62"* Jaargang.
Dinsdag 19 Januari 1909
No. 12901
HAAR TOEVLUCHT.
5°
BUITENLAND,
liiNNËNL AÜ)r"~
SCHIEDAMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt <1 a got ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
ri ,'W£U i!/oor Schiedam en Vlaardingen 1.25.Franco
per post li. 1.65.
Prijs per weck: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs dor Advertentiën: Van 16 regels D. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. "Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan bet Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor de Redactie No. 123.
voor de Administratie No. 103.
Schiedam, IS Jan. 1909.
RUSLAND.
D c p e r s o o u 1 ij k e r c g c c r i n g.
Alexander Goetsjkoff, de leider van de
Ootobristen, do sterke Centrumpartij in de
Poema, heeft in Petersburgsche bladen arti
kelen geschreven over do persoonlijke re gea
ring. De regeering gaat haar gang alsof er
geen Doema bestaat en de drang tot hervor
mingen op alle gebied die het parlement op
de regeering uitoefent, wordt door de laatste
volkomen genegeerd.
Onverschillig hoorcn de ministers de klach
ten aan over de misdadige hooge ambtenaren,
de regcering doet niet 'l minste om do onbe
trouwbare elementen door betere te vervan
gen. Het „Jieri. Tugebl." wijst erop dat
Goetsjkoff aan liet hoofd staat van de eigen
lijke rcgecringspartij en acht daarom Gorisj-
koff's verwijten aim minister Stolypin zeer
merkwaardig. Dit geldt vooral bet verwijt
dat het kabinet draalt met de hervormin
gen, terwijl toch de invoering daarvan in de
"eerste plaats van de Doema afhangt. Maar
Goetsjkoff is het toch in menig opzicht te
recht niet eens mot vele maatregelen van de
regcering. Nog dezer dagen heeft hij o. a.
met kracht aangedrongen op bestrafiing van
den beruchten oud-gouverneur van Moskou,
Beinbott, wetende dat zeer invloedrijke per
sonen doende zijn om dezen hooggcplaalsten
boosdoener nan de armen van do gerechtig
heid te onttrekken. Hij beeft Stolypin te
verstaan gegeven, dat de Doema geenszins
zal dulden, dat deze misdadiger ongestraft
blijft. Dit wordt voor minister Stolypin een
zeer moeilijk geval, daar liet Hof „verdienste
lijke" mannen als Beinbott gaarne de hand
boven liet hoofd houdt.
Stolypin zit bovendien in een moeilijk
parket wat de gouverneurs aangaat. De czaar
beschouwt deze als direct onder hem ge-
pluatstc ambtenaren, maar in do Doema
wordt Stolypin vcranlwoordelijk gestold voor
de misbruiken en gowcldinaairegelen dezer
herren. Zoo heeft Stolypin onlangs, op aan
dringen van de Ootobristen, liet Ontslag
van gouv.-gcncrnul Höiwhohnann van Mos
kou aan den czaar voorgesteld. Maar deze
wilde er niets van weten, omdat hij meent
aan do oplmngpolitiuk van de gouverneurs
de onderdrukking der revolutie en liet be
houd vim zijn troon te. danken te hebben.
Onthullingen.
Do onthulling over het verrand van een
der terroristen-leider», Azcff, is werkelijk ver
bluffend. Jarenlang heeft deze man bij de ter
roristen de rol van verrader gespeeld. Alle
terroristische aanslagen der laatste jaren
waren door dezen ukJokker van misdrijven be
raamd cu door zijn toedoen zijn vele terro
risten aan de galg of in Siberië gebracht.
Azcff had van de geheime politie mach
tiging gekregen alle mogelijke aanslagen op
Roman naar het Duitsch
van
FRIEDR1CII JACÜBSEN.
32)
„Ju, misschien toch wel. Maar zooals ge
weet ia er een bevel tot in hechtenisneming
tegen Ilclwig uitgevaardigd op giond vim
geldverduistering, muur aangezien bijvoor
beeld 'de Voreenigde Staten de lui wegens
dit misdrijf niet uitleveren zou hii onge
stoord in Noord-Ainerika kunnen verblij-
j yen en volgens geruchten moet hij dan ook
in New-York, Wallstrcet SI zijn intrek
hebben genomen Eigenlijk luid ik dit
wel niet mogen vertellen, wamde collega,
rtanr u hebt als curator het recht alles vtui
j de zaak tc weten on bovendien weet ik, dat
u van nvijn vertrouwelijke medeiTeeling geen
misbruik zal maken. Ik heb reeds ulle mnat-
togolen genomen om Ilelwig's uitlevering te
bewerken, Ik bel) natuurlijk de verdenking
v<m moord op den voorgrond moeion zetten,
tawr door hot vindon van hef testament hoeft
tuit vermoeden ook veel rasteren grond ge
kregen."
„En Frits Grote?" vroeg Waldau eenigs-
tsns angstig.
„Als getuige zou hij mij natuurlijk zeer
wdkoin zijn," antwoordde Schneider. „Maar
dit wezen schijnt spoorloos tc zijn vordive-
Bfint en in Berlijn tnsschcn een twee, rail-
Men mcnschcn zal hij wel al even moeilijk
f'ln °P te sporen als een naald in een hooi-
"erg« Misschien met behulp van de courant."
touw te zetten, behalve tc Petersburg, tegen
den czaar en de ministers. Men had "tot hem
gezegdMoskou kunt gii met den grond
gelijk maken De aanslag tegen Bogda-
nowits, gouverneur van Oefu, werd door den
terrorist Goisehoeni uitgevoerd, maar vooraf
stelde Azcff, die er natuurlijk alles van
wist, de politic ermee in kennis. Deze was
dan ook op haar post om Gemchoeni op hee-
lerdnad tc betrappen cn de op ziin hoofd
gestelde premie van ÏO'.OOO roebel te ver
dienen. Maar Gereclioeni pleegde den aan
slag vóór hot bepaalde uur, ondanks Azcff
er zich krachtig legen bad verzet. De poli
tie werd weer door hem gewaarschuwd dat
de aanslag had plaats gehad en de dader
naar Kieff was ontsnapt. Daar werd Ger-
schoeni gegrepen en naar Schlüsselburg ge
bracht. Uit die gevangenis ontsnapt, stierf
Gcrschoeni verleden iaar te Parijs.
Ook de vermoording van grootvorst Ser-
gius is door Azelf beraamd, in overleg met
do geheime politie, die alle samenzweerders
bij name kende, ook de dader Kalajeff. Toen
liet fatale uur naderde opperden enkele
naïeve speurders het plan om in te grijpen,
om aan het spelletje een eind te maken.
Maar van hoogcrluind kwam het bevel
„Niemand arrestceren Enkele uren later
werd de oom van den czaar door de bom
\an -Kalajeff in liet Kremlin gedood.
Deze en andere onthullingen z.ullen in de
Doema tc-r sprake komen.
Bakuj is de man die AzefPs verraad
aan 't licht bracht. Hij was eerst onder
chef van politic te Warschau, rnaar werd
door do gruwelen op gevangenen gepleegd,
zoo verbitterd, ook omdat ziin klachten on
beantwoord bleven, dat bij tot de terroris
ten overging.
In 1907 bracht Azeff een groot komplot
tonen den czaar uit. In April hoorde Bakaj,
dat de politie er alles van wist. Twaalf van
de voornaamste bentgenoot™ waren al ge
vangen genomen, toen Bakaj de vrienden
kon waarschuwen. Van die twaalf zijn er
drie tei' dood gebracht, en de overigen tot
levenslangen dwangarbeid veroordeeld. Zelf
word hii na een half jaar in de Pctcr-cn-
Puuhosting tc hebben doorgebracht, in bot
Noorden \«n Siberië gevangen gezet. Hij
wist te ontsnappen.
Beweerd wordt dat Azeff, die te Parijs
door het. bestuur der soc.-rcvolutiomiire partij
ter verantwoording is geroepen, zich schuil
houdt in 't Russische gezantschap aldaar.
Do c lioler a.
Te Petersburg is de cholera nog niet. ge
weken. Vrijdag en Zaterdag zijn GO nieuwe
gevallen voorgekomen, 9 lijders bezweken,
fn het gemeentelijke oude vrouwengesticht
werden in een paar uur tijds 34 verpleegden
door do cholera aangetast.
GEMENGDE MEDEDEEL1NGEN.
Dui tschl and.
Keizer Wilhelm heeft aan de weduwe van
„Niet door de courant," weerde Frank
haastig af.
„Waarom niet? Getuigen zoekt men toch
gewoonlijk langs dezen weg."
„Maar geen getuigen, die misschien meer
op het beklaagdenbankje thuis behoorden."
Hiermede was het onderhoud geëindigd;
de beide juristen namen tamelijk koe! af
scheid van elkaar.
Schneider had geen flauw vermoeden welk
een belangstelling Waldau voor deze zaak
had, maar wel was hem duidelijk gebleken,
dal hij niet aan Het wig's scluikl geloofde en
nu speet het hem, dat hij het adres van den
voortvluehfigen bankdirecteur had verraden."
Frank gevoelde zich inderdaad zeer ge
drukt door hetgeen hem daar nu was ter
oore gekomen, want hij moest erkennen,
dat llelwig's geld verduistering en vlucht
in een heel ander daglicht waren gestold nu
het testament was gevonden. En wanneer de
directeur eenmaal zou zijn achterhaald' en
verhoord dan wist niemand hoe de zaak
zou loopon.
Zou hot onder deze omstandigheden niet
in het belang vim Eva liggen, dat Ilelwig
op tijd zou worden gewaarschuwd, alvorens
hij in handen van de onverbiddelijke rechters
zou z.iin gevallen?
Een middel om zich zelf niet al te zeer
onbehoorlijk voor to komen was gevonden,
toen hij op hot idee kwam te bevelen, dat
men de uitspraak van het echtscheidingspro-
ces zou seinen naar New-York, Wnll-
sLreel 81. Dit bericht zou Ilelwig sneller
bereiken, dan andere offioicele epistels en
Ilelwig zou inzien, dat. men zijn verblijfplaats
kende cn zoodoende zou hij dus kunnen
vluchten.
don dichter Wildenbruch een telegram
gezonden, waarin hij zijn haitolijke deelname
uitspreekt. „Met het Duitsche volk," seinde
de keizer, „betreur ik liet heengaan van den
voortrefi'elijken man cn den door God bege
nadigden dichter, wiens levenswerk voor hot
nageslacht onvergetelijk zal zijn."
liet „Bcrl. Tagebl." deelt als curiosum
mede dat de overleden dichier een verre
bloedverwant van den keizer was.
Wildenbruch was nl. een achterkleinzoon
van koning Firiednich Wilhelm II van Prui
sen, wiens zoon Louis Ferdinand met de
linkerhand was gotrouwd met een burger
lijke vrouw. Uit dit huwelijk werd ecu zoon
geboren, die de vader van den schrijver is
geworden.
De inzameling door het kroonprinselijk
echtpaar gehouden voor de nabestaanden
van bij do ramp te Hamm omgekomen mijn
werkers, bedraagt totaal 300.000 mark.
Oostonrij k-H o n g a r ij o.
Keizer Frans Jozef heeft aan koningin
Helena liet grootkruis der Elisabeth-orde ver
leend. Deze orde is, evenals de ann de ko
ningin geschonken üuitscho Louise-orde,
een onderscheiding voor vrouwen die zich
voor hun zieke of gewonde mede-nienschen
verdienstelijk maakten.
Te Agram is het proces begonnen tegen
een 50-tal Serviërs, onderwijzers en geeste
lijken, die beklaagd worden van het deel
nemen aan de Groot-Servische beweging
die in Kroatië, Slavonic cn Bosnië een op
stand wil uitlokken. liet doel is afscheiding
van Oostenrijk en vereeniging «met Servië.
De propaganda zou zich uitstrekken over
het leger en men zou de soldaten van de
Oostenriiksch-IIongaarsche armee trachten
over te halen, niet op de Serviërs te schie
ten. Er werden Sokol-vereenigingcn gesticht,
welker leden met wapenen zouden voorzien
worden en die dan de groot-Servische militie
zouden vormen. Deze Sokol-vereenigingcn
stonden in betrekking tot een verecniging te
Belgrado, waardoor men zich ook in verbin
ding zou stellen met hot Servische hof. Voorts
zouden volgens de aanklacht een aantal offi
cieren uit Belgrado onder valsche namen
naar Kroatië en Bosnië zijn gezonden, om
aldaar de revolutionaire beweging voor te
bereiden. In 't begin van Februari wordt
deze zaak in liet openbaar -voor 't gerecht
behandeld.
Italië.
Nog altijd worden te Messina aardschok
ken waargenomen. Zaterdagochtend en
'a nachts storten daardoor enkele muren in.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Men schut dat er bij de groote ramp ook
300.000 paarden ziin omgekomen.
Vrijdagavond werd onder een puinhoop
te Messina een 70-jarige vrouw weggehaald
Frank Waldau had een moeilijken strijd
met zich zelve te strijden. Een oogenblik
stond bij op het punt Eva do zaak voor tc
leggen en zich aan haar beslissing te onder
werpen maar het volgende oogenblik verweet
bij zich zijn lafheid
Na lang heen en weer denken wist hij oen
overwinning op zich zelve te behalen en
eindelijk was hij tot het besluit gekomen, dat
het toch beter was Ilelwig de gelegenheid
te laten om zijn onschuld tc bewijzen dan
hem met de op hem rustende verdenking
verder door liet loven te laten gaan.
Dit eene had Frank zich vast voorgenomen
om zich, zoodra zich do mogelijkheid voor
deed, als verdediger van Ilelwig aan te bie
den. Misschien zou Ilelwig zijn aanbod af
wijzen, misschien ook zou hij wel gevoelen,
dat hij geen betere voorspraak zou kunnen
vinden.
Op de beurs tc New-York werd Oskar
Ilelwig plotseling gearresteerd. Hij had zijn
vlucht uit Berlijn precies zoo kunnen uit
voeren als hij van te voren bij zich zelf
luid overlegd. Over Oonstantinopol was hij
door de Boode Zee naar San Francisco cn
van daaruit met den trein naar New-York ge
reisd, liet was een weg, die gewoonlijk niet
door misdadigers werd gekozen, zoodat men
hem daar ook niet» dadelijk zocht. Maar in
New-York aangekomen las hij het. tegen hem
uitgevaardigd bevel tot. inhechtenisneming
cn daarnaast zijn portret, maar ilelwig ge
voelde zich te midden der Yankees, die een
ongelukkigcn misdadiger niet uitleveren en
con man met geld in den zak niet afstoo-
tcn, zoo zeker, dat hij alle voorzichtigheid
liet varen cn zelfs onder zijn eigen naam
optrad.
die nog leefde, maar zij was zoo uitgeput,
dat zij niet meer spreken kon. Aanstonds
werd zij naar liet ziekenhuis gebracht, waar
de dokters 'hoop given haai- te kunnen
redden.
Voor liet vinden van overlevenden zijn
thans premies uitgeloofd.
Aan levensmiddelen worden dagelijks
G-f.OOO porties uitgedeeld.
Te Reggio laat de hulpverleening echter
nog veel te wenschcn over. Er is niet ge
noeg voedsel en er is groot gebrek aan
kinderkleercn.
Over de wonderbaarlijke redding van drie
loveudbcgravcnen te Mcsrina wordt nog het
volgende gemeldVrijdagmorgen om 8 uur
verscheen bij een militaire wachtpost een
13-jarige knaap die geheel naakt aas en uit
verscheidene wonden bloedde. Francesco Mi-
nisrale. zoo heette de jongen, riep de sol
daten toe: „Bedt mjju zinder»!" Men wilde
Item eerst eten geven, maar hij drong aan
eerst zijn zusters te redden. Een soldaat
sloeg hem een ja» om lijf en de knaap wees
de redders den weg naar een puinhoop bij
de Apostelkerk, waarin een kleine opening
was. Onderweg had de knaap verteld dat zij
met hun drieën, hii en ziin zusters Ginvan-
nina cn Natalina door den vloer der slaap
kamer in den kelder waren terechtgekomen
en al dien tijd, 18 lange dagen, niets an
ders dan uien en wijn, die zij daar vonden,
nuttigden.
De hoop op redding verdween weldra bij
de arme kinderen, maar de wakkere knaap
zag op een goeden morgen een lichtstraal in
zijn gevangenis doordringen. Dag aan dag
werkte hii nu hard om de steenenmuur te
doorgraven, totdal hij zicli door een nauwen
gang naar huilen kon werken.
Soldaten on officieren arbeidden wat zij
kondon om de beide incisies te voorschijn
te brengen, hetgeen dan ook gelukte. De 19
en 20 jaren oude meisjes worden aanboord
van do stoomboot „Savoia" verpleegd. De
moeder van de drie geredde kinderen is bij
de ramp gedood. Hun vader bevindt zich
in Amerika.
Gistermiddag had tc Genua do uitvaart
van generaal Stefano Uanzio plaat-s. In den
stoet die begeleid werd door troepen, gingen
de leden der familie Garibaldi, de ver
tegenwoordigers van de regcering, senatoren,
afgevaardigden, stadso verheden. Garibaldi-
veteranen. Een groote menigte was op de
been. Afgevaardigden van werkliedcn-vercoiü-
gingen droegen de lijkkist tot bet kerkhof
Stngliono. Op het Verdi-ploin werden rede-
voorineen gehouden, Muziekkorpsen die on
derweg Ircurutarschon speelden, voordon aan
de groeve de Garibaldi-hymne uit. Ook aan
liet graf werden lijkixxlcn uitgesproken.
F o r t u g a 3.
De gouverneur van Angola beval een co
lonne uil de intaxkelip troepen, de negers
Men nam ook inderdaad heel weinig noti
tie van hem. Daar hij dc Engelschc taal
volkomen machtig was cn van voldoende
geld was voorzien, gaf hij zich weer aan zijn
oud beroep over en begon te speeuleeven
aan dc Beurs, Met wat, geluk en toeval zou
hij misschien spoedig een rijk man kunnen
zijn, en dan -
Ja, dan zou hij de kleine Inciting, zooals
hij het voor zich zelf noemde, met rente
mm de Bank terugbetalen. Niemand zou
hem mogen kunnen verwijten, dat liij een
gewone bandiet was geweest.
En Eva?
Zelden - maar zeer zeker nooit in de
drukke daguren, evenwel soms in de stille
avonduren, doemde bet beeld dezer vrouw
\oor zijn geest, op; zij bad toch eens hem
geheel cn nl toebehoord en maar dan
sloeg hij met dc hand door de hiölrë als om
deze gedachten tc verdrijven en nam ten
slotte zijn toevlucht tot do whisky soda, om
zich daarna geheel aan zijn gepeins over tc
geven.
Niemand zou hebben kunnen raden waar
aan hij in zulke eenzame uren dacht, maar
niemand echter zag hem ooit in deze stem
ming, daar hij zich van alles en van ieder
terugtrok, wat niet onmiddellijk met zijn be
roep verhand hield.
Hel peinzen en somber nadenken namen
hem steeds meer in beslag, ook soms zelfs
wanneer zijn geest helder had moeten zijn.
En nu begon het ongeluk voor hem. Hij
speculeerde zonder nadenken, ja tenslotte
toen iiij zng dat het verkeerd ging, gooide
hij in razende wanhoop mot. dc dwaaste
sommen om en toon hij dan eindelijk mid
den in het beursgewoel in naam der politie
te Linda to gaan tuchtigen, die een militai
ren post. aanvielen, waarbij één officier en 5
inlandsclie soldaten gedood worden.
B a i k a n-S t a t o n.
In de Turksche Kamer werd Zaterdag
een heftige discussie gehouden over de
vraag welke maatregelen genomen moesten
worden tegen dc gevluchte ministers en
hooge ambtenaren van het oude régime.
Zooaio men weet zijn de ministers Selim
Melhamó en Izzet-pasja naar het buiten
land gevlucht.
Het Servische kabinet-AYelimirowitsj is
afgetreden. Alen meent dat "het kabinet ge
deeltelijk vernieuwd zal worden, maar de
bekende Miiowanowiis blijft minister van
buitenlamlsche zaken.
Dc Oostonrij ksche gezant Forgach heeft
bij de Servische regeering een protest inge
diend omdat de op Servisch gebied liggende
peiler van dc brug over de Save met dyna
miet is gevuld, hetgeen een .schending van
het volkenrecht is. In regcoringskringen te
Belgrado tracht men de handelwijze van hot
legerbestuur te billijken door te verklaren
dat men voorbereid wil zijn op een inval
van Oostenrijksche troepen.
Keizer Frans Joz.ef en koning Poter heb
ben eikaar bij gelegenheid van het Katho
lieke en van het Rus-ischo nieuwjaar tele
grammen met. gelukwensch gezonden. Alen
ziet. hierin de eerste stap tot de Servisch-
Oo.-tenriiksche toenadering
Vereenigde Staten.
In de hoedenindustrio te New-York is
een groot arbeidsconflict, ontstaan, omdat de
fabrikanten weigerden de werklieden toe te
staan op de door hen vervaardigde goederen
een etiket van de vakvereeniging te plaatsen.
15.000 man legden het werk neer.
Bij dc gerechtshoven zijn verzoekschriften
ingediend, die schijnen aan te duiden,
dat. de regeering een vervolging wegens las
ter heeft ingesteld tegen de .New-York
World" en dc „Indianapolis News", wegens
daarin onlangs verschonen artikelen, waarin
gezinspeeld weid op corruptie gepleegd door,
of met behulp van de regcering, in verband
met den aankoop van het Panama-kanaal.
China.
De regent Tsjing heeft aan dc Britsche
en Ameriknansche gezanten verzekerd, dat,
hot ontslag van Yoeau Sii Ivai volstrekt
geen verandering van de Chineesehe staat
kunde medebrengt.
Tan. het Uof,
H. M. de Koningin en Z. K, II de Prins,
zoomede II. M. de Koningin-AIoeder waren
werd gearresteerd, had hij om zoo te zeggen
juist zijn zaken afgedaan en had hij er
dus alles op zulk een treurige manier door
gebracht. Aten vertelde hem natuurlijk op
welke gronden zijn arrestatie geschiedde, nd.
wegens een moord, waarvan men hem ver
dacht. Met een zwijgend hoofdknikken nam
hij deze modedeeling op cn op do vraag of
hij iets tegen deze beschuldiging had in te
brongen antwoordde hij, dat bij wel in Ber
lijn aan de rechtens tekst en uitleg wilde
geven.
I lij mankte den indruk van een door lood
gebroken man, maar evenzeer kon de/o ge
latenheid het gevolg zijn van het feit, dm
liij juist op dezen dag dc rota van zijn geld
had verloren.
Onder geleide van een politie-agom. werd
bij met 'de eerste stoomboot, naar Hamburg
vervoerd en daar zijn oppasser uit vrees,
dat hij eon poging tot- zelfmoord zou willen
doen, geen oogenblik van zijn zijde week,
deelden ze ook samen een kajuit, tweede
klasse, waar ze ook met hun beide de maal
tijden gebruikten. De oppasser vertelde later
liever een krankzinnige te willen vervoeren,
dan deze blceke, zwijgende man, die gedu
rende den geheelen tocht geen enkel woord
had gesproken cn alle tot. hem gerichte vra
gen slechts met een ongeduldige afwerende
hoofdbeweging beantwoordde. In Hamburg
werd Ilelwig aan twee Beriijncr rechercheurs
overgeleverd, die hem uiterst beleefd behan
delden, hem niet boeiden, maar hom alleen
door hol toonen van een pnnr pistolen hom
duidelijk te kennen gaven, dat elke poging
tot ontvluchten te vergeefs zou zijn.
(Wordt vervolgd.}
