3. 5 Dinsdag 14 Januari 19u8 Kijkjes op het leven in een groote stad. P J' en ar. Kennisgeving. en •5 Deze courant verschijnt d a g e 3 ij s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Pïgs per kwartaal: Voor Schied am en Vlaardingen fl. 1.2Ö.Franco per post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advortentiën voor hot eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zgn. Bureau: Lange Haven No. 141 (boek Korte Haven.) Prijs der Advertentien: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regei meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij innemen. Ad verten tiSn bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den pi ijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. 1(1. into 11e ntr, ar m Controle echtheid Sehiedamsclie Jenever en Schledtinschen Moutwijn. Burgemeester en Wethouders van Schiedam, Geven hiermede kennis, dat overeenkom stig cle verordeningen tot regeling van de door de gemeente uit te oefenen controle op de echtheid, van Schiediaansche je- nereir en Schiedamschen moutwijn on der controle der gemeen te zijn gesteld-. De Napnxlooze Vennootschap: Gistfa briek „De Atlas", voorheen M. Krajnen, Schiedam, voor hare Branderij-Distilleerderij gelegen Kelhelstraaf 15Vellevest no. 12, en De Naamkioze VennootschapNed. Bran derij, Gistfabriek en Distilleerderij, voor heen de firma's II. Jansen Co., II. C. Jansen en Herman Jansen, voor hare Bran derij gelegen Noord vest nos.,97101, cn voor haie Branderij-Distilleerderij gelegen Nieuwe Haven nos. 293295. Schiedam. 13 Januari 1908. i Burgemeester en Wethouders van Schiedam, M. A. BRANTS. De Secretaris, V. SICKENGA. Drankwet. ;en fat. Buroemeester en Wethouders van Schiedam, brengen, ingevolge artikel 12, le lid, dei- Drankwet, ter openbare kennis, dat bij hen een verzoek is ingekomen van JOHANNES CHRÏSTIAAN BONEFAAS alhier, om ver gunning voor den, verkoop vaar sterken drank in het klein, vcor gebruik ter plaatse van verkoop in het henedenvoorlokaal van het pand Lange Haven no. 114. en herinneren, dat. ingevolge het 3elid van art. 12 der Diankwet, binnen 2 weken na deze bekendmaking, tegen het voilee- nen van de vergunning, schriftelijk bij hun College bezwaren kunnen worden inge bracht. Schiedam, 13 Januari 1908. Burgemeester enWcthouders voornoemd, M. A. BRANTS. De Secretaris, V. SICKENGA. BUITENLAND, Schiedam, 13 Jan. 1908. MAROKKO. Revolutie te Fez. Moeley Hafid, de pretendent-sultan van j. liet Westen, die Mar-rkesj tot zijn residen- t tie verhief, is thans in de hoofdstad Fez tiit- jr geroepen tot sultan van Marokko. De za- 'i ken in het Moorenlnnd umnon daardoor bc- he slist weer 'n ernstige wending, want tot nog toe waande men het gezag van sultan Abdool Aziz in het binnenland ongeschokt en de nederlagen van het legertje van Moe- ley Hafid in het Westen, bewezen dat de officieel door Frankrijk gesteunden sultan zijn verloicn macht in de Westelijke, voor den Europeeschcn handel zeer belangrijke kuststreek, weer herkregen had. Sultan Abd ool Aziz was na de komst der Franschen te Casablanca naar het Westen getogen om den haat tegen de vreemdelingen die in de stam men oplaaide, wegens het optreden der Franschen, te sussen. Volgens de Franscho bladen was 'de streek rondom Casablanca nu volkomen rustier, dank zij des sultan's hei lige aanwezigheid cn de vernielende kracht van de Fransche granaten: de bezettingstroe pen en het vrij talrijke eskader waren reeds op de helft der sterkte teruggebracht, om dat de „toestanden van wettelijkheid cn orde" opnieuw waren bevestigd, maar tlmns zijn de hoofdstad en ook andere steden in het binnenland in openlijken opstand ge komen tegen het gezag van sultan Abdocl Aziz. Een hernieuwd bewijs voor den on houd baren toestand van anarchie in Marokko, vandaag hier een opstand 'dempen, morgen komt elders de opstand met nog groot ere heftigheid te voorschijn. "Wil Frankrijk of de mogendheden. ,,in het belang van den han del, hot land tot rust brengen", dan zal een algeheele verovering van Marokko moe ten geschieden cn een kind kan begrijpen dat het metterdaad daartoe zal komen om dat Frankrijk en Spanje blijkbaar op uit breiding van koloniaal bezit azen. Voorloopig is het ernstige bericht voor Frankrijk en voor zijn ministers die onop houdelijk hun vredelievende bedoelingen je gens Marokko uiten. dit. dat Moolov TTrfid de leider van de nnti-Europeesche beweging in liet Westen en Z.-Westen van Marokko, n de hoofdstad uitgeroepen is tot sultan. Te Tan ge r werd ambtelijke bevestiging ont vangen van de afzetting van Abdool Aziz en de uitroeping tot. sultan van Moeley Ha fid op den 4 en dezer in de moskee to Fez. De reden van deze handeling der Korfns. der Oelnmn's en 'de voornaamste overheids personen der stad is. dat men sultan Ah doe' Aziz een verwijt maakt van* zijn houding tegenover de Europeanen on jegens Frank rijk. Men beschuldigt Ahdoel Aziz er van, dat hij het grondgebied door de Christe nen heeft laten schenden en dat lui zich met hen verdaan heeft over de inrichting eener politiemacht in de havens van zijn rijk. hetgeen volkomen in strijd is met. de Mnrokkaansehe tradities cn gebruiken. De heilige oorlog is afgekon digd en een kalifaat van Moelev TTafid werd in de stad gevestigd. De proclamatie geschiedde onder de volgende voorwaarden niet-hefnling van invoerrechten en afbre king van alle betrekkingen met Europeanen, behalve die. welke worden voorgeschreven door gebruiken en overeenkomsten Roman van LOUISE WESTKIRCB. Wie is toch deze no. 1?" „Dat weet niemand." g „Je moet zijn naam toch weten." „Niemand "kent hem." „Hoe komt men dan bij hem?" „Men komt nooit bij hem." I*. „Maar, als men niet weet, wie hij is, f> ca niet weet waar hij is boe kan men dch dan tot hem wenden?" I' „Men kan Let 1 En nu, na dadelijk doe 4 ik het." Met vlugge vingers haalde Will een vcl- k-tje postpapier uit de commode en begon haastig te schrijven. Rob zat er zwijgend bij. Hij had g«m roofdierinstinct, de uitslag van Will's plan them koud. Zijn verstrooid dwalende t blik viel op het schuine handschrift, op v ^e'; geelgeworden papier. Een paar woor- l', don trokken zijn aandacht. Hij wilde juist higinnen to lezen, toen Willzijn brief sa- P nienvouwde en opgewonden de papieren 'X Vl'eor in de kistjes begon te stoppen. P «Daar moeten we dadelijk van af zien te komen. Kom mee of wil je liever slapen?" [Bern denken apn! Ik ga smet je mee.' Ook te Mequinez, ten Z.-W. van Fez, is Moelev Hafid door de notabelen en door de bevolking den 4on dezer lot sultan uitge roepen. EJ Mokri, de minister van financiën van Abdool Aziz, is op dit oogenblik te Parijs om voor zijn regeering een lecniiig te slui ten. Verslaggevers \an Parijrehe bladen stond hij 'n gesprek toe, waarin hij geen bezorgdheid aan den dag legde, omtrent den toestand in zijn land in verband met het uitroepen van Moeley Hafid tot sultan. El Mokri twijfelde er aan of de bevolking van Fez uel accoord gaat met 'de revolutionairen, die in hoofdzaak gcrecmteerd worden uit het gepeupel. Het grootste deel der bevol king is afkeerig van politiek. Abdocl Aziz kan gemakkelijk de stammen rondom de hoofdstad opwekken tegen Moeley Ilafid te strijden en de oelema's zullen spoedig den nieuwen sultan den rug toekeeren, indien zij gewant' worden dat hij onmachtig is. Want Moeley Hafid heeft soldaten noch geld. Dat is het optimistische oordeel van een Marokkaansch minister, die uitteraard geen zwartgallige berichten omtrent de stabiliteit van zijn regeering zou kunnen geven, nu hij naar Parijs kwam om voor diezelfde regeering 'n leening te sluiten, 'n Onverdacht getuige is El Mokri in deze zeker niet. Jn Franscho bladen wordt het oproer, wellicht is het woord paleisrevolutie boter, te Fez niet zwaar opgevat. Volgens hun zeg gen heeft alleen bet plebs der hoofdstad de revolutionaire daad der oelema's (geleerden) en der elieurfa's (edelen) toegejuicht. De overige bevolking en do Joden barricadeer den hun woningen omdat bij do minste aan leiding hot gepeupel tot plundering over slaat. Tntus«chen bewijst de houding van 'de overheid te Mequinez dat Morley TTafid' macht zwelt in do oogon van vele Mooron. Zijn inehallah za! versterkt worden met roera ten uit oproerige stommen, maar als Moeley Hafid der strijd met geld niet kan volhou den, zullen de Franschen hem spoedig het hoofd voor do voeten leggen. Frankrijk zal opnieuw met militaire macht moeten optreden, 'n Gerucht wil dnt 3000 man uit Casablanca ziin vertrokken naar Rabat om sultan Ah'doel Aziz te steunen. De troepen volgen de kustwegen, onder dek king van de oorlogsschepen. Eeu officieel telegram meldt dat in alle havensteden op de Westkust kalmte heerscht. Te Rabat hebben oproerigen zich onder worp en. De „Temps" verwijt de Fransche rogee- nng. dat zij Ahdoel A/iz niet krachtiger ondersteunde, toen deze zijn macht nog kon dorna gelden in de hoofd stad. Het hl ad acht het echter onmogelijk,dat Frankrijk 'n expeditie naar Fez kan zenden om Ahdoel op den troon te handhaven. Ook do ..Toss. Ztg" werpt de schuld op de Fransche diplomatie en vraagt wat er nn van de uitvoering van de acle van Algésiras moei terechtkomen nu geheel Marokko, aange blazen door een fanaticken godsdienstoor log tegen Ahdoel Aziz en tegen Frankrijk ten strijde zal 1 rekken. De bladen te Wee- nen erkennen den ernst van den huidigen toestand en vree zen voor nieuwe interna tionale verwikkelingen, nu het er op aan komt het gezag der Europeanen in Marokko to handhaven. Gistermorgen hielden de Fransche mi nisters Clémcnceau. Picquart, Caillaux en do gezant in Marokko Regnault eon bijeen komst. Volgens de „öébats" werden de maatregelen besproken ter bescherming wan de- Europeanen tc Rabat en andeic havensteden, waar Frankrijk de zorg voor do politie, 'draagt. Pree ie se orders zijn ge seind aan den Franschen consul te Rabat. HEMEN ODE MEDEDEELINGEN. D u i t s c h 1 a n d. De agitatie voor het algemeen kiesrecht in Piuisen lokt heel wat commentaren uit in de bladen. Het vrijzinnige „BerlinerTa- geblatt" zegt van do kiesrechtvergaderingen en -hetoogingen, dat zij een schitterend ge tuigenis zijn voor de sociaal-democratische organisatie. Zij bewijzen tevens, dat het drieklassen-kiesrecht niet meer te handha ven is. Het volk wil een gelijk kiesrecht, het zal zijn wil doordrijven. Van Bülows verklaring in den Landdag verwacht het blad, dat het liberaal-conser vatieve bloc zal uiteenspatten. Andere Ber- lijnsche bladen verklaren, dat de vrijzinni gen voortaan tegen de regeering zullen op trekken. De katholieke „Germania" acht de kiesrecht-eisch van de vrijzinnige partijen niet ednstig cn zegt dat zij ei alleen om vragen onder den druk van 't socialisme. De nationaal-libcdale ,,Küln Zlg." v»i webpt de verklaring van Billow, die baars inziens openhartiger Dn liberaler had moe ten zijn. Het blad keurt het af, dat dero geering geen maatregelen voorstelde tot belcdc indeeling der kiesdistricten, dm van thans dateert van 1850 en zegt pijnlijk ver- Past te zijn dat de rijkskanscliei zich ver klaarde tegen die- invoering van geheime stemming. De sociaal-libertde veroeniging te Ber lijn, waaraan ook deelnam de bekende vrijz. afgev. Thcod. Barth, nam Vrijdag met al- gemeene stemmen de volgende motje aan: „De do-or den Prnisischen minister-presi dent heden in de Kamer' van Afgevaar digden afgelegde Pcgeeringsverklaring om trent het van vrijzinnige zijde voorgestelde kiesrtcht-onIwerpbewijst ton duidelijkste, dat het linkschc liberalisme van prins Biilow zelfs niet de bescheidens te conces sie, niet eens de invoering van het ge heime slemrecht heeft te verwachten. Na de Rijkskanselier zoo duidelijk te kennen heeft gegeven, dnt hij <3c meest Peachon- nniro opvattingen is toegedaan,, heelt het besliste liberalisme geen enkel.- re-Ion meer om door ondersteuning van zijn blocpoli- tiek prins Biilow in zijn ambt t" handhaven. Gisteren, Zondag, hielden de sociaal democraten te Berlijn, vveei 'n 20 tal ver gaderingen over: den strijd voor alg. kics- rfccht en het antwoord dei regeering. Uit gebreide politiemaatregelen waren geno men, vooral in den omirek van liet paleis. Na sluiting van de sociaal-democratische vergaderingen ondernamen duizenden deel nemers in den namiddag luidruchtige op tochten in de hoofdstraten, de Fnedrich- strasse, Unter den Linden, im de richting van het koninklijk slot. De politie nam de strengste maatregelen de wegen af te zet ten, op verschillende plaatsen kwamen bot singen voor, zoodnt de politic de sabel moest gebruiken, lenige agenten en ver schillende betoogers werden gewond. Ge beurtenissen van ernstiger aard kwamen niet voor. Zij namen hun hoeden. Will lilies het licht uit. Nu liepen ze daar weer. De stra ten werden leeg. Ze kwamen hij de ruïnen aan den Mühlendamm, gingen de oude po litiepost voorhij. De lantaarns brandden flauw. Op het oogenblik dat dc patrouil- ieerende agent zich omkeerde, stiet Will zijn kameraad een nauw straatje in, zoo nauw, dat Rob het eerst voor een gang hield. Maar het had een naam. „Am Krö- gel" las hij bij de flikkerende vlam van een lantaarn. Een vreemde plaats was bet, een stuk oudheid in het nieuwmodische Berlijn, misschien het eenige wat nog over is. De hemelhooge, zwarte muren, welke scheef en krom in tallooze hoeken on nis sen vooruitspringen, zijn do bladen van een grootsch geschiedenisboek. Van bloedige hinderlagen en heldhaftige vvanhoopsstrij- den spTeken de diepe nissen en blinde stee gen. Over de steenon van do toegemetseldo poort heeft do dood meermalen gewandeld, openlijk en met de sabel kletterend; ge luidloos en heimelijk is hij door het smalle poortje geslopen, welks vroegere omtrekken nog flauw op het vuile grauw van den muur te zien zijn. Ilaat en liefde, groot moedigheid en wraak hebixm hier hun feestmalen gevierd. Maar het Berlijn van heden wil niets welen van 't Berlijn van toen. Het effen, moderne leven gevoelt zich ge drukt door den pathos der hartstochten, en het heeft beproefd de monden te slop pen, die hier met hun steenen tongen daarvan spreken. Iedere op dit straatje uitkomende uit gang is op hoog bevel dichtgemetseld. Stee nen treden gaan naar de muren op. Van de deuren, waarheen ze voerden, geen :poor meer. Alleen hoog boven in den vlakken muur af cn toe een getralied ven stertje, te klein voor een menscheniijf om er door te kruipen. Will ging vlug door het straatje, schuw, zijdelingsehe blikken werpend op de hoe ken links en rechts, welke niet verlicht werden door het lantaarnlicht. Vlug ging hij. als oen angstig kind in het donker. En plotseling bleef hij staan. Aan een van de muren waren op manshoogte onregel matige, steenen koppen ingemetseld, kop pen met opengesperde muilen, oude wa terspuwers misschien, met andere afbraak er tusschen gevoegd, om eigens een ope ning te vullen. De jongeman aarzelde een oogenblik, de hand in den borstzak gesto ken, on toen, a's een schuw paard vooi waarts rennende, vloog hij voorbij. „Eerst het andere." Een plotselinge kromming. Will pakte Rob's arm, anders zou hij naar benedon zijn gevallen. Vlak aan hun voeten stroom de de Sprce. En geen borstwering, geen waarschuwend lic.Lt. De duisternis werd nog dichter, de zwarte grond scheen licht te liewegon. Lichtpunten dreven erop, ver hieven zich en verdwenen weer. reflexen der droevige lichtjes, welke aan den zwar ten hemel schenen te branden, in het woud van twijglooze boomen, dc masten en sprie ten van de geankerde booten. Op dc vaar tuigen was alles in rust. Geen levend mensch, zoover het oog in de duisternis kón zien, geen geluid, als het zachte go klots en geplas van het water. Iets griezeligs lag er over dien verloren Zwitserland. Te Lausanne hebben Russische foiro- risten oen luutaal stukje uitgehaald. Zij drongen het huis binnen van den tijdelijk aldaat vertoevend-en Russischen petioleum- exporleur Samuel Schiro en dwongen hem mot de revolver op de borst een som van 5000 hs. af. Een gedeelte van liet geld werd aanstonds betaald, den volgenden dag zouden zij dc icst komen halen. Maar toen had men de poliiio gewaarschuwd,, die een voor een de roovers in hechtenis nam. Zij bleken een „anarchistisch comité" te vormen en stonden te Lausanne bekend als studenten. Een 20-tat individuen, on- ctei wie 2 jongedames, zijn in hechtenis «■nomen. Bij huiszoekingen werden t87 revolvers en nnd-eie wapenen inbeslaggc- nomm. Do/elfde bende heeft iceds cemge dagen geleden een anderen Rus te Lau sanne geld willen afpersen, maar toen dui delijk gebleken was, dat de man niets had, waren zij afgetrokken cn hadden zij den aanval op den hc-er Schiro gedaan, Dat de bevolking van Lausanne buiten gewoon verontwaardigd is over het mis dadig bestaan van deze buitenlanders, aim wie zij gastvrijheid verleent, is licht be grijpelijk. Portugal. Uit Lissabon wordt gemeld, dat het daar in de Opera tijdens een voorstelling van Hernam tot een groot tumult is gekomen. Koning Carlos en de kroonprins waren in den schouwburg. Van de bovenste galerijen werden een menigte vliegende blaadjes met een proclamatie van den troonpretendent dom Miguel en zijn vrijzinnig regeeiings- program in de zaal geworpen. De politie nam cle jm pieren in beslag en vele men schep, onder hevig veizet, in hechtenis. De koning werd uitgejouwd en er werd gejuicht vooi dom Miguel. hoek, de herinnering aan de daden, die hier gebeurd waren, wier geesten opste gen in de stilte van den nacht en rond waarden, spottend over dan vooruitgang der twintigste eeuiw. Bob voelde een koude rilling over zijn rug gaan en zijn haren rezen te berge. Zondei zich om te draaien, doorzochten de roofdicroogen van Will de duisternis. „Nu!" Schor fluisterde hij het. De kistjes gleden in het water meteen gedempt geluid, zoo zacht, als was de klank zelf angstig gehoord te worden op deze plaats. In zwarte kringen sidderde het water. Maar Rob had, toen hij het kistje naa1- beneden liet glijden, uit een onbedwingbare nieuwsgierigheid een paar der beschreven blaadjes teruggehouden en vlug in zijn blouse verborgen. Zelfs Will mocht daar niet van weten. Daar pakte deze plotseling zijn pols beet tot op het been meende bij de ijzigo koude der vingers te voelen en trok hem op de knieën. Achter den peiler van een aanlegplaats scholen ze, zonder zich te verroeren, buiten adem. Aan den oever was het in do duisternis levendig geworden. Een verschrikkelijk schaduwspel gleed snel als cm visioen door den lichtkring van een verren lan taarn. Twee gestalten, vormloos, als wa ren twee klompen schaduw in beweging gekomen, sleepten een derde voort. Een donkere mantel scheen haar te omhullen, een bloote arm kwam cr onder te voor schijn. Schel stak een grijze snor af op een hoofd, dat slap achterover liing. Een üof opspatten, een sterke beweging van de lichtpuntjes op het water. De ge stalten waren nu nog maai- met zijn tweeën. En die vloeiden weg, verdwenen. Maar een kwam langs den oever voorbij de beide vrienden, cn sloeg do kleine Stra- iaverstraat in. Een wijde mantel omflad derde baar. Een lichtstraal viel op het gezicht. Dat was pikzwart, onherkenbaar. Sidderend stonden de jongelieden ein delijk uit hun knielende houding op en gin gen naar het straatje terug. Rob hoort Will's tanden op elkaar knarsen. Bij het huis met de steenen koppen bleef hij staan. Naast ccn der koppen was een on regelmatige keep. Hij hief de hand op, schoof den brief erin. Dadelijk gleed hij den muur, aan den binnenkant neervallend met een doffen, duidclijken slag. Den bei den gymnasiasten, die, mat een gloeiend hoofd, menige heksengeschiedenis hadden gelezen, scheen het toe als een antwoord van den Satan, aan wi.en een menseh zijn ziel verkocht heeft. Onwillekeurig vatten zo elkaar bij de hand en vol ontzetting renden ze blinde lings langs den Mühlendamm. Een kreet weerklonk. Had de waker hom uitgeMoolon? Was het een zucht uit het water, of het bloed, dat in hun ooren ruisehte? Ze keken niet om. Een poort deur stond open, Ze stortten zich in de diepe duisternis, verdwenen daarin, kro pen weg, waagden het nauwelijks adem te halen. Eerst laat in den nacht, doodmoede, be reikten ze hun woning. f Wordt vervolgd,J SCHIEDAMSCHE COURANT Él 3» 28)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1908 | | pagina 1