
de Regeering aan den vooravond
van een reorganisatie van ons
voorbereidend II o o g e r Onder-
w ij s, die zich ook tot de Iloogere Burger
scholen zal uitstrekken, een Gymnasium,
waartoe zij zelf de Gemeente verplicht heeft,
dat allerminst als slecht of noodlijdend mag
worden aangemerkt, zoo maar even tusrehen
'de bedrijven door zal helpen opheffen'!' In dit
licht beschouwd, is de geheele- beweging
grenzonloos onnoozel.
Ent rracyVOnT: ft ETTWXJ
Prijs der Advertentiën: Van 1—G regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettere naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordcclige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen,
In do nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor do Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Schiedam, 20 Dec. 1907.
PERZIË.
Over de voorgeschiedenis van het hui
dige conflict meldt de „,Köln. Zlg.", dat
de sjah buitengewoon verbitterd was, om
dat de Mcdschli (parlement) hem de be
schikking over de nog in de schatkist aan
wezige middelen, naar het heet een som
van 500,000 loman, onlangs heeft ontno
men en hem een civiele lijst heeft opge
drongen.
Deze civiele lijst bedraagt 500,000 to
man (f 1,200,000) en 5000 khalwan
(24,G K.G.) gerst en slroo. Wanneer inca
nu bedenkt, dat de sjah vroeger gewend
was naar willekeur over de staatsmidde
len te beschikken en dat do vorige sjah's,
Moezaffer Eddin cn Nasr-Eddin, menig
jaar het tienvoud dier som hebben uitge
geven, dan begrijpt men dat den van zijn
machts- on geldmiddelen berooiden Kadjar
do lust bekruipt om in het genot van rijke
geldmiddelen, die Rusland tot zijn be
schikking zal stollen en onder bescherming
dor Russische bajonetten, de iol verder
te spelen, die zijn voorgangeis op den
troon hebben vervuld.
Toen de sjah eindelijk in het parlement
den eed op de grondwet aflegde en zich
scheen te schikken naar het Jot dat het
parlement voor hem weglegde, bleven de
reactionairen, door een goed deel der gees
telijkheid gesteund, tegen de liberale grond
wet ageeren. Invloedrijke reactionairen als
prins Fciman Forma zochten toenadering
tot Rusland, dai een groote macht Kozak
ken naar Teheran had gezonden in naam
om het gezantschap te bewaken, maai in
derdaad om de vrijheidsbeweging als 'tkon
tc fnuiken. De liberalen gingen echter met
luin hervormingen voort cn zonden een
troep aanzienlijke nietsdoeners weg, die
tot dusverre op staatskosten leefden. Het
parlement vergrootte zijn vijandenaantal.
Men houdt het er te Teheran voor, zegt
de „Kölnische", dat Rusland op het
oogenblik er naar streeft, de macht van
het parlement te fnuiken, zij het ook op
gewelddadige wijze, bjjv. met behulp van
de door 'Russische officieren gecomman
deerde kozakkenbrigade. Deze troep, goed
betaald en goed gedrild,, zou gemakkelijk
iederen .tegenstand kunnen breken. Tot een
langdurigen tegenstand zou het wel niet
komen, de Per.s laat zich door dü gebeur
tenissen te zeer medeslecpcn om volgens
een vast plan te werk tc gaan.
Rusland's plannen, om zich door, groote
ondernemingen op ieder gebied invloed te
verzekeren, werden in den jnalsten tijd
door het parlement tegengewerkt, vandaar
dat oen actie van Rusland niet onmogelijk
zou zijn.
Er schijnt gisteren een wapenstilstand te
Teheran te zijn mgolieden, althans de sjah
deed een bekendmaking in het parlement
voorlezen, waarin hij zegt er met aan te
denken om de grondwet te schenden on
het "fiarlemcnl te ontbinden, hij wenschl
alleen, enkele ministers en afgevaardigden
to straffen, die z. i. de revolutie predik
ten. De sjah gaf bevel dat de troepenen
do reactionairen, 'die zijn paleis bewaak
ten, zullen terugtrekken; van zijn kant heeft
liet parlement dc nationalisten, die het par
lementsgebouw bewaakten, naar huis ge
zonden.
Donderdagmorgen had Teheran zijn ge
wone aanzien herkregen, toen 's middags
weer schoten weerklonken en de bevol
king opnieuw in 't geweer kwam.
Hot parlement ontving telegrammen uit
de voornaamste steden, waarbij hulp
werd beloofd. Eenige afgevaardigden uit
Kasvin zijn aangekomen.
Een bericht in Loiidensche bladen zegt
dat'de gezanten van Rusland en Engeland
in oveileg handelen. Er is geen sprake
van een militaire interventie van Rusland.
GKfciiSN GDE MEDïïDEELÏN GE*5
0 o s t e n r ij k-II o n g a r ij e.
liet Oostenriiksclic Hoerenhuis nam gis
teren in alle lezingen den „Ausgleich" met
Hongarije aan,
villa ook niet de allernieuwste sluiting, toch
was alleen iemand van het vak, een, die
goede werktuigen bezat en ze wist te gebrui
ken in staat, het slot te openen. Al deze
bedenkingen waren van pas op dion eene,
tegen wien Püllemann reeds lang een onbe
wust wantrouwen en een grooten tegenzin
gekoesterd had.
„De dank van dat gespuis", dacht hij kre
gel. „Maar ik maak er werk van. Wal mijn
hand eenmaal vasthoudt, laat ze niet meer
los. Voor mijnheer mijn zoon is dit een
goede Leer."
In do keuken had men niets bemerkt, van
het weggaan, noch van het thuiskomen van
mijnheer Püllemann. De beide meisjes en de
kook vrouw waren nog aan het omwnsschen
van het vaatwerkDora was verwonderd,Jat
haar vrijer zich nog niet aangemeld had, juist
vanavond niet, nu er zooveel heerlijks was.
Bijna daalde hij in haar achting, door zijn
gebrek aan gezond instinct.
Aan een klein tafeltje naast do aanrecht
zaten Johnnn en de knecht te eten. Daar
klonk dc huisbel. Johann ging naar hoven,
om open te 'doen en keerde dadelijk daarop,
stotterend van opwinding terug. Zoo juist
was er een commissaris van politie met twee
agenten gekomen. Mijnheer Püllemann had
ze direct opengedaan en het scheen wel.
dat er hedenavond in huis heidomch gesto
len was.
Als een opgejaagde wespenzwenn stoven
ze mi alle vijf de trap op, brommend zich
verdedigend en dan plotseling doodstil, toen
zo boven Püllemann voorbij zagen gaan, ge
volgd 'door de gerechtsdienaars met luin _ge-
heimziiinige .gezichten. De lieer des huize?
België.
De oppositie legen het ingcd'cnde ontwerp
verdrag op dc overdracht van den Kongo-
staat, woidi. gaande,veg onder alle staalkun
dige partijen sterker. Woensdag jl. vergader
de de liberale linkerzijde en oefende scherpe
criliek op het regoeringsontwerp, welke cri-
tick belichaamd werd in een met algemeene
stemmen aangenomen motie, verklarende dat
de \ncirjtfVteldo oerwaarden voor de overne
ming de .-ouvercine rechten van Belgio in
zijn koloniën beperken en dat de vroeger
aan Belgie toegekende vechten in het verdrag
miskend worden. En daarom breloot dc ver
gadering den eiseh te stellen, dat die rech
ten gewaarborgd zullen worden. «Ivoren-, het
ontweip in behandeling komt.
Ook de socialisten kunnen zich met het
ingediende ontwerp niet vorcenigen.
Onder de elmcalcn verzet zich ook een
fractie legen de aanneming. Een invloed
rijk lid diei partij verklaarde den bericht
gever van de „Erankf. Ztg.'' met groote ver
ontwaardiging, 'dat. do eenige bedoeling van
dc voorgestelde voorwaarden is België de
overneming onmogelijk to maken.
Span j e.
Prof. Francesco Ferrer, de directeur van
de libertaire school tc Barcelona, die werd
vervolgd en vrijgesproken in verband met
den bomaanslag op koning Alfon«, is op
nieuw vervolgd wegens het uitgeven van een
geschiedenisboek zonder van de censuur
verlof te hebben bekomen, welke overtreding
in Spanje strafbaar is. De jury beeft Ferrer
nok van dit mi-drijf vrijgesproken.
bracht hen bij de plaats der misdaad, en na
eenige oogenblikken gingen de lieeren ge
lijkvloers weer door, naar de andere vleugel.
„Merk je dat?" vroeg de keukenmeid en
gaf haar zuster een stoot in dc zij.
„Neon, maar," zei vrouw Winlormoier
verwonderd. „Wat een mensch als niet be
leeft
En de goedmoedige Johann hield op to
glimlachen. „Van dien had ik dat niet
gedacht."
Ook boven in de zalen bij de leden der
familie Püllemann was de mare doorgedron
gen van het ongewone, dat er gebeurde.
Dicht bij de deur van Robert's kamer kwam
Franz zijn vader en de agenten tegen. Zijn
aardige bruine oogen schoten vlammen.
„Om Gods wil, papa, is 'l waar?"
„Slechte dingen ziin meeslal waar," ant
woordde Püllemann.
„Maar u zult toch niet gcloovcn, dal mijn
patiënt
„Ik geloof in het geheel niets. En jij
doet ook het verstandigst, om niets te ge-
looven. Deze hoeren, zullen, hoop ik, spoedig
zorgen, dat we iets zeker weten."
Hij wilde de hand op den deurknop leg
gen Franz hield hem terug.
„De ongelukkige jongen kan dood gaan
van den schrik, hij is nog lang niet beter.
Laat. mij hom tenminste voorbereiden." -
En Franz klopte zachtjes aan de deur,
éénmaal, (weemaal. Geen antwoord.
„Die slaapt vast," zeidc een der agenten.
De commissaris grijnslachte. TTii kende dat.
Eindelijk een slaapdronken„Wat is er?"
„Ik ben liet, doktor Püllemann. Sta, als n
wilt even op, kleed u vlug aan," zeide
Duitse h land.
Bij het gisteren begonnen strafproces
tegen Maximiüaan Harden, den uitgever-
redacteur van de „Zukunft" betoogde rar.
Kleinholz, 'de advocaat van beklaagde, dat
liet gerechtshof onbevoegd was om in
deze zaak te oordeelen. De president ant
woordde dat dc rechtbank zich wel bevoegd
achtte en dat de deuren niet zullen geslo
ten worden tijdens de debatten, behoudens
wanneet zulks verkieslijk is in 't belang der
openbare zedelijkheid.
Bij zijn verhoor betuigde Harden dat. hij
geenszins de bedoeling had, graaf Moitkc tc
beleedigen en bij zegt overtuigd te zijn hem
ook met geen enkel woord in ziin artikelen
lo hebben belcedigd.
Heden zouden verboord worden ate getuige
Orto v. Mohke, Kimn v. Moltke, mevr. v,
Elbe en Philipp Enlenburg.
Volgens de „Lok. Anz." is cr kans dat
na het getuigenis van graaf Kuno Moitkc
onder orde afgelegd, dal liet proces wordt ge
schorst en partijen langs don weg van direc
te onderhandeling het geschil zullen bij
leggen.
De „Flottouveruin" zal 19 Januari een
buitengewone algemeene vergadering to
Kassei houden.
Zweden.
De uitvaart van koning Oscar had gister
middag met groote plechtigheid plaats. De
stoei begaf zich onder klokgelui van liet pa
leis naar de kerk van Riddarholm langs met
rouwfloers gedecoreerde straten. Lang» den
weg stonden dc soldaten geschaard. Achter
den lijkwagen volgden de koningen van Zwe
den en Denemarken, de prinsen van Zwe
den, prins Iïeinrich van Pruisen, en andere
Imitenlandschc prinsen on gezanten. De ko
ninginnon van Zweden en Denemarken be
gaven zich per rijtuig naar de kerk waar de
aartsbisschop den dienst leidde. Tijdens de
bijzetting van het lijk werden salvo's gelost
met kanonnen en geweren, 't Was winter
weer, er viel overvloedig sneeuw.
Rusland.
De krijgsraad te Riga heeft 9 revolu-
tionnairen, die aan den opstand in de Oost-
zceprovineies hadden deelgenomen, tor dood
veroordeeld. Veertien anderen werden tot
dwangarbeid of' verbanning naar Siberië ver
oordeeld.
Gisteravond overleed plotseling tijdens een
gala-voorstelling in het Marienthetaler" te
Petersburg Philosoffof, dc minister van han
del.
Franz. „Het is niets bijzonders. We hebben
u alleen maar iets te vragen."
Na twee minuten werd de deur geopend.
Toen Bob dc uniformen der agenten zag,
schoten hem dadelijk de verdwenen dyna-
mietpaü'onen in de gedachte. In den eereten
schrik maakte hij onwillekeurig een buiging,
alsof bij de deur weder in liet slot wilde
gooien. De commissaris zette zijn voet- ertus-
schen.
„Stock licht aan," beval hij kort.
Rob stak de lamp aan. Hij was bleek en
beefde.
„In dit huis is hedenavond dc brandkast
opengebroken cn geplunderd," zeide de com
missaris streng. „Weet u daar iets van?"
„Ik?! Groote God! Ik weet van iets."
„U ontkent dus met den diefstal in ver
band tc staan?"
„Ik weet er niets van, zoo waar helpc mij
God, mijnheer dc commissaris."
De commissaris wenkte een der agenten,
die dadelijk wegging. Hij zelf nam een noti
tieboekje.
„U heel?"
„Robert Werner."
„Wat is uw vader?"
„Mijn vader is dood."
„Juist. U woont bij uw oom ,den ijzer-
werker Eduard Werner in de Wedeknmpf-
sclie fabriek. Daar hebt u zich tot den 31 en
December opgehouden. Wat is uw hand
werk?"
„Tic ben smid."
Zes paar oogen richtten zich doordringend
np den jongen man.
„U bont smid? Zoo! Hoe komt u dan in
dit huis?"
„Mijnheer do dokter," een warme blik
van dank werd op den jongen dokter gesla
gen „heeft mij verwond op straat gevon
den en mij meegenomen."
„Wie had u dun verwond?"
Robert werd rood. Wat hij met Radijs en
„de EHkke" had, zou hij met hen alleen wel
uitvechten. Hij had hun aanslag verijdeld
verraden wilde hij hen niet.
„Ik weet het niet," zeidc hij kort.
„Met wie liep u dan?"
,,Ik liep alleen."
„En toen overviel den man u zonder aan
leiding?"
„Het was er niet één, hot waren er meer."
„IIocverschillende vielen u aan cn sloe
gen u i-eer?"
„Ja, mijnheer de commissaris."
„Hebt u geen van hen herkend?"
„Ilot was donker."
„Hebt u ook geen vermoeden, wie het
wezen kan?"
„Neen, ik heb geen vermoeden."
„Dat is vreemd."
Rob zweeg.
De tweede agent trad nu weer binnen en
deelde den commisaris zachtjes iets mede.
Deze wendde zich weder tot-Rob,
„Over deze dingen spreken wij een andere
keer verder. U blijft er dus bij, dat u van
dien diefstal van hedenavond niets afweet?"
„Tk weet er waarachtig niets van."
„Zoo? Maar u zijl lang opgeweest?
Langer, dan patiënten gewoonlijk doen, hè?"
Robert boog verlegen het hoofd. „Tk heb
gelezen. Mijnheer de dokter had mij zulke
mooie boeken gegeven."
Wordt vervolgd,)
