6f° laargang.
Woensdag 15 Januari 19u8
12591
Kijkjes op net leven in
een groote stad.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
schiedamsche i ;oiiRi.ü r.
Bijzo courant verschijnt dag el jjfcs, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en V1 a a r d i a g en fl. 1.25, Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummears 2 cent
Abonnementen worden dagelijks aangekomen.
Advertontiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels f!. 0.92; iedere regei meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op vuordeeüge voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor <lo Hcdactio No. 128.
voor de Administratie No. 103.
Schiedam, 14 Jan. 1908.
MAROKKO.
Tegen de hervormingen.
Do nieuwe verwikkelingen, zullen onge
twijfeld do mogendheden Frankrijk en
Spanje meeslepen in den strijd Uvsschen
des beide broeders en. sultans Abdoel Aziz
en Moeley Hafid, De voornaamste reden
,van do omwenteling te Fez is tie afkeek
van Üe Eurtopeoschc inmenging, voortko
mend uit den kcnschr-isenden blanke nhaal,
die 'tien Mooir'en eigen is. Abdoel Aziz
wei'd to Fez onttroond omdat hij zijn steun
beloofd had bij do invoering, der hervor
mingen, dia de mogendheden „in T belang
van de beschaving der' Marokkanen" brood-
noodig achten. De Mooifen willen geen her-
vodmingon, omdat zij goed begrijpen, dat
zij daardoor veel van hun onafhankelijk
heid zullen inboeten. De. beweging te Casa
blanca was, ook gericht liegen het voort-
dringen. van de Europeanen, en hel verzet
der 'stammen in het Zuiden, ondqir lei
ding van Mooie,y Hafid, clr'oeg besüist 'heil
anti-Europeesch karakter. Te Fez rekent men
daar'om op Mo-eloy Hafid om de, verwezen
lijking der1 hervormingen tegen te houden,
zoodat o. a. belet zal worden, dat er in
de havensteden een Fransch-Spaansch po-
liliekodpsi zal worden ge.vestigd. Volgens
berichten uit Tang-ey is' Moeley Hafid van
plan 'den Europeanen te verbieden binnen
de muren der steden te wonen en. cle reeds
gevestigde Europeanen zullen uit de bin-
.nenstad wor'dea verjaagd en kunnen hun
heil zoeken in de Jodenwijken. Fransche
bladen verbvachten dat 't nog geruimen tijd
zal duï'en alvorens Moeley Hafid zijn cam
pagne kan beginnen. Tot dien tijd zal de
oneindige janboel in het landvoortduren
en zullen Fr'ankrijk c'n Spanje, gebonden
door het verdrag van Algèsiras, sle'chts
kunnen toezie'n, daar' zij alleen belast zijn
met de zoFg voor de' veiligheid der Euro
peanen eh de or'de kunnen handhaven in
de kuststeden, Zondek zich to mogen men
gen in feitelijke binnenlandsteho twisten.
Bijitschland heeft plan, zoo luidt c'en
gerucht, om 'n tweede Marokko-confercntie
byeen to' r'ocpcm, ten oinde Frankrijk en
Spanje uitgebreider volmacht te verleunen
om in het Moor'cnland krachtdadig de'
or'de te handhaven. De Duitstehe regoering
zou daartoe geneigd zjjn, omdal door haar
drijven te AlgéSiras aan de' betrokken mo
gendheden slechts bcpeikle volmacht wind
verleehd.
Uit Parjjs wordt gemeld dat de Fransche
regeering nog geen beslissing nam om Abdoel
Aziz te hulp te komen, maar er zich toe
bepalen zal de Westelijke kuststreek te be
waken.
Te Tenger had men gisteren geen
nieuwe berichten uit Fez, maar de ambte
naren erkenden eenstemmig dat de toestand
ernstig is. Alles hangt, volgens lun, af van
de houding van Europa, dat Abdoel Aziz
kan handhaven, zonder echter bet volk voor
de hervormingen te winnen. Moeley Hafid
zou ook ook door de stammen rondom Tan-
ger erkeuui zijn als sultante Tangen zelf
is daarvan geen sprake, deze groote handels
stad staat te veel onder Europeeschen invloed
en is op de hand van den Maghzen. Betwij
feld wordt voorts of Moeley Hafnl's procla
matie ie Mequinez is kunnen geschieden. De
diplomaten verwachten dat Moeley tlafld,
.wegens geldgebrek en de onmogelijkheid om
'belastingen te innen, niet veel succes zal
hebben.
Te Rabat, waar sultan Abdoel Aziz sedert
enkele maanden verblijft, is alles nog rustig.
De demonstratie van generaal d'Amade, die
met 3000 man Fransche troepen naar deze
stad trok, heeft de veiligheid der Europeanen
doen toenemen. Indien Abdoel Aziz kan voort
gaan met zijn troepen te betalen in de haven
steden dan zullen de zaken niet in het hon
derd loopen door de gebeurtenissen te Fez.
Overigens zijn de dipl maten het thans eens
dat een verzoening met Moeley Hafid voortaan
onmogelijk is omdat zijn proclamatie de
nietigverklaring bevat van de Algesirasacte
en de heilige oorlog is afgekondigd.
De berichtgever van de „Times" te Tan-
ger is van meening, dat dc uitroeping van
Moeley Hafid tot sultan meer het gevolg
was van een nationale opwelling dan van een
welberaamilen aanslag. Eenige weken gele
den had nl. sultan Abdoel Aziz, den Oekma's
van Fez schriftelijk gewaagd of een Mo-
Immedaansch vorst, wanneer zijn macht
zoo verzwakt was, dat. irij zich niet meer
slaande kan houden, buitenlan'dsche, chris
telijke troepen te hulp mag roepen. Het
antwoord van de Oekma's luidde, dat een
Mahomedaansch heorscher, die zich zonder
hulp van Christenen niet meer kan hand
haven, blijkbaar liet vertrouwen van zijn
land niet meer geniet on dus niet meer als
vorst kan worden beschouwd. Toen nu de
Fransche troepen aanstalten maakten om
van Casablanca naar Medioenn op te
trekken, moet 'de sultan een vertrouwden
boodschapper naar Fez hebben gezonden
met de opdracht dc O elm na's om te koopen
ofn een voor den sultan gunstig edict nit
te vaardigen. Op 2 Januari hielden 'de Oelc-
ma's dan ook een geheime vergadering, maar
over het daar besprokene en eveneens over
den brief lekte het een en ander uit. Daar
op belegden de bewoners der stad een ver
gadering in dc moskee Sid Abdel Kader el
Fassi, waarna ze zich naar dc Oclema's he-
gaven en bij dezen inzage van 'den brief
van den sultan verlangden. De Oekma's ont
kenden een brief te hebben ontvangen, het
volk riep daarop uit„Abdoel Aziz is af
gezet" en verder werd van die afzetting
door stedelijke omroepers kennis gegeven.
Den daaropvolgend®! Zondag hielden nu
de bewoners der stad uit allo kringen dor
Roman van
LOUISE WESTKIRCH.
bevolking oen vergadering ter verkiezing
van een nieuwen sultan. Met nlgemeeno
stemmen werd Moeley Hafid geko/.ftn. He
Oekma's en de notabelen maakten oen offi
cieel st.uk van deze verkiezing op en zonden
liet den nieuwen sultan.
Het Spaansche blad „Liberal", do uitroe
ping van Moeley Hafid tol sultan bespre
kend, zegt dat Ab'doel Aziz thans, al wordt
hij ook door Frankrijk gesteund, is afge
daald tot dc positie van „roglii" (preten
dent). De huidige toestand levert buiten
gewone moeilijkheden op, omdat de Euro-
pee-sche verdragen gesloten zijn met Abdoel
Aziz, Voor de mogendheden, die bij deze
verdragen betrokken zijn en in het bijzon
der voor Frankrijk cn Spanje, zou logisch
hieruit de noodzakelijkheid voortvloeien om
de sou vore initeit van Abdoel Aziz te hor
stellen. Het bla'd hoopt echter, dat Spanje,
zelfs indien deze of gene mogendheid zich
geroepen mocht voelen daartoe over te
gaan, niet daaraan zal medewerken, ai zou
dientengevolge de akte van Algesiras ook
waardeloos worden.
Het blad „Abc." echter geeft den raad dc
beteckenis van het gehemde niet te over
schatten, daar het te Fez een vaste ge
woonte is, om zoodra de sultan de stad ver
laat, oproer te maken, teneinde dc betaling
van belastingen te kunnen weigeren. En
ook (hans zou dc opstand onmiddellijk uit
zijn, wanneer Ab'doel Aziz zich maar weder
vertoonde, temeer daar Mcdev Hafid nog
steeds in de buurt van Marakesj verblijft.
OF, M ENG DE MEDEDEET JNfl EN
Engeland.
De staking der autobus-koetsiers te Londen
is geëindigd. De stakers hebben gisteren mee-
rendeels op de nieuwe voorwaarden der pa
troons het werk horvat.
Duitscliland.
In alle groote steden van Pruisen werden
Zondag ook bijeenkomsten gehouden ter d
monstratie voor het algemeen kiesrecht. Zoo
te Dusseldorf, Frankfort, Breslau, Kassei
E«sen, Keulen. Van iets beteekende incidenten
wordt geen melding gemaakt.
Te Berlijn zijn bij de betoogingen op j.l
Zondag ongeveer 100 mensehen gewond
Ernsiig gewond zijn drie-en-twinlig politie
agenten en acht-en-twintig betoogers. Twaalf
personen hebben sabelhouwen opgeloopen.
Tijdens de betbogingen op straat werden
106 personen, onder wie verscheidene vrou
wen, gearresteerd.
Luitenant v. Kmse, de zoon van mevrouw
von Elbe, gescheiden vrouw van graaf Kuno
Moltke, heeft zijn ontslag uit den dienst ge
nomen.
Graaf Kuno von Moltke gaat een reis naar
de Middellandsche Zee maken, doch hij zal
vóór het revisie-proces van Max Harden be
girit, weer terug zijn.
29)
Dr. Wicelius zat in zijn klein salon op
de eerste verdieping, had het adresboek
opgeslagen en een uittreksel van het amb
telijk stuk over Annie Rugby., acrobate,
genaamd miss Aertolitlia, vóór zich, tomi
de bediende een jong 'menseli aandiendq,
die beweerde ontboden te zijnhij heette
Kritz Asroth.
•Wicelius schroef een nuimmer in zijn
notitieboekje, sloeg liet adresboek dicht,
schoof het stuk in zijn schrijfbureau en
stak op de joviale manier, waarmede hij
iedors liart won, den bezoeker de band toe.
„Onze jonge Rotschild, in den dop 1 Heeft
mevrouw uw mama de boodschap overge
bracht? En u hebt vertrouwen in mij?
Dat is goed. Ga zitten. Sigaren? Als 't u
belieft I Het is gezelliger! men praat ge
makkelijker. Dus, u zijt ongelukkig ge
weest?"
„Ik ben het nog, dr. Wicelius."
„Dan moeten we zien, u er boven op
te heJpon. Vertelt u mij, als u belieft, uw
geschiedenis eens."
Met do sigaar tusschon de lippen, be
schouwde WiceJius hot magere gezicht met
de hoogmoedige, verlangende oogen en
den jongen mond, met den scherp ine-en-
gegroeXden, smartelijkon trek 'er om.
„Een physionomie van een ongeluks
vogel," overwoog hij. „Dc eerzucht van
een Titaan, het geweten van een burger
man, een boven menschel ijken wil en een
Vnenschelijk, al te menschelijk hechten aan
alic menschelijkheden."
Ondortusschen had Fritz Asroth hotzeer
korte, zakelijke verhaal van zijn levens
loop, vai zijn toestand, geëindigd.
„U zegi niets over de oorzaak van uw
ongcjluk," vorschto Wicelius, „van den
vrocgeren compagnon van uw vader, wiens
trouweloosheid in dc eerste plaats schuld
is aan uw moeilijkheden, als ik uw moe
de,r goed begrepen heb."
Fritz haaldq da schouders op. „Vaneen
of andqr werktuig moet het noodzakelijk
lot zich bC|dienen."
Wicelius lachte. „Nu, als het noodlot
zoo'n tastbare gedaante heeft als die van
den lieer PüOemann, dan zou ik me enen,
kon een energiek jongmensch het wel jak
ken. Wat mij ten minste aangaat, ik sla
terug, wanneer ik geslagen word, werk
tuig van het. noodlot of niet."
„Wat kan ik tegen hem uitrichten zei
Fritz met een bitteren trek om den mond,
„Ik ben er vast van overtuigd, dat com
missaris Piilleinann niets gedaan hieft, wat
tegen de wet- strijdt."
„En u wilt ook niet tegen de wet zon
digen?" Er was een vreemde flikkering
in de oogen van Wicelius.
„Bravo! U zijt een verstandig jong
mensch. Wc hebben ook ficl schoone, chris
telijke gebod„Hebt uw vijanden lief."
„Ik heb hem niet lief," verzekerde Fritz,
Italië.
Hel proces-Nasi zal vermoedelijk eerst in
do tweede helft van April worden hervat.
Rusland.
Do genie-soldaten, die betrokken zijn in de
jongste muiterij te Odessa, zijn door den
krijgsraad ter dood veroordeeld.
De krijgsraad te Lodz veroordeelde twee
arbeiders die oen 23 Mei v.j. den directeur
der Po/nanski-fabriek, ingenieur Rosenthal,
vermoordden, ter dood en een derden wegens
niet-aanwijzen der schuldigen, tot 15 jaren
dwangarbeid.
Vereenigde Staten.
De Amerikaansche slagschepen vloot is
Zondagmiddag ter reede van Rio-de-Janeiro
aangekomen. Van Kaap Frio werden de
Amerikaansche schepen begeleid door een
ter ontvangst legemoetgezonden Braziliaamch
eskader.
Takahira, de Japansche gezant te Rome,
is nu definitief benoemd tot opvolger van
Aoki te Washington.
Hofbericht.
Den 27en dezer heeft ten Hove een diner
plaats voor de hoofden der bij ons hof geac
crediteerde gezantschappen met hunne dames.
Ridderorde.
Bij Kon. besl- is de heer Simon Symons,
voorzitter van het «Koning Willemfonds" te
Londen, benoemd tot ridder in de orde van
deri Nederlandschen Leeuw.
departement van koloniën, benoemd tot chef
van de afdeeling «militaire zaken" bij dat
departement.
Statenverkiezing:.
De Alfensche kiesvereeniging heei'i mei
algerneene stemmen den boer C, W. C Th.
Visser, burgemeester dei' gemeente Alfen a/d.
Rijn. candidaat gesteld voor de Provinciale
Staten van Zuid-Ilolland.
A
De crisis.
„Tiet Centrum" schrijft
Naar wij vernemen, is Vrijdag dr. Kuypcr
door de Koningin in verband met de crisis
in audiëntie ontvangen.
Ook de heer De Savornin Lobman werd
bij IF. M. ontboden.
De Katholieke Kamereinb.
De Katholieke Kamerclub komt a.s.
Woensdagmiddag bijeen.
Op die vergadering zal de kabinetscrisis
wel niet onbesproken blijven, maar ze schijnt
toch hoofdzakelijk belegd om over hel kies
recht van gedachten te wisselen.
En ze is dus te beschouwen als een uit
vloeisel van en een vervolg op de door
dr. Kuyper bijgewoonde bijeenkomst, weJ-
kc mr. Heemskerk deze-r dagen mot een
viertal leden van dc Katholieke Kamcr-
club gehad heeft. Huisgezin".)
Departement van Koloniën.
Overeenkomstig hetgeen wij onlangs als
een bestaand voornemen vermeldden, is de
heer A W. Cremer, referendaris bij het
In de vergadering der Liberale Kiesveree
niging te Nieuw-Helvoet is voor de Provinciale
Staten (vacature J. S. Korte weg) candidaat
gesteld de heer Kr. Rood zant
In de vaesvture-Korteweg stelde de federatie
der S. D. A. P. in het district Brielle mr.
P. J Troelstra met algerneene stemmen can
didaat voor de Provinciale Staten.
(«liet Volk".)
Het Sneeuwgebergte op Kieuw Guinea.
De met de pas .ontvangen Indische mail
meegekomen bladen bevatten nog nadere
bijzonderheden over den tocht van Lorentz
en de zijnen naar het Sneeuwgebergte. Wij
ontkenen aan het „Soerab. Hlild." enkel het
volgende
„Gelijk hekend is dc Zwaluw met het ou-
dcrzockings- en het dekkings-detnehement
het binnenland voor een aanzienlijken af
stand van de kust ingevarenn Op 100 kilo-
meier van de kust kon het vaartuig echter
niet verder; daar werd het bivak clus op
geslagen. Op onmiskenbaar duidelijke wij zo
kon men van hier uit waarnomen dat- het
Sneeuwgebergte werkelijk glctschers draagt,
in don zonneschijn schitterend als dc top
pen in Zwitserland's hooggebergte. Bereiken
was voorshands oen onmogelijkheidnaar
berekening is de hoogte 7000 it SOO'O M.
Het kan iaren duren voordat het gebied
der eeuwige sneeuw wordt bereikt, indien dit
ooit gelukt; inlu.sschen is de rechte afstand
tnsschen liet bereikte punt cn de kam van
het gebergte niet groot.
Twee van de vermoedelijk bergketens
die zich voor het Sneeuwgebergte uitstrek
ken, zijn overgetrokken; het hoogste punt
van den eerslen bergketen was 900, van de
tweede 2200 motor.
Velen zullen teleurgesteld ziin, dat het
Sneeuwgebergte mot bereikt, wordt. Tiet is
echter hegriipelijk, gezien de hoogte der top
pen en de herwaren om voorwaarts te gaan.
De expeditie moest feitelijk eindigen toen
de vines vorlmiikt waren. Toch is' hot ver
kregen succes belangrijk te noemen. Tal van
onderzoekingen ziin verrichteen massa
foto's zijn genomen."
De Mflurnad.
Mr. ,W. i\. J. M, van Waterschoot van
der Gracht deelt aan de „N. Ct." mede,
dat hij wel degelijk, na eerst eengen lijd
alleen secretaris geweest te zijn, lid van
den Mijnraat! is, waarhij hij echter tegelij-
■ii u—wwHnuffTraari
,,In ieder geval laten we vermeende vor
deringen van commissaris Püllemann er
buiten. Ik zal moeite doen, u een betrekking
te bezorgen, geschikt voor uw bekwaam
heid. Kom vanavond, als 't u blieft, nog
eens hij mij terug. Waarschijnlijk sproeit
ik in don loop van den dag de betrokken
personen."
Fritz Asroth stond van zijn stoel op.
„Mijnheer Wicelius, wat u me daar voor
spiegelt, is mijn redding, de redding van
de mcnschci\, die mij het liefst zijn. Met
woorden kan men voor zoo iets niet dan
ken, maar als ik ooit in de gelegenheid
kom, u dist ook maai eenigs>zias te var-
gelden
„Om Gods wil! Wicelius hief dc
hand op. „"Wensch me zoo iets niet toe I
Ik hen bijgeloovig. Haat me er niet om,
dat ik in sitaat was, u een dienst to be
wijzen. Aleer verlang ik niet. Tot boden
avond."
Hij zag den jongen man met somberen
blik na, zooals hij daar, bijna tuimelend
in do gelukzaligheid der nieuwe hoop, uit
do kamer ging.
„Treurig mengsel! Ik dacht het wol. On
bruikbaar. Toch zullen we hem aan een
betrekking helpen. Zoo iets wil ook leven."
Hij ging zijn kleedkamer binnen en ver
liet ecu half uur later, elegant gekleed,
het buis. Hij wilde den Zondagmorgen ge
bruiken om naar mevjouw von Róssing
te gaan, die hem had laten wagen, to
ko in en.
Temidden van haar oiidenvatsdic inrich
ting,, do mooie mahonie meubelen, de don
ker geworden familieportretten, scheen ze
zelf mot haar vit haar, ais iemand uit
vroegeren tijd. Maar in de lichte, scherpe
oogen was opgewekt, modem leven, toen
zc bijna hartelijk den jongen beambte, voor
wicn ze een bijzondere genegenheid opge
vat had, beg roe tie.
„Ik hen u dankbaar, dat u uw tijd op-
ofiert, waarde dr. Wicelius, om mij, oude
vrouw, van raad te dienen."
„De zaait is dus zoover gekomen?"
„Ja, mijnheer Püllcman heeft Rössings-
dorf voor mij verkocht. De uitbetaling en
overgave zijn bepaald op 30 Juni. Ik ver
keer nu in verlegenheid omtient do be
legging van het geld. Ik sprak er u reeds
over. Drie vierden van de som zijn voor
een ziekenhuis bestemd, liet is dus zaak
het geld voorradig te houden cn toch voor-
loopig zeker en voordeclig te beleggen."
„Zou mevrouw de baroness- mij toe
staan, een blik te werpen in het koopcon
tract?"
Mevrouw von Rössang ontsloot haar
schrijfbureau en nam er een stevig ijzeren
kistje uit Voor haar horlogeketting maakte
ze een sleuteltje los, waarmede zo hei
slot opende.
Zwijgend volgde Wicelius de langzame
bewegingen van de bloeke magere handen.
„Hier, mijnheer Wicelius. De koopsom
bedraagt 900,000 mark. Betaling 450.000
haar geld op het kantoor van notaris
"Weipredit. De kooper, bankier Maricnherg
he rit de goedheid, nit égarVls voor mij,
oude vrouw, hierheen te kernen."
Wicelius antwoordde niet. llij staarde op
het papier. „Maricnbarg," herhaalde hij den
naam van den kooper.
„Kent u dien heer?"
Wicelius schudde het hoofd, „Keen, Het
gaai me alleen aan het hart. Oud grond
bezit is als het levenselement dc instand
houdende kracht dor families;, welke erop
geboren zijn. Bij scheiding van hun grond
en bodem gaan ze in •den regel verloren."
„Mijn waarde vriend," zeido de oude
dame treurig. „Onze familie is roods te
gronde gegaan, voor ze haar stamgoed ver
loor."
„Eigenlijk onbegrijpelijk," meende Wi
celius, mevrouw von Róssing scherp aan
ziend. „Mi-vrouw de baronesse is opval
lend fiisch en flink voor haar jaren. Uw
man was, naar ik hoor, een beroemd sports
man, totdat hij door een val van hel paard
den dood vond. Wel een noodlot,, dat do
eenige zoon van zulke ouders door een
sluipende ziekte Ln den bloei zijner jaren
weggerukt kon worden."
„Geen ziekte, mijn jonge vriend. God
verwarde zijn verstand en in dezen toe
stand, dat wil zeggen
„Ik zeido u reeds, bij stierf in een ze
nuwinrichting."
Vreemd, dat men hem pistolen gaf
.Alen gaf ze hran niet. Hij wist zich die
te verschaffen. Hij schoen niet ernstig ziek,
en hij scheen beter, verstandig, rustig to
zijn geworden. Toen verslapte de waakzaam
heid. Ze sloeg de handen voor liet ge
zicht, de brill anten ringen aan baar ma
gere vingers trilden. „Mijn zoon! Mijn lie
veling! Mijn eenige!"
„Het was een zware slag voor u."
(Wordt vcrcolgd.j
