02w laargang.
"oensdag 17 Februari 1909
No. 12926
Geheimzinnig verleden,
Kennisgeving.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ÜCHIEDAMSCHE 1 lOURANT.
Deze courant verscihijnt d a g e 1 ij k. s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en VI a ar din gen ft 1/25. Franco'
per post 11.1.65.
Prijs per week: Voor Schiedam: en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Ad ver ten tien voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een
uur aan het bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Ilaven No. 141 (hoek Korte Haven.)
Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per rege). Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën hij abonnement op voordeelige voorwaarden, i'arieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
m f voor de Redactie No. 123.
Interc. Telefoon voor de Administratie No. 103.
AKBKISrEKSTËIXEX.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN
Schiedam,
roepen op gegadigden naar 38 stukjes
grond, bestemd voor arbeidersluinen, groot
van 900 tot 1200 AI2, tegen oen hum-prijs
van 'f4 per jaar.
De stukjes grond zijn gelogen builen dm
Franke!andschen dijk, tusschen de Oude
en de Nieuwe Spui haven.
Da voorwaarden van verhuring zijn:
de verplichting tot:
lo. het zelf bewerken, met geen andere
hulp dan van huisgenooten;
2o. het behoorlijk: onderhouden van den
tuin;
3o. hot niet bearbeiden op Zondag of
algemeen erkende Christelijke feestdagen,
tenzij in gevallen, dat het noodzakelijk is,
en met, vooraf te vragen, vergunning van
den plantsoenopzichtcr.
Verboden is Vogels Ie vangen of te jagen,
terwijl zonder vergunning van Burgemees
ter en Weihouders:
lo. goca loodsen of hokken mogen ge
plaatst worden;
2o. geen vee of pluimgedierte mag ge
houden worden; en
3o. geen ingravingen mogen gemaakt wor
den in do wegen of de taluds.
Do inschrijvingen, waarover zoonoodig hij
loting wordt beslist, worden ingewacht vóór
18 Februari as., 's middags 12 uur.
De verhuring geschiedt aanvankelijk voor
een jaar, terwijl huur vernieuwing wordt
toegestaan, wanneer de verklaring daar
toe vóór Scplcmhor is ingekomen.
De 'Gemeente behoudt zich liet recht
voor, om don grond tusschentijds, legen
billijke schadevergoeding, weer terug te
nemen.
Schiedam, G Februari 1909.
Burgemeester cnWelhouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Schiedam, 1G Februari 1909.
TURKIJE.
Uit hetgeen tot dusverre is bekend ge
worden omtrent de voorvallen, die de laat
ste dagen, in Turkije lieeben plaats gehad,
blijkt één ding bijzonder duidelijk: De jong-
inrlcen hebben weder eens een glansrijke
overwinning behaald.
Opnieuw heeft ue sultan hel hoofd voor
deze partij, die sinds Juli d. v. j. in Tur
kije de lakens uitdeelt, het hoofd gebogen.
Zij wilde Ivianiil Pasja's ontslag: Abdoel
llamirl gehoorzaamde zonder vod, tegen
stribbelen. Zij wilde een terugkeer aan
heit bewind van de beide door Rianiil Pasja
Roman naar het Duitsch
van
GEORG 1IARTW1G.
19)
alk s zou zoggen, dat dit zulk een bizon-
oor mooie werkkring voor n was, dat ik
absoluut niet begrijp, waarom u hem bobt
opgegeven," flapte Elisabeth er nu h.uo-
hg uit.
iien blos gleed over higcborg's gelaat.
»Uch ja, uwe hoogheid, er kunnen Lijden
komen/ sprak ze ernstig, „dat men niet op
on ingeslagen weg voort kan gaan, dat
<"en een anderen moet inslaan om niet op
Mn verkeerd pad te geraken."
„Maar is bot dan zeker, dat men niet
^oer een verkeerden weg inslaat?"
jiHoc bedoelt, u dat?"
üOch zoo in t algemeen. Tk heb altijd gc-
10°rd, dat de menschen en juist do door <le
bet nicest bevoorrechte menschen,
'kwijls weifelen en verkeerd gaan, maar
or zullen misschien wel uitzonderingen zijn.
1 w, daar -zijn we reeds aan ons doel
'u 0,1 oogenblik later schreed Elisabeth lang
zaam van bet eene bedje naar het andere,
lekkers en speelgoed nitdeclende en
ongzamerlinnd begon ze zich naluiirlijker mi
oner te gevoelen cn onmiddellijk had zo
Ru door haar betoonde sympathie alle harten
gowonncn, waarna ze met een oprecht gc-
•ueeiid „ik kom heel gaarne spoedig eens
''MG' liet gebouw verliet.
ontslagen ministers van Oorlog en Marine.
Een hunner, ltiza Pasja, werd met deze
beide ]>orteTeuildes belast.
Eindelijk zagen de jong-Turken gaarne
den oud-min Eter van. Binnenlandscbe Za
ken, TJunein Ililmi Pasja in Kiamiil's plaats
tot grootvizior benoemd. De wil der jong-
Tui-ken was ook hier wet voor den sultan.
Do uiterst bekwame staatsman werd. in
derdaad mot hot ambt van grootvizier, te
vens minister van Binnemlandsche Zaken,
belast.
Alen ziet, over de geheele linie hebben
de jong-Turken ceil schil tierende overwin
ning behaald, lo moer, waar de overige
ministers in hot nieuwe Kabinet opgeno
men, voor liet allergrootste gedeelte ver
klaarde, min hangers der jong-Turksche
richting zijn.
De Matin"-correaponden t lo Constanti-
nopel heeft den afgetreden grootvizier Kia-
mdl Pasja geïnitorviewd. l>oze was, zooals
trouwens ook bleek uit het feit, dat do
sultan hom driemaal moest manen tot af
gifte van het grootvizierszegek iveinig ge
sticht ovor 'dan loop van zaken. (Mei het
ontslaan van do nrinistors van. Oorlog en
Marine, beweert hij, had hij slechts gehoor
gegeven aan gebiedende oisohen. Alet die
daad had hij, z. i., geenszins inconstitu
tioneel gehandeld. Daarentegen liad volgens
zijn inoening, de Kamer in strijd met de
grondwet gehandeld, door hem. omver te
worpen, voordat hem de gelegenheid was
gelaten .iets ie zijner verdediging in, liet
Parlement in hel. midden te brengen.
Hij moet voornemens zijn, zicht nu in.
een manifest aan liet volk te (verdedigen,
wolk manifest hij vermoedelijk Woensdag
a.s. zal publiceeren.
Kiaurü geloofdei niet, dat hot volk het
jong-Turfescho comité in diens actio togen
hom steunen zal, vooral niet, wanneer alle
feiten, die tot de crisis hebben geleid, be
kend zijn en de gemoederen eenigszins tot
kalmte zullen zijn gekomen.
Naar hot heel, is men in do Duitsche
in 0ostonrijksehe kringen van do Turk-
schc hoofdstad zeer voldaan over do ver
andering in liet grootviziraat.
De jong-Turksche Knnieri'raot.io heel aan
do „Times" hot volgende telegram gezon
den: Waar Rianiil Pasja ons door zijn in-
mnsLitutiouc»! optreden in de noodzake
lijkheid had gebracht, hom omver te wor
pen, hechten wij er bijzónder aan mot ba-
dor stommen voor de openbare incoming in
Engeland to verkondigen, dat, wie ook de
grootvizier van morgen zijn zal, deze onze
oprecht Tingckchgezinde politiek zal moe
ten volgen en verder ontwikkelen, con
form aan do unanieme wensclien van ,dc
Olknnaansche natie, overtuigd als wij zijn,
dat do traditionoelc voor ons zoo kostbare
vriendschap van Engeland voor ons land,
zich niet tol enkele personen richt, mam-
lot bet geheele Ottomnansdie volk.
Wij houden ons overtuigd, dat onze ra-
goering ten allen tijde (en volle p,al kun-
,,Zoo %e!o noemde gezichten plotseling
tegenover me, brengen me altijd iets in
den war," fluisterde Elisabeth toen ze weer
naast Inge in het rijtuig was gezeten. „Vindt
u ook niet? Of hebt u daarvan nooit List
gehad?"
„Als kind moot ik altijd iicol wild met
mijn broers zijn geweest."
„Ts het mogelijkU wild? Wal doen
uw broers tegenwoordig?"
„Zo zijn alle gestorven, uwe hoogheid.
Ik ben de laatste ITellmar als mijn vader
eens A'oor altijd zijn ongen zal hebben ge
sloten."
„Allen gestorven? Dat. is wel al heel
droevig."
„De dood is toch nog lang niet- het aller
ergste, uw hoogheid," zeidc Ingeborg somber.
„Vindt u niet? maar dan is toch alles
onherroepelijk afgcioopen."
„Juist daarom schijnt hij mij niet zoo
erg toe."
„Wat vindt u dan hot treurigste?"
„Zonder hoop voort te loven."
„Maar lieve gravin, zou u dan zonder
eenigen vrees den dood tegemoet gaan?"
„Ja volmaakt rustig, uwe hoogheid het
moet heerlijk zijn te rusten bij hen die ons
lief zijn
„Hebt u dun zooveel van hem gebon
den ik bedoel van dien Rewall," kon
Elisabeth niet nalaten ie vragen, niettegen
staande de Waarschuwing van haar man.
Even schrok Inge van deze vraag, maar
daarna kon zo uiterlijk kalm antwoorden
„Of ik van hem heb gehouden? met heel
mijn ziel, niet heel mijn hart en toch zijn
ncn vertrouwen op de sympathieën van de
groOito bevriende natie Engeland, w. g De
Kamerfractie voor Eenheid cn Vooruitgang,
Nogmaals, welke veranderingen in do toe
komst, wellicht in do naaste, ook mogen
plaats grijpen, voor het oogonblik heeft ,dc
jong-Turicscho partij het weder op ghrns-
rijke wijze van de reactie gewonnen.
GEMENGDE AfEDEDEELïNGEN.
Frankrijk.
De „Patrio" publiceert den tekst van de
aanklacht 13 dezer, door Gregori, den bedrij
ver van den aanslag op Dreyfus, ingediend,
volgens welke mevrouw Steinheii wordt be
schuldigd hetzij met opzet, hetzij door on
voorzichtigheid, den dood van Felix Faure
te hebben veroorzaakt.
Spanje.
De koning is Zondag weer van Villa
Vieiosa vertrokken.
Oostenrjjk.
De hoillooze rassenhaat tusschen Duig
schors en Tsjechen te Praag is helaas ook
al overgeslagen op de schooljeugd. Herhaal
delijk reeds is het in den jongsterv tijd voor
gekomen, dat Duitsche kinderen op straat,
uitsluitend' omdat zij behoorden tot het te
Praag diep gelmte ras, werden geslagen en
mishandeld, en thans wordt weder liericht,
dat twee kleine Duitsche arifetocraatjes, prins
Karl Rohan en graaf Eranz Ilartwig, die
met hun gouverneur een wandeling door
Prang maakten en met elkander Duitsch
spraken, door Tsjechische bengels op straat
mishandeld werden. Of het aantal dier ben
gels zoo groot was, <lat de gouverneur mach
teloos tegenover hen stond, wordt in het be
richt niet vermeld, wol. dat do jeugdige boos-
doeners zich ijlings uit de. voeten hadden
gemaakt.
Een speciale koerier uit Konstantinopel
bracht Zaterdag aan liet ministerie van bui-
tenlandsche Zaken te Wee non het Oosten-
iijb«ch-Turk?chc protocol mot de door Tur
kije verzochte wijzigingen. liet üostcn-
rijksch-TTongaarscho antwoord zal beden
naar Konstantinopel worden verzonden. De
punten van verschil zijn van zóó geringe
betreken is, dat er gegronde hoop beslaat up
een spoedige definitieve overeenstemming.
Duitschland.
Uit Santiago do Chile is bericht' Ont
valleen. dal Bcckert. bekend heeft, den Ohi-
Ieenselmn portier te hebben gedood. Hij ver
klaarde uit noodweer te hebben gehandeld.
Rusland.
Zondag drongen ongeveer 200 samen
zweerders, hoofdzakelijk Kaukasiërs, den
tuin binnen, waar de gouverneur van de
Perzische stad Rcscht zich bevond, en
we van elkaar gegaan - is hij van mij weg
gegaan en onze wegen zullen voortaan uit
een blijven loopen."
„Leeft liij dan nog?" vroeg Elisabeth
met belangstelling.
„Ik heb althans niet vernomen, dat. hij
gestorven is, maar ik bon overtuigd, dat
liet voor Harry Rewall een weldaad zou zijn
geweest, indien hij door mijns vaders hand
zou zijn gedood."
liet was haar onmogelijk verder op dit
onderwerp door te gaan, daar heel het. door
gestane lood weer pijnlijk scherp in haar
ontwaakte, maar Elisabeth Christine, die
nog te weinig menschcnkemiis bezat om
achter dc -ehijnbare onverschilligheid een
groolo hartverscheurende ontroering te zien,
dacht bij zich zolf: „,1a, juffrouw von Tlet-
terabacli heeft toch inderdaad gelijk gehad,
ze heeft geen gevoel, ze is alleen maar mooi.
Indien zo dien man werkelijk had liefgehad
dan zou ze niet kunnen wenschen, dat haar
vader hom had neergeschoten I" Alaar haar
kinderlijke nieuwsgierigheid deed haar toch
verder vragen, tic. gelegenheid was 1c gun
stig. „Is liet dan waar, gravin Ilellmav, dat
die Rewall zoo'n aartsslcohlc cn wreede moe
der heeft gehad? Een vrouw, die do vrcese-
lijkste misdaad heeft, begaan voor hem?"
„Tiet. is waar, uw hoogheid."
„Dan zal u zeker toch ook al daarom ge
weigerd hebben tot deze familie te behoorSn
en tenminste om in zulk een geheimzinnig
ongemocdelijk buis te trekken. Tk zou ten
minste niet gaarne een dag in dat huis wil
len doorbrengen."
„Ik evenwel zonder voorbehoud mijn ge-
wierpen een bom naar hem, waardoor dc gou
verneur en cenige personen, die zich in zijg
gezelschap bevonden, gedood werdendaar
op keerden de samenzweerders naar de stad
terug, vernielden het gouvernementsgebouw,
het post- en telegraafkantoor en het paleis
\an justitie door middel van handgranaten,
maakten zich meester van het arsenaal en
liet geschut. De revolutionnairen beloofden
den Ruasischen consul, het leven en den
eigendom der Russische onderdanen en der
vreedzame inwoners der stad te zullen ont
zien.
Het „Berliner Tageblatt" bevatte een sen-
satieborickt volgens 't welk tegen den beken
den Ruasischen staatsman, graaf Witte, "en
aanklacht wegens hoogverraad is ingediend.
Sedert 12 dezer moet de rechtbank zich met
deze zaak bezighouden.
Na de proclamatie van de Grondwet,
schrijft het blad, dat zijn bericht onder liet
noodige voorbehoud wenscht te zien aan
vaard, was de werkliedenpartij te Petersburg
bijna almachtig en Alinister-presklent Witte
trad in verbinding mot die partij om te trach
ten tot een compromis te komen, waardoor
Witte in staat zou zijn om zijn financieele
plannen ten uitvoer te brengen.
De onderhandelingen gingen met groMo
moeilijkheden gepaard. Niettemin scheen het
tot een overeenkomst te zullen komen, toen
onverwacht, dc reactionair Doernowo liet be
wind aanvaardde. De werkliedenpartij be
schuldigde toen AVittc, dat hij zich aan on
trouw had schuldig gemaakt. Witte verloor
meer en meer terrein, totdat hij ten siorte
genoodzaakt was zijn portefeuille neer te
leggen.
Toen dc relaties tusschen Azcff en Witte
bekend werden, beschuldigden de reaction-
nairen laatstgenoemde ook, dat hij betrek
kingen met de revolutionnairen had onder
houden en dezen belangrijke concessies had
gedaan.
Dc meening vond dermate ingang, dat 6
Febr. 1.1. de regeering bereid was den oud
premier te laten arresteeren. Deze werd in
tijds gewaarschuwd door invloedrijke vrien
den en trad in onderhandelingen niet de
regeering.
Evenwel de zaak was daarmede niet uit.
Alet toestemming van den czaar en die der
regeering werd een geheime politieke recht
bank gevormd, voor welke Witte werd ge
daagd cn die hem oplegde binnen drie dagen
te bewijzen, het bewijs moest docr feiten
worden gestaafd, dat hij onschuldig was,
d. w. z. dat hij slechts in het belang van
den Slaat met. dc revolutionnairen in onder
handeling was getreden en dat hij hen niet
op cenige wijze had gesteund.
12, 13 en 14 Febr. moeten de terechtzit
tingen hebben plaats gehad, waarbij eenieo
leden van den Rijksraad, de grootvorsten,
Stolypin, Ivokofzoff en tal van andere
hooge ambtenaren tegenwoordig zouden zijn
geweest. Alen had uitgebreide maatregelen
getroffen om te verhinderen, dat van het
heele leven," hernam Ingeborg, zonder dat
ook maar iete aan haar verried hoe pijnlijk
liet gesprok voor haar begon tc worden.
„Alen zegt evenwel toch altijd, dat onge
wroken misdaden iemand geen rust laten,'
wierp Elisabetli aarzelend or tegen in.
„De kwelgeesten, die ons angstig maken
wonen in ons binnenste; voor uie welke bui
ten ons staan behoeven we geen angst, te
hebben."
Eli-vbotli Christine schudde het hoofd
cn verst veel later brak de tijd aan, dat
ook zij de waarheid dezer woorden aevoeklc
HOOFDSTUK VIII.
In den slottuin, onder prachtig bloeiende
linden, zat de groothertogin mot haar ge
volg om de theetafel geschaard, terwijl naast
haar een plaats was opengelaten.
Woldra ochtc-r werden schreden op het
terras hoorbaar, die steeds meer naderbij
kwamen.
„de hebt toch niet op mij gewacht, mijn
hoste Elisabeth?" vroeg de groothertog, tor-
wijl hij naast, haar plaats nam en met oen
handbeweging ook de anderen hun plaatsen
deed hernemen.
Alet kloppend hart moest Elisabeth Chris
tine aanzien met welk een bewonderende
blik de hertog Inge ITellmar vereerde, toen
deze hom de thee aanbood.
„Vind je het, niet wat benauwd hier onder
dc boom. Elisabeth?" cn zich daarna tot
zijn adjudant, richtend„Griesheim, ik bob
boven laten liggen, wat u me straks hebt
laten zien."
„Ik zal liet onmiddellijk halen, uw hoog-
i,„m
oen cn ander iets zou uitlekken en dat het
groote publiek kennis zou krijgen van het
proces, wanneer het Witte mocht gelukken
zijn onschuld te bewijzen.
Marokko.
liet schijnt in Alarokko maar niet rustij
te kunnen worden. liet is den Fransehei
gelukt de oproerige stammen te dwinget
het door hun bezette gebied te respecteeren
maar nu beginnen de strijdlustige Aloorei
met de Spanjaarden. In het kamp vai
Cabo Agna werd nl. een Spaansehe wacht
post door' Alarokkanen overvallen en It
wond. De Spanjaarden lieten er geen gra
over groeien, maar zonden onmiddellijk ee
militaire expeditie naar het Aloeloejatai
a aar de huizen van een aantal kalds werde.
verwoest, cenige dorpen bezet cn verschei
den Marokkanen gevangen genomen. Ale
deze strnf-expedilie schijnt de zaak echte
nog niet uit te zijn, want volgens een bc
richt uit Alelilla is de expeditie slechts he
voorspel geweest van een krachtiger inili
tair optreden in het Rif-gebied.
VeroonigSe Staten.
President Roosevelt zal, zooals men weet-
nadat bij zijn ambt zal hebben neergelegd v
naar Afrika vertrekken, om daar te jager
en landen en volkeren te leeren kennen
Hij zal ongeveer twee jaren van Amerika
wegblijven. Reeds nu echter schijnt hij dc
plannen te bobben vastgesteld voor hetgeen
hij zal doen, nadat hij zijn jachtlust in
Afrika zal hebben botgevierd.
Reuter deelt althans mede, dat hij dan
Europa zal bezoeken en op den lOOsten
jaardag van de Berlijnsc'ne universiteit in
de hoofdstad van het Duitsche Rijk een
rede zal houden. Door den keizer is hij uit-
genoodigd tot dit bezoek cn hij zal gedu
rende zijn verblijf te Berlijn nu en dan de
gast zijn vnn den monarch.
Van Berlijn begc-eft de ex-president zich
naar Parijs en'ook daar zal hij het voord
voeren in do Sorbonne, waarschijnlijk over
den markies de Lafayette en diens betrek
kingen tot Amerika.
Daarna wordt Emreland bezocht, en zal
de heer Roosevelt lezingen houden te Oxford
en wordt- hij waarschijnlijk honoris
causa benoemd tot doctor of civil
L a w.
Hot is niet onwaarschijnlijk, dal de oud
president ten slotte ook een bezoek zal. bren
gen aan Nederland, de bakermat van zijn
familie.
Hofbericht.
Do ministers van Binnenlandscbe Zaken,
van Financiën en van Wa terete at zullen
morgen (Woensdag) op hot Loo den bouw
der nieuwe Koninklijke stallen aldaar jn
oogenschouv nemen.
Z. K. H. de Prins bevindt ,zic,h alsdan,
gelijk gemeld is, op het Loo.
„Is het iets, wat ons ook kan interes-
seeren?" informeerde Elisabeth, gedeeltelijk
uit nieuwsgierigheid, gedeeltelijk ook uit- be
hoefte om dc aandacht van haar man op
zich te richten.
„Ja, misschien wel," antwoordde hij kort
af en op een toon, die duidelijk verried,
dat hij niet op verdere vragen was gesteld.
De adjudant kwam met- een uitknipsel uit
een courant terug.
„Dank jeDe groothertog nam het pa
piertje in ontvangst, en zonder er verder een
woord over te verliezen, stak hij het in zijn
zak. „Dc linden ruiken lekker, maar toch
wel wat heel sterk, als je het goed vindt
zouden vyc een eindje kunnen wandelen."
Zo vloog oj), verlangend alleen met hcni
te zullen zijn in die heerlijke natuur, maar
daar zag ze plotseling de drukkende werke
lijkheid weer, hot heele gevolg, had zich reeds
achter hen opgesteld.
,,lk heb vanmorgen met- dokter Loffler
gesproken," zei de groothertog weer met die
uiterste beleefdheid, die Elisabeth zoo prik
kelbaar maakte, „en deze heeft me voor jou
ecu verblijf aan Ice dringend aanbov Jen.
Nu heb ik over Scheveningen gedacht."
„Ik alleen? En jij dan?" vroeg ze
haastig.
„O, ik zal me den tijd wel met de ma
noeuvres weten te verkorten; mijn uitrus
ten komt, eerst later aan de orde. Jou zenu-,
wen, Elisabeth, zijn echter, door het onge
wone leventje, iets overspannen, zoodat liet
noodig is, dat je dadelijk wat rust neemt."
„Dan zou ik het liefst, kalm naar huis
gaan." (Wordt vervolgd.)
