I
No. 12767
62""' Jaargang.
Woensdag 12 Augustus 1908
"buitenland.
In 's werelds stroom,
*ÏVÏfn?^at 515 8r<mg V00r LOt fce9t
Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzon Tering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Viaardingen £1.1.25.Franco
pgr post fl. 1.65*
Prjjs per week: Voor Schiedam en Viaardingen "10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
918
Zon-
»ote
Op-
erre
Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Grooto letters naar do plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 ceafe per advertentie, bij voorafbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123,
voor de Administratie No. 103.
Bericht.
Aan hen, dieop reis gaan, kan de
„Schicdamscho Courant" togen vergoe
ding der portkosten toegezonden wor
den.
Schiedam, 11 Aug. 1908.
TURKIJE.
Aan een Londenseh blad heeft de Jong-
Turk Santo Semo eenige bijzonderheden ver
telt, „hoe het verkregen werd", hot omkee-
ren van het régime n.l. Santo Semo herin
nert er aan, dat hij in Sept. 1907 tijdens
de Vredesconferentie tot pijnlijke verrassing
der Turksche delegatie te Den Haag een
Voordracht kwam houden, waarin hij alles
voorspelde, wat nu in Turkije is gebeurd.
Het eenvoudigste middel om Turkije te her
vormen, betoogde Santo Semo toen, was: den
sultan zelf ervoor te winfien. Dat werd toen
eenigszins sceptisch opgenomen. Ten slotte is
het echter toch zoo gekomen. De sultan heeft
van den nood een deugd gemaakt.
De Jong-Turken begrepen wel, dat zij niets
konden beginnen zonder het leger. Sedert
acht jaar richtten zij dus hun propaganda
vooral tot do officieren. Propagandageschrif
ten werden geregeld elke week als aangetee-
kende brief aart alle officieren toegezonden.
Opmerkelijk ia, hoe in Aziatisch Turkije het
constitutionaüsme het moest insloeg. Zoo
doende bevond zich de sultan, eigenlijk al
jarenlang in do macht van het centraal-
bureau der Jong-Turken te Parijs onder lei
ding van prins Sabaheddin een zoon van des
sultans lievelingszuster. Bij elke gouverneurs-
benoeming moest de sultan ervaren, dat de
officieren hem dwongen, bepaalde personen
niette benoemen. Ofschoon de namen dor
afzonderlijke leden, bij het comité aange
sloten, zorgvuldig werden geheim, gehouden,
zorgde men toch, dat de sultan volkomen op
de hoogte was van den aard dor organisatie,
die hem langs dezen weg meer en meer in
zijn besluiten leidde en beheerschte.
Toen Santa Semo te Den Efaag had ge
sproken, werd de rede den sultan toegezon
den, met een verklaring van den Engelschen
premier Balfour erbij, dat de gehoele we
reld wenschte, dat do sultan naar de Jong-
Turken mocht luisteren. De sultan was zeer
onder den indruk en schonk den overbrenger
der brieven een som van 500 pond en een
Turksche orde. Do sultan maakte zich gelei
delijk vertrouwd mot hetgeen de Jong-Tur
ken wcnschten en gaf er ten slotte de voor
keur aan, rondweg ruimte te geven aan den
volksinvloed op de regeering, in plaats van
door een geheim comité te worden beheersoht
bij elke schrede, die hij 'deed.
Overigens schijnt volgens Santo Semo de
laatste stoot, dien 'de Jong-Turken aan de
Mak moesten geven, verhaast te zijn door
het feit, dat. Rusland en Engeland tot samen-
■werking besloten. Zoolang Engeland en Rus
land 't oneens bleven, waren wij niet be-
MrKd, dat er iets in Macedonië zou ge
schieden, waardoor dit van 't rijk zou
worden gescheiden. Maar toen Engeland en
Rusland vrienden schenen to zullen worden,
ontstond do mogelijkheid1, dat Macedonië in
het perk der practische politiek werd getrok
ken, en wij wenschen het Ottomanische Rijk
„een en onverdeeld" den sultan en de volks
vertegenwoordiging aan te bieden.
Mocht de sultan niet de vercischte waar
borgen geven, waaronder nog de eisch, dat
hij zijn lijfwacht van 20.000 Albaneezen op
heft, dan zou met hulp van het overige leger
stellig de sultan worden afgezet en Muhomed
Reschad, zijn broeder, in zijn plaats als
sultan worden uitgeroepen, van wien bekend
is, dat hij constitutionalist is in beginsel.
De jong-Turken zijn thans bezig de politie
te Konstantinopel té hervormen. Do ambte
naren van het oude regime worcfen gaande
weg vervangen door mannen, van do nieuwe
richting.
GEMENGDE MEDEDEELINGKN.
met talent het keizerrijk. Zelfs is liij lid
van do Commune geweest era. te|r dood
veroordeeld, maar hij wist naar Brussel
te ontkomen. In, 1879 te Pairijs terug werd,
hij KaïmqrM eni in 1903 senator vocxr Cor
sica. Rano schreef verscheidene werken
op sociaal gebied.
Do bakkers te Patrijs hetbhenl bij referen
dum met 1040 togen' 848 stemmen het deel
nemen aan een eVentueele' algemeen© sta
king Verworpen.
Te Besamjon staken sedert eenigen tijd
de zijdebewerkers. Het begint daar nu, vol
gens hot „Potit Journal", to spannen. Om
de arbcddsVaardigen; den; toegang to ver
sperren zijn er harrökadeni opgesworpen.
Een dier arbeiders is zwaar gewond. In
stedelijke fabrieken; heeft mtein aantmerKer
lijke schade aangericht.
België.
Koning Leopold tracht zooveel mogdijk
Kamerleden te winnen voor 't plan van
overname van den Kongo. Hij noodigthen
op audiëntie on een dier Kamerleden stond,
naar hij aan eert verslaggever zedde, Ver
baasd over den! praktischer! blik van' den
koning. Dezo zou o. ra. gezegd hebben: „Ik
wil niets voor ik verwacht mets van
den Kongo, aan welken In mijn geihede
leven heb gewijd, alleen' out dit land eblis
aanBelgië 'te kunnen aanbieden. Dat ik
mij de beschikking' over sommige fondsen
(totaal 50 milMoen) heb voorbehouden, had
uitsluitend ten doel de voltooiing van som
mige weaken af te dwingen ik weet
hoe traag de parlementaire machine loopt
die anders onuitgevoerd zoudeh rijn ge
bleven. Men heeft deze wicatken al te kost
baar genoemd, ik echter acht ze nuttijg
voor de ontwikkeling van het land. Denk
bijv. aan Ostende, dat hot schoonste strand
van <le wereld heeft; beitiekkdlijk koirtger
loden was het nog onbekend en thans hefeft
het reeds de Amerikanen getrokken, die
nog voor enkele jaren België met Niedeafltmd
verwarden. Opgetogen over hetgeen zij in
de schoono badplaats hebben gezien, zijn
zij ook een, kijkje gaan nemen in het ove
rige België, hebben rij onze nijverheids
centra bezocht en daar belangrijke bestel
lingen gedaan.
i
rs
uur.
per
Bui-
•du-
Soman naar het Duïtsch van
PAUL STEINMüLLER.
6)
»U moest werkelijk eens een stukie eten,
papa." 1
Hij bleef voor haar staan en antwoordde
op Bpottenden toon: „Waarvoor zou ik eigen
lijk eten?"
«Welnu, in do eerste plaats omdat het tijd
'3 om te eten en dan u ziet or worke
rs siecht en opgewonden uit."
„Zoo? Och ja, dat kan wel zijn. Men
w zoo don eenen keer meer verdriet en
<-rgcrni3 dan den andere. Zoolang men het
°g m zich zelf kan verkroppen gaat het nog
üg,„Baar 801118 wordt het iemand te mach
Toen. hij zag, dat ze een vraag op de
^ppen had, voorkwam hij haar snol door te
J-fgcn. „We zuilen er nu maar niet verder
er spreken, later zal ik jo er wel eens
r v*Jn Vcrtellon. Het is niet goed als men
ln gedachten te veel over zaken laat gaan,
I !eman<l onaangenaam stemmen. Dus ver-
mc110ena wat, als je wilt. Waar ben je
m.ddag.gowe^t? Wat doen jo vriendinnen
Signe vertelde over Elisabeth Kost, haar
Vriendin, die haar begreep en die met
Frankrijk.
Gister is to Parijs't huwelijk gesloten tus
schen. de dochter van president Fallières
en zijn secretaris Jean Lanes. Bij do ker
kelijke plechtigheid in de MadcCleine was
onder do bolangs tellenden onze gezapt te
Parijs.
Minister Clémenceau is gisteravond naar
Karlsbad vertrokken.
Te Parijs is op 77-jarigcn, leeftijd, over
leden do bekende senator Arthur Itanc, Hij
was hoofdredacteur van do Radical" en
een republikein van den ouden stempel.
Als volgeling van Gambetta bestreed l^j
moerig toegegaan bij do behandeling van
hot handelsverdrag mot OostonrijkJloinga-
rijo. Dragowitsj, oud-radicaal, imoeiiende dat
Giorgiwitsj hom voor Pandoor had uitge
maakt, duwdo dezen toe: „Gij zijt nog min
der dan oen vrouw." Daarop ontstond zulk
eon rumoer, dat de zitting geschorst moest
worden. Goorgewitsj snelde op Dragowitsj
too on sloeg hom in' het gezicht en an
dere nationalistische afgevaardigden gre
pen stoelen, mem werd midden in de zaal
handgemeen, maar dank zij do tussch.cn-
komst van do ministers em enkele afge
vaardigden kwam hot niet tot ernstige hand
tastelijkheden. Bij de hervatting der zit
ting verklaarde. Agatanowitsj dat hij het
scheldwoord had geuit, maar zijn spijt be
tuigde en hot introk. Ook Dragowitsj excu
seerde zich, waarmee het incident afliep.
Duitschland.
Vandaag, Dinsda'g brengt koning Edward
een, bezoek aan; keizer Wilhelm op het kas
teel Friedrichshof to Rronberg, Hot geldt
't gewono jarurlijkscho bezoek tusschen oom
en neef. De Duitscihc pais meeiint het ko
ninklijk bezoek vrij koel op.
De „Lübecker Masclrinenbaugesellsabaft"
en do sclieepstimmerwerf Van Koch aldaar
maken bekend, dat zij wegenis het geschil
bij de „Vulkan", to Stettin AV-ocnsdag- a.s.
erienoens hun arbeiders zullen uitsluiten.
Denemarken.
Het radicale blad, „Poffiitikön," is Zondag
ochtend, nog vjerschetnein, ondanks de al-
gemeene zettersstakinig. Zatercdagav'oincl, zoo
meldt dit blad, waren de onderhandelingen
tusschen patroons en' werklieden op niets
uitgdoopert.
Daarmede, zegt „Politiken", is dus de
uitsluiting aan de boekdrukkerijen, papier
fabrieken en boekbindei-ijen (en schoen
fabrieken?), alsmede do staking Van; letter
zetters bij de dagbladen, van Maandagmor
gen af zeker. Tenzij er vandaag iets ge
heel onverwachte gebeurt, dat een oplos
sing kan brengen. Voorloopig zulten5500
man werkeloos worden, nj. 2500 .zetters,
1000 papierfabriokarbeiders, S00 boekbin
ders, 200 steendrukkers en 1000 schoen
makers. Maar do Vereenigde patroons drei
gen, dat, als do werklieden niet toegeven,
de uitsluiting zal worden inlgehretid.
De letterzetters staken aBJqen oan ,den
eisch der steendrukkers, die oen .werkdag
van 8 uur inplaats van 8V2 ,uur cdstóhen,
te steunen. Dat zij 't niet zullen doen aan,
sociaal democratische bladen, vurdt „Poli
tlken" onrechtvaardig.
haar ougekunstelde vroolijkhoid zulk een goe
den invloed op Signe uitoefende. Het gehecle
wezen van Elisabeth was zoo met recht het
toonbeeld van onbezorgdheid, waarom Signe
haar vriendin dikwijls benijdde. Elise vermoei
de zich niet met mode- en sporfcvragen, in
haar was geen trek van die grootsteedscho
ziekelijke vroeg-rijpheid, die de meeste
meisjes eigen was, die reeds iets van de we
reld hadden gezien, op groote bals hadden
gedanst en zich door officieren het hof had
den laten maken. Men voelde zich hooger
gestemd als men met Elise in het schemer
uurtje op de sofa was gezeten en redeneerde.
Signe had' met haar vader nog nooit zoo
enthousiast gesproken over datgene, wat
haar innerlijk loven aanging. Zo spraken
elkaar slechts aan tafel; zaken en noodzake
lijke bozigheden namen al den tijd van den
heer Blanckenfeld in beslag on hij, hield er
niet van om in rijn vrijen tijd zware gesprek
ken te voeren. Zoo bleef men altijd zeer
aan do oppervlakte, sprak over familieaan
gelegenheden zonder diep op het wezen der
zaak in to gaan.
Bovendien scheen Signe meer kind dan
jonge dame, zoodat men gewend was haar ook
nog geheel als kind te beschouwen.
„liet paradijs der jeugd moet zoo lang mo
gelijk voor haar blijven bewaard," had haar
moeder gezegd. Maar met dit al was in haar
binnenste toch reeds het jonkvrouwelijk gevoel
ontwaakt, dat langzaam tot meerdere rijp
heid geraakte.
Rusland.
In verband mot de aanstaande hervor
ming van hot legerbestuur hoeft do czaair
grootvorst Nikolai Nikolajdwitsj vim, hot
voorzitterschap van. den raad voor 'slands
verdediging ontheven.
Perzië.
Bij het laatste gevecht te IAttankhart,
waar de revolutionairen een ernstige ner
derlaag leden, staken do soldaten. Van. don.
sjah liet dak van, do bazar in do wijk
Oumirkhi in brand en doden daarna pen
aanval op de revolutionairen, aan wie zjj
hun eenig kanon ontnamen. De verliezen
detr regeerinigstroepen waren slechts van
geringe beteekenis. Gcdunen.de den nacht
bleef het kalm. Den; volgenden ochtend wplrd
bet gevecht horvat, daar de troepen, van
den sjah vastbesloten zijn. den opstand te
onderdrukken Voor de aankomst van emir
Eddaouled.
Nederland on Yeneznela.
Bij do directie der Marine te Willems
oord is gisteren bevel gekomen, de „Fries
land" gereed te maken voor een buiten-
landsche reis.
V
De „Ncw-York Herald" verneemt uit Wil
lemstad, dd. 0 dezer: Do kruiser Gelder
land vertrekt morgen met geweren en muni
tie naar liet eiland Aruba, zoodat de bewo
ners zichzelf kunnen verdedigen. Gisteren
avond kruiste daar in de buuit een Venezo-
laansch oorlogsschip.
V
Men meldt ons uit 's-Gravenhage
liet pantserschip „Heemskerck" vertrekt
heden uit Nieuwediep naar de Caraibischo
wateren.
Van welingelichte zijde wordt heden ge
meld, dat do buitenlandsche bestemming
waarvoor het heden uit Noorwegen terugver
wacht wordend oorlogsschip Friesland, waar
over het bevel met 17 dezer wordt opgedra
gen aan kapitein ter zee Cohen Stuart, oud
minister van Marine, in gereedheid gebracht
wordt, hoogst vermoedelijk eveneens zal zijn
een tocht naar de Caraibische zee.
Australië.
Naar d,e Duitsche KabelmaaitschaJppiji uit
Sydney Verneemt, is de aankomst van de
Amerikaansche linievloot te Auckland. in
Nieuw-Zedhmd door, naar schatting, hon
derdduizend menschen! aanschouwd en
heersebt er onder allo Miankem van do
Australische koloniën geweldige geestdrift.
EIMANl7.""~
Audiënties.
De gewone audiëntie van de ministers van
Oorlog en van Marine, op Donderdag 13 en
Vrijdag 14 Augustus 190S, zullen niet plaats
hebben.
Servië.
In de Skoepsjifcina is het giste,ren, ru-
Dat ze heden zoo openhartig van haar
eigen leven iets vertelde, rij, die anders zoo
gesloten, was, was alleen daarvan het gevolg,
dat ze uiteist bevreesd was haar vader met
voldoende afleiding te bezorgen. Maar mijn
heer Blanckenfeld kon zich maar niet dwin
gen zijn gedachten voldoende te verzamelen;
hij sprak wel een paar woorden toen zo
zweeg; hij deed ook wel enkele vragen, maar
bij de zaak was hij toch eigenlijk niet.
„Het doet me plezier Signe, dat jo men
schen hebt gevonden, met wie je het zoo goed
kunt vindentoch zou ik het beter vinden
indien je jo meer met lui van onzen stand
bemoeide. Bij zulke verschillende levensbe
schouwingen als uit den aard der zaak daar
cn hier moeten bestaan, kan. gemakkelijk een
klove ontstaan, waarvan je veel last zou krij
gen misschien, maar enfin, dat zal je zelf
wel bemerken als je meer van het leven hebt
gezien nu" hij keek op zijn horloge
„moet ik je goeden nacht zeggenik moet
nog wat werken cn morgen kunnen we verder
redeneoren, niet waar?"
Ze dacht nog over rijn woorden na, nog
lang nadat zijn voetstappen waren weggestor
ven. Wat betcekende dat, dat zij niet zoo
dikwijls naar die menschen moest gaan. Moet
Elisabeth Kost mij nn ook nog worden ont
nomen, noen dat in Godsnaam niet! Haar
school- cn jeugdvriendinnen waren beste
meisjes, maar sedert kort had zij het gevoel,
dat zij haar allen boven het hoofd waren ge
groeid. Alleen met Elieo gevoelde zij zich
Ridderorde.
H. M. de Koningin heeft den Fransehen
hoogleeraar in de rechtsgeleerdheid Louis
Renault, lid van het permanente hof van
Arbitrage, gedelegeerde bij de beide Vredes-
conferentiën en die voor Internationaal Pri
vaatrecht wien vroeger reeds het comman
deurskruis der Orde van Oranje-Nassau was
verleend, thans bevorderd tot Grootkruis dier
Orde.
Onderscheiding.
Aan de Burgers E. N. Rijwielfabriek te
Deventer is de eer te beurt gevallen een be
stelling op een opvouwbaar rijwiel, bestemd
voor het privé gebruik van Z. K. H. Prins
Hendrik der Nederlanden, te mogen ontvan
gen. Dat is een onderscheiding en een groote
voldoening voor de oudste onzer rijwiel-
fabrieken.
Mas.
De correspondent te Batavia van het
„Hbld." seinde, d.d. 10 dezer, het vol
gende: „liet gerucht betreffende Nias be
rustte op een overdreven rannort van den
controleur. De zending van oorlogsschepen
daarheen bleek onnoodig. Binnenkort gaat
kapitein Kruisheer daarheen met 8 brigades
maréchaussée." De redactie teekent hierbij
aan: Yrijdag 1.1. ontvingen we het bericht,
dat een gerucht melding maakte van ernstige
rustverstoringen op Nins, welke het onmid
dellijk vertrek daarheen van oorlogsschepen
zouden vereischen.
Het blijkt nu, dat de controleur Van Nias,
Schroder, in een rapport den Btand van zar
ken in zijn afdeelingen ietwat te somber
heeft afgeschilderd, zoodat onmiddellijke hulp
niet wordt vereiseht. Intusschen blijkt toch
versterking der op Nias aanwezige macht met
S brigades marechaussée, 160' man, noodig
te zijn, ten einde onder het nog grootendeels
wilde bergvolkje een geregelden toestand in
't leven te roepen.
Tandheelkundige hulp voor militairen.
De heer Leo Mee. Son, tandarts te
's-IIage, heeft een adres aan de Tweede
Kamer gezonden, waarin hij in overweging
geeft waar het Rijk de hoofd- en verdere
officieren en mindere militairen in de ge
legenheid stelt, zoo noodig voor rekening
van bet Rijk specialiteiten voor de ver
schillende organen te raadplegen het ge
bit, dat tot nu toe geheel onverzorgd blijft,
voortaan ook tot de verzorgde organen to
doen behooren, waar toch de mondholte juist
het uitgangspunt is van verschillende ziekten
der spijsverteringsorganen, die op haar
beurt weer tot anomaliën der constitutie
kunnen leiden.
Do militaire geneeskundige dienst is (naar
adressant bleek) van de noodzakelijkheid
overtuigd, maar do grooto financieele be
zwaren werden als tegenwerping aangevoerd.
Adressant stelt zich nu voor waar de
nauw verwant en zou ze dan met die niet
mogen omgaan?
Langzaam ging Signe in haar kamer, die
pr zoo helder en feestelijk uitzag, op en
neer, terwijl liet in haar binnenste donkere
nacht was. Ze nam oen boek op cn trachtte
te lezen, doch do woorden dwingen niet lot
haar door, zoodat ze nog geen bladzij had
gelezen toen ze uit haar gepeins werd opge
schrikt door de tien nijdige slagen van de
klok. Haar moeder kon nu toch al lang zijn
uitgerust, ze wilde nu mot haar gaan spro
ken. Zo sprong op en streek even het haar
glad juist op, het moment dat er werd geklopt
en het dienstmeisje binnentrad.
„Het .is tijd om naar bed te gaan, niet
waar juffrouw; kan ik nog iets voor u
doen?"
„Neen, maar ik heb nog niet met mama
gesproken."
„Het is nu al zeer laat en mevrouw
gevoelt zich nog uiterst vermoeid."
„Ja, maar laat me nu toch door,"zei
Signe ecnigszina ongeduldig, daar het meisje
haar voor de tweede maal wilde verhinderen
haar moeder op te zoeken.
„Ik wilde u een boodschap van m. vrouw
overbrengen," hernam het meisje volhardend,
„Mevrouw wenscht uitdrukkelijk, dat u op
uw kamer blijft."
„Wat is dat voor geheimzinnigs, daarvan
begrijp ik niets. Laat mij maar naar mama
gaan om met haar zelf to •spreken."
Het meisje gang schouderophalend up sij.
„Als u dan met alle geweld wilt gaan, juf
frouw, maar ik neem niet de verantwoor
ding op mij en dat ge uw mama zult hin
deren, dat is zeker."
„Hoe zou ik haar hinderen?"
„Mevrouw kan op haar kamer niemand
ontvangen en daarom wilde ze later hier ko
men maar natuurlijk is
Signe staarde het meisje, dat midden in
haar zin afbrak, verbluft aanwist die er
dan ook reeds meer van? Terwijl zij zoo haar
best deed om niemand iets door woord of
gebaar te verraden, gevoelden de dienstbo
den zich als vertrouwden.
„Wat beteckcnt dit alles toch?" ontviel
haar.
liet dienstmeisje kreeg nu plotseling mede
lijden met de dochter des huizes, die sedert
haar tiende jaar onder haar zorg was geweest.
„Dat zal uw mama u wel vertollen,"
troostte ze. „Nu zou het werkelijk het beste
zijn, indien u zich ter ruste legde. Ik wil u
wol bij alles behulpzaam zijn."
Signe liet zich ontklceden cn het haar
borstelen, ze zag hanr bleek gezichtje in
haar toiletspiegel weerkaatst en met half oor
luisterde ze naar datgene, wat Ksithc ver
telde. Deze meende namelijk het nietsvermoe
dende onschuldige meisje een weinig to
moeten voorbereiden op datgene wat zou vol
gen en daartoe vortolde ze wat ze soms op
zomeravonden van den portier had gehoord,
f Wordt vervolgd.)
SCHIEDAMSCHE COURANT
,k S
j"i2
