j2-s Jaargang,
Zondag 20 September 1908
No. 12801
lp muur Hat lit DRIE Mm
Eerste Blad.
In s werelds stroom.
Bericht.
Kennisgeving.
luziek
van
Volks-
j^ze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, mei uitzondering van Zon- on Feestdagen.
Prijs per kwartaal; Voor Schiedam en Vla ar ding en fl. 1.25. Franco
jg post fl. 1.66.
Prfe PeI week; Voor Schiedam en Vlaardingcn 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën. voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
Éiatt let bureau bezorgd ?ijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 1G regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen totdenprijg
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Zij, die zich met ingang van 1 Oct.
8.8. op de „Sehiedamsehc Courant" abon-
ceeren, ontvangen do tot dion datum
verschijnende uummers gratig.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
SCHIEDAM, geven hiermede kennis dat de
lemeentelkjke kweekers) voor het publiek ter
bezichtiging zal worden gesteld op Maandag
51 September en Dinsdag 22 September,
van 's middags 24 uur.
Bewijzen van toegang zijn gratis verkrijg
baar aan het bureau van Gemeentewerken,
Korte Haven 33.
De Burgemeester van Schiedam,
Brengt bij deze ter lmnnis van de ingeze
tenen
Dat het kohier der belasting op bedrijfs-
en andere inkomsten No. 3 dezer gemeente,
over het dienstjaar 1908/9, door den heer
directeur der directe belastingen te Rotterdam
op den 48den September 1908 executoir ver
klaard, op heden aan den ontvanger der
directe belastingen alhier, ter invordering
overgemaakt.
Voorts wordt bij deze herinnerd, dat een
ieder verplicht is, zijnen aanslag op den bij
"de wet bepaalden voet te voldoen; alsmede
dat heden de termijn van zes weken ingaat,
binnen welke bezwaarschriften tegen eenen
aanslag, op genoemd kohier voorkomende,
behooren te worden ingediend.
En is hiervan afkondiging geschied, waar
het behoort, den 19den September 1908,
De Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
BUITENLAND.
Schiedam, 19 Sopt. 1908.
DUITSCHLAND.
De Sociaal-dexnoci'a'tiscliC
partijdag.
De motie van het partijbestuur, waarin
do hojiding der Zuiddudtscbo Landdagafge-
vaardigden. wordt veroordeeld, is gisteren
door den partijdag te Neurenberg aange
nomen met 258 tegen 119 stommen. Do
Mdduitschers, de revisionistische elemen
ten, hebben dus weer de nederlaag geleden.
Van de woolige debatten ovter de bcgroo-
lingskwestio jvordt het volgende gemeld:
Roman naar het Duitach van
PAUL STEINMüLLER.
Een van de hoste sprekers der Zuidduit-
sehers was de Deiersche afgevaardigde Se-
gitz uit Neurenberg. Deze deed mededee-
lingen over hetgeen den vorigen dag in
een niet-o pon bare vergadering van het
partijbestuur was voorgevallen, toen, men
gepoogd had van weerszijden tot een min
nelijke schikking! te komen.
„Ik voelde mij verplicht het partijbestuur
te wijzen op den gtroolcn ernst van den toe
stand, daar hot hier niet gaat oin een
paar dozijn partij gen oo ten, maar om 95
procent van allo ZnidjDuitsclic sociaal
democraten. De door het partijbestuur voor
gestelde resolutie had als een bom gewerkt.
Nu, wij hebben een paar- uur beraadslaagd.
Toen verweet men, ons, dat wij niet met
voorstellen kwamen, on juist op hot oogen
blik, dat ik deze wilde maken, sloeg Sin
ger zijn portefeuille toe cn zei: „Ik heb
cr genoeg van." (Rupnoer).
Daarna deelde Scgitz mede, dat de afge
vaardigde Eicihharn zicji iui een gesprek
had laten ontvallen, dat de debatten op
het Congres cr op zouden, worden aange
legd om „ecnigen er uit te laten vliegen".
Deze mcdedeeling verwekte weer een he
vig rumoer.
„Kameraden," riep Segdtz uit, „wanneer
er gevlogen moet worden, dan vliegen er
niet enkelen, maar clan wordt hel een groote
Vlucht." (Beweging cn rumoer.) „Wij heb
ben ons Verheugd over do verzoenings
gezindheid van Bebel, maar aan Bebel wer
den, naar wij hooren, heftige verwijlen ge
daan." (Stormachtig rumoer.)
„Ja, er werd hem gezegd, dat hij alles
bedorven had, en het 'slot van de historie
is, dat niet hij, maar de fanatieke Eèerl
het slotwoord, in dit debat zal spreken."
Bij deze woorden springen een aantal
Noord-Duitschers op, en loopen naar 'de
tribune en naar den ka,nt waar de Zuid-
iDuitschors zitten. Het duurt eenige minuten
voor dat de spreker verder kan gaan.
Hij eindigde zijn rede met de woorden:
„Ik sta sedert 35 jaren in de partij. Wij
hadden nog een paar jaar ku,nncm voort-
worslelen, maar do onwaardige, hatelijke
strijd, brengt ons buiton ons zeiven. Tot
kookhitte stijgt onze toorn over diitsclmn-
daal wegens onbeduidende kleinigheden,"
Spr. deelt dan mede, dat do so,c,-dom. leden
van 'den Berlijnschen gemeenteraad van
het partijbestuur machtiging kregen naar
hun eigen opvatting voor of tegen de be
grooting te stemmen. De Nooid-Diijtscber-
antwoorden met Interrupties, waarbij zij
Segitz's woorden leugens noemen. Scgitz
houdt zijn beweren vol en wijst erop dat
do Rerlijnscho soc.-dcm., vóór dc hegroo-
ting stemmend, ook de 7 piiillio-en goed
keurdon voor de politie, die bij de kies
rcchtbctooging de soc.-dcm. bebloede kop
pen sloeg.
4 Nauwelijks zijn deze woorden gesproken,
of cr ontstaat een zeer heftig tooncel.Toen
namelijk de Noord-Duitschers de toejui-
40)
Aa een tijdje begon bij zachtjes te spre-
en als vreesde hij een wanklank in die
s'dte te zullen brengen.
ft"onen jullie hier prachtig, Funni
ben Verrukt van Mel i tien land. De streek
'er~ Mc ken haar weliswaar nog niet
Wel mij niet zoo bizonder. Ik bon lang
hissclien mijn bergen uit geweest, en zal
me CCIS' W'eer aan ]!G(, vlakke land moeten
wanen zooals ik reeds tegen Signc hel) go-
fgd- Maar Melitteuhmd zoo op den berg,
-e jf®1" Deneden, en bot bosch rondom, ligt
ID ök geval goddelijk."
«Het doet me genoegen, 'dat liet zoo in je
®aak valt, Waldomar.»
-a' Cil w,ab mo °°lc dadelijk is opgeval-
J*> is dat doze strook voor jou een zoker
'OU biedt, je zit hier werkelijk als con bc
'WVerdo prinses."
J'j glimlachte stilletjes voor zich uit en
m is nog steeds dezelfde dwepende
Ij. i "'G Dij vroeger was. „Hier schijn
L700 'n don stroom van het leven
me niet meed horkeniï hebben. Ik'
^nzeer Verouderd,"
i,.„i i öttwoorddo niet met, ecu vleierij, maar
een.cogcnblik zwijgend Voor zielp uit.
\J.' !8 V001'1 jou niet to laat oen nieuw
t te be?wneu," zei hij. „Je zult bepaal..
weer verjongen als je dat doet cn ik wensch
jo toe, dat je den moed daartoe hebt."
„Ik behoor tot die mensehen, die zich
zeer terneer laten slaan en ik geloof, dat il
me niet spoedig zal herstellen van hetgeen
ik heb beleefd," hernam zij.
„Terneergeslagen ben jo „anders altijd in
het minst niet geweest."
„Muur men wordt liet Waldomar, liet
leven is zoo vermoeiend en moeilijk. Vraag
jo zelf maar mis af of men niet gauw on
veracht!!ig cn dof wordt. Wat. kon jij vroe
ger enthousiast „scliwüriuen" voor huiselijk
heid. Weet je nog hoe men jou eens op een
gezellig avondje zoo prees, omdat, jij in tegen
stelling mot. alle andere jongelui een opvattin
van heb leven had als zou hot eerst zijn lioogc
waarde door het huwelijk krijgen.
En tocli gedwongen 'door omstandighe
den, ben je ongehuwd gebleven."
„Och, beste Fanni," zoide hij, „ik moet
jo eerlijk zeggen, dat niet de omstandigheden
mij hebben gedwongen, muur dat ik do om
standighoden dwang, ik had mij voergeno
men niet te trouwen, de gelegenheid boot
zich dikwijls aan, vooral in do laatste tien
jaar, nadat mijn geachte medeburgerossen
hadden vernomen, dat ik van oen, nicht- uit
Frankfort- rnu kunnen erven. ïk zette allo
gedachten aan con huwelijk op zij en je zult
je kunnen voorstellen, dat dit, bij mijn groote
behoefte aan huiselijkheid niet altijd cvou
gemakkelijk was.
Eon bepaald1 kwellende nieuwsgierigheid
plaagde Fanni om moer van hem ie vorne-
nicii, zij, die jaren lang het gevoel had ge
had niet bemind te worden, gevoelde nu een
bijna onweerstaanbare behoefte te hooren de
dringen der Zujd-Duitschers op de rede
an Scgitz wilden onderbreken, barstte
dolseling een donderend en overstelpend
gejuich los van de galerijen waai het pu
bliek zat. liet gejuich duurde eenigemb
nuteii en 'He voorzitter poogde veigeelis
met zijn schel er een einde aan temaken.
De afgevaardigden werden door de op
winding vair het publiek medegesleept. Zij
sprongen uit hun banken on gedurende
ecnige oogenblikken stonden beide partijen
in de grootste opwinding tegenover elkaar.
Men riep, men debatteerde tegen elkander,
men slingerde elkaar verwijten naar heli
hoofd.
Eindelijk kwam er stilte en Singer be
zwoer met een van aandoening trillende
stem dc „genossen", om; zich te behecsr-
schen. Toen konden do debatten ween wor
den vervolgd.
Deze zitting kenschetste zich Verder nog
door dramatische incidenten. Het lid v ui
het partijbestuur Ebert, de heftige tegen
stander van do Zuid-Duilschers, verdedig
de zich tegen de aanvallen. Tusschen Be
bel, Nimmerfa.il en Seglitz had nog een
heftige discussie plaals, waarbij sommige
congresleden groot rumoer maakten, cn
grove beleedigingen, zelfs lichamelijke be
dreigingen tegen de sprekers uitten.
Hot geharrewar, soms over Het minste
persoonlijke geschil, had teil slotte zulk
een ontzenuwenden indruk gemaakt, dat
men hard naar 't eind begon te verlangen.
Dc motie van liet partijbestuur verklaart,
dat de aanneming van de hegwooting als
oen blijk van vertrouwen in de regeening
te beschouwen is en zegt ten slotte:
„De goedkeuring van do hogrooling in
dc Landdagen van Wiirtemberg, Baden cn
Beieren is daarom onvereenigbaar met do
besluiten van Lubeck en Dresden. Bovcr-
•wbtjping van de begrooling, in beginsel,
strookt volkomen, met den toestand van
den niets bczillenden grooten hoop als
klasse, welke toestand een onverzoenlijk
verzet tegen de bestaande staatsmacht, die
aan heit kapitalisme dienstbaar is, nooclig
maakt, liet is dc onvermijdelijke taak van
onzo propaganda, om den werkenden stand
met steeds meer nadruk dienaangaande in
te lichten1."
Do aanneming van deze motie w'as 'de
overwinning van de revolutionaire taktick,
maar misschien 'de laatsle *in het bijzijn
van do revisionisten. Een besluit tot uit
treding uit do partij is nog niet genomen.
Mogelijk gaat de minderheid uit dc partij
of enkele der voornaamste leiders, Maar de
ZuidiDuitschcfrs bobben beweerd, dat 95
pet. van do soc.-dcmooraten In liet Zui
den achter hun parlementaire vertegen
woordigers staan'.
De Zuid-Buifschexs verzochten opname
in do notulen van bun pToteslverklaring,
waarin zij als hun meeniing uitspreken,
dat in alle speciale aangelegenheden van
do polilaek van een bepaald land de lan
delijke organisatie to beslissen beeft, en
dat telkenmale de beslissing omtrent stem
ming voor de begrooting blijft berusten bij
dc Landdagsfracties, die aan de landelijke
Organisatie verantwoording schuldig zijn.
De i n t e r p a r 1 e m en t a i r e co n-
f e r e il t i e,
Inzake de verplichte arbitrage, waarover
verschillende spreker» gisteren het woord
voerden, werd de volgende motie aangeno
men „Dc conferentie der Interparlementaire
Unie spreekt den wensch uit dat het ont
werp voor een sn bi trage-tractaaf, opgesteld
door de eerste oommissie op de Ilaagseho
Conferentie van 1907, dat toen reed» dc toe
stemming van dc groote meerderheid der
mogendheden kreeg, als uitgangspunt voor
verdere onderhandelingen tusschen de mo
gendheden zal wordon genomen, om tot
een algemeeno overeenkomst over dc kwestie
der verplichte arbitrage te komen."
Voorts werd aangenomen een toevoeging
van den Belgischen nfgev. La Fontaine, lui
dende: Dc conferentie besluit een uitnoo-
diging te richten tot, dc 32 Staten, wier
vertegenwoordiger» voor het ontwerp van een
permanent scheidsgerecht, gestemd hebben,
om dit ontwerp zoo spoedig mogelijk om te
zetten in een definitief verdrag met ver
zoek aan do andere Staten dit definitieve
verdrag alsnog aan to nemen."
Atol-volgens vrd door Gobat (Zwitser
land) een voorstel toegelicht, volgens het
welk dc conferentie den won,sch uitspreekt,
dat door de mogendheden in de arbitragc-
tractaten de bepaling wordt opgenomen
dat ingeval van het uitbreken van een
strijd die niet onder de uitspraak van het
Hof van Arbitrage valt, de contracteerende
partijen eerst de bemiddeling van, bevriende
mogendheden zullen inroepen.
Namens de Duitsche groep verklaarde
pref. Eickhoff, dat het standpunt van Go-
bat sympathie en ondersteuning verdient,
wijl ook hierbij op den voorgrond werd ge
plaatst, dat bij schending van levensbelan
gen van een land of van de nationale eer
do uitspraak van het ITof van Arbitrage
niet zal worden ingeroepen. Het \oor»tel-
Gobat werd aangenomen.
De Duitsche groep ter conferentie gaf gis
teravond een feestmaal in den dierentuin,
waarop gedelegeerden van alle landen het
woord voorden.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
den tot 25 bedragen He verlioogingon
dei loonen nooit meer 'dan 5 van het loon.
Dc levensomstandigheden zijn dennate ver
slechterd dat elke loonsverlaging de arbei-
dotsbevolking bedreigt met ellende. Verder
wordt door de patroons geëisoht dat de Soons-
veiInging met 1 Jan a.s. zal ingaan, waar
tegen de arbeiders aanvoeren dat over dria
maanden de toestand der katoennijverheid
mogelijk verbeterd is en de loonsverlaging
niet /ou rechtvaardigen. De katoenoogst is
dit jaar in Amerika overvloedig geweest en
de toedand der markt zal over enkele weken
gunstiger zijn. Dc patroons zijn van meening
dat de crisis de loonsverlaging noodig
maakt, cn dat 't rechtvaardig is 'dat, 'de ar
beiders, evenals zij, de* gevolgen dor crisis
dragon.
Naar Reuter meldt besloten 3c patroons
de fabrieken te sluiten, waardoor vanaf lie
den Zaterdag, tweemaal honderdduizend mei>
-schen zonder werk zullen zijn.
F r a n k r ij k.
De regeering heeft vooiworgsmantregelen
genomen ten opzichte van reizigers en goede
ren komende uit streken, besmet door cho
lera.
Oostenrij k-H o n g a r jj a.
liet optreden der politie hij de betooging
der socialisten te Boedapest moet onnoodig
ruw zijn geweest. Er is een groot aantal ge
wonden. De meeste Hongaarsehe bladen keu
ren de Imkpartij van de politie af. In een
'boidersvergadering te Boedapest werd be
sloten een door honderd mannen geteekende
oproeping te verspreiden, welke de bevolking
aanraadt zich tegen de politie te wapenen.
Men is daarom bang, dat er Maandag, wan
neer er arbeidersvergaderingen bijeen zul
len komen, botsingen zullen voorvallen.
Tegen Maandag, den vooravond van de
opening van het Hongaarsehe Huis van
afgevaardigden, zijn n.l. door de sociaal-de
mocraten 25 protest-vergaderingen uitge
schreven. Voor een onvervalscht kiesrecht zal
zijn ingevoerd zoo heet het o. a. in den
oproep zal er in dit land geen rust zijn.
bekentenis van ,den man, die tor wijle van
haar ongetrouwd was gebleven.
„Je hebt echter verkeerd gedaan, je zoo
terug te trekken," zei ze ijverig visschcnd.
„Ik geloof liet niet," antwoordde zij. „Ik
heb, teen ik niet meer zeker van mij zelf
was, een reis naar Gotha naar den predikant
Liiders ondernomenen dun werd ik weer
telkens in mijn overtuiging gesterkt."
„Is dat. ju vriend?"
Hij nam zijn glas op, bracht het even
aan zijn lippen on zette het daarna weer neer.
„Ja, mijn besle vriend," sprak hij, terwijl hij
peinzend met zijn hoofd knikte. „Liiders had
oen jeugdi-üefde., ik heb haar dikwijls gezien,
on prachtige oogen, 'die men niet zoo heel
gauw weer vergeet. Maar ze hebben elkaar
toch niet. mogen toebehooren."
„Door wiens schuld is liet dan zoo gcloo-
pen?" vroeg Fanni.
„Dat heb ik «iet vernomenbij trouwde
echter spoedig daarop een andere vrouw, öf
uit trots tegenover zijn aangebedene, öf tegen
zijn overtuiging, dal. weet ik juist niet. Eoist
na vele jaren heb ik hem terug gezienhij
het schijnsel zijner studeerlamp was hij nog
steeds dezelfde Karei, maar bij hel volle dag
licht zag hij er lang niet roed uit. Hij liep
met gebogen hoofd rond, als ging hij door
ecu lage donkere gang, waarin hij bang was
legen de zoldering te zullen stoolen. Ik be
greep onmiddellijk, dat zijn huwelijk hem zoo
had- gemaakt. Soms, nis we samen in liet
prieel zaten, ginockle ik wel, dat hij mij
wilde vertellen, waarom hij do linnd naar
die vrouw had uitgestrekt; umnr de teerhar
tige man werd van deze vertrouwelijke ver
klaring teruggehouden door ccn zekere mate
Engeland.
Do loonsverlaging van 5 vqqv_ de
werklieden in de katoennijverheid van Lan
cashire heeft ccn groot conflict uitgelokt,
liet meercndoel der werklieden weigerde met
de loonsverlaging genoegen te nemen op
de volgende gronden. De loonsverhoogin-
gen, die vroeger in gunstige tijden, werden
vei'kregen, zijn nooit in evenredigheid ge
weest met den aanwas van 'de dividenden der
patroons, waar bijv. die dividenden aangroei-
van trots. Nog meende hij anderen te kun
nen bevrijden, toen zijn eigen handen reeds
gebonden warenhij speelde nog met do
idealen zijner jeugd, toen hij reeds kennis
moest maken met den sleur van het. allcdaag-
seho. Ik tertrok spoedig, omdat zijn toe
stand mij ter haite ginu, maar toen ik op
het punt stond een dwaasheid te begaan,
kwam mij het beeld van Lüders weer \oor
oogen eu dut was afdoende!"
Mevrouw Fanui luid de handen gevou
wen ze wist niet of hij haar slechts een
verklaring voor zijn jongezellcnleyen wilde
geven of haar wilde richten, z.e gevoelde en
ze wist echter wol, dat hij. volmaakt, de waar
heid sprak. Met welke iiooge idealen was zij
ook het sprookjesland barer jeugd_doorge-
gaan, daarna was ze getrouwd en het leven
had liet geloof aan idealen in haar vernic
tigd. Nu zat ze naast, haar speelgenoot der
keek op don langen afgeiegden weg
jeugd,
terug
Na
licht
boter
een tijdje belde mevrouw Fanni om
te brengen. „We zouden nu eigenlijk
doen maar to gaan rustenwe zullen
immers nog menig gezellig uurtje kunnen
babbelen."
„Op ons gezellig samenzijn en op on/c
jeugd,", hernam Waldomar, terwijl bij zijn
glas leeg dronk. Daarna namen zo afscheid
en ieder voelde bij zich zelf dc gedachte
opkomen, dal de, ander nog gedeeltelijk de
oude was gebleven. Mevrouw Fatmi zocht
Signc nog even op, die op haar kamer zat
te schrijven.
Aan wie is wel 'dat. lange epistel
richt?" vroeg ze vroolijk.
Signc keek haar een oogenblik aan, ter-
Duitschland.
Er is nu 4,540,662 mark bijeen voor het
ationale Inchtscheepsbouwfonds voor gnuif
Zeppelin.
Dc toestand vafTTEulonburg moet thans
zóó erg zijn dat er geen hoop moer bestaat.
Het parket to Berlijn heeft het vervoer van
den prins naar oen particulier ziekenhuis toe
gestaan.
Keizer Wilhelm heeft gepareerd voor den
schilder Alfred Schwartz voor een schilderij
slijk-Lodewijk XIV, die den keizer zal voor
stellen in den purperen mantel en met 'de
ecre-teekenen van de «fohamiiter-ridders. Een
leeuw ligt am. zijn voeten en wilde ganzen
dragen zijn monogram.
wijl zo scheen na te 'denken, „aan papa
zei ze even zachtjes. Ze wist niet of liet wol
goed was 'den naam van den vader nu nog
tegenover haar moodcr te noemen.
„Hoeft, hij jou den afloop medegedeeld
van het proces?" vroeg mevrouw Fanni.
„En hoe neemt hij hot resultaat op?"
„Wil u den brief lezen?"
„Neen, je kunt me wel vertellen, wat.
in staat."
„Ik geloof, 'dat papa 'den brief hoeft ge
schreven om zijn gevoelens te verbergen
maar tusschen de regels door kan men duide
lijk lezen hoe/eer het hem heeft getroffen."
Mevrouw Fanni was in een stoel gaan.
zitten en specldo met een punt van liaar
japonvoor een oogenblik gevoelde z,e be
paald medelijden met den eenzamen man in
liet groote huis. Nu, terwijl haar niets meer
aan hem verbond zou ze in staat zijn ge
weest ccn hartelijken vrien'dschap_sbricf aan
hem te schrijven.
„Hij zal loeren zijn vrijheid te waardee-
ren," zoide ze, „de bitterheid aal verdwijnen
cn hij zal ernstiger alles kunnen booordeclen,
als hij dezen t-iid eerst in liet verleden ziet.
Ik gevoel, 'dat ik reeds nu heter wordt;
wij hadden Veel eerder van elkaar moeten
gaan."
Signe keek haar moeder met groote. oogen
aanzij redeneerden allen alsof zij niet be
stond'. „Wat zou ei- dan van mij zijn go-
worden," wilde ze vragen, maar ze hield
deze gedachte voor zich.
(Wordt vervolgd.)
SCHIE /ISCI IE Cl URANT
MgMraMMnnifiiwnBm
ril i
„Ja."
