62"° Jaargang. Zondag 14 Maart 1909, No. 12948 Tweede Blad Uit de Tweede Earner. De verstuikte voet. L. SCHIEDAMSCHE COURANT D*>ze courant verschijnt d a g e 1 ij k a, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en Vlaai-dingen £1,1.25.Franco per post fl. 1.65. Prijs per «eek: Voor Schiedam en VIaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een uur aan het bureau bezorgd zijn. BureauLange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs der Advertentiën: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naai de plaats die zij innemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven biervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavomi verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te rokteen Interc. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. We willen liet gewicht van eene motie als die van den lieer Schaper omtrent, den 10-urigen arbeidsdag niet o v e r schatten, maar net is goed zc toch ook niet te o n- derschatten en zich behoorlijk rekenschap te geven van hare beteckenis. Zeker, formeel is de waarde van eene motie gering. De Begcering wordt or niet door gebonden en kan zc naast zieli neer leggen zonder meer, maar men zou toch eene regcering, die eene motie, met groote meer derheid door de Tweede Kamer aangeno men, aldus zou behandelen, wel aan het ver stand brengen bij de eerste gelegenheid de boste, dat zulks haar niet geraden was. Ileeft dus eene motie geene b inde n d e kracht, do discussies over de motie-Schaper, dikwijls met zooveel heftigheid gevoerd, heb ben doen zien, dat de Kamer zeer goed be greep wat hare aanneming of verwerping zou willen zeggen. Wij zijn er natuurlijk niet blind voor, dat zoo dicht bij dc verkiezingen do vaarde van elk*woord, van iedere stem bedenkelijk verhoogd wordt, door hot gebruik dat. de tegenpartij er weldra van zal maken, on d.n dit de Kamerlucht met elcctrieiteit vult; wij kunnen helaas niet ontkennen, dat de heer Schaper met name in zijn tweeden termijn, nog al'aardig hoeft meegewerkt om het pro pagandistische in het debat te brengen, maar het gaat daarom toch niet aan de molic-Scha- pcr eene verkïezingsnianoouvre te noemen, reeds het jaar van indiening, 190G, verbiedt zulks. De groote kwestie in deze is of het aan gaat volwassen mannen te beperken in him arbeidsduur. Dat is de principieels kwestie. Dn er ztin er die deze wans ont- kennend beantwoorden. Willen deze nog we ten van beperking van vrouwomuheid en van kinderarbeid, en verdedigen ze die beper king op grond dat men dan met. zwakken en onmondigen te doen hoeft, de volwassen man moet zelf maar weten, wnl hij wil doen of laten. Wij erkennen dat deze grauwe theorie in onze Tweede Kamer minder on minder bele den wordt, dat ze slechts aarzelend haaf kopje om den hoek durft steken, dat zelfs tic lieer Van Karnebeek moest toegeven, dat a 1 s uit onderzoek- bleek dat een werkdag van langer dan 10 uren in bepaalde bedrij ven schadelijk werkt, men wettelijk zal moe ten ingrijpen. De heer Van Karnebeek zal ons echter wel willen toegeven, dat op zijn standpunt van eene wettelijke regeling van don arbeidsduur niets komt, en dat het in de practjjk vrijwel hetzelfde is of men zicli tegen alle regeling verzot. Trouwens die Door F. SIWFFARTIl. „Lina, do ramen van den erker moeten vandaag gedaan worden 1" •„Jawel, mevrouw. Ik zal or dadelijk mee beginnen." Hot dienstmeisje .sloopt" do overigons in 'L geheel niet zware trapladder aan, daarbij iets onverstaanbaars mopperend. Daarna wordt eon not porccloinon em mertje, con spons on con zoemonlap ge haald en het schoonmaken noemt een aan vang. Lina wiegt daarbij uiterst bevallig °P do treden van den ladder heen en wcor on hoeft voel meer oog voor dc straat dan voor do ruilen. Geen wonder trou wens, want daar beneden staal dc knappe oppasser van den majoor, die in 't zelfde huis woont, on 'trekt allerlei grappige ge zichten. Daar hoort men plotseling een knarsend, krassend geluid on do ladder glijdt onderuit en Lina weet zich nog tijdig, overdreven gegil uitstootend, lo red den. Daar zij op don vierden sport van onderon stond, was do sprong, dien zij •Vagen" moosf, noch hoog, noch gevaar lijk; maar Lina omklemt jammerlijk hel vensterkruis en bowcort, dat zij 'den voel g&hrokon heeft. Mevrouw Poters is doodolijk verschrikt. Wei begrijpt zij niet goed, hoe die gemak kelijke sprong een beenbreuk kan veroor zaakt hebben, maar onmogelijk is het toch met. Zij ijlt nader. ifim 's homels wil, boe kon nu zoo theorie van dien volwassen arbeider, die zelf maar moet weten wilt hij wil, is absoluut vaLch, Xet of die volwassen arbeider voor de \rijc keuze staat tujwchon drie of vier soorten van arbeid, net alsof bij niet als regel heeft te schikken hl de voorwaarden, hem voorgeschreven» F.r zijn anderen, die zeggen dat de vast stelling van don arbeidsduur moet opkomen uit het bedrijf zelf. T3at door onderlinge samenweiking van werkgever en werknemer moet vastgesteld nordon, hoc lang er ge werkt zal worden, rekening houdende niet dc eischon van hel bedrijf en met minder met do eischon van gezondheid en zedelijkheid. Daar i-, zeker veel voor te zoggen. Wie ken nen hot bedrijf heter dan de werkgever en de arbeider, wie zijn boter in staat dan zij beiden, te beoordeelen wat in deze kan ge daan worden en inoot gedaan worden? Haar in do piactijk gaat dit niet op. De verhou ding is dikwijls alles behalve ïoos-kleurig en do vakactic is ten onzent lang niet krachtig genoog om door een enkel woord den meest billijken wensch kracht bij te zetten. Work- staking on nog eens werkstaking ligt op dezen weg, en wie mot ons eens is. dat dc werkstaking oen tweesnijdend zwaard is,' oven gevaarlijk voor hen die hot hanteert nis voor hem togen wien bet gehanteerd wordt, zal dien weg liever niet betreden. IJene wet telijke regeling chmkl ons da.uom do beste. Men heeft echter onder eene wettelijke regeling van den 10 uren-dag niet te ver staan, dat er op een bepaald «ogenblik eene wet zal afgekondigd worden, die een ieder verbiedt, in welk bedrijf ook, langer dan 10 uur to werken. Eeu wetgever die zoo optrad, zou rijp zijn voor het gekkenhuis, en zulk eene wetgever werd ook door don hoor Scha per allerminst gowenscht. De industrie zal zich geleidelijk hebben aan te passen, er zul len dus overgangsbepalingen moeten wezen, er zal tijd moeten worden gelaten om zich in do nieuwe acra iti tc welken. En or zul len ook uitzonderingsbepalingen moeten we zen er zijn nu eenmaal bedrijven, waarin hot feitelijk ónmogelijk is den eisch van 10 uren dftnga vol te houden, waar don oenen dag wat meer, den andoren dag wal minder zal moeten worden gearbeid, en waar men dus boter zal doen te spreken van 0 0 ure n pel' week, dan van lOurcn d a a gs. Dit alles werd trouwens dooi- den voorsteller /elf ia hoofdzaak toegegeven, al stond het nu niet direct in zijne motie te lezen. De voorsteller kroeg hulp van allo kanten. Niet alleen zooals wij dc vorige week reeds vermeldden van do hecien Aalberse en TTcls- dingen, ook van de vveikmnnsafgovnardigden Passtoors, Do Klerk on Nolting, als het ten minste aangaat den heer Pastoor» sinds hij het edelachtbare ambt van burgemeester van Ginneken bekleedt, nog altijd vv e r k m a n s- iols gebeuren? De ladder is altijd zonder gevaar kunnen gebruikt worden. Stond hij wel in den baak? i „In tiert baak? Neon!" „Wat 'tl ongehoorde nalatigheid I F.n dan stolt men nog do menscbcn aansprakelijk, als een meid door eigen schuld nadeel lijdt." Mevrouw Peters is, dit zeggende, neergeknield en beweegt den voet heen en weer. „Doet dat pijn?" „Neen, niet erg." „Nu, dan is er gelukkig niets gebroken. Leun maar op mij, dan zal ik je naar je kamer brengen ik z.nl om den dokier sturen." Lina steunt on strompelt vvel-is-waar op oen jammerlijke manier bij bol loopen, maar komt dun toch in haar kamertje. Daar legt zij zich' le lied en mevrouw zelf gaat dadelijk naar den dokter, die geluk kig vlak bij woont en die dan ook terstond mee komt om den voet te onderzoeken. Lina vergiet Iranen met tuiten, jammert verschrikkelijk on vraagt onderwijl den dok ter, of zij wol ooit weer gewoon zal kun nen loopen. De doktor Licht hg ar in hour gezicht uit. ,,'t Is maar een heel lichte verstuiking, die onmogelijk zoo pijnlijk kan zijn, als jij ons wilt doen geloovon Laai don voet vandaag wat rust houden en leg er koude omslagen op van Goulard water; volgons mijn ervaring is morgenvioog alles weder in orde." Mevrouw nam van 't oogenblik af de werkzaamheden van Lina op zich en ging voor het middagmaal zorgen. Het dienst meisje genoot de meost zorgvolle voi'plo- afgevaardigdo lo noemen. Uit eigen ervaring konden deze mannen medcdcelen, hoe te lange arbeidsduur lichamelijk en zedelijk slecht op den arbeider werkt, met vele voor beelden konden zij aantoonen boe publieke en particuliere werkgevers meer en meer begonnen in te zien, dat het in hun eigen belang is geen overmatigen arbeidsduur te eischon. JTcl is natuurlijk, dc boog kan niet altijd gespannen zijn. En daarnaast kwam prof. Drucker, die een koit en degelijk over zicht gaf van de wetgeving in het buiten land op dit stuk; die ons liet zien hoé aldaar dc aanvankelijke noes, dat deze zaak niet wettelijk te regelen was. door de uitkomst schitterend was gelogenstraft. Hij gaf den voorsteller echter in overweging, om, ten ein de allen twijfel over de beteckenis van zijne motie weg tc nemen, daarin eene zinsnede op te nemen, die het onomwonden zou uit sproken, dat overgangibapalingen en uit zonderingen noodzakelijk waren. Dc groote strijd tegen do motie kwam van do Christelijk-Historischcn en anti-> revolutionairen- Dr. Dc Visser wil van „wettelijke" regeling niet weten, en bracht do zaak op politiek terrein, toen hij er aan herinnerde dat er Hechts éénc partij in ons land is, die de 10 uren-dag op haar pro gram hoeft, nl. dc vrijzinnig-democratische. Dit bezorgde hem naderhand de ondeugende opmerking van prof. Druekor, dat het dezen predikant, die uit don aard der zaak met politiek weinig op had, wel moeite gekost moest hebben haar bij deze ontwerpen binnen te halen. Daverend gelach van do gohecle Kamer ten koste van den afgevaardigde voor Leiden, die van onderen tot boven vol poli tiek zit. De heer Dc Visser, die vorder be weerd had dat. deze gchoele zaak nog niet rijp was, dat er coivt, een onderzoek plaats moest hebben, kwam nog moer in do verdrukking^ toen do heer Nolting hem verweet, dat hij, die nog wel eorc-voorzitier was van het ..Christelijke nationale "Werkliedenverbond'', allerlei excepties zocht om aan de/c zaak te ontkomen. En hel werd er niet beter op toen de heer Schaper bekend maakte d a t ditzelfde C k v i s t e 1 ij k e natio nale V ft 1' k 11 e d e n h o n d zich op ij n laatste congres juist voor den I 0 ure n~d a g ver k laar d h a d. Tableau. De werkmaus-afcevaatdigde Van Vliet, Pntrinionium's voorzitter, bleef zwijgen, en liet de bestrijding van de motie aan den heei'v. <1. Molen over, die natuurlijk het Ivuy- ppiinausche systeem verdedigde, d. i. rege ling voor ieder bedrijf op zichzelf, daaren boven mocht men volgons den afgevaardigde voor Rliedrecht niet lot beperking van don arbeidsduur overgaan, als men niet tegelijk oen minimum-loon vaststelde. Dit laatele ver schuift natuurlijk de geheolo zaak naar St. •Itutemis, want oen mini mum-loon in de wet vast te stellen, daar is geen menaCh die iets af weet van de praetijk van het arbeiders leven, of hij weet dat zulks onmogelijk is; er is „zelfs geen sociaal-democraat, die daar van nog droomt. En minister Talma? Hij was ook dezen keer niet gelukkig, en dat verwonderde nie mand, hij moet op dat oogenblik alle vloek, alle ellende gevoeld hebben van de coalitie, waarvan hij het ministerieele pro duct is. Hij, dc demoeraat, had nu eene rede te houden, die tegelijk Lobman en Pas- stoors rnoest bevredigen, men moet daar maar voor staan. Hij koos den uitweg zich zoo veel mogelijk op de vlakte te houden, de Regecring kon de motie niet aanvaarden, voordat een voorafgaand onderzoek zou hebben aangetoond, dat wettelijke regeling noodig was, en vee! verder kwam hij niet. En die gereserveerde bonding werd niet verinten, ook niet toen de heer Aalberse eene Uveede motie had ingediend, waarin uitdruk kelijk vermeld werd, dat die 10-urige ar beidsdag wenschclijk was, behoudens dringend noodzakelijke uitzon dering en o v e r g a n g s b e p a I i n- g e n. We kregen niet tc hooren of dc Mi nister zicli dan met deze motie kon ver eenigen. En dat kregen wij ook niet, toen de hecren De Savornin Lobman en De Vis ser met eene motie kwamen, om op een on derzoek in deze materie aan te dringen, daar de gegevens voor liet vaststellen van eene dergelijke regeling ontbreken. De heer Schaper kwam in tweeden ter mijn zijn tegenstanders van repliek dienen en toen spatten er vonken. Hier kwam de gewezen werkman op voor zijn klassegenoo- ten met al do frissche spontaniteit, waar door de afgevaardigde van Appingedam het oor der Kamer heeft. Is hij Woensdag 1.1. wol eens wat ver gegaan, zoodat de Kamer meer dan éón oogenblik zicli niet op haar waardigst vertoonde, we willen niet verge ten, dat hij door herhaalde interruption, ten sterkste werd geprikkeld. Of hij echter door de groote vaardigheid, waarmede hij Links en Rechts slagen uitdeelde, en dooi den teugel, dien hij aan zijn spcelsch vernuft vierde, zijn zaak goed heeft gedaan, wagon wij te betwijfelen. Dr. de Visser en de heer Van der Molen kregen er ongemakkelijk van langs, en er werd een vergelijking gemaakt, tusselien de houding van de Katholieken tegen dit ont werp met 'die der anti-revolutionairen, die voor de laatsten allesbehalve vleiend was. Kan het zijn, zoo vroeg do heer Schaper ondeugend, dat do Katholieken in deze meer vrij zijn, omdat hun Paus zoo heel ver weg woont, „heclemaal in Italië, ter wijl de anti-revolutionaire Paus dichtbij zit, in de Kanaalstraat. (Woonplaats van dr. Kuvper.) Nu, dat gaf een leven als een oordeel. Do anti-revolutionairen houden niet veel ging. Hel eten on drinken smaakten haar voortreffelijk, gelukkig. Toen meviouw Peters den avond van dien dag in hare slaapkamer, die pp de binnenplaats uitkomt, het een en ander regelde, klonk haar een gespick tegemoet, dat beneden van het eeue keukenraam naar het andere werd gevoerd. Juffrouw Jetje!" „Wat is er, juffrouw Hanna?" heet het van de andere zijde. „Hebt u al gehoord van liet ongeluk, dat juffrouw Lina gehad hoeft?" „Gunst nee! Wat. is er dan gebeurd?" „Zij is bij 't ruiten zoemen van den lad der gevallen 't zal wol 'n oud, wankel ding geweest zijn! en hooft op twee plaatsen den voel gebroken. Mijnheer Linke (dal is meneer de oppasser van den ma joor) heeft hel gezien." i„llcoiom'iüijdnogtoo daarvandaan dat ik vanmorgen zoo'n ijselijken gil ge hoord heb dat was zeker van juffrouw Lina." „Natuurlijk. F.n begrijp nu eens, do Pe tersen hebben haar niet eens dadelijk naar hot Ziekenhuis laten brengen, maar kwak- zalvercn nu zelf wat met haar heen." „Nou, maar dat is toch al to org! Ik zou me dat niet laten welgevallen wat mooi er nu worden, van dat panne wurm, als ze den voet verknoeien en er komt koud vuur bij en hel lioelo [been moet haar worden afgezet?" „VerschrikkelijkI Natuurlijk moeten dc Petersen haar volgens luin stand haar le venlang onderhouden ik geloof zelfs, met do nieuwe Ongevallenwet, ook haar heole familie." „Nu, dat zou voor zulke lui piets jam mer zijn! Maar die arme juffrouw Lina dan mot haar ééno boon. v0ch lieve deugd, haar Karei zal haar dan wel laten loopen. Is 't niet allerverschrikkelijkst, on dan door zoo'n ongeluk!" „En nog al door dc scliukl van jelui! Ja, ja, wij moeten er maar voor bloeden!" echoot „juffrouw" Jettc op- zalvenden toon terug. Mevrouw Peters is verontwaardigd. Toch gaat zij uit voorzorg nog eens naar Lina kijken en vraagt, of zij erg pijn heeft. Lina ligt gemakkelijk in do kussens geleund, leest den nieuwsten colportcursroman „Het lijk" en antwoordt, dat de voet haar nog altijd erg pijn doet. Den volgenden morgen komt do doktor nog eens kijken. Hij zelf lhcld „dat voor overbodig, maar mevrouw Peters had hot bepaald verlangd. Volgens zijn mcening is do voet, nu de lichte zwelling zelfs alweer verdwenen is, volkomen gezond en kan Lina best weer aan 't werk gaan. Maar „juffrouw" Lina zinkt, bij de eerste poging om op te staan, klagend in do kussens terug en verklaart, dat hot haar on mogelijk is, vandaag er uit te komen, en dat 'l met den voet erger is dan gisteren. De dokter is op 't punt, boos te worden; maar 'mevrouw Poters legt, denkond aan het, .gesprek, dat zij op de keukenplaats hoeft aangehoord, kalmeerend haar hand op zijri arm. „Laat haar maar, dokter; Lina mag haat voet nog wel wat rust gunnen; ik zal haar werk wel doen." „IIoo kunt u dat meisje zoo verwennen 1" bromt hij, toen zij huiten de kamer waren. „Ik zog u, zij is gezond en mankeert niets van zulke grappten, de heer Regout riep den heer Schaper toe„Kijk naai uw eigen Paus, achter u," (dc heer Troelstra zit in de Kamer vlak achter zijn partijgenoot Scha per); de heer van Nispen tot Sevenaer, uit Nijmegen, de socialislenvieter bij uitne mendheid, galmde door de Kamer: „Iwan de Verschrikkelijke!", doelende op de af beelding van mr. Troclstra, als zoodanig, sinds hij do Tribune-mannen uit zijn partij deed zetten, en de Kamer onderstreepte deze uitroepen met gelach on zelfs niet handgeklap. t Des voorzitters hamer had het hard te verantwoorden. De heer Schaper trachtte uit het feit, dat bij do behandeling zijner motie de zitting tot tweemalen verdaagd had moeten worden, wegens de onvoltallig- hcid der leden, te bewijzen, dat de be langstelling voor deze „arbeidei szaak" ge ring was. „Da.t is Motserij", beet de heer Van der Molen hem weinig parlementair toe. „Als ge „kletserij" wilt genieten, lees dan nog eens uw eigen redevoenng over," riep dc heer Schaper grof. En zoo ging het door, en de Kamer raakte geheel op hol. Ook do heer Schaper, want hij be weerde, dat het feit, dat de Kamer wél eens onvoltallig is, bewijst, dat haar zelfs een vijfurige arbeidsdag te veel is. De goe gemeente zal hier wellicht uit opmaken, dal dil niet aanwezige Kamerleden op dat bepaalde moment gezamenlijk in een of ander café zaten to fuiven, en het z>m ons niet to zeer verbazen, als zulks op de meeting werd geuit Wie beter op de hoogte is, weet, dat de meeste Kamerle den naast hun Kamerlidmaatschap, andere zeer drukke bezigheden hebben, en dat dit in hoofdzaak de oorzaak is van de kwaal dor afwezigheid. Zeker, dit is slechts ver zachtende omstandigheid, geen excuus, maar het is toch jammer, dat het Ka merlidmaatschap zóó den geheelen inensch eischt, dat tal van bekwame mannen, die daar zeer op hun plaats zonden zijn. er niet meer aan denken kunnen, een can- didatuur te aanvaarden. Als wij nagaan hoevcie Kanferleden zich ook thans weel bij de periodieke aftreding op dien grond niet meer beschikbaar stellen, komen wij tot de conclusie, dat het parlementarisme zich ook Ion onzent in verkenden zin ontwikkelt. Maar wij zouden afdwalen Na den op zet van den heer Sehuner was de rust uit do Kamer weg Zelfs de oude heer van Karnebeek ging zoo druk aan liet m- terrumpeeien, dat hij tot tweemaal toe iet de orde moest geroepen weiden d >or zijn ouden vriend Roell. Laat de Ie te» ei om denken, dat hier beide koeien het woord oud niet is toegepast in den bolocthgen- den zin, die Dr. Knyper emis deed spre ken van de „seniele aftakeling" van onze nicer. En dat blijft maar in bed en laat zich bedienen en voor haar werken, 't is fraai!" Mevrouw lacht flauwtjes. „Ja, beste dokter, wij „de lui", mogen ons dat niet veroorloven!" Lina ligt. de geheolo week „ziek". Da gelijks komen de meisjes uit do buurt vra gen, hoe het met „juftromv" Lina gaat. De oppasser van den majoor vereert haar zelfs mot een ruiker en liet deelnemend vragen, „wanneer de voet zou moeten wor den afgezet". Zaterdags verklaarde Lina, dat het al voet boter ging, stond op on vei richtte mei roerende zelfopoffering, nog erg hin kend, haar werk. Zondagochtend was ook dat hinken niet meer noodig, en des mid dags trekt zij haar beste pak aan, want zij heeft namelijk „haar Zondag". ,,Ik denk wol dat het gaan zal, mevrouw. Men wil toch wel eens de lucht in na hot lange liggen." Mevrouw heeft die voorbereiding eigenlijk niet noodig. Ook verwondert het haal niet, den volgenden morgen op de keukenplaats uil den mond van meneer Linke, don op passer, de bewonderende verzekering te hooren „Non, dames, wat waar is, is waar! Jelui dans! allen goed; maar tegen juffrouw Lina kunt ii niet opl Alle tliommels, dat was gisteravond een galop met haar!" Fm juffrouw ITanna voegt or zonder nijd en met gevoel aan toe: ,,'t ts focli maar gelukkig, dat haar voet niet behoefde te worden afgezet."

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 5