02"° laargang.
Zondag 16 Augustus 1908
No. 12771
Eerste Blad.
In 's werelds stroom,
Bericht.
BUITENLAND.
■de
TURKIJE.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g c 1 ij K s, met uitzondering vaa Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaardingen II. 1.25.Firanco
per post £1.1.05.
Prijs per week: Voor Schiedam en VI aardingen "10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan hot bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.}
Prijs derAdvortentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
In tere. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Aan ben, die op reis gaan, kan do
„Scbiedamschc Courant" legen vergoe
ding dor portkosten toegezonden wor
den.
Schiedam, 15 Aug. 1008.
BELGIË.
Omkoopbare ambtenaren.
Op last van het parket tc Brussel zijn gis
teren in hechtenis genomen Emilc van den
Putte, wethouder van openbare werken en
waarnemend burgemeester van Schoorbeek,
'n voorstad van Brussel. Voorts werden ge
arresteerd do ingenieurs-chefs van dienst,
Houssa en Wellens. Alle drie worden be
schuldigd van geldafpersing en knevelarij.
In openbare raadszitting was door enkele
leden meermnlen geweren op zekere onregel
matigheden bij aanbesteding van werken.
liet „Ilbld. van Antwerpen" meldt het
volgende: De instructic-reehler Uayoit de
Termicourt, die ook dc onregelmatigheden
in bestuurszaken te Antweipen en te Brus
sel onderzoekt, houdt zich nu Ie Schaarbeek
eveneens met het rechterlijk onderzoek bezig.
Huiszoekingen werden gelijktijdig gedaan
in de woningen van den wethouder van
openbare werken, en twee gemeentebeambten,
overal hebben de magistraten boeken en pa
pieren in beslag genomen. Reeds den dag te
voren had in een andere gemeente een huis
zoeking piaats gehad bij M. M., een oud-
welhotider. Dc klacht zou uitgaan van een
afgewezen aannemer. "Er zijn boeken in be
slag genomen, melding makende van som
men, toegekend aan 7 personen, slechts mot
naamletters aangeduid, zonder welke men
noemt een wethouder, eon ingenieur, een be
ambte van het provinciaal beheer.
Onder dc/.o zeven personen was een over
eenkomst gesloten, 55 ton honderd van de
winsten op de aanneming onder elkaar te
verdoelen. Ieder dcclgen-oot had een fotografie
van deze geschreven overeenkomst, maar het
is den rechter niet mogelijk geneest, deze te
ontdekken.
Do aannemer, bij wien de hoeken in be
slag zijn genomen, werd door den magistraat
met onmiddellijke aanhouding bedreigd, in
dien hij niet de bctcekcnis uitlogde van dc
naamletters, in hoogcr bedoeld boek gevon
den. Aki een droevig familietooneel besloot
hij tc bekennen. Eu het was bij, die het
bestaan van fotograf ièn vermeldde. Toen de
magistraat in hel gemeentehuis kwam, was
de wethouder daar niet. ffij word por tele
foon geroepen. Tlier werden al de boekon
Roman n a a r h o t D u i t s o h van
PAUL STEINMüLLER.
10),
„Goeden dag, juffrouw Blanckenfeld,'
worde ze een lange, in 't grijs gekleedti heer
(eggen, die naast haar was komen staan.
ljn blonde haar was zeer zorgvuldig gcsehei-
uen en hij droeg een gouden bril op zijn
"mts, daarbij trok hij de wenkbrauwen om
toog alsof hem hof. zien door die dikke brille-
glazen buitengewoon inspande, liij was de
zoon van een jeugdvriend van Blanckenfeld,
f rnct'ikaan en op liet oogeublik volontair op
m ^jdoor, terwijl hij het voorrecht had
'en Zondag bij zijn chef tc komen dinee-
„Slag ik vragen hoe u hei mankt, juf
frouw Blanckenfeld?"
u' zeer goed mister Bob; ik hoop
otzelfdo van u Ie kunnen hooren? Ts papa
toet aanwezig?"
iLr is op het oogenblik een zakenvriend
i" "etn-> nuag ik u dus verzoeken zoolang
"'er Inn non te gaan?"
Hij opende de deur van een zijkamertje,
ftaun mm heel zelden, maar dan ook alleen
r welkome gasten liet wachten, als mijn
toer bezig was. J
M'l- aar/'°'c'c ovcn z° was op dit oogen-
11 j aj}s°hint niet in een stemming een on-
dJt I11°f' roister Bob Ie hebben. Daar
1 or vieesde hom mot een weigering
tolken, trad zo binnen Bol» volgde cn sloot
deur plechtig achter zich.
rre7e Amerikaan is onuitstaanbaar," zei
x tamelijk luid, „hij dool, alsof hij
en brieven betreffende de nfd. openbare wer
ken in beslag genomen en in een rijtuig naar
de griffie gevoerd.
Volgens de „XXe- Siëclc" heeft de go WC-
zen wethouder, Van Jetle, een klacht naar
het provinciaal bestuur gezonden, omdat zijn
deel, de 15 die hem toekwam, en die
een som van 100,000 fr. uitmaakten, hem
niet werd uitbetaald. ÏTij had dengeno, die
hem do som moest uitbetalen, met een pro
cos gedreigd, indien hij niet zijn verplich
tingen nakwam.
Een Brusselsch blad vermeldt nog do
volgende bijzonderhedenOp de eenvoudigste
wijze werden de verduisteringen van ge
meentegelden gepleegd. De bestrating werd
wtceds opgedragen aan een cn denzelfden
aannemer voor betrekkelijk laag aanbod.
Haar tijdens de werken doden zich moeilijk
heden voor, waardoor liet werk duurder werd
en herhaaldelijk kwam het voor dal. ten slotte
tweemaal zooveel betaald moest worden als
waarvoor was ingeschreven. De beschuldigers
beweren dat hot meerdere geld verdeeld werd
door den wethouder, de twee ingenieurs cn
Ion aannemer. Overigens is het in de admi
nistraties van verschillende ecmeontcn niet
pluis daar sedert 2 jaren dc instructie-rech
ter zoekt naar verdwenen rijks- of gemeente
gelden.
Gisteren zijn de wethouder en twee inge
nieurs met den betrokken aannemer in het
paleis van justitie geconfronteerd. De aan
nemer logde oen bekentenis af, maar de
overige beklaagden hielden hun onschuld vol
on zcido het slachtoffer te zijn van oen kui
perij. De wethouder on heide ingenieurs
zijn voorloopig voor drie dagen in de gevan-
genis (e St. Gillis achter slot gezet.
Bon uur naderhand pakte do instruclic-
rcehter Ilayoit de Termicourt zijn koffers
on ging op reis
Ton huize van den wethouder Van 'den
Putte zijn ook alle familie-papieren, zelfs de
verlovingsbrieven die 20 jaren oud' zijn,
inboslaggenomen.
Het parket heeft alle vergunningen tot
houwen te Schaarbeek ingetrokken.
Do Kamer heeft gisteren de laatste artike
len van het koloniale charter aangenomen.
De beraadslaging over de eerste lezing is
hiermede geëindigd. Deze week zal in de
Kamer do eindstemming plaats heldxm. Do
Senaat zal spoedig daarop do koloniale wet
in behandeling nomen, zoodat men verwacht
dat do Kon go-kwestie eind September defi
nitief zal zijn heslist.
De Malin-corrcspondent to Kon.stan.tino-
pcl verhaalt, hoe het gezag van den sul
tan cn de paloisklick thans geheel in
handen is van de volksleiders. De schrijver
verhaalt, hoe sultan Alidad Ilamid achlor-
ehof is en ontvoert, ons eenvoudig altijd juf
frouw Signe."
„Niet zoo luid, mijnheer llax!" waar
schuwde zijn huurman. ,,De oude Wittkens
kijkt al weer rond. Maai" u licht wel gelijk,
die veilt wordt steeds brutaler. Ik hen er van
overtuigd, dat mijnheer Wockenthin ïceds
lang door den chof is uitgelaten en dat weet
onze onschuldige gentleman ook wel; hij
liegt er echter maar lustig op los, alleen
o ui de gelegenheid tc liobben het mooie
meisje aan te gapen en haar vleierijen toe
te fluisteren. Denk er maar eens om, op een
goeden dag stellen zij zich als verloof
den voor
Mijnheer lias richtte zich hoog op on bij
gebrek aan een beter wapen greep hij naar
het liniaal.
„Zou u dat denken?" siste hij. „Maar dat
zou toeli een schandaal zijn!"
„Mijn beste llax," hernam zijn buurman
schouderophalend on boosaardig lachend. ,,U
schijnt werkelijk met blindheid te zijn gesla
gen, als u nog niol hoeft gemerkt, dat dit on
niets anders het doel van onzen Bob is. Van
een liefde voor juffrouw' Signe, zooals u die
in uw hart koestert kan toch bij zulk een
vent geen sprake zijnmaar dc familie
Blanckenfeld zit cr warmpjes ia en als men
dan bovendien ccn aardig vrouwtje krijgt
innar kijkt u me als 'l u blieft niet met
zulke boosaardige oogon aan, HaxMijnheer
Wittkens zul dadelijk naar ons toe komen.
Tk zeg u dit aflos slechts omdat, ik mede
lijden met uw onschuld heb en omdat ik van
oordeel ben, dat u do juffrouw uw gedicht
móet opdragen alvorens het te laat is. Mis
schien bedenkt ze zich nog wel oni zoo'n
cowboy haar hand te geven als ze weet, dat
haar wondervolle oogon u alle rust ontnemen,
eenvolgons al zijn trouwe dienaren, in
welke hij ccn blind vertrouwen stelde, heeft
laten vallen, hoe hij zich stuk voor stuk
het eeno privilege na het andeie hceflj
laten ontrukken, hoe hij op zijn ouden dag,
na oen langdurige periode van onbeperkte
heerschappij, den eed op de grondwet heeft
jinocten afleggen en hom nu feitelijk nic-ts
anders is overgebleven dan een schaduw
van gezag. Twee malen sedert 'don tijd,
dat do grondwet werd gcoctroyeerd, heeft
hij zich, op de dagen, dat hij zich naar
de Haimdié-moskee begaf, aan zijn volk
vertoond, en dan den indruk gewekt, dat
hij er welgemoed en voldaan uitzag, maar
wie hom van dichterbij konden gadeslaan,
bemerkten op zijn gelaat de rimpels van
angst en de uitdrukking van vrees.
En naast dien officieelen vei tegenwoor
dige!- van het gezag, wien feitelijk alle
macht is ontnomen, staat het „Comité van
eenheid, en vooruitgang", de eigenlijke ver
tegenwoordiger, de feitelijke bezitter van
do Tegecringsmachl, geleid door ccn be
stuur, dal zetelt op een onbekende plaats,
maar blijkbaar de teugels strak ïn handen
houdit cn dat er voorloopig in geslaagd is
dc meest heterogene bestand deden van het
rijk eendrachtig geschaard tc houden on
der zijn vaan.
Merkwaardig is het op te merken, hoe
onder dit volk, dat zoo lang heeft gezucht
onder den zwaarsten en pijnlijksten druk,
plotseling redenaars zijn opgestaan, die in
welsprekende bewoordingen uiting geven
aan hun overkropt gemoed, aan de ge
dachten, die do zoo onverwacht gewijzigde
stand van zaken bij hen doet opwellen,
ltet zijn mensehen van alle rassen, bedie
naars van allerlei godsdiensten, ambtena
ren, burgers, vrouwen zelfs. Hun welspre
kendheid is wild, hun stijl revolutionair.
„Wij lagen ter aarde'", zegt er een, „als
een zieltogende leeuw, maar thans sluiten
kich de wonden en de leeuw staat weder
op". Een ander geeft wantrouwen teken
non omtrent het voortduren van dc vrij
heid, waarop een stem uit de menigte hem
antwoordt: „Onze vrijheid wordt ons ge-
waarhoigd door 100.000 bajonetten". 'Ein
alsof het daarmede nog niet voldoende is,
roept een officier uit, terwijl hij zijn degen
ontbloot: „Onthoudt, dat niet de sultan,
maar het zwaard u de grondwet, hoeft ge
schonken 1" De betoogingen dragen echter
volstrekt, niet overal hetzelfde karakter en
evenmin hebben zij overal dezelfde strek
king. Tc Konstantinopel is do voroering
voor den sultan nog schering en insla a van
alle redevoeringen, wordt bij iedere uitvoe
ring geroepen om den Ilamidió-marsch,
maar in ieder vilajet is de toestand ver
schillend van dien in bot andere.
In Macedonië mag de Ilamidió-marsch
niet worden gespoeld cn hoort men voort
durend dc „Marseillaise", to Serrés geeft
zoo
zei u liet immers in het ge-
metwaar
dicht?"
Woedend liet Hax zijn liniaal op den
grond rullen cn daar de opmerkzaam gewor
den mijnheer Wittkens een grimmig geknor
liet hooren, werd besloten dit gesprek op een
gunstiger tijdstip tc vervolgen,
„Ik heb u hier gelaten, omdat men n
ginds zelfs geen stoel zou hebben kunnen
aanbieden," verontschuldigde mister Boh zich
toen hij zag, dat juffrouw Signe haar voor
hoofd rimpelde, „Mag ik u verzoeken plaats
tc nemen?"
Signe ergerde zich over de brutale ma
nier, waarop bij baar eigenlijk tot een samen
zijn had gedwongen: ze ergerde zich nog
meer over zichzelf, dat z.ij tegenover rlic
andere lui op zijn voorstel was ingegaan; ze
bleef nu niettegenstaande zijn verzoek staan.
„Dank u, mister Bol), ik beu nog niet zoo
oud, dat ik niet best een paar minuten zou
kunnen staan
„O noen, natuurlijk, maar ziet u, zooals n
zult begrijpen, geeft het altijd een zekere sto
ring als een dame op het kantoor aan
wezig is."
„Ja, dat wil ik wel golooven, mister
Bobmaar gaat u nu uw gang cn laat mij
alleenik zou hot heel naar vinden om u in
uw berekeningen te storen."
„Tk zou liet voor mijnheer Blanckenfeld
niet kunnen verantwoorden als ik u hier
alleen zou laten wachten," bracht hij hoofd
schuddend tegen haar voorstel in. „Boven
dien kan ik immers gemakkelijk dezen tijd
weer inhalen, maar ginder wordt geen cijfer
of letter gezet, zoolang u daar aanwe
zig is."
De onwillekeurige vleierij, die in zijn
woorden lag, vermaakte Signe, zoodat ze hem
men zich over aan gewelddadigheden, op
andere plaatsen weder heeft zelfs de reac
tie de overhand. Zoodat dus dc Turksche
omwenteling, die zoo uitstekend voot1jq:
xcid scheen, maar zelfs volgens het oordeel
van haar vurigste aanhangers al te vroeg
is uitgebroken, zich ontwikkelt op goed
geluk, afhankelijk van liet enthousiasme,
dat zij vindt of den tegenstand, waarop
zij stuit
Izzet-pasja, dc gevluchte hoveling, heeft,
naar de „Frankf. Ztg." meldt, ruim 75 mil-
lioen op zijn vlucht meegenomen. 30.000
Turksche ponden, besteedde hij om zijn
vlucht te bespoedigen.
Een blad te Konstantinopel merkt op,
dal de sultan bij den sclamlak op j.l. Vrij
dag dc cocarde der constitutioneelen op de
boTst droeg. De geschiedenis herhaalt zich:
Lodewijk XVI tooide zich met de roodc
muts.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Frankrijk.
Voor cenige dagen hoeft de secretaris
van de sociaal-democratische Kamerfractie,
Dójeante, namens zijn partijgenooten, een
schrijven tot Ciómenccau gericht, waarin hij
den premier verzocht den directeur der gevan
genis te Corbeil or aan te herinneren, 'dat
de gearresteerden in verband met de jongste
gebeurtenissen te Draveil en te Villeneuve,
ll.l. de leiders der Confederation du Travail,
slechts wegens „délils d'opinion" zijn ge
vangen genomen cn hun dienovereenkomstig
een behandeling al« politiek gevangene toe
komt, 't geen blijkbaar niet geschiedde.
Inderdaad is er nu bevel gegeven alle per
sonen, die zich naar aanleiding van boven
genoemde gebeurtenissen in arrest bevinden
als politieke gevangenen te behandelen.
Duitsehland,
De bestuurbare ballon van commandant
Parseval is gistermorgen half zeven te
Reinickendorf opgestegen en heeft een tocht
naar RummeLburg volbracht. Heen en terug
werd een tocht van drie uren gemaakt.
Volgens hot „Berk TagebV zal keizer
"Wilhelm binnenkort den czaar ccn bezoek
brengen te Alio aan de Einsclie kust.
De sociaal-democratische parlementsleden
in Baden on Wuitcmberg hebben, trots hot
parUjbeHuit, voor de besirootingen gestemd.
De Beierschc afgevaardigden hebben dit voor
beeld gevolgd, waartegen de „Vonvarts", het
voornaamste partijblad, heftig protesteert.
Het blad betoogt dal daardoor inbreuk op 'de
partij-discipline wordt gemaakt die de ergste
gevolgen kan na zich slepen.
De afgevaardigde voor Neurenberg, Sey-
litz, verdedigde zich tegen het „Vorwarts"-
prolest door te verklaren dat men vóór heeft
wel lachend moest aankijken. „U hebt van
daag wol uw goeden dag, mister Bob?" zei
ze terwijl ze op zijn gezicht, wees.
„Mag ik ii om naderen uitleg verzoeken?"
vroeg hij.
„Neem het niet kwalijk, mister Bob,'' zei
Signe, „ik bedoelde, dat u mij zeker gaarne
voor den gek wilde houden, nu uw eiiorpun
ion zoo omhoog staan."
liet stond bij de familie Blanckenfeld vast,
dat de gemoedsstemming van den" volontair
oen zeer betrouwbare aanwijzer in zijn snor
bad. Was hij door iets geërgerd dan draaide
hij mot woede zijn snor naar beneden, zoodat
de einden als linho vraugtockens over zijn
mond hingen; daarentegen streek hij de"ver
raderlijke haartjes tot onder zijn oogen op,
zoodra hij zich in een goede stemming be
vond en lieden wees dc blonde snor
recht, omhoog.
Hij sclniddo bij Signe's toespeling op
dezen gomoodsbarometor gedwongen lachend
het hoofd. „Och, juffrouw Blanckenfeld, waar
om houdt ti me' nu voor don mal. Tk zou
u kunnen bewijzen, dat ik absoluut niet heb
overdreven. De jongelui zijn over het alge
meen lui cn grijpen elke gelegenheid aan om
uit to rustenals u echter op hel kantoor
is geweest, dan vinden ze daarin aanleiding
om nog een uur na dien tijd niet weer tip
streek te zijn. Er bevindt zieb zelfs een
onder de lui, die u bezingt."
„Dat is werkelijk uiterst interessant riep
Signe uit.
Bob wicip zijn hoofd nadenkend achter
over.
„Het is in elk geval zeer onpraktischde
man zul het nooit ver in het leven brengen.'
„Och, dat kan u als Amerikaan niet zoo
beoordeelen, mister Bob!"
gestemd, omdat de begrooting een serie maat
regelen in het algemeen belang zou moge
lijk maken, o. a. verbetering van de positie
der Rijkswerklieden, en vooral omdat men
in Beieren -de sociaal-democraten in rech
ten met de andere partijen gelijkstelde.
Bij deze kwestie speelt ook de naijver tus-
sehen Zuid- en Noord-Du itschers een rol.
De „Vonvarts" verwacht een definitieve
cheuring door de houding der Zuidduitsche
afgevaardigden veroorzaakt: Zij hebben met
voorbedachten rade een daad van oproer ge
pleegd, orakelt de „Vonvarts", zij spotten
met het partijbestuur en met 'de geheele
partij. Zij hebben onze grondwet met voeten
getreden, met voordacht geschonden. 't Ts
een schandalige insubordinatie. Wij zijn over
tuigd dat de meerderheid der partijgenooten
deze verwoesting der democratie zal veraf
schuwen. Want indien in 't vervolg elke af-
deeling alle verantwoordelijkheid jegens het
partijbestuur afschudde en op eigen avontuur
handelde, dan zou de eenheid voorgoed ver
loren zijn. De burgerlijke partijen wrijven
zich in de handen over de scheuring.-hewe-
ïing, die de partij bedreigd. Wij willen ech
ter hopen dat het kwaad te voorkomen is.
De kwestie zal op het volgend congres te
Neurenberg behandeld worden."
Rusland.
liet. proces over den moord op "den afge
vaardigde der eerste Docma, prof. Herzen-
rtein, is Donderdag hervat, nadat Polownef,
dien men genu men tijd voor medenlicht.ig
had gehouden, zich bij de rechtbank heeft
aangegeven en verklaard, dat hij ten on
rechte in deze zaak gemengd was. De moord
was n.l. op touw gezet door de afdeeling
Moskou van den Bond van Russische lieden
en Ivasankof was vermoedelijk de bedrijver
van de wandaad.
Een onbekende heeft gisteren een hom ge
worpen in een fabriek te Yilowsk, prov.
Ekaterinoslaw. 8 werklieden werden gedood.
Turk ij e.
De stoking.-beweging duurt voort. Onder
dc havenwerkers en vrachtrijders te Kon
stantinopel heerscht algemeene staking. De
tabaksregie sloot haar fabriek omdat alle
koldjiz (douanen) staken. De tabak, waar
van de verkoop rc-gee ri ngsm o nop o 1 i e was,
wordt op straat verkocht voor dc helft van
wat vroeger betaald moest worden. Het ge
heele tramwegpersoneel in de hoofdstad heeft
den arbeid neergelegd. De arbeiders aan de
glasfabrieken te Paschabagtsche aan den
Bosporus staken eveneens.
De, staking der havenarbeiders heeft het
jong-Turksohe comité aanleiding gegeven sol
daten te ontbieden om de orde te bewaren.
Z u i d-A raerika.
De „Washington Post" meldt dat Pulido,
oud-gezant van Venezuela, die door Castro
„Zeker wel, juffrouw; wij weten maar al
te goed hoe wij vooruit moeten komen."
„Hoe heet de jonge man die dichten
kan?" vroeg Signe. ,.lk moet hem bepaald
daarop nog eens aankijken."
„Het is Hax," zei Bob schouderophalend
„ik zou u echter raden uw papa hiervan
maar niets tc vertellen. Do jonge man zou
misschien, als er eens een fout in zijn werk
kwam, zonder meer kunnen worden ont
slagen."
„Zoo streng treedt papa niet op," ant
woordde Signe beslist. „Maar daar u hebt be
weerd bewijzen voor uw woorden te kunnen
geven, zoo zou u mij dan genoegen doen met
mij eens dat gedicht te verschaffen."
Bob wilde juist beweren dat hij met de
grootste dienstwilligheid en met den besten
wil onmogelijk aan dit verzoek zou kunnen
voldoen, toen cr op de deur werd geklopt en
de buurman van mijnheer Tlax zijn hoofd
door de deuropening stale. Mijnheer had daar
juist naar de juffrouw gevraagd.
Bob deed zeer verbaasd. „Is mister Woc
kenthin dan al weg?"
,U ij was reeds vertrokken toon do juf
frouw kwam," was het ietwat nijdig verwij
tende antwoord van den boekhouder.
Signe kreeg een hoogroode kleur; deze
Bob had haar dus tegenover al de anderen
voorgelogen: zij wierp hem een blik toe,
waardoor hij zijn kalme onverschilligheid
voelde wankelen. Op Indeelden maar koelen
loon sprak Signe„Ik dank u voor u uiterst
onderhoudend gezelschap, mister Bobia
'1 vervolg zou het- toch meer blijk van uw
plichtsbetrachting zijn, indien u zich om
mijnentwille niet van uw werk het af
houden."
(TFordt vervolgd.)
