Binnenmeid.
r^ncb ma
fetóïg tegen I1RAAK en 1FÏIT
Veertig cents
G. ODE's IMtaiel.
Ilill
CiRCÜS.
ioe er een
deksel op!
soliede en voordeeligeGeldbelegging
4-ja 1» Schuldbrieven met winstaandeel,
BE „ZURICH*
B. BEUKERS, Groote Markt, Schiedam.
SCHIEDAMSCHE COURANT,
Spoor, Trams
en Stoombootdiensten
PROVINCIALE CREDIET- EN SPAARBANK,
ADVERTENTIE
Os MRKDIEflSTBE&MG
STADSNIEUWS.
HarJiei bh lied rijf.
f'2li 21J. 1
ADYEKTENTÏÈN.
Over 1907 bedroeg het winstaandeel f 1per f 1000.zoodat
Schuldbriefhouders over 1907 oen rente gemaakt hebben van 4^6 0/0
1. Diefstal door gewone inbraak ontstaan;
2. Diefstal met werktuigen'of valsche sleutels gepleegd
3. Diefstal, zonder inbraak, waarbij de bedrijvers vooraf binnenslopen'
4. Diefstal, begaan met geweldpleging tegen tien persoon dos
verzekerden, zijne familieleden of zijne bedienden, of onder
bedreiging van onmiddellijk gevaar voor lijf of leven der
voornoemde personen.
Lang-e Ha ven 14:1.
m
J. F. OUPÖiï.
JMLax-kt Telefoon 15Q.
VOORHANDEN:
Dienst boete
Dag-Dienstbode,
Dagmeisje,
Jongen,
nette Yronw,
Wenseht U
ojsesaESss&iaMSESsssssaiEsassHBOT
ILiunor-Sutiro
Spiritisme en zijn gevaren.
Voor de aid. van de vereen. De Dageraad"
tuid gisteravond in Musis als spreker op dr.
.1 Zeehandelaar uil Amsterdam met boven
genoemd ouderwei p De voorzitter, de lieer
1). Rjjks, opende deze eerste openbare ver
gadering van de nog jeugdige afdeeling en
zette in 't kort doel en streven van de »Da-
geraad" uiteen Dit is de bevordering der
vrije gedachte tot zedelijke en verstandelijke
ontwikkeling van den menseh. De vrije ge
dachte streeft er naar het verstand niet aan
banden te laten leggen door kerkelijke dog
ma's, maar ze eenvoudig voor kennisgeving
aan te nemen en zjjn oordeel te gronden op
eigen onderzoek en ei taring.
De heer Zeehandelaar zeide dat het
spiritisme de vraag of er een leven na den
dood bestaat, acht opgelost en hat spiritisme
beweert dat wetenschappelijk aan te toonen.
Spr. onderscheidt het spiritisme als geloof
en het spiritisme als wetenschap en zal zich
in hoofdzaak met het laatste bezighouden.
Op 't gebied van spiritisme-geloof bestaan
onder de spiritisten zelve uiteenloopemie
meeningen, in ons land is dit spiritisme ge
neigd tot theosophie (de wijsheidgodsdienst
uit Yoor-Indié) over te gaan en draagt althans
een thcosophisch karakter. Spiritisme-geloof
acht spr. een nuttig iets omdat vele men-
schen die beu zijn van de bestaande gods
dienstvormen, behoefte hebben aan gods
dienstig leven en dit vimbu, in do theosophie
en in liet spiritisme.
Aantrekkelijkheid heeft het spiritisme voor
de menschen omdat het zegtwij zullen
bewijzen dat je kunt gelooven, aldus bewe
rend bewijzen te zullen leveren. De oude
godsdiensten berusten op dogma's, die men
aannam daarvoor geloofde men r.u eenmaal
Kan hei spiritisme, viaagt spr., een weten
schappelijk man koud laten waar er sprake
is van bewjjzen door het spiritisme geleverd.
Merkwaardig zou het zeker zjjn liet bestaan
van een geestenwereld te kunnen bewijzen,
maar even merkwaardig is het, wetenschap
pelijk gesproken, om de pogingen der spiri
tisten te onderzoeken en te bcslndeeren.
Alsvolgt dringen zich dan deze vragen op:
Is het spiritisme een wetenschappelijk ge
grondveste theorie en waar schuilen de feiten
die tot deze theorie aanleiding gaven.
Spr. treedt, dan in nadere beschouwing van
het begrip-spiritisme, als wetenschap be
schouwd en van de geestenthcoi'ie in engeren
zin. Hij onderscheidt 3 groepen van ver
schijnselen, nl. het per.sonismé, het animisme
en het essentieele spiritisme.
Op verschillende spiritistische seances doen
zich verschijnselen voor die betrekking heb
ben op het zieieleven van het medium (por
sonen die in meer dan gewone mate de
neiging hebben tot automatische handelingen
en onder bewustzijn). Deze zuiver psycholo
gische verschijnselen ïaigschikt men onder
het personisme en het animisme (aniine
ziel). De leek-spiritist, de niet-ivetensehap-
p el ijk gevormde, schrijft alle verschijnselen
ioe aan de geesten, maar de meer ontwik
kelden onder hen weten, dal 't met die gees
ten niet zoo erg is gesteld. De theorie der
geestenwereld acht de spiritist noodig te
hebben ter verklaring van (zeer weinige
gevallen, waarin gen andere verklaring mo
gelijk is om het verschijnsel uit te leggen.
Wij meenen echter, zegt spr., dat er nog
natuurlijke, onbekende krachten in de inen-
schelijke ziel verborgen liggen, waaraan wij
gerust de voor ons soms onverklaarbare per-
sonistisclie en animistische verschijnselen
mogen toeschrijven. Dat echter zou zijn aan
getoond het bestaan van een geestenwereld,
ontkent spr. ten stelligste. Hij stelt zich op
dit standpuntalles is mogelijk. Sedert de
nieuwste uitvindingen vooral op wetenschap
pelijk gebied zjjn vele oude theorieën, die
men onomstooielijk waande, omvergewoi pen.
Ten tweede echter moeten naar mate een be
weerde zaak meer indiuischt tegen onze
gewone gangbare begrippen de bawij/en des
to sterker zjjn. Dit is de regel van Laplace.
Spr, wijst er tm loops op dat men bet spi
ritisnu soms verwart met spiritualisme, een
gudsdienstsecte die anti-materialistisch is Het
spiritisme verdedigt echter degeesteiitheorieen
bei oept zich daarbij op feiten die zonden wijzen
op latente, onbekende krachten, welku feiten
zeer /eker door de wetenschap onder handen
zuilen genomen worden. De bewijzen, waar
door de spiritist zijn theorie tot den rang van
dogma verheit voor een nieuwe leer, voor
'n nieuw geloof, zijn indirect en diiect.
De indirecte zijn deze de groote uilbrei
ding van het geloof aan geesten bij vele
volken in alle eeuwen de wemin-ehap stelt
zich dikwijls tegenover feiten, die zij inter
als juist moet erkennen er zijn vele auto
riteiten die er aan gelooven. lu koi te woor
den weerlegt spr. deze «bewijzen". o.a zegt
hij dat geleerden als Cliiaparelli, Crooks en
l'lamrnnrioii absoluut geen spirit-sten zijn.
Lombroso moet in don laatsteu lijd naar het
spiritisme overhellen. De directe bewijzen
zijn volgens du Fiémeiv's handboekje de
volgende: het directe leischrift; n! dat tus-
schen twee leien 'n griffel wordt gelegd,
welke door ngeestcshand'' bestuurd de leien
zou beschrijven. Spr. herinnert aan het
medium Slade, die dit fuischrifl demonstreerde
maar als een bedrieger door den Fransehei)
professor Flammiuion werd ontmaskerd Het
directe leischrift is niets anders dan een
handige goocheltoer, die iedere prestidigita-
teur levert, maar natuurlijk vooraf de lei
beschrijftEen ander medium, Munsterman,
bleek ook 'n bedrieger te zijn, hij speelde op
'n spiritisten seance te 's-lluge zelf voor geest
in Tl wit kleed en met langen baard. Om op
deze en andere bedriegerijen 'n theorie voor
'n nieuw geloof te bouwen is wel wat kras,
meent spr.
liet bedrog speelt 'n.ontz 'ttend groote en
treurige rol in liet spiritismespr. herinnert
aan mevr. Williams en Anna Rothe, het
Berlijnsche bloemenmedium, welke laatste
tot '1 jaar gevangenisstraf veroordeeld werd.
In deze vele bedriegerijen, die liet spiritisme
vergezellen, ligt een groot moreel gevaar.
Het vorig jaar was volgens het spiritUtLeh
tijdschrift sliet Toekomstig leven" een *sei it-
tereude ster'' vei schenen te Haarlem. Wat
bleek echter? Do man, die voor medium
speelde, sloop op z'n sokken rond en legde
bloemtakjus achter d-« piano. Deze takjes
werden dan later beschouwd als 'n schitte
rende gee.-tesmanifestaiie.
De absoluut oningewijde, die luorlen loost
van de prachtige spiritisten-seances, kan zich
zooveel bedrog niet indenken Op dit oogen-
blik worden door den heer de Frernery te
's-Hage nog spiritisten-seances gehouden.
Een '2e direct be wij-' zou zijn liet auto
matische schrift, schrift dat onwillekeurig
en onbewust wordt voortgebracht. liij slaap
wandelaars en bij krankzinnigen doet zich
dit schritl dikwijls voor. Dit weten de weten
schappelijk onderlegde -piritisten wel en ook
weten zij dat het medium zelf de ineedaeliii-
gen der ngeesten" opschrijft, onbewust, auto
matisch soms. Elk mcnsch heeft onwillekeu
rige, automatische be wegingen Het geval te
Berlijn met bet paard stier kluge llaris"
berustte op eigenaardige automatische be
wegingen van den eigenaar van liet paard,
welke baweg'ngcu door 't Intelligente paard
werden begrepen.
De spiritist zegt bet komt aan op den
iittid der ïrieedeeling en op-de wijze waarop
ze tot stand komt. Vanaf Victor Hugo, die
oik spiritLt was tot op den huidigen dag
is geen enkel nieuw feit, geen nieuwe waar-
lie'd meegedeeld, geen enkel duister punt op
't gebied der sterroknnde of geschiedenis
ontsluierd. Dit pleit dus .-terk tegen het spi
ritisme.
Omtrent de wijze waarop een smee.lee-
üng" tot stand komt is de spiritist als even
min be wijs vast.
Bijv zouden z u i g e 1 i n g e n, een van 9
dagen en een van 5 maanden en '18 dagen
iriededeelingen hebben gedaan, de laatste zou
zelfs een zin in 'tGrioksch hebben neerge
schreven. Het zuigelingenseiirift zou dan door
een geest zijn geschied. Op deze dwaasheid
kan men moeilijk een theorie bouwen. Een
onvoltooide roman van Charles Dickens,
Edwin Drood, zou door oen schoenlapper in
Amerika zijn voltooid, maar 't bewijs hier
voor was zoo zwak, dat men er alleen 'n
zonderlinge reclame in heeft te zien om het
boek aan den man te brengen.
De prestaties van mevr. Piper, 'n Ameri-
kaanseii medium, trekken op dit oogenblik
zeer de aandacht en zij is er in geslaagd '2
doktoren lot het spiritisme te bekeeren. Het
H'lijjut waar d,t er telepatie (overbrenging
van gedachten) in 't spel is, maar vermoe
delijk zullen de omstanders het medium de
gegevens leveren. Mocht T waar zijn, water
van verteld wordt, dan is zeker de regel van
Laplace toe te passen dat 'n sterk bewijs
noodig is bij vreemde feiten. Waarom echter
bij vrecmle verschijnselen zijn toevlucht te
nemen tot bovennatuurlijke verklaringen,
wanneer er vooi de band liggende, gangbare
verklaringen aanwezig zijn. Het wetenschap
pelijk onderzoek van het spiritisme draait oin
liet identiteitsbewijs. Nooit is overtuigend aan
getoond dat de geest van een overledene ook
werkelijk diegene bleek te zijn; steeds wa
ren 't brokstukken van personen.
Het spiritisme heeft deze verdienste dat
lipt de wetenschap aanspoorde tot de studie
der hypnose, de mogelijkheid van telepathie,
-om nam bulisme enz. De wetenschappelijke
menschen zijn echter huiverig geworden om
de geesten achterna te loopen omdat uit
enkele nog niet vaststaande feiten het spiri
tisme tot nieuw geloof is verheven 't Wordt
tijd, zegt spr., dat ei een vereeniging koine
tot bevordering van p-ychiacli onderzoek.
Bij de beweerde gevallen van materialisa
ties, geheele of gedeeltelijke geestverschij
ningen zijn hallucinaties (zinsbegoochelingen)
in 'tspel. De geschiedenis der geestenfoto
grafie is 'ngiont bedrog gebleken. Zekeie
Buguel te Parijs L-venle foto's, op den ach-
tergiorid stond 'n schim. De politie vond V58
poppen in Buguets woniuz die dienden om
vooraf du »gee-tenfntnV klaar te maken
t was een renzeirzwmidei De weten schappe
lijke spiritisten zijn ook van meening dat in
die richting niet veel te bereiken is.
Van de gevaren aan de beoefening
van spiritisme verbonden, zag spr. vele
bewijzen in zijn dokterspraktijk Le Amster
dam. Spr had en heeft nog patiënten on
der handen, die door het spiritisme ziek
worden en een verzoek om opgave van
die gevallen door hem gericht aan zenuw
en krankzimrigonartson in .Nederland le
venden hem massa gevallen van zeuuw-
stooniissen en soms krankzinnigheid, die
't gevolg waren van 't doen aan spiritisme.
Zenuwstooruissen kwamen voor bij van te
voren geheel gezonde mcnsrlicn, na 't deel
nemen aan ..séances". Spr. acht het do
plicht van den geneesheer erop te wijzen,
dat sommige menschen door 't spiritisme
geestelijk door en door ziek werden. Spr.
raadt ieder af deel te n o m e n a a n
s p i i' i t i s t e n-s a n c e s, ook omdat men
van te voren niet weet ut men er ernstig
ziek van zal worden. Er zijn menschen
die van zulk 'n duisferziltuig een obsessie
behouden. In zijn conclusies wijst spr. er
op,, dat de geestenlheorio niet is bewezen,
het onderzoek der spirilischc verschijnse
len, doet me-n beter over te laten aan
wetenschappelijke menschen, omdat liet ge
varen met zich brengt. f, liet wonder,"
zegt spr.,, „is in ons en niet buiten ons
te zoeken/* en besluit: „Wie de geesten
te veel achterna loopt, heeft kans zijn
geest erbij te verliezen."
Van het debat werd gebruik gemaakt
door "den heer Houtman, onderwijzer al
hier,, die het spiritisme verdedigde enden
indruk kreeg, dat do spr. het spiritisme
voor 3/t ais bedrog en voor '/j als krank
zinnigheid beschouwde.
Dr. Zeehandelaar antwoordde dat hij er
herhaaldelijk op wees, dat vreemde din
gen gebeuren, maar daarvoor Is ecu meer
aannemelijke verklaring te geven dan de
tusschenkotnst der geesten. Wat enkele
menschen op séances zeggen gehoord en
gezien te hebben, kan maar niet klakkeloos
worden aanvaard en daarop kan men zeer
zeker niet een nieuw geloof, dat 't spiri
tisme beweert te zijn, vestigen.
Do veigadering, die maar matig bezocht
was, wird daarna gesloten.
AMSTERDAM, 9 Maart.
Lijnolie. Vliegend 23T 23J, April /22|
22$, Mei-Aue;. 22j- 22£, Sept.-Dec.
HAMBURG, 9 Maart.
Petroleum Pennsylvanische in loco mk.
7.90, Spiritus per Maart ink. 33, April-Mci
mk. 33 (zonder fust).
Stemming prijshoudend.
BUDAPEST, 9 Maart.
Stemming vast.
iirweper April fr. 11.72.
F a i 13 i s H OBlflt 1' o n.
Uit de Staats-öaurant.
Uitgesproken:
A. Pluim, arbeider le Maurik. Rechter-
commi&furib ihr. mr. J. A. van der Does;
curator mr. S. Rink.
M. A. A. Janssen, bakker, te Steenber
gen. Rechter-commissai'is mr. IJ. E. v-nn
iJsendijk; curator mr. J. II. van der Meu
ten.
Mejuffrouw E. AI. Armée. te Utrecht,
handel drijvende in karpetten, zeilen, be
hangselpapieren enz. to Amsterdam. "Rechter
commissaris jhr. mr. J. Schuurbeipie Boeije;
curator mr, IT. J. van Noppen ,Tr.
A. van Boven, te Amsterdam. Rechter
commissaris mr. L. J. A. van Lidtl) de
Jende; curator mr. f. AI. de Knijper.
Dn? e heven:
NV. Tluurncman. zadelmaker en behanger
te Zutphcn E. van der Noord, schoenma
ker. te Noordhorn,
Vernietigd:
IV. E. Neervoort, handelsreiziger, te Am
sterdam.
G o i n rl i g rl
A. Sluiter, timnierman en aannemer, te
Apeldoorn; R. Roelfzenia, te Oosfcrltooge-
brug; J. TT. Vorst, hierhmshoudor en
steenhouwer te 's-GravenhngeF. Groot -
veld, kruidenier, Hilversum.
B. Knoops, winkelier, en L. Ch. Wete-
rings, fo Rotterdam.
De faillissementen van de vennootschap
onder de firma G. T. Hoogeweij en F. Vis
ser, loodgieters en zinkwerkers, en haar in-
dividueele leden G. F. TToogeweii en F.
Visser, allen te Rotterdam, dat in ons vorig
nummer als opgeheven is vermeld, >s echler
geëindu d.
A <5 F, N T) A.
10 Mrt. Tivoli Schouwburg. 8 u. Concert
door Kathleen Parlow
'10 d Groote Schouwburg. 8 uur. Het
Rott. Tooneelgezelscb. 2x2 5
12 Nutzaal, Rotterdam. 8 u. Concert
door Ludwig WiïHner.
Te Rotterdam eiken avond Circus Variété
Pflüging en Casino. Ooolsingel
Mevrouw G. VISSER, Korte Haven 3,
vraagt tegen 1 Mei een nette
Ten Kantore van de firma J A. J.NOLET,
Distillateur, wordt een flinke
gevraagd, liefst met eenige routine.
TRAOt MARK
a In het bjjzonder wordt de aandacht
gevestigd op SOtJCHOJV n 1.3©
I per l/2 K.G.
vormen de
der
i€ MISS MAM.
heeft, door hare groote financierde draagkracht, in bare verzeko;ingsvoorwaarden in tegen-
stelling met nagenoeg alle andere Maatschappijen niet alleen kunnen opnemen!
maar ook
Voor de verzekering van inboedels heeft da sZÜRICH" speciaal ingevoerd -
€©Ui»O5.r-as0t,ISÖSillV.
Inlichtingen worden gaarne verstrekt door
pene
Voor slcchls 4M C&RiTO plaats» men
in de rubriek „Ï4LESS.E ASïVKSKVE^'B'BSïA" in de
nummers van de
welke iïlnsdag-, Moniterdag» en Saterdag tvund
ver.-chijnei,.
Niemand behoeft dus op te zien tegen de kosten. Zelfs
voor kleine winkelzaken is hieidoor advert er urn mogelijk
gemaakt eu zjjn deze in slaat met geringe uitgaaf den
omzet te Tcrmeerderoii.
Voor den In- ot verkoop van 2c-liands-artikeïi n zijn dooi
de goedkoopte de sKleine Adverteniiën" bijzonder aan te
bevelen.
Met uitstekend gevolg wordt van dezi 40-cen.s-rubriek
gebruik gemaakt >1001' ben, die personeel nooili», hebben
of eeno betrekking zoeken.
Oók do 40-cents adverteniiën hebben hij de aigemeena
verspreiding van de Scbiedam-che Courant beslist succes.
KLEINE ADVERTENTIEN werden uitsluitend aan
genomen nan bet Bureou dor sSelurdaim-ehe Courant",
I
PLATEN. Hofschandaal te Berlijn ƒ0.40
PAULfAN Het bedelende Parijs - 0.30
I3AKELS Bouqnetje Dogmatiek 0 15
DE MAUPASSANT. Lu maison Tellier -2,75
DE ALARCèN. De steek -*1.50
TE1RLINCH. De Kroonluchter -Ö.90
SCHtiRMANN. Het leven en de dood -0.90
DOUWES DEKKER. Briefwisseling tusscheri
Multaluli en Roorda v. Eysinga 2.50
POTGIETER. Het Rijksmuseum - 0.25
TRENITÉ Second Recitalion book - 1.
PENROSE. Ilut Mormonisme 0 40
ENGELHARD. Fiansche Handelscorrespon
dentie ƒ3.
ZOCCOLIE. Die Anarchie Lfg. i. -0.40
STOFFEL. De Middenstand - 0.35
DE SÈMANT, Vierges Modernes 0.55
De Wereldkroniek 0.10
De Week /'0.15
Ken flinks
ge?rs»g(l.
Allies Dam 35.
Tegen t Jtei a.s. gevraagd con
P. G., van goede getuigen voorzien.
Zich aan 1» melden Hoofdstraat
231.
Gevraagd een net
P. G., leeftijd ongeveer 10 j aar.
Adres: Oostsiugel 23.
Gevraagd, zoo spoedig mogelijk,
een nette
of MEISJE, liefat met het vak bo-
kend, bjj
D. J. 1I0LLEMAN,
Tailleur, Vissehersstraat No. 7,
Schiedam,
Er biedt ziek aan een
voor do schoonmaak.
Drieven onder lettor S. aan het
Bureau van de Sckiod. Courant,
Lange Haven 141.
ecne Dl ENSTBO DE, Werkmeid
of Linnenmeid enz., plaats, eeno
annonce in dit blad.
Slicht* 40 cent p. geh. annonce.
van
is veikrqgbaar k 10 Cents
aan iiet Bureau der nSchicdamsche Courant
lam ge Bïaven 1411.
Directie: S3. ÏKK HALL.
Stationsplein. Rotterdam. Telefoon Th li
4. lo opvoering van:
I Succes!!! I__
Groote Rott. Revue-Operette
in 4 aden.
Aanvang 8 uur precies.
Plaatsen kunnen een dag vooruit w
besproken. Diploma's niet geldig, beha h
tier Pers en Reclame.
Vrijdagavond KLITE-AVOAW'
Entree Frontloge ƒ2.—, h<jge h'
Plaatsbespreken gratis. Stalles, Tri '11»
terre en Galerij blijven onveranderd.
bespreken !0 en 5 ets,
GsDEüSÏ TJSE LKU!JluJfUrv."ÏÏ^;lU}d)AMSCHE G9P^T
