ÜiNNENLAm
STADSNIEUWS.
Volgens eea telegram aan het „Berl.
Tagebl." heeft Montenegro allo weerbare
manuien, van. lö tot 52 jaar, onder de wa
penen. geroepen.
Canada.
De parlementsverkiezingen hebben de
meerderheid der liberale regeoning gehand
haafd. Gekozen zijn 127 liberalen, S3.con
servatieven, 2 socialisten en 2 onafhan-
kolijken. De Engelschc kolonisten, die 7
vertegenwoordigers hadden, stemden dit
maal tegen de regeering, omdat deze do
Japanscho en Chineesche immigratie be
vorderde.
Hofborichton,
H. M. de Koningin heeft boden ten pa-
leize Het Loo ontvangen baron Gericke van
Herwijnen, Hr Ms. gezant te Londen en
baronesse Gericke van Herwijnen.
De dienst bij H, M. de Koningin op liet
Loo is op het oogenblik samengesteld als
volgtjhr. Boreel, kamerheer, tevens ad
junct-hofmaarschalk'le luit baron van Har-
denbroek van Lookhorst, ordonnance-officier,
terwijl de opperstalmeester baron Bentinck
vervangen is door le luit. jhr. Reigersberg
Versluijs, stalmeester.
Consulaire dienst.
Bij Kon. Bicsl. is aan' den hger C. An-
soul, op zijn yerzopk, eervol ontslag ver
leend' uit zijn betrokking van vice-consul
dor Nederlanden to Moskou. Laatstgemelde
betrekking wordt vooidoopig niet weder ver
vuld. Aan "tien consul 'der Nedorlandcnte
Moskou, den heer R. Hermann, kan door
belanghebbenden in de Nederiandsche taal
worden geschreven'.
Pauselijk jubileum.
De tijdelijk-zaakgelastigde van den Heiligen
Stoel aan het Nederiandsche Hof, mgr. Gio-
vannini geeft hedenavond in hetgebouw der
Internuntiatuur te 's-Hage een gastmaal ter
eere van de buitengewone Nederiandsche
zending bij het Priesterfeest van den Paus
te Rome.
Behalve de leden der missie zullen aan
dit feestmaal aanzitten de minister van bui-
tenlandsche zaken de ministers Kolkman,
Bevers en Nelissen de Belgische gezant
de secretaris generaal van het Hof van arbi
trage de oud-minister Loef! en andere auto
riteiten.
Onderscheidingen.
Bij Kon. Besl. van 26 dozer is, tot; be
looning vail personeel van het leger iai
Nederlandsch'-Indië, dat zich bij de mili
taire actie in het commandement van Am-
boina en Ternatc, in hoofdzaak gedurende
l\et jaar 1907, onderscheiden, heeft:
lo.. bepaald, dat bij afzonderlijke dag
orders, zoo in Indie als in Nederland, eer
vol zullen worden vermeld
do Europeeschp sergeant C. L. "Martin, en
de Europcesch'e korporaal W. H. Jansen,
heiden van de infanterie
2o. benoemd tot ridder in do orde van
Oranjc-Nassau
do eersto-luifenants der infanterie G. J.
J. do Jongh', en R. Vogel;
3o. toegekend de aan do orde vanOiranje-
Nassau verbonden eeremedaillc, in zilver,
aan
don Eui'opeeschen sergeant A. Drijdijk, on
den Aniboineeschcn sergeant S. Kaseger,
beiden van de infanterie.
Personalia.
Bij Kon. besl. van 9 dezer is, op ver
zoek, eervol ontheven van zijn benoeming
tot vertegenwoordiger der Nederiandsche
regeering op het tc Parijs in 190S te hou
den „Congr&s international de ^Industrie du
Batiment et des Truvaux Publiés", de heer
,T. L. Cltiysenaer, te 's-Gravcnhage, en is
als zoodanig benoemd de heer A. Dfikiug
Dura, civicl-ingenieur, voorzitter van den
raad van arbitrage voor de bouwbedrijven
tc 's-Gravenhage.
To 's-Gravenhage is overleden de heer
kV. F. Wttcwaal van Stoetwegen, oud-gezant
van Nederland te Petersburg.
Onze Kamerleden.
Naar „De Tijd" uit de beste bron ver
neemt, kan het gerucht, als zou liet Kamer
lid, de beer Van Vuuren, tot de solicitan-
ton behooren voor het burgemeesterschap te
Eaamsdonk, volstrekt onwaar genoemd
worden.
Kamerverkiezing Sneek.
In de gisteren te Sneek gehouden ver
gadering van a.-r. kiesvcrcenigingen werd
mot ruim 40 stemmen lot candidaat voor
de Tweede Kamer gekozen (Uisscb/mtijd-
schc verkiezing) d'e heer1 II. Pollema, lid
yan G|od'. van Friesland, schoolopziener in
arrondissement kVeidum. Van den gekozene
ciscbtc men staande de vergadering, dat
ljij zich in 1909 niet weer verkiesbaar zon
stellen. Op mr. C. Croles, advocaat te
Leeuwarden, werden 20 stjemmon uitge
bracht.
Statenrerklezlng Rotterdam III.
De gisteren gehouden stemming voordo
Prov. Station in Rotterdam Iff hjad! den vol
genden uitslag:
Aantal kiezers 5313. Aantal uitgebrachte
stemmen 3657. Van-onwaarde 52. Geldig
3005. 'Volstrekte meerderheid 1803.
Gjekozen de hoer A. Plate (lib.) met! 1984
stemmen.
Do beer P. Bredius (r.-k.) had 1621
stemmen.
Bond van R.-K. Xiesvereenlgrlugen.
Do Prov. Bond van R.-K. Kiesvcrcenigin
gen in Zuid-Holland zal in do tweede helft
van December een vergadering houden.
Vakopleiding.
Gisteren heeft de commissie tot ondersteu
ning van behoeftige leerlingen aan de Rijks-
rietvlechcschool te Noordwoldo (Fr.) be
richt. ontvangen dat II. M. de Koningin
„voor het nuttig streven" dezer commissie
50 heeft beschikbaar gesteld.
Reeds vroeger werd van LI. M. de Ko
ningin-Moeder 60 en van Z. K. li. den
Prins der Nederlanden 50 ontvangen.
Thans heeft de commissie circulaires ver
spreid, waarin zij bijdragen vraagt voor haar
pogingen tot bevordering der vakopleiding in
Noord woldc.
Dir. bel Invoerr. en Acc.
Bij Kon. Besluit zijn benoemd: tot ontv.
der dir. bel., inv. en acc. te Enschedé
A. J. Zonnovylle, tc Bergen op Zoom; tot
ontv. ,der rlir. hel. en acc. te Leerdam,
.1, C. Altorffcr, to Gcndringcn; tot ontv.
d'or dir. hel. en acc. te Leerdam, J. C.
Altorffcr, te Gcmfringen; tot ontv. derulr.
hel. en acc. te Amstenrade', J. II, 11. Stas-
sen, te Oosterwolde; tot ontvanger der dir.
bel. en acc. te Waardenburg, J. van Ko-
ningsd'aal, te Rhoden; tot ontv. der dir.
bel, en acc. te Loosd'uinen, J. C. L. ,C.
van Hulst, hoofdcommies hij het depart,
van Financiën; tot ontv. der dir. bel. en
acc. te Overschie, A. G. de Braai, te
Vreeswijk; tot ontv. der dir. bel. en acc.
te Oosterwolde, W. A, Klaassen, te Ilar-
denberg; en is, voor den tijd van 1 jaar,
belast met cfe waarneming van de betrek
king van ontvanger der dir. bel. en acc.
te Iloylhuizen, P. A. Steegmans, verif. der
invoerr. en acc. te Roermond.
Po Ambachtsschool.
Heden heeft de officieele dpening plaats
gehad van de Ambachtsschool en daarbij
waren Rijks-, Provinciale-, Gemeentelijke- en
Ondenvijs-auloriteiten aanwezig, door hun
tegenwoordigheid getuigende van de belang
rijkheid van het feit, dat gelegen is in de
opening van deze nieuwe school, die aan don
toekomsligen werkman gelegenheid zal geven
zich theoretisch en praktisch voor te bereiden
voor het vak zijner keuze, waardoor hij wel
gewapend den strijd om het bestaan met suiï
ces zal kunnen voeren.
Na een lezing op 21 December 1906 van
den heer II. J. de Groot, inspecteur vn.i
het middelbaar onderwijs, afdeeling Am-
bachteondorwijs, een gevolg van het initiatief
van clen heer Selieuprman op 6 April van
dat jaar in de Kamer van Arbeid, werd be
sloten tut oprichting van een vereeniging,
die den naam kreeg van „Vereeniging de
Ambachtsschool voor Schiedam en Oma-re
ken", Met bekwamen spoed zette het bestuur
zich aan den arbeid, statuten werden ont
worpen (en vastgesteld in de vergadering
van 22 Januari 1907), leden geworven,-sub-
sidiün aangevraagd bij Rijk, Provincie en
Gemeenten, alles met schitterend succes,
waarna tot stichting van het gebouw zou
worden overgegaan.
Voor het, bouwplan van de school, waarin
tevens de gemeentelijke burger-avondschool
zou worden ondergebracht, werd een prijs
vraag uitgeschreven en daarvan was het
resultaat dat het plan, ingezonden onder het
motto „Variant Arbeid Adelt", van den
architect P. Sanders alhier, werd bekroond.
Deze, aan wien de uitvoering van het werk
werd opgedragen, luid zich daartoe vereenigd
met den architect J. van Teeffelen, te Rot
terdam.
opdracht voor dezen bouw werd den 7en
Fob.' ari verstrekt en reeds den ,4en April
had de aanbesteding en 6 April de gunning
plaats. De aannemingssom bedroeg f 79.730.
Nog in dezelfde maand werd met de uit
voering aangevangen en binnen 6 maanden
tijds is het groote gebouw reeds betrok
ken, zeker een knap stuk werk, waarvoor
de aannemer, de lieer F. W. Zonneveld, en
de directie alle hulde verdienen.
Wij zullen hier een beschrijving laten
volgen van
het Gcbou w.
Reeds vroeger hebben wij een teekening
daarvan in ons blad opgenomen waardoor de
lezers zich eenigszins een voorstelling daar
van konden maken. Nu cc liter liet gebouw
daar staat, nu maakt bet nog een gansch
anderen indruk.
Reeds de forsche boog die het entree om
lijst, geeft den bezoeker den indruk van bet
kolossale dat het geheele gebouw door wordt
teruggevonden, terwijl de teekening van den
voorgevel smaakvol, doch eenvoudig is ge
houden. Eigenaardig zijn daarbij de twee jon
genskoppen, die van een ontwikkelden en die
van een domineren jongen.
De voorgevel heeft een breedte van onge
veer 36 meter, terwijl de zijgevels een lengte
hebben van 45 nieter. liet bebouwde opper
vlak bedraagt ongeveer 1100" M2, terwijl het
geheele terrein 3000 M2 groot is.
Den hoofdingang binnentredende komt
men in een ruime vestibule met keurige ter-
razzo-vloer, cn van de gang afgescheiden
door een fraaie glazen wand, weder den
machtigen boog vertoonende.
Rechts van de vestibule, aan de voorzijde
dus van het gebouw, bevindt zich de kamer
van clen directeur der Ambachtsschool, links
de kamer voor den portier en een wacht
kamer.
liet gebouw heeft, zooals wij vroeger reeds
hebben medegedeeld, dan U-vorm, zoodat
liet is samengesteld uit een voorgebouw met
twee vleugels en con open binnenplaats.
Achter de bovengenoemde vestibule nu,
loopt do chvarsgang, die in verbinding staat
met de beide gangen langs do vleugels aan
de zijde' van de binnenplaats.
Die gangen geven toegang tot de op don
beganen grond zich bevindende lokaliteiten,
bestemd voor leeraarskamer, bestuurskamer,
leerzalen voor bankwerken, vuurwerken, tim
meren en metselen.
In de bankwerkersleerzaal bevindt zich
een gasmotor, met schaaf- en boormachine,
draaibanken, vuren enz.in de leerzaal voor
vuurwerken zijn 4 smidsen, met mechanischon
aanblazer; in de leerzaal voor timmeren 14
schaafbanken, voorzien van kasten, bestemd
voor gereedschappen, werkstukkon enz.
Tussohon do beide eerstgenoemde leerzalen
is een waschlokaal en tussehen de beide
laatst genoemden een schaftlokaal voor de
leerlingen.
Achter de vestibule bevindt zich de breede,
dubbele hoofdtrap die leidt naar alle. verdie
pingen. Daarnaast zijn nog aangebracht
ook gelijkvloers - een bergplaats en een
garderobe. Aan bet einde van elke gang
zijn bovendien nog diensttrappen, die mede
leiden naar alle verdiepingen.
De indeeling van gangen en lokalen is
op allo verdiepingen gelijkvormig met dien
verstande dat de verschillende lokalen, in
verband met lnin bestemming, diverse afme
tingen hebben.
Op de eerste verdieping vindt
men aan de voorzijde van liet srebouw fj loka
len, bestemd voor theoretisch onderwijs en in
het midden de kamer voor den directeur
der Burger-Avondschool.
Voorts in de vleugels: links een leerzaal
voor meubelmaken en een voor schilderen, de
laatste met een stofvrije afdeeling voor bet
lakken, cn rechls twee vakteekenzalen, waar-
tusschen een bergplaats voor teekenbehoei'ten.
Ook op deze verdieping naast de hoofdtrap
een bergplaats cn een garderobe.
De t w o e rl o v e r d i e p i n g bevat in den
linkervleugel twee handteckonzalen, in den
rechtervleugel twee vakteekenzalen, en aan
de voorzijde een lijnteekenzaal en een berg
plaats voor werkstukken.
Op alle verdiepingen zijn in voldoende
hoeveelheid aanwezig privaten en urinoirs,
terwijl in elke gang een op de waterleiding
aangesloten brandslang met straalpijp, mol
liet oog op brandgevaar.
Alle lokaliteiten, trappen en gangen, ont
vangen hun licht rechtstreeks van buiten,
terwijl voor den avond1 een reeks van lampan
in elk lokaal kan ontstoken woiden, zoodat er
ten allen tijde voldoende licht is.
liet gebouw wordt verwarmd door een cen
trale verwarming, waarvan de ketels zijn
geplaatst in den kelder onder het trap
penhuis, terwijl zij is uitgerooid door de firma
Stokvis te Arnhem. De meubilecring der
verschillende leerzalen is geleverd gedeeltelijk
door de firma Weeldenburg, te Rotterdam,
en de aannemers Slavenburg en Scheur
kogel, terwijl het meubilair der kamers is ge
leverd door do firma Gebr. Beausar en J. J.
Exler, en liet kunstsmeedwerk door de firma
Gebr. Vincent; de laatste vier firma's alle
te Schiedam.
De machinerieën, zooals gasmotor, draai
banken, scliaafmachines, boormachines enz,,
zijn geleverd door de firma Wijnmalen cn
Hausmann, te Rotterdam.
De verlichting geschiedt door invertlicht
en is geleverd door de firma Gautsch, ie
Amsterdam.
Eigenaardig is het dat door het geheele
gebouw de constructie van het bouwwerk
zichtbaar is gehouden, terwijl de ontwerper
zich van alle versieringen beeft onthouden
in de gangen zijn bogen gemetseld als steun
voor de daarop rustende vloeren, wat daaraan
een imposant voorkomen geeft.
De afwerking van het gebouw mocht niet
geheel voltooid worden, omdat dit zal ge
schieden door de gevorderde leerlingen dei-
school, die daarin een practische oefening
zullen vinden.
Ten slotte willen wij nog mededcelen dat
de school is begonnen met 51 leerlingen,
verdeeld als volgt: 37 machinist-bankwer
kers en vuurwerkers, 10 timmerlieden, 2
meubelmakers en 2 schilders. Het onderwij
zend personeel bestaat, behalve den directeur,
den heer D.' B. Gerhardt, uit 1 leeraar
voor machinist-bnnkwerken, 1 voor vuurwer
ken, 1 voor handteekenen, l voor schilderen
en 1 voor timmeren.
De rit doorde stud.
De Minister van Binnenlandsclie Zaken
mr, Th. Heemskerk, met den Commissaris
der Koningin in deze provincie, mr. J. G.
Patijn, arriveerde hier vanmorgen met den
trein van 11.1 uur en werd daar ontvan
gen door den Burgemeester, dr. M. A.
Brants, mot den wethouder P. M. J. A.
Lagerwey cn den secretaris, mr. V. 8ic-
kenga; de beide andere wethouders waren
tengevolge van ongesteldheid verhinderd
hierbij tegenwoordig te zijn.
In twee open rijtuigen ving nu een rit
aan door de stad waarbij langs de werken
aan de Broersvest, het Gymnasiumgebouw,
over de nieuwe brug naar de waterleiding
word' gereden waar den hoogen bezoekers de
grenslijn werd aangewezen die zal worden
vetrokken, waardoor de nieuwe grensregeling
mot Rotterdam tot stand komt.
Van daar werd gereden naar de Gorzen
waar door de oude en nieuwe straten werd
gereden en nabij de Spuisluis werd uitge
stapt.
Vandaar werd nu gewandeld over den
Wcstfrankelandschen dijk langs bet, opgespo
ten terrein aan de Mans, waarna op den
VJaardinger dijk do rijtuigen waren in
dien tijd daar heen gereden weder word
ingestapt om den rit voort tc zetten.
Na in het eerste gedeelte van den rit het
nieuwste gedeelte van Schiedam in oogen-
schouw genomen te hebben, werd nu liet
oudste gedeelte der stad bezocht. Langs
Noordvest, St. Anna Zusterstraat, Spinhuis
pad, Schie, Noordvest, Noordmolenstraat,
Raam, Achter de Teer»toof en Oude Sluis en
Nieuwe Sluisstraat werd naar het stadhuis
gereden waar men tegen 12jr uur aankwam.
Daar werden de drie raadsleden, de hee-
ren J. O. Bender, M. C. M. de Groot en J.
M. v. d. Schalk ontvangen ter nadere toe
lichting van hun denkbeeld om de gemeente
lijke leeningen bij den Staat te sluiten.
Ten stad huize werd tevens een lunch aan
de gasten der gemeente aangeboden.
De officieele opening.
Reeds op een afstand van het gebouw kon
men ontwaren dat ,daar „feest" was. De vlag
is aan den gevel ontplooid, in de Fabristniat
vlagt men bijna huis aan huis en een aantal
nieuwsgierigen staan ervoor en kijken zoo nu
en dan stootsgewijze naar een photograaf die
gereed staat zijn opnamen tc doen.
De Directeurskamer is sierlijk inet groen
on bloemen gelooid, terwijl een paar zalen
op de eerste verdieping zijn ingericht voor
de eigenlijke plechtigheid. Nabij do tafel
waaromheen stoelen voor de hoove vasten
V
Maan gesJianrd, is een spreekgestoelte ge
plaatst en verdere is deze zaal cn de daaraan
grenzende van rijen stoelen voorzien voor hen
die door hun komst- van hun belangstelling
zullen getuigen.
Successievelijk komen de verschillende ge-
noodigden, particulieren en -autoriteiten naar
binnen.
Onder die talloozen vermeldden wij in de
eerste plaats Z. Ex. den Minister van Bin
nenlandsclie Zaken, mr. Th. Heemskerk,
den Commissaris der Koningin in deze pro
vincie, mr. J. G. Patijn, den heer A. Uzer-
inans, lid van Ged. Staten dezer provincie, de
heer II. J. de Groot, inspecteur van het
Middelb. Ambachlsonderwijs, de heer Hoo-
gerlmiggc, lid van Prov. Staten, <lc Dngelijk-
solie besturen van Vlaardingon, Overschie on
Schiedam, waarvan ook het meerendecl der
raadsleden aanwezig was, besturen van bij
zondere scholen, commissies van toezicht- op
het M. O. en L. O., leeraren, directeuren
van rijks- en gemeentediensten, enz., enz.,
enz. Jhr. de Geer, lid der Tweede IvaimJr,
luid bericht gezonden verhinderd te zijn.
Voorafgegaan door don voorzitten der ver
eeniging, den heer J. kV. J. van Ilarwegen
den Breeuw, begaven allen zich naar de ont
vangstzaal. Daar nam deze, nadat allen ge
zeten waren, liet woord.
Spr. verwelkomde de vertegenwoordigers
van Rijk en Provincie, wier tegenwoordigheid
op hoogen prijs wordt gesteld.
Daarna lichtte hij een bijzonder woord
van welkom tot dr. Vaillant, den D0-jarigo,
die steeds zoo veel gedaan heeft voor het
volksonderwijs en voor alles wat tot verede
ling van het volk kan strekken.
(Applaus.)
Dan geeft spr. een terugblik op do ge
schiedenis dor wording, hulde brengend aan
den heer Scheuerman en de Kamer van Ar
beid, die den eersten stoot daartoe hebben
gegeven. Scheuornian ia de ziel geweest
bij de geheele voorbereiding, ook nadat de
vereeniging was opgericht. Spr. brengt hem
daarvoor hulde.
(Applaus.)
Dan brengt spr. dank aan de Rpgcering,
en aan het provinciaal bestuur voor don
grooten x steun die de vereeniging heeft mo
gen ondervinden en die hij ook voor den
vervolge inroept, wanneer straks tot uitbrei
ding met bet eloctrieiteitsvak en de Schie-
dnmsche industrie-kennis wordt overgegaan.
Achtereenvolgens brengt spr. ook hult'*
aan. hot GemeenIcb'osluur wan Schiedam,
aan. diens gedelegeerde en hot. Bestuur der
Vereeniging, den heer Honnerlago Grote,
aan 'don inspecteur van hot Ambachtson-
derwijs, don heer II. J, de Gr.oot, welke
laatste zoo ontzaglijk, voel voor do school
heeft, gedaan, dat daarvan een boekdeel
zon zijn vol te schrijven.
Doze school is een sieraad dor Ge
meente, heeft spr.. oen deskundige hop
ten zeggen, en dit ia te danken aan den
architect, den heer P. Sanders, die in
medewerking niet den' lieer v. TeiTfcfcn
dezen bouw heeft -uitgevoerd.
Het was de heer Sanders,die in een
tijdsverloop van 10 dagen eon, plan vooi
deze school wist te ontwerpen, dat mot
den ecrepalm uit lleïi strijd te voorschijn
kwam. Dit' moge voor hem reeds een. be
moedigend iels zijn gewctesl, maar dal
werk stelde 'hoogo, zeier hooge eischcn.aan
hom. De 'bouwcommissie, die bijna dag-ei-
jijks mot hom in aanrakitfiig kwam, <li:c
hom in 'zijn werk zag, hoeft hejm lecrci).
waardeuren, voorde uit'stclkomte wijze waar
op hij zijn moeilijke taak jiceft, volbracht,
en voor 'zijn groote toewijding öri plichts
betrachting brengt spr. hom hartelijk dan,k.
Den heiden jon,gon architecten wonsclite
hij ook Voor de toekomst veel succes.
Ook don! heer 'F. W., Zonn.ovciId, xlon
aan'ncmer, dankt spr. Deze had dd moei
lijke taak om 'binnen, den piterst korten
termijn het werk 'te voltooibn en,'hij heeft
dit bereikt.
Mot de meest aangename gedachten kan
spr. op 'de samenwerking wijzen, tusschoin
hem en' de vereeniging, en spr. kan allen
direction, toewenschen slebcls 'zoo'n aan
nemer te krijgen.
Ten slotte richt spr. zich nog tot de
leeraren.' en leerlingen.
Daarna nam, Z.E. de Minister van Biu-
ncnlan.dsche Zaken 'het woord, sprekende
tevens nameps 'don' Commissaris dop Ko
ningin, om 'dank tc zeggen voor do Vrien
delijke woorden Van begroeting en voor
den dank aan, de Regeering en hot pro.
vinciaal bestuur voor dtfn verleep,den sleun
gebracht.
Spr. wijst er op, boa 'door de, stichtin»
van Ambachtsscholen in, de, laatste jaren
het cijfer der" subsidiüa jaarlijks slijmt en
'helaas het 'budget de onaardige eigenschap
vertoont om, niet te. willen, sluiten.
Het volk is verheugd dat 'die scholen
verrijzen, juicht toe. dat daarbij subsidies
worden verleend, maar die vreugde houdt
op wanneer ter betaling <laa,ivan belas
tingen worden, opgelegd.
Maar toch, spr. zal gaarne he't amhachts-
onderwijs blijven steun,en, omdat dit den
"workman cn den arbeid immers lmogere
waarde zal geven.
Mot voldoening constateert spr. hoe hier
de geheele burgerij beeft samengewerkt
zonder onderscheid van. stand of politieke
richting, om. deze school Lot stand te
brengen.
Misschien wacht Schiedam, dat spr.
vanmorgen gelegenheid had eens'door té
rijden, nog een, schoone toekomst, men
hoopt daarop in elk geval, cn misschien,
is die samenwerkjng een uitvloeisel van
dien hoop. Hij 'hoopt dat deze school zal
mogen strekken tot 'heil en, sieraad van
deze stad. (Applaus.)
Daarna neemt de burgemeester, dr. M
A. Brants, het woord.
Het is B. en kV. bijzonder aangenaam,
deze door de eervolle aanwezigheid der hoo»e
gasten zoo buitengewoon feestelijke opcniiw
der Ambachtsschool, bij to wonen. Natuur,
lijk verheugt het gemeentebestuur zich over
iedere school, van welken aard ook, die wij
weder kunnen begroetenuit den aard der
zaak verheugt liet zich over iedere inrichting
van onderwijs, die eenigen tak van weten
schap, weer meer tot zijn recht doet komen,
over iedere nieuwe vereeniging, die op de
een of andere wijze, den kinderen des volks,
den levensstrijd wil komen vergemakkelijken.
Maar afgezien ook hiervan, verheugt zich
'l gemeentebestuur op een zeer bijzondere
wijze, nu zij heden deze plechtige opening
kan bijwonen.
Toen toch de eerste besprekingen over het
oprichten van een Ambachtsschool plaats
hadden, waren er in onze goede stad som
migen, zij zeidon zij waren velen, die meen
den dat hot stichten en instandhouden eener
'.'geüjke inrichting van onderwijs, beslist
mui gemeentewege moest geschieden. Zij dach
ten dat, aangezien het openb. lager onder
wijs toch een voortdurende zorg der ge
meente moet zijn, dat, aangezien ènliet II.
O. èn liet M. O. èn ook het Herhalings-
onderwijs- aan de gemeente door de wet was
opgedragen, dit Ambachtsschoolondenvijs of
als van zelf er bij hoorde of cr zeer gemak
kelijk kon bijgenomen worden.
B. en W. nu, hebben van den-aanvang der
besprekingen af juist het tegenovergestelde
gevoelen verdedigd. Zij vreesden, dat, indien
zij anti dezen drang, om het Amb, O. op de
genieonteseliouder.s te leggen, toegaven het
particulier initiatief, dat kleinood van het
volk, zoude onderdrukt cn zijn rechten zou
den verkort worden. Dit nu een principieel
standpunt zijnde, mocht het niet worden
prijsgegeven. Ook de Raad bleek in over-
groote meerderheid de zienswijze van B. en
W. te deelcn. Zoo werd dan op voorstel
vail B. on W. besloten, door een ruim sub
sidie, van 's Raads belangstelling blijk te
geven.
Maar strijdende en afwijzende hebben B,
m W. zich wel eens afgevraagdZouden de
Ambachtsschool voorstanders genoeg doorzet
ting, genoeg volharding hebben, om, niet
tegenstaande de weigering, door te gaan en
hun goede zaak te voltooien?
Maar die ambachtsschoolliefde was van den
waren stempel en daarom vond zij een weg.
Een commissie vormde zich. Plannen werden
ontworpen. Rijks-, Piov.- en Gem.-subs. wer
den verkregen en met het bijna overmoedige
woord in haar vaandel, het was toen reeds
einde April 1908, met Scplernbor_ m q c t de
school .klaar zijn, kwam zij telkens alle be
zwaren tegen. Toen begon het velen ook dui
delijk te worden, hoe gelukkig het was dat
B. en W. zulk een schoon particulier initia
tief in niets gefnuikt hadden. Tot zooveel
wondere sclieppingssnelheid, tot zulk eea
krachteuiting ware de gemeente nooit ge
komen. Zij doet het kalmer, bedaarder, maar
mist dan ook bij de verdere uitvoering, hot
frisaclie vuur der bezielde overtuiging, dio
juist het, particulier initiatief eigen is. Lu
zij, do Commissie der Ambachtsschool, het
leek net of zij over wonderkrachten, over de
llcin/.elniininchen aus Cöln vordem, zooals
in liet bekende lied van Kopisch staat, kon
den beschikken
Da kam die Geisterschaar
Und sail, was da zu zimniem war:
Nam Mcissel und Beil
Und die Siig in Eil
Sic Siigten und stachen
Und hicben und lunchen
Berappten
Und kapptcn.
Visirlcn wie Fuiken
Und setzten die Balken
Eh sich's der Zimmcrmann versah
Klappi stand das ganze Iïaus schon fer-
tig da!
Werkelijk zoo ging het hier. Waar ia
April nog het logge rund, traag stond te hei-
kauwen, waar het dartele schaap zijn_ eerste
kromme sprongen mankte, daar verrees in Juk
het hechte en troteche gebouw, den polder
als liet ware sommecrend om zich over te
geven. Want dit voelen wij allen, in dezen
zin wordt hier pionierswerk verricht. MO'
zulk een gebouw in haar midden moet de
