63"'*
OM DEN NAAM.
Reis-Aboimemeiiten.
Kennisgeving.
BUITENLAND.
SCHIEDflMSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal: Voor Schiedam en V laar dingen li. 1.25. Franco
per post fl. 1.G5.
Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Advertentiën voor hét eerstvolgend nummer' moeten des middags vóór een
uxir aan het bureau bezorgd zijn.
i Bureau: Lange Haven No. 141 (hook Korto Haven.)
Prijs der A d ve r t e n ti n: Van 16 regels fl. 0.92; iedere regel meer
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij
innemen.
Advertentiën bij abonnement op voordcelige voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan liet Bureau te bekomen:
In de nummers, die Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen.
Interc. Telefoon
voor
voor
do Itedactio No. 123.
de Administratie No.
103.
De administratie van do „Schiedamschè
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan haar abonitö's die
voor korten of langen tijd op reis gaan, de
Courant aan hun tijdelijk adres te zenden.
Ook abonnementen voor den tijd van een
halve of heelo maand worden gedurende het
roisseizoon verstrekt.
door Oost tot ZOtZ. (79 gr.), tot op 4500
M. van het tort.
Op de dagen waarop gevuurd Au zal
"van hot fort Pampus cone roode vlag waaien,
die 3 uur vóór hot begin der oefening half
stok cn één uur vóór de oefening geheel
oorgelicschel wordt. Bovendien zullen tege
lijkertijd en op dezelfde wijze roode vlaggen
waaien van de bat terne" Diomerdam en
Durgmlarn, de "Westbar.mi nabij Muiden
en den kerktoren te Muiderberg.
(Zie „Ned, Ivrt." No. 212.)
Schiedam,' 8 Juli 1909.
De Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
Schietoefeningen.
De burgemeester van Schiedam
vastigt, op verzoek van den heet' Staats
raad i. b. d. Commissaris der Koningin in
de provincie Zuid-Holland, de aandacht van
belanghebbenden bij de scheepvaart op de
navolgende berichten
Schietoefeningen van hol fort
II a r s s e n s, roede v a n T e x e 1,
3de district.
"Volgens. mededeeling van den Minister
van Oorlog zal op 15 en zoo noodig ook
op 1G Juli a.s. ecne schietoefening wor
den gehouden van bet fort Ilarssons. Er zal
gevuurd worden met kanonnen van zwaar
kaliber (30 c.M.), waarbij onveilig wordt
gemaakt de recde van Texel tot op 8000
M. van het fort.
Op den dag waarop gevuurd wordt zal
van fiefc fort eene roode vlag waaien, die 3
uur vóór het begin der oefening halfstok en
één uur vóór de oefening geheel voorge-
I.eschon wordt, alsmede gekleurde vlaggen,
aangevende do ware richtingen waarin ge
vuurd zal worden. Bovendien zal op den
avond vóót' en op den dag, dat gevuurd
wordt, een waarschuwingsbord geplaatst
worden bij het gebouw van den vischal'dag
aan do buitenhaven, vermeldende in welke
richting dien dag gevuurd zal worden, Ier-
wijl bij het torpedo-magazijn en nan den in
gang der haven borden zuilen geplaatst wor
den, waarop is aangegeven de heteekenis der
gekleurde vlaggen. nl-, volgl: rood witte
vlag beteekent Noord, wit zwarte vlag N.O.,
zwarte vlag Oost.
(Zie „Ned. krt." No. 201.)
Schietoefeningen van hot fort
P a in p u s, Z u i d e r e c,
3de d i s t. r i c t.
Volgens incdedccling, als voren zal op
Ï4 en zoo noodig ook op 15 Juli a.s. oene
schietoefening gehouden worden van hot
fort Pampus. Er zal gevuurd worden mot
kanonnen van licht kaliber cM.), waar
bij onveilig wordt gemaakt een sector,
begrensd door de w a r e richtingen ONO
Roman naar het Duitse h van
II. VON MEERHEIMB.
31)
HOOFDSTUK VII.
Schiedam, 9 Juli 1909.
ZUID-AFRIKA.
Zooals men weet hebben de onderhande
lingen over de vereenigmg der vier Zuid-
Vfrikaansche staten vrij lang geduurd en
tenslotte trachtte nog Natal door alle be
moeiingen tot vereenigmg een streep te hu-
len. Op het laatste moment evenwel werd
het verdrag ook door dezen staat goedge
keurd. Daar het. hier Britsche koloniën be
treft, moet dit verdrag nog door het parle
ment van G root-B riltftnnië goedgekeurd
worden. Nu is er een zekere heer W. P.
Schreiner, oud-premier van de Kaapkolonie,
onderweg naar Engeland hij zal als afge
vaardigde aan de nationale verdedigings-
confcrcntie deelnemen die het voorstel
wil doen om in de staatsgrondwet, welke
voor den Zuid-Afriknansche statenbond eer
lang van kracht zal worden, in zeker op
zicht veranderingen aan te brengen. Hij is
de overbrenger van een door bekende per
soonlijkheden uit de Kaapkolonie ondertoe
kende petitie, welke in hoofdzaak op het in
boorlingen vraagstuk betrekking heeft. In dit
chrijvên wordt er op gewezen, dat in de
toekomst inzake de vertegenwoordiging in
den Senaat en in de Kamer van Afgevaar
digden een scheiding zal plaats hebben tus-
H'hen burgers van „Europcoschen oorsprong"
en kleurlingen. Door deze voorstellen zou
aan een groot deel \an de burgers der vier
Zuid-Afrikaun.-chc koloniën de mogelijkheid
worden ontnomen om oen zetel in een dor
beide parlementen te winnen. Ze zouden
voorts ook liet actieve kiesrecht verliezen,
waarvan ze nooit, sinds den tijd, dat in de
Kaapkolonie oen parlementaire vertegen
woordiging bestaat, misbruik hebben ge
maakt.
Door zoo'n maatregel zouden de grondbe
ginselen van een vrijen regeeringsvorm aan
gerand worden; want onder de mensclien, die
men van liet actieve en passieve kiesrecht
wil uitsluiten, bevinden zich geestelijken,
onderwijzers, journalisten, dokters, ambtena
ren, grondbezitters, kooplieden ca handwerks
lieden» die de achting hunner medeburgers
door liuu vlijt, hun karakter, hun arbeid
voor liet algemeen welzijn cn door de liefde
tol lnm vaderland hebben gewonnen. Wan
neer men zoo'n beperking om redenen van
ras en kleur instelde, zou men do hooge
idealen, die men tot nog toe had voorge
staan, vernielen, en de geheelo bevolking
in gevaar brengen. Wanneer men dergelijke
beperkende maatregelen in een grondwet
aanbracht, die een document van echt. libe
ralisme wil zijn, dan zou men niet alleen
oen groote onrechtvaardigheid begaan, die
aan de harten van de betreffende personen
zou knagen, maar men zou ook een erge po
litieke fout begaan, welke op zekeren dag
leelijke gevolgen voor de Zuid-Afriknansche
bevolking van Europeesche afstamming zou
kunnen heben.
In de petitie wordt dan verder aange
toond, dat geen nieuwe rechten worden ver
langd, doch dat men slechts do bestaande in
stand wil houden, die door de grondwet der
Kaapkolonie van 1S53 gewaarborgd zijn; en
dat men hij de oprichting van de nieuwe
Unie aan deze oude rechten niet tekort
mag doen. Menigeen, zoo wordt er verder
in gezegd, heeft voor de gebrekkige bepalin
gen gestemd, uit vrees, dat men, in geval
van weigering, liet tot stand komen der
Unie ia gevaar bracht® maar deze perso
nen hadden met grooteu onwil deze achter
uitgaande politiek van het rassenverschil
goedgekeurd. liet schrijven eindigt aldus:
„Wij zijn derhalve van meening, dat we
omvaar tegenover Zuid-Afrika en onwaar
tegenover onzen plicht als burgehs van Zuid-
Afrika zouden handelen, wanneer we niet
hei parlement en de regeering dringend ver
zochten onze fundamenteeie rechten en vrij
heden te beschermen en in stand te hou
den. Slechts in dit geval, kunnen we hopen,
onder do Unie de onverstandige en onrecht
vaardige tegen de vrijheid gerichte gezind
heden te overwinnen., die mot elke traditio-
noelc politiek in strijd zijn en in contrast
Maan tot de hoogste voorschriften van hu
maniteit en religie."
Er was tot nog toe in dc Engelschc bla
den voel geschreven over het feit, dat Schrei-
ner en zijn aanhang al het mogelijke hadden
gedaan om de Unie tegen te werken. De
redenen, welke den voormaligcn eersten
minister bewogen hebben om zoo heftig tegen
de Unie te lurileeron. werden steeds slechts
vluchtig aangeroerd. Eerst door deze petitie
krijgt men eenigen kijk over de bedoelingen
van den man. die zich voor do Kaapkolonie
ongetwijfeld zeer verdienstelijk heeft ge
maakt, en men ziet uit het schrijven ver
der, dat bet z.g, naturellen vraagstuk, dat in
Zuid-Afrika reeds menig slachtoffer heeft
gooischt, ook hier weer een groote rol speelt.
Wanneer do heer Selnemer er thans voor
opkomt, dat 22.000 inboorlingen en kleur
lingen de rechten» welke zo tot nog toe beza
ten, Blijven behouden, dan kan men zijn op
treden niet vcroordeclcn, zooals dc Engelsche
bladen dat tot nog toe hebben gedaan.
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Engeland.
De Schotsche mijneigenaars hebben be
sloten een loonsverlaging van 12l/2 pet.
af te kondigen, ingaande op 26. Juni. Door
deze loonsvermindering zullen 80.000 mijn
werkers worden getroffen.
F r a n k r ij k.
Op do binnenplaats van den Senaat, zoo
bericht een telegram uit Parijs, had gis
termiddag een ernstig incident plaats. De
oud-afgevaardigde Charles Bos mishandel
de daar den heer Caitllaux, den minister
van financiën. Laatstgenoemde had, toon
hij op 30 Juni in do Kamer de overeen
komst met dc Messageries Maritimes ver
dedigde, zich ten ongunste van Ros uitge
laten. Deze verwijt nu Caillaux te hebben
beweerd, dat Bos was opgekomen voor de
belangen van één maatschappij. Bos ont
moette gisteren den minister, trad op hem
toe en richtte enkele woorden tot hem.
Caillaux schudde ontkennend liet hoofd.
Daarop sloeg Bos dcu minister tweemaal
in het gelaat. De minister hief zijn stok
op, maar liet hem dadelijk weer zakken
mot de woorden: „Een slag van u telt
niet".
De minister zend vervolgens den -heer
Bos zijn getuigen. t
Italië.
De Italiaansehc Kamer houdt zich sedert
eenige dagen bezig met do behandeling van
oen wetsontwerp op nieuwe maritieme over
eenkomsten, waartegen groote oppositie in
het land wordt gevoerd, gelijk gebleken is
dezer dagen bij de onlusten te Palermo
Die oppositie wordt bovendien uo-g kunst
matig gevoed door de gesubsidieerde
stoomvaartmaatschappijen, welke zich dooi
de nieuwe overeenkomsten benadeeld ach
ten.
Woensdag heeft die bespreking ook in
de Kamer tot woeste toomeelo-n aanleiding
gegeven, gelijk reeds gisteren is goineSd
Het bleef echter niet, gelijk uit dit koite
berecht scheen te zijn op te maken, bij een
vechtpartij tussclien den beleediger der re
geering Colajamni .en den minister der pos
terijen Srhanzcr, maar een groot aantal
Kamerleden namen er aan deel. Ei ontstond
toen een tooneel van onbeschrijfelijke wan
orde; er werd met vuisten gebeukt, gebokst,
geschopt, en allerlei projectielen vlogen
door de Lucht,
Wanhopig luidde president Marcora met
zijn schol, maar zijn luiden en schreeuwen
baatto niet, zoodat hij ten einde raad den
deurwaarder toegilde: „Haalt dc solda
ten". Eindelijk hield het gevecht plotseling
opde strijdenden konden niet meer, de
inspanning on dc hitte had hen afgemat.
Minister Sclumzer, die flink zijn vuisten
had gebruikt, viel half bezwijmd neer in
zijn stoel, minister-pres. Giolitti had oen
wonde aan de hand en minister Mirabello
had een goed gevuMen inktkoker tegen de
borst gekregen. Een aantal afgevaardigden
hadden bebloede hoofden opgeloopen. Co-
lajanni, die vreeselijk toegetakeld, was, werd
naar builen gebracht, de afgevaardigden
voi drongen zich om minister Schanzer cn
den minister-president, en de president
maakte van het oqgenbkik, dat er stilte
hoerschte, gebruikte om de vergadering te
sluiten.
Volgens een gisteravond uit Rome ont
vangen telegram, hoeft Colajanni zijn ver-
ontschuldidingen aangeboden en daaimede
is dus de zaak geëindigd.
II o n g a r ij e.
Nu de herhaalde onderhandelingen mot
le onafhankelijkheidspaitij over de vor
tiling van een nieuw ministerie zijn mislukt,
hoeft de koning het oude kabinet opnieuw
benoemd.
Duitschland.
De aftredende rijkskanselier von Biilow
heeft zich door een medewerker van dc
Vossischo Zeitung" laten interviewen, cn
zeide: „Och, ziet u ,als men twaalf jaar
lang Minister is geweest, kan men iederen
dag verwachten, dat het uiit zalzijn en
wanneer men op een behnstingontwerp valt,
dat 652 m'illioen moet opbrengen in een
land, waar zeer hevige botsingen van belan
gen aan de orde zijn, dan schijnt hel nog
zoo tragisch niet.
In zulke ernstige uren moet men geen.
rekening meer houden met hïtgeen de men
sehen zeggen, men moet doen wat men zolf
goed acht. Ik vrees de geschiedenis niet,
zij zal tot. een objectief oordeel komen.
Onder do tegenwoordige omstandigheden
kon ik niet aanblijven. Ik was dat aan
mezelf verschuldigd en het is onrechtvaar
dig mij te verwijten, dat ik 'den aftocht heb
geblazen. Ik heb tot het laatste oogenblik
toe consciëntieus aan het groote werk der
hervorming gearbeid. Het resultaat bad
anders kunnen zijn, aks de partijen blijk
hadden gegeven van een weinig goeden wil.
Hot was voor mij /oker zeer gemakkelijk
wat men noemt met eere heen te gaan.
Maar hel kwam mij voor, dat dit niet het
oog op redenen van practised belang slechts
in" do tweede plaats in overweging behoor
de te worden genomen."
De Rjjksdag nam gisteren in tweede le
zing do effecten-zegel-belasting aam, naar
de voorstellen der commissie, waarbij de
belasting wordt vastgesteld voor rente-
gevende papieren en obligaties van buiten-
la ndsclie staten, gemeenten en spoorwegen
op 1 o/o, die voor buitenlandsche lichamen
en irulustrieele ondernemingen op 2 o.o;
daarna werd ook de talonbelastdug met 222
tegen 134 stemmen aangenomen.
Aan g-indschcn kant van den dijk suis
den de zeisen het met bloemen vermeng
de gras viel ter aarde.
De inaaisters hadden m dcti vorm van
een vooruitstekenden kap, doeken over het
hoofd gekruist om het voorhoofd en de
oogen tegen de verzengende zonnestralen te
beschermen.
De loshangende juckellen met de opge
stroopte mouwen lieten de bruin gebrande
armen vrijheid van bewegingover de rok
ken waren groote, grove boezelaars gebon
den. Slechts zelden hoorde men deze schil
derachtig geklccde vrouwen elkaar een
Poolsch woord toeroepen, nog veel zeldzamer
kon men een van hou hoeren lachen.
En als een der arbeidsters al een oogen
blik de zeis liet rusten, dan gebeurde dat
alleen om het neenlruppelende zweel van
het voorhoofd te wisschen.
Achter de vrouwen aan liep de opzichter,
een oude magere man, die op zijn stok
steunde en slechts langzaam vooruitkwam.
Aan den anderen kant van den dijk wan
delde de bezitster van Kmtputschau, Eva
von Chimbow.sky, op en neer.
Ze vond het een genoegen Ie kijken naar
die gelijkmatige heffende beweging der ar
men, waarna de zeisen precies op de maat
werden neergelaten.
Een onaangennnien indruk echter maakte
op lmar de opzichter, die zeil niets uit
voerde, echter voortdurend korte bevelen
uitdeelde, waaraan hij kracht trachtte bij lo
zetten door met zijn stok in den wecken
bodem te prikken.
Ze kreeg den indruk alsof hier een kolo
nie stnrfgevangenen bezig was ouder streng
toezicht, werk te verrichten.
Wat zagen ze er allen vermoeid en afge
werkt uit en geen wonder, wanneer men
van den vroegen morgen af verder den ge-
heeleu dag is blootgesteld aan de verzen
gende zonnestralen met alleen 's middags
een oogenblikje pauze.
Bracht niemand haar dan iets ti drinken?
Op Wese ast e in had haar vader altijd ge
zorgd, dat de lui koffie of bier in den
schafttijd kregen.
Eva had in minder dan geen tijd haar
besluit genomen, ze tilde ham* rokken
netjes op en bereikte over de balken, die als
brug over de Oder waren gelegd, zoo den
giudschon oever.
Dc opzichter nam zijn pet nf toea Eva
hom naderde om hem liet voorstel ie doen
in liet vervolg te zorgen dat dc arbeid
sters wat te drinken lmdden.
Een grijnslach plooide zich om den groo
teu, broeden mond van den opzichter.
„IJ wilde die vrouwen molk geven? Of
koffie? O, hemel daarmede moot men
maar beginnen dan komt er hcelemaal geen
einde aan alle eischen. Ea het is vandaag
overigens niet zoo bizonder warm. Als bot
nog erger wordt, laat mijnheer wel een ton
vol water en azijn hier brengen: dat is uit
stekend om den dorst te Icsschen. Koffie of
melk is natuurlijk veel te duur en aan
jenever bedrinken zo zich natuurlijk.
„Schaamt u zich niet zoo wreed en on
gevoelig te" spreken," zeide Eva verwijtend.
,,lk zal met mijn man wel eens over deze
zaak spreken."
Zo liep haastig op de vrouwen toe, die
gedurende haar gesprek met den opzichter
de zeisen luidden laten zakken en een oogen
blikje uitrustten.
„IJ hebt zeker wel ergen dorst?" vroeg
Eva medelijdend» de bruine vrouwen, op
nemend.
De vrouwen verstonden slecht Duitsch,
de meesten spraken alleen maar Poolsch.
Aan Eva's gelaatsuitdrukking echter zagen
ze wel, dat hun een gunst, zou worden be
wezen.
Een jong meisje kwam nu naar voren,
kuste Eva's ellebogen cn begon onder snik
ken een half Poolsch, half Duitsch verhaal
te doen, waarvan Eva niet veel meer be
greep, dan dat liet. ellendig, uitgomagerdo
meisje zich over iets beklaagde.
„Wat wil ze toch? Ik versla lumr niet
goed," wendde Eva zich tot den opzichter»
„Maak dat je aan jo werk kómt cn laat
mevrouw met rust," snauwde hij het meisje
toe, terwijl hij dreigend zijn stok ophief.
Gedwee liet het meisje Eva's arm los en
groep weer naar baar zeis.
„Wat wil z.e toch?" vroeg Eva nogmaals.
De op/.iebier haalde de schouders op.
„Wat z.e altijd allemaal willen, niets doen
<3ii toch hun geld ontvangen. En zij is juist
het luiste en brutaalste ding. Mijnheer
heeft haar den dienst opgezegd en nu wil
zo toch het geld voor de volgende maand
nog hebben."
„Hoeveel is dat dan? Eva zocht reeds
in haar zak, maar behalve ecu wel honderd
maal herlezen brief van Yirginie vond ze
niets er in.
„Liet zal wel een vijf-en-twintig gulden
zijn. Maar geeft u haar in's hemelsnaam
niets; als z.c bemerken, dat ze er met dwin
gen komen, dan is er heelemaul geen tuch
tigen meer aan."
„Zc zal toch haar geld ontvangen en
koffie en melk zal ik zo ook doen toe
komen," beweerde Eva trots.
Ze riep de vrouwen een afscheidsgroet en
oen belofte poor verven-eliingen toe. De ar
beidsters staarden haar met verbaasde ge
zichten na, totdat de opzichter ze weer naar
de zeisen dood grijpen. Terwijl Eva, niet
tegenstaande de warmte haastig doorliep
viel het haar op hoe troosteloos vervelend
en vlak die streek toch eigenlijk was, Krat
putschau lag in do lceüjkste buurt van Op-
per-Silezië, niet ver van een groote fabrieks
stad, die haar rook en roet. der vele fabrie
ken op dc omgeving liet neerdalen. Ook
het park van liet landgoed Kraputscliau
moest beslist onderdoen voor Wosenstein.
Daar liet nieuw was aangelegd bezat liet
nog slechts weinig groote hoornen en maak
te liet con kalen ongozolligen indruk. Een
gevoel van ontevredenheid bekroop Eva,
toen z e het groote, lage huis voor z.ieh zag
liggen. De deur clie van den tuinkant af
toegang tot het huis gaf, was gesloten. Ook
daaraan kon Eva mnnr niet gewennen. In
Wesonstein had altijd alles open gestaan.
Maar hier woonde, volgens de inspecteur,
een bevolking, die als de raven stal, zoodal
men alles wel degelijk mocht afsluiten.
„Hoe leelijk, hoe vreeselijk leelijk is toch
alles hier!" zeide ze hardop, terwijl ze dc
vestibule betrad. Aan den rechterkant be
vonden zich Eva's vertrekken. De inrich
ting was proz-nisch en weinig gezellig: de
meubels waren ouderwetsch, maar Cliifli-
bovvskv had het niet noodig geoordeeld nieuw-
meubilair tuin te schaffen, daar allés zoo in
overvloed aanwezig was.
En wat zou het Eva hebben geholpen om
haar kamer alleen te laten veranderen.
Dan had liet. nog maar des te meer afgesto
ken bij de overige vertrekken cn hij de ge
heelo omgeving. Neen liet geheelo Krat
putschau was nu eenmaal afschuwelijk onbe
hagelijk
Eva liet zich zuchtend in een grooten
leunstoel neervallen, maar dadelijk ook stond
ze weer op cn wandelde haar kamer op cn
neer.
Plotseling echter schoot haar het plan te
binnen om dc arbeidsters drinken te ver
schaffen.
Het kostte haar evenwel telkenmale weer
egp pvonvinning op zich zolf om die bene
denvertrekken te betreden waar de huis
houdster over de Poobcho dienstmeisjes met
scheldwoorden en snauwen regeerde.
Op dit oogenblik deed de juffrouw ge
woonlijk een middagslaapje, zoodat Eva
eerst bevel diende te geven haar te wekken.
Slaperig en daardoor niet in het boste
humeur kwam de huishoudster itiformeoron
waarmee zc mevrouw van dienst kon zijn.
(Wordt vervolgd.)
