63"e Jaargang. Zondag li Juli 1909. No. 13045 Tweede Blad. Margot. Herleving- der Oudheid. Kemsisgevmg. STADSNIEUWS. SCHIEDAMSCÜ E tfiURANT. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal: Voor -Schiedam en Vlaardingen II. 1.25,Franco per post fl. 1.65. Prijs per week: Voor Schiedam en Vlaardingen 10 cent. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen. Advertentiën. voor het eerstvolgend nummer moeten des middags vóór een aur aan het bureau bezorgd zijn. Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korte Haven.) Prijs der Advertentiën: Van 1—6 regels fl. 0.92; iedere regel meer 15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letters naar de plaats die zij ümemen. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Tarieven hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen. In de nummers, die Dinsdag-, D o n d e r d a g- en Z a t e r d_a g a v o n d verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs van 40 cents per advertentie, bij vooruitbetaling aan het Bureau te voldoen. Interc. Telefoon voor de Redactie No. 123. voor de Administratie No. 103. LAN» WISER. De burgemeester van Schiedam Gezien 10, 3de lid der Landwpurinstrnclie T, Brengt ter kennis van belanghebbenden lo. de dienstplichtigen bij de militie to land, ilie in den lonp van dit par een achtjarig™ dienst hebben volbracht, dat zijn in hot algn- meen zij, die belmoren tot de lichting van 1901, op 1 Augustus a.s. zullen overgaan naar de Landweer, met uitzondpring echter van lien die behooren tot oen der bereden korpsen of tot het Korps Torpe listen en die in het genot zijn van ontheffing van den werkalijken dienst 2o. zij, die overgaan naar de Landweer moeten zich vóór 31 Augustus a.s. aanmelden an do afileeling Militie (Schoolstraat 12) en alsdan behooren in te le veren hun zakboekje met den daarin gehech- tnn verlofpas. De verlofgangers evenwel, die buitenslands verblijf houden, zullen hun zak boekje met den daarin gehechte» verlofpas bij aangeteekenden brief (met duidelijke vermelding van hun volledig adres buiten het li ijk) hebben toe to zenden aan den Burgemeester hunner laatste woonplaats binnen het (lijk 3p. dat zij, die overgaan naar do Landweer, van af 1 Augustus a.s. onderworpen zijn aan alle voorschriften voor do Landweer gegeven tn vestigt met. nadruk de aandacht op do na volgende bepalingen der Landweerwot Artikel 24. De verlofganger van de landweer meldt zich binnen 30 dagen na den dag van zijn overgang naar de landweer of na dien waarop hem de verlofpas is uitgereikt, bij den burgemeester zijner woonplaats aan, ton einde dezo den ver lofpas, hem bij de landweer of laatstelijk bij do militie uitgereikt, voor gezien of opnieuw voor gezien le^keno. Dn verlofganger van de landweer, din buiten het Rijk woont of vei blijf houdt, of die zich bij zijn vertrek met verlof buiten hot Rijk be geeft, kan, ter vervulling van do verplichting in het voiig lid omschtoven, binnen dondaatin vermelden termijn zijn veilofpas bij aangetee kenden brief ter aftookening toezonden aan don burgemeester zijner laatsto woonplaats binnen hot Rijk, Do verlofpas wordt hem door dien burgemeester hij aangeteekenden brief terug gezonden. Artikel 25. De verlofganger van do landweer, die zich in eene andere gemeente gaat vestigen, geeft duarvan kennis aan den burgomeoster zijnet- woonplaats. Binnen dertig dagen na den dag, waarop hij komt in de, gemeente, waarin hij zich vestigt, meldt hij zich aan bij den burge meester dier gemeente, ten einde deze zijn ver lofpas voor gezien teekonn. Aitikol 27. Do verlofganger van de landweer mag zich zonder toestemming van Onzen Minister van Oorlog niet langer dan gedurende een jaar buitenslands begeven. Aan den verlofganger van de landweer, die niet in verzu'ra i=, wordt deze toestemming, wanneer zij gevraagd wnrdt en blijkt noodig te 7,ijn ter zake van uitoefening van of opleiding tot landbouw, handel of nijverheid, in gewone tijden niet geweigerd. Bij do toestemming kan de verlofganger worden vrijgesjehl van do verplichting tot deel neming aart de oefeningen in artikel i I ver meld, tot het bijwonen van het bij artikel 29 voorgeschreven onderzoek en tot het komen in werkelijk™ dienst ingeval van oorlog, oorlogs gevaar of andere buitengewone omstandigheden Aan de toeslomming knnnen overigens zoo danige voorwaarden worden vet bonden als in het belang van den dienst noodig worden ge oordeeld, Artikel 28. De veilofganger van de landweer, die artikel 24, 25 of 27 niet naleeft, wordt in wetkelijken lienst geroepen en daarin gedurende ten hoogste oen maand gebonden. De duur van dezen dienst wordt bepaald d"or Onzen Minister van Ootlog, dio tevens hot korps van liet leger aanwijst waarbij tie werkelijke dienst moet worden vervuld. Schiedam, den 10Jen Juli 1909. De Burgemeester voornoemd - M. L. HONNEIILAGE GREÏE, W. B. Op een rijtje lagen de dan 1 tiers .op do tafel en de pachter zei, terwijl «hij een groote fleseh wijn "ontkurkte: „Ziehier je toon, mijn jongen, steek (hel bij jo en blijf braaf bij je regiment Als jo ecn's een paar dagen 'verlof krijgt, geneer jo niicL hel huis blaaf, ,tcn allen tijde voor jo open. Dat liet ons slceds verhongert, zal van jo to hooren, behoeft Intel gezegd to worden. En nu prosiiL, op ,jo ge zondheid I" Do glazen werden aanges'looten en rit oen leng golcdiigd. Toon schudde de pach ter zijn knecht nog snel de (baud en klom vlug op don met zakken "beladen iwagon. „Donmorwollerl ik kom op de markt van Morilles aan, als het koren verkocht ds! Voeder de paarden nog, toov je je biczen pakt en zonder afscheid Pierre I" Do wagen verdween in de grijze Novrm- vomib c r s ch om e ri.n g on Pierre Moing ging naar den stal. Margot, de oude melkmeid, trad jurist naar huilen. Treurig zeide zij: „Dus vandaag ga je er vandoor?" „Zeker, Margot," antwoordde hij vroo- lijfc. „Naar liet zesde regiment kuras- siws!"~ Toon hij het Voor in 'de 'kribben ver doold had, wierp hij een voorzichtig [spie denden blrik over den hof en jstiot snol oen kleine deur, heel achter in pirn stal, opoiï. Daar sliep Margot ritteen ellendig bokje.... liet hod was nog warm Hij doorwoelde tien slrooza.k en haakte een klein zakje met ongeveer '20 goudstukken voor den dag; toon legde hij weer netje do lakens en dekens terecht en \bego£ zich Hebben wij in ons blad Van gisteren en kele opmerkingen geplaatst o-ver de ont wikkeling van de maskerades der studen ten, voor heden willen wij nog eens terug komen op con, vroeger door ons aangege ven plan om tc trachten in Nederland door het doen herloven van een episode uit vroe ger tijd, een clou voor liet groote vreem delingen verkeer te maken. Wij komen daarop terug, niet omdat wij metalen, dat dit plan in beginsel aanbevolen moot worden vandaag of morgen zal hot ergens verwezenlijkt worden, dat staat vrij wol vast maar omdat het zoo'n onbere kenbaar voordeel voor ons land zou zijn, dat wij juist hier dit nieuwe idee hel eerst uitwerkten. Wat daarvoor noodig zon zijn, het is liet voorbeeld door Ober Ammergau gegeven, door zooveel plaatsjes in de Alpen gevolgd, ook voor Nederland te volgen en te vervol maken. In een gegeven stad zou men zoo denken wij ons do zaak een vcrcenir ging moeten oprichten tot het verwezen lijken van het plan: een stuc-stad Ie hou wen en daarin hel oude leven van een bepaald tijdvak, hetzij in het algemeen volgens de historie, hetzij volgens een be paalden, bekenden historischen roman le leven. BflB»«g2KBgS3a«giBiMa3wttoaagy^iT^"4 Tot die stuc-stad zou tweeërlei entree zijn: een voor hen, die het kleed van dien tijd zouden willen aantrekken en vrijelijk tusschen de struc-murcn zouden mogen rondloopen, de bewoners bezoeken en do plechtigheid bijwonen, en een voor hen, die van uit een getralied hoekje of van een in de oude stad gemaskeerd plaform hot. le ven zouden willen gadeslaan. Voel hangt af natuurlijk van de keuze van tijdperk of roman. Kon men Pom- peji van „The last days" of Rome van „Quo Vadis" laten herleven, het zou na tuurlijk meer trekken, maar ook moeilijker zijn dan het doen herleven van een shy1 uit de 13de eeuw. Een resurrectie van Babyloniü of het oude Egypte zou zoodoende meer moeilijk heden, maar ook meer succes geven dan een inrichting van oen Nedorlandsche stad uit het gouden tijdperk, enz., enz. Bod best dreef men dc zaak coöperatief. Wie bereid zouden zijn in die stad tc teven, mee de vertooning tc maken, zouden zich al vroeg moeten voorbereiden on onder artistieke en wetenschappelijke leiding moe ten gedrild worden lot waardige Pompe- janon, Romeinen of Babykmiörs, hun vrou wen en hun kinderen. En inmiddels zouden de meer kapitaal krachtige elementen uit do stad on zij, die het meeste Voordcol van dc toenemende vreemdelingenverkeer verwachten moeten zorgen voor het kapitaal, dat in slaat stel de de namaak, gehouwen te zetten, de ten ders te salarieeren cn de reclame te be kostigen. Natuurlijk zou alles wat kermisachtig of aanstoofeiüjk is, vermeden moeten worden. Do zaak zou een handelsonderneming moe ten zijn, zij, die hun middagen of avonden zouden willen bsteeden om in de stuc- stad hot vreemde teven voor te leven, zou den dat moeten doen om bijverdienste en over het geheel zou het doel moeten zijn winst io behaion en vreemdelingenverkeer to trekken, naar do plaats zelf en bijgevolg naar Nederland. Word de zaak dlis goed aangepakt, dan zou men haar ook builen do stad met geld moeten steunen, omdat do veto vreemdelingen, die ongetwijfeld al léén daarom naar Nederland zotulen ko men, van de gelegenheid gebruik zouden maken om nu ook verder in Nederland; eens rond to kijken. Maar juist om dit aHes te bereiken, zou men met grooten ernst en piëteit voor het verleden 'te werk moeten gaan, zou men alleen door de samenwerking van zeer ve len een goed geheel kunnen krijgen. Op den duur het kan niet uitblijven zal men plannen als do hier uitgevoerde op allerlei plaatsen verwezenlijkt zien. Het ligt zoo geheel in do lijn van den tijd. Men wil realisme, men is niet moer tevreden rustig in het kamertje dat voor hem onder do dakpannen was in gereedheid gebracht. Piet re Moing had dezen diefstal den dag van Le voren zorgvuldig voorbereidDe Iwinlig Lois vormden met de daalders, die de pachter hem had uitbetaald en pdja vroe gere spaarpenningen een rond sommetje; aan gold om zich te Vermaken tzou het hom hij hel, regiment niet ontbreken. Gewetens- knagingen voelde hij niet. Bovendien -Mar got kon-hot geld best missen. Zij was oen oude jonge juffrouw, svan bijna. 50 jaar; haar bruine huid prag er uit alsof zij in do vochtige lucht wan de vee- en kippenslal schimmelig geworden was. Zij was- oen zeer eenvoudige ziel. Haar mousselinen muts bedekte het steeds slecht gekamde haar, dat slordig bijeengehouden was en den indruk maakte van \ocn slak op een aspergekop. Zij was een onvermoei bare werkezel. Sedert "bijna een kwart eeuw zoo lang liep zij (zich reeds op do boerderij „La l'auderie" do boenen af had men haar nooit een tenkelen dag rust zien nomen. Zij had aardig wal opge- spaaid. Met ccnigen troLs placht zij le zeg gen, als daarop gezinspeeld werd: „.Ta, als ge er niets op Jogen hebt de staat is mijn schuldenaar,..' Wat zij den slaat, niet toevertrouwde, verstopte ze. in haar slroozak [Pierre Moing had pas onlangs haar geheim, ont dekt ,toen hij haar op een morgon door liet sleutelgat beloerd had; sedert dien was zrjn begeerte naar haar spaarduitjes zoo gestegen, dat ze hem zelfs Jiti [den slaap vervol gde Thans was het gebeurd. De zoo gemak kelijk gestolen twlijlig louis vermeerderden zijn eigen kapitaaltjeZeker (Margot zou eens den diefstal ontdokken maar mot den too neef schijn, met werkelijkheid in twee afmetingen. Naast lengte en breedte wil men ook diepte zien. Men gevoelt dal hot tooneel die niet kan geven. Vandaar do neiging tot afwjjken van de realiteit, tot slilisoercn, die men in den laatsten tijd op hot tooneel waarneemt. Het kijk spel moet van de planken op de straat. Overal in Ober-Ammergau, in de En- gdsche pageants, is de Berlijnsche opera, in do Hollandsche maskerades, in de ker misachtige reproductie der oude „tentoon- stollingssteden", ziet men aarzelen om den sprong to doen. Welnu, doet een stad in ons land dien sprong het eerst, dan heeft zij nu nog al het groote voordeel van de eerste te zijn. Morgen reeds zal het wellicht te laat zijn. Nu i.s hot niet waarschijnlijk en niet gebruikelijk, dat Nederland in zulke dingen het initiatief neemt. Maar het is toch niet onmogelijk. En, daarom willen wij nog waarschuwen, zoolang het tijd is. Heeft nten eenmaal elders het initatief genomen, dan is een jjroot deel van de aardigheid en het voordeel er af. Dat overwogen, vinden -wij vrijheid om hot plan nog eens aan onze lamlgcnootcn ter overdenking aan te bicden. Yólksbnfihnis. liet navolgende schrijven is aan B. en W. bij den Raad ingekomen: Door Uwen Raad werd in onze handen gesteld een verzoek van het bestuur der vcr- eeniging ,,Schiedamsch Volksbadhuis", om haar de oprichting van een nieuws Volks- jadhuis mogelijk to tn'aken. Door ons werd liet advies ingewonnen van de Commissie voor de Gemeentewerken, dat wij de eer bobben, hierbij te voegen met het door tiaar overgelegd r jrport van den Directeur der Gemeentewerken, dat belang rijk is om de daarin verstrekte gegevens omtrent den toestand in andere plaatsen. Adressant toont aan, dat vergrooting van het badhuis o,en dringende oisch is, doch dat deze ter plaatse onmogelijk is, zoodat op een geschikte plaats een nieuw badhuis zou zijn te bouwen. Waar het kapitaal in hel tegenwoordige badhuis gestoken, dan zoo goed als geheel verloren is, zou het voor de Vereeniging zeer moeilijk zijn, op gunstigon voet het kapitaal voor oen nieuwe inrichting bijeen te krijgen. Waar het bezit van een goed Volksbadhuis ontwijfelbaar oen openhaar gezondheidsbe lang is en de behoefte daaraan hier is be wezen, zouden wij termen aanwezig ach ten, evenals voor dc Ambachtsschool werd gedaan, het crediel der Gemeente Ier be schikking van de Vereeniging le stollen cn wanneer? Als zij het bedstroo vernieuwde!? En zelfs al zij hel 'don .volgenden dag be merkte, zou haar verdenking niet op hom vallen. Zij hadden steeds in dc (beste ver standhouding geleefd. De koeiomeid had zelfs een soort van moederlijke toegene genheid voor den jongen opgeval, die jzich in allerlei zorgen voor hem uitte: i Vergeet jo muts niet Trok' droogc schoenen aan kom toch bij [hot vuur, ik hob het voor je aangelegd. 1- Dikwijls bracht zij onder haar schort een flosch koude koffie en non paar lekkere beetjes mee van den vorigen avond:(„Daar, dat zal jo smaken." En Margot zou Pierre Moing van [dief stal verdenken? Wol nccl Hij had juist zijn paar stukken tgoed in een oudo weilasch, welke niet mec-r igc bruikt werd, gepakt, toon eenig leven ibij' de deur hom deed opschrikken. Haastig draaide hij zich om en zag ^Margot,, die met gebogen hoofd en oprecht bedroefd, op hom afkwam: „Daar, Pierre, een .wollen hemd cn drie paar kousen, ze [zullen Jo dezen winter te pas komen. Ik (heb zo cp hot veld gebreid cn voor je lbowaard tot jo wegging „Da.nkje," zei hij mol een verstikte ,stcm. „Je behoeft niet bang te zijn bij jo regi ment dat je niet met je kameraden plezier kunt makenle 1, nil, jong ^geniet jo jeugd Iedere maand stuur ik je vijf guldon Zou je daaraan genoog hdte ben Een onbeschrijfelijke onrust overviel hom. Hel bloed vloog hom naar de 'slapen door hel. gchcele lichaam Hij sidderde cn zijn stem werd onhoorbaar, toen [hij stamelde: Ja zeker, is het genoeg!" „Geef mij dan een kus en vergeet de haar het benoodigde bedrag te verschaffen, tegen vergoeding' van rente cn aflossing de Ambachtsschool betaalt een annuiteit van G Op dezelfde motieven zouden wij, waar te verwachten is, dat de exploitatie vnn een badhuis niet rendabel is, op zich zelf ter men aanwezig achten voor goldeiiiken steun van do zijde ger Gemeente. „Op zich zelf" zeiden wij, want wij wen- schen bij de begroeting te beoordeolen, of voor dit doel gelden kunnen worden ge vonden. Wordt deze subsidie-vraag behandeld, dan kan tevens worden uitgemaakt, of deze zou moeten worden verleend tegen verstrekking van schoolboden tot een zeker maximum aantal per jaar, tot een verminderd tarief. Resumeeronde, stellen wij Uwen Raad voor a. zich in beginsel bereid te verklaren van Gemeentewege aan adressant op nader verzoek, tegen vergoeding van rente en nf- icwwiii!* en onder nader vast te stellen voorwaarden het kapitaal te verstrekken, honootligd voor den bouw van eon nieuw Volksbadhuis op een ge-chikte plaats. r- b. zich bereid te verklaren bij de behan deling der begrooting te overwegen, of gel den kunnen gevonden worden voor gelde- lijken steun van Gemeentewege in de exploi tatie van een nieuw Volk.-bndhuis, al of niet. tegen verstrekking van schoollanden tot een zeker maximum-aantal per jaar, tot vermin derd tarief. ITet adres van het bestuur van de ver eeniging Het Sehieclamsch Badhuis luidt Schiedam, 3 April 1909, Het Bc.-luur van dc Vereeniging „Sciiie- damsch Volksbadhuis", goedgekeurd bij Kon. besluit van 7 Itebr. 191)0, no. 21, heeft de eer het volgende onder Uw aan dacht re brengen. Gelijk U uit bijgevoegd jaarverslag over L90S nader zal blijken, ondervindt het bad huis groot nadeel door de, van gemeente wege, in de nabijheid uitgevoerde werken. Volgen.-, rapport van een deskundige, archi tect Kramers, aan v. ion door het bestuur is opgedragen een onderzoek in te stellen naar den twdnnd van hel gebouw, is het pand reeds zeer veel in waarde verminderd, en al dreigt geen onmiddellijk gevaar van in storten. de kans op grooter nadeel is niet gering. Bovendien is er gegronde vrees, dat de -zuidelijke en westelijke gevels, die nu steumnuicn zijn geworden, tuor den- bolon- muur en de ophooging aan de zijde van dc Broorsvest, vochtig zullen gaan worden, waardoor het gebouw nóg meer geschaad wordt. ITct bestuur van voornoemde vereeniging loht dan nu ook den tijd daar, om krachtig arme, oude Margot nietIk beschouw je als mijn zoon, weet je?... Mot Aller heiligen was het vijf jaar geledon, dat je op de boerderij kwam Je was zoo bleek en mager... Jc soep verslond je al mot de oogen, nog vóórdat ik ze vóór jc gezet hadNu, we willen hopen, dat do dienst je niet to zwaar wordt. Als je verdriet hebt, denk er aan hoe lief ik je heb cn dat alles terechtkomt..." De grove handen der dienstbode legden zich op do schou ders van den jongen, oen kus klonk „Och, och, wat a-alt mij het afscheid zwaarI Ik drijf do schapen op het stop pelveld, als je een omweg daarover kunt maken, zal ik je nog eenmaal omhel zen! Gekromd, gobogen, slonv van smart, bijna snikkend, zag Pierce haar weggaan. En plotseling voelde lijf zich over,vallen door verterend berouw. Plotseling begreep hij de oneindige toegenegenheid, die zoo rein, zoo zonder alle bijgedachten door deze trojiwo ziel voor hem gekoesterd was, oen liefde, die geen andere bron bad dan groote, aangeboren goedheid. Mechanisch keek hij naar hel hemd cn de kousen, die Margot in haar snipperuurtjes gemaakt bad. Hoe vlijtig hadden haar vingers de naalden doen klapperenStellig had zij reeds sedert het voorjaar daaraan gebreid, sedert het voorjaar voor hem gezorgd 1 En hij, Pierre Moing, bad baar zooeven twintig goudstukken ontstolen. De vrucht van haar werk' gedurende een geheel jaar. Tol dank voor zooveel goedheid had hij heimelijk het stroo van haar bed doorwoelt! on zijn handen naar hot spaarduitje van de arme vrouw uitgestoken. Hoe schan delijk lock litem thans zijn diefstal' Bijna krankzinnig, mot een wezenloozon blik,. mat, zonder energii en sidderend staarde hij voor zich heen Purperrood kleurde zijn voorhoofd, ver breidde zich over zijn slapen c.n (wangen. Neen! Waarachtig, als men er over nadacht, was het niet te verontschuldigen, het was gewoon afschuwelijk! Haastig stópte hij hemd cn kousen in do bruine linnen tase.h en verliet haastig cle vliering. Hij liep over den hof, door don slal, drong het kamertje van Margot binnen De twintig louis kwamen weer op (hun plaals Toen ging de rekruut, met do tasch over zijn rug gehangen, 'door de grijze schemering, waardoor zoo juist een zwakke zonnestraal drong Bijna gelijktijdig met Margot kwam hij op het stoppelveld aan, „Margot," zcr.de hij. ..daar je nu een maal mijn pleegmoeder wilt zijn en ,daar ik zooveel vertrouwen in je 'stel als in geen ander mensch ter wereld hier zijn mijn kleine spaarpenningen Ik höh slechts zooveel meegenomen, als ck voor de reis noodig heb -en voor een wolkomstdronk voor de kameraden. Bewaar heit geld voor mij, lot 'ik terugkom. En mocht het ongeluk willen, dat ik niet te rugkeer, dan zult gc mijn erfgenaam zijn." De o o gen. der oude Margot schitterden. Toen Hepen haar de tranen over [de ge rimpelde wangen, haar slem sloeg van (ont roering over: „Mijn lieve jongen Jo bereidt een arm mensch, als ik lam, tc veel vreugde! Ga zonder zorg! Als jc .later lenig komt, zul jo over alles, wat ,wij beiden bobben, beschikken, ik heloot het jo." v

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1909 | | pagina 5