3.
5
Dinsdag 14 Januari 19u8
Kijkjes op het leven in
een groote stad.
P
J'
en
ar.
Kennisgeving.
en
•5
Deze courant verschijnt d a g e 3 ij s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pïgs per kwartaal: Voor Schied am en Vlaardingen fl. 1.2Ö.Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advortentiën voor hot eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zgn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (boek Korte Haven.)
Prijs der Advertentien: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regei meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Ad verten tiSn bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den pi ijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
1(1.
into
11e
ntr,
ar
m
Controle echtheid Sehiedamsclie
Jenever en Schledtinschen Moutwijn.
Burgemeester en Wethouders van
Schiedam,
Geven hiermede kennis, dat overeenkom
stig cle verordeningen tot regeling van de
door de gemeente uit te oefenen controle
op de echtheid, van Schiediaansche je-
nereir en Schiedamschen moutwijn on
der controle der gemeen te zijn gesteld-.
De Napnxlooze Vennootschap: Gistfa
briek „De Atlas", voorheen M. Krajnen,
Schiedam, voor hare Branderij-Distilleerderij
gelegen Kelhelstraaf 15Vellevest no. 12,
en De Naamkioze VennootschapNed. Bran
derij, Gistfabriek en Distilleerderij, voor
heen de firma's II. Jansen Co., II. C.
Jansen en Herman Jansen, voor hare Bran
derij gelegen Noord vest nos.,97101, cn
voor haie Branderij-Distilleerderij gelegen
Nieuwe Haven nos. 293295.
Schiedam. 13 Januari 1908.
i Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Drankwet.
;en
fat.
Buroemeester en Wethouders van
Schiedam,
brengen, ingevolge artikel 12, le lid, dei-
Drankwet, ter openbare kennis, dat bij hen
een verzoek is ingekomen van JOHANNES
CHRÏSTIAAN BONEFAAS alhier, om ver
gunning voor den, verkoop vaar sterken
drank in het klein, vcor gebruik ter plaatse
van verkoop in het henedenvoorlokaal van
het pand Lange Haven no. 114.
en herinneren, dat. ingevolge het 3elid
van art. 12 der Diankwet, binnen 2 weken
na deze bekendmaking, tegen het voilee-
nen van de vergunning, schriftelijk bij hun
College bezwaren kunnen worden inge
bracht.
Schiedam, 13 Januari 1908.
Burgemeester enWcthouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
BUITENLAND,
Schiedam, 13 Jan. 1908.
MAROKKO.
Revolutie te Fez.
Moeley Hafid, de pretendent-sultan van
j. liet Westen, die Mar-rkesj tot zijn residen-
t tie verhief, is thans in de hoofdstad Fez tiit-
jr geroepen tot sultan van Marokko. De za-
'i ken in het Moorenlnnd umnon daardoor bc-
he
slist weer 'n ernstige wending, want tot
nog toe waande men het gezag van sultan
Abdool Aziz in het binnenland ongeschokt
en de nederlagen van het legertje van Moe-
ley Hafid in het Westen, bewezen dat de
officieel door Frankrijk gesteunden sultan
zijn verloicn macht in de Westelijke, voor
den Europeeschcn handel zeer belangrijke
kuststreek, weer herkregen had. Sultan Abd
ool Aziz was na de komst der Franschen te
Casablanca naar het Westen getogen om den
haat tegen de vreemdelingen die in de stam
men oplaaide, wegens het optreden der
Franschen, te sussen. Volgens de Franscho
bladen was 'de streek rondom Casablanca nu
volkomen rustier, dank zij des sultan's hei
lige aanwezigheid cn de vernielende kracht
van de Fransche granaten: de bezettingstroe
pen en het vrij talrijke eskader waren reeds
op de helft der sterkte teruggebracht, om
dat de „toestanden van wettelijkheid cn
orde" opnieuw waren bevestigd, maar tlmns
zijn de hoofdstad en ook andere steden in
het binnenland in openlijken opstand ge
komen tegen het gezag van sultan Abdocl
Aziz. Een hernieuwd bewijs voor den on houd
baren toestand van anarchie in Marokko,
vandaag hier een opstand 'dempen, morgen
komt elders de opstand met nog groot ere
heftigheid te voorschijn. "Wil Frankrijk of de
mogendheden. ,,in het belang van den han
del, hot land tot rust brengen", dan zal
een algeheele verovering van Marokko moe
ten geschieden cn een kind kan begrijpen
dat het metterdaad daartoe zal komen om
dat Frankrijk en Spanje blijkbaar op uit
breiding van koloniaal bezit azen.
Voorloopig is het ernstige bericht voor
Frankrijk en voor zijn ministers die onop
houdelijk hun vredelievende bedoelingen je
gens Marokko uiten. dit. dat Moolov TTrfid
de leider van de nnti-Europeesche beweging
in liet Westen en Z.-Westen van Marokko,
n de hoofdstad uitgeroepen is tot sultan.
Te Tan ge r werd ambtelijke bevestiging ont
vangen van de afzetting van Abdool Aziz
en de uitroeping tot. sultan van Moeley Ha
fid op den 4 en dezer in de moskee to Fez.
De reden van deze handeling der Korfns.
der Oelnmn's en 'de voornaamste overheids
personen der stad is. dat men sultan Ah doe'
Aziz een verwijt maakt van* zijn houding
tegenover de Europeanen on jegens Frank
rijk. Men beschuldigt Ahdoel Aziz er van,
dat hij het grondgebied door de Christe
nen heeft laten schenden en dat lui zich
met hen verdaan heeft over de inrichting
eener politiemacht in de havens van zijn
rijk. hetgeen volkomen in strijd is met. de
Mnrokkaansehe tradities cn gebruiken.
De heilige oorlog is afgekon
digd en een kalifaat van Moelev TTafid
werd in de stad gevestigd. De proclamatie
geschiedde onder de volgende voorwaarden
niet-hefnling van invoerrechten en afbre
king van alle betrekkingen met Europeanen,
behalve die. welke worden voorgeschreven
door gebruiken en overeenkomsten
Roman van
LOUISE WESTKIRCB.
Wie is toch deze no. 1?"
„Dat weet niemand."
g „Je moet zijn naam toch weten."
„Niemand "kent hem."
„Hoe komt men dan bij hem?"
„Men komt nooit bij hem."
I*. „Maar, als men niet weet, wie hij is,
f> ca niet weet waar hij is boe kan men
dch dan tot hem wenden?"
I' „Men kan Let 1 En nu, na dadelijk doe
4 ik het."
Met vlugge vingers haalde Will een vcl-
k-tje postpapier uit de commode en begon
haastig te schrijven.
Rob zat er zwijgend bij. Hij had g«m
roofdierinstinct, de uitslag van Will's plan
them koud. Zijn verstrooid dwalende
t blik viel op het schuine handschrift, op
v ^e'; geelgeworden papier. Een paar woor-
l', don trokken zijn aandacht. Hij wilde juist
higinnen to lezen, toen Willzijn brief sa-
P nienvouwde en opgewonden de papieren
'X Vl'eor in de kistjes begon te stoppen.
P «Daar moeten we dadelijk van af zien
te komen. Kom mee of wil je liever
slapen?"
[Bern denken apn! Ik ga smet je mee.'
Ook te Mequinez, ten Z.-W. van Fez, is
Moelev Hafid door de notabelen en door de
bevolking den 4on dezer lot sultan uitge
roepen.
EJ Mokri, de minister van financiën van
Abdool Aziz, is op dit oogenblik te Parijs
om voor zijn regeering een lecniiig te slui
ten. Verslaggevers \an Parijrehe bladen
stond hij 'n gesprek toe, waarin hij geen
bezorgdheid aan den dag legde, omtrent den
toestand in zijn land in verband met het
uitroepen van Moeley Hafid tot sultan. El
Mokri twijfelde er aan of de bevolking van
Fez uel accoord gaat met 'de revolutionairen,
die in hoofdzaak gcrecmteerd worden uit
het gepeupel. Het grootste deel der bevol
king is afkeerig van politiek. Abdocl Aziz
kan gemakkelijk de stammen rondom de
hoofdstad opwekken tegen Moeley Ilafid te
strijden en de oelema's zullen spoedig den
nieuwen sultan den rug toekeeren, indien zij
gewant' worden dat hij onmachtig is. Want
Moeley Hafid heeft soldaten noch geld.
Dat is het optimistische oordeel van een
Marokkaansch minister, die uitteraard geen
zwartgallige berichten omtrent de stabiliteit
van zijn regeering zou kunnen geven, nu hij
naar Parijs kwam om voor diezelfde regeering
'n leening te sluiten, 'n Onverdacht getuige
is El Mokri in deze zeker niet.
Jn Franscho bladen wordt het oproer,
wellicht is het woord paleisrevolutie boter, te
Fez niet zwaar opgevat. Volgens hun zeg
gen heeft alleen bet plebs der hoofdstad de
revolutionaire daad der oelema's (geleerden)
en der elieurfa's (edelen) toegejuicht. De
overige bevolking en do Joden barricadeer
den hun woningen omdat bij do minste aan
leiding hot gepeupel tot plundering over
slaat. Tntus«chen bewijst de houding van 'de
overheid te Mequinez dat Morley TTafid'
macht zwelt in do oogon van vele Mooron.
Zijn inehallah za! versterkt worden met roera
ten uit oproerige stommen, maar als Moeley
Hafid der strijd met geld niet kan volhou
den, zullen de Franschen hem spoedig het
hoofd voor do voeten leggen.
Frankrijk zal opnieuw met militaire macht
moeten optreden, 'n Gerucht wil dnt 3000
man uit Casablanca ziin vertrokken naar
Rabat om sultan Ah'doel Aziz te steunen.
De troepen volgen de kustwegen, onder dek
king van de oorlogsschepen.
Eeu officieel telegram meldt dat in alle
havensteden op de Westkust kalmte heerscht.
Te Rabat hebben oproerigen zich onder
worp en.
De „Temps" verwijt de Fransche rogee-
nng. dat zij Ahdoel A/iz niet krachtiger
ondersteunde, toen deze zijn macht nog
kon dorna gelden in de hoofd stad. Het hl ad
acht het echter onmogelijk,dat Frankrijk 'n
expeditie naar Fez kan zenden om Ahdoel
op den troon te handhaven. Ook do ..Toss.
Ztg" werpt de schuld op de Fransche
diplomatie en vraagt wat er nn van de
uitvoering van de acle van Algésiras moei
terechtkomen nu geheel Marokko, aange
blazen door een fanaticken godsdienstoor
log tegen Ahdoel Aziz en tegen Frankrijk
ten strijde zal 1 rekken. De bladen te Wee-
nen erkennen den ernst van den huidigen
toestand en vree zen voor nieuwe interna
tionale verwikkelingen, nu het er op aan
komt het gezag der Europeanen in Marokko
to handhaven.
Gistermorgen hielden de Fransche mi
nisters Clémcnceau. Picquart, Caillaux en
do gezant in Marokko Regnault eon bijeen
komst. Volgens de „öébats" werden de
maatregelen besproken ter bescherming
wan de- Europeanen tc Rabat en andeic
havensteden, waar Frankrijk de zorg voor
do politie, 'draagt. Pree ie se orders zijn ge
seind aan den Franschen consul te Rabat.
HEMEN ODE MEDEDEELINGEN.
D u i t s c h 1 a n d.
De agitatie voor het algemeen kiesrecht
in Piuisen lokt heel wat commentaren uit
in de bladen. Het vrijzinnige „BerlinerTa-
geblatt" zegt van do kiesrechtvergaderingen
en -hetoogingen, dat zij een schitterend ge
tuigenis zijn voor de sociaal-democratische
organisatie. Zij bewijzen tevens, dat het
drieklassen-kiesrecht niet meer te handha
ven is. Het volk wil een gelijk kiesrecht,
het zal zijn wil doordrijven.
Van Bülows verklaring in den Landdag
verwacht het blad, dat het liberaal-conser
vatieve bloc zal uiteenspatten. Andere Ber-
lijnsche bladen verklaren, dat de vrijzinni
gen voortaan tegen de regeering zullen op
trekken. De katholieke „Germania" acht de
kiesrecht-eisch van de vrijzinnige partijen
niet ednstig cn zegt dat zij ei alleen om
vragen onder den druk van 't socialisme.
De nationaal-libcdale ,,Küln Zlg." v»i
webpt de verklaring van Billow, die baars
inziens openhartiger Dn liberaler had moe
ten zijn. Het blad keurt het af, dat dero
geering geen maatregelen voorstelde tot
belcdc indeeling der kiesdistricten, dm van
thans dateert van 1850 en zegt pijnlijk ver-
Past te zijn dat de rijkskanscliei zich ver
klaarde tegen die- invoering van geheime
stemming.
De sociaal-libertde veroeniging te Ber
lijn, waaraan ook deelnam de bekende vrijz.
afgev. Thcod. Barth, nam Vrijdag met al-
gemeene stemmen de volgende motje aan:
„De do-or den Prnisischen minister-presi
dent heden in de Kamer' van Afgevaar
digden afgelegde Pcgeeringsverklaring om
trent het van vrijzinnige zijde voorgestelde
kiesrtcht-onIwerpbewijst ton duidelijkste,
dat het linkschc liberalisme van prins
Biilow zelfs niet de bescheidens te conces
sie, niet eens de invoering van het ge
heime slemrecht heeft te verwachten. Na
de Rijkskanselier zoo duidelijk te kennen
heeft gegeven, dnt hij <3c meest Peachon-
nniro opvattingen is toegedaan,, heelt het
besliste liberalisme geen enkel.- re-Ion meer
om door ondersteuning van zijn blocpoli-
tiek prins Biilow in zijn ambt t" handhaven.
Gisteren, Zondag, hielden de sociaal
democraten te Berlijn, vveei 'n 20 tal ver
gaderingen over: den strijd voor alg. kics-
rfccht en het antwoord dei regeering. Uit
gebreide politiemaatregelen waren geno
men, vooral in den omirek van liet paleis.
Na sluiting van de sociaal-democratische
vergaderingen ondernamen duizenden deel
nemers in den namiddag luidruchtige op
tochten in de hoofdstraten, de Fnedrich-
strasse, Unter den Linden, im de richting
van het koninklijk slot. De politie nam de
strengste maatregelen de wegen af te zet
ten, op verschillende plaatsen kwamen bot
singen voor, zoodnt de politic de sabel
moest gebruiken, lenige agenten en ver
schillende betoogers werden gewond. Ge
beurtenissen van ernstiger aard kwamen
niet voor.
Zij namen hun hoeden. Will lilies het
licht uit. Nu liepen ze daar weer. De stra
ten werden leeg. Ze kwamen hij de ruïnen
aan den Mühlendamm, gingen de oude po
litiepost voorhij. De lantaarns brandden
flauw. Op het oogenblik dat dc patrouil-
ieerende agent zich omkeerde, stiet Will
zijn kameraad een nauw straatje in, zoo
nauw, dat Rob het eerst voor een gang
hield. Maar het had een naam. „Am Krö-
gel" las hij bij de flikkerende vlam van
een lantaarn. Een vreemde plaats was bet,
een stuk oudheid in het nieuwmodische
Berlijn, misschien het eenige wat nog over
is. De hemelhooge, zwarte muren, welke
scheef en krom in tallooze hoeken on nis
sen vooruitspringen, zijn do bladen van een
grootsch geschiedenisboek. Van bloedige
hinderlagen en heldhaftige vvanhoopsstrij-
den spTeken de diepe nissen en blinde stee
gen. Over de steenon van do toegemetseldo
poort heeft do dood meermalen gewandeld,
openlijk en met de sabel kletterend; ge
luidloos en heimelijk is hij door het smalle
poortje geslopen, welks vroegere omtrekken
nog flauw op het vuile grauw van den
muur te zien zijn. Ilaat en liefde, groot
moedigheid en wraak hebixm hier hun
feestmalen gevierd. Maar het Berlijn van
heden wil niets welen van 't Berlijn van toen.
Het effen, moderne leven gevoelt zich ge
drukt door den pathos der hartstochten,
en het heeft beproefd de monden te slop
pen, die hier met hun steenen tongen
daarvan spreken.
Iedere op dit straatje uitkomende uit
gang is op hoog bevel dichtgemetseld. Stee
nen treden gaan naar de muren op. Van
de deuren, waarheen ze voerden, geen
:poor meer. Alleen hoog boven in den
vlakken muur af cn toe een getralied ven
stertje, te klein voor een menscheniijf om
er door te kruipen.
Will ging vlug door het straatje, schuw,
zijdelingsehe blikken werpend op de hoe
ken links en rechts, welke niet verlicht
werden door het lantaarnlicht. Vlug ging
hij. als oen angstig kind in het donker.
En plotseling bleef hij staan. Aan een van
de muren waren op manshoogte onregel
matige, steenen koppen ingemetseld, kop
pen met opengesperde muilen, oude wa
terspuwers misschien, met andere afbraak
er tusschen gevoegd, om eigens een ope
ning te vullen. De jongeman aarzelde een
oogenblik, de hand in den borstzak gesto
ken, on toen, a's een schuw paard vooi
waarts rennende, vloog hij voorbij. „Eerst
het andere."
Een plotselinge kromming. Will pakte
Rob's arm, anders zou hij naar benedon
zijn gevallen. Vlak aan hun voeten stroom
de de Sprce. En geen borstwering, geen
waarschuwend lic.Lt. De duisternis werd
nog dichter, de zwarte grond scheen licht
te liewegon. Lichtpunten dreven erop, ver
hieven zich en verdwenen weer. reflexen
der droevige lichtjes, welke aan den zwar
ten hemel schenen te branden, in het woud
van twijglooze boomen, dc masten en sprie
ten van de geankerde booten. Op dc vaar
tuigen was alles in rust. Geen levend
mensch, zoover het oog in de duisternis
kón zien, geen geluid, als het zachte go
klots en geplas van het water.
Iets griezeligs lag er over dien verloren
Zwitserland.
Te Lausanne hebben Russische foiro-
risten oen luutaal stukje uitgehaald. Zij
drongen het huis binnen van den tijdelijk
aldaat vertoevend-en Russischen petioleum-
exporleur Samuel Schiro en dwongen hem
mot de revolver op de borst een som van
5000 hs. af. Een gedeelte van liet geld
werd aanstonds betaald, den volgenden dag
zouden zij dc icst komen halen. Maar
toen had men de poliiio gewaarschuwd,,
die een voor een de roovers in hechtenis
nam. Zij bleken een „anarchistisch comité"
te vormen en stonden te Lausanne bekend
als studenten. Een 20-tat individuen, on-
ctei wie 2 jongedames, zijn in hechtenis
«■nomen. Bij huiszoekingen werden t87
revolvers en nnd-eie wapenen inbeslaggc-
nomm. Do/elfde bende heeft iceds cemge
dagen geleden een anderen Rus te Lau
sanne geld willen afpersen, maar toen dui
delijk gebleken was, dat de man niets had,
waren zij afgetrokken cn hadden zij den
aanval op den hc-er Schiro gedaan,
Dat de bevolking van Lausanne buiten
gewoon verontwaardigd is over het mis
dadig bestaan van deze buitenlanders, aim
wie zij gastvrijheid verleent, is licht be
grijpelijk.
Portugal.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat het daar
in de Opera tijdens een voorstelling van
Hernam tot een groot tumult is gekomen.
Koning Carlos en de kroonprins waren in
den schouwburg. Van de bovenste galerijen
werden een menigte vliegende blaadjes met
een proclamatie van den troonpretendent
dom Miguel en zijn vrijzinnig regeeiings-
program in de zaal geworpen. De politie
nam cle jm pieren in beslag en vele men
schep, onder hevig veizet, in hechtenis.
De koning werd uitgejouwd en er werd
gejuicht vooi dom Miguel.
hoek, de herinnering aan de daden, die
hier gebeurd waren, wier geesten opste
gen in de stilte van den nacht en rond
waarden, spottend over dan vooruitgang
der twintigste eeuiw.
Bob voelde een koude rilling over zijn
rug gaan en zijn haren rezen te berge.
Zondei zich om te draaien, doorzochten
de roofdicroogen van Will de duisternis.
„Nu!" Schor fluisterde hij het.
De kistjes gleden in het water meteen
gedempt geluid, zoo zacht, als was de
klank zelf angstig gehoord te worden op
deze plaats. In zwarte kringen sidderde
het water. Maar Rob had, toen hij het
kistje naa1- beneden liet glijden, uit een
onbedwingbare nieuwsgierigheid een paar
der beschreven blaadjes teruggehouden en
vlug in zijn blouse verborgen. Zelfs Will
mocht daar niet van weten.
Daar pakte deze plotseling zijn pols beet
tot op het been meende bij de ijzigo
koude der vingers te voelen en trok
hem op de knieën. Achter den peiler van
een aanlegplaats scholen ze, zonder zich
te verroeren, buiten adem.
Aan den oever was het in do duisternis
levendig geworden. Een verschrikkelijk
schaduwspel gleed snel als cm visioen
door den lichtkring van een verren lan
taarn. Twee gestalten, vormloos, als wa
ren twee klompen schaduw in beweging
gekomen, sleepten een derde voort. Een
donkere mantel scheen haar te omhullen,
een bloote arm kwam cr onder te voor
schijn. Schel stak een grijze snor af op
een hoofd, dat slap achterover liing.
Een üof opspatten, een sterke beweging
van de lichtpuntjes op het water. De ge
stalten waren nu nog maai- met zijn tweeën.
En die vloeiden weg, verdwenen.
Maar een kwam langs den oever voorbij
de beide vrienden, cn sloeg do kleine Stra-
iaverstraat in. Een wijde mantel omflad
derde baar. Een lichtstraal viel op het
gezicht. Dat was pikzwart, onherkenbaar.
Sidderend stonden de jongelieden ein
delijk uit hun knielende houding op en gin
gen naar het straatje terug. Rob hoort
Will's tanden op elkaar knarsen. Bij het
huis met de steenen koppen bleef hij
staan. Naast ccn der koppen was een on
regelmatige keep. Hij hief de hand op,
schoof den brief erin. Dadelijk gleed hij
den muur, aan den binnenkant neervallend
met een doffen, duidclijken slag. Den bei
den gymnasiasten, die, mat een gloeiend
hoofd, menige heksengeschiedenis hadden
gelezen, scheen het toe als een antwoord
van den Satan, aan wi.en een menseh zijn
ziel verkocht heeft.
Onwillekeurig vatten zo elkaar bij de
hand en vol ontzetting renden ze blinde
lings langs den Mühlendamm.
Een kreet weerklonk. Had de waker hom
uitgeMoolon? Was het een zucht uit het
water, of het bloed, dat in hun ooren
ruisehte? Ze keken niet om. Een poort
deur stond open, Ze stortten zich in de
diepe duisternis, verdwenen daarin, kro
pen weg, waagden het nauwelijks adem
te halen.
Eerst laat in den nacht, doodmoede, be
reikten ze hun woning.
f Wordt vervolgd,J
SCHIEDAMSCHE COURANT
Él
3»
28)