63
Dinsdag 27 Juli 1909
o.
OM DEN NAAM.
•ie
$#?-
Reis-Abonnementen.
BOTTENLAm
1ÏIMENLAND.
sSafïo?"
Deze courant verschijnt d a g c i ij k s, niet uitzondering van Zon- en Feestdagen
Prijs per kwartaal: Voor S chicd a m en VI aar din g c n fl. 1.25. Franco
per post £1.1.65.
Prijs pei weekVoor Schiedam en Viaardingen 10 cent.
Afzonderlijke i 'immers 2 cent.
Abonnem worden dagelijks aangenomen.
Advcrien. or hot eerstvolgend nummer moeten des middags vooreen
uur aan liet bureau bezorgd zijn.
Bureau: Lange Haven No. 141 (hoek Korle Ilaven.)
Prijs der Ad ver to nlië ru Van 1G regels 11. 0.92; iedere regel inner
15 cents. Reclames 30 cents per regel. Groote letter's naar de plaats die zij
innemen.
Advertentie n bij abonnement op voordeeligo voorwaarden. Tarieven
hiervan zijn gratis aan het Bureau te bekomen.
In de nummers, dio Dinsdag-, Dundcrrlag- en Zaterdagavond
verschijnen, worden zoogenaamde kleine advertentiën opgenomen tot den prijs
van 40 cents per advertentie, hij vooruitbetaling aan het Bureau to voldoen.
latere. Telefoon
voor do Redactie Ne. 123.
voor dc Administratie No. 103.
De administratie van de „Schiedamschc
Courant" is gaarne bereid om tegen ver
goeding van porto's aan haar abonné's die
voor korten of langen tijd op reis gaan, de
Courant aan hun tijdelijk adres te zenden.
Ook abonnementen voor den tijd van een
hnlve of lieele maand worden gedurende liet
roisseizocn verstrekt.
Schiedam, 26 Juli 1909.
FRANKRIJK.
Zooals we Zaterdag hebben gemeld, is de
heer Briand Vrijdagavond reeds met de vor
ming van een ministerie gereed gekomen.
Daar heelt hij dus geen dag voor noodig ge
had. Hij iiad dan ook keus te over. Aan
senatoren en afgevaardigden, dio gaarne mi
nister of in geval van nood onderstaatssecre
taris wilden worden, ontbrak het niet en hij
had dus maar te kiezen als het een persoons
kwestie had gegolden. Daar echter de ver
kiezingen voor de deur staan, waren er echter
ook programkwesties en partijbelangen, die
de aanstaande minister-president niet mocht
veronachtzamen.
Dat Briand de opdracht tot kabinetsfor
mateur zou aannemen, daaraan was niet te
twijfelen, toen Leon Bourgeois, de man wien
men slechts voor den vorm de reorganisatie
van het ministerie had aangeboden, bedankt
had.
Dezelfde afgevaardigden, die nog voor kort
met groote beslistheid op de noodzakelijkheid
hadden gewezen, dat de nieuwe minister
president in eik geval uit de radicale partij
moest worden gekozen, vonden nu, dat ook
een gematigd socialist zijn goede zijde kon
hebben, vooral wanneer hij er toe kon ko
men om de eergierigheid van zekere perso
nen hunner partij te" bevredigen. En de heer
Briand was zoo verstandig, de hen onder
deze voorwaarde aangeboden ondersteuning
niet botweg te weigeren, hoewel hij slechts
over een zeer gering aantal portefeuilles be
schikte, daar hij besloten was de meesten van
zijn tegenwoordige collega's te houden en
vooral den minister van builenlandsche zaken
Pichon, wiens program hij onvoorwaardelijk
goedkeurt.
Bijzondere waarde hecht Briand aan de
medewerking van zijn voormaügen socialis-
tischen partijgenoot Millerand, die als minis
ter van handel in het kabinet Waldeck-
Rousseau optrad en evenals Briand door de
geunifieerde socialistische partij is uitgestoo-
ten, hoewol ze op den naam yan socialist
aanspraak blijven maken. Millerand zal bet
ambt van Barthou overnemen, die naar het
ministerie van justitie overgaat en daardoor
opvolger van Briand in diens departement
woidt. De minister van financiën Caillaux
gaat heen. In zijn plaats werd de heer
Poincaré aangezocht, die echter weigerde en
het ministerschap werd opgedragen aan den
afgevaardigde Cochéry, die van 1890 tot'98
eveneens minister van financiën was en
herhaaldelijk als rapporteur-generaal van do
begrootingscommissie optrad. Een financieele
R.o man naar het Duitseh van
II. YON MEERIIEIMB.
warnwiv t i
45)
Koert dwong zich tot een kalmeerend
lachje Zonder dat sprak hij eigenlijk nooit
met Sophie. Neen dat was geen kort vev-
liefdheidje, zooals een man wel voelt voor
een aardig mei°je, een verliefdheid die snel
opkomt en snel verdwijnt, maar de ernstige
diepe liefde van een man, die dit eene meisje
en geen ander tot vrouw begeert, een liefde
die uit teederheid en een volkomen weder»
zijdsch verslaan ontstaat. Zulke liefde vergaat
niet weer. Deze twee dunt* in de vertrouwe
lijke eenzaamheid van liet met bloemen ver
sierde balkon, behoorden ontegenzeggelijk bij
elkaar, ze waren uit éen stam, dezelfde inge
wortelde liefde voor hun geboorteplaats ver
bond ze.
Ellinor drukte haar voorhoofd zachtjes
tegen den boom. Tranen gleden plotseling
over haar gezicht. Ze waagde het niet haar
eigen huis binnen te gaan, ze kwam zich als
een vreemdelinge, een indringster voor. Het
gevoel van uitgestooten te zijn, haar verlaten
heid werd steeds sterker. Nu eens voelde ze,
dat ze zelf ook aan een plaats gehecht was
-•«an deze woning. Nooit weer zou ze licht als
een zwaluw zooals eens kunnen vliegen naar
do schemerende lokkende verte, Deze kleine
specialiteit dus. Afgetreden is voorts de mi
nister van handel Cruppi, in wiens plaats
de senator Jean Dupery komt, die tot de
republikeinsciie linkerzijde behoort en van
18991902 minister van landbouw onder
VValdeck-Rousseau was Dat de minister van
marine zou altreden, was niet zonder meer
te verwachten, daar hij steeds bij de marine-
debatten een goed figuur maakte.
l)en doorslag gaf echter voor zijn aftreden
de wensch der meerderheid om een vakman
aan het hoofd van het ministerie te zien, en
daarvoor werd gevonden de vice-admiraa!
Boué do la Pereyze, thans directeur van
marine te Brest, In de plaats van den tegen-
woordigen minister van koloniën Lacroix
komt de senator Trouillot, die reeds meer
malen minister was in de ministeries Bris-
son, Gombes en Bouvier. In de plaats van
Piquart is als minister van oorlog benoemd
generaal Brun.
Dit ministerie is het 44ste kabinet sedert
de uitroeping van de Fransche republiek en
beteek-mt weer een aanzienlijke verschuiving
riaar links Sedert 35 jaar is in de opeenvol
gende ministeries een voortdurend doorzwen-
ken naar links op te merken. In het jaar
1876 kwam met bet kabinet-Dufaure het
eerste beslist repnbfikeinsche ministerie aan
het bewind, in 1880 met bet ministerie-
Feriy het eerste, dat bepaald anti-clericaal
genoemd kon worden. Vijftien jaar later
kwam met het ministerie-Bourgeois het eerste
radicale kabinet aan de regeering en in 1899
trad Millerand op als de eerste socialistische
minister Het kabinet-Sarrien (voorjaar 1906),
was het eerste dat onder radicaal-socialisti
sche vlag voer en thans treedt een socialist
op als hoofd van het kabinet, want Briand
blijft, al is hij door de geunifieerd socialis
tische partij uitgestooten, aanspraak maken
op den naam van socialist en is ongetwijfeld
in menig opzicht aan zijn socialistische opvat
tingen van vroeger getrouw gebleven.
De radicalen beklagen zich over deze ver
dere opschuiving naar links en de afgevaar
digde Laferre, voorzitter van bet comité van
actie der radicale partij, heelt den minister
president Briand verklaard, dat de samen
stelling van het kabinet zijn partij niet be
vredigde, omdat ze daarin geheel niet ver
tegenwoordigd is. Hij hield het voor nood
zakelijk om opheldering over de houding van
bet nieuwe ministerie te verlangen en zal
derhalve a s Dinsdag een interpellatie over
do aigemeeno politiek van het ministerie
indienen.
Terwijl eenige radicale organen van de
richting Combes liet nieuwe kabinet met
onverholen wantrouwen begroeten, wordt
hei. door de gematigde bladen als do sTemps"
en het sJournal des Débats" niet ongunstig
beoordeeld. De »Temps" schrijft, dat Briand
bij de samenstelling van het nieuwe kabinet
een flinke plaats aan de gematigde en be-
zonn ;n elementen heeft ingeruimd. De keuze
van „wee militairen voor het ministerie van
oorlog en marine bewijst, zegt het blad, dat
de nieuwe minister-president, ondanks zijn
socialisme hetantipatriottisnmvan Hervéniet
is toegedaan.
Hel ïJournal des Debats" toont zich be
vredigd, dat de aanhangers van Combes,
hoewel ze den val van het minislerie-Clemen-
ceau hadden veroorzaakt, in het nieuwe
kabinet alleen door den eeuigszins kleurloozen
grijze woning was haar tot een tehuis ge
worden, naar haar groen werkkamertje, met
de wuivende platanen voor het raam en den
ruischenden Rijn beneden zou haar hart altijd
blijven trekken.
Al haar moed verdween. Een verlammende
moeheid overweldigde haar. De wapens wa
ren haar uit de handen gevallen, nog voor
de strijd begon.
»Het wordt koel", hoorde ze Koert zeggen.
»Je zult kou vatten, Sophie, we zullen naar
binnen gaan."
»Zal ik sluiten Ellinor is immers nog
niet thuis."
»S!uit maar. Ze zal wel de sleutel van de
andere deur hebben, of misschien blijft ze te
Keulen."
»IIeelemaal alleen
»Ze is er aan gewend, alleen te reizen."
De onverschilligheid van liet antwoord be
zorgde Ellinor een rilling. Ze zag Koert en
Sophie van het balkon verdwijnen. Achter
de verlichte vensters zag ze hun schaduwen
bewegen.
Een poosje bleef ze dit nog aankijken,
toen ging ze van achteren het huis binnen.
Sophie stond bij de piano en legde oen rau
ziekblad recht, toen Ellinor kwam. Bij haar
onverwachtsch entree stiet ze een klein gil
letje uit. ïiBen je daar We hebben je in 't ge
heel niet aan hooren komen Koert, Ellinor
is er."
»Ik kom dadelijk 1" antwoordde hij uit de
andere kamer.
Ellinor ging zonder hoed of mantel af te
doen in een stoel voor haar schrijftafel zit
ten. liet manuscript lag op lmar schoot.
minister van koloniën Trouillot zijn vertegen
woordigd.
De »Malin" deelt mee, dat Bocrtzef, de
man, die in den laatste» tijd zulke belang
wekkende onthullingen heeft gedaan over de
werkwijze van de Russische politie in het
buitenland, uit Finland is gewaarschuwd, dat
dr. Doebrovin, het hoold der Russische zwarte
bendo, twee of drie mannen naar Parijs zou
hebben gezonden om hem, Boertzef, tedooden.
In een onderteekend stukje waarschuwt
Jaurès de Fx*ansche regeering,
GEMENGDE MEDEDEELINGEN.
Engeland.
Te Londen is Zaterdagmiddag in het
Hydepark een monslerbelooging gehouden
ten gunste van de begrooting. Vooraf werd
eeu optoc-hl, waaraan ongeveer 1GOOO per
sonen deelnamen, door de straten der stad
gehouden. In het Hydepark werd daarop
door verschillende staatslieden het woord
gevoerd.
Er werd een motie aangenomen ten gun
ste van sociale hervormingen, in welke do
xegeering wordt aangespoord zich krachtig
lo verzetten tegen de voorstellen tot ver
minking van dc begrooting.
Men schat hel aantal dor personen, die
aan de betooging deelnamen, op 90.000.
Spanje en Marokko.
Do ernst van de berichten uit Melilla, de
noodzakelijkheid, waarin generaal Marina
zich zag geplaatst om tot zijn eerste stel
lingen weer terug te koeren, na oen ver
schrikkelijk gevecht, waarin hij tegen een
tweemaal sterkeren vijand moest strijden
en bovendien hel gioote stilzwijgen, dat
de regeering schijnt te bewaren over de
gebeurtenissen in het Riff, vermeerderen
in Spanje do spanning on de ontevreden
beid. De guheclo per* is één vcronfwaar
diging tegen de draconische censuur op
de dagbladen toegepast. Alen ziet er een
volkomen aanranding der grondwettelijke
iynarborgen in, en hij de pricipieele ar
gumenten, die men tegen deze dictatoriale
maatregelen verheft, koml nog de onge
rustheid, veroorzaakt door de onwetend
beid over do toedracht der gebeurtenissen.
Reizigers, van Melilla Zaterdag in Spanje
teruggekomen, vertellen, dat daar een ver
schrikkelijk e paniek hoevseht.
De veldslag van Vrijdag was verschrik
kelijk. De troepen legden een Luitengewo-
ncn heldenmoed aan den dag; zij hadden
talrijke aanvallen Ie doorslaan, maar kon
don do inlanders ten slotte toch terug-
dr ijven.
Dozen verloren driemaal meer krijgers
dan dc Spanjaarden.
Do harka (strijdmacht) Duchtte dc ver
bindingen der vooruitgeschoven stellingen
van Atalayou met Melilla af te snijden.
Alle hospitalen zijn overvol.
Volgons de dagbladen bodioeg bot aantal
inlanders, die aan dit bloedige gevecht
sWil je thee of een glas wijn, Ellinor
Je ziet er zoo bleek uit,"
»Dank je, ik ben geen logee bij me zelf
ik kan bellen, wanneer ik iets hebben
wil."
Koert kwam binnen en ging naar de beide
dames.
»Nu, heeft je reis succes gehad? Het
schijnt van niet." Hij wees op het pakket
in baar schoot Ellinor keek hem niet aan.
»Mijn stuk is aangenomen. De repetities
zullen weldra beginnen," zei ze rustig, biinr
onverschillig,
Sophie keerde zich plotseling naar haar
toe. »Wat vreeselijk leuk Je hebt ook zoo
vlijtig gewerkt, terwijl wij ons amuseerden."
sJa, ik heb veel gewerkt. Maar het slot
moet veranderd worden
sDus wordt bet werkelijk opgevoerd?"
Koert beet eenigszins geërgerd op zijn on
derlip Dat vind ik vertelend. Openhartig
gesproken geloofde ik het niet. De rol van
huistiran versta ik niet goed, anders had ik
mijn toestemming geweigerd. Je bent er
toch zeker van, dat je naam niet genoemd
wordt?"
»De naam Thun zal niet op de program
ma's voorkomen." antwoordde ze koel. »A1
het andere kan je onverschillig zijn."
sik mag toch de première bijwonen?"
vroeg Sophie
sDat kan ik je nog niet beloven Als ik
veel succes verwacht ja, maar dat valt
nog zeer te betwijfelen, en hangt van dui
zend toevalligheden af. Dit keer in 't bij
zonder, omdat er geen geschikte actrice
voor Sado is,"
deelnamen, 16000. Aten verzekert, dat
een brigade, onder bevel van den infant
don Carlos, naar Ceuta zal worden gezon
den, waar men eveneens voor incidenten
vreest.
Volgens ecu officieel telegram zijn Za
terdagmiddag door de artillerie-batlerijcn
de bergpassen van Gurugu onder vuur ge
nomen, teneinde het vormen van nieuwe
benden door don vijand te beletten.
De kanonneerboot „Dinzon" nam deel
aan liet kanonvuur.
Audiënties.
De gewone audiëntie van den minister
van waterstaat zal tot nadere aankondiging
niet plaats hebben.
De gewone audienries van de minister van
oorlog en van marine zullen resp. op Don
derdag '29 en Vrijdag 30 Juli niet plaats
hebben.
T u r k ij e.
Bij do plechtige viering van don jam-
dag dor Turksche revolutie hooft Djavid
boy, de miim/ister van financiën, lo Salonika
een rede gebomd en, waanan hij hot pro
gram der regeering ontvouwde.
Hij bogon zijn rede mot mcdedool'ingon
over liet Tirrksch-EuiigaarsclM» fin ai d en f, dat
naar'zijn zoggen nog al voor leke-
nting van hrt, oude régime kwam. Daarna
wees hij erop, dat de mogendheden moB
groote woliwillendhciid de ontwikkeling v.vu
Turkije volgen. Turkije zal ochtoi eerst ge
heel vrij zijn vleugels! kunnen iratsiaaav,
wanneer aan het ,»k\'<sel dier r.apótiikitfios,
dat het in zijn efigeu bewegingen bekHinnert,
een ei'mle zaii zijn gekomen,
Turkije, zoo zeido Djaved, onderhoudt
goede bel rakken gen met alf de groote mo
gendheden en streeft ernaar om de goede
verstamdihomtliing met de overige Radkan
ten tot een wilendlsc.h.ippeiliijke te maken.
De Ba Scan is de windhoek van Europa,
al naarmate daar storm hnw.-cht of ufrul-
slJÜ'to, is er oorlog of vrede. Hij kon echter
uft naaim der regeerimg mededeelien, dal
Turikije geen oorlogskreet zou nanlir-ffen.
zoolang dc integriteit van zijn ginndgobied
cn zijn ouwe refine rechten geëerbiedigd znli-
len worden.
Deze rede werd door zijn zeer talrijk
gehoor, bestaande nét de burgerlijke en
miillitaiie autoriteiten, bet cuntmiuWT corps
cn tal van personen van allen rang en
stand, gees'dndüig toegejniicld.
Hofbericht.
Hare Majesteit de Koningin-Moeder zal
as. Woensdagochtend, 28 dezer, een bezoek
brengen aan bet huis »Moria bjj Nunspeet,
herstellingsoord van de vereeniging sZuster-
hulp" te Amsterdam.
Consulaire dienst.
Bij Kon. bed. is de heer P Plentinga
benoemd tot co, sul der Nederlanden te Cle
veland,
Het ressort van den post te Cleveland omvat
de stalen Ohio en Indiana, terwijl de staten
Kentucky en Tennessee, welke behoord heb
ben tot het thans als opgeheven te beschou
wen consulaat te Cincinnati, gevoegd zijn bij
het ressort van den consul te St. Logis.
sZoo heet mijn stuk,"
nis dat niet een tooneelstuk van Grill-
parzer?"
»De literatuurlessen-wijsheid zit er nog
goed in," lachte Ellinor eenigszins spottend.
rJa, het conflict is in beide stukken bijna
gelijk. Een vrouw gevoelt, hoe de liefde
van haar man langzamerhand haar wordt
ontnomen en aan een andere geschonken.
Eerst haat ze die andere, maar als ze leert
inzien, dat in de liefde van haar man en
haar mededingster niets ouedels is, dan
sBeneemt ze zich natuurlijk het leven
viel Koert liaar scherp in do rede. Dat is
altijd het slot, wanneer jle auteur geen andere
oplossing weet. Eenigszms afgezaagd maar
een zeker publiek geniet zulke scènes weer
telkens opnieuw. Neemt uwe heldin vergift
in, ot springt ze zooals de SalTo van Grill-
parzer van de rolsen in zee
»Ik ben steeds meer verbaasd over je ken
nis Maar je vergist je mijn stuk eindigt
niet met zoo'o tlieatereffect."
»En boe eindigt het?"
ïDat zeg ik niet vooruit. Anders ben jullie
bij de opvoering niet meer in spanning boe
het af zal loopen. Maar het eindigt goed
ik geloof zelfs heel goed voor alle drie."
iiDat is gelukkig. We kunnen dus de zak
doeken thuis laten Sophie
Ellinor stond op. sik ben moe en jullie
waarschijnlijk ook."
slleb je in Keulen gegeten 1' vroeg Koert.
»Ja."
s Waar
sin een willekeurig restaurant dat doet
De nieuwe minister van oorlog*.
Dc Staatscourant" van Zaterdagavond
bevat, zoonis wij reeds mededeelden,1 het
koninklijk besluit \nn 24 dezer, waai!"j,
met ingang van 27 dezer:
lo. op zijn verzoek, weimus gezondheids-
ïedenen. een eervol ontslag is veileendaan
den liiilenaul-geiieraai F. If. A. Salmon,
adjtiilanf m imileiigtni onen dienst van linie
Majesteit de Koningin, als minister van
oorlog, met dankbetuiging vooi de vele en
gewichtige diensten, door hein aan II. Al.
ile Koningin i*n aan den buide bewezen;
2o. benoemd is tol mmisler van oorlog,
de generaal-majoor W. Cool, inspecteur
bel militair ondenvijs.
Genei aal fool uoidi in de bladen ge
schilderd als een ?rr kundig otlk ier, ren
inan van veel studie op tactisch en org ï-
nisatoriscli gebied. Hij beschikt ovei eeu
goede dosis kalmte en bezadigdheid, dn
hem in de Kamer Ie stade zal komen Zijn
spie! en moet met tot het alleibesfe be
lmoren. In liet leger is hij om zijn i,chl-
vaardigheidsziii en humaan kar.'kim v
geacht.
Als politiek man heeft hij K »ooil zj
den voorgrond gesteld. In zijn jonge- ja
moet hij vrij geavanceerd zijn gew - -
doch naar mate de jniü» vorderen.
bezadigder politieke denkbeelden toegelr
geworden. Hij behoort beslist n' V t
rechterzijde, doch staat zeer ne aan dc r
liberalen, al heeft bij zich, rooi ?oowi
weten, niet officieel bij uie ptuTj mui ■-
sloten.
De ,'N. B. Cl." merkt hiermj op:
Hieruit blijkt dus. dat het Ka! met i.'n
aanvankelijke mecning, dat nar- de m ii-
taiie ministers ,,hel sturen van bet schip
op de politieke zee niH is opgedragen'"
gelijk minister Heenu-kml hol op 12
Maart 1908 zei bij deze „tvennslruclie"
heeft kunnen handhaven. Hel behoeft geen
betoog, dat de. liberale overtuiging van den
nieuwen minister voor ons allerminst be
zwaar kan opleveren. Als liet Kabinel met
liberale ministers homogeen blijkt te zijn,
hot is ons geen bezwaar. Hoe krachtiger
en talrijker de liberale elementen in het
Kabinet worden, hoe liever het ons zijn
zal. Zoo daaromtrent moeilijkheid rijst, zal
zij van rechts, met name door dc. de Vis
ser, van wien over dit onderwerp een in
teressante passage in de Handelingen slaat
opgetcokend, moeten worden aanhangig ge
maakt.
Men mag verwachten, dat de generaal
Cool, alvorens aan Hare Majesteit ter benoe
ming tc zijn voorgedragen, omtrent do
plannen van generaal Sabron, gelijk deze
dio in do Kamer uiteengezet heeft, is ge
er toch niet toe." Ze knikte de beide anderen
koel toe en ging heen.
To taal behekst 1" zei Koert schouderop
halend, toen ze weg was. ïSedert ze zich
met dat onzalig stuk bezig houdt, is er niets
meer met haar aan te vangen. Ik weet niet
of ik haar succes of niet toe moet wenscben.
Wordt er geklopt, dan schrijft ze verder,
fluit men, dan schrijft ze ook verder, om
wat beter voort te brengen. Waarheen ik
ook zie niets dan ellende
Toen bij den verwijtenden blik in Sophie's
oogea zag, zweeg hij.
Diep in den nacht werd hij wakker. II ij
meende licht te zien.
Te moe om de oogen geheel te openen,
knipoogde bij slechts slapend. Een gestalte
stond voor zijn bed Ellinor! Haar donker
baar golfde om haar bleek van smart ver
trokken gezicht. Een paar groote stille tranen
liepen langzaam langs haar wangen.
Hij durfde niets te zeggen, maar deed
alsof hij sliep. Een vreemd gevoel beving
hem.
Langen tijd stond ze voor zijn bed, en
keek naar hom al-ot ze iedere trek van zijn
gezicht in haar geheugen wou prenten. Toen
ging ze geruischloos heen.
Hij luisterde. Niets werd meer gehoord.
Ook in Ellinor's slaapkamer, naast de zijne,
heei'schte diepe stilte. Of hij alles niet ge
droomd had. Hij peinsde daarover, tot h
weer vast insliep.
(We rit verVelgd.J