No. 12849
1 nnncr tataat ail DRIE Malei,
02*" Jaargang
Zondag 15 November 1908
Eerste Blad.
De Speelduivel.
KENNISGEVING.
Openbare Verhuring.
BUITENLAND.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a go 1 ijk s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Ikijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI aar ding en £1 1 25 Franco
wj post fl. l.oo.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
«wr aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0,92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 80 cents per regel. Groote letteers naai- de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In do nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau to voldoen.
latere. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
m
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam,
brengen ter kennis van de ingezetenen,
dat het Kohier No. 34, der plaatselijke
directe belasting naar het inkomen dienst
1908/1909 door den gemeenteraad vastge
steld in zijn vergadering van den 30 Octo
ber 1908 en don 9 November 1908 door
keercn gedeputeerde staten dezer provincie
goedgekeurd, aan den ontvanger der gemeen
te ter invordering is uitgereikt en in af
schrift gedurende vijf maanden, te rekenen
urn heden, op de secretarie der gemeente
vooreen ieder ter lezing is nedergelegd.
Wordende voorts een ieder aange maiul
zijnen aanslag op de bepaalde termijnen te
voldoen, op straffe van vervolging volgens
de «et.
En is hiervan afkondiging ge.-rhicd, waar
liet behoort, den 11 November 190S.
Burgemeester en Wethouders romnow-'
M. A. BRANTS.
De Scerelaris,
V. SICKENGA.
Burgemeester en Wethouders vajs
Schiedam,
zijn voornemens op Woensdag 25 No
vember n. s., des voormiddngs ten 10 ure,
in het gebouw sMusis Sacrum" aan de
Lange Haven aldaar, in Imt openbaar te
verhuren: voor vijfjaren, ingaande 30 No
vember 1908,
de aan de gemeente behoorcmle opge
spoten Gronden, liggende in de Keilen
van Niouw-lïatiienesse
en voor zes jaren, ingaande Kerstmis 1908,
een perceel Wei- en Hooiland, gelegen
In den Ond-Mathenesse polder, kadas
ter sectio I nrs. 38(i en 887.
De voorwaarden van verhuring zijn ver
krijgbaar ter Gemeente-Secretarie (afdee-
ling A). s
Schiedam, 10 November 1908.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. RRANTS.
Dr Secretaris,
V. SICKENGA.
Naar het D' u i t s c h v a n
n. REINIIARDT.
3)
"hen het kogeltje uit het kokertje kwam
e'i mngs de cijfers rolde, voelde Spencer
>udc rilling over zijn rug. Zijn knieën
nikten. Hij moest zich aan den rand van de
a l vasthouden om n'10'' *c Vfl"on- kte kogel
maar voortdurend rollen. Zou hij dan
tooit blijven stil liggen? Waar dan ook
db de marteling run de onzekerheid dan
Haar voorbij was
„Zéro!" verkondigde de croupier on
aide een vermogen van tweehonderdduizend.
»ark naar zich toe.
Half onderdrukte en luide kreten ont
wrongen zich aan do borst van hen die rond
om ue tafel geschaard waren. Als een loo-
pend vuurtje verspreidde zich liet nieuwtje
tan den vermetelen speler door de ver
hullende zalen van het gebouw. Van alle
'anten stroomde men toe om hem te zien.
Graaf Czucza, die tot nu toe stilzwij-
maar met zenuwtrekkingen op het go-
"a> had toegekeken, riep met hceselie stem
een oogenblik pau/eerenMij heeft
m zulke gevallen altijd geholpen als ik
Mij zelf dwingen kon van ééti tot honderd
Mi van honderd tot. dén te tellen. Dut geeft
finite aan liet hoofd."
Zéro of nul boteckent: allo inzeilen
v°w de Bank,
Schiedam, 14 Nov. 1908.
DTOTSCHLAND.
Do politieke toestand.
Do politieke crisis wordt na het twec-
daagsch debat in den Rijksdag nog niet
als geëindigd beschouwd.
Keizer Wilhelm komt heden (Zaterdag)
to Kiel aan ter bijwoning van do beëediging
der marino-recruten. Prins Bülow begeeft
zich eveneons naar Kiel om Maandag een
onderhoud met den keizer te hebben. Wat
zal het onderwerp van dat gesprek zijn?
De „Frankf, Ztg.steeds een goedingelicht
blad, schrijft: „Vermoedelijk zal de rijks
kanselier thans met den keizer spreken over
detoezegging, die hij in den Rijksdag
heeft gedaan." Van ofticieuse zijde was
te Berlijn echter bekend gemaakt, dat de
verklaring van den rijkskanselier in den
Rijksdag, n.l. dat do keizer voortaan ook
in particuliere gesprokken zich terughou
dender zou betoonon, afgelegd was over
eenkomstig den wenscb. van dan keizer
zelf. Wat is nu waarheid?
Volgens een telegram uit Berlijn aan do
„Tcmps" heeft de ministerraad met algc-
mcene stemmen zijn goedkeuring gehecht
aan het exposé dat do rijkskanselier Maan
dag a.s. den keizer te Kiel zal voorleggen.
Men is hier van meetiing, dat het ontslag
van Bulow het aftreden van het gclieole
ministerie ten gevolge zon hebben. Gene
raal Lówonstein wordt beschouwd als dö
eventueolc opvolger van den rijkskanselier.
In Duitsche bladen wordt gewezen op
do opwinding, die in politieke en parle
mentaire kringen to Berlijn liccrscht. Volc
politici zijn van meening, dat Billow's da
gen als rijkskanselier geteld zijn, maar het
is de vraag of een kanseliersvcrwissoling
de oplossing van de crisis zal beteekenen.
Met beslistheid is van de komende gebeur
tenissen niets te voorspellen, liet beslis
sende voord, dat de Rijksdag niet kon
sproken, wordt thans uit den mond des
keizers verwacht. Veel hangt daarbij af
van de wijze, waarop de keizer de eri-
tiok van den Rijksdag opvat. Dat is heden
het kritieke punt van don toestand.
Onder het opschrift: „Een laatste woord
in een ernstig oogenblik" publiceert de
„Konscrvalive Konespondenz" de volgen
de mededceling: Met beklemd gemoed heb
ben onze partijgenooten zeker de bespre
kingen in den Rijksdag in dc jongste dagen
gevolgd. En werkelijk, er stond heel wat
op het spelliet was treurig den drager
van de keizerlijke macht zoo voor de ge
bade wereld te zien kritiseeron. Dat heeft
Duitschland na zijn wedergeboorte nog
niet beleefd en dat kan en mag niet wetter
voorkomen, vanneer wij een keizerlijke
macht willen behouden, die meer betcekent
dan die in bet oude Duitsche rijk. Wij
flanken God, dat van conservatieve zijde
Spencer hoorde geen woord van al hetgeen
er goi-pioken werd. ledore druppel bloed
was uit zijn gezicht etdwenen. Hij liet
zich op een stoel neervallen en tastte met
bevende vingers in de banknoten die hij nog
over had.
„Nog eens op 17 rood", trachtte hij den
croupier toe te roepen. Ilij had een gevoel
alsof het mes hem op de keel werd gezet.
Zijn stem. was bijna toonloos.
De croupier, die hem de woorden van de
lippen gelezen had, haalde hel geld met zijn
hurk naar zich toe en verdeelde het zooals
daar straks.
,,F aites vos jeuxVos jeux sont
faite? Rien ne va plus!"
Ditmaal kwam liet balletje met een rate
lend geluid uil het kokertje te voorschijn, i
Spencer deed de oogen dicht. Het koude
angstzweet parelde op zijn voorhoofd,
„Zéro I" Dat woord klonk dof in zijn
ooren. Opnieuw hoorde men kreten van wan
hoop on deernis; do belangstelling was alge
meen.
En toen de jongeman zijn oogen weer
trachtte open te doen waren de plaatsen hij
17 rood ledig.
„F,aites vos jeux
Dat mankte hem wakker. Zijn handen tast
ten op de tafel rond. Hom eel bezat, hij nog.'
Hij wilde de laatste banknoten tellen. Maar
zijn hersens lieten hem in den steek.
Do croupier vestigde zijn doordringende
oogen op hem. „Alles mijnheer?"
Ilij knikte.
„Vos jeux sont faite? Uien ne va
plu*!"
Als een vogel schoot het witte halletje uit.
hij vrijmoedige bcoordecliag van den toe
stand, zooals onze sprekers die gaven, toch
ook nog ccn stem van persoonlijke aanhan
kelijkheid sprak. Waarom heeft ook do
rijkskanselier niet nog een woord gespro
ken? Had hij niet, tenminste Vaar men te
ver ging, den persoon des keizers kunnen be
schermen? Misschien dacht hij, dat het
tcnville van het sloteffect psychologisch
beter was, dat de electrische spanning ge
heel en al werd' ontladen, dat de meest
onomwonden beoordeoling werd toegelaten,
dan dat hij tusschenbeido trad. liet kan
zijn, dat hij deze goede bedoeling had, wij
zullen daarom geen. steen op hem werpen.
Hij moet weten', wat hij thans wil. Maar
dat moet dan ook omgezet worden in een
daad. Het was reeds geen goed toeken,
dat men den keizer niet ried in deze voor
de monarchie zoo moeilijke dagen, in
plaats van in vreemde streken, to midden
van zijn volk, bij zijn officieele raadslieden
te zijn. Ook zulke dingen mogen niet we
der voorkomen, wanneer wij zullen ver
trouwen op een werkelijke verbetering van
den toestand; wanneer wij cr zeker van
zullen zijn, dat deze raadslieden met kracht
en ernst op alles, wat verbetering behoeft,
bij den keizer zullen aandringen. Wij zul
len het echter hopen, want wij willen niet
moedeloos worden, wij mogen dat niet. Wij
willen hopen, dat het edel en oprecht ge
moed van den keizer het gevaar zal inzien
van hetgeen thans geschied is en tevens
dat hot anders moet worden en dat geen
vlei- of hoftaal hem zal beletten de waar
heid te begrijpen. Dan is het mogelijk, dat
deze moeilijke dagen het volk en het rijk
nog ten zegen zullen strekken."
Do „Köln, Ztg." acht het merkwaardig,
dat do conservatieven, die bij de behande
ling der interpellatie in den Rijksdag slechts
do rol van toehoorders vervulden, nu op
eens zoo precies weten, waar het op staat.
En het blad is van. mcening, dat ook uit
hetgeen van conservatieve zijde wordt ge
zegd, blijkt dat «net het gesprokene >n den
Rijksdag de zaak nog niet uit is.
Rij den Rijksdag is een voorstel van de
sociaal-democraten ingekomen, dc wen-
schelijkheid uitsprekende van een grond
wetsherziening, waarbij de verantwoorde
lijkheid van den rijkskanselier als volgt ge
regeld wordt: De rijkskanselier is den Rijks
dag voor alle staatkundige handelingen en
verzuimen van den keizer verantwoording
schuldig en wordt, op verlangen van den
Rijksdag, ontslagen. De Rijksdag kan tegen
den rijkskanselier een aanklacht indienen,
die voor een staatsgeiechtshof van het
Duitsche rijk behandeld en afgedaan wordt,
liet hof bestaat uit 24 leden, die de Rijks
dag hij het begin van het wetgevende tijd-
petk benoemt. De zaak wordt voor
12 van deze rechters behandeld. Dc rijks
kanselier kan onder deze 24 rechters de
genen wraken, die hem niet aanstaan, of
de 12 door het lot laten aanwijzen. DcsLraf-
den beker. De opgewondenheid der toeschou
wers nam steeds toe.
Spencer zat cr volkomen onverschillig hij.
Tegen zijn gewoonte boog de croupier over
de roulette heen en fluisterde: „Zéro!"
Toen ontstond cr een tumult als men nog
nooit had bijgewoond. Maar men hoorde geen
woord van medelijden, men zag geen enkel
gebaar van deelneming. Een zoo vermetel
speler wordt met verbazing aangestaard.
Zoo liij wint wordt hij hemelhoog geprezen,
verliest hij dan heeft men niets dan verach
ting voor hem over. En als hij waggelend
de zaal verlaat, wordt hij met hoon en spot
nagekeken.
„Zie je wel," zeide Neuhoff, „het was geen
gelukkig nummer."
Madame Bonnet wrong zich de handen.
„Ik heb het wel vooruit geweten.. Ilij heeft
mijn geheelen avond bedorven. O! O!"
Spencer lag in een stool. Hij had een ge
voel alsof zijn hart langzaam stierf. Bedien
den schoten toe om hem onder de armen te
steunen en naar een andere kamer te bren-
gen.
„Eaites vos jeuxklonk weder 'de een
tonige stem van den croupier.
Do Engohchman maakte zich los uit de
handen der bedienden en ta.-tto nis een wan-
pige in al zijn zakken.
Plotseling juichte hij (van vreugde. Hij
had nog één bankje gevonden. In een omme
zien zat. hij weder mm de speeltafel. Met. in
spanning van al zijn krachten strekte hij
den arm uit en legde hot geld weder op
17 rood.
„Vos jeux soul faite?"
Opnieuw verdrong men zich om hem heen.
fen zijnverlies van het ambt en blijvende
of tijdelijke ongeschiktverklaring tot hetbe-
klecden van een openbaar ambt. Het recht
van gratie mag alleen op voorste! van den
Rijksdag uitgeoefend worden. Voor dc ge
wone rechtbanken kan wegens overschrij
ding van do be «rooting enz. tegen den rijks
kanselier een oisch tot schadeloosstelling
ingediend worden.
Het centrum verzoekt in een voorstel de
verbonden regeeiingen eveneens om een
wetsontwerp, dat de verantwoordelijkheid
van den rijkskanselier en van zijn plaats
vervanger nader regelt.
CHINA.
Keizer T s a i T s i e n.
De beheerscher van het Ilemelsche Rijk,
keizer T&ai Tsien of Kwang Sioe, ligt op
zijn sterfbed. Ilij leed sedert, tien jaar mui
chronische niorontetoking. daar zijn nu sui
kerziekte, heiipjielit en andere .kwalen hij ge
komen, dit de krachten van den 3G-jarigen
zoon des Hemels hebben gesloopt. Gister
middag werd de keizer, naar een telegram uit
Peking meldt, naar de sterfkamer overge
bracht.
Tmens verschenen, keizerlijke edictem waar
bij prins Tsjoen wordt geproclameerd lot re
gent van het keizerrijk en zijn zoon Pmvei
tot vermoedelijk troon sop volger. Tn een ver
gadering van de leden van den Grooten Raad
in het pale's viel de keizerin-weduwe in
onmacht.
T.-ai Trien wa- een zoon van prins Tsjoen,
broeder van de keizerin-weduwe Tse-TIi, en
werd door de hiai-te tot troon-op volger ge
kozen, toen liij nog maar 3 jaar oud «vos.
Na den dood mui den ouden keizer aan
vaardde TsC-Ili liet regentschap, dat zij zes
tien jaren voerde. Tse-IIi wordt- geschetst ais
een heeischzuchtig vrouwspersoon, dat. juist
den jeugdigen Ts,ui-Trien tot. tioonsopvolger
koos omdat hij 'n zwak kind was en vermoe
delijk spoedig zou sterven, Maar'Tsni Tsien
bewees dat ook hij de .spreekwoordelijke
Chineeselie taaiheid bezat. Ondanks zijn
zwak lichnani-ge-tel is hij na zware ziekten,
nog ver in dc dertig geworden. Toon hij
meerderjarig werd kwam hij z-Er. aan de
regeering, maar inderdaad bleef Tse-IIi den
scepter zwaaien. Van den beginne af trachtte
zij den wettelijkon troonsopvolger, 't. leven
zuur te maken. De keizerin besloot dat haar
neef z.on trouwen, maar de uitverkorene
van den jongen keizer, Tchcn Fei, vond geen
genade in de oogen van zijn tante, op wier
hevel hij huwde met een van haar 'dochters;
Telien Fei mocht slechts de tweede vrouw des
keizers worden. Na zijn huwelijk werd hij de
eigenlijke heerschar, maar de keizerin-we
duwe bleef de regeeringsmacht uitoefenen.
Mot de hulp van dé conservatieve ministers
en rijksgrooten wist zij do moderne horvor
mingen te bestrijden, die Tsai Tsien wilde
invoeren. Gedurende 9 jaar .hecrschte de
Maar alleen om te zien. Geen enkel goud
stuk werd opgezet.
Spencer beet zieh op de lippen.
„Rien no va plus
„Tiet moetknarste hij lusschen de tan
den.
„17 rood!" riep de croupier. Spencer
had gewonnen.
Wat bekommerde hij zieh om de men-
sohen welken hem omringden NietsZij wa
ren hem volkomen onveisehiüig
De croupier schoof hom zijn winst toe.
„Alles op 17 rood!" riep Spencer.
„Faitos vos jeuxDe croupier hield zieh
niet lang met vragen pp. Want dat het een
duel zou worden tnsschen de bank en dien
speler, dut, zeide hem zijn ondervinding.
„Rien ne va plus!"
liet halletje kwam -namnllen. Weder bleef
het staan op 17 rood.
Spencer had opnieuw gewonnen. Met
bravo's werd deze tijding door de menigte
begroet,
Ilij liet alles staan en won voor de dorde
maal.
Een serie van drie zeventienen. Dat was
iet,- ongehoords. Ifii moesL tneh ren echte
geluksvogel wezen! leder wilde hem zien,
hom aanraken, zooals men op de weide een
renpaard dat de overwinning heeft behaald,
of een jockey wil aanraken, om het geluk
eveneens deelachtig te worden.
Neuhoff pakte hem Hij den schouder. „Nu
uitscheidenMorgeit kunt u venier spelen.
Hij keek op. Neuhoff deiu.-de achteruit.
Wit.- dat het. gezicht van dien frisseheii
jongen man vim morgens? Het was liet
gezicht van een geest, waarin de oogen van
oude regentes met onbeperkte macht. Op
27-jarigen leeftijd koos dc keizer den ambte
naar Kang-Yc-Wei tot raadsman cn met
diens hulp braoht hij zijn hervormingsplannen
ten uitvoer: scholen werden opgericht, ver
ouderde instellingen opgeruimd en nieuwere
instituten werden geschapc-" .uilen wa
ren omgekeerd. Toen de keizer besloot de
Europeesche kleederdrncht in te voeren, brak
bijna een paleisrevolutie uit. De keizer had
driehonderd compléte Europeesche coAuums
laten komen waarmee hij de prinsen en de
mini.-tcrs in een nieuw pak wilde steken. Zij
werden bijeenge» en en op. last van den
keizer moesten allen zich de staart, die
't. achterhoofd van de oud-Chineezen sierde,
laten afsnijden en zich op zijn Europeesch
kleedcnhij niet-opvolging van dit keizerlijk
bevel zouden zij onthoofd worden. Het op
treden der keizerin-weduwe belette de uitvoe
ring van dit plannetje. Eindelijk had Tse-Hi
haar staatsgreep voltooid en alle regeermacht
weer aan zich getrokken. Zij verklaarde dat
de keizer ziek was en niet in staat om te
regeeren. Tsai Tsien werd gevangen gezet op
liet eiland In-Tai, dat behoort tot het uitge
strekte keizerlijke paleis te Peking.
Twee jaien later, in 1900, belegerden de
('hineczen dc Europeesche legaties, de z.g.
Boxeropstand was uitgebroken, een nationale
beweging togen het indringen der vreemde
lingen. Toen de troepen der Mogendheden
Tsien Tsin hadden ingenomen en op Pe
king aanrukten sloeg dc keizerin de schrik
om 't hart. Zij had in 't geheim de opstan
delingen gesteund, maar ziende dat de mo
gendheden haar de baas waren, vluchtte zij
uit Peking. De keizer werd als gijzelaar mee
gevoerd, zoo zij hem had achtergelaten, was
haar macht ten einde geweest. Maar voor
haar vertrek nam zij nog op wrecde wijze
wraak. Onder haar oogen en onder die des
keizers werd zijn eigenlijke vrouw, Tohen Fei,
in een put. geworpen en ondanks de smee
kingen van Tsai Tsien, levend begraven.
Toen de internationale troepen Peking ver
lieten, na hot dempen van het oproer, kwam
de keizerin terug, steeds den ongelukkigen
keizer meevoerend. Sedert genoot hij een be
trekkelijke vrijheid, hij mocht de audiënties
bijwonen, maar nam een lagere plaats in Jan
zijn sluwe cn heersclizuchtige tante. Tse Hi
vertrouwde hom echter niet en liet hem van
tijd tot tijd nog naar zijn gevangenis terug
brengen.
Uit het bovenvermelde telegram blijkt dat,
nu de dood zich over Tsai Tsien ontfermde,
reeds voor zijn opvolger is gezorgd. Prins
Tsjoen is tot regent benoemd en daarmee is
dus een eind gekomen aan de heerschappij
van Tse Ili, die op 't hooren van die tij
ding in zwijm viel. Klaarblijkelijk Heeft haar
tegenstander zijn maatregelen goed genomen
om do oude regentes van den troon te stooten
on er zelf op plaats te nemen.
een krankzinnige flikkerden. De jongeman,
die zoo plotseling geheel eranderd was, uitte
eenige onverstaanbare woorden.
„Eaites vos jeux
Hij wees slechts zonder te spreken. De
croupier begreep hem. Alles werd verdeeld
op 17 rood.
„Rien ne va plus!" Het wit. ivoren balle
tje vloog uit den cylinder, sprong heen en
weer en
„Zéro!" siste de croupier. Zijn hark streek
alles weg.
De bedienden, die reeds klaar stonden,
drongen door de menigte heen en droegen een
half beuustclooze weg.
Dc uitroepen van medelijden hadden luin
hoogste punt. overschreden. Niets dan een
dof gemompel deed zieh in de zaal hooren.
„Faites vos jeux!" klonk de uitnoodigen-
de stem van den croupier.
Den volgenden morgen werd Spencer ge
vonden tegen den muur van het kerkhof dor
naamloozen met een kogel in de borst. Een
briefje, rood gekleurd door zijn hartebloed,
lag naast hem. Daarop stond geschreven:
\,Mijn pas is valsch. Bloedverwanten be
zit ik niet."
I)at, was een aangename tijding voor den
oppasser met dc zorg van het kerkhof belast.
De zelfmoordenaar verd 's morgens heel in
de vroegte begraven en als no. 17 aange-
teekend op de lijst der naamloozen. En de
oppasser zette op het. bewuste plekje op den
muur hot zeventiende roode streepje.
