Dom Miguel,
Asschepoes-gemeenten.
P
FRAtfSCHE BUIEVEN.
■¥m
If,
1
S
iï
|a
E
-
'I d(
Ha
i
s'
ri 1
A Ie
I
L doe
bar
ovc
Üj den
j* aan
urii
iwat
BOTENLAm
jpoom.
gber 18
|mim g
tnt*rnu+m+w+t*rtwiummmm\imMn\vti i nu m&mmmttmtm
Men had mogen verwachten 'dat de Minis
ter nu begrepen zou hebben, dat hij eeno
verkeerde schaats had geslagen, maar neen,
nu kreeg de heer Duymaer van Twist eene
voorgelezen strafpredicatie, over zijne bewe
ring dat de betrokken onderofficieren de
verhoogde soldijen voor hen sinds 1905 op
'de begroeting van Oorlog uitgetrokken, niet
hadden ontvangen. Die bewering had, vol
gens Zijne Excellentie, een grond, het is ons
echter niet gelukt uit het voorgele/ene het
ongelijk van Stecnwijk's afgevaardigde te
ontdekken.
De heer Duymaer van Twist vroeg het
woord, en had zeker groot gelijk toen hij
beweerde, dat de Minister hem van zijn voor
nemen om hem op deze ongebruikelijke ma
nier aan te vallen, kennis had belmoren te
geven. Nu had hij geen enkel stuk bij zich
en was ongewapend. Wij zouden er nog bij
willen voegen, 'dat het eene hoogst toevallige
omstandigheid was. dat èn de heer Van ïd-
singa en de heer Duymaer van Twist aan
wezig waren, nu de zitting zelve, als Minis
ter van Rappard de Kamer-étiquette niet
hacl geschonden, slechts eene bloote formali
teit zou geweest zijn, en waren zij er niet
geweest, dan waren zij in hunne afwezigheid
aangevallen. Dat zou het toppunt geweest
zijn.
De heer Duymaer van Twist was zeer be
lemmerd in zijn spreken. Geen wonder, hij
was een paar dagen tevoren aan een groot
gevaar ontsnapt. In zijn district op reis
zijnde om iets te onderzoeken, zakte hij te
Vollenhove 'door het ijs, en zijne redders
zijn dat niet zonder levensgevaar geworden.
De Minister wist van deze omstandigheid
zeker niets af, anders had hij allicht een
gelukwenseh aan rden afgevaardigde van
Steenwijk in zijne re'dc ingevlochtennu de
den "de collega's 'dit waaronder ook velen
van links.
Wij kunnen het niet anders 'dan betreu
ren 'dat Minister Rappard ook in deze zaak
aan het Departement van Oorlog zulke
slechte raadgevers blijkt gehad ie hebben,
men had dezen man. die in het leger zoo'n
uitstekenden naam had, maar voor minister
al bijzonder weinig geschikt bleek', gaarne
deze onhandigheid bespaard gezien.
De Kamer is op recès gegaan. Voor hoe
lang? Men zegt in Den Haag. dat, zoodra 'de
credietwet-oorlog door de le Kamer aangeno
men zal zijn. 't nieuwe ministerie in 't Staats
blad zal komen te prijken. Edoch, in de
residentie wordt net als in het kleinste dom
veel verhaald, waar de lommerd geen geld
0)i geeft.
(Van onzen Parijsehen Correspondent.)
i Parijs, 1 Febr. 1908.
Het is een opmerkelijk verschijnsel dat
men over zaken, die steeds gegolden hebben
als het eerste en het beste in haar soort, de
meeningen heden ten dage bijzonder uiteen
loopen. In groote steden of centra, waar
alle categorieën van stervelingen vertegen
woordigd zijn, en waar zich tevens tal van
ou'de of nieuwere monumenten bevinden, valt
'dit op. Vooral is bet jonge geslacht, dat een
open oor heeft voor allerlei moderne begrip
pen geneigd 'datgene af te breken wat hun
voorvaderen opgebouwd hebben. Gelukkig
dat deze dit, wat gebouwen betreft, slechts
figuurlijk kunnen doen, anders zou er van
Se stad Parijs, tot welker vestiging twintig
eeuwen ziin noodig geweest, niet veel over-
blüven.
Inderdaad is het me nog niet voorgekomen
over welk monumentaal gebouw te Pa-ijs ooi
van allen, die me hun bevinding meedee-
len, hetzelfde oordeel te vernomen. De een
vindt 'de groote. Parijs in het noorden be-
heerschende steenmassa, witte steenmassa,
'die de kerk van bet „Saeré Coaur" heet,
leeliik. Hij acht haar een artistieken. aan de
middeleeuwen herinnerenden wanVInnV Hü
beweert wel niet dat hij in haar plaats liever
eenige fabrieksschoorsteenen boven de Butte
om zoo te zeggen, van één schotel te elen
mogelijkerwijs hem van aangezicht tot aan
gezicht zien, zooals mijnheer Baum
en als hij nu iets zei als hij bijv. voor
de pruimen bedankte wat moest men
dan antwoorden? En al die hondcrdtach-
tig mensehen zouden het zien ja, eerst
nu werd hen de verschrikkelijkheid van
een hofbal duidelijk, eerst nu wisten zij,
wat het is, aan het hof genoodigd te zijn.
En in zijn binnenste maakte de oude on
derwijzer zichzelf de bitterste verwijten,
ooit van zijn kostelijke pruimen naar het
hof gezonden te nebben.
Met koortsachtige attentie volgden zij
ieder bericht, dat in het regeeringsorgaan
omlrent het hofbal verscheen; ja, het
moet gezegd worden, zij hoopten op een
sterfgeval in de allerhoogste kringen. Maar
dit gebeurde niet, de vorsten verheugden
zich, Godlof, in een beste gezondheid.
En al moest alles volgens oude overleve
ringen zijn, zoo trad plotseling dooi in.
Juffrouw Bitterlich was van nature me
lancholiek. Of het ernstige beroep van haai
man dat gemaakt had, of dat zij als kos
tersdochter het leven zoo ernstig opnam,
zooveel is zeker, men had haar zelden
zien lachen. Toen zij evenwel "den wecken
kleigrond zag, en er aan dacht, dat zij voor
het hofbal over haar witte kousen een paar
zwarte wollen zou moeten trekken, opdat
zij zindelijk in de balzaal zou verschij
nen, begon zij onzinnig te lachen. Altijd
door, en den volgenden dag was er aan
den rechterkant een kleine verlamming in
getreden en zij zag er bizouder dwaas uit.
Montmortro zou willen zien uitsteken, maar
het is duidelijk dat het in don vorm van een
pauselijke triar opgetrokken koepeldak een
doom in zijn vrijdenkersoog is. De kunst
geest van een dergelijk beoordeelaar onder
vindt dus meer clan billijk is den invloed
an zijn godsdienstige opinies. Dit is het ge
val met een massa Parijzenaars, die aan den
leiband loopen van socialistische drijvers,
wier mensehen soms de perken van het be
tamelijke te buiten gaan. Zoo is er een dé-
puté, oud-hoedenmaker van beroep, genaamd
Deljeante, die, wanneer er in de Kamer over
de kerkelijke goederen gesproken wordt,
nooit de gelegenheid laat voorbijgaan om te
eischen 'dat de kerk van het Heilige Hart
aan den katholieken eeredienst onttrokken
en tot een locaal van publieke vermakelijk
heid, liefst een café-concert bestemd worde.
Gelukkig is do meerderheid in het Palnis-
Bonrbon nog niet zóó materialistisch van aard
of de cisclr van Deljeante is tot heden een
„vrome" wensch gebleven, hetgeen ik na
tuurlijk niet in de eigenlijke beteekenis van
genoemd bijvoeglijk naamwoord bedoel. In
'derdaad is, afgezien van het doel van het
gebouw (waarover ieder vrij is to 'denken ge
lijk hem goeddunkt) bedoelde kerk een sie
raad van Parijs. De harmonie er van zal
bovendien ongetwijfeld nog meer in het oog
•springen, wanneer 'de klokketoren-(campa-
nile) voltooid zal zijn, die volgens het oor
spronkelijk bouwplan, zich nog verre boven
het dak zal verheffen en een hoogte berei
ken zal, boven de oppervlakte der zee, van
340 meter. Het is echter de vraag of de
toestand, geschapen 'door 'de scheiding van
Kerk en Staat, ge'doogen ?nl dat de Cam
panile ooit 7-oo hoog zal reiken. Doch be
halve uit liet oogpunt van uiterlijk schoon,
kan het Sacró Coeur een zekere bekoring uit
oefenen. Voor hen, die het wezen der din
gen nagaan, is ze het symbool van het on
stoffelijke, van dc 'dingen 'des geestes die
eeuwig zijn, Wanneer, dc maan haar zilve
ren licht op den heuvel laat vallen, waar in
het begin tier middeleeuwen de Christen
martelaren ter dood gebracht werden, de
grijze basiliek als 't ware een tegenhanger
van haar mededinger in hoogte, den Eiffcl-
toren. wier kantwerk dan eveneens verzil
verd schijnt en 'die. met recht als uitvloeisel
beschouwd kan worden van den matorialis
tischen geest, waarvan onze eomv bezield
wordt. Al was het alleen slechts om der bil
lijkheid wil, clan mag het eene niet ontbre
ken, waar het andere de aandacht eiseht van
alles, wat in Parijs leeft en werkt. Ook over
dien Eiffeltoren loopen de gevoelens echter
zeer uiteen, In den aanvang van zijn be
staan, werd hij. gelijk het veel clingen gaat,
ten hemel verbeven alweer in 'de oneigen
lijke beteekenis van bet woord. Langzamer
hand verflauwde de geestdrift bij een groot
deel van het mibliek. Velen begonnen den
toren heslist leeliik te vinden en het was
alsof de tegenspoed, welke de houwer ten
tilde der P:\namazaak ondervond, op zijn
schepping overging. Na Eiffel's veroordeeling
werd de toren trouwens nooit meer in offi-
cieele stukken Tour Eiffel, maar Tour de
trois cent metres genoemd. Vervolgens tracht
te men hem een weinig on te fleuren door
een nieuwe beschildering. Een lichtere, ver
gulde nuance moest hem nieuwen glans
schenken. En inderdaad, tijdens do tweede
werelfentoonstelling, welke hij meemaakte,
die van 1900, kwam hij weer een weinig in
de gunst en straalde hij opnieuw van Ben-
gaalsch en electrisch licht, ten nanschouwe
van alle natiën der aarde. Doch op het oogen-
hlik schijnt zijn vogue voor goed voorbij.
Wel hoort men niet meer spreken van liet
plan om hem af te breken of te veiplaatsen
-zelfs heeft men het plan gehad hem te
exporteeren wel gaan vreemdelingen hem
nog beklimmen, maar de Pariizenanr zelf
betoont hem slechts op matige wijze de ach
ting, die aan een hoogen potentaat toekomt.
Zelfs het van den zomer ton uitvoer gelegde
denkbeeld om een lichtend uurwerk boven 'de
eerste verdieping non tc brengen, heeft den
toren niet populair kunnen maken. Toch is
En haar man keek voortdurend op de vree
selijke kaart op boog bevel en zei
plotseling, 'dat hij in 't voorjaar een pa
viljoen zou bouwen, zooals de vorst ook
had, en een fontein 'ervoor. En bovenop
een Chinees jawel, een echte Chinees,
en ook hij begon stil voor zich uit te lachen.
En in dit stille lachen der beiden drong
plotseling de vloekende stem van don hof-
koerier, die in de modder bleef steken.
En hel was als een stem der verlossing.
Ilij vloekte op den weg, op de onderwij
zersfamilie cn op hun dunk zij naar
het hofbal! Wat denkt jullie wel! Dat neemt
maar leuk aan. En bijna was er nog een
vreeselijke diplomatieke ontwikkeling ont
staan, want de hoer Von Bitterlich, de
nieuwe gezant van een bevriende groote
macht, had toch nooit zich over zulk een
veronachtzaming kunnen heenzetten.
En hij trok met het hoog bevel af
's Avonds brachten de Baums de onder
wijzersfamilie een bezoek en waren weer
heel vriendelijk. Men sprak veel over het
hofbal en de kolossale uitgaven en "do ge
stolen familie-diamanten maar de Bit-
terlichs antwoordden niet veel. Zij waren
een beetje terughoudend. En sedert dien
tijd rekenden zij zich toe hot hofgezelschap
en vertelden graag van den grooten dag,
dat zij op het hofbal gevraagd waren, maar
hadden moeten bedanken.
dit idee niet onprnctisch geweest in een stad
als Parijs, waai" de kerktorens lang niet op
alle plaatsen zichtbaar en de pneumatische
uurwerken zeer vaak in de war zijn, liet
Eiffelliorloge is dan ook, voor iemand die
niet ui te slechte oogen heeft, en zich niet
to ver van liet Champs do Mare bevindt,
zeer gemakkelijk, liet heeft geen wijzers doch
geeft in vrij groote electrisohe cijfers, die de
uren en minuten aanwijzen en waarvan de
laatste dus elke minuut veranderen, den juis-
ten tijd aan. Daar ook in Parijs tijd voor
iedereen gold is, bevestigt inmiddels do
niewue functie van den Toren alweer den
materialistische» geest, welke hem niet schijnt
te kunnen verlaten. Het meeste nut heeft hij
echter nog bewezen als telegraafpaal of, min
der oneorbeidig uitgedrukt, als tcrmimispunt
en registrator voor 'de dran'dlooze telegrafie,
welke nog steeds tusschen Afrika's noord
kust en Parijs toegepast wordt en der Rc-
geering menigen dienst bewijst bij de Marok-
kaansche aangelegenheden. Zoo men Eiffel's
monument niet afbreekt en als oud ijzer ver
koopt, is zulks waarschijnlijk omdat het als
hulpmiddel voor do toepassing van Mar
coni's uitvinding buitengewoon gewaardeerd
wordt. Doch bij den bouw er van had
men daarvan natuurlijk niet kunnen droo-
mon. Hot is trouwens mogelijk dat de toren
tot meer doeleinden gebruikt zal worden 'die
twintig jaar geleden niet te voorzien waren.
Bij 'do vlucht die de bestuurbare luchtbal
lons cn 'de vliegwerktuigen of nêroplnnen
nemen, znl oen hoog gelegen station weldra
een noodzakelijkheid blijken. Misschien komt
nog eons de post van Eiffeltorenchef open.
Dat alles noemt niet weg dat de oude
eerwaardige monumenten cn om bun bouw
orde en om bet grootscb verleden, dat ze
vertegenwoordigen, onzes inziens althans voor
zoover Parijs betreft, verre te verkiezen zijn
boven hetgeen thans gebouwd en gecon
strueerd wordt. Die nicuvervetsche gebou
wen verbreken inderdaad de harmonie van
menig schoon stadsgedeelte. Terecht gaan
er, vooral in de behoudende organen der pers
stemmen op, welke die bouwwoede vanda
lisme noemen. Zoo zal weldra bijna op den
hoek van 'den Boulevard cn de Rue 'de la
Paix de schutting vallen waardoor een nieuw
Amerikaansch torengebouw nu nog aan bet
oog onttrokken wordt. De Place Vendome.
zoo streng van lijn, zoo deftig en zoo mooi
van kleur, stnat eveneens ontsierd te worden
door een dergelijk monsterhuis. Van eischen
'des tijds kan hier geen sprake zijn. Ten hoog
ste van de eischen van speculcerende maat
schappijen en financiers, waarvan dc meeste
vreemdelingen zijn. "Wie Parijs nog zien wil
in zijn oude glorie liaaste zich dus. liet
Amerikanisme wint er meer en meer veld
en de overheersohing van het vreemde kapi
taal zal er stellig diepere en meer duurzame
sporen nalaten dan eens de bezetting van
het Duitsche leger. Daartegenover kan ge-
i «teld worden clnt de stad binnen eenige jaren
haar ontmanteling tegemoet kan zien. Vroeg
of laat 7,ullen de steencn wallen moeten val
len en zal het oude Lutetia de lucht en de
ruimte krijgen, die het 7.00 hoog noodig heeft
Wellicht zal or dan minder in de hoogte on
meer in de lengte en breedte gebouwd wor
'den. Het eenige, wat de oplossing van het
vraagstuk van 'de slechting der vestingwer
ken nog vertraagt is de octrooiwet, die jaar
lijks honderden millioenon in dc stadskas
brengt en natuurlijk afgeschaft moet worden
wanneer er geen barrière meer om 'de Hoofd
stad bestaat. Haar uitbreiding is dus slecht?
een kwestie van tijd.
Wie na dit alles en na de klacht over het
modern maken van hetgeen eerwaardig en
van historische beteekenis was. uitroept
..e'est la vie"„Al het oude moet ver
3wijnen en al betreen «loffeüik is van aard,
is aan noodzakelijke wisseling van vormen
onderhevig die heeft nog mliik
TUVENIR.
Te midden van de tragische gebeurtenis
sen te Lissabon is er een oogenblik sprake
geweest van 'n verandering van dynastie
ten gunste van dom Miguel de Braganpa,
die naar een goede gelegenheid uitziet om
een rol te gaan spelen in 't land zijner voor
ouders en gereed staat de kroon van Por
tugal aan te nomen, die niemand hem overi
gens zal aanbieden.
Deze prins Miguel, kolonel in 't Oosten
rijksche leger is een directe afstammeling
van den beruchten dom Miguel, die Portugal
gedurende 'n 10-tal jaren met ijzeren vuist
regeerde en in wreedheid met de barbaren
wedijverde. In verband met het onderdruk
kingsregime van minister Franco, zullen wij
een kost overzicht geven over de 8-jarige
regeering (182ö1834) van dom Miguel
die met '11 zwarte kool in de geschiedenis
staat aangeteckend.
Dom Miguel was 'n type van een dwinge
land, hij beging als vorst een reeks bloedige
misdaden. Een trouwe helpster daarbij was
zijn moeder, koningin Cnrlotta, ook een woes
te en wreedc heerschercs.
Na de Fransche overheersching was Joao
VI, keizer van Brazilië, eertijds koning van
Portugal, in den zomer vunl821 naar Portugal
teruggekeerd om daar zijn verloren gegane
macht te herstellen. Brazilië verklaarde zich
echter onafhankelijk van het moederland en
riep in 1822 den oudsten zoon des konings
Pedro, tot keizer uit. Portugal was niet in
staat 'de koloniën weer te onderwerpen, zelf
door binnenlandsche twisten hopeloos ver
deeld. Voorstanders van 't absolute koning
schap en liberalen, stonden heftig tegenover
elkaar. Aan de spits der eersten stonden 'do
koningin Cariotta en Jono's tweeden zoon,
dom Miguel. Na Joao's dood (10 Mrt.
1826) zond Pedro I van Brazilië zijn 7-jarige
dochter, Maria da Gloria, naar Portugal met
de tweeledige opdracht: volgens de door
hem ingestelde vrijzinnige grondwet te regee-
ren en later met haar* oom doin Miguel te
uiwen, Miguel werd tot regent benoemd,
bezwoer de grondwet, maar eenmaal aan de
macht schafte hij de grondwet af on regeer
de als allecnheerscher. Mot do hulp van
Engeland wisten de constitutioneelcn het vrij
zinnige bewind van dom Pedro te herstel
len. Dom Miguel's troepen werden den 15
Mei 1834 bij Thomnr volkomen verslagen.
Miguel werd verbannen cn stierf in 1806
in Baden.
Dom Miguel was de held van een melo
drama.
Eerste bedrijf: Koning Joao (Jan), do
vader, een zwakke en besluitelooze vorst
neigt over tot, een liberale politiek. Dom Mi
guel verzet zich en Iaat voor zijn oogen een
van 's konings trouwste onderdanen ver-
moortien, zet de ministers gevangen en eischt
dat zijn vader afstand zal doen van den
troon. Joao VT weet op een schip tc ont
vluchten, en later zijn gezag te herstellen.
Dom Miguel vraagt vergiffenis, hetgeen hetn
tc gemakkelijk wordt verleend.
Tweede bedrijf: Koningin Cariotta en 'dom
Miguel spannen samen om '11 eind te ma
ken aan het bewind des konings. Joao moet
sterven. Ilij bezoekt op zekeren dag een
klooster cn men biedt hem een verversching
aan. Ilij heeft nauwelijks een dor vruchten
genuttigd of wordt ziek en sterft, vergiftigd.
Dom Miguel, clip niet voor 'n vadermoord
terugdeinsde, wordt editor nog geen koning.
Zijn oudore broeder, Pedro I van Brazilië
zendt zijn dochter Maria da Gloria naar Por
tugal, omdat liij niet tegelijkertijd keizer van
Brazilië en koning van Portugal zijn kan.
Deze prinses werd de heldin van 't drama.
Derde acteDom Mignel wordt regent
over zijn 7-jarige nicht, maar matigt zich alle
recht aan op den troon. Tegenover de pro
testen handhaaft hij een stelsel van onge
kend geweld. De gevangenissen z,ijn overvol.
Gelukkig zij die het land kunnen verlaten,
mnnr hun goederen zien verbeurdverklaard
Op vreeselijke wijze wordt huisgehouden on
der 'de aanhangers van een vrijzinnig be
wind. Voortdurende terechtstellingen doen
het burgerbloed vloeien te Lissabon en in de
provincies. Dom Miguel, weieens de „gekroon
de bandiet" genoemd, heerscht met de
moest barbanrsche willekeur. Hij plundert,
«teelt en moordt. XTii vult zijn schatkist mot
de rijkdommen van zijn tegenstanders die hij
bij hoopen laat fusilleeren.
Het vierde bedrijf is 'de strijd tusschen
beide broeders Miguel en Pedro. Het land
is arm een verwoeden burgeroorlog ten prooi
die door Miguel met verfijnde wreedheid
wordt gevoerd. Frankrijk zendt een expeditie
naar Lissabon en eindelijk wordt 'don legers
van dom Miguel de beslissende nederlaag toe
gebracht, Miguel, 'de gekroonde wreedaard
ontgaat zijn gerechte straf. Hij krijgt een
jaargeld om er buitenslands Pan te loven.
De slotacto brengt zooals in alle goede
melodrama's dc overwinning aan 't goede
Maria da Gloria wordt koningin en voor
langen tijd i« 't vrijzinnig bewind hersteld.
Do regeoring van dom Miguel vormt de treu
rigste Hid die Portugal "doormaakte.
Gelukkig voor Portugal dat de niemw
koning hot slelsol van geweld van ziin ver
moorden -rader Hof varen en nomenw do
o-rondwettelijke vrijheden 111 eere herstelde.
I11 de Bovenbedoelde rapporten der
commissies vindt men nog een anderen
stuf ter vergelijking van den ongelijker
druk, die door do gemeentebelastingen
inwoners van verschillende plaatsen v ,1
uitgeoefend. De commissies hebben uit,!
kond hoeveel opeenten in 1902 in Jfi
groolere gemeenten op de vermogens- Jf
drijfsbelusting zouden moeten zijn
om 1c komen tot- Het bedrag, dat
sclijke directe belastingen (niet „pcrsoiS'
door de verschillende gemeenten 'wordt'1
trokken. En nu zien wij, dat dan in jt
mond maar 41, in Tilburg slechts U
centen zouden moeten worden geheven v'
gen den Haag met 54, Vonlo
Hilversum
I si
I
h
#1 ti
v
V
Ue beide rapporten van dc subcommissies
van de oorspronkelijke Staatscommissie voor
de Gemeenteiinuncién, die als aanhangsels
van het rapport zijn oirt es'tvm, geven zeker
allerminst een aangename lectuur. Zij zijt
gebaseerd op uit den aard der zaak onvol
ledige en inderhaast bij elkaar gebrachte
gegevens. Bovendien is noch de taal, 110c!
de wijze van bewerking aangenaam of nauw
keurig. En toch verdienen zij meer be
langstelling dan zij tot nu toe hebben weten
te trekken. IVant wel zegt c!e staatseom
missie z.eive dat de rapporten niet zeer ac
tueele cijfers hebben en niet nader 7/1 j 11 ge
controlcerd. Maar wij hebben dan toch hic
cenig feitenmateriaal, dat ons een klein bc
grip geeft van de moeielijkheden, die bij een
goede regclhig van de gemcentcfinanciën zul
len zijn te overwinnen. En het is goed, dut
wij die moeilijkheden onder de oogen zien,
om zoodoende tot een juist besef te geraken
van wat er op het gebied van de vergelij
kende studie der gemeentefinancièn nog ge
daan moet worden om een betere basis tf
krijgen voor de definitieve regeling, die -
naar dc staatscommissie zelve meent -
door haar in haar voorstellen tot verruiming
van het belastinggebied der gemeenten nog
niet gegeven is. En van hoeveel belang het
voor den belastingbetaler zou zijn, dat er een
middel gevonden werd om do al to groote
verschillen tusschen den belastingdruk in de
verschillende gemeenten te verminderen, zal
toch wel aan iedereen duidelijk zijn, die in
onze gemeontehuishouclcns niet ten eenenmale
een vreemdeling is. Het hoofdrapport van de
staatscommissie herinnert er nog eens nan
wanneer het spreekt van een heffingspercen-
tage, dat tot 5.25 in Amsterdam, tot
5 in Zwolle, tot.5.7 in Middelburg
stijgt, dat in Groningen cn Leeuwarden ach
tereenvolgens kan klimmen tot 8.03 en
0.45 cn dat in 'doorsnede is in Winscho
ten ruim S in Snoek ruim 5 in
Baarderadeol nagenoeg 6 in Onstwed-
dc 6.87 en in Sappemeer 6.31
Inderdaad de staatscommissie mag hier
wel spreken van een hoogen athmospherisehon
druk, van wafer 'dat tot de lippen komt,
01
t<
Zf
d
v
ja
g<
H
V(
K' ri
P
ha
f mi
i zo
en
M;
3e
1 's-
va
tot
tn
met do
met 02 opeenten en al spQei
komen Maastricht- (09), Den Bosch (Mi
Nijmegen (90), Apeldoorn (95), UtU
(97), cn Arnhem (104).
Ziedaar dus zeven van de mooiste es
sangenaamste steden van Nederland;
Ilaag, Hilversum, Maastricht, NijmeJ
Apeldoorn, Utrecht cn Arnhem, waar i
plaatselijke belastingen laag zijn. Niet allee
de aangename, mooie, omgeving en de vet
grootcstads geriefelijkheden, maar (bij 0
Ion) ook uitstekende on'derwijsmrichtini
een hoogesclrool in de stad zelf of in de5.
middellijke nabijheid, trekken iedereen l
niet door beroep of betrekking aan een and»!
gemeente gebonden is, daarheen. En nu fe,
men lage belastingen die gemeenten als woei
plaats nog veel aantrekkelijker maken
hot dubbele gevolg, dat de groote aandraq
van vermogende renteniers daar het 1)4
tingporcentago laag houdt, terwijl de uitlod
van diezelfde renteniers uit hun minder
gonaam gelegen vroegere plaatsen daar b:
belastingpercentage omhoog drijft.
Wij zijn hier dus reet de werking vans
tegenwoordig gcmeentcbelaslingstelsd in es
vicieuscn cirkel. Want als wij nu na°as.
waar dc bedoelde opcenten op vermogens-
bedrijfsbelastingen het hoogst moeten zijn
overeen to komen met het bedrag der pla
sclijke directe belastingen, 'door de gome
ten gevraagd, dan vinden wij inderdaad
namen van steden, die niet algemeen als tok
plaats gezocht zijn cn waar veel van de
gename zijdenen geriefelijkheden ran te
leven in de bovenbedoelde, zeer in trek
de plaatsen ontbreken.
Immers beginnen wij nu aan de ai
zijde van de lijst der in de bedoelde bij
genoemde gemeenten, afdalend van het k:
ste getal'opcenten, dnn krijgen wij "Winsck
ten (316), Delft (235), Sneek (222).
lingen (219), Leeuwarden (198), Bergt,
op Zoom (194), Groningen (184), "Vlii
gen (182), Meppol (175), Amsterdam (1Ï31
Gouda (172), Zaandam (172). Assen (lli
Zwolle (164), Middelburg (159), Scliiedc
(153), Hoorn (151), clen Helder (146), Dr
dracht (141) cn Haarlem (140). Overige:
teekenen wij nog aan: Alkmaar (10S)
Kampen (nihil).
Neemt men bij de berekening van de
centen ook het „personeel" in aanmeikin:
dan krijgen wij in hoofdzaak dezelfde re
hou'ding. Sneek, Ilarlingcn en Gronings,
komen dan achter Meppol en ook oveiiget
komen er eenige wijzigingen, doch tot
best gesitueerde gemeenten hooren weer
halve enkele kleine, zuidelijke gemeend
Maastricht, Arnhem, Nijmegen, Den H»:
en Hilversum. Utrecht en Apeldoorn
dan iets minder goed uit, al hooren zij (d
hier nog steeds onder de gemeenten met lei
lichtsten belastingdruk.
Over het, geheel en behoudens de (betref
kelijke) uitzonderingen van Leeuwarder
Groningen en Amsterdam enz. bevestigt,
dus deze cijfers, wat wij boven schreven:®
de mooie, aangename gemeenten met lage k
lastingeijfers de minder gezochte gemeent
leegpompen en dat hel gevolg van de
zaaniheid dezer pomp is, dat de
in de minder aantrekkelijke gemeenten steed
ongunstiger worden, terwijl zij in de 1»
aangename verblijfplaatsen goed blijven. B
voordeden, die de natuur en het g
stadsleven aan zekere gemeenten in ons
gegeven hebben, worden 'dus door den?
meente-wetgever niet alleen niet vi
maar zelfs nog verscherpt. En in het tf
port van de staatscommissie voor do gemeenk
financiën moge deze zijde van de zaak
niet uit het oog zijn verloren, dat verr»
ming van het gemeentelijk belastinggciW
gelijk de staatscommissie die vooi-stelt, mi
het hier geschilderde, trouwens reeds
bekende en besproken, euvel een einde
maken of daarvan veel zou wegnemen,
toch zeker ook door de commissie niet
den verondersteld. Het is waar, de
winsten van uitwonende zullen beter kun*
aangeslagen en uitwonende landeigen®®
zullen kunnen worden getroffen, indien dt
voorstellen der commissie wot worden en
gemeenten van die wetswijziging een"gw
gebruik maken. Doch zal dat voer 'dc
noemde genreenten die in de put zitten
vlak des blauwen hemels veel grooter' mak«-
Wij betwijfelen het. En inmiddels blijven A
pompen aan het werk en tapucn geregeld
mooie, luxe-gemeenten van haar minded
zegende zusters het beste bloed nh
Asschcpoos-gemeenten moeten toezien wjfe
do anderen baar do kans van liet bc»
afeten.
£ro
doe
rtJ haa
liaa
(en
rem
loei
Haa
wor
de
outs
bei-ï
-• Niei
kind
won
I doos
nem
I neze
mets
kleu
waai
aanJi
Bo
f Jai
meld
ruim
ik u
steed
niet
ziekti
kif
b lijve
W<
Ptfu I
enkel
(i genee
irakk
kir.
de he
Frans
na or
jléhr,
H
fP
Onze Marine.
Blijkens bij het departement- van
ontvangen bericht is Hr. Ms. paraten®'
schip Zeeland, onder bevel van den W'
tein-luitenant ter zee j hr, II. L. Wicheft
7 dezer van Algiers vertrokken, ter vow
zelling van de reis naar Nederland.
(„Stct.
Vrij
de bij
fgoed'
|t Iteec
Hadhui:
|Vjn zw
nentea
0ülem
don ru|
