$2"" Jaargang.
Woensdag s5 Juli 1908
No. 12743
Inge Sondegg.
BUITENLAND.
j
BINNENLAND,
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g c 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vla ar ding en £1. '1.25. Franco
pCr post 11.1.65.
prijs per week: Voor Schiedam en VI a ar din gen '10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën. voar het eerstvolgend nummer moeten des middags vooreen
;,uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Ilavcn No. 141 (hoek Korte Ilavon.)
Prijs der Ad ver ten ti ön: Van 1G regels tl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groolc letters naar do plaats die zij
innemen.
A d verte n ti ön bij abonnement op voordeeligc voorwaarden. Taneven
hiervan zijn gratis aan het Bureau re bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
latere. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor (le Administratie No. 103.
Schiedam, 14 Juli 1908.
ENGELAND.
Do vrees voor luchtschepen.
De „Times." publiceert een eigenaardig
artikel, over de nieuwste resultaten met
luchtschepen, waarin de schrijver verklaart
dat Engeland zich door de andere mogend*
'lieden heeft laten overvleugelen, wat den nnn-
Aouw van bestuurbare luchtballons betreft.
'■Engeland bad reeds een militaire luchtballon
yhiili Secundus", die echter verongelukte.
,'Sedert is er geen nieuw luchtschip aange
schaft en in verband met de welgeslaagde
'proeven met het Zeppelin-luchtschip ziet liet
idad «eer gevaar dreigen van Duilwdte zijde.
,j De oude bewering, schrijft do „Times", dut
-Engeland een eiland was en, verdedigd door
'W machtige vloot, volkomen veilig was,
.keft burgerrecht verkregen bij alle politici
Jen hij de meeste bewoners, maar men houdt
(wen rekening met de mogelijkheid dat Enge
land een aanval „door de lucht" kan be
dreigen, Het blad meent dat des le cor men
jfdit feit zul erkennen, des te minder gevaar
;or zal bestaan, omdat er dan maatregelen
jjgenomen zullen worden. Zeker is het dat dc
'bestuurbare luchtschepen, vóór de vliegma
chines, zeer belangrijke factoren in een oorlog
jin de toekomst zullen zijn daarna zullen ook
yfe vliegmachine?, nis oorlogswerktuigen gann
'dienst doen. Het blad dringt er op aan dat
SEngoknd zich zul voorbereiden en belang
rijke sommen zal besteden voor den bouw van
(luchtschepen voor 't vormen van ontwikkeld
1 personeel en \oor 't bouwen van bergplaat-
ten en „dokken" op verschillende plaatsen
in het land en aan dc kusten om dc ballons
onder te brengen. Ook moet de regeering
ide pogingen van het op to richten luclnvaart-
icomité krachtig steunen.
Een Bertijnsch blad hoeft omtrent de
bruikbaarheid van luchLschcpen conige vra-
5 gen gesteld aan commandant Gross, chef
tvan het luchtvaarlhataljon van het Duii
fjsche leger. De majoor antwoordde dal het
Imogclijk was om vanuil luchtschepen pro
jectielen te werpen, maar do daarmee be-
Ij reikte resultaten zijn nog niet schitterend.
."t Dft vrnnc imn T?n#ïr»1nu/1
:-,]De vrees van Engeland voor een aanval
„door de lucht" is zeer overdreven, Hoog-
j stens zou men op dit oogenhlik een be-
stuurbaar luchtschip kunnen gebruiken te-
gen ec-n eskader dat een haven blokkeert.
„Zeppelin" is bestemd om groolc ver-
liennings toch ton tc maken. Graaf Zeppelin
beweert dat luj driemaal 2-1 uren in dc
lucht kan. zweven en 4000 K.M. afleggen.
Wachten wij eerst hot bewijs af. Indien
I. hij er in. slaagt het te leveren, dan slaat
zijn systeem onbetwistbaar bovenaan. De
12 uren, die hij dezer dagen aflegde, zijn
ecu mooi resultaat, maar er zijn met. an
dere luchtschepen even mooie tochten af
gelegd. liet oordeel over do militaire waar-
R «man naar het D u t s c h van
TIED WIG ERLIN.
48}
Het was reeds avond toen ze in de voor
mar totaal vreemde plaats aankwam. In een
eenvoudig hotelletje „in de nabijheid van liet
spoor vond ze voor dien nacht onderdak.
Ben volgenden morgen zocht ze een plaat-
singsbureau voor vrouwelijk pcr.-oncel op.
Be leidster der zaak nam luiar ernstig in
teihoon lage bekende openlijk, dat ze noch
ondorwajzeres-exmnen had gedaan, noch in
weetnde talen of op het. gebied van muziek
°n zang ver gevorderd was. Of 'ze boékhou-
'en kende? Noen. Machine-schrijven? Neon.
ynderjuffrouw - zo had lot, nu toe met
'mderen heel weinig omgegaan. Misschien
praktisch werken, namen, knippen? Dat had
ze met geleerd. Landbouw? Ze had tot nu
weinig- gelegenheid geluid zich daarin te
«kwamen.
Inge s stem was onder het verhoor steeds
zaetiter geworden, daar het haar zoo in-drne-
S /e ni°ede was, dat ze al de haar ge-
tetdo vragen zoo mot: „dat kan ik niet, 'dat
.ee^ ik. niet, dut heb ik nooit gedaan,"
'Bfei. beantwoorden. Eigenlijk had ze niets
g geleerd voor niets had men haar een
lik i° ®c^evcn c'an om zoo goed mogc-
de mannen voor zich te winnen. „Maar
ui ?n '10n! babbelen, dansen en mij goed
eci enhad zij bijna wel mot zelfvcrach-
^de bitterheid willen uitroepen.
do van de „Zeppelin" moet dus worden
opgeschort, totdat werkelijk ongekende re
sultaten zijn bereikt.
Vandaag, Dinsdag, begint graaf Zeppelin
zijn tweeden grooten tocht, deze zal 24
uur duren, 's Middags verlaat de „Zeppe
lin" Friedrichshafen en zal zijn weg nemen
hoven Waklshut, Basel, Straatsburg, Mann
heim, Mainz.
Tc Straatsburg maakt men toebereidse
len voor een hulde aan den koenen lucht-
schippcr. Een comité hoeft zich gevormd
uit hot gemeentebestuur, profe-soren cn
burgers, dat vanaf het platform van de
hoofdkerk een ovatie zal brengen aanbot
voor bij zweven de luchtschip.
De keizer moet bevel hebben gegeven
zoodra het luchtschip te Straatsburg ver
schijnt, saluutschoten te lossen, evenals bij
de aankomst van een oorlogsschip.
Te Mainz berei.lt men ook feestelijkheden
voor lor core van dit luchtschip-record.
Blijkbaar wordt het 'n ware triomftocht.
Tnjiet Lagerhuis werden gisteren de kre
dieten voor scheepsbouw behandeld? Do ma-
rine-minmter McKenna verklaarde in ant
woord op critiekcn op de maritieme staat
kunde der regeering, dat onder liet tegen
woordig program liet Engelschc overwicht,
wat betreft nieuwe groote schcepstvpen cn dc
groolc Engelschc superioriteit ten opzicïïfc
van oudere typen aan het land volledige vei
ligheid waarborgen tol 1911. De regeering
zal in het volgend jaar erop voorbereid zijn
om rekening te houden mot de vlootuitbrei-
ding in alle Iniitenlandsche staten al datgene
voor te stellen wat de veiligheid tot 1912
kan verzekerenabsolute veiligheid i.s beslist
noodig, maar verder te gaan zou werkelijke
geldverspilling zijn.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
F r a n k i' ij k.
Zaterdagavond besloten in een in de zaal
Ouyt te Darijs gehouden vergadering de ge
ëmployeerden der Compagnie générale des
Bateaux parisions tot een werkstaking, den
volgenden dag in te gaan, zoodat Zondag
geen enkele boot kon afvaren. Dit leverde
voor liet Zondagspubliok dat gewoon is den
dag te Saint Cloud en Suresnes door te bren
gen, groote teleurstelling.
lie eisclien van liet personeel betroffen
vermindering \nn den aiheidsduur en een we-
keiijksclicn rustdag bij toerbeurt.
Dc zittingen van Kamer en Senaat zijn
gisteren gesloten.
Tiet programma van dc reis van president
Fallières naar Scandinavië en Rusland luidt:
IS Juli vertrek uil Duinkerken. 20 Juli
omstreeks 3 uren aankomst te Kopenhagen,
24 aankomst tc Stockholm, 20 vertrek uit
Stockholm naar Beval, waar Fallières den
Geringschattend de lippen optrekkend her
nam de bemiddelaarster: „dus geen verdere
ontwikkeling, dan de Meisjes Burgerschool.
Ja, dan zal het wol moeilijk zijn iels voor u
te vindon.''
„O ik ben in 't geheel niet kieskeurig,"
riep Inge uit.
De juffrouw nam Inge van top tol teen
op. „Ja, als n misschien als pasmodel zou
willen optreden u hebt een goed figuur.
01' als figurant bij liet tooncel, of als mo
del
Met schrik en ontzetting hief Inge afwe
rend de handen omhoog. „Neen, neen, in
geen geval zoo iets, waar ik in hel openbaar
zou moeten optreden."
Plotseling voelde Inge zich een luiml op
den schouder leggen. „Zeg eens, juffrouw,
vertol me eens eerlijk, hebt u misschien liet
een of ander op uw kerfstok?"
Inge verbleekte totdat zc wil zag gelijk de
gestueadoordo muur. „Hoe komt u op dat
idee?"
„Och, ik dacht liet zoo maar. Maar eigen
lijk ziet u er ook weer niet naar uit ca
persoonlijke bizondorheden gaan mij immers
niets aan. Zou u morgen terug willen komen?
fk zal inrusschen eens zien of ik iels voor u
kan vinden."
Inge vertrok. Ze slenterde doelloos door de
stralen der vreemde stad. Bij een juwelier
bood ze al baar sieraden te koop mm en een
som van ruim 25 gulden ontving ze daar
voor, wolk bedrag ze in tweeën splitste. De
cone helft wilde zc bewaren, de andere moest
toereikend zijn totdat zc een plaats zou heb
ben gevonden. Den Volgenden dag trok de
juffrouw van het verhuurkantoor
gunstig gezicht. „liet zal moeilijk zijn een
27en aankomt cn den volgenden dag weer
vertrekt. 31 dezer aankomst te Chrisliania,
2 Aug, vertrekt de president weer naar
Frankrijk.
Duitschland.
TTet proces-Euicnburg is gistomn voortge
zet. Ta! van getuigen werden geboord, o. a.
voormalige bedienden van het kasteel Lieben-
iierg, die meest allen voor den beklaagde
gunstige verklaringen aflegden.
Do toestand van prins Eulenburg is dc
laatste dagen weer verergerd. Hij wordt
thans in een ziekenwagen in liet gcrechtsge-
O O O
bouw gereden. Dooi" dc jicht is zijn rechter-
boon gezwollen, zoodat bij niet loopen kan.
De huisarts van Eulenburg verzette zich
tegen de overbrenging omdat een plotselinge
opwinding de werking van liet hart ernstig
kan schaden. Eulenburg drong ceh!or~krach-
tig erop aan, dat hij de terechtzitting zou bij
wonen, Hij verklaarde het uiterste te zullen
doen om het proces ten einde te brengen.
Tn geval van verdaging cn latere voortzetting
zou hij geen kracht genoeg bezitten om 'de
„strapazen", n.l. de vermoeienissen van het
proces, opnieuw door te maken.
De zitting duurde gisteren van 11 uur tot
O C
l uur, waarna op verzoek van den beklaag
de een pauze tot 4 uur plaats vond.
Z weden.
In verband mot den bomaanslag op een
woonschip te Malmö, waar Engelsche werk
lieden logeerden, wordt gemeld dat er onder
de havenarbeiders staking hccrschte en de
werkgevers Engelsche werklieden hadden
aangenomen. De ontploffing doodde een En-
gelsehman en verwondde er zcVen.
De politie heeft 1000 kr. uitgeloofd voor
de gevangenneming van den schuldige.
Te Malmö had een diefstal van een partij
dynamiet daar ter stede eenige dagen geleden
groote ongerustheid gewekt onder de bevol
king, daar men vreesde, dat de slakende ar
beiders tot gewelddadigheden zouden over
gaan. Dat vermoeden is helaas maar al te
juist gebleken. Als verdacht van den aanslag
is een jongmonscli, behoorende tot de jong
socialist isclie partij, in hechtenis genomen.
T u r k ij e.
Maarschalk Osman pasja die ter vervan
ging van den vennoorden generaal Sjemsi
pasja tot bevelhebber der troepen te Monastir
is benoemd, weigert uit Konstanlinopel te
vertrekken onder voorwendsel ziek te zijn.
Ah zijn plaatsvervanger word aangewezen
Rnclimi pasja, maar ook deze weigerde naar
Monastir te vertrekken. Niemand wil het
gevaarlijke baantje van commandant der mui-
tonde troepen helderden.
P e r z i
Rechnieskhan, commandant der troepen
van den sjah, heeft de revolutionaire) wijk te
Tabriz laten bombardeeren. Als antwoord hc-
goode positie voor u te vinden. Weliswaar is
er een plaats vrij gekomen van een huis
houdster acht gulden zakgeld per maand."
„Een" stamelde Inge, J lot was alsof
een koortsrilling haar doorliep, uit vrees, dal
lrnar 'deze betrekking nog kon ontgaan.
Doch de besteedster legde haar houding
verkeerd uil en haalde onverschillig de
schouders op.
„Ja, heel erg aanbevelen kan ik het ook
niet, het heet huishoudster, maar is inderdaad
niet voel meer als dienstmeisje. Langer dan
vier weken houdt niemand hel daar ook uit."
ITot was er dus moeilijk! Nu moeilijk
wilde ze het wel lu-bben zoo moeilijk, als
iemand, die boete wilde doen, onidai bij zijn
leven le licht had opgenomen.
„Ik wil alles, alles wel doen." /ei ze.
„Nu, in elk geval kunt u het probeoren."
Zn gaf het adres op en Inge ging met
haastigen tred lianr nieuwe teak tegemoet.
„Brantonstein fabrikant," stond op hot
naambordje. "Zc wilde aan de bel trekken,
doch haar hand zonk weer naar beneden. Ach
ter de deur klonk een kijvende vrouwenstem
en nog een andere, dit meer een jong meisje
scheen toe te belmoren, Hie zich wiklo verant
woorden, doch een kletterend geluid, begeleid
door een vloed van scheldwoorden en even
eens hoorbaar, terwijl een krijscheade slem
gilde: „Dat laat ik mij niet meer aanleunen."
Tnge staarde met schrik naar liet naam
bordje. Neen, daarheen kon zc toch niet
gann. Niet in zulk een omgeving ondergaan.
Ze wilde zich verwijderen juist op het mo
ment, dat deze van binnen werd geopend
en een. groote korpulento dame in wandel
toilet op den drempel verschoon.
Toen ze Inge ontdekte werd haar toch al
schen de revolutionairen de roode vlag op
het oude gebouw der endjoomens. Duizend
Kozakken drongen de Tlaban-wijk binnen
zonder verzet te ontmoeten. De burgers lever
den een kanon en wapenen uit.
In de wijk Oontrakis houden de revolutio
nairen het verzet vol en vuren op do troe
pen, De wijk wordt thans belegerd. De sjah
lieeft telegrafisch order gegeven geen maat
regelen te ontzien om zoo spoedig mogelijk
de orde .te horstellen. t
Hofbericht.
Z K. II de Prins der Nederlanden ver
trok heden 8.44 van het Loo naar Schwerin
ten einde de begrafenis van groothertogin
Johann Albrecht van Mecklenburg bij te
wonen en daarbij tevens II. M. de Koningin
te vertegenwoordigen.
Yan het Hof.
Men seint uit Santpoort:
TT. M. dc Koningin on Prins Hendrik
hebben elk aan mevrouw Laurillard oen tele
grafische betuiging van deelnoming mot liet
overlijden van baar echtgenoot toegezonden.
Raad van State.
Bij Kon. besl, van 11 dezer is, mot in
gang van 15 dozor, benoemd tot lid van don
Raad van State, mr. J. J. L, Tlurtc van
Tecklenburg,
Ridderorde.
Bij Kon. Besl. van 11 dezer is alsnog,
tor zake van zijn gedrag in een gevecht na
bij kampong Knutoto (Maseuiempoeloe, Ce
lebes en oadorlioorigbedon) op 22 Februari
1900, benoemd lol ridder 4de klasse der Mi
litaire Willemsorde, de sergeant der infante
rie van bot leger in Nederlaiulsch-Tndié, G.
Pb. Close.
Do sultan van Assahan.
Men meldt aan de »L. Crt."
De sultan van Assahan zal gedurende de
geheele maand Juli nog in de residentie ver
blijf houden, en in de maand Augustus eenige
plaatsen in Nederland gaan bezoeken, waar
onder ook Groningen en Leeuwarden zullen
belmoren.
Het plan bestaat, dat de sultan in den loop
dezer maand zich naar Amsterdam zal be
geven Alvorens naar Indië terug tekeeren,
zal de vorst, althans hij gat dien wensch te
kennen, zich naar het Ileilige Land begeven,
ten einde de bedevaartstad Mekka te bezoeken.
Gisting- In Indië.
Blijkens een uil Ncdeilnndsch-Indië ont
vangen telegram is het bivak te Manggo
poh in den avond van 11 dezer weder
overvallen. Onzerzijds werd een inlandsch
fuselier zwaar gewond, terwijl de aanval
lers <5 dooden bekwamen.
Bij den eersten overval op hel genoemde
bivak werden riiet acht inlandsche, maar
rood gelaat nog donkerder gekleurd cn wild
blafte ze bol ioor liaar vreemde meisje aan
„Zoo, aan deuren van vreemde inenschcn
luisteren, wat zijn dat voor manieren?"
„O, neen, ik wilde slechts stotterde
ln=L%-
„Wat wilde u? Wat wilde u?" vroeg ik.
Vastberaden bracht Inge loon uit: ,.lk hen
gestuurd door juffrouw Lobbeek, die mij
heeft gezegd, dat bier ecu betiekkiug va
cant is."
„Juffrouw Lobbeek beeft u gezonden? Ja
maar ik heb iemand noodig, die flink mee
aanpakken kan en niet zoo'n juffertje als u."
Inge gevoelde zich steeds kalmer worden
„Ik zou elk werk wel willen doen."
Een spottend lachje klonk haar tegen
„Daarnaar ziet u wel uit. Elk werk willen
aanpakkendat zeggen jullie eerst allemaal
en later ontbreekt er nog maar aan dat jul
lie je laat bedienen, waar bent u dan al in
11 et rekk i ng gew eest?
„Ik ben tot nog toe niet in Betrekking
geweest."
„Nog geen betrekking gehad? Dus ik zou
je nog alles moeten loeren? En dan jé acht
gulden por maand betalen; ik zou zeggen
zeven waicn daarvoor nog te veel
„Ik zou ook wel met zeven icvieden zijn,"
hernam Inge bedeesd.
Mevrouw Brantensteiii echter maakte een
beweging om lmar binnen le laten „Komt
u even binnen!"
Gehoor gevend aan dit verzoek trad Ingi
in den gang en dan volgde ze mevrouw in
oen kamer, waar aan bet, raam een jong meisji
met boos gelaal stond, dat op de linkerwang
nog in donkerrood duidelijk bet toeken vim
moederlijke ontevredenheid vertoonde.
vier Europccsehe en vier inlandsche fuse
liers zwaar gewond. („Stut.")
Het is een sterk stukje, dat ons daar
gemeld wordt. Opstandelingen, die Lwee
dagen achter elkaar hetzelfde bivak aan
vallen. Wij mocncn. dat de verklaring voor
dit ernstige verschijnsel alleen daarin te
zoeken is, dat dc over valling van liet bivak
le Manggopoh op 10 dezer aanvankelijk
gelukt is. Hel behoort nu eenmaal tolde
eigenschappen van den inlander, dergelijke
succosjes tot een groote overwinning op
le blazen, en dan is het in rumoerige lij
den, als thans ter Sumatra's Westkust
worden doorgemaakt, altijd gemakkelijk on
der de leuze: „dood aan de kafirs", een
aantal menschen de partij van den opstand
te doen kiezen, en aan wanhoopsdaden als
het trachten overvallen van een, nu im
mers wol op zijn hoede zijnden, troep goed
gewapende soldaten le doen deel nemen. Tiet
succes is ditmaal voor den aanvaller dan
ook niet groot geweest. Alleen oen waar
schijnlijk op het gevaarlijke punt op post
staande, inlandsche fuselier werd onzerzijds
gewond; de vijand bekwam daarentegen zes
dooden. Niet onwaarschijnlijk zullen de po
gingen, om ons bivak le Manggopoh af te
loopen, nu wel niet meer herhaald wor
den. Maar hot is dan ook welletjes geweest.
(„N. R. CL")
Oost-Indië en Australië.
Reuter seint
De »Dai!y Chronicle" verneemt uit Mel
bourne, d.d. 12 dezer, dat er kans is op een
ernstig geschil tengevolge van het visschen
van Nederlandsche vaartuigen bij het Espe-
r incerif op de kust, van West-Australië, waar
toe zij, naar 't heet, geen recht hebben. De
eerste minister van het Australische Ge-
meenebest is er echter niet zeker van, of
het recht van het Gerneenebest op de tripang-
en paarlvisscherij zich tot dat rif uitstrekt,
en heeft het Engelsche ministerie van kolo
niën verzocht hem van raad te dienen.
Een algemeene Javaansclie vereeniging.
De correspondent te Batavia van de »N.
Ct," meldt aan zijn blad
Opgericht is een algemeene Javaansche
vereeniging, bedoelende bevordering van de
ontwikkeling en vergemakkelijking van den
bestaansstrijd. Het bestuur bestaat uit ont
wikkelde Javaansche ambtenaren en parti
culieren. In September zal een groote ver
gadering te Djokja worden gehouden. Bedoeld
is een bijeenvoeging van alle Javaansche
vereenigingen, in den geest van het Nationale
Congres in Britsch-Indië.
JYethondorspeusIoen
De gemeenteraad van 's-Gravenhage heeft
gisteren de ontwerp-vei ordering, inzake de
invoering van wethouderspensioen, met op
2 na algemeene stemmen, die van de heeren
Ter Laan en Hoejenbos, goedgekeurd. Voor
af waren eenige kleine wijzigingen aange
bracht in het ontweip.
Erna"
gebood mevrouw Branlen-
„Roep
stcin.
Erna, de oudste zuster, verscheen reeds
zonder te zijn geroepen cn nu begon onder
allerlei hoofdschudden en beweging liet mon
steren, aLof zc een dier opnamen, zoodat Inge
het bloed naar hel hoofd steeg. Weer was ze
koopwaar, die zich zelf op de markt aan
prees hier in plaats van de huwelijks
markt de werkmarkt. Maar nu was het in elk
geval een eerlijke handel
„Zeven gulden?" zei mevrouw Branton
stein. „Neen, ze» gulden vijftig cent om mee
te beginnen, meer niet. En zooals gezegd, je
behoort geheel hij de familie, maar je mnet
natuurlijk ook alles mee aanpakken vat zoo
in de huishouding voorkomt, dus ook b.v.
de poetslappen ter band nemen nu hoe
denkt u er oser?"
„Nu, hoe denkt u er over?" klonk bet
Inge nogmaals tegen. Deze baalde diep adem,
liet haar blikken over de beide dochters glij
den, die met hun opgetrokken neuzen en
hun aanstellerige manieren Inge nog ufstoote-
lijker "uiorkwamen, dan de moeder, die zich
tenminste vertoonde zooals ze was. Toen zei
ze plotseling ast beraden„Ja, ik wil het
proheeren."
„Nu, dan kunl u dadelijk na tafel in
dienst ticden," zei mevrouw Brantonstein.
„Hier hebt u oen halve gulden handpenning,
die natuurlijk later \au bet loon wordt afge
trokken."
(Wordt vervolgd,)