laargang
Zaterdag 8 Februari I9u8
op het leven in
een groote stad.
i v. 612
Kennisgcvin g.
BUITENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Dezo courant verschijnt da gel ijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
prijs por kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen fl. 1.25.Franco
post fl. 1-65.
Prijs F1 wcok: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
rói aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers, "die Din sdag-, li o nderd ag- en Z a terdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Buireau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 128.
voor de Administratie No. 103.
Inrichtingen welke gevaar, «chndc
of hinder kunnen veroorzaken.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN
SCHIEDAM,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet;
Geven kennis aan de ingezetenen, dat op
lieden
jo.de proeftjjd van de aan G. W. J. VAN
DER BURG en zijne rechtverkrijgenden
verleende vergunning tot u i t b r e i
ding zijner scheepstimmerwerf
gelegen 's-Gravelaud no, 75, kadaster
sectie II no. 03, door deze in te richten
ook voor den bouw van ijzeren schepen,
is verlengd tot 31 December 1908;
2o, aan B. A. J. WITTKAMPF en zijne
rechtverkrijgenden vergunning is ver
leend tot u i t b r e i di n g zijner bra n-
derjj, staande aan de Westerkade no.
18, kadaster sectie M no. 362, met een
stoomwaterketel van 8 verwarmings-
oppevvlak.
Schiedam, den 6den Februari 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
De Secretaris
V. SICKENGA,
Schiedam, 7 Febr .1908.
PORTUGAL.
Onder nieuw bewind.
Do berichten uit Lissabon zijn van ge
ruststellenden aard. De jonge koning Manuel
11 heeft, door het ongeluk geleerd, de slechte
landslieden van zijn vader de bons gegeven
ui de grondwettelijke vrijheden, door Franco
oj) nonnctief gesteld, weer ingevoerd.
De Russische toestand, door Franco in 't
leven geroepen, is alge&ehalt, do vrijheid van
dnikpers weer ingesteld, uitzondcringsrechl-
banken afgeschaft, de eovangen genomen
parlementsleden in vrijheid gesteld. De ad
ministratieve commissies die de gemeente
besturen moesten vervangen, zijn ontbonden,
kortom de toestand van vóór de dictatuur
is weer teruggekeerd, er rest nog slecht',
nieuwe verkiezingen uit te schrijven en de
Corfe/, bijeen te roepen.
Het nieuwe bewind heeft das weer den
Mg gebaand tot vrije ontwikkeling dos lands,
onder leiding van de eonstitntioneele monar
chie. Dc houding vnn de republikeinen zal
naar Maehaclo, bun leider, verklaaide, de
volgende zijn: De republikeinsche partij is
ven partij met grondbeginselen, die discus
des houdt, propaganda maakt, maar geen
misdaad wil. Ik heb dikwijls aan dc monar
chisten ho.hanld, dat de vrijheid van drufe-
Roman van
LOUISE WESTKÏRCH.
50)
Het lichten tred ging ze de süaat op.
Iw avondwind blies haar verkoelend inhet
gelaat. Ze zw<uri;tc uitdagend mof haarmu-
,®ktascfi. Een steen was haar van. hut
art, gewenteld! Natuurlijk, het kan een.
Pgevoslig mcnscli niet onverschillig zjjn,
dc menschen, die men graag heeft mo
ll® lijdpii ten gronde gaan.
Riogou lijden," zoide Li she Ui
"l'emann heel onnoozel.
Eu toen dacht ze aan, dr. Wicolius.Haar
ijnwia maakte sedert oeu paar dagen aller-
f kK®pchngcn oj) hom ca zijn gevoelens
>l0°' hisheth', In ieder geval, kolossaal
n?u' ^at dctl iong-ei1< Asroth dip be-
e'tang gezorgd had. Damom alleen moest
,'7 bijzonder vriendelijk togen, hem zijn
hem weerzag,
j au 'deze aanstelling wist papa eigenlijk
J!1^- ^T,u> ze zou hot hom ook' niet
ró'n n' s'ra^ Waarom sprakhij
'Jd zoo onaardig over Fritz 1
f ooi d;nr was "het huis van professor
a Wschwerdt. De lantaarns brandden al.
a °°r de vallende duisternis scheen het roo'd
F !!CIj front vaft het huis met de witte
ril,. 'kor ramein. In dc muziekkamer
f andde licht.
isboth liep de met een loopar belegde
pers, van vereeniging en van verkiezing,
noodzakelijke vrijheden zijn. Dat liet volk
zich uitspreke, welke regecring aan de algo-
mecne opinio voldoet. Wij wcnschen slechts
een republiek tc vormen, langs vredelieven-
den en wottelijken weg."
De republikeinsche afgevaardigden Al-
meidan, Santos en da Costa, die door Franco
waren gevangen gezet, zijn gisteren weer in
vrijheid gesteld
Portugcesclio onverschil
ligheid.
Een opmerkelijk verschijnsel na den ko
ningsmoord was de onverschilligheid, waar
mee het groote publiek don tragischen dood
van koning Carlos opnam. Tc Lissabon gaf
men, volgens geloofwaardige berichten, zoo
goed als geen blijk van deelneming over don
dood van don koning. Sommige spraken me
delijdend over 't lot van den sympathieken
kroonprins, maar daarmee uit. Geen rouw
vlaggen in de straten, van „nationale rouw"
geen sprake. De hoofdstad hernam spoedig
haar gewone aanzien. De troepen die het
TIandelsplein en aangrenzende stralen bezet
ten sedert den moord, waren een paar dagen
later weer naar de kazerne vertrokken. Ge
meld wordt dni zelfs officieren en soldaten
geen romvteokenen 'dragen. Alen ziet in "t
geheel geen belangstelling van de zijde der
Portugeezen voor do begrafenis.
De nieuwe koning.
De bijzondere berichtgever van den „Ma-
tin" te Lissabon heeft een onderhoud ge-
bad met een staatsman, die in den nacht
na het bloedig drama zich naar don jeugdi
gen koning begaf om zicli geheel en al tot
diens beschikking te stellen. Hij werd, zoo
verhaalde hij, door dezen met dc volgende
woorden ontvangen
„Ik hen totaal ternedergeslagen door den
dood van mijn vader en mijn broeder,
vooral door dien van mijn broeder, omdat
deze veel geschikter was om tc regceren dan
ik het ben.
„Zijn opvoe'ding was or geheel en al op
aangelegd om hem voor de regeoringstnak
te bekwamen. Zijn laatste reis naar de kolo
niën was een der middelen, die tot dit doel
moesten leiden, terwijl ik, zooals gij weel,
gisteren nog muzieklessen nam.
„Tk ben in het geheel niet opgeleid voor
het koningschap, Maar ik zal mijn hart,
mijn leven, al wat ik mocht verwerven, in
dienst, stellen van liet volk, ter bevordering
van zijn geluk en zijn «elvaart."
De lichte verwondingen die clc koning
hij den aanslag opliep, zijn bijna genezen.
Zijn omgeving doet moeite hem te overreden
van 'de begrafenis weg te blijven, uit vrees
voor een nieuwen aanslag.
Manuel heeft door een nieuw besluit zijn
vasten wil te kennen gegeven om uitsluitend
volgens de grondwet te regceren. Een der
grieven van hei parlement tegen dom Carlos
was de gvcpen die hij ten eigen bate uit de
schatkist 'deed.
trap op. Door he,t raam op halve hoogte
zag ze de.n hoeldgen houw vau liet ach
terhuis'. Schuiu tegenover een open raam,
dat op oen. achtertrap uitkwam, stond oen
glazenmaker en was aan een ruit bezig.
Mevrouw Ilaberschwerdt ontving haar
een beetje boos. „Mijn man wacht al rijf
en dertig minuten."
Dc beroemde muziekonderwijzer en vroe
gere zanger was in allo dingen van het
dagelijksc'h leven zoor slipt.
'Lisbetli verontschuldigde zich. „Ikweet,
dat uw tijd kostbaar is, professor. Toe,
wees niet boos. 'f Is mijn schuld. Maar
een kwartiertje geeft u me toch, nietwaar?
ui e t Legen s taan de mijn onaardigheid, alleen
om het lied "nog eens1 door te zingen, dat
ik Dinsdag moet voordragen."
In zijn zwart fluweplciv huis de Wagner-
barel op etc witte haren, was> do professor
een zeer waardige en artistieke verschij
ning.
„De dames willen altijd liederen zingen,"
zcide hij ontevreden. „Maar als er geen
tijd voor do studies overblijft, kan ik voor
hot succes der liederen nieL instaan. Ik
zeg, cn heb het onlangs gravin Radowitz
nog uitgelegd, dat do studies
„Lieve Leborccht," mengde mevrouw er
zich in, „juffrouw Püllemann zal zeker
aanstaanden Donderdag ijverig aan deslu
dies beginnen. Vandaag kon je wol eens
oen uitzondering maken,, omdat de jongo
dame hot lied zoo graag in gezelschap zou
voordragen."
Ze ging met" een borduurwerkje op de
sofa zitten. Mevrouw Ilabelschwerdt bleef
altijd bij de lessen van liaar man tegen-
De „Staatscourant" deelt een brief mede
van den koning aan den president- van den
ministerraad, waarin hij verklaart te wcn
schen, dat de schatkist van het koninklijk
paleis alleen de beschikking zal hebben
over de middelen, toegestaan door liet parle
ment
Franco.
De gehate dictator Joao Franco is Don
derdag te Madrid aangekomen en zal zich
naar Parijs begeven. Zijn vroegere ministers
Carvalho cn Taxeiin. Abreu hebben even
eens Portugal verlaten.
Do koningsmoordenaars.
Het is thans vastgesteld dat de moorde
naars van Zaterdag j.l. ten getale van
waren en ieder een der vorstelijke personen
voor hun rekening hadden. Een «onder mag
hot heeten dat de infant Manuel en de
coningin ongedeerd bleven. Dc politie is er
nog niet iri kunnen slagen de 2 nog onbe
kende moordenaars te pakken, ondanks de
arrestatie van tal van verdachten. Een Por-
tugeesch student, Parreiva, die deelnam aan
dc beweging tegen Franco, verhaalt 't vol
gende: Ik kende Buiga, den moordenaar des
konings en ontmoette hem vaak in de biblio
theek van Lissabon, 't "Was een weinig
spraakzaam mcnsch, uiterlijk kalm en stu-
deerdp ijverig in wijsgeerige werken. Hij
was de zoon van een geestelijke te Vintreas
en werd eenige maanden geleden weduwnaar
met 2 kinderen van 7 en 4 jaren. liet
jongste, een jongetje, heet Manuel, evenals
den huidigen koning. Den dag van den aan
slag begaf hij zich na zijn kinderen te heb
ben omhelsd, naar school, waar hij onderwij
zer was. Na de les verdween hij. De politie
schoot hem na den aanslag op slag dood en
een familielid herkende 2 uren later zijn lijk.
De moordenaar die den kroonprins dood
schoot was een 23-jarige koopman en een
politieke agitator, die veel liet woord voer
de op vergaderingen.
Beide andere moordenaars, die in de
verwarring, ontsnapten, zijn vermoedelijk
buitenslands gevlucht. Er zijn op het ko
ninklijk rijtuig een 20-tal kogels afgevuurd,
12 werden later in het rijtuig teruggevon
den.
Volgens een professor in strafrecht,
Hugo Conti, zullen de moordenaars, indien
zij gearresteerd worden, een celstraf van 8
jaren ondergaan en daarna 20 jaren naar het
bagno in de koloniën worden gezonden.
Een Lissnbonsch blad meldt dut. toen
minister Franco het besluit van 31 Jan.
om de parlementsleden gevangen te nemen,
aan den koning ter teekening voorlegde, Car
los z.eideTk heb 't voorgevoel dat ik
door dit besluit te teeltenen, mijn eigen
doodvonnis teelten.
Bij 'I vertrek nil Villa "Vüensa kreeg ko
ning Carlos een dreigbrief, die hem deed ont
stellen. Een paar uur later was hij een lijk.
RUSLAND.
Het politic-Systeem.
De kadet Alaklakoi'f heeft in de Doema
een interpellatie ingediend over „zekere han
delingen" van de politieke politie te Wilna.
In Juli 1907 hadden een paar grenssoldaten
zich te verantwoorden, zich door smokkelaars
te hebben laten omkoopen. Deze smokkelaars
bleken echter te zijn Russische politic-amb
tenaren die wapenen en revolutionaire ge
schriften binnensmokkelden om deze tc ge
bruiken als overtuigingsstukken tegen men
schen die de regeering uit den weg wil rui
men. Minister Stolvpin had een rapport op
gesteld, waarin hij zeide in deze handelingen
van de politieke politie „niets onwettigs" te
zien.
Bij dez.e kwestie herinnert een Duilsch
blad aan gebeurtenissen van dergclijken aard
die in de 2e Doema ook ter sprake kwamen.
Tijdens een proces te Wilna getuigde de
gendarmerie-overste Maximoff dat de agen
ten der geheime politie een formeele smok
kelhandel in wapenen dreven om een mid
del te hebben „verdachten" te arresteeren.
Tot algemeene verbazing van hoi publiek
bleek dat de gendarmerie-officier Ponomareff,
een gunsteling van minister Stolypin, de
hoofdrol speelde in deze gemeene zaak. Deze
ging zoover dat hij lieden omkocht die in
't rijtuig van Maximoff een bom moesten
neerleggen. Het eenige resultaat was dat
de onthuller van deze politie-schandalen,
Maximoff, uit den dienst ontslagen werd. De
toestanden zijn sinds nog verergerd en op
dit oogenblilc zijn de provinciale afdeelingen
van de geheime politie de eigenlijke onbe
perkte heersebevs van Rusland, aan wie de
gelieele bevolking op genade of ongenade is
overgeleverd. Aren herinnert zich dat de
voormalige directeur van het politic-departe
ment Lopoesjin, reeds een schets gaf van deze
„tweede regecring", die machtig en geweten
loos genoeg was om zonder medeweten der
regeering in 't geheelc land Jodenvervol
gingen op touw tc zetten. De politieke poli
tie „werkt" nu met machtiging van minister
Stolypin en oefent een ongehoord terrorisme
uit. In een groote provinciestad in West-
Rusland vormt dc politieke geheime politie
niets meer dan een goed georganiseerde op
lichtersbende. Als agenten worden ontslagen
of ontvluchte tuchthuisboeven bij voorkeur
aangesteld. Bij welgestelde burgers, die zich
nooit met politiek bemoeid hebben, worden
revolutionaire geschriften of wapenen in
huis gesmokkeld. De menschen worden dan
gearresteerd en tegen hooge boete weer in
vrijheid gestold. Zóó gaat 't in vele provin
ciesteden, wier naam nog niet genoemd
wordt.
Ondanks al dez.e politie-willckeur is er
Keen hoop 'dat de interpellatie eenige uitwer
king zal hebben. De regeering z.al er zich af
maken met te zeggen dat in den strijd tegen
do revolutie alle middelen geoorloofd zijn cn
de Octobrision zullen ongetwijfeld de rogce-
ring steunen.
GEMENGDE MEDEDEEL1NGEN.
woorclig. Dat was beter voor don vorm
cn veel heler voor de toeneming dor ef
fecten in dc witte kartonnen doos.
Lisboth lmd do muziek reeds op de piano
gezet. Ze "begeleidde zichzelf. De professor
stond naast haar. Het schijnsel der elec-
trische kroon verlichtte fol lederen hoek
van dc gordijnlooze kamer. Door dc open
staande vleugeldeur overzag men het sa
lon met zijn meubels van matblauwe zijde,
zijn hooge spiegels, witglanzende bustes cn
het aantal lauwerkransenmet lange,
waaiende linten. Hier ook was het hel ver
licht door de uit geelachtige kelken stra
lende clectrmchc vlammen. Aan het eind
van hef salon voerde een eveneens open
staande deur naar een derde kamer, dc
huiskamer, welke van de muziekkamer uit
niet te overzien was, daar de kamer daar
een hoek maakte. Do kamer was niet ver
licht en er moest daar een raam openstaan,
want de portièrc, welke in diepe plooien
van de deur aïhing, bewoog zachtjes af
en toe in de tocht,
,,Se.lz.' auf dien Tisch, die duf (enden Rescdcn,
Die letzten roten Astern bring' herbei
„,Ik heb ditm|aal toegegeven aan uw ver
langen, mejuffrouw, en toegestaan dat u
het lied hij mij doorzingt, maar
„Lieve Leberecht, je hebt juffrouw Pülle
mann je meening zooeven reeds uiteen
gezet."
„Heb ik dat, Minna Ik vergaf het. Dus,
mejuffrouw, de in zet is te zwak. Nog eens,
als ik u verzoeken mag
„Setz' auf den Tisch, die duf tonden Reseden,
Die Ictztou roten "Astern bring' herbei
De professor wendde zenuwachtig het
Engeland.
In het Hoogerfrais critiseerde lord Cut-
zon het Engolsch-Russische verdrag inzake
Perzië, dat den Britschen handel zou bc-
nadeölen. Lord Fifzm.aurice ontkende dit
en zei dat er geen gevaar bestond dat dei
ibinncnlandsche troebelen in Perzië zullen
toenemen.
Sir Edward Grey, de1 minister van bui
ten!. zaken, verklaarde in 't Lagerhuis hij 't
debat over het Adres Pan antwoord, over
de onaantastbaarheid van particulier eigen
dom op zee in tijd van oorlog, dat, in
dien de Rritsche zeemacht niets anders
zou zijn dan een middel vap verdediging
en Groot-Britannië zichzelf beroofde vnn
de middelen om druk uit te oefenen op
andere mogendheden door haai handels-
marine, sommige groote mogendheden oen
oorlog met Engeland konden beginnen, en
daarbij zelf slechts gering gevfetar loopen.
Wel was1 hij van moening, dat Engeland
zich op het oogenblik mocht verheugen
in een goede verstandhouding met alle
mogendheden en geloofde hij niet,, dater
een groote mogendheid was, bezield met
vijandige gevoelens jegens Engeland,, m'aar
desniettegenstaande bleef die regeering haar
inzichten haindlihven en mocht zij,, met
hel oog op do veiligheid vain het Rijk,,
het gevaar niet trotseeren,, dat het gevolg
kon zijn van de voorgestelde vlootvermin-
d'ering. Daiama werd het adres van ant
woord op de troonrede aangenomen.
hoofd om. „Lieve Minna," vroeg hij,
„waarom sta je toch op?"
„Ik meende, da.t er daarginds in do
kamer iemand liep."
„"Wie zou daar nu wezen? Hoogstens
Elise, hot kamermeisje I .Te weet, dat het
me hindert, wanneer cr iemand onder het
zingen op en neer loopt. Nog eens, lievo
juffrouw, als ik vragen mag."
Mevrouw Ilabelschwerdt ging zitten, maar
haar work nam ze nijet meer ter hand.
Ze 1 nisier de.
„Set/, auf den Tisch die duf tonden Reseden 1
„Ik bid je, Minne, blijf rustig! Dat ge
draai is onverdraaglijk!"
„Die letzten roten Astern bring' herboi
„Hot is* alsof or mot papier geritseld
wordt," fluisterde mevrouw Ilabelschwerdt.
„Natuurlijk! Het meisje brengt do avond-
courant binnen."
,„Und Tasz uns wieder vom der Licbe
reden
„Zouden we niet liever eens' kijken, Le
berecht? .Ie weet, dc kartonnen doos slaat
daar."
„Is het dat? Nu verbied ik je juist
om op Ie staan, MinnaI Alen moet aan
zijn grillen niet toegeven. Donk eens aan,
lieve mejuffrouw, mijn vrouw is hang voor
Waar have cn goed. Ze vertrouwt mijn
beleid niet. Ze gelooft niet, wil niet ge-
looven
De professor hield op, vloog naar hot
raam en schoof hot op.
„JVcor die straatdeun, die me nog
dol maakt 1"
Op het asphalt aan den overkant ging
oen mian; die do Bolzauktiion floot. Ha-
Frankrijk.
De Senaat nam. gisteren het wetsontwerp
aan op den verkorten oefeningstijd van
reservisten,
In do Kamer sprak minisier Pichon gis
teren do oprichting van een koloniaal leger
korps beslist tegen. Er ish zei hij, in mili
tair en. diplomatiek opzicht niets veran
derd Sn den toestand in Marokko,. Do re-
geerinig houdt zich aan de motift, doordo
Kamer aangenomen,
Kapitein Capilary,, die het detachement
van hot vreemdenlegioen in Algiers com
mandeerde,, dat overvallen werd dooreen
sneeuwstorm,, rapporteert dat van de 147
man 94 te Fort Ilassa zijn teruggekeerd,,
later pog 14 anderen,. 35 man zijn ge
dood om 4 worden vermist.
Alfred Levy,, rabbijin, van Lyon, is tot
opvolger van, den overleden Zadok Kahn
als groot-rabbijn van Frankrijk gekozen.
Duitschland.
I)e Polemvet is gisteren door de „Oost-
marken"-eommissie van het Pruisische Hee-
belschwerdt smoel woedend Rot raam dicht.
Op hetzelfde oogenblik woei de porhère
van do derde kamer ver liet salon in. Een
hard gekletter als van gebroken glas.
Bedde dames stieten een kreet uit. Ale-
vrouw vloog naar de elecfriisbhe schel en
drukte zoo lang op het knopje„ totdat het
nndsje hoos naar binnen vloog.
„Elise! Licht! Eien Hampl Was
je zooeven in de kamer daar?"
„Ik hen niet uit dc keuken weg geweest,
mevrouw!" En toen begreep ze en gilde
het uit. ,„Er zal toch niet
De professor schudde met een minach
tend glimlachje hot grijze hoofd. „Het is
een eigenaardigheid van do vrouwelijke fan
tasie, dat ze, eenmaal opgewekt, met eigen
zinnige hardnekkigheid aan haar idee fixe
vasthoudt. Natuurlijk een grondeloos alarm.
Ik zeg met voordracht grondeloos en niet
valsch. Va!scii zou een alarm kunnen zijn,
ook wanneer liet op goede gronden rustte,
wat 'dit niet doel. Een inbraak tusschen
namiddag cn avond in een drukke straat,
in een ruimte, wa.tr drie menschen ver
blijf houden, is iets ondenkbaars."
Met imponeerende kalmte nam hij een
der kaarsen uit dc piano-luchters en met
de kin in de lucht, ging hij dc sidderende
schaar voor.
„Ik ga tegen boter weten in. Je zult
zien, lieve Minna, het is niets."
Hij hief dc kaars in de hoogte en lichtte
in het rond.
Wordt vervolgd,)