I
I
Vrijdag 24 Januari 19U8
12599
61
Kijkjes op het leven in
een groote stad.
I"
er
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met ui tzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiodam en Vlaardlngen tl. 1.25.Franco
i* per post fl. 1.65.
prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzender lijke nummers 2 cent.
i, Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
P, uur' aan hot bureau bezorgd zijn.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
Bureau: Lange Ha ven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1G regels £1.0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettere naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau tc bekomen.
In de nummers, "die Dinsdag-, Ronder dag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Intorc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
BUITENLAND.
te
Schiedam), 23 Jan. 1908.
DUITSCHLAND.
Uit dfin R.ijksdag.
Ovcjr het beperkte kiesrecht voos den
Rruisischen Landdag werd, gisteren, In den'
Rijksdag van sociaal-democratische zijde ge
in törpeile-erd. Het Huis was dicht bezet t»ï
buiten was een groote politiemacht aan
wezig om aanstonds betoogingen uiteen te
lomnpn, djrijvon. De rijkskanselier prins Bü-
low opeaidfc. de zittii g. On,diep' groote aan
dacht verklaard» hij dat de regeering wei-
gcr'dje op die besprekingen over denkvorm
van het kiesrecht voor den Drmsischen,
Landdag in te gaan, daar dit niet tob de be
voegdheden van 'don Rijksdag ■maali' slechts
thuis behoort in de- wetgevende, organen
van Pruisen, omdat het een binnenland-'
sche kwestie van Pruisen geldt. Dozeniedc-
.deeling werd met levendige toejuichingen
van rechte ontvangen.
Over hef. tweede gedeelte der interpella
ties, de vraag: of de Rijkskanselier go'ed-
keurt dat op 12 Januari met doel zoo noo-
dig op tiej treden, de, soldaten in de k,ar
zomes geconsigneerd waren? verklaarde'
Bulow: „Op igro'nd van haair staatsrech
terlijke bevoegdheid izijn door de Berlijn-
schie politie op 12 Januari de maatrege.-
len genomen, ld ie noodig warcp omstraat-
rumjo'er te voorkomen. Yoor zoover troe-
pejn. in Uo kazernes bijeengehouden wjer-
dein is klit geschied ter uitoefening van
i het militaire recht van commando."
Do heer v. Bülow verklaarde derhalve dc
beantwoording der interpellatie to moeten
weigeren en zei verder: Sedert gisteren
zijn opnieuw botsingen tussehen een betoo-
gende menigte eu de politie voorgekomen,
waarbij weder van de wapens moest wor
den gebruik gemaakt. Tegenover die voor
vallen gevoel ik behoefte van deze plaats een
woord van ernstige waarschuwing te moe
ten richten tot het land. (Bijval rechts, voort
durend nimoer bij de sociaal-democraten.)
Het ligt niet in den Duitschen aard (ru
moer links) do politiek op straat te breti
gen (bijval rechts). De partijen hebben geen
straatrumoer noodig om hun stemmen te
laten hoorem. Do straat behoort aan het
vrije verkeer. Do wet en de openbare orde
te erkennen en te achten is de plicht van
iederon burger. Achting voor de wet te
vorderen en desnoods af te dwingen, is niet
alleen de bevoegdheid maar de plicht der
autoriteiten. (Bijval rechts.)
Iedere poging om de openbare orde tc
verstoren moet en zal worden onderdrukt
(bijval rechts). Het zou een noodlottige
dwaling zijn, te gelooven dat de betooging
van een op een dwaalspoor geleide menigte
Roman van
LOUISE WESTKIRCH.
37)
De 'laagheid van zijn familie, de tegen
spoed in zijn leven, konden hem niet berei
ken. Zou hij zich 'daarom uit de rijen der ge
lukkigen laten verdringen? Zou hij zich
daarom naar deze allerongelukkigsten laten
dringen? Maar dat was waanzin
En een lichte gestalte vloog hoog door
de lucht, hield zich aan een bloeiende tak
vast en lachte. „Ik houd me vast; ik houd
u ook vastU ookZiet ge niet, hoe ze
ons van boven de handen toesteken? Ja, er
Z1jn behulpzame banden. Alle goede men
sehen steken zo u tóe, de levende en de
doode." En hij wilde niet in dezen afgrond
storten! Hij zou niet!
Het was de crisis van zijn ziel.
Daar sprong hij op. „De Dikke" had met
den vuist op de tafel geslagen, dat zijn glas
omviel. Naast hem stond een mager man-
setje en fluisterde hem iets in het oor.
„Neen, drommete! Wat gaat het mij aan?
<Vie kan zeggen, dat ik verraad pleeg? Breng
m,'i den kerel! Mijn vuist sla .ik hem op
Z1]n gezicht.
De magere haalde de schouders op.
>s»aarom stel je je zoo woest aan? Als
iemand reden hoeft om zich uit de voeten te
waken, 'dan moet hij het doen, inplaats van
je -schreeuwen. Ze zijn je nagegaan, ze heb
?en je met commissaris Biaun gezien. Ze
(tegenspraak hij de socialisten) van een re-
georing die haar plicht wil doen, iets kun
nen afdreigen (levendige bijval rechts). Dat
zal in Duitschiand nooit en nergens kunnen
oorkomen. (Herhaalde levendige toejui
chingen van de rechterzijde). Ik heb ver
touwen, dat alle burgerlijke partijen een
stemmig zullen zijn in de veroordeoling en
afwijzing van die gevaarlijke praetijken.
De sociaal-democratische partij heeft met
de beiooging van 12 Januari een hellend
vlak betreden. Ik waarschuw haar dien
weg niet verder te vervolgen; de verant
woordelijkheid voor de gevolgen zou niet ko
men op 'de autoriteiten, maar op de aan
stokers en leiders.
Bülow's verklaring word door do rechter
zijde uitbundig toegejuicht.
\rervolgens wordt tot een bespreking der
interpellatie overgegaan, die 'door sociaal
democraten, vrijzinnige en centrumspartijen
werd ondersteund. De soe.-dem. Fischer ant
woordde dat zijn partij vreemd was aan de
werkioozen-betooging van j.i. Dinsdag. Wat
de kiesrcchtagitabTo aangaat, hebben de bur
gerpartijen deze zelf op straat gebracht. Door
hot algemeen kiesrecht en de geheime stem
ming in Pruisen te weigeren, beleedigt
prins Bulow de vorsten der Zuidduïtsche sta
ten, die allen het algemeen kiesrecht voor
d'en Landdag hebben ingevoerd. (Prins Bü
low had intusschen de zaal verlaten.)
Fiseher wierp do verantwoordelijkheid der
straatonlusten op de politie en meende dat
de betoogingen zullen eindigen wanneer aan
het volk ook liet kiesrecht wordt gegeven.
De conservatieve afgev., Kreth, trachtte
de betoogingen der socialisten belachelijk te
maken. Hij lokte een onbeschrijfelijk tumult
uit toen hij de socialisten verweet zich ach
ter vrouwen en kinderen te hebben ver
scholen tegen de aanvallen der politie.
Kreten als „lasteraar" en „schelm" klon
ken van do banken der socialisten en Bebel
liep met gebalde vuisten naar de tribune. Zel
den was 't zoo'n ernstig tumult in. den
Rijksdag. Toen de kalmte terugkeerde namen
graaf Hompsch, namens het Centrum, Bas-
sormann, nat.-liberaal en Schrnder (vrijz.-
volksp.) het woord ten gunste van alg. kies
recht in Pruisen. Zij betreurden d'e straatbe-
toogingen, maar keurden het optreden 'der
politie goed.
Daarna werd het huis verdaagd.
Gisteren begon voor den krijgsraad te Ber
lijn het proces tegen de graven Ilohenau en
Lynar. 50 getuigen zijn gedagvaard, onder
wie onderofficieren der garde, ook de be
faamde Bollhardt. Max Harden was wegens
ziekte niet verschenen. De debatten, die met
gesloten deuren worden gehouden, zullen 3
dagen duren.
GEMENGDE MEDEDEELÏNGEN.
hebben het no. 1 gezegd. Je vonnis is ge
veld
„De Dikke" sloeg opnieuw op de tafel,
zijn met bloed beloopen oogen fonkelden.
,,'t Is niet waar, versta je? Ik bang voor
no. 1? Als ik voor verrader wilde spelen,
dan zouden ze hem om zeep brengen. Als ik
wildeMaar we verstaan elkaar als een
paar broeders. Ik doe zijn mooiste zaken
Hij schenkt mij zijn vertrouwen. Gisteren
nog neen, hij moet bang voor mij zijn."
Een gedruisch van stemmen, deed hem
verstommen, bedreigingen, beschuldigingen.
Zijn waar-schuwer haalde de schouders op,
„Aan iets moot de mensch toch sterven.
Een signaal weerklonk, 'de toon van een
electrïsehe schel, heel zacht, maar onbe
schrijflijk griezelig, nog eons en nog eens.
En plotseling heerschto er diepe stilte.
De bezoekers in Kusemann's kelder ston
den van hun zitplaatsen op.
„De politie V'
Sidderende handen tastten naar de zakken
met de papieren, brandende oogen keken
naar do met hekken voorziene venstors op,
langs de gladde wanden. Toen zonken de
lichamen weer zwaar op de banken neer en
de gasten gaven zich over.
De politie 'doorzocht de kroeg. Ze deed
dat nu en dan. Het was haar recht. Een
nacht preventieve hechtenis, een scherp ver
hoor; wie niets bizonders op zijn kerfstok
had, stond dan weer op straat. In den grond
was het hetzelfde. De straat, do gevange
nis, 'die beide wisselden toch gedurig met
elkaar af.
Maar „de Dikke" gaf zich niet over. Hij
maakte bliksemsnel zijn rekening, en die
rekening was te hoog. Met een onderdrukt
gebrul, stortte hij naar de smalle deur aan
'de zijwand. Daar stond vrouw Kusemarm,
Engeland.
Manchester, de groote fabrieksstad, her
bergt op dit oogenblik duizenden werkloozen.
Dezen hebben bet plan opgevat om minister
John Burns hun beklag te gaan doen en hem
■werk en brood te vragen Een groot aantal
werkloozen is op weg, met vrouwen en kin
deren, en leggen den langen weg naar Londen
te voet af. Deze hongerprocessies zijn niet
zeldzaam in Engeland, maar de origelukkigen
lijden ontzettende koude op den mistigen weg.
In enkele stadjes waar zij doortrokken, wei
gerde men hen onderdak in de kerken. De
meeste vrouwen en kinderen zijn naar Man
chester teruggezonden, terwijl de mannen
hun tocht zullen voortzetten om bij de opening
van het Lagerhuis blijk te geven van hun
wanhopigen toestand.
De politie heeft in 't district Geevah (Ier
land) 20 boeren gearresteerd, die tot een
Fenian-vereeniging behoorden. Zij trachtten
de boeren over te halen hun pachten niet te
betalen en beletten de brievenbestellers dag
vaardingen te bezorgen bij wanbetalende
pachters.
200 agenten moesten er aan te pas komen
om te midden van de opgewonden bevolking
de weerspannige Ieren, die slechts rechien
doen gelden op hun eigen land, te arresteeren.
In de Dinsdag te Huil gehouden zitting
van de Arbeidersparty werd een voorstel tot
aansluiting van de partij bij de sociaal-demo
craten verworpen met 951.000 stemmen
tegen 91.000
Het voorstel hield ook o. m. in dat de Ar
beiderspartij in haar programma zou opne
men den klassenstrijd en zou streven naar
de vervanging van het huidige productie-stel
sel door de collectivistische productiewijze.
De Londensche correspondent van de „N.
R. Ct," seint het volgende De vergadering
van de Arbeiderspartij te Huil heeft gister
middag met een meerderneid van 45,000
stemmen besloten, het socialisme tot hoofd
doel der Arbeiderspartij te maken.
Dit is een verrassend besluit, nadat dezelf
de vergadering gisteren juist het tegendeel
besloten heeft, hetgeen de meeste bladen
toejuichten. Heden daarentegen jubelen de
socialisten. Op de vergadering gaven vele
leden, die geen socialist zijn, o. a. de beken
de Shackleton, hun teleurstelling over de
overwinning van het socialisme in de partij
te kennen. De Arbeiderspartij, zeiden zij, zou
er door te gronde gaan.
F r a n k r ij k.
Door den Raad van discipline van de ad-
vocatenkamer te Parijs is besloten den anti
militarist Gustave Hervé, die onlangs, wegens
beleediging van het leger, veroordeeld werd
tot 1 jaar gevangenisstraf, te schrappen van
de lijst der advocaten. Hervé zond aan de
Parijscne bladen een protest tegen de schrap
ping.
Marokko.
Volgens gerucht te Tanger (Engelsclie
bron) hebben de Franschen te. Settat een
nederlaag geleden en 35 dooden en even-
zooveel gewonden gehad. Het heet dat zij
Settat hebben moeten ontruimPn. Onder-
voorbehoud.
BINNENLAND.'
Hofbericht.
H. M. de Koningin heeft heden ten diner:
luit -ge i. graaf Du Monceau, chef van het
militaiie huis en mevrouw; jonkvr, v. d.
Poll, dame du palais van H. M.', hofdame
van II. M. de Koningin-Moedergravin Du
Monceau, hofdame-honoraire rar. Asser, mi
nister van staatluit.-gen. Sabron, adjudant
i. b. d., chef van den generalen stafjhr. mr,
van "Weede, hofmaarschalk van H. M. de
Koningin-Moeder en mevrouwjhr. mr. "W,
Röell, kamerheer i. b d. en mevrouw.
Ds. A. S. Talma, Tweede-Kamerlid, Land
bouw, Handel en Nijverheid.
J. J. G. baron "Van Voorst tot Voorst,
'commandant van het regiment grenadiers en
jagers, Oorlog.
De andere portefeuilles z.ijn nog niet defi
nitief bezet.
grauw als de muur zelf en beslist iocnsch
kijkend. Met een krachtsinspanning, welke
haar buiten adem bracht, draaide zc een
soort spil. Een knarsen en piepen, als van
zwaar beladen ketenen, dreunde dof uit de
diepte.
„Eruit uit In zijn doodsangst kon
hij de woorden niet vindon.
„U kunt niet meer!"
De vrouw trad hem verschrikt in den
weg.
„De Dikke" stiet haar in de razernij van
zijn wanhoop op z.ijde, zoodat zc tegen de
tafel vloog. ïlij rukte de deur open en vloog
er door. Een koude gil, een slag, toen een
gesteun, dat het bloed in de aderen deed
stollen van hen, dio het hoorden en toen
niets meer. Dc vrouw vloog naar de deur en
drukte ze in het slot. Ze sidderde aan alle
leden. Niemand sprak. Ook dat was het nood
lot. Die hier zaten wisten lietniet ieder, die
door deze deur ging keerde terug.
Ook Rob stond op, sprong naar de deur.
Zijn kameraad was daar binnen Daar
voelde hij zich bij den arm getrokken. Radijs
stond weer bij hem.
„Ze zijn in veiligheid," siste hij en legde
den vinger op de mond. „Zijn je papieren
in orde, mijn zoon? Ja?"
Rob's getuigschrift lag bij Will, dien hij
niet compromitteeren wilde, door te zeggen,
dat hij bij hem behoorde. Een ontzetting
greep hem aan. In een moordhol met dieven
en moordenaars opgepakt te worden, dat
was weer een schrede vorder op do baan,
die hij wild© verlaten. Was er geen uit
komst?
Nu vloog de 'deur open. Achter den voor
uitgaande» Kusemann trad een commissaris
van politie binnen, begeleid door twee agen
ten. Door de doffe kelderranmpjes konden
Van het hof.
H. M. de Koningin-Moeder woonde gister
avond in het Gebouw voor Kunsten en We
tenschappen te 's-Gravenhage het Diligentia-
concert bij.
Onze gezanten.
Onze gezant te Londen, baron Gericke van
Herwijnen, is in Hotel des Indes te 's-Gra
venhage aangekomen.
Onze Marine.
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht is Hr. Ms. pantserdekschip
Zeeland, onder bevel van den kapitein
luitenant ter zee jhr. H. L. Wic'ners, 22 dezer
van Perim vertrokken, ter voortzetting van
de reis naar Nederland. (nStet.")
Ridderorde.
Bij kon. besl. van 22 dezer is benoemd
tot ridder in de Orde van den Nederland-
schen Leeuw, dr. D. Bos, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, belast geweest
met het ontwerpen van een plan tot invoering
van eene verbeterde boekhouding bij de ver
schillende daarvoor in aanmerking komende
diensttakken in Nederlandsch-Imlié.
Statenverkiezing lïrielie.
In de vergadering van afgevaardigden van
vrijzinnige kiesvereenigingen in het district
Brielle, heden te Spijkenisse gehouden, is tot
candidaat voor de Provinciale Staten gesteld
de heer S. O. Korteweg, te 's Gravenhage,
lid en secretaris-penningmeester van het
hoofdbestuur der Hollandsche maatschappij
van landbouw.
De Kabinetscrisis.
Het „Nieuws v. d. Dag" verneemt, dat
de heer Micbiels van "Verduynen bestemd
is om als minister van buitenlandsche zaken
op te treden in het nieuwe Kabinet.
Gisteren waren, naar de „Tel." uit goede
bron verneemt, 'de volgende portefeuilles aan
vaard in het nieuwe ministerie;
Air. Tl). Heemskerk Jan., formateur,
Buitenlandsche Zaken.
Mr. E. B. H. Regout, Tweede-Kamerlid,
justitie.
Mr. De Marez Oyens, oud-minister, Finan
ciën.
de binnenzittenden de paren laarzen tellen
der wachtende patrouille, die buiten op het
asphalt op en neer liep.
Het gelaat van Kusemann stond strak en
zijn stem klonk vast.
„Hier, mijnheer de commissaris, zijn de
lieden, die vandaag bij mij gekomen zijn."
Met de revolver in de hand, stelden do
agenten zich aan den ingang op. De commis
saris trad naar voren.
„Wij zoeken den moordenaar van een on
bekenden man met een witte snor, tussehen
de vijftig en zestig jaren oud, wiens lijk
naakt, met een steek in het hart, vandaag
uit de Spree opgevischt is. Hij wien we
daarvan verdenken was hier, ik weet hot.
Waar is hij?"
Vrouw Kusemann stond nog bij de deur,
waarvoor ze de-tafel weer geschoven had.
„Hij zal weer weggegaan zijn, mijnheer de
commissaris."
De commissaris keek haar scherp aan.
„U verbergt hem."
„Mijnheer do commissaris, zouden we
onszelf dan ongelukkig maken? We doen
voor de hoeren van de politie wat we kun
nen. Als er een zich vergrijpt, dan moet hij
gestraft worden. Dat is niet anders. Maar
als hij zjjn straf uitgezeten heeft, dan moet
zoo iemand toch een onderkomen vinden,
waar hij zijn moede leden uit kan strekken,
liet is toch ook een mensch. En dan nemen
wij hem op. Daar is niets slechts of vreese-
lijks gedaan. Maar iemand verbergen, wan
neer mijnheer de commissaris hem zoekt
dat gebeurt niet. Daar konden we toch al
leen maar de concessie door verliezen, en
we spinnen toch al geen zijde bij onze
zaak
Wilt u' die 'deur daar openen," sneed de
commissaris haar rede af,
De Nautilus.
Uit Santa Cruz de Tenerife, op de Kana
rische eilanden, ontvangen wij een paar
Spaansche kranten toegezonden, waarin
eenige feestelijkheden beschreven worden, die
daar ter gelegenheid van het bezoek van het
Nederlandsche oorlogsschip „Nautilus" zijn
gegeven. De commandant Bauduin bood
o. a. aan eenige families, die met den Ne'der-
landschen consul Hirdisson bevriend zijn,
een bal champêire aan. Een deel van de gas
ten begaf zich por boot, anderen, die zich
min'der „zeerobben" voelden, per as naar de
plaats van samenkomst.
De verslaggever van de „Opinion" schrijft
geestdriftig over den schoenen tocht te wa
ter, waarbij het vaartuig als „door een Ve-
netiannsch kanaal" gleed, beeeleid door 'do
scheepskapel in een andere boot. Het onthaal
van do gasten was „schitterend". Te hun
ner eere werd een noenmaal aangericht,
waarbij o. a. de echt Nederlandsche gerech
ten huzarensla en haringsla met mayonaise
werden opgediend en met den champagne
niet karig werd omgesprongen. Men was
vroolijk bijeen tot de schemering daalde.
Voor de zee-officieren, zegt de „Opinion"
poëtisoh, een dubbele schemering; want toon
de zonneschijf schud ging, vertrokken ook do
schoon© vrouwen.
Later op den avond' wfren de Nederland
sche officieren de o-asfon van den burgerleken
gouverneur, dio hen tot een voorstelling in
den schouwburg had uitgeuoodigd.
Verder lezen wij, dar de commandant van
de ..Nautilus"' den bwoners van Santa Cruz
ook een groot genoegen beeft gedaan, 'door
zijn muziekkapel op de Plaza de la Consti
tueren op Nieuwjaarsdag een avondconcert
te laten geven.
De toeloop was groot en bet gehoor liet
bot niet nnn toejuichingen ontbreken.
De alcalde (burgemeester) en verschillende
raadsleden beloonden de muzikanten in een
nabijgelegen restaurant met vervor«chingen.
Toen de kapel na zevenen naar den sto:<w
wegtrok, deden honderden, die op de pmat
van de muziek rrreelienen, hun uitgole'dc.
De vrouw rukte zwijgend het tafeitje weg
en opende de deur. Rob wierp er een schu
wen blik in, angstig luisterend, of dat vree-
selijke gesteun niet meer weerklonk. Alles
bleef stil, griezelig stil. Treden leidden in
een ondoordringbaar duisternis.
„Daar onder is een tweede kelder," zeide
de beambte. „Wie is daar in?"
„Niemand, mijnheer de commissaris. U
kunt me wis en waarachtig gelooven, geen
levende ziel."
„Niemand?"
„Als mijnheer de commissaris zich over
tuigen wil? Daar onder >s onze groenten-
kelder. Een beetje voorzichtig moet mijn
heer de commissaris wel zijn. We zijn aan
het verbouwen. Er zijn daar een paar ga
ten
De commissaris wenkte een van zijn bege
leiders.
„Licht
De stralen der lanfaarn bereikten den bo
dem niet. Ze schenen te verdrinken in de
overweldigende duisternis.
Ervaren in zijn beroep, kende de ge
rechtsdienaar dezen kelder van het meest be
ruchte moordhol, een doolhof vol gapende
afgronden, die de argeloozen naar beneden
trekken, vol kronkelende gangen, in wel
ker hoeken de moordenaar met zekerheid
op den aankomende loert, onverwachte ho
len, die reeds dikwijls tot graf gediend heb
ben van den plichtgetrouwen beambte, waar
uit echter nog nooit een misdadiger is te
voorschijn gehaald om zijn gerechte straf te
ondergaan. Hij zag er van af.
(Wo^dt vervolgd
1
li
3n-
(5?
P
SM
CHIEDAMSCHE