en.
r
52"* Jaargang.
[it miner bestaat all ERIE Halen
IgS
i I
Zondag 20 December 1908
No. 12879
Eerste Blad.
Of
•en,
HAAR TOEVLUCHT.
en,
i
i(l
K e nu i s z e
i err
mt
ZOON, 1
•eonig.
BUITENLAND
»ron
1°)
BIMENT.Am
x ®S
1
itnliiiCT,
Cl
-. enz,
fa
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze cotsrant vctscIiijat d ag e 1 ijks met uitzondering van Zon-en Feestdagen,
Prijs per kwaitaal: -oor o chic dam en VIaardingen £1 1 *>5 Franco
P post fl. 1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen,
Advertentiën /oor hot eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
jur aan liet bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No, 141 (hoek Korte Haven.)
4>
nweg.)
genres,
en ge-
n Uit
ren op i
igc en
OOItD-
gelezen, "'j
en ver- l'
i
telt.
elllng,
cillng.
BOROEMEESTEU EN WETU0UUE11S VAN
SCHIEDAM
Gezien art. 'ISbis der verordening ter
handhaving van de openbare orde en veilig
heid en op de straatpolitie
Verleenen bij deze dispensatie van het
verbod om «le straat te seliroltbcn voor
Dinsdag 22 en Woensdag 23 December a.s.
Schiedam, 19 December 1908.
Burgemeester en WHIiolulns mnrmnmt
AI. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Schiedam, 19 Der. 1908.
TURKIJE»
De houding van den Sultan.
Gisteren meldden wij, op gezag van lmi-
tenlandscho bladen, dal (ie sultan na hel
voorlezen van de troonrede, den eed op
de. grondwet hernieuwde, zij hut dan, dat
hij met uamvhoorbare slem fluisterde.
Maar Abdoel Ihutiid heeft geen fed in liet
parlement afgelegd. Volgens nunshvlingmi
uit Turkse he bron heeft deze eedskw 'sl ie
zich aldus toegedragen: Ue sultan weiger
de den forrnceien eed, daar hij ilczm dik
wijls genoeg op den Koran aflegde, o. a.
in't bijzijn van den sjeik-ul-lslani. Daarom
was besloten, dat na voorlezing der Troon
rede Abdoel Humid aan zijn al'gelegden eed
zou herinneren, maar de sultan zei ni-ts.
Door deze houding wordl de indruk geweld
dat de sultan zich tegenwoordig veel mach
tiger gevoelt, dan in den ivr&leii lijd na.
afkondiging der gromlwel.
Tc Konstaiuinopel wekte het verbazing
(lat de Iroonsopvolgcr lleschad effendi niet
bij de parlementsopening aanwezig was.
De sultan hoeft den groot-vizier zijn er
kentelijkheid betuigd voor de liew ezen hulde
on aan den secretaris van Yildis Kiosk zijn
voldoening over de inwijdingspleddigheid
der zitting van hel parlement, voor de orde
die er heerschte en de houding der bevol
king.
De dag vau eergisteren is in hel geheole
rijk met luister gevierd, alsof het een feesl
gold; van ordevers Loringen w'ordl niets ge
mold.
Roman naar het Duitsch
van
FRIEDRICH JACODSEN.
r
Ins,
laiden.
VRLES.J
illen wjf
ibel diaf
ip beide;
iovengeA
iedere
ioneerd.|
8 uur.'
e plaat-';
50 et.
vóorver**.
geus 10)
■lantsbef
,d,
igenaar.
SFELDf
Hel wig- was, midal hij Wahhui Inul vec
hten, regelrecht, naar den advocaat Hpc: bet'
gegaan.
De oude, ietwat afgeleefde advocaat, had
sedert jaren alle pioeessen in handen van
Hehvig's bank, zoodat hel wel voor de hand
au hebben gelegen, indien Uelnig zich on
middellijk tot dezen man zou hebben ge-
Wend, hoewel het trouwens bekend was, dat
bij zich slechts bij uilzondering met fmniliu-
aangelegenheden inliet.
Evenwel nam hij do door llehvig gegeven
opdracht gaarne aan.
Dat do medegedeelde feiten wildoende
zouden zijn om een scheiding .te bewerkstel
ligen scheen hem ontwijfelbaar zeker, op de
morphinpzucht sloeg hij weinig acid, maar
jfo kleptomania" moest toch in olk geval
Ion doorslag geven. Do dame zal zich zeker
tok een advocaat stellen?"
_oJa, ik zou haast- wol met zekerheid dur
ven zeggen, wicn zij zal kiezen."
Do oude man glimlachte ja natuurlijk
»U hebt me nu toch alle redenen opge
noemd, mijnheer I fel wig? Ik za! natuurlijk
rnd zoo discreet mogelijk zijn, maar het is
altijd goed als men nog oen slag om den
■arm houdt."
iiNcen, ik heb niets meer op (e goVon,
moot. u nog meer informaties hebben; ik
2al waarschijnlijk morgen uit. de stad gaan."
pVoor het oogenblik niet, mijnheer ltel-
Als een eigenaardige bijzonderheid van
den vrijheidseeest die onder de UUomn-
non hcerscht wordt gemold, dat er in het
parlement een tribune voor vrouwen zal
uangebrachl worden, maar, evenals ia hei
Lagerhuis het geval is, zal de Lribune van
een ijzeren nel werk worden voorzien.
Door bijna alle Euro peescha parlementen
is de opening van de Turksclm Kamer met
ingenomenheid begroet. Wij deelden reeds
mede, dat verschillende huitenlundsche ver-
legenwoonligingen aan het jongsto parle
ment haar gelukwenschen hebben aange
boden; wij kunnen daaraan nog toevoegen,
dat ook de president van (Je Servische
SkoepsjtLna, de firieksche Kamer en de bei-
do Frauscho Kamers, de Amerikaansche Se
naat en Belgische Kamerleden telegram
men van gclukvvcrisching aan de Tuiksche
Kamer hebben doen toekomen.
Het oordeel der b la. den.
De Ollomaausche bladen geven ellen
lange beschouwingen over den openings
dag. De troonrede wordt over het alge
meen koel besproken, maar sommige bla
den, o. a. de „Tamin", het orgaan der jong-
Tuirken, sparen geen critiek. liet blad aclil
de troonrede onvoldoende, en richt verwij
ten tot den grootvizier, liet parlement
wortft uilgenoodigd allereerst de kwesties
giet Oostenrijk en Bulgarije uil de wereld
te helpen, om de handen vrij te hebben voel
de regeling der binnenlandsche zaken.
In politieke, Set-Turkse lie kringen, le
Konslnnliriopel, vindt men, naar de „Voss.
Zlg." meldt, het gedeelte der troonrede
tegen Oostenrijk en Bulgarije omioodig
scherp, vooral omdat de Porte nog met
beide stalen in onderhandeling is. Alen zegi,
dal. de troonrede op hol iaatsle oogenblik
nog werd gewijzigd. De oorspronkelijke ia
verzoenenden geest geslehl, werd gewijzigd
door toedoen van Achmed l'iza, den be
kenden jottg-Turkenlcider en legenstander
van Ooslenrijk.
Deze Achmed Riza wordt vermoedelijk
voorziüer van liet parlemenl.
De Engelsclie en Ooste-nrijksche bladen
zijn eenstemmig in hun sympathie met den
aanvang van hot nieuwe bewind in Tur
kije. De troonrede wordl een handig ge
steld staatsstuk genoemd, waarin men liet
bewijs ziet, dat Turkije zoo spoedig mogelijk
de geschillen met Ooslenrijk en Bulgarije
wensclil uit den weg te ruimen.
Van de partijverhouding ill de Kamer is
bekend, dat 150 van 'do 250 leden belmoren
tot de jong-Turksclie partij. De meerder
heid behoort dus aan de bovendrijvende
partij, maar deze bevaL twee strooniiugcii,
de gematigde, de liberalen en de uitersten
de radicalen, liet kabinct-Kiamil bestaat
meeiendeeis uit leden der gematigde partij.
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau to bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag-en. Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen lot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
I voor de Redactie No. 123.
i voor de Administratie No. 103.
GEAIENG.DE MEDEDEEL1NGEN.
Engeland.
Het Ifongerliuis heeft gisteren in de wet.
op den B-urendag voor mijnwerkers nog
twee veranderingen van beteekenis ge
bracht. Vooreerst, dat zij niet op 1 Juli
19Ü9, maar 1 Juli 1910 in werking treedt;
verder, dat buiten den achhirigen werk
dag blijft de tijd van afdalen en opstijgen.
Gemeld woidl, dat het Lagerhuis zich
legen deze wijzigingen niet zal veizetteri.
21 dezer gaat het Booircrhuis uiteen; de
nieuwe zitting zal 16 Februari beginnen.
tot nog loc geen luchtschepen, de door de
ïiegu>nng imuaehocht® ballons waren voor
hel lener bestemd. De nieuwe aankoop van
luchtschepen bewijst dat de Duitsclie mili-
laiie lle-kundigeii de praktische bruik
baarheid van luchtballons in oorlogstijd er
kennen.
De ,.Nordd. Allg. Ztg" verklaart de door
de builenlamlsche pers verspreide geruch
ten, betreffende een aanstaande verloving
van prinses Victoria Louise, de 16-jarige
dochter van keizer Vilhelm, mot koning
Man nel van Portugal voor verdichtsels.
Frankrijk.
Het Assisenhof der Seine heeft gisteren
opnieuw vonnis gewezen tegen anti-milita
risten. Bij verstek worden Alarchal, gérant
van de „Guerre sociale" en Nérie, redac
teur, zoon van den senator van Wir, wegens
beleedigingen en laster jegens het leger,
ieder tot 1 jaar gevangenis en 30ÜU l'rs.
boete veroordeeld.
O o s t e n r ij k-II o n g a r ij o.
In den Oostenrijkschen Rijksraad werd
gisteren de beraadslaging over de inlijving
van Bosnië ■en llerzegowina voortgezet. Na
sluiting dor debatten werd de dringende
molie van Liechtenstein betreffende de be
krachtiging der inlijving door 2/3 van liet
parlement mot een meerderheid van 2/3
aangenomen.
De motie van, den Sloweenschon afge
vaardigde Susterschilz betreffende de aan
Bosnië en llerzegowina te schenken wanr-
borgen en grondwettelijke' vrijheden, werd
eveneens met een. meerderheid van twee
derden aangenomen.
Hot voorstel der socialisten 0111 aan de
twee provincies een grondwet te geven op
democratische» grondslag, werd niet aan
genomen; er ontbraken 15 stemmen
Het wetsontwerp betreffende de inlijving
werd naar een bijzondere commissie ver
wezen.
wig. Indien de dame outkeni moet er na
tuurlijk Bewijs worden gekweld trouwens
tot zekere hoogte ook als ze niet. ontkent.
AJaar Vermoedelijk zal 11 niet zoo lang weg
blijven?"
„Neen, natuurlijk slechts enkele dagen.
Afijn collega L, züoals u weel, ziek, zoodat
men mij niet lang zal kunnen missen."
Terwijl ze met een handdruk afscheid van
elkaar namen liet Sperber zijn blikken op
ILelwig's blinkenden trouwring vallen en
nauwelijks nog had Ilellwig het bureau ver
laten of reeds was de ring zijn vinger af
en in zijn vestjeszak verdwenen.
Ilelwig gevoelde, na zieh van dien knel
lenden hand te hebben bevrijd, bijna een
soort van moreele verlichting en lui her
ademde nog meer nadat hij Eva's mcrledee-
lhig op zijn schrijftafel had gevonden. Het
zou voor hem toch nog zeer pijnlijk zijn ge
weest haar onder de oogen te komen in het
bewustzijn, dat misschien reeds overmorgen
de postbode de stukken voor het ochtscHi-
diugsproees zou kunnen brengen. Nu had ze
zijn raad gevolgd en het veld geruimd cn nu
zouden vreemde, betaalde handen verder
bewerkstelligen, dat de los geworden of al
tijd eigenlijk los geweven band, geheel werd
doorgehakt.
Maar nu drongen zich andere zorgen bru
in,al op den voorgrond.
Indien vóór den hm toto van de maand
niet ongeveer hondenltwintigduizeud gulden
zou zijn verschaft, dan kon het heul ook
vrij wel onverschillig zijn of hol eclitsclici-
dingsproces met of zonder schandaal afliep,
dan zou hij immers in nog veel ellendiger
positie zijn geraakt en bovenal, 'dan zoïï hij
zijn betrekking moeten verliezen. AVant als
een bankdirecteur zich laat scheiden, dan
Dui ts ch 1 and.
Volgens den Berhiiischen correspondent
van de „Standard'' heeft het ministerie san
marine besloten 1 „luchtkruisei's" le bestel
len bij de Zeppelinsche liii'litscli«epsvverf te
Friedriehshafen. Deze ballons zullen dienen
0111 iit oorlogstijd Verkenningen te doen. Eik
dezer luchtschepen zal 12 tot 11.000 kub.
AL inhoud hebben, even groot dus als het
jongde luchtschip van Zeppelin. De bouw
/.al onder persoonlijke leiding van Zeppelin
geschieden, en de nieuwste verbeteringen
zullen aangebracht worden.
Elk luchtschip kost 1 inillioeu mark.
Twee worden te WilheLnidiavcn, twee te
Kiel gestationeerd. Tegelijk zal met den houw
van do drijvende ballonloodsen worden be
gonnen. Het ministerie van marine bezit
kan hij nog wel ccn genie blijven op het- ge
bied der financiën, maar als hij ongelukkig
aan de beurs speelt, dan bedenkt men zich
nog wel eens goed of men zoo iemand zijn
geld wel kun toe verft oinven.
En wat dien oom Rodeek betrof op dien
viel ook bijna niet le rekenen. De oude lieer
luid weli.-waar gold genoeg men schatte
hem ongeveer op een millioen -- en daar
llehlig als eenigc /ontl van een oenige /.lis-
ter, universeel erfgenaam zou zijn, zoo had de
oude majoor hem wel al vast een voorschot
kunnen geven. Maar hij hing vrecselijk aan
zijn gold en was volstrekt niet ingenomen
geweest met de keuze van de vrouw van
zijn neef. Dit waren twee machtige sloten op
de geldkist van den rijken zonderling.
In elk geval kon hij nog eens onderzoeken
hoe de zaken stonden en misschien" zou hij
nu de echtscheiding gunstig kunnen uitspe
len. Als zulk een oude brompot beleeft,
dat zijn voorspellingen uitkomen en wan
neer dan de betrokken persoon zich zeer1
deemoedig en onderdanig gul raagt, dan gaat
liet gewoonlijk als de raaf met zijn kaas in
zijn hek,
Ilelwig drukte tweemaal op de electri-
sche hel, een Ipoken voor Fritz Grote om to
verschijnen.
En Zijn Edele verscheen onmiddellijk
zonder ook maar in het minst op zijn glad
geschoren gelaat eenigo nieuwsgierigheid to
verraden,
„Grote," begon ITehvig, „ik vertrek mor
genochtend om zeven uur van het. Slottincr
station. Pak den kleinen handkoffer vol -
een tweede pak is niD noodig cn reken
er zelf op gereed le zijn. Ik bon gewend
mijn bedienden mee ie nemen."
„Tot uw dienst, mijnheer 1"
P e r z i
Hot Pe te rsbu resell o blad „Retsj" meldt,
dat door toedoen van do Russische legatie
te Teheran, zijn ooricspondenl uit Perziö
is verbannen. De re-roering beschuldigt hem
aan zijn blad le hebben geseind, dat de
Perzische troepen als revolutionairen ver
momd naar de provincie AserbeJdsjan. wa
ren gezonden om de vreemdelingen uit te
plunderen, de grensposten aan te vallen
en zoodoende een hisseJienkoinst van de
mogendheden uit te lokken'tegen Salar khan
en zijn volgelingen.
De sjah is ouder geleide van een groote
troep rui Iers gisteren naar het paleis van.
Ferraliand vertrokken, 15 K.At. oostelijk van
Teheran. Daar zal hij den winter door
brengen. Deze residentie is holer tegen aan
vallen te verdedigen dan Bngsjah en
men kan er in de lmurt jagen.
Te Petersburg is een buitengewoon ge
zantschap van den sjah aangekomen om in
Rusland een Lening te sluiten, voor het
voort/oUcn van dm strijd teven de revo
lutionairen. Tevens hoeft de sjah te ken
Hen gegeven dat de Russische brigade on
der kolonel Ljaehoff te zwak is, om do
in bijna alle sleden hcersclionde oproer-
Leweging le ondcrdiukken. Nieuwe troepen
zijn daarom noodig. Het is nog niet be
kend of Rusland den sjah opnieuw aan
geld en soldaten zal helpen.
Uit Pomlicherv wordt het plotseling o\er-
lijden (gemeld van den Hindoe-leider i'haue-
niotugun. In de stad zouden nnlu-ren /ijl»
uitgebroken; de inboorlingen zijn vail mea
ning dat Chaneinotigan vergiftigd is.
Corps diplom at! que.
Do diplomatieke verteirenvvooidiger van
Porlugal hij ons hof, de heer Lamprein,
begaf zich gistermiddag naar Parijs.
Personalia.
Gisteren hebben wij medegedeeld dat be
noemd \vas tol officier in de orde van Oran-
je-Nassau dr. S. J. van Roven, te Utrecht.
Deze Koninklijke onderscheiding is dr. v.
Rayon toegekend ter gelegenheid van zijn
gouden jubilé als doctor.
De jubilaris, in 1828 te Groningen ge
boren, promoveerde 26 Juli 1850 tot doc
tor in de wis- en natuurkunde te Groningen
en den 18cn December 1858 te Leiden tot
doctor in de geneeskunde. Later promo
veerde hij nog te Leipzig tot doctor in do
verloskunde en deed, te llellcvoetsluis wo
nende, het annvuHingsartsexamen in de chi
rurgie. In Alaart 1904 weid hij bij Konink
lijk besluit benoemd tol voorzitter der ho-
moeopatische phannacopie-comniissie.
Tweede Kamer Terklezing.
De afdcelingcn van het Alg. Ned. Werk-
lieden-Arerboncï te Ridderkerk, hebben rcecls
een voorloopige candidatcnlijsl opgemaakt.
Op die lijst komen voor do heeren N. G.
Brouwer Jr., J. Alussert, inr. AL AA F.
Treub cn Jac. AAtolleman.
De vrijz. centrale kies vereen iging te Leek
candideerde voorloopig voor de Tweede Ka
mer voor hot kiesdistrict Zuidliorn, de liee-
rcn Ue Alccster cn KL de Vries.
Z u i d-A f r i k a.
Ue nationale convenlie te Kaapstad, die
beraadslaagt over ren statenbond in Zuid-
Af rika, zou vamhmg tot II Januari uileen-
gaan.. Inlusschen zou een commissie uit
haar midden de gevallen bestuiten tot een
welsontwerp verwerken.
B r i t s c h-I n d i
Een iletfifinnent politic-agenten te La
hore drong «Lieren de lokalen van licL in-
landsehe blad „Do omwenteling" binnen.
Al het driikkersimitenaal, niiinu.--ci'ipten en
coirespondentie werd in beslag genomen.
Tn plaats van te \erdwijnen, nu mijnheer
llelwiiï niets meer te zeggen had, bleet' Groic
hij de deur aarzelen.
„AA'il je nog iets vragen?"
„Ja, mijnheer. Ik heb hier in Berlijn
een oude tante, die ziek is en nu zou 'k u
willen wagen of ik huur vuuaiond mocht
op/neken."
Ilelwig hoorde maar hall toe. „Een taido?
Ja, mij srm.ll. Ik dacht, dat je <rcen familie
hier had?"
„Alleen een oude tante, mijnheer."
„Goed. ALnur morgenochtend precies op
tijd hoor? Koe-t Pllito
De groote hond, een cadeau van Itenny
Eva, wa-> met den knecht, naar binnen ge
komen en liep tui woest en onrustig door
de kanier heen.
Grote draaide zich hij do deur nogmaals
om, „de hond zoekt mevrouw, die reeds
een paar uur geleden is weggegaan."
„Ja. mijn vrouw wil ireduretulo mijn reis
niet graag alleen in de villa achterblijven.
Ze heeft zoo lang haar intrek bij luuir
vriendin, mevrouw Scholium», genomen,
maar stellig zul ze den hond missen. Je
zou eigenlijk wel
„O ja zeker wel, mijnheel*. Ik kóm toch
bij dokter Seholinus voorbij, zoodat ik liet
dier heel goed kan brengen. Hebt u mis
schien nog een boodschap voor mevrouw?'
„Neen."
Hot antwoord, werd barscher gezegd dan
eigenlijk in llelwig's bedoeling had ge
legen, maar tenslotte deed het er toch ook
weinig toe; de nioiisehen zouden het toch
eens moeten \ornoinen.
Frit* Grote glimlachte bijna onmerkbaar;
hij lokte den hond mee en verliet tevreden
de kamer.
Zegelrecht op effecten.
Staatscourant no. 28 beval een Kon. be-
duit van den Ssten December 1903, hou
dende bepaling, van den dag, waarop de
wet van den 23sten Juli 1908, houdende
vcrliooging van het zegelrecht, van som
mige effecten, in werking zal treden.
Hierbij is bepaald, dat die wet in werking
zal treden op 1 Januari 1909.
Knyper— Lokman.
Er verluidt, dat de Kuyper-quaestie, waar
over ,,De Nederlander" reet en gaarne
schrijft, lot oplossing is gebracht: de heer
Heemskerk zou gouverneur-generaal wor
den. Alsdan kan, na voor de rechterzijde
gnnstigen afloop van de verkiezingen, dr.
Kuypcr plaats nemen op een open zetel,
zonder, om met den heer Van Dedcm te
sproke», liet geheele Kabinet uit elkaar le
jagen.
(„L. enV.")
Ilelwig zocht, verder in zijn papieren.
De geschiedenis met. den hond was eigenlijk
een symbolische handeling, liet dier behoor
de Eva toe, was atkonisiig win de familie
Seholinus, met het wegzenden wm den hond
werd dus eigenlijk de laatste verbinding
tusschen de eehtceiijHten verbroken.
Fritz. Grote had zijn kamertje in hot. on
derhuis; hij nam zijn lioiul mee en begon
allereerst het. bevel van zijn lieer voor mor
gen uit le voeren.
De kleine handkoffer, die voor korte reizen
was bestemd pakte hij zoigvuldig vol. Boor
den en manchetten, sigaren, reisboek
alles kreeg zijn juiste plaats; onderwijl sprak
hij met den hond, aan wiens vriendschap
hem blijkbaar veel gelegen was.
„Ja, ja, het is zoo veel beter, lat je
naar het vrouwtje «aai; je zou mét jo
scherpe tanden hier allerlei onheil kunnen
stichten. Nu zijn we nog goede vrienden
geef maar een pootje maar men kan toch
nooit weten
Pluto scheen zich niet veel aan Grote ge
legen te lalen liggen, zijn oogen zeiden
alleen: Zoolang jij jo plicht doel, z.al ik jo
geen kwaad deen, maar wee, als Ik lont
ruik."
Nit Fritz Grote deed zijn plicht.
Toen hij mot den koffer klaar was keek
hij op zijn horloge, liet, was juist acht uur
en haastig ging hij zich verkleeden voor
zijn bezoek.
(Wordt vervolgd.)
