02*" laargang
Zondag 2 Augustus 1908
No. 12759
Eerste Blad.
a
Inge Sondegg.
„Schiedam Vooruit"
u
Deze courant TOSchijnt dag olijk b, toet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI a ar dingen fl. 1.25. Franco
per post fi. 1.65.
prijs per week: Voor Schiedam en VI aardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertcntiën voca' hel eerstvolgenxl nummer moeten des middags vóór een
'uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Bericht.
tem
).40
1.25
175
5.50
1.40
1.50
.90
1.10
1.15
Aan hon, die op reis gaan, kan do
Jcliiedamsclie Courant" tegen vergoe
ding der portkosten toegezonden wor
den.
Prijs der Advertentiön: Van 16 tegels fl. 0.92; iedere regel fneer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote lettors naar de plaats die zij
innemen.
A d ver ten tiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau tö bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiön opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie-, hij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123,
voor de Administratie No. 103.
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders van Schio-
dam)
Gelet op art. 219 der -wet van den 29sten
Juni 1851 (Staatsblad no 85), regelende de
samenstelling, inrichting en bevoegdheid der
gemeentebesturen,
Doen te weten
Dat de rekening en verantwoording van
de inkomsten en uitgaven der gemeente, over
het dienstjaar 1907, op heden aan den raad
is ingediend, en tegelijk op de secretarie der
j gemeente voor een ieder ter lezing is neder-
gelegdterwijl die rekening tevens, tegen
betaling der kosten, in afschrift aldaar ver
krijgbaar is gesteld.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort, den 3lsten Juli 1908.
Burgemeester enWethouders voornoemd,
M. Li. ÏIONNERLAGE GRETE,
W. B
De Secretaris,
'I v> LUIK?
L. 8.
BUITENLAND.
Schiedam, 1 Aug. 1908.
FRANKRIJK.
De bloedige gebeurtenissen te Villeneuve
Saint Georges bobben zich 's nachts niet
herhaald. De leiders van dc confédóration
du travail en do groepen stakers die uit
Parijs naar Dra veil en Villeneuve gekomen
waren, zijn na de gevechten in haast naar
Parijs teruggekeerd. Omtrent het aantal
dooden en gewonden loopon de berichten
zeer uiteen. Officieel wordt gemeld, dat
tttce stakers zijn gedood, krantenberichten
zeggen 4, sommige 14 dooden en meer
daa 100 gewonden, van wie verscheidene
ernstig. Gaat men de officicclc opgave van
taantal gekwetste militairen na, (dit be
draagt G9 officieren en soldaten) dan is
Ivrjj zeker, dat aan de zijde der stakers
neer dan 2 dooden gevallen zijn. Intus-
schen zijn 2 lijken van stakers in de Alorgue
geneeskundig onderzocht. Een der dooden
Lonvet, had oen sabelhouw in do borst,
ia
n:
iar-
rre-
uW.
for;
bof
ïer.
A3
M*
ten
BS,
Ier.
ngi
ge-
ast-
fllis'
hel
ro-
na-
lts
,en,
Roman naar het Duitsch van
IIEDWIG ERLIN.
64)
Als versteend zat mevrouw Sondegg daar
ineens sprong ze op om op Inge loc tc
snellen.
jjngo Inge! Tk hob toch hcusch altijd
el beste met je voor geluid jou geluk.
11 al is hot niet tot jou gemak uitgevallen
"7 ik heb mo toch niets verkeerds te ver
wijten?"
Het snikken was nu opgehouden. Dc rood-
CTcen'de oogen werden naar haar moeder op-
8®'lagen, op wier gelaat stond te lezen hoe
eed en hoe weinig ze luinr dwaling bc-
v ,x' ^on immers niet haar beperktheid
1 aen, niet gevoelen, dat er nog een
e re, noogcro levenswaarde was dan die,
i1 J Z1J oltijd voor haar en haar kind had
n^chouwd.
Met moeite drong Inge nu haar tranen
g cn zachtjes sprak ze: „Laten we er
meer over spreken, moeder, er valt nu
niets meer aan te verandoren."
nge je Dcnt nog zoo jong! Eens kan
P noS wol hot geluk vindenIk zal jo
n» mcer 'n don weg staan; 'k zal
.geheel wegcijferen ais dat Voor jou geluk
'g mocht blijken. Zoo dikwijls is hot in
voorgekomen, dat zij, die van elkaar
vond g°&lUln'. c^anr tenslotte toch nog weer
"'e elkaar weer ontmoet en
de ander, Marchand, een kogel in 't hoofd
gekregen.
Men schat het aantal betoogers dat deel
nam aan de straatgevechten te Villeneuve
op 3 k 4000.
Gisteren vielen geen nieuwe incidenten
voor; do regeering cn de revolutionaire
syndicaten namen boide een afwachtende
houding aan. Uit een dor vensters van 't
bureau van het anarchistische blad „la
guerre sociale" hing een roode vlag half
stok In rouwfloers gehuld, Tusschon twee
vensters hing een teekening, voorstellende
het hoofd van Olemenceau, op een piek
gestoken, waaronder stond: De overwin
naar. De politic trok er zich wijselijk niets
van aan'.
In de arbeidsbeurs worden' heftige rcde-<
voeringen gehouden. Het meeremdietol der
metselaars en opperlieden, die na de pro
teststaking aan 't werk gegaan waren, had
den weer den arbeid in don steek gela
ten toen een hernieuwde oproep door do
con fóilération génóralo du travail verscheen.
Volgens de „Libcrté" zal de regecring
allo bestuursleden van de C. G. T. laten
arresteeren onder aanklacht vau het uitlok
ken der bloedige gebeurtenissen op Donder
dag. De rogeciing zou echter geen plan heb
ben de confódération to ontbinden.
De procureur-generaal Fabre heeft giste
ren te Draveil-Vigncux ctï Villeneuve St.
Georges een onderzoek ingesteld, 's Namid
dags keerde hij naar Parijs terug cn' bracht
aanstonds 'n mondeling rapport uit aan dd
ministers Clemenceau en Picquart.
TURKIJE.
Onder nieuw J> e vv i n d.
De spoedige inwilliging der voornaamste
volksoischcn door den sultan, heeft terecht
overal verbazing gewekt en bij sommigen
zelfs achterdocht. Eerst werd gedeeltelijke!
amnestie, toen volledige amnestie aan po
litieke misdadigers verleend, maar nu wor
den zelfs ook alle gewone misdadigers,
moordenaars, dieven, brandstichters, op be
vel der regecring losgelaten. Nu wordt 't
toch zeker al te mooi. Vanzelfsprekend is
't feit, dat, wanneer een omwenteling
slaagt, de aanleggers der revolutie geen
straf oploopcn, maar tot eer en aanzien
komen, 'n Ander geval is, of men louter uit
„vrijheidszin" de overtreders van liet ge-
moene recht do vrijheid moot teruggeven
omdat Turkije voortaan is het land der ware
vrijheid
Toch moet het gebeurd zijn. „De Köln.
Ztg." meldt, dat eergisteren alle gewone
misdadigers uit de gevangenis te Stamboel
worden losgelaten. Dc grootvizier, Saïd-pas-
ja, heeft 't noodig geacht, oj> te helderen,
waarom ook gewone misdadigers de vrijheid
hci'krijgen. „In Turkije, zei bij, zij li aanval
len op de regoering en aanvallen op de
■maatschappij zoo lang mot elkaar verward,
dat men de bevolking bijna onmogelijk het
verschil aan hot verstand kan brengen."
Dit is natuurlijk een praatje voor dc vaak
de kwestie is, dat de Turksche „regoering"
vroeger ieder tegenstander liet oppakken
cn hem behandelde als de ergste misdadi
ger. Het vermoeden is misschien gewettigd
dat de al te ruime amnestie een streek;
van de reactionaire paleis-kliek is, die
door liet loslaten van het galgenaas dat de
Turksche cachotten bevatten, do bevolking
aan moord en brandstichting wil over
leveren. Er zrjn 950 misdadigers van alle
gading losgelaten. De misdaden komen dan
op rekening van 't „bevrijde volk".
Dal alle reactionaire staatslieden niet
worden verbannen, blijkt uit de benoeming
van Ferid pasja, den vroegoren grootvizier;
tot minister van binnenlandsclio zaken. Se-
litn Melhame pasja, minister van mijnen en
bosschcn, is met zijn gezin uit Konstanli-
nopel gevlucht. Yver boy, gouverneur van
Adrianopel, is op aandrang van het joag-
Turkscho Comité tot minister van politie
benoemd. Riza pasja vervangt Zeki pasja
aan het hoofd der artillerie. Deze veran
dering wordt met vreugde begroet. Rasjim
pasja, minister van onderwijs, is vervangen
door Uakki boy, die ook bij het volk in
de gunst is. Do pasja's Afchmcd, Kenan en'
Sjakir, adjudanten van den sultan, zijn ver
bannen. Het volk bad dat verlangd. Alen
beschouwde hen als drijvers van de oude
politiek.
De Selamlik of Vrijdagscli geb'cd, heeft
gisteren op 'grootsche wijze plaats gehad.
Een menigte van 40.000 monschen begeleid
de den sultan naar de moskee. Ook de
troepen waren het voorwerp van, de alge-
mccne geestdrift.
Ililmi pasja, do gouverneur van Aface-
donië, ontving instructies voor dc komen
de verkiezingen. Daar echter deze distrac
ties een meer beperkt stemrecht gaven dan
do grondwetsbepaling, eischten liet jong-
Turksche comité to Saloniki in een protest
de volledige toepassing van de grondwet.
GE3IENGDE MEDEDEEL1NGEN.
De ecrste-minister Asquith hield gister
avond aan een banket door de regeering aan
de leden van het Vredescongres aangeboden
een redevoering. Ilij gaf den afgevaardigden
de verzekering van de sympathie der regee
ring. hoewel hij, de minister-president voor
zich niet verwachtte 't tot ontwapening te
zien komen. Er zijn evenwel dus ging
ïiij voort andere middelen dan oorlog om
geschillen te beslechten, zooals internationale
overeenkomsten aangaande liet scheidsge
recht.
België.
De Kamer nam gisteren art. 2 van de
koloniale wet aan, waarbij de rechten van
inwoners van den Kongo worden vastgelegd
en in het bijzonder bepaald wordt, dat nie
mand kan worden gedwongen te werken
voor rekening of ten voordeela van handels
vennootschappen of particulieren.
Hofberichten.
De tuinparlij van II. AL de Koningin-
Moeder ten palei/.e Soestdijk is thans be
paald op Vrijdag 7 Aug. e. k.
„Noen, moeder!" zei Inge langzaam cn
kalm,
„Ginder voa Jellinghaus is nu heerschcr
op Rotenfels."
HOOFDSTUK XXVI.
Nadut Inge haar moeder in een zeer gezel
lige familie onderdak had verschaft, was zo
in haar ouden werkkring teruggekeerd en
daar deed ze haar best evenals vroeger, alle
plichten zoo nauwgezet mogelijk na te komen.
Zoo vlogen de dagen en weken voorbij en
daar ze eentonig en allen aan elkaar gelijk
waren had Inge dikwijls hot idee, als misten
ze eiken inhoud, als had ze te weinig to
doen en gaven ze lianr tc weinig te denken
en te voelen. Hot was zoo leeg overal
weliswaar ontmoette ze overal do vriende
lijkheid van goede mcnschen, maar dat
scheen haar zoo weinig op hel oogcnblik. Ze
vond zicli zelf gruwelijk ondankbaar en
toch ze kon niet laten 's nachts in haar kus
sen hartstochtelijk te snikken. Ze was alleen
en zo bleef alleen.
Welke verandering hail er met haar plaats
gegrepen sedert zo bekend was met den in
houd van den brief, waarmee een eerlijk man
afscheid van haar had genomen en zich van
haar had gescheiden. Gescheiden jn.
Maar het slo-ts Van 'den brief had van dc mo
gelijkheid van een weerzien eklers gesproken
en het waren deze woorden, die ze maar niet
van zich kon afzetten, 'die lianr eenzaam cn
cllen'dig maalde in liet gevoel vnn berouw
over verloren geluk. Wel had het noodlot hen
elders weer sanmgobracht, maar minder dan
ooit wilde ze er nu aan denken, waar Jel
linghaus nu zijn geluk zou moeten zoeken.
(,Maar wat zie jo bleek, Inge. Wat scheelt
Engeland.
De pensioenwet waarin het ïloogerliuis
enkele belangrijke wijzigingen bracht, kwam
gisteren weer in het Lagerhuis, dat de wij
zigingen door de lords aangebracht weer te
niet deed.
Lord Lansdowne protesteerde tegen de
wijze waarop liet Lagerhuis van zijn voor
rechten gebruik maakte. Intusschen berustte
liet ïloogerliuis in de wet, die thans defini
tief is aangenomen.
Het parlement gaat heden uiteen tot 13
October.
je toch; sedert je van huis bent teruggeko
men zie je er zoo slecht uit," sprak mevrouw
Lchrrnan, toon Inge op zekeren dag alleen
met haar in de kamer zat tc naaien. „Stort
je hart maar eens gerust hij mij uit, kind
liefwe zijn toch immers nu al oude vriendin
nen."
De warme, hartelijke klinkende stem der
goedige vrouw wekte hij Inge een gevoel op,
als moest ze wel eens iets van haar inner
lijke gevoelens bloot leggen, als was nu de
gelegenheid daar om al wat haar hartje zoo
drukte eens tegen een ander uit te spreken.
Maar hoe de woorden daarvoor to vinden 1
Langzaam dwaalden haar blikken naar bui
ten af en keerden hulpzoekend weer in de
kamer terug, liet was immers niet onder
woorden te brengen wat baar zoo lernoer
drukte.
Verlegen en hulpbehoevend sloeg ze haar
handen in elkaar en fluisterde:
„blij scheelt niets. Hot is slechts winter
achtig cn kaal in mijn binnenste geworden
evenals het ook buiten leeg en eenzaam is
geworden.
Een vriendelijk lachje blikte haar uit do
oogen barer moederlijke vriendin tegen
„Winter wil zeggenwachten op het voor
jaar! En wacht en verlangt jou hartje ook
niet, Inge?"
Een hevige schrik slond op Inge's gelaat
to lezen en aarzelend vroeg zo: „"Waarnaar
zou ik nog kunnen verlangen?"
Mevrouw Lehrnmn antwoordde niet dade
lijk, maar op haar bewegelijk gelaat stonden
haar gedachten te lozen. Na een tijdje sprak
zo: „Ik heb al dikwijls bij me zelf gedacht
of je geen behoefte zou hebben aan een
drukker, opgewekter werkkring dan die welke
de stille plichtsvervulling aan ziekbedden je
O o s t e n r ij k-H o n g a r q e.
De »Neue Freie Presse" meldt dat de
gebeurtenissen in Turkije van invloed zullen
zijn op Bosnië en Herzegovvina, en men daar
niet langer de geleidelijke invoering van grond
wettelijke instellingen zal kunnen tegengaan.
De ïEelair" verneemt uit Weenen, dat het
inderdaad al begint te woelen onder de Mo
hammedanen en Grieksch-ortliodoxen, die er
de groote meerderheid der bevolking vormen.
Rusland.
Men zal zich herinneren dat de Doema
een regeeringsvoorstel verwierp tot den aan
bouw van eeriige pantserschepen. Dit voorstel
werd met vrij groote meerderheid, 194 tegen
78 stemmen, verworpen,
Dit Doema-besluit is gebleken totaal n u t-
teloos te zijn geweest. Men oordeele
Donderdag had naar de sVoss Ztg." meldt
onder leiding van den marine-minister een
zitting plaats van de speciale commissie lot
onderzoek van de aanbieding der bui ten land-
sche werven tot den bouw van 4 slagschepen
van 20,000 ton, die elk 2125 knoopen
snelheid bezitten. Vermoedelijk zullen de
schepen bij Blohm en Yosz te Hamburg op
stapel worden gezet
De Doema besloot geen schepen te laten
bouwen, de regeering stoort zich niet aan de
^volksvertegenwoordiging" en gaat haar gang
of zij niet bestond, Dat is 'tRussische par
lementaire stelsel.
II. M. de Koningin-Moeder is voornemens
het bloemencorso te Baarn bij te wonen, dat
op Maandagnamiddag, vanwege de Oranje
commissie, gegeven wordt ter cere van Haar
erjaardag.
Nachtarbeid Tan bakkers
Naar aanleiding van zijn bericht omtrent
de plannen van Minister Talma inzake de
afschaffing van den bakkersnachtarbeid,
geeft men aan „Het Volk" van andere zijde
eenigszim gewijzigde inlichtingen. Het plan
zou dan zijn, niet van 104, maar 05
uur den nachtarbeid te verbieden, behalve
des Zaterdags of andere aan een rustdag
voorafgaande dagen. De vraag of ook -les
Maandags en op andere dagen na een rust
dag langer arbeid moet worden toegestaan,
alsmede bet toestaan van uitzonderingen
op het nachtarbeid-verbod ook voor pa
troons, zou de Minister volgens den zegs
man ter beslissing willen opdragen niet aan
de Kamers van Arbeid, maar aan specials
provinciale Kamers, bestaande uit een ge
lijk aantal bakkerspatroons en bakkersgezel
len met een door de Regeering te benoemen
v ooi-zit ter.
OVERSCHIE, 31 Juli. Het lijk, dat Woens
dag j.l. in de Rotterdamsche Schie al
hier is gevonden, is gebleken to zijn dat
van do 56~jarige C. A. Schipper, huis
vrouw van G. Buijs, een zenuwlijdores uit
Rotterdam.
Marokko,
Volgens Engelsehe berichten heeft sultan
Abdoel Aziz zijn opmarsch naar Fez hervat
en het legertje der Ilafidisten verslagen
Berichten uit Duitsche bron melden dat
Abdoel Aziz naar Azemmoer is gevlucht om
steun te zoeken bij do Fransche troepen
Men kan uit de tegenstrijdige berichten niet
meer wijs worden.
Donderdag was bet een jaar geleden dat
te Casablanca 7 Europeesehe werklieden
werden vermoord, 't feit waarop da tusschen-
komst van Frankrijk volgde. Van terugtrek
ken der Fransche troepen is nog geen sprake.
oplevert. Spreek eens openhartig, mijn kind.
Droomt je jeugd nooit van een vroolïjker om
geving? Langzaam was Inge opgestaan al
wilde ze verdere vragen maar liever voor
komen.
Haar "handen werden plotseling hartelijk
gedrukt eu plotseling was het luge ol het gor
dijn voor haar z.iel werd weggeschoven en zij
nu Moot kon leggen, wat zoo lang daarach
ter was verborgen geweest. En nu ook kon
ze wel voorden vinden om haar gevoelens uit
tc drukken. Doch wat ze zcide, wns geen
antwoord nan de vrouw, die stond te luiste
ren. het was veeleer tot haar z.elf en tot de
gehcolc mcnschheid gericht.
„Ja, een andere, een heteie bezigheid 1'
Ze keek strak voor zich uit als in een verre
toekomst.
,,Ja, ik had dat ook wel kunnen lieden
ken, wel is het goed en verhoven lichamelijke
smart te lenigen, wonden te verbinden, meer
echter nog gaan mij de zielskrankcn ter harte
Jonge mcnschen in den Mooi van hun leven
worden er mee belast zonder dat ze liet we
ien, zonder dat zij er zich tegen kunnen ver
zetten en niemand Helpt- deze allerzieksten
Ik zou zo willen helpen, al was het ulnar oen
heel enkele. Ik zou op den kansel wille»
klimmen om alle moeders toe te roepen
„Iret niei alleen op het lichamelijk welzijn
uwer kinderen, maar sla ook acht op de vor
ming hunner z.iel. Laat hen van tijd tot lijd
gevoelen, wat de innerlijke wamde van liet
leven is en doe dat eer met harde hand het
noodlot, 'dal doet. En "dan" Inge's oogen
hadden onder liet spreken steeds helderder en
geestdriftiger uitdrukking aangenomen „zou
ik de kinderen willen toeroepen„"Wee
streng tegenover jullie zelf, leer je zelf ach
ten en hoog houden ook in kleinigheden
BINNENLAND.
V
STADSNIEUWS.
De leden der vereeniging „Schiedam Voor
uit" zijn opgeroepen tot een vergadering op
Woensdag 5 Augustus a.s., des avond- te Sj
uur in het gebouw der Spoeling-vereeniging.
De agenda vermeldt, behalve het vaststellen
van het verslag over 1907 en de rekening en
verantwoording over dat jaar, een voorstel van
liet bestuur tot ontbinding der vereeniging.
Wij hebben ons afgevraagd, wat het motief
voor het bestuur kan geweest zijn om dit voor
stel te doen, en kwamen tot de slotsom dat
voor een dergelijk voordel slechts twee rede
nen kunnen z.ijnlo. machteloosheid om voort
te gaan2o. het voleindigd-zijn van de taak
die „Schiedam Vooruit" bij haar oprichting
z.ich voor oogen stelde.
Wat de machteloosheid betreft, die lijkt
ons nog niet, zóó overwegend, waar op het
oogenbïik de vereeniging 20G leden heeft, die
een gezamenlijke contributie betalen van
De groote daden, waarvan boeken spreken,
zijn zoo zeldzaam op aarde. Kleine dingen
juist maken het leven uit, zij beslissen over
iemands geluk of ongeluk. Daarom, wees ern
stig en serieus in je dagelijksclie kleinig
heden. Dat zou ik oveinl en alle kinderen
willen toeroepen En dan zou ik willen ver
tellen van den vloek van nalatigheidszonden.
En ik zou dut kunnen doen, want. ik weet
wat liet zeggen wil de innerlijke levenswaarde
te gering te hebben geacht."
Mevrouw Lehrman sprak geen woord
langen tijd bleef het doodstil in het vertrek.
Sedert dit uur was het Inge of ze een
tweede moeder had gevonden en als was nu
weer een heerlijke rust over haar gekomen.
Winter wil zeggen: wachten op de lente.
Dit woord bleef baar Lij en was haar
trouwe geleider door de eenzaamheid en leeg
te der volgende weken en maanden.
Eindelijk bloeiden buiten in den tuin do
eerde sneeuwklokjes on warnier en bebago-
lijkor begon reeds de zon op de narde neer to
kijken. Èn de sneeuwklokjes werden gevolgd
door do viooltjes en eindelijk vertoonden z.ich
de rozenknopjes, die hun best deden zich zoo
spoedig mogelijk te ontplooien.
Nn was ook voor Inge het uur gekomen
waarop een einde zou worden gemaakt aan
haar wachten en hopen.
De man om wiens vriendschap zij zou heb
ben willen smeckon, /.ooals ze eens om zijn
liefde bad gesmeekt, de man dien ze nog rona
tot afscheid de hand had willen drukken, van
wïou ze nog een enkel woord zou willen lioo-
ron om dat, als rust en vrede met zich te
dragen, was teruggekeerd.
(IFordf vervolgd.)
SCHIEDAMSCHE COURANT
ist
140
.40
nen
),65
155
aid-
.90
I0U-
SI
)t*