I
32°" laargang
Donderdag 2 Juli 1908
No. 12732
1
Xng'© Sondeg'g-.
i
I-
I
BUITENLAND.
BINNENLAND,
SCHIEDAMSCHE COURANT
cf
Dezo courant verschijnt a a g 1 k' s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI aardingen tl. 1.25.Franco
per post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Scliiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
I Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
lit
ht,
in-
m-
Bnrean: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel ine-r;
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Yaricfc.)
hiervan zijn gratis aan het Bureau te hekomen.
In de nummers, die Dinsda g-, 13 o nd erd ag-en Z aterdaga vo no
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Schiedam, 1 Juli 1908.
DUITSCHLAND.
De z a a k-E uien b u r g.
eergisteren en gisteren voortgezette
Het
proces-Eulenburg
was
hoofdzakelijk gewijd
iet
ma
.8.'
be-
aan liet verhoor van Ëulenburg zelf, die ver
klaarde niet schuldig te zijn aan de sexueele
afdwalingen, die men hem ten laste legt. Hij
bestreed het getuigenis van den yisseher Ja-
>cob Ernst, die volgens Ëulenburg öf krank
zinnig moet zijn óf omgekocht is door zijn
Lvijanden. Gisteren werden als nieuwe getuigen
opgeroepen baron Rothschild nil Weenon en
Oberlandesgerichtsrat Mayer uit Münchcn.
i De melkhan<lolaar Riedel verklaarde 's mor-
j-gens voor de terechtzitting dreigbrieven te
hebben ontvangen en verzocht om bescher
ming, President Kanzow stelde den getuige
^gerust en deelde mede dat hij om dreigbrie
f-ven niets moest geven. Ook de officier van
justitie Isenbiel en de verdedigers hebben
tijdens de andere processen ta! van dreig
brieven ontvangen.
Daarop wordt het verhoor van Ëulenburg
oortgezet in geheime zitting die tot 1 uur
3 middags duurde, Na een half uur pauze
worden justitieraad Bernstein (de bekende
(verdediger van Harden), Riedel en prof. v.
Seitz uit Miinchen verhoord. Om 3 uur
5 was gisteren de zitting afgeloopen. Over de
door Ëulenburg afgelegde verklaringen is na
tuurlijk niets met zekerheid te zeggen. Wat
er door de hermetisch "gesloten deuren door
sijpelt is niet op de waarheid te eontro-
leeren. Maar Ëulenburg moet zich streng hou
den aan zijn eerste uitspraak nooit cënTg straf-
jjhaar feit, in den zin van art, 175 der Prui
sische strafwet, te hebben gepleegd. Op de
vraag hoe bijv. de getuige Ernst lot zijn be
zwarende uitspraak komt, moet Ëulenburg
'geantwoord bobben dat hem dat 'n raadsel
Bras. Op de verdere vraag van den president
hoe beklaagde dc intieme, vertrouwelijke
brieven verklaarde, die hij aan Ernst schreef,
finoet de prins hebben geantwoord dat hij met
hem gezeild, geroeid en gevischt had, bijna
dngeüjksch met hom samen was ca zeer op
liem gestold was. Verschil van stand te ma
kken is mijn gewoonte niet, zei Ëulenburg
'Toen den beklaagde de vraag werd gedaan of
yhij perverse neigingen bezat of nog bezit,
i-tnoet Ëulenburg mei een beslist nooit" heb-
i, l)on geantwoord.
Het Duitsclio blad, waarlnl wij deze bij
j; zonderheden putten, wijst er editor op dat
cd geen zekerheid bestaat dat deze meedec-
lingen op waarheid berusten. De pers wordt
:;bij "dit proces zelfs zoo in een hoek go
'duvvd, Bat zij ecnigc data's uit 't gewich
tige, de goheele ivcrfeld in spanning hou-
gflende proces, slechts van hooren-zoggciv
('kan meededen.
De president geeft den beklaagde gele
genheid uitvoerig te spreken over zijn lo
even, zijn karakterei g ons chappcnzijn kun
stenaarsneigingen, 'poëtische scheppingen
en over nog veel moer, wat in verband
staaL met den door hem afgelegden eed.
Ëulenburg betuigt voortdurend geen val-
schon eed to hebben gezworen. Het feit,
dat hij den getuige Ernst plotseling als
bediende mee op reis nam, trachtte hij
als geheel onschuldig voor te stellen. Ëulen
burg zei op dat tijdstip een bediende noo-
dig te hebben en op aanraden van zijn
echtgenoot nam hij toon Ernst in dienst.
De ondervraging van Ëulenburg zal nog
geruimen tijd duren.
"Uit het verhoor van baron Albert v,
Rothschild bleek, dat deze niets ongun-
tigs over den prins te zoggen had, daar
hij slechts weinig met hem in gezelschap
kwam.
Dij het eind der zitting om 3 uur gis
termiddag kreeg Ëulenburg eensklaps 'n
flauwte en werd de zitting tot hedenmor
gen 11 uur verdaagd, Op aanraden van
de doktoren, reed Ëulenburg, die zich zeer
zwak voelde, 'n half uurtje in zijn auto
in den Tiergarten rond, voordat hij naar
de kliniek terugging,
In de auto bevond zich behalve de zie
kenoppasser een gerechtsdienaar.
GE MEN ODE MED EDEEIJNGEN.
Roman nanr het Duitseh van
TIED WIG ERLIN.
IT>
*s,>
Ortlot'f lachte. „Tiaar eigendomTiet
ilaag geleden, dat zo van iets dergelijks hoeft
jtkiinnen spreken."
t? „iVLnar éóns heeft ze het dan toch go
Ï'kund?" Al baar heimelijke vivos, om toch
het recht van de andore tc moeten erkennen
klonk uit haar vraag,
„Nu ja eens! Wie heeft''in zijn lev
niet, ééns zoo'n oud sprookje beleefd In uit
gelezen boeken moet, men niet meer bladeren
(En jij hebt tenminste niet in die boekon te
('bladeren, want wat vóór jou tijd is, daar heb
Lje uiets mee tc maken."
fit Ging het haar werkelijk niet aan? Kramp
(jachtig wrong ze haar handen iuóón. „Ik wi
(immers ook niet van het verleden weten, en
èjan dat wat er tusschen jou en haar is voor
(gevallen, maar dit óónc zul je me zeggen
!®n moet je me zoggenAls je mij niet go
Jvrnngd had, zou je dan die andore tot
|yromv gemaakt hebben?"
„Wat beteekent die vraag. Wat heeft ze
(verteld en voorgelogen?"
p óe had zijn hand in do lüirc genomen en
lliet was als klemde zij zich daaraan vast
.iDat jij haar het récht lmd gegeven zich te
-beschouwen als je toekomstige vrouw, Frank
.Bas dat gelogen?"
f;- n^og eenslaat die oude sprookjes toch
verschrikkelijke hoogte is gestegen en de
krottenlhewoncrs demonstratief in de stra
ten kampeerden, is van regeeringswege
mot den bouw van arbeiderswoningen be
gonnen. De Kamer keurde gisteren denoo-
dige credieten goed.
Engeland.
Wandaag beginnen de groote manoeuvres
"der Britsche vloot in 'do Noordzee. 125
groote en kleinere oorlogsschepen zullen
er aan deelnemen.
Fr an kr ij k.
Minister Briand zal' zich, naar gemeld
wordt, niet verzetten tegen de handhaving
dor doodstraf, maar zal' voorstellen de
iei'échtstellingen niet meer in 't openbaar
te doen geschieden. De „Echo de Paris"
meldt dat er binnenkort 'n doodvonnis
voltrokken 'zal worden.
Italië.
Nasi is gisteren op vrije voelen gesteld.
Duizenden telegrammen, van alle oorden
kwamen bij hem in. Gedurende don nacht
maakten jonge Sicilianen, te Rome wo
nend, een helsch lawaai Voor het lmis
van Nasi.
Aan 'de kiezers Van Trapani heeft Nasi
een telegram gestuurd, waarin hij een be
zoek aankondigt en hun om rechtvaardig
heid vraagt.
Trapani is huiten zichzelf Van vreugde.
Alle huizen vlaggen. Daar do laatste ver
kiezing van Nasi nog niet ongeldig is ver
klaard, dacht men, dat hij naar 'de Kamer
zou gaan. Zijn vrienden drongen! er zelfs
op aan, doch de oud-minister weigerde
beslist.
Noorwegen.
De "Britsche Kanaalvloot is thans te
Ghristiania. De Noorsche ministers brach
ten een bezoek aan de vloot en in Lon,-
denschc bladen wordt mededeoling gedaan
van een rede, die dc Noorsche minister
president Kmidsen aan boord van het
Britsche admiraalschip aan een feestmaal
bij lord Beresford heeft gehouden. Knud-
sen heeft toen n.l. aangeduid, dat Noor
wegen bij mogelijke verwikkelingen zou
kunnen rekenen op de ondersteuning van
het Engelsche volk.
In staatkundige kringen te Ghristiania
is men, blijkens een, bericht van daaraan
hel „Berl. Tageblatt" ove<" deze uitlating
zeer ontstemd en de pers zal er waar
schijnlijk het hare wel over zeggen.
Dok in regeeringsknngen moet de rede
een zeer ongunstiger, indruk hebben ge
maakt.
Perzië.
Volgens het „Berl. Tagebl." is sedert
gisteren de kalmte in Teheran volkomen,
maar de arrestaties duren voort, ondanks
het amnestiebesluit van 25 Juni. Het blad
meldt dat het neerslaan van de revolutio
naire beweging 'n diepon indruk op het
volk maakte. De sjah heeft twaalf leden
van het parlement laten ophangen.
Uit de provincie Aserbeidsjan komeruiog
berichten van woelingen en gevechten.
In antwoord op een vraag in het Brit
sche Lagerhuis omtrent de troebelen te
Teheran, 'deelde de, minister van buiten-
lan'dscho zaken, Grey, mede, dat enkele
personen een toevlucht hadden gezocht in
het gebouw van het Britsche gezantschap,
en 'dat, in .verband met het feit dat de
sjah troepen had opgesteld in do nabijheid
van het gezantsclmpsgebomv (een onge
paste maatregel', wa arte gen de Britsche
regeering heeft geprotesteerd) aanleiding
heeft gegeven tot een briefwisseling met
de Perzische regeering, daar men dc vluch
telingen niet kan laten gaan, aïvorens cr
bepaalde en betrouwbare waarborgen zijn
gegeven, dat zij behoorlijk behandeld zul
len worden.
de volgende afgevaardigden naar dc na
tionale conventie voor de Zuid-Afrikaan-
sche oenheid 'te zendenStoyn, minister
Hertzog, minister Christiaan do Wet, sir
John Frascr en den eerste-minister Fisher.
Aan dc vroegere presidenten van Oranje-
Vrijstaat, Reitz en Steyn, 'is een jaarpen
sioen verleend van resp. 500 en 1000 pond
sterling.
Mexico.
Volgens berichten uit New-York wordt
er op telegrammen uit Mexico een stienge
censuur geoefend, zoodat het-moeilijk is,
zich een oordeel te vormen over den om
vang van de revolutionaire beweging in
liet noordon en midden van de republiek.
Evenmin, kan men betrouwbare aanwijzin
gen voor de beteekenjs van den opstand ge
ven. Het eenige wat zeker is, is dat de
Mexicaanschc overheid draconische maat
regelen nepmt, om de orde te herstellen.
In het laatste etmaal zijn veertig treinen
met troepen voorbij Torrcon gekomen en
er zijn groote versterkingen naar do gar
nizoenen te Juarez en te "Ciudad Porfiiio
Diaz gezonden. Twee regimenten operee-
ren verder tegen de rebellen in de buurt
van Velardena. President Diaz heeft be
vel gegeven, om alle opstandelingen, die
geVat wonden, summier te straffen. Te
Tori-eon Velardena moeten, er onder de
krijgswet reeds een groot aantal, zonder
rtortm van proces, den kogel hebben, ge-
kriegen
Gemeld vvorilt dat de krijgstucht onder
de Mexicaansche troepen ellendig is: de
soldaten zijn hang v'port hun hachje en van
achtervolging 'der insurgenten komt niet
Veel.
Tak. De Prins was vergezeld van een ad
judant. De weg naar hel station werd te
voet afgelegd, waarbij bovengenoemde auto
riteiten den Prins begeleidden.
Z. K. II. keerde te 10.54 u. van zijn
buitcnlandsche reis in de residentie terug.
Do Prins reisde met den gewonen trein, die
voor het Koninklijk paviljoen stilhield, zoo
dat de andore reizigers, die met dien trein
medekwamen, getuigen waren van de har
telijke ontvangst van den Prins doorllaio
Majesteit do Koningin, die zich bij lietbin-
nenstoomen van den trein op het perron
voor het Koninklijk paviljoen had hegeven.
Dc Prins! was in marine-tenue.
In gesloten rijtuig werd naar hot. paleis
aan het Noordeindo gereden.
T u r k ij e.
De Porto is niet geneigd tot meerdere
concessies inzake Macedonië dun de reeds
toegestane verlenging van do mandaten der
hervormingsamblcnareu. Het nieuwe En-
gclsch-Russisclic program van hervormin
gen zal in de oogon des sultans vermoe
delijk geen genade vinden.
O o s t e n r ij k-H o n g a r ij e.
Tc Boedapest, waar de woningnood tot
Z u i d-A f r i k a.
De regeering van Transoranje steltvoor,
rustenJe hebt me vroeger al eens het
zelfde gevraagd, en ik heb je daarop geant
woord. Hetzelfde geldt vandaag ook nog."
„(Maar ik neem er geen genoegen inec.
Ik wil cn zal weten, wat je met haar gedaan
zou hebben als ik thans jo verloofde niet
was
Dan zou naar alle waarschijnlijkheid een
ander mijn verloofde geworden zijn."
„Maar nog een dag voor je je mot mij ver
loofde, zag ik je met. hartr in de slede zitten.
Moet ik dan niet gclooven, dat
Hij viel haar in de rede. „Je kimt toch
wel begrijpen, dal er een .afscheid bestaat,
Iaat dat je genoeg zijn. Ik heb dien dag af
scheid van Sonja genomen, en dat ik jou den
dag daarop vroeg mijn vrouw te worden,
heeft daarmee niets tc maken."
„En is dat waar, Frank? Wil je mij daar
jc eerewoord op geven."
„Ik vcrsspil mijn eerewoord niet voor zulke
nietigheden. Je zult je met mijn verzekering
tevreden moeten stellen."
Maar Inge schudde het hoofd. „Ik ben er
niet mee tevreden. Je zult me op je «ere
woord zweren, dat je haai' nooit getrouwd
zou hebben, ook al was ik er niet geweest.
Hij boog zich over haar heen en keek haar
vorschend in het gezicht. Waarom was er
haar toch zoo veel gelegen om dat te welen?
Had Sonja's bezoek haar zoo gemaakt, of
dacht de blonde Inge in de voetstappen van
haar voorgangster to treden? Met bijna dicht
geknepen oogen zat hij haar gade te slaan,
toen hij langzaam vroeg: „En als ik jc
dezen verlangden eed niet afleg, omdat ik
niet wil, of niet kan, of om een andere reden,
wat dan?"
Ilaar oogen werden onnatuurlijk groot.
Daar stond zo weer voor haar, die groote
vraag, waar zo maar niet uit kon komen Ge
stolen goed een leven huig gestolen goed
Nog eens greep ze naar zijn hand en drong
zich dicht tegen hem aan. „Frank, zweer het
me als je blieft, wanneer je het kunt en
durft
Mooi was ze in deze heimelijk haar door-
bevende angst, die op haar wangen zachte
blosjes komen cn gaan en in haar oogen een
helder licht branden deed.
Zijn arm had zich plotseling om haar schou
ders gelegd. „Om mijn part, als je me niet
eerder met rust laat, dan zal ik hot. je maar
zwerenzo zou nooit mijn vrouw geworden
zijn, ook niet wanneer jon blonde schoonheid
mijn weg niet had gekruist."
Ais viel een zware last van haar schouders,
zoo verlicht voelde Tnge zich. En toch was
ze op eens zoo moe en had wel willen huilen.
En ook Frank Ortloff had dc lust tot het
voeren van con vroolijk gesprek verloren. Hij
voelde plotseling verlangen om luge te er-
laten cn zij trachtte niet hem terug te hou
den, toen hij eensklaps afscheid Van haar
nam, terwijl haar moeder in de andere kamer,
nog steeds haar bezoek had.
Door het geopende venster zag ze hem
na, hoorde liet geluid van zijn Voetstappen,
terwijl hij over de straat ijlde, ca ui deze.
klank hoorde ze duidelijk een bange onheil
spellende stem zeggen„Zeven dagen en
zeven nachten
Frank Ortloff liep haastig do straat door
Hij wilde naar huis. De woede over Sonja's
bezoek aan Inge, die hij tot nu toe nog had
ingehouden, dreef hem steeds sneller voor
II. M. de Koningin en" Z. K. II. do
Prins worden, morgen naar Delft verge
zeld door mevr, Groen,inx van Zoelen,
dame du pahiis, de beide hofdames, door
baron Bentinck, opperstalmeester; baron
Taets van Amerongcn, kamerheer; Jhr. van
Geen, kamerheer, particulier secretaris, ter
wijl de adjudant van, II. M., majoor van
Hoogstraten., en 'de oulonnanco-ofticier le
luit. baron, van Hardenbiock van Lok
horst, te paard het koninklijk rijtuig aan
dc grens van Delft zullen opwachten, ten
einde dit door de stad te escorteoren. Luit.
ter zee le klasse baron van Asbcck is
adjudant van, den Prins.
Hofberichten.
H. M. de Koningin zal a. s. Donderdag,
voorm. tusschen 10 en 11 uur, gevolg geven
aan het voornemen om een gedeelte van den
zendingsdag op fir. Ms. landgoed Raephorst
bij te wonen
Ten paleize te 's-Hage teruggekeerd, gaan
II. M. en Z. K. H. de Prins na het déjeuner
per rijtuig naar Delft, ten einde het steekspel
ter gelegenheid van de Deiftsche studenten
feesten met Hunne tegenwoordigheid te ver
eeren.
H. M. de Koningin-Moeder die Donderdag
ochtend tegen halfeif uit Soestdijk herwaarts
komt en ten paleize Noordeinde afstapt, zal
de Koninklijke familie naar Delft vergezellen
Precies to S.40 u. landde Z. K. II. Prins
Hendrik gisteravond met don stoombarcas
van de Hcemskerek aan den donancstoi-
ger tc Umuidem, geestdriftig toegejuicht
door een groote mcnschcnmassa. Z. K. U.
werd verwelkomd door den burgemeester
van Vclzen, den heer J. C. A. Woertscn,
den havenmeester, den heer Dc Bruycs
Tan liet Hof,
II. M. de Koningin is gisterenmiddag om
zes uur per rijtuig naar het steifhuis van.
baron van Hardonbroek, IIr. (Ms opper
kamerheer, aan de Prinsegracht, gereden
en heeft een bezoek van rouwbeklag afge
legd bij douairière barones van Haiden-
broek, groot-meesteresso van Ilr. Ms. Huis,
echtgenoote van den overledene.
j*
Z. K. 11. Prins Hendrik, tevens vertegen
woordigende II. M. de Koningin, zal ver
moedelijk dc begrafenlis bijwonen, van IIr.
Ms. opperkamerheer, baron) van Hardon
broek van] Bergambacht op a.s. Vrijdag
tc Neeilangbroek cn ii\ een volsrijtnig
plaats women in den stoet, welke zich
te Driebeigoni zal vormen om vai\ daar
langs Doorn het stoffelijk overschot graf
waarts te geleiden).
Een{ twaalftal hoOakeien, in dienst van
H. M. de Koningin, zijn als dragers van
de lijkbaar ter beschikking gesteld.
Do overbrenging van het bteifhui.s aan
dc Prinsengracht naar het Staatsspoorsta-
tiani voor den, trein van S.Sö u., die tegen
10ï/jt uur te Driebergen! aankomt, zal met
don' moesten, eenvoud geschieden.
Onze Kamerleden
De heer mr. C. Lucasse, lid der Tweede
Kamer voor Middelburg, wiens gezondheids
toestand sedert langen tijd zeer veel te
wenschen liet en die daarvoor genezing zocht
waarls. Dergelijke dingen kou hij haar tooi
de toekomst toch eens voor goed verbieden
Wilde ze hein in ongelegenheid brengen, zien
op rechten beroepen, die haar al lang ontno
men waven, dan zou zc hem ook eens van een
geheel andere zijde loeren kennen, dan tot
nog toe.
In deze stemming nog, ging hij, nauwelijks
thuis aangekomen voor zijn schrijftafel zitten
en schroot vlug een paar korte zinnen op
het papier aan Sonja. Toen hij liet geschre
vene nog eens overlas, kwam het hom ech
ter voor als luid zc deze hoon niet aan hom
verdiend, als deed hij haar hiermee onrecht
vaardig en doelloos pijn. Maar hij dacht cr
toch niet aan den brief te verscheuren en een
nieuwen te schrijven. En als het haar pijn
deed, al was het dan ook niet verdiend
zooveel te beter en zooveel ly krachtiger zou
deze blief dan werken. Tenslotte zou het
haar ook nog (en goede komen, als ze zag
hoe lmar held met eigen handen het altaar
weer afbrak, dat -zij hein had opgericht. Bo
vendien was hij een beetje opgewonden. Eigen
lijk had die sputimenteole invul van de slede
vaart er alleen schuld aan, dat die verbreking
van de vet hintenig met Sonja aanleiding had
gegeven tot. zulke tragische situaties. lil
schoonheid zou zijn liefde sterven dat
«cltoone idee was een domheid geweest dat
had hij eigenlijk dadelijk moeten begrijpen
en hij had er naar moeten trachten om alles
zonder hevige covoelsuitingcn kalmpjes te
laten verloopett. Nu was er echter niets meer
aan te veranderen en nu moest dit laatste
levensieeken van hem aan haar ook maar zoo
spoedig mogelijk weggestuurd worden. Lan
gen tijd was er niet voor noodig om dien
brief op de plaats van bestemming te doen
aankomen.
's Namiddags was liet; Elisabeth had moe
ten uitgaan en Sonja zat alleen ihuis. Ze zat
te wachten. De andets zoo vlijtige tuinden,
rustten nu in haar schoot. Ze waren vast in
elkaar geklemd, als was alles wat Sonja deed
nog slechts een vurig gebed met vast ver
trouwen op verhooring.
Kón dag cn nacht van de zeven nas voor
bijgegaan, de tweede was half om. Xos vijf
dagen lagen voor haar, noe; vijf lange d.uren,
waarin ze hopen en wachten kon. "Want, wie
zoo al.- zij hoopte, geloofde cn had, die kon
haar geloof niet bedriegen.
De bel weerklonk luid en Sonja sprong da
delijk op. Ze duwde de deur open en staalde
in een haar onbekend gezicht. De brieven
besteller Mond voor haar en reikte haar een
brief over. Ze kwam dus niet zelf, ma-ar
schreef dat, waar Sonja zoo naar veilangde!
Den brief in de hand, was Sonja weer uit
liet duistere portaal in de kamer gegaan ei
keek naar het adres, alsof dat haar reeds be
vrediging van haar nieuwsgierigheid kon
brengenen plotseling jubelde ze vroolijk.
Dat waren immers geen vreemde lettors, zijn
baud had dat geschreven, de brief kwam van
hem Inge zou met hom gesproken en hem
zijn vrijheid teruggegeven hebben. F.n per
brief kondigt hij haar zijn terugkomst aan
Dat Idee kwam plotseling over haar. als kon
de brief niets anders behelzen, en luid iiep
ze om haar zuster, daar zc meende alleen liet
groote geluk niet te kunnen dingen,
(Wordt vervolgd
